ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΥΠΟΘΕΣΗ COMP/39771 - Restrictions concerning ELT books ANTITRUST PROCEDURE Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου και Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 773/2004 της Επιτροπής Αρθρο 7 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) 773/2004 της Επιτροπής Ημερομηνία: 10/10/2012 Το παρόν κείμενο είναι διαθέσιμο αποκλειστικά και μόνο για ενημερωτικούς σκοπούς.
ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 10.10.2012 SG-Greffe(2012)D/ 16035 C(2012) 7141 final ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΙΜΗ ΕΚΔΟΧΗ ΜΟΝΟ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΕΙΝΑΙ ΑΥΘΕΝΤΙΚΟ Βιβλιοπωλεία Φλωράς Δεληγιώργη 55-59 10437 Αθήνα Ελλάδα Θέμα: Υπόθεση αριθ. COMP/39771 Βιβλιοπωλεία Φλωράς κατά OUP/ Burlington/ Pearson Aπόφαση της Επιτροπής που απορρίπτει την καταγγελία (Παρακαλείσθε να αναφέρετε τα στοιχεία αυτά σε όλη τη σχετική αλληλογραφία) Αγαπητέ Κύριε, (1) Σκοπός της παρούσας επιστολής μου είναι η καταγγελία σας της 27ης Ιανουαρίου 2010 που υποβάλατε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Επιτροπή) κατά των εκδοτικών οίκων Oxford University Press (OUP), Burlington Books (Burlington) και Pearson PLC (Pearson) σχετικά με εικαζόμενες παραβάσεις του άρθρου 101 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) με αντικείμενο τον εικαζόμενο περιορισμό των διασυνοριακών πωλήσεων και τον «παράνομο καθορισμό τιμών μεταπώλησης» βιβλίων για τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας βιβλία (ΔΑΓ). Σας παραπέμπω επίσης στην επιστολή της Επιτροπής δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος Commission européenne, DG COMP GREFFE ANTITRUST, B-1049 Bruxelles, Belgique Europese Commissie, DG COMP GREFFE ANTITRUST, B-1049 Brussel, België Τηλ.: (32-2) 299 11 11, φαξ: (32-2) 295 01 28, ηλ. ταχ.: COMP-GREFFE-ANTITRUST@ec.europa.eu
1, του Κανονισμού (ΕΚ) 773/2004 1 της Επιτροπής της 28ης Οκτωβρίου 2011, που σας απευθύναμε σχετικά με το θέμα αυτό και στην επιστολή σας της 21ης Νοεμβρίου 2011 (απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1) με την οποία μας διαβιβάσατε συμπληρωματικές πληροφορίες ή επεξηγήσεις σε απάντηση της επιστολής της Επιτροπής. (2) Η Επιτροπή εξέτασε λεπτομερώς την απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1. Ωστόσο, η εξέταση αυτή δεν οδήγησε σε διαφορετική εκτίμηση των πραγματικών περιστατικών στα οποία στηρίζεται η καταγγελία σας. Για τους λόγους που παρατίθενται στη συνέχεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι δεν υπάρχουν επαρκείς λόγοι για την περαιτέρω διερεύνηση της καταγγελίας σας. Κατά συνέπεια, η Επιτροπή απορρίπτει την καταγγελία σας δυνάμει του άρθρου 7 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΚ) 773/2004 της Επιτροπής 2. 