3.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών

3.2 Μελέτη Επίδρασης Επεξηγηματικών Μεταβλητών Στο προηγούμενο κεφάλαιο (3.1) παρουσιάστηκαν τα βασικά αποτελέσματα της έρευνάς μας σχετικά με την άποψη, στάση και αντίληψη των μαθητών γύρω από θέματα εργασίας και επαγγελματικού προσανατολισμού. Τα αποτελέσματα αυτά στηρίζονταν στο σύνολο των μαθητών οι οποίοι περιλαμβάνονταν στο δείγμα μας. Όπως, όμως εύκολα κατανοεί κανείς η συμπεριφορά των μαθητών εξαρτάται από μια σειρά χαρακτηριστικών αυτών. Έχει, επομένως, ενδιαφέρον να εξεταστεί πως διαφοροποιούνται οι απόψεις των μαθητών ανάλογα με κάποια βασικά χαρακτηριστικά αυτών, τα οποία θα αναφέρονται με τον όρο 'επεξηγηματικές μεταβλητές', στην συνέχεια. Οι επεξηγηματικές μεταβλητές που μελετούνται είναι το φύλο των μαθητών και η βαθμολογία με την οποία αποφοίτησαν από το γυμνάσιο. Εκτός από τα δυο αυτά χαρακτηριστικά τα οποία αναφέρονται άμεσα στους μαθητές, επιρροή στις απόψεις τους είναι δυνατό να έχουν και άλλες εξωγενείς μεταβλητές. Εδώ εξετάζεται το μορφωτικό επίπεδο των γονέων, η γεωγραφική περιοχή όπου διαμένουν -αν πρόκειται για μαθητές που μένουν στην Αθήνα ή την επαρχία- καθώς και το κοινωνικό-οικονομικό επίπεδο της περιοχής αυτής με βάση τον διαχωρισμό σε 3 επίπεδα που περιγράφεται στην εισαγωγή. Στις ενότητες που ακολουθούν παρατίθεται η μελέτη της επίδρασης των προαναφερθέντων επεξηγηματικών μεταβλητών στις απαντήσεις των μαθητών. Για κάθε επεξηγηματική μεταβλητή παρουσιάζονται τα σημεία -απαντήσεις μαθητώνστα οποία εντοπίστηκαν στατιστικά σημαντικές διαφοροποιήσεις ως προς την συγκεκριμένη μεταβλητή. Ο όρος στατιστικά σημαντικές διαφοροποιήσεις υποδηλώνει ότι το παρατηρούμενο επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας (p-value) του αντίστοιχου ελέγχου ήταν μικρότερο από 0.05 (5%). Ο έλεγχος ο οποίος χρησιμοποιήθηκε ήταν ο γνωστός ως χ 2 έλεγχος (Mendenhall et al., 1999). Στις περιπτώσεις μόνο όπου και η υπο-εξέταση μεταβλητή (απάντηση μαθητών) και η επεξηγηματική μεταβλητή (βαθμολογία, εκπαιδευτικό επίπεδο γονέων, επίπεδο περιοχής) ήταν σε διατεταγμένη κλίμακα μέτρησης χρησιμοποιήθηκε εναλλακτικά ο έλεγχος Somer's D (Agresti, 1984). 152

3.2.1 Μελέτη Επίδρασης Φύλου Μαθητών Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται οι απόψεις και συμπεριφορές των μαθητών στις οποίες παρατηρήθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο φύλων των μαθητών. Διαφορές παρατηρούνται σε κύρια χαρακτηριστικά και επιλογές των μαθητών (βαθμολογία, επιλογή κατεύθυνσης, εξωσχολικές δραστηριότητες), στον τρόπο αξιολόγηση του σχολείου, στους παράγοντες που επηρεάζουν τον επαγγελματικό προσανατολισμό τους, καθώς και στις απόψεις που διαμορφώνουν για διάφορα θέματα σχετικά με την εργασία. 3.2.1.1 Βασικά Χαρακτηριστικά και Συνήθειες Μαθητών Το φύλο των μαθητών (αγόρια, κορίτσια) επηρεάζει βασικά χαρακτηριστικά και συμπεριφορές των μαθητών, όπως είναι η βαθμολογία τους, οι ώρες που αφιερώνουν στο διάβασμα, η κατεύθυνση που προτιμούν, η σχέση τους με τους Η/Υ, καθώς και οι εξωσχολικές δραστηριότητες με τις οποίες καταπιάνονται. 153

Σχολικές Επιδόσεις Όσον αφορά το βαθμό απολυτηρίου Γυμνασίου, τα κορίτσια φαίνεται να έχουν υψηλότερο μέσο όρο. Ανάλογα, τα κορίτσια αφιερώνουν περισσότερες ώρες την ημέρα, κατά μέσο όρο, για μελέτη των μαθημάτων του σχολείου. Βαθμός Απολυτηρίου Φύλο Γυμνασίου Αγόρι Κορίτσι Μέσος Όρος 16.59 17.00 Τυπική Απόκλιση 1.98 1.92 Τυπικό Σφάλμα Μέσου 0.14 0.12 Ώρες προετοιμασίας Φύλο μαθημάτων Αγόρι Κορίτσι Μέσος Όρος 3.03 3.83 Τυπική Απόκλιση 1.53 1.81 Τυπικό Σφάλμα Μέσου 0.11 0.11 154

Επιλογή κατεύθυνσης Όπως είναι και αναμενόμενο, η πλειοψηφία των κοριτσιών προτιμά την θεωρητική κατεύθυνση, ενώ τα αγόρια επιλέγουν, κατά πρώτο λόγο, την θετική κατεύθυνση και κατά δεύτερον την τεχνολογική. Σημειώνεται, πάντως ότι αν και στην επιλογή κατεύθυνσης υπάρχει διαφορά μεταξύ των δύο φύλων, δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ του ποσοστού αγοριών και κοριτσιών που έχουν αποφασίσει ποια κατεύθυνση θα ακολουθήσουν. Κατεύθυνση που Φύλο θα ακολουθήσει Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Θεωρητική 20 105 125 12.27% 51.47% 34.06% Θετική 81 60 141 49.69% 29.41% 38.42% Τεχνολογική 62 39 101 38.04% 19.12% 27.52% Σύνολο 163 204 367 10 10 10 Κατεύθυνση 6 5 4 3 2 12% 51% 5 29% 38% 19% Αγόρι Κορίτσι 1 Θεωρητική Θετική Τεχνολογική 155

Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Αν και δεν υπάρχει διαφοροποίηση μεταξύ του ποσοστού αγοριών και κοριτσιών που γνωρίζουν να χειρίζονται Η/Υ, σημαντικές διαφορές παρατηρούνται μεταξύ των τρόπων με τους οποίους τα δύο φύλα μαθαίνουν να χειρίζονται τον Η/Υ, καθώς και μεταξύ των λόγων για τους οποίους χρησιμοποιούνε Η/Υ. Τρόποι Εκμάθησης Χρήσης Η/Υ Ένας βασικός παράγοντας εκμάθησης Η/Υ για τα κορίτσια είναι το σχολείο, ενώ το ποσοστό αυτών που δηλώνουν ότι έμαθαν Η/Υ σε ιδιαίτερα μαθήματα είναι σημαντικά μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσοστό των αγοριών. Από την άλλη πλευρά, η πλειοψηφία των αγοριών δηλώνουν ότι έμαθαν μόνοι του Η/Υ. Επίσης το ποσοστό των αγοριών που δηλώνουν ότι έμαθαν Η/Υ σπίτι τους, είναι σαφώς μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσοστό των κοριτσιών. Τρόποι Φύλο Εκμάθησης Η/Υ Αγόρι Κορίτσι Σχολείο 37 108 22.7 56.84% Μόνος 79 42 48.47% 22.11% Σπίτι 17 6 10.43% 3.16% Ιδιαίτερα 1 7 μαθήματα 0.61% 3.68% Βάση (# μαθητών) 163 190 Τρόποι Εκμάθησης Η/Υ 6 5 57% 48% 4 3 23% 22% Αγόρι Κορίτσι 2 1 1 3% 1% 4% Σχολείο Μόνος Σπίτι Ιδιαίτερα 156

Λόγοι Χρήσης Η/Υ Τα ποσοστά των αγοριών που χρησιμοποιούν Η/Υ είτε για ψυχαγωγία είτε για ενημέρωση είναι σημαντικά μεγαλύτερα από τα αντίστοιχα ποσοστά των κοριτσιών. Λόγοι Χρήσης Φύλο Η/Υ Αγόρι Κορίτσι Ψυχαγωγία 145 153 83.33% 71.83% Ενημέρωση 122 127 70.11% 59.62% Βάση (# μαθητών) 174 213 Λόγοι Χρήσης Η/Υ 83% 9 8 7 72% 7 6 6 Αγόρι 5 Κορίτσι 4 3 2 1 Ψυχαγωγία Ενημέρωση 157

Εξωσχολικές Δραστηριότητες Σε γενικές γραμμές οι πίνακες που ακολουθούν υποδεικνύουν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ωρών που αφιερώνουν αγόρια και κορίτσια σε μια σειρά εξωσχολικών δραστηριοτήτων. Συνοπτικά αναφέρεται ότι τα αγόρια τείνουν να ασχολούνται περισσότερες ώρες από τα κορίτσια με παρακολούθηση τηλεόρασης, ακρόαση ραδιοφώνου, ανάγνωση εφημερίδων και περιοδικών. Αναλυτικότερα τα ποσοστά των αγοριών που ασχολούνται πάνω από 10 ώρες την εβδομάδα για τα παραπάνω είναι : 57% με παρακολούθηση τηλεόρασης, 37% με ραδιόφωνο, 7% με ανάγνωση εφημερίδων και 15% με περιοδικά. Τα αντίστοιχα ποσοστά για τα κορίτσια είναι σαφώς μικρότερα και διαμορφώνονται ως εξής : 43%, 21%, 1% και 4%. Διαφοροποίηση παρατηρείται, επίσης, ως προς την συχνότητα με την οποία οι μαθητές διαβάζουν εξωσχολικά βιβλία. Το μόνο σχόλιο που μπορεί να γίνει εδώ είναι ότι οι συμπεριφορές των κοριτσιών τείνουν να είναι περισσότερο συγκεντρωμένες στις μεσαίες κατηγορίες συχνοτήτων, ενώ και στις 2 ακραίες κατηγορίες (πάνω από 20 ώρες την εβδομάδα και ποτέ) είναι σαφώς μεγαλύτερα τα ποσοστά των αγοριών. Συχνότητα που Φύλο βλέπει τηλεόραση Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πάνω από 20 33 19 52 ώρες 16.67% 7.6 11.61% 10-20 ώρες 79 88 167 39.9 35.2 37.28% Λιγότερο από 10 56 103 159 ώρες 28.28% 41.2 35.49% Σπάνια 28 35 63 14.14% 14.0 14.06% Ποτέ 2 5 7 1.01% 2.0 1.56% Σύνολο 198 250 448 10 10 10 158

