Τπουργείο Παιδείασ και Πολιτιςμού Διεύθυνςη Μέςησ Εκπαίδευςησ Η διδασκαλία του μαθήματος της Γλώσσας στο Γυμνάσιο εμινάρια Υιλολόγων επτέμβριοσ 2014 Η Ομάδα Γλώςςασ: Γεωργία Κούμα, ΕΜΕ, Ειρήνη Ροδοςθένουσ, Β.Δ. (Π.Ι.), Μαρία τεφάνου, Β.Δ. (Π.Ι.), Γιώργοσ Ορφανίδησ (Π.Ι.), Εύη Φατζηκωςτή (ύμβουλοσ Υιλολογικών Μαθημάτων) 1
Αναλυτικϊ Προγρϊμματα Γυμναςύου Το Κεύμενο Γλωςςικόσ Πολιτικόσ (εγκ. 1/10/2013) με θϋμα: Η διδαςκαλύα τησ Νϋασ Ελληνικόσ Γλώςςασ ςτο Δημόςιο Σχολεύο) αναφϋρει ςαφϋςτατα, μεταξύ ϊλλων, ότι: Το Υπουργεύο Παιδεύασ και Πολιτιςμού θϋτει ωσ βαςικό ςκοπό τησ διδαςκαλύασ: την ϊριςτη κατϊκτηςη τησ Νϋασ Ελληνικόσ Γλώςςασ τον γραμματιςμό ςε διϊφορα περιβϊλλοντα και καταςτϊςεισ επικοινωνύασ. 2
Βαςικά ςχολικά εγχειρίδια: Νέα Ελληνική Γλώσσα Α, Β, Γ Γυμνασίου (έκδ. ΙΣΤΕ ΔΙΟΥΑΝΣΟ) Βϊςει τησ πιο πϊνω εγκυκλύου (1/10/2013), η αξιοπούηςη αυτών των εγχειριδύων εύναι ευϋλικτη και πολυεπύπεδη, με διϊφορεσ διαβαθμύςεισ [ ]Κεύμενο ό κεύμενϊ του, για παρϊδειγμα, ςυνδιδϊςκονται με ϊλλα χρηςτικϊ και λογοτεχνικϊ κεύμενα, κεύμενα ςε ϋντυπη ό και ψηφιακό μορφό, προφορικϊ κεύμενα, καθώσ και μη γλωςςικϊ κεύμενα, τα οπούα εύναι κατϊλληλα για κϊθε ηλικιακό ομϊδα μαθητών, ωσ προσ το περιεχόμενο, τουσ γλωςςικούσ ςτόχουσ, την αιςθητικό και τον βαθμό αναγνωςιμότητϊσ τουσ. 3
Βαςικά ςχολικά εγχειρίδια: Νέα Ελληνική Γλώσσα Α, Β, Γ Γυμνασίου (έκδ. ΙΣΤΕ ΔΙΟΥΑΝΣΟ) Επύςησ, αςκόςεισ του ςχολικού γλωςςικού εγχειριδύου (γραμματικϋσ, ορθογραφικϋσ, λεξιλογικϋσ, αςκόςεισ κατανόηςησ, αςκόςεισ παραγωγόσ γραπτού λόγου) εμπλουτύζονται, αφαιρούνται, αντικαθύςτανται και μεταςχηματύζονται ανϊλογα με τουσ επιδιωκόμενουσ ςτόχουσ και τισ υπό ανϊπτυξη/ προςδοκώμενεσ δεξιότητεσ των μαθητών για κατανόηςη, χρόςη και παραγωγό κειμϋνων (πολυτροπικών και μη). 4
Τπενθυμίζουμε ότι Διδϊςκονται όλα τα μορφοςυντακτικϊ φαινόμενα που εμπεριϋχονται ςτα βαςικϊ διδακτικϊ εγχειρύδια, μϋςα από κεύμενα (κειμενοκεντρικό προςϋγγιςη). Στόχοσ εύναι να καλυφθούν όςο το δυνατόν περιςςότερεσ Ενότητεσ. Οι διδϊςκοντεσ ανϊ τϊξη καταθϋτουν ϋγκαιρα ςτον/ςτην Συντονιςτό / Συντονύςτρια τον κοινό, ετόςιο Προγραμματιςμό τουσ. Το ΚΕΕΑ χρειϊζεται κϊποιο χρόνο ακόμη για να παρουςιϊςει τα αποτελϋςματα τησ ϋρευνασ που ϋγινε πϋρςι μεταξύ των φιλολόγων Γυμναςύου (ςυμπλόρωςη ερωτηματολογύων) 5
Ποιοσ ο ςτόχοσ τησ επιλογήσ πρόςθετων κειμένων; - Για να φωτύςω /επικαιροποιόςω και ϊλλεσ πτυχϋσ του υπό μελϋτη θϋματοσ; - Για να εμπλουτύςω το λεξιλόγιο των μαθητών μου επύ του ςυγκεκριμϋνου θϋματοσ; - Για να βοηθόςω τουσ μαθητϋσ μου να διερευνόςουν και να αφομοιώςουν ϋνα ςυγκεκριμϋνο μορφοςυντακτικό φαινόμενο; - Για να τουσ καλλιεργόςω κριτικό ςκϋψη; - Για να τουσ αςκόςω περαιτϋρω ςτην παραγωγό προφορικού ό και γραπτού λόγου; - Για να αξιολογόςω την κατανόηςη ενόσ φαινομϋνου/ τη γλωςςικό τουσ επϊρκεια; 6