1. Η ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ (3) Με επιστολή της 27ης Ιανουαρίου 2010, ζητήσατε από την Επιτροπή να κινήσει διαδικασία έρευνας σχετικά με εικαζόμενες παραβάσεις του άρθρου 101 ΣΛΕΕ με αντικείμενο τον εικαζόμενο περιορισμό των διασυνοριακών πωλήσεων και τον «παράνομο καθορισμό τιμών μεταπώλησης» βιβλίων ΔΑΓ 3. Ισχυριστήκατε ότι οι οίκοι OUP, Burlington και Pearson παραβίασαν το άρθρο 101 της ΣΛΕΕ με i) τον περιορισμό της δυνατότητας των διανομέων τους να πωλούν βιβλία ΔΑΓ σε διασυνοριακή βάση και ii) τον «παράνομο καθορισμό τιμών μεταπώλησης όσον αφορά τους διανομείς τους.» (4) Τον Μάρτιο του 2010, η Επιτροπή απέστειλε στους οίκους OUP, Burlington και Pearson μη εμπιστευτική εκδοχή της καταγγελίας και στις 19 Απριλίου 2010, 30 Απριλίου 2010 και 9 Ιουνίου 2010 οι Burlington, Pearson και OUP, αντίστοιχα, υπέβαλαν τις παρατηρήσεις τους επί της καταγγελίας. (5) Τον Μάρτιο του 2010, η Επιτροπή απηύθηνε αίτηση παροχής πληροφοριών βάσει του άρθρου 18 του Κανονισμού αριθ. 1/2003 4 προς τους οίκους OUP, Burlington, Pearson και σε εταιρείες διανομής συμπεριλαμβανομένων των Bookhouse και Mondadori και η Επιτροπή έλαβε απαντήσεις από τον Απρίλιο έως τον Ιούνιου του 2010. (6) Στις 28 Οκτωβρίου 2011, βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 του Κανονισμού αριθ. 773/2004 5, η Επιτροπή σας απέστειλε επιστολή στην οποία σας ανέφερε ότι η 1 Κανονισμός (ΕΚ) αριθ. 773/2004 της Επιτροπής της 7 ης Απριλίου 2004 σχετικά με τη διεξαγωγή από την Επιτροπή των διαδικασιών δυνάμει των άρθρων 81 και 82 της Συνθήκης ΕΚ, (ΕΕ L123 της 27.04.2004, σελ. 18 2 3 4 5 Αυτόθι Τα βιβλία για τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας είναι βιβλία που διευκολύνουν τη διαδικασία εκμάθησης της αγγλικής γλώσσας τα βιβλία αυτά μπορούν να χρησιμοποιούνται σε σχολεία ή σε ιδιαίτερα μαθήματα διδασκαλίας της αγγλικής γλώσσας, καθώς και για αυτοδιδασκαλία. Κανονισμός (ΕΚ), αριθ. 1/2003 του Συμβουλίου, της 16 ης Δεκεμβρίου 2002, για την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού που προβλέπονται στα άρθρα 81 και 82 της Συνθήκης., Ε.Ε. L 1, 4.1.2003, σελ. 1 Βλ. υποσημείωση αριθ. 1. 2
Επιτροπή δεν προτίθεται να διενεργήσει περαιτέρω έρευνα όσον αφορά την καταγγελία σας. Στην επιστολή αυτή απαντήσατε στις 21 Νοεμβρίου 2011. (7) Σε συνεδρίαση των υπηρεσιών της Επιτροπής με τον νόμιμο εκπρόσωπό σας, την 1η Μαρτίου 2012, αναφέρατε ότι θα υποβάλατε περαιτέρω αποδεικτικά στοιχεία. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, η Επιτροπή δεν έχει λάβει περαιτέρω στοιχεία. (8) Πριν την υποβολή της καταγγελίας σας στην Επιτροπή, είχατε υποβάλει καταγγελία στην Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού. Στις 23 Ιουλίου 2009, η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού εξέδωσε απόφαση (Ελληνική απόφαση) στην οποία είχε μεταξύ άλλων αποφανθεί ότι οι συμφωνίες μεταξύ των τοπικών διανομέων (Ευσταθιάδης και Απόλλων) και των μεγάλων εκδοτικών οίκων, συμπεριλαμβανομένων των Burlington και Pearson περιόριζαν τις παθητικές πωλήσεις βάσει της Ελληνικής και της κοινοτικής νομοθεσίας ανταγωνισμού. Επίσης, βάσει της απόφασης αυτής, επιβλήθηκαν πρόστιμα στους διανομείς και στους εκδοτικούς οίκους. Στην Ελληνική απόφαση είχε επίσης διαπιστωθεί η ύπαρξη σωρευτικών αποτελεσμάτων των συμφωνιών που περιόριζαν τον ανταγωνισμό και που δημιουργούνταν από τα παράλληλα δίκτυα παρόμοιων κάθετων περιορισμών που είχαν συμφωνηθεί μεταξύ των ανταγωνιζόμενων εκδοτικών οίκων, περιλαμβανομένων των OUP, Burlington και Pearson 6. Στην Ελληνική απόφαση διαπιστώθηκε επίσης ότι οι συμφωνίες μεταξύ των τοπικών διανομέων (Ευσταθιάδης και Απόλλων) και των μεγάλων εκδοτικών οίκων, συμπεριλαμβανομένων των Burlington και Pearson, περιόριζαν τον ανταγωνισμό στις τιμές μεταπώλησης, και για τον λόγο αυτόν, επιβλήθηκαν πρόστιμα στους διανομείς και στους εκδότες 7. Στις 5 Ιουλίου 2011, η Ελληνική απόφαση επικυρώθηκε από το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών. 2. ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΩΝ ΣΑΣ 2.1. Τα επιχειρήματά σας σχετικά με τους εικαζόμενους περιορισμούς στις διασυνοριακές πωλήσεις (9) Ισχυρίζεστε ότι επιχειρήσατε να παραγγείλετε βιβλία από τους οίκους OUP, Burlington και Pearson απευθείας και/ή από τους αποκλειστικούς διανομείς των εκδοτών εκτός της Ελλάδας, αλλά ότι τόσο οι εκδότες όσο και οι διανομείς αρνήθηκαν να πωλήσουν βιβλία στην εταιρεία σας στην Ελλάδα. Προβάλατε τον ισχυρισμό ότι οι OUP, Burlington και Pearson έχουν συνάψει συμφωνίες αποκλειστικής διανομής για τα βιβλία τους με τοπικούς διανομείς σε διάφορα κράτη μέλη και ότι έχουν παύσει τις άμεσες πωλήσεις σε άλλους διανομείς όπως η εταιρεία σας 8. Ισχυρίζεστε επίσης ότι οι OUP, Burlington και Pearson στις συμβάσεις τους με αποκλειστικούς διανομείς, περιλαμβάνουν περιορισμούς όσον αφορά τις παθητικές και ενεργητικές πωλήσεις που απαγορεύουν τις πωλήσεις εκτός των περιοχών αποκλειστικότητας που έχουν παραχωρηθεί στους διανομείς περιλαμβανομένων των διασυνοριακών πωλήσεων. 6 7 8 Βλ. περαιτέρω λεπτομέρειες στην απόφαση 455/V/2009 της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού. Αυτόθι. Σημειώνεται ότι οι πιθανοί περιορισμοί των παθητικών πωλήσεων που επιβάλλονται σε διανομείς εκτός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της έρευνας. Συνάγουμε ότι ο διανομέας που αναφέρεται στο παράρτημα 33 της καταγγελίας είναι από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. 3