Συχνότητα παρακολούθησης τηλεόρασης 5 4 41% 4 35% 3 2 17% 28% 14% 14% Αγόρι Κορίτσι 1 8% 1% 2% Πάνω από 20 ώρες 10-20 ώρες Λιγότερο από 10 ώρες Σπάνια Ποτέ Συχνότητα που Φύλο ακούει ραδιόφωνο Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πάνω από 20 40 90 130 ώρες 20.0 35.57% 28.7 10-20 ώρες 34 65 99 17.0 25.69% 21.85% Λιγότερο από 10 60 68 128 ώρες 30.0 26.88% 28.26% Σπάνια 55 28 83 27.5 11.07% 18.32% Ποτέ 11 2 13 5.5 0.79% 2.87% Σύνολο 200 253 453 10 10 10 Συχνότητα ακρόασης ραδιοφώνου 4 36% 3 26% 3 27% 28% 2 2 17% Αγόρι Κορίτσι 11% 1 6% 1% Πάνω από 20 ώρες 10-20 ώρες Λιγότερο από 10 ώρες Σπάνια Ποτέ 159

Συχνότητα που Φύλο διαβάζει εφημερίδα Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πάνω από 20 4 0 4 ώρες 2.01% 0.0 0.89% 10-20 ώρες 10 2 12 5.03% 0.81% 2.68% Λιγότερο από 10 61 33 94 ώρες 30.65% 13.31% 21.03% Σπάνια 104 149 253 52.26% 60.08% 56.6 Ποτέ 20 64 84 10.05% 25.81% 18.79% Σύνολο 199 248 447 10 10 10 Συχνότητα ανάγνωσης εφημερίδας 7 6 52% 6 5 4 3 31% 26% Αγόρι Κορίτσι 2 1 2% 5% Πάνω από 20 ώρες 1% 13% 10-20 ώρες Λιγότερο από 10 ώρες Σπάνια 1 Ποτέ 160

Συχνότητα που Φύλο διαβάζει περιοδικά Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πάνω από 20 ώρες 6 1 7 3.11% 0.4 1.59% 10-20 ώρες 22 8 30 11.4 3.23% 6.8 Λιγότερο από 10 ώρες 70 90 160 36.27% 36.29% 36.28% Σπάνια 75 140 215 38.86% 56.45% 48.75% Ποτέ 20 9 29 10.36% 3.63% 6.58% Σύνολο 193 248 441 10 10 10 Συχνότητα ανάγνωσης περιοδικών 6 56% 5 4 3 36%36% 39% Αγόρι Κορίτσι 2 1 3% 11% 3% 1 4% Πάνω από 20 ώρες 10-20 ώρες Λιγότερο από 10 ώρες Σπάνια Ποτέ 161

Συχνότητα που Φύλο διαβάζει βιβλία Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πάνω από 20 6 5 11 ώρες 3.06% 1.98% 2.46% 10-20 ώρες 17 30 47 8.67% 11.9 10.49% Λιγότερο από 10 46 79 125 ώρες 23.47% 31.35% 27.9 Σπάνια 94 124 218 47.96% 49.21% 48.66% Ποτέ 33 14 47 16.84% 5.56% 10.49% Σύνολο 196 252 448 10 10 10 Συχνότητα διαβάσματος βιβλίων 5 48% 49% 4 3 2 1 3% 2% 9% 12% 23% 31% 17% 6% Αγόρι Κορίτσι Πάνω από 20 ώρες 10-20 ώρες Λιγότερο από 10 ώρες Σπάνια Ποτέ 162

3.2.1.2 Αξιολόγηση Σχολείου Οι προτιμήσεις των μαθητών στα μαθήματα του σχολείου, οι προτάσεις για τις ελλείψεις του σχολικού προγράμματος και του μαθήματος του Σ.Ε.Π. ειδικότερα, καθώς και ο βαθμός ικανοποίησής τους από τις ώρες διδασκαλίας, παρουσιάζουν μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ αγοριών και κοριτσιών. Επάρκεια ωρών διδασκαλίας Εδώ, τα κορίτσια εμφανίζονται να είναι περισσότερο απαιτητικά από τα αγόρια, καθώς το 67% των κοριτσιών θεωρεί ότι ο αριθμός ωρών διδασκαλίας δεν είναι επαρκής για την κάλυψη της διδακτέας ύλης, έναντι του 56% των αγοριών. Επαρκείς ώρες Φύλο διδασκαλίας Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Όχι 92 153 245 55.76% 66.52% 62.03% Ναι 73 77 150 44.24% 33.48% 37.97% Σύνολο 165 230 395 10 10 10 Επάρκεια ωρών διδασκαλίας 7 6 5 4 3 2 1 56% Όχι 67% 44% Ναι 33% Αγόρι Κορίτσι 163

Μαθήματα που τους προκαλούν το ενδιαφέρον Η προηγούμενη διαπίστωση σχετικά με τις προτιμήσεις των μαθητών μεταξύ των κατευθύνσεων, επιβεβαιώνεται και από τις δηλώσεις των μαθητών σχετικά με τα μαθήματα που τους προκαλούν ενδιαφέρον. Πράγματι, από τον πίνακα που ακολουθεί βλέπει κανείς ότι τα κορίτσια προτιμούν σε μεγαλύτερο ποσοστό από τα αγόρια μαθήματα όπως τα Αρχαία, τα Νέα Ελληνικά, οι Ξένες Γλώσσες, η Θεατρολογία, τα Καλλιτεχνικά και η Ψυχολογία. Από την άλλη μεριά, τα αγόρια προτιμούν τα μαθήματα Άλγεβρας, Γεωμετρίας, Φυσικής και Πληροφορικής. Μαθήματα Φύλο Αγόρι Κορίτσι Άλγεβρα 46 34 23.59% 13.93% Γεωμετρία 48 31 24.62% 12.7 Φυσική 39 24 20.0 9.84% Αρχαία 7 33 3.59% 13.52% Νέα Ελληνικά 5 34 2.56% 13.93% Πληροφορική 17 4 8.72% 1.64% Ξένες Γλώσσες 2 15 1.03% 6.15% Θεατρολογία 0 10 0.0 4.1 Καλλιτεχνικά 0 8 0.0 3.28% Ψυχολογία 0 6 0.0 2.46% Βάση (# μαθητών) 195 244 164

Μαθήματα με ενδιαφέρον 25% 2 15% 1 Αγόρι 5% Κορίτσι Άλγεβρα Γεωμετρία Φυσική Αρχαία Κείμενα Η/Υ Ξένες Γλώσσες Θεατρολ. Καλλιτεχν. Ψυχολογ. 165

Μαθήματα που λείπουν από το σχολικό πρόγραμμα Σημαντικές διαφοροποιήσεις, στο προηγούμενο πνεύμα, διαπιστώνονται και μεταξύ των μαθημάτων που οι μαθητές θεωρούν ότι λείπουν από το σχολικό πρόγραμμα. Έτσι, λοιπόν, για τα κορίτσια είναι σημαντικότερη η έλλειψη ή ανεπαρκής πραγματοποίηση των μαθημάτων των Καλλιτεχνικών, της Ψυχολογίας και των Ξένων Γλωσσών. Αντίθετα τα αγόρια εστιάζουν στην έλλειψη μαθήματος Σεξουαλικής Αγωγής, Οδικής Αγωγής και αθλημάτων. Μαθήματα Φύλο Αγόρι Κορίτσι Σεξουαλική Αγωγή 85 77 54.84% 41.18% Καλλιτεχνικά 8 34 5.16% 18.18% Ψυχολογία 7 34 4.52% 18.18% Αθλήματα 14 2 9.03% 1.07% Οδική Αγωγή 8 2 5.16% 1.07% Ξένες Γλώσσες 1 8 0.65% 4.28% Βάση (# μαθητών) 155 187 Μαθήματα που λείπουν από το πρόγραμμα 6 5 4 3 2 Αγόρι Κορίτσι 1 Σεξολογία Καλλιτεχνικά Ψυχολογία Αθλήματα Οδική Αγωγή Ξένες Γλώσσες 166

Επιθυμητή διδασκαλία μαθήματος Σ.Ε.Π. Όπως και σε προηγούμενο θέμα, σχετικά με την επάρκεια των ωρών διδασκαλίας, τα κορίτσια εμφανίζονται να είναι περισσότερο απαιτητικά από τα αγόρια και στο ζήτημα της διαμόρφωσης του μαθήματος του σχολικού επαγγελματικού προσανατολισμού. Το 11.73% των αγοριών δηλώνει ότι το συγκεκριμένο μάθημα δεν χρειάζεται καμία αλλαγή και μπορεί να παραμείνει ως έχει, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό των κοριτσιών είναι σημαντικά μικρότερο και κυμαίνεται γύρω στο 6%. Το μάθημα του Σ.Ε.Π. Φύλο δεν χρειάζεται αλλαγή Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Όχι 143 206 349 88.27% 94.06% 91.6 Ναι 19 13 32 11.73% 5.94% 8.4 Σύνολο 162 219 381 10 10 10 Ο Σ.Ε.Π. να παραμείνει ώς έχει 10 88% 94% 8 6 4 2 12% 6% Αγόρι Κορίτσι Όχι Ναι 167

