ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΝΕΩΝ ΛΙΜΕΝΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ ΛΙΜΕΝΩΝ ΚΥΠΡΟΥ ΦΑΣΗ Γ Εισηγητές: Δρ. Χρήστος Σολομωνίδης, Λιμενολόγος Διευθύνων Σύμβουλος και Εταίρος της Ρογκάν & Συνεργάτες Α.Ε. Δρ. Αντώνης Τουμαζής, Πολιτικός Μηχανικός Συνέταιρος ΑΛΚ - 10 Φεβρουαρίου 2016 1
ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΑΝΑΔΟΧΟΥ Υπεύθυνοι Έργου Δρ. Χρήστος Δ. Σολομωνίδης Δρ. Αντώνης Δ. Τουμαζής Εμπειρογνώμονας Ειδικός σε θέματα Στρατηγικού Σχεδιασμού Λιμένων/ Λιμενικών Αρχών Δρ. Αντώνης Δ. Τουμαζής Γ. Παπαγεωργιου Καθ. Δρ. Αθ. Πάλλης Εμπειρογνώμονας Ειδικός σε θέματα Λειτουργιών Λιμένων Δρ. Μηχ. Αδ. Ι. Ρογκάν Καθ. Δρ. Αθ. Πάλλης Εμπειρογνώμονας Ειδικός σε θέματα Περιβαλλοντικών Μελετών Αντώνης Μ. Μπουτάτης 2
ΣΚΟΠΟΣ - ΣΤΟΧΟΙ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ Το έργο αφορά στην εκπόνηση του Στρατηγικού Σχεδίου της Αρχής Λιμένων Κύπρου (ΑΛΚ), με χρονικό ορίζοντα 50 ετών. Στόχοι του Στρατηγικού Σχεδιασµού Ανάλυση χρήσεων Κυπριακών Λιμένων προτάσεις ανακατανομής Υφιστάμενες υποδομές ανωδομές/ ανάγκη για νέες Θεσμικό Πλαίσιο Λειτουργίας Λιμένων Παράµετροι υπό το πρίσµα των οποίων θα διαµορφωθούν οι στόχοι του Στρατηγικού Σχεδιασµού Ανάγκη δηµιουργίας νέων λιµένων, υφιστάµενων βασικών λιµενικών συστηµάτων πέρα των Αποκρατικοποίηση της ΑΛΚ σύµφωνα µε τους όρους του προγράµµατος δηµοσιονοµικής προσαρµογής της Κυπριακής ηµοκρατίας Σχεδιασµός της µεταφοράς του φυσικού αερίου από τα κοιτάσµατα της Κυπριακής ΑΟΖ Εξειδίκευση των λιµενικών υποδοµών, στο πλαίσιο µίας ολοκληρωµένης λιµενικής πολιτικής - στρατηγικής Περιορισµοί που τίθενται από την Ευρωπαϊκή και Εθνική Νοµοθεσία σε ότι αφορά τις κρατικές ενισχύσεις σε µεταφορικές υποδοµές Σχέσεις πόλης - λιµένα, σε ότι αφορά τη χωροθέτηση νέων λιµενικών υποδοµών, αλλά και την αξιοποίηση παλαιών λιµενικών υποδοµών
ΣΥΝΟΨΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΦΑΣΗΣ Α 1. Εξετάστηκαν οι υφιστάμενες υποδομές (λιμενικές υποδομές, Η/Μ, δίκτυα, οδικές προσβάσεις) των ελεύθερων λιμένων της ΑΛΚ, και οι χρήσεις για κάθε λιμένα: Λιμένας Λεμεσού Λιμένας Βασιλικού Λιμένας Λάρνακας Λιμενίσκοι Πάφου, Λατσιού, και Παλαιός Λιμένας Λεμεσού Επισημαίνεται ότι πολλοί λιμενικοί χώροι δεν υπάγονται στην ΑΛΚ (Μαρίνες, Αλιευτικά Καταφύγια, Καταφύγια Σκαφών Αναψυχής, Στρατιωτικοί Λιμένες) 2. Εξετάστηκαν: Υφιστάμενοι περιορισμοί στους υπό εξέταση λιμένες (ενδεικτικά: παραχωρήσεις, γειτνίαση με στρατιωτικές βάσεις) Επείγουσες ελλείψεις λιμενικών υποδομών (ενδεικτικά: εισαγωγή υγραερίου, εξυπηρέτηση εξορυκτικής υπεράκτιας βιομηχανίας) 3. Έγινε εκτίμηση της μελλοντικής εξέλιξης της ζήτησης για κίνηση στους Κυπριακούς Λιμένες μέσω Στατιστικής Ανάλυσης (απλή και πολλαπλή παλινδρόμηση) 4. Αναπτύχθηκαν εναλλακτικές στρατηγικές σε ότι αφορά: τη χωροθέτηση χρήσεων λειτουργιών στους λιμένες, Το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας της ΑΛΚ. 4
ΣΥΝΟΨΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΦΑΣΗΣ Β Στην Φάση Β υιοθετήθηκαν συγκεκριμένα κριτήρια προκειμένου να προχωρήσουμε στην επιλογή των ιδανικών στρατηγικών λύσεων σε επίπεδο: Λιμενικών χρήσεων στους υπό εξέταση λιμένες Θεσμικού Πλαισίου Λειτουργίας της ΑΛΚ Για την κατανομή των λιμενικών χρήσεων στους υπό εξέταση λιμένες, εκπονήθηκε Πολυκριτηριακή Ανάλυση. 5
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΝΝΑΛΑΚΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ Βαρύτητα κριτηρίων επιλογής των εναλλακτικών σεναρίων 6
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΝΝΑΛΑΚΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ Λιμένας Λεμεσού - Προτεινόμενες χρήσεις 7
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΝΝΑΛΑΚΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ Λιμένας Βασιλικού - Προτεινόμενες χρήσεις 8
ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΕΝΝΑΛΑΚΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΩΝ ΣΕΝΑΡΙΩΝ ΣΥΝΟΨΗ ΓΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΑ ΣΕΝΑΡΙΑ ΧΡΗΣΕΩΝ α/α Λιμενική Χρήση Προτεινόμενη Επιλογή Σχόλια 1 Containers Λιμένας Λεμεσού Απαιτείται η απόκτηση της χερσαίας έκτασης στον Μερρά Ζακακίου. 2 Support for Offshore Λιμένας Λεμεσού Exploration Μερράς Ζακακίου Η έκταση νότια του σταθμού Ε/Κ μπορεί να αναδιοργανωθεί και να υποστηρίξει σε πρώτο στάδιο τις ανάγκες για offshore exploration, και σε δεύτερο στάδιο την αύξηση της κίνησης των Ε/Κ. 3 Dirty Cargo Λιμένας Βασιλικού Επέκταση προς τα Ανατολικά Η απόκτησητης έκτασης των πρώην κεραιών του BBCθα συμβάλλει στη μείωση του κόστους για επιπλέον έκταση, ιδίως στο μέλλον όπου η αύξηση της ζήτησης θα ξεπεράσει την υφιστάμενη χωρητικότητα. 4 Ship Building/ Ship Repair Facilities Λιμένας Βασιλικού Επέκταση προς τα Δυτικά Ηέκταση των έργων θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη της μελλοντικής ζήτησης. Επισημαίνεται ότι αυτή η έκταση μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την υποστήριξη του ενεργειακού τομέα. Επισημαίνεται ότι έχουν ληφθεί υπόψη οι πολιτικές αποφάσεις. Πιο συγκεκριμένα: Παραχωρήσεις για Ε/Κ, Επιβατική κίνηση και γενικό φορτίο: Λιμένες Λεμεσού και Λάρνακας Εισαγωγή καυσίμων: Περιοχή Βασιλικού Σκάφη αναψυχής και αλιευτικά σκάφη: δεν είναι υπό τη δικαιοδοσία της ΑΛΚ 9
ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΕΠΙΠΡΟΣΘΕΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΝ Εκτίμηση: 1. της χρησιμότητας δημιουργίας εγκαταστάσεων LNG Bunkering στους Κυπριακούς Λιμένες καιπροσδιορισμός του λιμένα στον οποίο θα μπορούσε να χωροθετηθεί μια τέτοια εγκατάσταση, 2. Χωροθέτησης Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης στην Κύπρο, 3. Ανάγκης δημιουργίας νέας λιμενικής εγκατάστασης στην Κύπρο. 10
