Οικιακό Περιβάλλον / Αντισηπτικά 25 Μαίου 2009
Ανιονικά Απορρυπαντικά Κατιονικά Μη ιονικά Αμφοτερείς ενώσεις Ανεκτικότητα μειώνεται: μη ιονικά, ανιονικά, κατιονικά επιφανειοδραστικά Ανιονικά Αλατα Κ, Να, ΝΗ4 με λιπαρά οξέα και φωσφωρυλιωμένους υδρογονάνθρακες Αλατα Να ακλυλοθειικά, αλκυλοφωσφωρικά, αρυλ- αλκυλο- σουλφονικά Τοξικότητα προκαλείται κυρίως απο το ισχυρό αλκαλικό περιβάλλον που δημιουργούν τα άλατα του Να, Κ (το δέρμα έχει ph 5-6.5) Τοξική δόση > 1-2g/kg, γιά παιδιά 0.1-1 g/kg Δέρμα: αλλεργικές εκδηλώσεις, εξελκώσεις Οφθαλμοί: βλάβη κερατοειδούς, καταρράκτη Αν ληφθούν per os (σπάνιο): διάρροια, έμετο, εντερική διάταση Αντιμετώπιση: Χορήγηση υγρών, συμπτωματική θεραπεία Φωσφωρικά άλατα (υγρά πλυντηρίων): λόγω δέσμευσης του Ca2+ τού αίματος, πιθανότητα ελάττωσης καρδιακής λειτουργίας, πίεσης του αίματος, σόκ, κύάνωσης Αμτιμετώπιση με γάλα, αντιμετώπιση συμπτωμάτων, γλυκονικό Ca για υποασβεσταιμία
Απορρυπαντικά Κατιονικά Επιφανειοδραστικά, συνδεδεμένα με αλογόνα, μεγαλύτερη τοξικότητα, ειδικά στην συμπυκνωμένη μορφή τους Καυστικές ιδιότητες, δερματικά εκζέματα και αλλοιώσεις κερατοειδούς Αν ληφθούν per os, διάρροια, έμετος, πόνοι κοιλιακής χώρας, σπάνια περιτονίτιδα Αντιμετώπιση: Καλό πλύσιμο δέρματος ηοφθαλμών Σε απορόφηση απο ΓΕΣ, ΟΧΙ πλύσηηέμετος, ΟΧΙ χορήγηση όξινων διαλυμάτων
Αντισηπτικά / Απολυμαντικά
Αντισηπτικά Κατιονικό διγουανίδιο Αντιμετώπιση: Καλό πλύσιμο δέρματος η οφθαλμών, κίνδυνος αλλοιώσεων κερατοειδούς Σε απορόφηση απο ΓΕΣ, Έμεση σε μικρές ποσότητες και συγκεντρώσεις, Σε μεγαλύτερες (>4-5%) ΟΧΙ πλύση η έμετος, ΟΧΙ χορήγηση όξινων διαλυμάτων αντιμετώπιση όπως άλλες καυστικές ουσίες
Περιέχεται σε καθαριστικά / απολυμαντικά Πισίνες, βιομηχανίες χάρτου, απ όπου και μπορεί να εκλυθεί κατά λάθος Σε ph>2 (πχ κύτταρα) ως υποχλωριώδες > πρωτεινικές Ν-χλωροενώσεις και καταστροφή κυτταρικής λειτουργίας και ακεραιότητας Επηρεάζει: Οφθαλμούς, άνω αναπνευστικό, πνεύμονες Αρκετά σοβαρή ερεθιστικότητα αρχίζει εκδηλώνεται σε 0.06-0.3 ppm >1-3 ppm βλεννογόνοι, >30 ppm δύσπνοια, επιπεφυκύτιδα, βήχας, έμετος, >40-60 ppm τοξική πνευμονίτιδα, πνευμονικό οίδημα Γιά το χλώριο: 1 ppm = 2.9 mg/m3 Θεωρείται ότι υπεισέρχεται στον κύκλο της γλουταθειόνης, και η οξείδωση των σουλφυδρυλικών ομάδων οδηγει σε αιμόλυση ερυθροκυττάρων Αντιμετώπιση σε συστεμική τοξίκωση: Χλώριο Απομάκρυνση οργανικών ουσιών με φιλτράρισμα και ζωικό άνθρακα