3.2.1.3 Παράγοντες Επιρροής σε Επαγγελματικό Προσανατολισμό Όπως γίνεται φανερό στην παρούσα ενότητα, η διαδικασία επαγγελματικού προσανατολισμού των μαθητών διαφέρει ανάλογα με το φύλο αυτών. Τα δύο φύλα διαφέρουν όχι μόνο ως προς τον κύριο παράγοντα επαγγελματικού προσανατολισμού τους, αλλά, επίσης, και ως προς την επίδραση των καθηγητών στην επιλογή επαγγέλματος, στις πηγές ενημέρωσής τους και στο βαθμό επικοινωνίας τους με τους φίλους και την οικογένειά τους. Αναλυτικότερα αποτελέσματα δίνονται στην συνέχεια. Επικοινωνία μαθητών με άλλα πρόσωπα Είναι σημαντικό το συμπέρασμα το οποίο προκύπτει εδώ ότι υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ του βαθμού επικοινωνίας αγοριών και κοριτσιών τόσο με τους γονείς τους όσο και με τους φίλους. Όσον αφορά τους καθηγητές, πάντως, δεν υπάρχει μεγάλη διαφορά. 168

Συζήτηση με γονείς Σύμφωνα με τον ακόλουθο πίνακα τα κορίτσια εμφανίζονται να συζητούν περισσότερο με τους γονείς τους για θέματα σχολείου από ότι τα αγόρια. Συγκεκριμένα, το 47% των κοριτσιών συζητά πολύ για το θέμα αυτό με τους γονείς του, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα αγόρια είναι μόλις 35%. Συζήτηση για Φύλο θέματα σχολείου Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πολύ 70 119 189 35.18% 46.85% 41.72% Αρκετά 87 105 192 43.72% 41.34% 42.38% Λίγο 34 25 59 17.09% 9.84% 13.02% Καθόλου 8 5 13 4.02% 1.97% 2.87% Σύνολο 199 254 453 10 10 10 Συζήτηση με γονείς για σχολείο 5 45% 47% 44% 41% 4 35% 35% 3 25% 2 17% Αγόρι Κορίτσι 15% 1 1 5% 4% 2% Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου 169

Συζήτηση με φίλους Με τους φίλους τους, τα κορίτσια συζητούν σε μεγαλύτερο βαθμό, από τα αγόρια. Αναλυτικότερα, τα ποσοστά των κοριτσιών που συζητούν με τους φίλους τους πολύ για θέματα σχολείου είναι 44%, για επαγγελματικό προσανατολισμό 22% και για προσωπική ζωή 71%. Τα αντίστοιχα ποσοστά αγοριών είναι σαφώς μικρότερα και διαμορφώνονται ως εξής : 35%, 11% και 56%. Συζήτηση για Φύλο θέματα σχολείου Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πολύ 67 113 180 33.67% 44.31% 39.65% Αρκετά 84 105 189 42.21% 41.18% 41.63% Λίγο 40 26 66 20.1 10.2 14.54% Καθόλου 8 11 19 4.02% 4.31% 4.19% Σύνολο 199 255 454 10 10 10 Συζήτηση με φίλους για σχολείο 45% 44% 42% 41% 4 35% 34% 3 25% 2 2 Αγόρι Κορίτσι 15% 1 1 5% 4% 4% Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου 170

Συζήτηση για επαγγελ- Φύλο ματική αποκατάσταση Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πολύ 22 55 77 11.06% 21.65% 17.0 Αρκετά 85 114 199 42.71% 44.88% 43.93% Λίγο 70 70 140 35.18% 27.56% 30.91% Καθόλου 22 15 37 11.06% 5.91% 8.17% Σύνολο 199 254 453 10 10 10 Συζήτηση με φίλους για επαγγελματική αποκατάσταση 45% 43% 45% 4 35% 35% 3 28% 25% 2 22% Αγόρι Κορίτσι 15% 11% 11% 1 6% 5% Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου 171

Συζήτηση για Φύλο προσωπική ζωή Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πολύ 110 180 290 55.56% 71.15% 64.3 Αρκετά 49 42 91 24.75% 16.6 20.18% Λίγο 27 25 52 13.64% 9.88% 11.53% Καθόλου 12 6 18 6.06% 2.37% 3.99% Σύνολο 198 253 451 10 10 10 Συζήτηση με φίλους για προσωπική ζωή 8 71% 7 6 56% 5 4 3 2 1 25% 17% 14% 1 6% 2% Αγόρι Κορίτσι Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου 172

Πηγές Επαγγελματικού Προσανατολισμού Στο σημείο αυτό αναφέρονται οι πηγές επαγγελματικού προσανατολισμού των μαθητών στις οποίες διαπιστώθηκαν διαφοροποιήσεις, ως προς τη βαρύτητα αυτών, μεταξύ των δύο φύλων. Συνοπτικά, τα κορίτσια δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στην οικογένεια και τους φίλους, ενώ τα αγόρια στα περιοδικά και το Internet. Αυτό συμβαδίζει με προηγούμενα αποτελέσματα στα οποία είχε δειχθεί ότι τα κορίτσια συζητούν περισσότερο με γονείς και φίλους ενώ τα αγόρια χρησιμοποιούν σε μεγαλύτερο βαθμό το Internet για ενημέρωση και διαβάζουν συχνότερα περιοδικά. Αναλυτικά τα αποτελέσματα παραθέτονται στους πίνακες που ακολουθούν. Οικογένεια/ Φύλο Συγγενείς Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Όχι 43 39 82 30.71% 19.8 24.33% 1ο σε σημαντικότητα 71 119 190 50.71% 60.41% 56.38% 2ο σε σημαντικότητα 21 24 45 15.0 12.18% 13.35% 3ο σε σημαντικότητα 5 15 20 3.57% 7.61% 5.93% Σύνολο 140 197 337 10 10 10 Οικογένεια / Συγγενείς 7 6 6 51% 5 4 3 2 1 31% 2 15% 12% 4% 8% Αγόρι Κορίτσι Όχι 1 2 3 173

Φίλοι Φύλο Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Όχι 98 109 207 70.0 55.33% 61.42% 1ο σε σημαντικότητα 10 11 21 7.14% 5.58% 6.23% 2ο σε σημαντικότητα 17 48 65 12.14% 24.37% 19.29% 3ο σε σημαντικότητα 15 29 44 10.71% 14.72% 13.06% Σύνολο 140 197 337 10 10 10 Φίλοι 7 7 6 55% 5 4 3 24% Αγόρι Κορίτσι 2 1 7% 6% 12% 11% 15% Όχι 1 2 3 174

Περιοδικά Φύλο Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Όχι 100 168 268 71.43% 85.28% 79.53% 1ο σε σημαντικότητα 11 9 20 7.86% 4.57% 5.93% 2ο σε σημαντικότητα 12 8 20 8.57% 4.06% 5.93% 3ο σε σημαντικότητα 17 12 29 12.14% 6.09% 8.61% Σύνολο 140 197 337 10 10 10 Περιοδικά 9 85% 8 71% 7 6 5 4 Αγόρι Κορίτσι 3 2 1 8% 5% 9% 4% 12% 6% Όχι 1 2 3 175

Internet Φύλο Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Όχι 110 178 288 78.57% 90.36% 85.46% 1ο σε σημαντικότητα 11 2 13 7.86% 1.02% 3.86% 2ο σε σημαντικότητα 10 8 18 7.14% 4.06% 5.34% 3ο σε σημαντικότητα 9 9 18 6.43% 4.57% 5.34% Σύνολο 140 197 337 10 10 10 Internet 10 9 8 7 79% 9 6 5 4 Αγόρι Κορίτσι 3 2 1 8% 1% 7% 4% 6% 5% Όχι 1 2 3 176

Επίδραση Καθηγητών σε Επιλογή Επαγγέλματος Αν και μέχρι στιγμής δεν είχε εντοπιστεί κάποια διαφοροποίηση των μαθητών ως προς την σχέση τους με τους καθηγητές τους, στο σημείο αυτό παρατηρείται ότι τα κορίτσια επηρεάζονται περισσότερο από τα αγόρια στην επιλογή του επαγγέλματός τους από τους καθηγητές τους. Πράγματι το 7% των κοριτσιών θεωρεί ότι η επίδραση σε αυτό τον τομέα από τους καθηγητές είναι πολύ σημαντική και 46% ότι είναι σημαντική, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά για τα αγόρια είναι 4% και 39%. Επίδραση από καθηγητές σε Φύλο επιλογή επαγγέλματος Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πολύ σημαντική 8 19 27 4.0 7.45% 5.93% Σημαντική 78 118 196 39.0 46.27% 43.08% Καθόλου σημαντική 114 118 232 57.0 46.27% 50.99% Σύνολο 200 255 455 10 10 10 Επίδραση καθηγητών 6 5 4 39% 46% 57% 46% 3 2 1 4% 7% Πολύ σημαντική Σημαντική Καθόλου σημαντική Αγόρι Κορίτσι 177