Κριτήρια επιλογήσ κειμένων (Ι) Α. Περιεχόμενο Να ςυνϊδει με τη γενικό θεματολογύα τησ υπό εξϋταςιν Ενότητασ. Να εύναι εύληπτο και ςυμβατό με την ηλικύα των μαθητών. Να μην εμπεριϋχονται προςβλητικϋσ εκφρϊςεισ ό να ςτρϋφεται ενϊντια των κοινώσ παραδεδεγμϋνων ηθικών αξιών. Να χαρακτηρύζεται από εγκυρότητα πληροφοριών, ςαφόνεια, ακρύβεια. Έκταςη: Να μπορούν διδϊςκοντεσ διδαςκόμενοι να τα μελετούν/αξιοποιούν ςτα πλαύςια του ςυγκεκριμϋνου διδακτικού χρόνου που διαθϋτουν. Μπορεύ να εύναι αυτοτελό κεύμενα ό αποςπϊςματα (με ολοκληρωμϋνο νόημα). 7
Κριτήρια επιλογήσ κειμένων (ΙΙ) Β. Δομή Να υπϊρχει νοηματικό και γλωςςικό ςυνεκτικότητα, εςωτερικό ενότητα, ςωςτό οργϊνωςη πληροφοριών / απόψεων κ.ϊ. Γ. Γλώςςα Ύφοσ Να χαρακτηρύζονται από ορθοϋπεια (ςύνταξη, γραμματικό, ορθογραφύα, λεξιλόγιο) και ύφοσ ανϊλογα με την επικοινωνιακό περύςταςη και την οπτικό γωνύα του ςυγγραφϋωσ/ πομπού. Να ςημειώνονται τα ςτοιχεύα του /τησ ςυγγραφϋωσ/πομπού (ονοματεπώνυμο, τύτλοσ κειμϋνου, χρονολογύα, ημερ. ανϊρτηςησ κτλ.) 8
ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ Η αρχική / διαγνωστική αξιολόγηση Ο εκπαιδευτικόσ προςδιορύζει το επύπεδο γνώςεων των μαθητών του, τισ γλωςςικϋσ και επικοινωνιακϋσ τουσ ανϊγκεσ, τα ενδιαφϋροντα και τα κύνητρϊ τουσ για μϊθηςη και τισ εμπειρύεσ τουσ, ώςτε: - να διαμορφώςει ανϊλογα το πρόγραμμα διδαςκαλύασ και μϊθηςησ τησ γλώςςασ - να επιλϋξει τα μϋςα και τα υλικϊ υλοπούηςησ των ςτόχων του - να καθορύςει τισ ςτρατηγικϋσ που θα χρηςιμοποιόςει και τισ δεξιότητεσ/ςτϊςεισ που θα καλλιεργόςει. 9
ΑΞΙΟΛΟΓΗΗ Η διαμορφωτική αξιολόγηση επιτρϋπει τον έλεγχο τησ εξελικτικόσ πορεύασ των μαθητών ςε ςχϋςη με τουσ εκπαιδευτικούσ ςτόχουσ και παρϋχει ςτον εκπαιδευτικό πληροφορύεσ, ώςτε να βελτιώςει γενικότερα τη μαθηςιακό διαδικαςύα. Η τελική ή αθροιστική αξιολόγηση επιτρϋπει την εκφορϊ μιασ ςυνολικήσ κρίςησ για το βαθμό επύτευξησ των διδακτικών και παιδαγωγικών ςτόχων και για την αποτελεςματικότητα τησ διδαςκαλύασ. 10
Βαςικέσ πληροφορίεσ Υποςτηρικτικό υλικό μπορεύτε να βρεύτε ςτην ιςτοςελύδα του ΥΠΠ: http://moec.gov.cy /Μϋςη Εκπαύδευςη/Νϋα Ελληνικϊ /Νϋα Ελληνικό Γλώςςα Το βιβλύο του μαθητό και το βιβλύο του εκπαιδευτικού: http://www.pi- schools.gr/lessons/hellenic Προαιρετικά απογευματινά εμινάρια: - Λευκωςύα: 15/10, 22/10, 29/10,5/11, 12/11 2014 (Π.Ι.) - Λεμεςόσ: 16/10, 23/10,30/10,6/11. 20/11 (Παρϊρτημα Π.Ι.) - Ελ. Αμμόχωςτοσ: 4/11,11/11,18/11,25/11, 2/12 (Λύκ. Παραλιμν.) Δηλώςεισ ςυμμετοχήσ: http://www.pi.ac.cy 11