LNG Bunkering στην Κύπρο Limit of 0,5% sulphur in marine fuels to be applied in the EU waters by 2020 Voted by the European Parliament. 11
LNG Bunkering στην Κύπρο Σκοπιμότητα ύπαρξης LNG Bunkering υποδομών στην Κύπρο. 1.Εφαρμογή του περιορισμού στις εκπομπές θείου έως 0.5% από τις θαλάσσιες μεταφορές στην Ε.Ε. έως το 2020. Επομένως, προκύπτει ανάγκη για: A. Μείωση εκπομπών θείου από τα πλοία, B. Υιοθέτηση από τα πλοία του LNG ως εναλλακτικού ναυτιλιακού καυσίμου (οικονομικότερο και φιλικότερο περιβαλλοντικά από το πετρέλαιο), C. Υποδομές LNG Bunkering στους λιμένες 2. Ύπαρξη κοιτασμάτων φυσικού αερίου στην ΑΟΖ 3. Ενεργή στήριξη της Ε.Ε. σε σχεδιασμούς που προωθούν τη χρήση LNG στις θαλάσσιες μεταφορές 12
LNG Bunkering στην Κύπρο Χωροθέτηση LNG Bunkering υποδομών στην Κύπρο Οι Λιμένες Βασιλικού και Λεμεσού είναι οι δύο επικρατέστερες εναλλακτικές: A. Λιμένας Βασιλικού: B. Λιμένας Λεμεσού I. Κύριος Βιομηχανικός Λιμένας, II. Ύπαρξη jetty και storage tanks παρόμοιας χρήσης (VTTV) I. Κύριος Επιβατικός Λιμένας (παράδειγμα από Βόρειες θάλασσες), II. Βασικοί μελλοντικοί χρήστες: ακτοπλοΐας & κρουαζιέρα 13
Ναυπηγοεπισκευή στην Κύπρο Χωροθέτηση Ναυπηγοεπισκευαστικής Ζώνης στην Κύπρο Ο Λιμένας Βασιλικού κρίνεται ως κατάλληλη θέση για την χωροθέτηση ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης στην Κύπρο, λόγω: 1. Είναι ο βασικός Βιομηχανικός Λιμένας στην Κύπρο γειτνίαση με ήδη οχληρές δραστηριότητες 2. Ύπαρξης διαθέσιμων εκτάσεων, 14
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΛΙΜΕΝΑ ΛΕΜΕΣΟΥ ΝΟΤΙΟ ΤΜΗΜΑ (1/3) 15
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΛΙΜΕΝΑ ΛΕΜΕΣΟΥ ΝΟΤΙΟ ΤΜΗΜΑ (2/3) Α ΦΑΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΞΟΡΥΚΤΙΚΩΝ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ / LNG BUNKERING 16
ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΛΙΜΕΝΑ ΛΕΜΕΣΟΥ ΝΟΤΙΟ ΤΜΗΜΑ (3/3) Β & Γ ΦΑΣΕΙΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: ΕΠΕΚΤΑΣΗ ΛΙΜ. ΣΤΑΘΜΟΥ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ Ε/Κ 17
Υπολογισμός απαιτούμενου μήκους κρηπιδώματος και απαιτούμενης χερσαίας έκτασης αποθήκευσης για φ/ε ξηρού χύδην φορτίου του Λιμένα Βασιλικού (1/3) 3,000 2,500 Χιλ. Τόννοι 2,000 1,500 1,000 500 0 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Σύνολο Λιµένων Λιµένας Βασιλικού Ετήσιο γενικό σύνολο φ/ε ξηρού χύµα φορτίου στους Λιµένες Κύπρου και στο Λιµένα Βασιλικού Πιθανή µελλοντική σύνθεση διακίνησης γενικού-χύµα ξηρού φορτίου στους Κυπριακούς Λιµένες (000 τόννοι). 18