Σημαντικότερος Παράγοντας σε Επιλογή Επαγγέλματος Και για τα δύο φύλα μαθητών, η πλειοψηφία θεωρεί ότι ο σημαντικότερος παράγοντας στην επιλογή επαγγέλματος είναι η οικογένεια. Παρ όλα αυτά υπάρχουν επιμέρους στατιστικά σημαντικές διαφοροποιήσεις στη βαρύτητα που δίνουν αγόρια και κορίτσια στους επιμέρους παράγοντες. Αναλυτικότερα, η οικογένεια θεωρείται σημαντικότερος παράγοντας από το 7 των αγοριών έναντι του 56% των κοριτσιών. Παράγοντες όπως οι καθηγητές ο κοινωνικός περίγυρος αλλά και οι προσωπικές επιλογές φαίνεται να έχουν μεγαλύτερη βαρύτητα για τα κορίτσια. Το 6% των κοριτσιών θεωρεί ότι οι καθηγητές είναι ο σημαντικότερος παράγοντας έναντι του 1% των αγοριών. Επίσης μεταξύ των κοριτσιών, το 1 καταδεικνύει τον κοινωνικό περίγυρο ως τον σημαντικότερο παράγοντα ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα αγόρια είναι 6%. Τέλος, το 16% των κοριτσιών και το 12% των αγοριών δηλώνει ότι στην τελική επιλογή επαγγέλματος τον σπουδαιότερο ρόλο δεν θα τον παίξει κανείς άλλος παρά ο ίδιος ο μαθητής/ μαθήτρια. Σημαντικότερος παράγοντας Φύλο σε επιλογή επαγγέλματος Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Οικογένεια 133 141 274 69.63% 55.95% 61.85% Φίλοι/ Συμμαθητές 6 6 12 3.14% 2.38% 2.71% Καθηγητές 2 15 17 1.05% 5.95% 3.84% ΜΜΕ 11 13 24 5.76% 5.16% 5.42% Κοινωνικός περίγυρος 11 26 37 5.76% 10.32% 8.35% Προσωπική επιλογή 22 40 62 11.52% 15.87% 14.0 Άλλος 6 11 17 3.14% 4.37% 3.84% Σύνολο 191 252 443 10 10 10 178

Σημαντικότερος Παράγοντας σε Επιλογή Επαγγέλματος 7 7 6 56% 5 4 3 Αγόρι Κορίτσι 2 1 3% 2% 1% 6% 6% 5% 6% 1 16% 12% 3% 4% Οικογένεια Φίλοι/ Συμμαθητές Καθηγητές ΜΜΕ Κοινωνικός περίγυρος Προσωπική επιλογή Άλλος 179

3.2.1.4 Άποψη Μαθητών για Ζητήματα Εργασίας Το γεγονός ότι μεταξύ αγοριών και κοριτσιών υπάρχουν διαφορές τόσο στην γενική συμπεριφορά τους όσο και στον επαγγελματικό προσανατολισμό τους, κάνει εύλογο το γεγονός ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές και στον τρόπο με τον οποίο οι μαθητές αντιμετωπίζουν ποικίλα θέματα εργασίας. Πέραν από την γενική άποψη των μαθητών για τον σκοπό της εργασίας και την αναγκαιότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, διαφορές παρατηρούνται και στο βασικό ζητούμενο από ένα επάγγελμα, τα επιδιωκόμενα χαρακτηριστικά αυτού, και τα στοιχεία που αποτρέπουν από αυτό, καθώς και τα στοιχεία που συνιστούν έναν επιτυχημένο επαγγελματία. Τέλος, αγόρια και κορίτσια υιοθετούν διαφορετικούς τρόπους για να πετύχουν τους στόχους ενώ έχουν και διαφορετικό βαθμό σιγουριάς γι' αυτό. 180

Άποψη για σκοπό εργασίας και σπουδές Τα συμπεράσματα τα οποία συνάγονται από τους δύο πίνακες στην συνέχεια είναι πως τα αγόρια πιστεύουν σε μεγαλύτερο βαθμό από τα κορίτσια ότι εργαζόμαστε μόνο για να βγάλουμε χρήματα, ενώ από την άλλη τα κορίτσια ενστερνίζονται, σε μεγαλύτερο βαθμό από τα αγόρια, ότι οι σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι απαραίτητες για μια καλή σταδιοδρομία. Εργαζόμαστε μόνο για Φύλο να βγάλουμε χρήματα Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Όχι 108 175 283 56.84% 70.85% 64.76% Ναι 82 72 154 43.16% 29.15% 35.24% Σύνολο 190 247 437 10 10 10 Εργαζόμαστε μόνο για χρήματα 8 6 57% 71% 43% 4 2 29% Αγόρι Κορίτσι Όχι Ναι 181

Σπουδές σε τριτοβάθμια Φύλο εκπαίδευση απαραίτητες Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Όχι 28 18 46 14.89% 7.5 10.75% Ναι 160 222 382 85.11% 92.5 89.25% Σύνολο 188 240 428 10 10 10 Σπουδές Απαραίτητες 10 85% 93% 8 6 4 2 15% 8% Αγόρι Κορίτσι Όχι Ναι 182

Βασικό Ζητούμενο από Επάγγελμα Τα αποτελέσματα τα οποία προκύπτουν εδώ είναι εξαιρετικά ενδιαφέροντα, καθώς παρατηρείται ότι ενώ για την πλειοψηφία των κοριτσιών (61%) τα βασικό ζητούμενο από ένα επάγγελμα είναι η προσωπική έκφραση και ικανοποίηση, η πλειονότητα των αγοριών (48%) θεωρεί την μεγάλη οικονομική άνεση ως το βασικό ζητούμενο. Και για τα δύο φύλα, το λιγότερο σημαντικό στοιχείο είναι η κοινωνική προβολή και καταξίωση. Βασικό Ζητούμενο από Φύλο Επάγγελμα Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Προσωπική έκφραση- 81 152 233 ικανοποίηση 41.97% 61.29% 52.83% Μεγάλη οικονομική 92 57 149 άνεση 47.67% 22.98% 33.79% Κοινωνική προβολή- 20 39 59 καταξίωση 10.36% 15.73% 13.38% Σύνολο 193 248 441 10 10 10 Βασικό Ζητούμενο από Επάγγελμα 7 61% 6 5 4 3 2 1 42% Προσωπική έκφραση 48% Οικονομική άνεση 23% 1 16% Κοινωνική προβολή Αγόρι Κορίτσι 183

Επιδιωκόμενα Χαρακτηριστικά Επαγγέλματος Στην παράγραφο αυτή παρουσιάζονται τα χαρακτηριστικά επαγγελμάτων τα οποία ενδιαφέρουν σε διαφορετικό βαθμό αγόρια και κορίτσια. Για την ακρίβεια, τα κορίτσια εκτιμούν ότι το επάγγελμα που θα επιδιώξουν αργότερα να ακολουθήσουν θα συνδέεται απόλυτα με την δημιουργία κοινωνικών σχέσεων σε ποσοστό 41% και με την δυνατότητα προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο σε ποσοστό 4, ενώ τα ποσοστά των αγοριών για αυτά τα χαρακτηριστικά είναι στατιστικά σημαντικά μικρότερα (27% και 29% αντίστοιχα). Από την άλλη πλευρά, τα αγόρια εστιάζουν περισσότερο στην καλή αμοιβή και την ύπαρξη ελεύθερου χρόνου - τα συνδέουν απόλυτα με το επάγγελμα που θέλουν να ακολουθήσουν σε ποσοστά 44% και 21%, έναντι 31% και 14% για τα κορίτσια. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται αναλυτικότερα στους πίνακες και τα διαγράμματα που ακολουθούν. 184

Καλή αμοιβή Φύλο Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Απόλυτα 87 78 165 43.94% 30.71% 36.5 Πολύ 89 135 224 44.95% 53.15% 49.56% Έτσι κι έτσι 20 36 56 10.1 14.17% 12.39% Λίγο 2 5 7 1.01% 1.97% 1.55% Καθόλου 0 0 0 0.0 0.0 0.0 Σύνολο 198 254 452 10 10 10 Χαρακτηριστικό : Καλή Αμοιβή 6 5 44% 45% 53% 4 3 2 1 31% 14% 1 1% 2% Απόλυτα Πολύ Έτσι κι έτσι Λίγο Καθόλου Αγόρι Κορίτσι 185

Δυνατότητα δημιουργίας Φύλο κοινωνικών σχέσεων Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Απόλυτα 53 104 157 26.77% 41.11% 34.81% Πολύ 74 120 194 37.37% 47.43% 43.02% Έτσι κι έτσι 49 23 72 24.75% 9.09% 15.96% Λίγο 18 5 23 9.09% 1.98% 5.1 Καθόλου 4 1 5 2.02% 0.4 1.11% Σύνολο 198 253 451 10 10 10 Χαρακτηριστικό : Δυνατότητα δημιουργίας κοινωνικών σχέσεων 5 4 41% 37% 47% 3 27% 25% 2 1 9% 9% 2% 2% Απόλυτα Πολύ Έτσι κι έτσι Λίγο Καθόλου Αγόρι Κορίτσι 186

Αρκετός Φύλο ελεύθερος χρόνος Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Απόλυτα 42 36 78 21.43% 14.17% 17.33% Πολύ 51 60 111 26.02% 23.62% 24.67% Έτσι κι έτσι 49 94 143 25.0 37.01% 31.78% Λίγο 48 59 107 24.49% 23.23% 23.78% Καθόλου 6 5 11 3.06% 1.97% 2.44% Σύνολο 196 254 450 10 10 10 Χαρακτηριστικό : Αρκετός ελεύθερος χρόνος 4 37% 3 21% 26% 24% 25% 24% 23% 2 1 14% Αγόρι Κορίτσι 3% 2% Απόλυτα Πολύ Έτσι κι έτσι Λίγο Καθόλου 187

Δυνατότητα προσφοράς Φύλο στο κοινωνικό σύνολο Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Απόλυτα 56 101 157 28.57% 40.08% 35.04% Πολύ 71 91 162 36.22% 36.11% 36.16% Έτσι κι έτσι 52 47 99 26.53% 18.65% 22.1 Λίγο 11 12 23 5.61% 4.76% 5.13% Καθόλου 6 1 7 3.06% 0.4 1.56% Σύνολο 196 252 448 10 10 10 Χαρακτηριστικό : Δυνατότητα προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο 5 4 4 36% 36% 3 29% 27% 2 19% Αγόρι Κορίτσι 1 6% 5% 3% Απόλυτα Πολύ Έτσι κι έτσι Λίγο Καθόλου 188