Χλωρίνη Τοξικότητα κυρίως λόγω απελευθέρωσης χλωρίου Επηρεάζει: Οφθαλμούς, άνω αναπνευστικό, πνεύμονες, δέρμα Βήχας, πνευμονικό οίδημα Αντιμετώπιση: Κένωση στομάχου προσεκτικά, πλύση με νερό, χορήγηση υποθειώδους/θειοθειικού Να Αντιμετώπιση συμπτωμάτων Υποχλωρικά άλατα Na, Ca Περιέχονται σε πολλά αντισηπτικά, πολλές περιπτώσεις οικιακής τοξικότητας Τοξικότητα κυρίως λόγω απελευθέρωσης χλωρίου η χλωραμίνης όταν αναμιχθούν με οξέα η αμμωνία Επηρεάζει το άνω αναπνευστικό, πνεύμονες Βήχας, πνευμονικό οίδημα Αντιμετώπιση: ΟΧΙ κένωση στομάχου, χορήγηση γάλατος η νερού Αντιμετώπιση συμπτωμάτων
Αμμωνία Βλάβη κερατοειδούς, ίσως λόγω απελευθέρωσης κολλαγενασών Σε εισπνοή προκαλεί βήχα, βρογχόσπασμο
Φαινόλες Ισχυρές καυστικές δράσεις Λόγω καλής απορροφητικότητας, προξενούν βλάβη κερατοειδούς και δέρματος, ειδικά οι συμπυκνωμένες κρεσόλες Σε εισπνοή (παρ ότι όχο ιδιαίτερα πτητική) προκαλούν βήχα, βρογχόσπασμο Αναισθητική δράση οφειλόμενη σέ νέκρωση νευρικών απολήξεων, έτσι σε δερματική επαφή δεν γίνεται αμέσως αντιληπτή, με πιθανότητα σοβαρής βλάβης εν βάθει που μπορεί να οδηγήσει σε γάγγραινα Πρωτοπλασματικό δηλητήριο, που οξειδωμένες μορφές του συνδέονται με πρωτείνες και DNA ΓΕΣ: πόνος, ναυτία, έμετος, διάρροια ΚΑ: κατάπτωση ΚΑ, σόκ ΚΝΣ: αρχική διέγερση, μετά καταστολή Πνεύμονες: αρχική αλκάλωση (όπως τα σαλικυλικά), ακολουθούμενη από οξέωση
Εξαχλωροφαίνη Οξεία τοξικότητα: Δερματικά συμπτώματα, βλάβες ΓΕΣ και νευροτοτοξικές δράσεις, ληθαργικότητα, ΚΑ καταστολή, αναπνευστική καταστολή (arrest) Τοξικότητα μετά παρατεταμένη χρήση: καταστροφή μυελίνης, ογκωτικές δυσλειτουργίες ερυθροκυττάρων
Ιώδιο-ούχα Πολύ σπάνιες περιπτώσεις, συνήθως μέτριας ισχύος τοξικότητα Τα πιο πολλά συμπτώματα με μέτριες δόσεις είναι νευρολογικά: ίλιγγος, πονοκέφαλος, παραισθήσεις, ντελίριουμ, σπασμοί Σε ακραίες περιπτώσεις υπάρχει πτώση αρτηριακής πίεσης, κυάνωση, μεταβολική οξέωση, σόκ, νεφρική ανεπάρκεια > θάνατος Αντιμετώπιση: Πλύση δέρματος με νερό Πλύση ΓΕΣ αν δεν έχει ήδη προέλθει έμετος Παρακολούθηση λειτουργίας θυρεοειδούς Επανειλημένη χρήση ιωδίου προκαλεί καταστολή θυροειδούς, αύξηση θυροτροπίνης, αυξ μεγέθους θυροειδούς Κάποιες γονιδιακές αλλαγές σε χορήγηση Ι131 που ερευνώνται
Φθόριο Παρεμβάλεται σε χρήση ασβεστίου, και μεταφορά ηλεκτρονίων που συμβαίνει σε πολλές μεταβολικές αντιδράσεις Αρρυθμίες λόγω υπασβεσταιμίας σε οξεία χορήγηση, ΚΝΣ και ΚΑ ΑΕ, υπερκινητικότητα, σπασμοί, αντιμετώπιση με ε.φ. χορήγηση ασβεστίου Χρόνια υπερ-δοσολογία: εναπόθεση σε οδόντες, οστά, τένοντες, αρτηρίες Σε χρόνια έκθεση, δυσπλασίες οστών/χόνδρων