Υπολογισμός απαιτούμενου μήκους κρηπιδώματος και απαιτούμενης χερσαίας έκτασης αποθήκευσης για φ/ε ξηρού χύδην φορτίου του Λιμένα Βασιλικού (2/3) Εκτίμηση πραγματικών αποδόσεων Βόρειο Κρηπίδωμα (l ΟΑ =360m, t max =-9m) 2 πλοία με l ΟΑ =129m, t max =7,5 m Ενεργό μήκος l 1 =2 x129 = 258 m< 360 3x15 = 315 m, Συντελεστής Αναγωγής = 258/315 = 0,82 Η μέση μεταφορική ικανότητα ταινιοδρόμου είναι 100 έως 110 τ/ώρα Αρα σε 1 βάρδια θα έχουμε μεταφορική ικανότητα 6,5 ώρες x105 τ/ώρα = 682,5 τ 700 τ/βάρδια Η μέση μεταφορική ικανότητα του γερανού είναι 800 τ/βάρδια Δυναμικό κρηπίδας : 447.720 τ/έτος Δείκτης Παραγωγικότητας κρηπίδας : 447.720 : 360m = 1.243,0 τ/μ-μ/έτος Δυτικό Κρηπίδωμα (lοα =121m, tmax =9m) Δυναμικό κρηπίδας = 0,7 x 0,83 x 260x 800τ/β.=120.848 τ/ έτος Δείκτης Παραγωγικότητας κρηπίδας= 120.848 : 121m = 998,74 τ/ έτος Σύνολο Κινήσεως C ΤΟΤ = 447.720+120.848= 570.000 τ. ετησίως 19
Υπολογισμός απαιτούμενου μήκους κρηπιδώματος και απαιτούμενης χερσαίας έκτασης αποθήκευσης για φ/ε ξηρού χύδην φορτίου του Λιμένα Βασιλικού (3/3) ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟ ΜΗΚΟΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΟΣ ΘΕΣΕΩΝ ΠΑΡΑΒΟΛΗΣ Δυτικό Κρηπίδωμα (l ΟΑ =121m, t max =9m) Θα εξυπηρετεί φ/ε πετρελαιοειδών και δεν θα χρησιμοποιείται καθόλου για την κίνηση ξηρών χύδην φορτίων. Βόρειο Κρηπίδωμα Τα πλοία θα εξυπηρετούνται από νέα μέσα (ταινιόδρομο και γερανό) μέσης μεταφορικής απόδοσης 1500τ/βάρδια (διπλάσιας της υφιστάμενης 700-800 τ/βάρδια). 340 ημέρες λειτουργίας/έτος, 1 βάρδια διαρκεί 6,5 ώρες, με 2 βάρδιες ανά ημέρα Συνεπώς με τις παραπάνω παραδοχές και με δοκιμές προκύπτουν 6 θέσεις παραβολήςγια να επιτευχθεί το επιθυμητό επίπεδο του συντελεστή κατάληψης και συμφόρησης (λ=~70% και σ=~20%). ΝΕΟ Απαιτούμενο μήκος κρηπιδώματος Οι υφιστάμενες θέσεις παρβολής όπως περιγράφθηκε παραπάνω είναι 6. Συνεπώς χρειάζεται επέκταση της κρηπίδας για να φιλοξενήσει 4 ακόμα πλοία. Συνολικά: 3 πλοία στερεών χύδην φορτίων DWT~10000t, l ΟΑ =130m, D max =-7,50m 3 πλοία στερεών χύδην φορτίων DWT~30000t, l ΟΑ =180m, D max =-10,6m Συνεπώς η κρηπίδα θα έχει ενεργό μήκος κατ ελάχιστον = 2*130 +3 * 180 +7*15 = 1035m. Στο ακόλουθο σκαρίφημα δίνεται μια χαρακτηριστική διάταξη χωροθέτησης των παραβεβλημένων σκαφών σε κρηπίδα συνολικού μήκους περίπου 1300μ. 20
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΙΜΕΝΑ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ (1/3): ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΛΙΜΕΝΙΚΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ 21
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΙΜΕΝΑ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ (2/3): ΛΙΜΕΝΑΣ ΔΙΑΚΙΝΗΣΗΣ ΞΗΡΩΝ ΧΥΔΗΝ ΦΟΡΤΙΟΥ 22
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΧΕΔΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΛΙΜΕΝΑ ΒΑΣΙΛΙΚΟΥ (3/3): ΛΙΜΕΝΑΣ ΝΑΥΠΗΓΟΕΠΙΣΚΕΥΗΣ 23
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ 24