Στοιχεία Απόρριψης ενός Επαγγέλματος Μεταξύ των διαφόρων στοιχείων που θα έκαναν τους μαθητές να απορρίψουν ένα επάγγελμα, διαφοροποιήσεις εντοπίζονται όσον αφορά τον παράγοντα των όχι καλών οικονομικών απολαβών. Για τα αγόρια ο παράγοντας αυτός έχει μεγαλύτερη βαρύτητα από ότι για τα κορίτσια. Αντίθετα, δεν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές για τους παρακάτω παράγοντες : ανεργία, όχι καλό εργασιακό περιβάλλον, κοινωνική προκατάληψη, κουραστικό ωράριο. Όχι καλές Φύλο οικονομικές απολαβές Αγόρι Κορίτσι Σύνολο 1ο σε σημαντικότητα 38 26 64 22.22% 10.83% 15.57% 2ο σε σημαντικότητα 59 75 134 34.5 31.25% 32.6 3ο σε σημαντικότητα 38 59 97 22.22% 24.58% 23.6 4ο σε σημαντικότητα 21 52 73 22.22% 24.58% 23.6 5ο σε σημαντικότητα 7 17 24 4.29% 7.42% 6.12% Όχι σημαντικό 8 11 19 4.68% 4.58% 4.62% Σύνολο 171 240 411 10 10 10 Όχι καλές οικονομικές απολαβές 35% 35% 31% 3 25% 22% 22% 25% 22% 2 15% 11% 12% Αγόρι Κορίτσι 1 5% 4% 7% 5% 5% 1 2 3 4 5 Όχι σημαντικό 189

Χαρακτηριστικά Επιτυχημένου Επαγγελματία Ένα ακόμα στοιχείο το οποίο συμφωνεί και με προηγούμενες διαπιστώσεις είναι οι απόψεις των μαθητών και ο τρόπος που αυτές διαφοροποιούνται ανάλογα με το φύλο των μαθητών. Έτσι, τα αγόρια, σε σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό από τα κορίτσια, θεωρούν ότι ο οικονομικά ισχυρός και ο παραγωγικός είναι δύο περιγραφές που ταιριάζουν στο επιτυχημένο επαγγελματία. Αντίθετα, τα κορίτσια, πολύ περισσότερο από ότι τα αγόρια, πιστεύουν ότι αυτός που προσβλέπει στο κοινό καλό είναι ένας επιτυχημένος επαγγελματίας. Χαρακτηριστικά Φύλο Αγόρι Κορίτσι Οικονομικά ισχυρός 82 67 41.62% 26.27% Αυτός που προσβλέπει 102 167 στο κοινό καλό 51.78% 65.49% Ο παραγωγικός 111 103 56.35% 40.55% Βάση (# μαθητών) 197 255 Χαρακτηριστικά Επιτυχημένου Επαγγελματία 65% 7 6 52% 56% 5 42% 41% 4 3 26% Αγόρι Κορίτσι 2 1 Οικονομικά ισχυρός Αυτός που προσβλέπει στο κοινό καλό Ο παραγωγικός 190

Τρόποι Επίτευξης Στόχων Παρόλο που, όσον αφορά την πίστη των μαθητών στους στόχους που έχουν βάλει, δεν παρατηρείται διαφορά μεταξύ αγοριών και κοριτσιών, οι τρόποι με τους οποίους σκοπεύουν να πετύχουν τους στόχους αυτούς διαφέρουν μεταξύ των δύο φύλων. Αναλυτικότερα, τα κορίτσια δίνουν μεγαλύτερη έμφαση από τα αγόρια στις βοήθεια από την οικογένειά τους και από γνωριμίες αυτών, καθώς και στην επιμονή τους. Τρόποι Φύλο Αγόρι Κορίτσι Επιμονή 13 32 8.28% 15.46% Βοήθεια από 3 14 οικογένεια, γνωριμίες 1.91% 6.76% Βάση (# μαθητών) 157 207 Τρόποι Επίτευξης Στόχων 15% 16% 14% 12% 1 8% 7% Αγόρι 8% Κορίτσι 6% 4% 2% 2% Επιμονή Βοήθεια από οικογένεια, γνωριμίες 191

Βαθμός Σιγουριάς για το Μέλλον Τέλος, διαφοροποιήσεις παρατηρούνται και ως προς το βαθμό σιγουριάς που έχουν οι μαθητές για το μέλλον τους. Σε γενικές γραμμές, εδώ, μπορεί να πει κανείς ότι τα αγόρια αισθάνονται περισσότερο σίγουρα για το μέλλον συγκριτικά με τα κορίτσια. Βαθμός σιγουριάς Φύλο για το μέλλον Αγόρι Κορίτσι Σύνολο Πολύ σίγουρος 30 23 53 15.79% 9.31% 12.13% Αρκετά σίγουρος 78 82 160 41.05% 33.2 36.61% Όχι και τόσο 67 121 188 σίγουρος 35.26% 48.99% 43.02% Καθόλου σίγουρος 15 21 36 7.89% 8.5 8.24% Σύνολο 190 247 437 10 10 10 Βαθμός σιγουριάς για το μέλλον 5 49% 45% 41% 4 35% 3 33% 35% 25% 2 16% Αγόρι Κορίτσι 15% 1 5% 9% 8% 9% Πολύ σίγουρος Αρκετά σίγουρος Όχι και τόσο σίγουρος Καθόλου σίγουρος 192

3.2.2 Μελέτη Επίδρασης Βαθμολογίας Μαθητών Η μελέτη της επίδρασης της σχολικής επίδοσης των μαθητών, όπως αυτή εκφράζεται από τον μέσο όρο του απολυτηρίου του γυμνασίου, στην άποψη και συμπεριφορά των μαθητών αποτελεί το αντικείμενο αυτής της ενότητας. Στην συνέχεια παρουσιάζονται οι μεταβλητές στις οποίες εντοπίστηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ μαθητών διαφορετικών βαθμολογιών. Για πιο αξιόπιστα στατιστικά αποτελέσματα αλλά και για την διευκόλυνση της ερμηνείας των συμπερασμάτων, οι βαθμολογίες των μαθητών έχουν χωριστεί και αναλύονται σε τρεις μηεπικαλυπτόμενες κλάσεις βαθμολογιών (10 ως 16, 16 ως 18.5 και πάνω από 18.5). 3.2.2.1 Βασικά Χαρακτηριστικά και Συνήθειες Μαθητών Όπως φαίνεται στις παραγράφους που ακολουθούν, το επίπεδο βαθμολογίας των μαθητών, έστω και αν πρόκειται για την εκτίμηση της σχολικής τους απόδοσής ένα χρόνο πριν, σχετίζεται με το βαθμό ενασχόλησής τους με το σχολείο (ώρες που αφιερώνουν για τα μαθήματα), την κατεύθυνση που επιλέγουν καθώς και τις επιδόσεις τους στις ξένες γλώσσες και την συχνότητα ενασχόλησής τους με κάποιες εξωσχολικές δραστηριότητες. Ώρες προετοιμασίας μαθημάτων Όπως θα περίμενε κανείς, όσο μεγαλύτερη είναι η βαθμολογία των μαθητών τόσο περισσότερες είναι και οι ώρες που οι μαθητές δαπανούν για την προετοιμασία των μαθημάτων του σχολείου. Ώρες προετοιμασίας Βαθμολογία Γυμνασίου μαθημάτων Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Μέσος Όρος 3.17 3.62 3.81 Τυπική Απόκλιση 1.48 1.87 1.82 Τυπικό Σφάλμα Μέσου 0.12 0.14 0.18 193

Επιλογή κατεύθυνσης Μεταξύ των μαθητών με βαθμολογία ως 16, δημοφιλέστερη κατεύθυνση εμφανίζεται να είναι η τεχνολογική, ενώ στις 2 υψηλότερες κατηγορίες βαθμολογιών σαφώς υπερέχει η θεωρητική και δευτερευόντως η θεωρητική. Κατεύθυνση που Βαθμολογία Γυμνασίου θα ακολουθήσει Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Θεωρητική 51 51 19 121 38.93% 33.55% 24.68% 33.61% Θετική 27 67 47 141 20.61% 44.08% 61.04% 39.17% Τεχνολογική 53 34 11 98 40.46% 22.37% 14.29% 27.22% Σύνολο 131 152 77 360 10 10 10 10 Επιλογή Κατεύθυνσης 8 61% 6 39% 34% 44% 4 4 2 25% 21% 22% 14% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Θεωρητική Θετική Τεχνολογική 194

Ξένες Γλώσσες Αγγλικά Το επίπεδο γνώσεων αγγλικών των μαθητών καθώς και η κατοχή ή όχι κάποιου αντίστοιχου διπλώματος είναι φανερά συνδεδεμένα με τη βαθμολογία των μαθητών. Από τους 2 πίνακες που ακολουθούν γίνεται εμφανές ότι για υψηλότερες κατηγορίες βαθμολογιών οι μαθητές τείνουν να συγκεντρώνονται σε υψηλότερα επίπεδο γνώσεων της γλώσσας. Ακόμα, το ποσοστό μαθητών με κάποιο δίπλωμα αγγλικών αυξάνει όσο υψηλότερη είναι η βαθμολογία των μαθητών. Γνώση Αγγλικών Βαθμολογία Γυμνασίου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Μέτρια 20 9 3 32 12.2 5.0 3.09% 7.26% Καλά 87 79 33 199 53.05% 43.89% 34.02% 45.12% Πολύ καλά 57 92 61 210 34.76% 51.11% 62.89% 47.62% Σύνολο 164 180 97 441 10 10 10 10 Γνώση Αγγλικών 8 63% 6 4 53% 44% 34% 35% 51% 2 12% 5% 3% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Μέτρια Καλά Πολύ καλά 195

Κατοχή διπλώματος Βαθμολογία Γυμνασίου στα Αγγλικά Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Όχι 99 51 8 158 60.37% 28.33% 8.25% 35.83% Ναι 65 129 89 283 39.63% 71.67% 91.75% 64.17% Σύνολο 164 180 97 441 10 10 10 10 Κατοχή διπλώματος Αγγλικών 10 92% 9 8 7 6 5 6 4 72% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 4 28% 3 2 8% 1 Όχι Ναι 196