2.2. Τα επιχειρήματά σας σχετικά με τις προκαθορισμένες τιμές μεταπώλησης (10) Αναφέρετε ότι οι εκδότες καθορίζουν παράνομα τις τιμές μεταπώλησης για τους αποκλειστικούς διανομείς τους στην Ελλάδα, καθώς και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εξηγείτε ότι οι OUP, Burlington και Pearson πωλούν τα βιβλία τους σε αποκλειστικούς διανομείς μέσω δύο ειδών τιμών, είτε μιας «τιμής που καθορίζεται αναλόγως της περιοχής» (που είναι διαφορετική για κάθε χώρα) είτε μιας «γενικής τιμής» (που είναι η ίδια σε όλες τις χώρες στις οποίες ένας συγκεκριμένος εκδότης πωλεί τα βιβλία του). Δηλώνετε ότι οι εκδότες πωλούν τα βιβλία τους σε αποκλειστικούς διανομείς που τιμολογούνται με βάση ειδικό τιμοκατάλογο βάσει της περιοχής, μείον μια έκπτωση 9. Ισχυρίζεστε ότι η ίδια τιμή τιμολογείται από αυτούς τους αποκλειστικούς διανομείς σε άλλους διανομείς (π.χ. βιβλιοπωλεία), αλλά με χαμηλότερη έκπτωση (για να συνυπολογιστεί το κόστος και το κέρδος των αποκλειστικών διανομέων). Σύμφωνα με την καταγγελία σας, αυτές οι καθορισμένες τιμές, σε συνδυασμό με τις εκπτώσεις που χορηγούνται από τους εκδότες στους αποκλειστικούς διανομείς τους, δεν αφήνουν στους εν λόγω αποκλειστικούς διανομείς οποιαδήποτε περιθώρια διακριτικής ευχέρειας ως προς τιμές που μπορούν να χρεώσουν στους άλλους διανομείς, με αποτέλεσμα την de facto εφαρμογή προκαθορισμένων τιμών μεταπώλησης (RPM). Με άλλα λόγια, ισχυρίζεστε ότι με τη χορήγηση πολύ μικρών εκπτώσεων στους αποκλειστικούς διανομείς, οι εκδότες καθορίζουν επίσης de facto το μέγιστο επίπεδο των εκπτώσεων που οι εν λόγω αποκλειστικοί διανομείς μπορούν να χορηγήσουν από τις τιμές που καθορίζονται από τον «ειδικό τιμοκατάλογο βάσει της περιοχής» (territory-specific price list). Επίσης, ισχυρίζεστε ότι οι αποκλειστικοί διανομείς παρέχουν σε άλλους διανομείς (δηλαδή βιβλιοπωλεία) τόσο χαμηλή έκπτωση ώστε αυτοί οι διανομείς είναι υποχρεωμένοι να πωλούν τα βιβλία στην τιμή που καθορίζεται βάσει του «ειδικού τιμοκαταλόγου βάσει της περιοχής» ώστε να καλύψουν τουλάχιστον τις λειτουργικές τους δαπάνες. Συνεπώς, δεν είναι σε θέση να παρέχουν στους τελικούς καταναλωτές οποιαδήποτε έκπτωση από τον «ειδικό τιμοκατάλογο βάσει της περιοχής». (11) Δεύτερον, ισχυρίζεστε ότι όπου χρησιμοποιείται ο «ειδικός τιμοκατάλογος βάσει της περιοχής», οι τιμές των βιβλίων, που καθορίζονται από τους εκδότες, είναι χαμηλότερες στη χώρα όπου ο εκδοτικός οίκος έχει την έδρα του σε σχέση με τις άλλες χώρες. (12) Στην απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1, ισχυρίζεστε ότι τόσο ο οίκος OUP όσο και ο Pearson παραδέχθηκαν ότι εφαρμόζουν RPM και, συνεπώς, κάθε περαιτέρω έρευνα δεν θα ήταν επιβαρυντική. Επίσης, αμφισβητείτε ότι η καταγγελία σας περιορίζεται στην Ελλάδα. 3. ΕΚΤΙΜΗΣΗ 3.1. Ιεράρχηση προτεραιοτήτων (13) Η Επιτροπή προέβη σε εξέταση της καταγγελίας σας και αποφάσισε να μη διενεργήσει εις βάθος έρευνα σχετικά με αυτήν. Αντιλαμβάνεσθε, ασφαλώς, ότι η Επιτροπή δεν είναι δυστυχώς σε θέση να κινεί διαδικασία επί παραβάσει για κάθε 9 Από την καταγγελία σας δεν είναι σαφές πότε χρησιμοποιούνται οι «γενικοί τιμοκατάλογοι». 4
