Ενότητα 7 η Απεικόνιση ποσοτικά διαφοροποιημένων χωρικών δεδομένων (μονοθεματικοί χάρτες εφαρμόζοντας σημειακά, γραμμικά ή επιφανειακά σύμβολα) Βύρωνας Νάκος Καθηγητής Ε.Μ.Π. - bnakos@central.ntua.gr Bασίλης Κρασανάκης Υποψήφιος διδάκτορας Ε.Μ.Π. - krasvas@mail.ntua.gr
Β. Νάκος & Β. Κρασανάκης (Με επιφύλαξη παντός δικαιώματος) Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανομή της παρουσίασης, εξ ολοκλήρου ή τμήματος αυτής, για εμπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση, αποθήκευση και διανομή για σκοπό μη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται το παρόν μήνυμα.
Απεικόνιση με σημειακά σύμβολα Όταν τα θεματικά δεδομένα αναφέρονται σε σημειακές χωρικές οντότητες και διαφοροποιούνται ως προς την κλίμακα τάξης (μικρό-μεσαίο-μεγάλο, λίγο-πολύ κλπ.) Όταν τα θεματικά δεδομένα αναφέρονται σε σημειακές χωρικές οντότητες και διαφοροποιούνται ως προς την κλίμακα διαστήματος Όταν τα θεματικά δεδομένα αναφέρονται σε χωρικές ενότητες είναι απόλυτες τιμές και διαφοροποιούνται ως προς την κλίμακα διαστήματος Καμία ποιοτική διαφοροποίηση μόνο ευκρινή ποσοτική ιεράρχηση Στην υλοποίηση του ορίου διαφοροποίησης των οπτικών μεταβλητών: μέγεθος και ένταση
Οπτικές μεταβλητές - σημειακά σύμβολα Μέγεθος Ένταση
Απεικόνιση με γραμμικά σύμβολα Όταν τα θεματικά δεδομένα αναφέρονται σε φυσικά χωρικά φαινόμενα/οντότητες με γραμμική διάσταση και διαφοροποιούνται ποσοτικά (κλίμακα τάξης ή κλίμακα διαστήματος) Όταν τα θεματικά δεδομένα αναφέρονται σε αφηρημένα χωρικά φαινόμενα/οντότητες που χαρακτηρίζονται από αφετηρία και προορισμό (μετακινήσεις) ή ροές και διαφοροποιούνται ποσοτικά (κλίμακα τάξης ή κλίμακα διαστήματος) Καμία ποιοτική διαφοροποίηση μόνο ευκρινή ποσοτική ιεράρχηση Αξιοποίηση κυρίως της οπτικής μεταβλητής μέγεθος (πάχος γραμμής) και δευτερευόντως της έντασης Σαφής διάκριση των γραμμικών συμβόλων της θεματικής απόδοσης από τα γραμμικά σύμβολα του υποβάθρου Εφαρμογή κανόνων οπτικής αντίληψης
Οπτικές μεταβλητές - γραμμικά σύμβολα Μέγεθος Ένταση
Απεικόνιση με επιφανειακά σύμβολα Όταν τα θεματικά δεδομένα αναφέρονται σε επιφανειακές χωρικές οντότητες και διαφοροποιούνται ως προς την κλίμακα τάξης (μικρό-μεσαίο-μεγάλο, λίγο-πολύ κλπ.) Όταν τα θεματικά δεδομένα αναφέρονται σε επιφανειακές χωρικές οντότητες και διαφοροποιούνται ως προς την κλίμακα διαστήματος Όταν τα θεματικά δεδομένα αναφέρονται σε χωρικές ενότητες είναι παράγωγες τιμές και διαφοροποιούνται ως προς την κλίμακα διαστήματος Καμία ποιοτική διαφοροποίηση μόνο ευκρινή ποσοτική ιεράρχηση Στην υλοποίηση του ορίου διαφοροποίησης της οπτικής μεταβλητής: ένταση Υλοποίηση της οπτικής μεταβλητής απόχρωση μόνο όταν χρησιμοποιούνται όλες οι αποχρώσεις του φάσματος του λευκού φωτός
Οπτικές μεταβλητές - επιφανειακά σύμβολα Ένταση Διάστημα Μέγεθος Απόχρωση
Αναλογικά / διακριτά σύμβολα Αναλογικά σύμβολα Δυσχέρεια στην αντιστοίχηση μεταξύ μεγέθους συμβόλου και τιμής φαινομένου Χαρακτηριστικά μεγέθη συμβόλων στο υπόμνημα Ο Μ Α Δ Ο Π Ο Ι Η Σ Η Διακριτά σύμβολα Άμεση αντιστοίχηση μεταξύ μεγέθους συμβόλου και τιμής φαινομένου Όλα τα μεγέθη συμβόλων στο υπόμνημα Με το χάρτη απεικονίζονται λεπτομερείς ποσοτικές πληροφορίες όμως γίνονται δύσκολα κατανοητές Με το χάρτη μεταδίδονται λιγότερες ποσοτικές πληροφορίες όμως γίνονται εύκολα κατανοητές
Διακριτά σημειακά σύμβολα
Διακριτά γραμμικά σύμβολα
Διακριτά επιφανειακά σύμβολα
Αναλογικά σημειακά σύμβολα ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ: a T Μικρές μεταβολές τιμών a ΕΠΙΦΑΝΕΙΑΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ: a T Μεγάλες μεταβολές τιμών a ΚΥΒΙΚΗ ΚΛΙΜΑΚΑ: a 3 T Πολύ μεγάλες μεταβολές τιμών a
Αναλογικά σημειακά σύμβολα με γραμμική κλίμακα μεταβολής T a 500 1 700 2 900 3 1100 4 1300 5 T a 500 1 700 2 900 3 1100 4 1300 5
Αναλογικά σημειακά σύμβολα με επιφανειακή κλίμακα μεταβολής T a 500 1 1000 1.41 2000 2 4000 2.82 8000 4 T a 500 1 1000 1.41 2000 2 4000 2.82 8000 4
Η χρήση του κύκλου ως αναλογικού συμβόλου
Η χρήση του τετραγώνου ως αναλογικού συμβόλου
Πρόβλημα με την απόλυτη ή μαθηματική κλιμάκωση
«Ψυχολογική» κλίμακα - μέθοδος Flannery 0.5 a T T a 500 1 1000 1.41 2000 2 4000 2.82 8000 4 0.57 a T T a 500 1 1000 1.49 2000 2.2 4000 3.27 8000 4.86
Αναλογικά σημειακά σύμβολα με κυβική κλίμακα μεταβολής T a 500 1 1000 1.26 4000 2 8000 2.52 16000 3.17 T a 500 1 1000 1.26 4000 2 8000 2.52 16000 3.17
Βιβλιογραφία Dent B.D., Torguson J.S. & Hodler Th.W., 2009, Cartography. Thematic Map Design (6 th ed.). New York: McGraw-Hill. Kraak M.-J. & Ormeling F., 2003, Cartography: Visualization of Geospatial Data (2nd ed.). London: Pearson Prentice Hall. Robinson A.H., Morrison J.L., Muehrcke Ph.C., Kimerling A.J. & Guptill S.C., 2002, Στοιχεία Χαρτογραφίας (Κάβουρας Μ., Νάκος Β., Τσούλος Λ., Φιλιππακοπούλου Β. & Τομαή Ε. επιμ. μτφ.). Ζωγράφος: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Ε.Μ.Π. Slocum T.A., McMaster R.B., Kessler F.C. & Howard H.H., 2009, Thematic Cartography and Geovisualization (3 rd ed.). London: Pearson Prentice Hall.