Γαλλικά Όσον αφορά το επίπεδο γνώσεων γαλλικών καθώς και την κατοχή ή όχι κάποιου αντίστοιχου διπλώματος ισχύουν τα ίδια συμπεράσματα όπως και στην περίπτωση των αγγλικών. Εδώ, όμως, παρατηρούνται και κάποιες διαφοροποιήσεις σχετικά τον τρόπο που οι μαθητές μαθαίνουν γαλλικά. Έτσι, λοιπόν, ενώ περισσότεροι από το 5 των μαθητών των δύο πρώτων κατηγοριών βαθμολογιών μαθαίνει γαλλικά από το σχολείο, μόνο το 39% των αριστούχων μαθητών μαθαίνει γαλλικά από το σχολείο. Από την άλλη μεριά το ποσοστό των μαθητών της χαμηλής βαθμολογικής κατηγορίας (έως 16) που μαθαίνει γαλλικά με ιδιαίτερα είναι πολύ χαμηλότερο από τα αντίστοιχα ποσοστά μαθητών στις άλλες κατηγορίες βαθμολογιών. Γνώση Γαλλικών Βαθμολογία Γυμνασίου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Μέτρια 48 48 19 115 64.86% 46.6 35.85% 50.0 Καλά 16 43 15 74 21.62% 41.75% 28.3 32.17% Πολύ καλά 10 12 19 41 13.51% 11.65% 35.85% 17.83% Σύνολο 74 103 53 230 10 10 10 10 Γνώση Γαλλικών 8 65% 6 4 2 47% 36% 22% 42% 28% 14% 12% 36% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Μέτρια Καλά Πολύ καλά 197

Κατοχή διπλώματος Βαθμολογία Γυμνασίου στα Γαλλικά Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Όχι 53 65 23 141 71.62% 62.5 42.59% 60.78% Ναι 21 39 31 91 28.38% 37.5 57.41% 39.22% Σύνολο 74 104 54 232 10 10 10 10 Κατοχή διπλώματος Γαλλικών 8 72% 7 63% 57% 6 5 43% 38% 4 28% 3 2 1 Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Όχι Ναι Τρόποι εκμάθησης Βαθμολογία Γυμνασίου Γαλλικών Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σχολείο 49 53 21 62.03% 50.96% 38.89% Ιδιαίτερα Μαθήματα 13 35 18 16.46% 33.65% 33.33% Βάση (# μαθητών) 79 104 54 Τρόποι Εκμάθησης Γαλλικών 7 62% 6 51% 5 4 39% 34% 33% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 3 2 16% 1 Σχολείο Ιδιαίτερα Μαθήματα 198

Γερμανικά Και για τα γερμανικά (επίπεδο γνώσεων και κατοχή ή όχι κάποιου διπλώματος) ισχύουν τα ίδια συμπεράσματα όπως και για την περίπτωση των δύο άλλων γλωσσών. Γνώση Βαθμολογία Γυμνασίου Γερμανικών Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Μέτρια 18 26 9 53 66.67% 54.17% 31.03% 50.96% Καλά 7 16 11 34 25.93% 33.33% 37.93% 32.69% Πολύ καλά 2 6 9 17 7.41% 12.5 31.03% 16.35% Σύνολο 27 48 29 104 10 10 10 10 Γνώση Γερμανικών 8 67% 6 54% 4 2 31% 26% 33% 38% 7% 13% 31% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Μέτρια Καλά Πολύ καλά 199

Κατοχή διπλώματος Βαθμολογία Γυμνασίου στα Γερμανικά Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Όχι 23 32 16 71 85.19% 65.31% 55.17% 67.62% Ναι 4 17 13 34 14.81% 34.69% 44.83% 32.38% Σύνολο 27 49 29 105 10 10 10 10 Κατοχή διπλώματος Γερμανικών 9 85% 8 7 6 5 4 65% 55% 35% 45% 3 2 1 15% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Όχι Ναι 200

Εξωσχολικές Δραστηριότητες Όσον αφορά τις εξωσχολικές δραστηριότητες των μαθητών, η βαθμολογία αυτών επηρεάζει μόνο την συχνότητα με την οποία ενασχολούνται με την ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων. Σε γενικές γραμμές, μπορούμε να παρατηρηθεί ότι μαθητές με υψηλότερους βαθμούς τείνουν να διαβάζουν συχνότερα βιβλία. Συχνότητα που Βαθμολογία Γυμνασίου διαβάζει βιβλία Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Πάνω από 20 5 5 1 11 ώρες 3.07% 2.84% 1.01% 2.51% 10-20 ώρες 11 13 20 44 6.75% 7.39% 20.2 10.05% Λιγότερο από 10 33 54 38 125 ώρες 20.25% 30.68% 38.38% 28.54% Σπάνια 85 94 34 213 52.15% 53.41% 34.34% 48.63% Ποτέ 29 10 6 45 17.79% 5.68% 6.06% 10.27% Σύνολο 163 176 99 438 10 10 10 10 Συχνότητα διαβάσματος βιβλίων 6 52% 53% 5 4 31% 38% 34% 3 2 2 2 18% 1 3% 3% 1% 7% 7% 6% 6% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 20 ώρες 10-20 ώρες Λιγότερο από 10 ώρες Σπάνια Ποτέ Πάνω από 18.5 201

3.2.2.2 Αξιολόγηση Σχολείου Η αξιολόγηση της συνεισφοράς του σχολείου σε διάφορους τομείς της ανάπτυξης και καλλιέργειας των μαθητών επηρεάζεται σημαντικά από το επίπεδο βαθμολογίας των μαθητών. Επιπλέον, διαφοροποιήσεις εντοπίζονται στην αξιολόγηση του μαθήματος του Σ.Ε.Π. και στις προτάσεις για τη βελτίωση αυτού. 202

Αξιολόγηση Συνεισφοράς Σχολείου Η άποψη των μαθητών για την συνεισφορά του σχολείου με την σημερινή του μορφή στην διαμόρφωση αξιών, σχετίζεται άμεσα με τη βαθμολογία τους. Όπως βλέπουμε και από τον πίνακα που ακολουθεί, στη χαμηλή κλίμακα βαθμολογιών το 17% των μαθητών κρίνει ως υψηλή και το 5 ως ικανοποιητική την συνεισφορά του σχολείου στον τομέα αυτό. Παρόμοια ποσοστά ισχύουν και για τους μαθητές της μεσαίας κατηγορίας βαθμολογιών. Αντίθετα, η πλειοψηφία των αριστούχων μαθητών (5) θεωρεί ότι ο βαθμός συνεισφοράς του σχολείου στην διαμόρφωση αξιών είναι χαμηλός. Βαθμός Βαθμολογία Γυμνασίου Διαμόρφωσης Αξιών Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Υψηλός 25 23 12 60 16.67% 13.22% 12.77% 14.35% Ικανοποιητικός 75 90 35 200 50.0 51.72% 37.23% 47.85% Χαμηλός 50 61 47 158 33.33% 35.06% 50.0 37.8 Σύνολο 150 174 94 418 10 10 10 10 Βαθμός Συνεισφοράς σε Διαμόρφωση Αξιών 6 5 52% 5 4 37% 33% 35% 2 17% 13% 13% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Υψηλός Ικανοποιητικός Χαμηλός 203

Ανάλογα συμπεράσματα ισχύουν και για την συνεισφορά του σχολείου στον επαγγελματικό προσανατολισμό των μαθητών. Όσο αυξάνει το επίπεδο βαθμολογίας των μαθητών τόσο λιγότερο ικανοποιητικός κρίνεται ο βαθμός συνεισφοράς του σχολείου στον επαγγελματικό προσανατολισμό των μαθητών. Βαθμός Συνεισφοράς Βαθμολογία Γυμνασίου σε Επαγγελματικό Προσανατολισμό Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Υψηλός 14 14 5 33 9.09% 7.82% 5.21% 7.69% Ικανοποιητικός 75 90 36 201 48.7 50.28% 37.5 46.85% Χαμηλός 65 75 55 195 42.21% 41.9 57.29% 45.45% Σύνολο 154 179 96 429 10 10 10 10 Βαθμός Συνεισφοράς σε Επαγγελματικό Προσανατολισμό 6 4 49% 5 38% 42% 42% 57% Έως 16 16 ως 18.5 2 9% 8% 5% Πάνω από 18.5 Υψηλός Ικανοποιητικός Χαμηλός 204

Συνεισφορά μαθήματος Σ.Ε.Π. Τα συμπεράσματα τα οποία προηγούμενα προέκυψαν σχετικά με την συνεισφορά του σχολείου, γενικότερα στον επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων, ισχύουν και ειδικότερα για την συνεισφορά του μαθήματος του Σ.Ε.Π. Από τον παρακάτω πίνακα σημειώνεται ότι το 35% των μαθητών χαμηλής βαθμολογίας, το 52% των μαθητών μεσαίας βαθμολογίας και το 6 των αριστούχων θεωρεί ότι το μάθημα του Σ.Ε.Π., όπως αυτό προσφέρεται σήμερα, δεν μπορεί να βοηθήσει τους μαθητές να προετοιμάσουν το επαγγελματικό τους μέλλον. Βοήθεια από ΣΕΠ Βαθμολογία Γυμνασίου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Όχι 50 82 50 182 34.72% 52.23% 60.24% 47.4 Ναι 94 75 33 202 65.28% 47.77% 39.76% 52.6 Σύνολο 144 157 83 384 10 10 10 10 Βοήθεια από Σ.Ε.Π. 7 6 65% 6 5 4 35% 52% 48% 4 3 2 1 Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Όχι Ναι 205