εικαζόμενη παράβαση του δικαίου της ΕΕ περί ανταγωνισμού η οποία υποπίπτει στην αντίληψή της. Η Επιτροπή διαθέτει περιορισμένους πόρους και πρέπει, συνεπώς, να ιεραρχεί τις προτεραιότητές της, σύμφωνα με τις αρχές που αναφέρονται στα σημεία 41 έως 45 της Ανακοίνωσης περί χειρισμού των καταγγελιών 10. (14) Η Επιτροπή, ως εκ τούτου, όταν αποφασίζει ποιες υποθέσεις θα ερευνήσει περαιτέρω πρέπει να λάβει υπόψη διάφορους παράγοντες. Δεν υπάρχει προκαθορισμένη σειρά κριτηρίων, αλλά η Επιτροπή δύναται μεταξύ άλλων να σταθμίσει i) τη σημασία των δυνητικών επιπτώσεων της εικαζόμενης παράβασης για τη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, ii) κατά πόσο, βάσει των διαθέσιμων πληροφοριών, φαίνεται πιθανό ότι η περαιτέρω έρευνα θα οδηγήσει τελικά στη διαπίστωση παράβασης, (iii) αν η διενέργεια εις βάθος έρευνας θα είναι πολύπλοκη και χρονοβόρα και κατά πόσο η πιθανότητα διαπίστωσης παράβασης φαίνεται αμφίβολη 11. Η Επιτροπή δύναται να δώσει προτεραιότητα στη διεξαγωγή έρευνας βάσει δύο εκ των τριών κριτηρίων 12 ή να βασιστεί σε εντελώς διαφορετικό κριτήριο 13. Η Επιτροπή μπορεί, για παράδειγμα, να λάβει υπόψη κατά πόσο ένα εθνικό δικαστήριο ή μια εθνική αρχή ανταγωνισμού έχει την αρμοδιότητα να εξετάσει τους διατυπωθέντες ισχυρισμούς ή αν έχει επιληφθεί της υπόθεσης ή αν η καταγγελία αφορά συμπεριφορά που έχει παύσει και δεν συνεχίζει να παράγει αποτελέσματα 14. (15) Όσον αφορά την καταγγελία σας, για τους λόγους που αναλύονται λεπτομερέστερα στη συνέχεια, η Επιτροπή θεωρεί ότι η περαιτέρω διερεύνηση των εικαζόμενων περιορισμών στις διασυνοριακές πωλήσεις (περιορισμοί στις παθητικές πωλήσεις) και στον καθορισμό των τιμών μεταπώλησης (RPM) όσον αφορά τα βιβλία ΔΑΓ θα ήταν δυσανάλογη ενόψει του περιορισμένου αντίκτυπου που θα ήταν πιθανό να έχει αυτή η συμπεριφορά στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς, της πολυπλοκότητας της απαιτούμενης έρευνας και της περιορισμένης πιθανότητας να αποδειχθεί παράβαση του άρθρου 101 της ΣΛΕΕ. Σε αυτό το πλαίσιο, η Επιτροπή λαμβάνει επίσης υπόψη αν οι εικαζόμενες παραβάσεις έχουν παύσει και δεν συνεχίζουν να παράγουν αποτελέσματα και κατά πόσον οι εθνικές αρχές ανταγωνισμού έχουν ήδη επιληφθεί της υπόθεσης ή θα ήταν αρμόδιες να εξετάσουν τις εικαζόμενες παραβάσεις. 3.2. Περιορισμένος αντίκτυπος στη λειτουργία της κοινής αγοράς (16) Η Επιτροπή θεωρεί ότι η καταγγελία σας θα είχε περιορισμένες μόνο επιπτώσεις στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς για τους ακόλουθους λόγους. 