Βορικό οξύ Περιέχεται σε οφθαλμικά πλύματα, πούδρες μωρών, αλοιφές για εξανθήματα, κλπ Μηχανισμός εικάζεται οτι είναι η αναστολή παραγωγής ATP Χρόνια τοξικότητα σε δέρμα με πληγές, όπως αλοιφές σε μωρά που έχουν έκζεμα απο χρήση πάνας Συμπτώματα ΓΕΣ: ναυτία, έμετο, διάρροια, κοιλιακοί και κολικοί πόνοι ΚΝΣ: πονοκέφαλο, ντελίριουμ, τρόμος και σπασμοί > κώμα Δέρμα: ερύθημα, απολέπιση, φυσσαλίδες, πόμφυγκες, κόκκινα σημεία που σταδιακά καταλαμβάνουν όλη την επιφάνεια Νεφρά: ολιγουρία, νεφρική ανεπάρκεια Ανίχνευση με αντιδραστήριο Turmeric στα ούρα > ερυθρόφαια χροιά Πλύσεις, ενεργό άνθρακα, αιμοδιάλυση, διττανθρακικό Να σε μεταβολική οξέωση
Αέριο σε ΘΔ, άρα πτητικό Αλληλεπίδραση με πρωτείνες και DNA Το σχηματιζόμενο μυρμηγκικό προκαλεί οξέωση, διάβρωση στο ΓΕΣ Σύμπλοκα με πρωτείνη δημιουργουν αλλεργιογόνα στο δέρμα, και με μετέπειτα επαφή δημιουργείται δερματίτιδα η αν εισπνευσθεί, κρίση άσθματος Τοξικότητα εξαρτάται απο μεταβολισμό, που διαφέρει απο άτομο σε άτομο 118mL = θάνατος Χρόνια έκθεση συνδέεται με καρκίνο Φορμόλη Αντιμετώπιση ανάλογη της οδού έκθεσης. Πλύση εξωτερικών βλεννογόνων, για ΓΕΣ γάλα, νερό και ενεργός άνθρακας η ήπιο καθαρκτικό άλας Παρακολούθηση για ηλεκτρολύτες και περιεκτικότητα σε μεθανόλη
Υπεροξείδιο του υδρογόνου Δράση σε κοιλότητες μερικώς οφείλεται στην απελευθέρωση Ο2 (10 όγκοι/ όγκο 3% Η2Ο2) Σε >10%, άμεση καταστροφή ιστών, σε >30%, ακόμη και όταν απορροφηθούν p.o. μικρές ποσότητες > θάνατος Σε κατάποση 10% διαλύματος, ΟΧΙ ιπεκακουάνα η ενεργός άνθρακας, ενδοσκοπική παρατήρηση βλαβών Υπερμαγγανικό Κάλιο Αντίδοτο 1:5000 η 1:10000 σε δήγματα φιδιών, πολύ οξειδωτικό, μετουσίωση πρωτεινών και ιοστική διάβρωση Βλάβες ιδιάιτερα σε νεφρά, ήπαρ. LD50: 10g Πλύση και κάθαρση ΓΕΣ, ενεργός άνθρακας, συμπτωματική θεραπεία
Βρώμιο Εκθεση λόγω περιεκτικότητας σε εντομοκτόνα (όχι πλέον ως υπνωτικό/κατασταλτικό) Τοξικότητα λόγω μετατόπισης άλλων αλογόνων Τοξικό σε οφθαλμούς, αναπνευστικό, ΚΝΣ, δέρμα (πόμφυγες) Οξεία εισπνοή μεγάλων δόσεων συνοδεύεται απο φαιά γλώσσα και ούλα, χαρακτηριστική οσμή αναπνοής, οίδημα γλωττίδος και πνευμονικό οίδημα > οίδημμα γλωττίδος και πνευμονικό οίδημα λόγω απόφραξης απο την γλωττίδα Μεγάλη αντίδραση μπορεί να προκληθεί και μετά παρέλευση ωρών απο την έκθεση >θάνατος απο οίδημα γλωττίδος και πνευμονικό οίδημα Χρόνια έκθεση: νευροτοξικότητα, συμπτώματα όμοια με ακμή Σε από στοματος χορήγηση, δίνουμε άφθονο γάλα, ΟΧΙ εμετικά, παρακολούθηση αναπνοής
Αντισηπτικά / Απολυμαντικά