Επιθυμητή Διδασκαλία Μαθήματος Σ.Ε.Π. Καθώς τα ποσοστά των μαθητών που θεωρούν ότι το μάθημα του Σ.Ε.Π. δεν βοηθάει τους μαθητές επηρεάζεται από τη βαθμολογία των μαθητών, έχει ενδιαφέρον να εξεταστεί και αν οι προτάσεις που κάνουν οι μαθητές για βελτίωση του μαθήματος αυτού διαφέρουν ανάλογα με τη βαθμολογία τους. Από τον πίνακα που δίνεται στην συνέχεια γίνεται φανερό ότι το ποσοστό των μαθητών που ζητούν στο μάθημα να υπάρχει ξεχωριστή αντιμετώπιση των μαθητών -αντί μαζικής- είναι ανάλογο της βαθμολογίας αυτών, ενώ τα ποσοστά που ζητάνε να παραμείνει ως έχει είναι αντιστρόφως ανάλογα της βαθμολογίας. Προτάσεις Βαθμολογία Γυμνασίου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Να παραμείνει 17 11 2 όπως είναι 12.98% 7.14% 2.33% Ξεχωριστή 2 12 9 αντιμετώπιση μαθητών 1.53% 7.79% 10.47% Βάση (# μαθητών) 131 154 86 Προτάσεις για μάθημα Σ.Ε.Π. 14% 13% 12% 1 1 8% 7% 8% 6% 4% 2% 2% 2% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Να παραμείνει όπως είναι Ξεχωριστή αντιμετώπιση μαθητών 206

3.2.2.3 Παράγοντες Επιρροής σε Επαγγελματικό Προσανατολισμό Όπως γίνεται φανερό στην παρούσα ενότητα, η διαδικασία επαγγελματικού προσανατολισμού των μαθητών διαφέρει ανάλογα με τη βαθμολογία αυτών. Βασικά, διαφοροποιήσεις παρατηρούνται όσον αφορά το πόσο συζητούν οι μαθητές με διάφορα πρόσωπα (γονείς, φίλους, καθηγητές) για το σχολείο, καθώς και ως προς την αξιολόγηση φορέων στην επιλογή επαγγέλματος, που μερικοί μαθητές έχουν, ήδη, κάνει. Συζήτηση μαθητών με άλλα πρόσωπα για θέματα που αφορούν το σχολείο Οι βαθμολογίες των μαθητών φαίνεται ότι επηρεάζουν και το βαθμό με τον οποίο οι μαθητές συζητάνε με οικεία πρόσωπα, μόνο όμως για ζητήματα του σχολείου και όχι για θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού ή προσωπικής ζωής. Ειδικότερα ο βαθμός συζήτησης με τους καθηγητές είναι άμεσα συσχετισμός με το επίπεδο βαθμολογίας των μαθητών, καθώς όσο αυξάνει το επίπεδο βαθμολογίας των μαθητών, τόσο αυξάνει και ο βαθμός συζήτησης των μαθητών με τους καθηγητές για θέματα σχετικά με το σχολείο. Το ίδιο ισχύει και για το βαθμό συζήτησης των μαθητών με τους φίλους τους. Συζήτηση με Βαθμολογία Γυμνασίου γονείς Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Πολύ 60 76 50 186 37.04% 41.99% 50.51% 42.08% Αρκετά 64 89 36 189 39.51% 49.17% 36.36% 42.76% Λίγο 30 15 11 56 18.52% 8.29% 11.11% 12.67% Καθόλου 8 1 2 11 4.94% 0.55% 2.02% 2.49% Σύνολο 162 181 99 442 10 10 10 10 207

Συζήτηση με γονείς 6 5 4 37% 42% 51% 4 49% 36% 3 2 1 19% 11% 8% 5% 1% 2% Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Συζήτηση με Βαθμολογία Γυμνασίου φίλους Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Πολύ 48 80 49 177 29.45% 44.2 49.49% 39.95% Αρκετά 69 76 38 183 42.33% 41.99% 38.38% 41.31% Λίγο 33 20 11 64 20.25% 11.05% 11.11% 14.45% Καθόλου 13 5 1 19 7.98% 2.76% 1.01% 4.29% Σύνολο 163 181 99 443 10 10 10 10 Συζήτηση με φίλους 5 45% 44% 49% 42% 42% 38% 4 35% 3 29% 25% 2 2 15% 1 11% 11% 8% Έως 16 16 ως 18.5 5% 3% 1% Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου Πάνω από 18.5 208

Συζήτηση με Βαθμολογία Γυμνασίου καθηγητές Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Πολύ 29 45 27 101 18.01% 24.86% 27.84% 23.01% Αρκετά 53 68 40 161 32.92% 37.57% 41.24% 36.67% Λίγο 56 47 15 118 34.78% 25.97% 15.46% 26.88% Καθόλου 23 21 15 59 14.29% 11.6 15.46% 13.44% Σύνολο 161 181 97 439 10 10 10 10 Συζήτηση με καθηγητές 45% 4 35% 33% 38% 41% 35% 3 25% 2 15% 1 5% 28% 25% 26% 18% 15% 14% 15% 12% Πολύ Αρκετά Λίγο Καθόλου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 209

Παράγοντες Επιρροής σε Επιλογή Επαγγέλματος Μεταξύ των μαθητών που έχουν ήδη επιλέξει τι επάγγελμα θέλουν να ακολουθήσουν εξετάζονται οι παράγοντες που τους επηρέασαν σε αυτήν τη επιλογή τους, καθώς και πιθανή διαφοροποίηση αυτών μεταξύ μαθητών με διαφορετικές βαθμολογίες. Τα συμπεράσματα στα οποία καταλήγει κανείς είναι αρκετά ενδιαφέροντα. Όπως φαίνεται και στον πίνακα που ακολουθεί, όσο υψηλότερο είναι το επίπεδο βαθμολογίας ενός μαθητή τόσο εντονότερη είναι η επίδραση της οικογένειας και των συγγενών και τόσο εξασθενεί ο παράγοντας της προσωπικής επιλογής. Παράγοντες Βαθμολογία Γυμνασίου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Οικογένεια, συγγενείς 33 56 32 33.67% 49.56% 55.17% Προσωπική Επιλογή 56 50 21 57.14% 44.25% 36.21% Βάση (# μαθητών) 98 113 58 Παράγοντες Επιρροής σε Επιλογή Επαγγέλματος 6 5 5 55% 57% 44% 4 34% 36% 3 2 Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 1 Οικογένεια, συγγενείς Προσωπική Επιλογή 210

3.2.2.4 Εκπαιδευτικές Επιλογές Στο σημείο αυτό διαπιστώνεται μια σημαντική διαφοροποίηση των μαθητών ως προς τις εκπαιδευτικές επιλογές που κάνουν (αν θα συνεχίσουν τις σπουδές και μετά το Λύκειο ή όχι). Απόφαση για σπουδές μετά το Λύκειο Όπως θα περίμενε κανείς η επιθυμία των μαθητών να συνεχίσουν τις σπουδές τους μετά το Λύκειο είναι άμεσα συνδεδεμένη με το επίπεδο βαθμολογίας αυτών. Το 92% των μαθητών με βαθμολογία το πολύ 16, το 98% των μαθητών με βαθμολογία από 16 ως 18.5 και το 99% των αριστούχων επιθυμεί να συνεχίσει τις σπουδές του μετά το Λύκειο. Επίσης και το επίπεδο σπουδών στο οποίο στοχεύουν οι μαθητές συνδέεται με τη βαθμολογία τους. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι τα ποσοστά μαθητών που ενδιαφέρονται να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε ΑΕΙ, για τις 3 κατηγορίες βαθμολογιών, από την χαμηλότερη στην υψηλότερη, είναι 64%, 9 και 97%. Συνέχιση Βαθμολογία Γυμνασίου σπουδών Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Όχι 13 4 1 18 8.02% 2.22% 1.01% 4.08% Ναι 149 176 98 423 91.98% 97.78% 98.99% 95.92% Σύνολο 162 180 99 441 10 10 10 10 Συνέχιση Σπουδών 10 92% 98% 99% 8 6 4 2 8% Όχι 2% 1% Ναι Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 211

Επίπεδο σπουδών Βαθμολογία Γυμνασίου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο ΙΕΚ 16 1 0 17 11.68% 0.6 0.0 4.25% ΤΕΙ 34 15 3 52 24.82% 8.93% 3.16% 13.0 ΑΕΙ 87 152 92 331 63.5 90.48% 96.84% 82.75% Σύνολο 137 168 95 400 10 10 10 10 Επίπεδο Σπουδών 10 9 97% 8 64% 6 4 25% 2 12% 9% 1% 3% ΙΕΚ ΤΕΙ ΑΕΙ Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 212

Άποψη Μαθητών για ειδικά θέματα εργασίας Τα συμπεράσματα τα οποία συνάγονται από τους δύο πρώτους πίνακες στην συνέχεια είναι πως μαθητές με υψηλότερη βαθμολογία τείνουν να ενστερνίζονται σε μικρότερο βαθμό, συγκριτικά με τους μαθητές χαμηλότερης βαθμολογίας, την άποψη ότι μια θέση στο Δημόσιο είναι προτιμότερη και ότι εργαζόμαστε μόνο για τα χρήματα. Επιπλέον, διαφοροποίηση παρατηρείται και ως προς το αν οι σπουδές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι απαραίτητες. Το ποσοστό των μαθητών, με βαθμολογία το πολύ 16, που συμφωνεί με την άποψη αυτή είναι αρκετά μικρότερο από τα ποσοστά των άλλων βαθμολογικών κατηγοριών. Προτίμηση Βαθμολογία Γυμνασίου Δημοσίου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Όχι 69 95 52 216 51.11% 64.19% 63.41% 59.18% Ναι 66 53 30 149 48.89% 35.81% 36.59% 40.82% Σύνολο 135 148 82 365 10 10 10 10 Προτίμηση Δημοσίου 8 64% 63% 6 51% 49% 4 36% 37% 2 Όχι Ναι Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 213

Εργαζόμαστε Βαθμολογία Γυμνασίου μόνο για χρήματα Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Όχι 92 110 75 277 58.97% 61.8 80.65% 64.87% Ναι 64 68 18 150 41.03% 38.2 19.35% 35.13% Σύνολο 156 178 93 427 10 10 10 10 Εργαζόμαστε μόνο για χρήματα 10 81% 8 59% 62% 6 41% 38% 4 2 19% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Όχι Ναι Σπουδές σε τριτοβάθμια Βαθμολογία Γυμνασίου εκπαίδευση απαραίτητες Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Όχι 25 12 9 46 17.48% 6.74% 9.28% 11.0 Ναι 118 166 88 372 82.52% 93.26% 90.72% 89.0 Σύνολο 143 178 97 418 10 10 10 10 Σπουδές Απαραίτητες 10 8 83% 93% 91% 6 4 2 17% Όχι 7% 9% Ναι Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 214

3.2.2.5 Άποψη Μαθητών για Ζητήματα Εργασίας Τέλος, καταδεικνύεται ότι μαθητές διαφορετικού επιπέδου βαθμολογιών αντιμετωπίζουν διαφορετικά και το ζήτημα της εργασίας. Σημαντικές διαφοροποιήσεις εντοπίζονται στο βασικό ζητούμενο των μαθητών από ένα επάγγελμα, στις εργασιακές αξίες στις οποίες στοχεύουν καθώς και στα στοιχεία που θεωρούν ότι οδηγούν σε επαγγελματική επιτυχία. Τέλος μαθητές διαφορετικών βαθμολογιών έχουν διαφορετικό βαθμό εμπιστοσύνης στον εαυτό τους, ενώ υιοθετούν και διαφορετικούς τρόπους για να πετύχουν τους στόχους τους. 215

Βασικό Ζητούμενο από Επάγγελμα Σημειώνεται καταρχήν ότι και στις τρεις κατηγορίες βαθμολογιών των μαθητών ισχύει η ίδια κατάταξη των στοιχείων. Δηλαδή σημαντικότερο ζητούμενο παρουσιάζεται να είναι η προσωπική έκφραση και ικανοποίηση, ακολουθείται από την μεγάλη οικονομική άνεση, ενώ λιγότερο σημαντικό είναι η κοινωνική προβολή και καταξίωση. Παρ όλα αυτά παρατηρείται μια ενδιαφέρουσα διαφοροποίηση των στοιχείων αυτών μέσα σε κάθε ομάδα μαθητών. Έτσι, ο παράγοντας της προσωπικής έκφρασης είναι λιγότερο σημαντικός για τους μαθητές με βαθμό το πολύ 16, συγκριτικά με τους υπόλοιπους μαθητές. Επίσης, η βαρύτητα του παράγοντα οικονομικής άνεσης τείνει να φθίνει όσο εξετάζουμε ομάδες μαθητών με υψηλότερη βαθμολογία. Το αντίθετο ισχύει για τον παράγοντα της κοινωνικής προβολής και καταξίωσης. Βασικό Ζητούμενο Βαθμολογία Γυμνασίου από Επάγγελμα Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Προσωπική έκφραση- 73 101 53 227 ικανοποίηση 46.5 57.39% 54.64% 52.79% Μεγάλη οικονομική 66 54 24 144 άνεση 42.04% 30.68% 24.74% 33.49% Κοινωνική προβολή- 18 21 20 59 καταξίωση 11.46% 11.93% 20.62% 13.72% Σύνολο 157 176 97 430 10 10 10 10 Βασικό Ζητούμενο από Επάγγελμα 6 57% 55% 46% 42% 4 31% 25% 21% 2 11% 12% Έως 16 16 ως 18.5 Προσωπική έκφραση Μεγάλη οικονομική άνεση Κοινωνική προβολή Πάνω από 18.5 216

Επιδιωκόμενα Χαρακτηριστικά Επαγγέλματος Μεταξύ των διαφόρων χαρακτηριστικών τα οποία οι μαθητές θα επεδίωκαν για το μελλοντικό τους επάγγελμα, διαφορετική στάση παρατηρείται μόνο για τα χαρακτηριστικά της δυνατότητας προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο, της δυνατότητας δημιουργικότητας και της σχέσης του επαγγέλματος με τα ενδιαφέροντα των ίδιων των μαθητών. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι όσο αυξάνει το επίπεδο βαθμολογίας των μαθητών τόσο αυξάνει και ο βαθμός επιδίωξης ενός επαγγέλματος που θα σχετίζεται με τα ενδιαφέροντα των μαθητών. Δυνατότητα προσφοράς Βαθμολογία Γυμνασίου στο κοινωνικό σύνολο Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Απόλυτα 41 77 34 152 25.95% 42.78% 34.34% 34.78% Πολύ 69 57 33 159 43.67% 31.67% 33.33% 36.38% Έτσι κι έτσι 33 40 24 97 20.89% 22.22% 24.24% 22.2 Λίγο 12 5 5 22 7.59% 2.78% 5.05% 5.03% Καθόλου 3 1 3 7 1.9 0.56% 3.03% 1.6 Σύνολο 158 180 99 437 10 10 10 10 Δυνατότητα προσφοράς στο κοινωνικό σύνολο 45% 43% 44% 4 35% 34% 33% 32% 3 25% 26% 24% 22% 21% Έως 16 2 16 ως 18.5 15% 1 5% 8% 5% 3% 2% 1% 3% Πάνω από 18.5 Απόλυτα Πολύ Έτσι κι έτσι Λίγο Καθόλου 217

Δυνατότητα για Βαθμολογία Γυμνασίου δημιουργικότητα Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Απόλυτα 50 83 40 173 31.65% 46.37% 40.82% 39.77% Πολύ 59 50 30 139 37.34% 27.93% 30.61% 31.95% Έτσι κι έτσι 33 39 15 87 20.89% 21.79% 15.31% 20.0 Λίγο 11 5 11 27 6.96% 2.79% 11.22% 6.21% Καθόλου 5 2 2 9 3.16% 1.12% 2.04% 2.07% Σύνολο 158 179 98 435 10 10 10 10 Δυνατότητα δημιουργικότητας 5 46% 45% 4 41% 37% 35% 3 32% 28% 31% 25% 21% 22% 2 15% 1 5% 15% 7% 3% 11% 3% 1% 2% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Απόλυτα Πολύ Έτσι κι έτσι Λίγο Καθόλου 218

Έχει σχέση με τα Βαθμολογία Γυμνασίου ενδιαφέροντά μου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Απόλυτα 88 121 65 274 56.77% 67.6 66.33% 63.43% Πολύ 48 44 28 120 30.97% 24.58% 28.57% 27.78% Έτσι κι έτσι 11 12 5 28 7.1 6.7 5.1 6.48% Λίγο 6 2 0 8 3.87% 1.12% 0.0 1.85% Καθόλου 2 0 0 2 1.29% 0.0 0.0 0.46% Σύνολο 155 179 98 432 10 10 10 10 Σύνδεση με ενδιαφέροντα 7 68% 66% 6 57% 5 4 3 31% 25% 29% Έως 16 16 ως 18.5 2 Πάνω από 18.5 1 7% 7% 5% 4% 1% 1% Απόλυτα Πολύ Έτσι κι έτσι Λίγο Καθόλου 219

Χαρακτηριστικά Επιτυχημένου Επαγγελματία Τέλος, οι μαθητές διαφοροποιούνται και ως προς τη βαρύτητα που αποδίδουν σε διάφορα χαρακτηριστικά για την περιγραφή ενός επιτυχημένου επαγγελματία. Πιο συγκεκριμένα, όσο αυξάνει η βαθμολογία των μαθητών τόσο μεγαλύτερη σημασία αποκτούν χαρακτηριστικά όπως το να είναι κάποιος υπεύθυνος, ευσυνείδητος, να προσβλέπει στο κοινό καλό, να θεωρεί την εργασία μέσο και όχι αυτοσκοπό, ενώ μειώνεται η βαρύτητα του να έχει κάποιος πτυχία και να είναι φιλόδοξος. Χαρακτηριστικά Βαθμολογία Γυμνασίου Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Αυτός που έχει πτυχία 55 48 19 33.95% 26.67% 19.19% Ο φιλόδοξος 81 81 34 50.0 45.0 34.34% Ο υπεύθυνος και 102 129 84 ευσυνείδητος 62.96% 71.67% 84.85% Αυτός που προσβλέπει 84 114 66 στο κοινό καλό 51.85% 63.33% 66.67% Αυτός που θεωρεί την εργασία 46 57 43 μέσο και όχι αυτοσκοπό 28.4 31.67% 43.88% Βάση (# μαθητών) 162 180 99 Χαρακτηριστικά Επιτυχημένου Επαγγελματία 9 85% 8 72% 7 63% 63% 67% 6 5 52% 5 45% 44% Έως 16 4 3 34% 27% 34% 32% 28% 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 19% 2 1 Με πτυχία Φιλόδοξος Υπεύθυνος Προσβλέπει στο κοινό καλό Εργασία μέσο και όχι αυτοσκοπό 220

Επίτευξη Στόχων Το πρώτο συμπέρασμα το οποίο προκύπτει εδώ, και το οποίο άλλωστε είναι εύλογο, είναι ότι όσο αυξάνει η βαθμολογία των μαθητών τόσο μεγαλύτερη εμπιστοσύνη έχουν αυτοί στην επίτευξη των στόχων τους. Τα ποσοστά των μαθητών που πιστεύουν στους στόχους τους είναι 88%, 94% και 95% για τις τρεις κατηγορίες βαθμολογιών (από την χαμηλότερη στην υψηλότερη). Όσον αφορά τους τρόπους με τους οποίους οι μαθητές σκοπεύουν να πετύχουν τους στόχους, παρατηρείται ότι η επιμονή είναι ένας παράγοντας, η βαρύτητα του οποίου αυξάνει για μαθητές με μεγαλύτερη βαθμολογία. Επιτυχία στους στόχους Βαθμολογία Γυμνασίου που έχει βάλει Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Σύνολο Όχι 19 10 5 34 12.03% 5.75% 5.21% 7.94% Ναι 139 164 91 394 87.97% 94.25% 94.79% 92.06% Σύνολο 158 174 96 428 10 10 10 10 Πίστη σε στόχους 10 88% 94% 95% 8 6 4 2 12% 6% 5% Έως 16 16 ως 18.5 Πάνω από 18.5 Όχι Ναι 221