10 11 12 13 14 ΕΕ C 101 της 27.4.2004, σ. 65. Βλ. επίσης την έκθεση της Επιτροπής για την πολιτική ανταγωνισμού του 2005, σ. 25-27. Βλ. υπόθεση T-24/90, Automec κατά Επιτροπής, Συλλογή 1992, σ. II-2223, σκέψη 86. ή C-119/97 P, Ufex κατά Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Συλλογή 1999, σ. I-1341, σκέψεις 79 και 80. Βλ. υπόθεση T-306/05, Scippacercola και Τερεζάκης κατά Επιτροπής, Συλλογή 2008, σ. II-4, σκέψη 190. Βλ. υπόθεση T-296/09, IECC κατά Επιτροπής, Συλλογή 2011, σκέψη 47. Βλ. Ανακοίνωση της Επιτροπής περί χειρισμού των καταγγελιών από την Επιτροπή βάσει των άρθρων 81 και 82 της συνθήκης ΕΚ, της 27.4.2004, ΕΕ C 101/65, παράγραφος 44(6) και βλ. υπόθεση C-119/97 P, Ufex κατά Επιτροπής, Συλλογή 1999, σ. I-1341, σκέψεις 93 και 95. 5
(17) Πρώτον, η καταγγελία σας περιορίζεται σε συμπεριφορά που αφορά στις επιχειρηματικές δραστηριότητες σας που βρίσκονται όλες στην Ελλάδα. Ειδικότερα, ισχυρίζεστε ότι δεν είστε σε θέση να αγοράσετε βιβλία για την εταιρεία σας στην Ελλάδα από τους διανομείς των εκδοτών που είναι εγκατεστημένοι εκτός Ελλάδας. Συνεπώς, οι βασικές επιπτώσεις της εικαζόμενης παράβασης αφορούν την Ελλάδα, δηλαδή ένα μόνο κράτος μέλος, ενώ η Επιτροπή επιλαμβάνεται εν γένει παραβάσεων που αφορούν τρία ή περισσότερα κράτη μέλη 15. Ενώ στην απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1 ισχυρίζεστε ότι η καταγγελία σας δεν αφορά μόνο τις πρακτικές εκδοτών στην Ελλάδα αλλά και στη λοιπή Ευρώπη, τα στοιχεία που προσκομίσατε σε όλη τη διάρκεια της έρευνας της Επιτροπής αφορούσαν μόνο εικαζόμενες πρακτικές στην Ελλάδα 16. Επιπλέον, πρέπει να σημειωθεί ότι η συμπεριφορά σε σχέση με την Eλληνική αγορά (περιορισμοί των παθητικών πωλήσεων και RPM) εξετάστηκε ήδη από την Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού το 2009 17. Συνεπώς, η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει την αρμοδιότητα να εκτιμήσει τυχόν δυνητικές παραβάσεις που συνδέονται με την ελληνική αγορά. (18) Δεύτερον, ακόμη και αν η καταγγελία σας περιλάμβανε ενδεχόμενες παραβάσεις εκτός Ελλάδας, δεν μας έχετε παράσχει σημαντικά αποδεικτικά στοιχεία που να δείχνουν ότι θα είχαν σοβαρές επιπτώσεις στις διασυνοριακές συναλλαγές και, κατά συνέπεια, στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. Ως προς το ζήτημα αυτό, η προκαταρκτική έρευνα της Επιτροπής έδειξε (αντίθετα με όσα αναφέρετε στην απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1) ότι για τα βιβλία ΔΑΓ, υπάρχει διάκριση μεταξύ των «τοπικών εκδόσεων» που προορίζονται να ανταποκριθούν στις ειδικές ανάγκες από απόψεως εθνικού προγράμματος σπουδών, γλώσσας κ.λπ. και των «γενικών εκδόσεων», το περιεχόμενο των οποίων δεν προσαρμόζεται αναλόγως των συγκεκριμένων γλωσσών/χωρών 18. Ειδικότερα, φαίνεται ότι δεν υπάρχει σημαντική διασυνοριακή ζήτηση για τοπικές εκδόσεις βιβλίων ΔΑΓ 19. Παρόλο που η προκαταρκτική έρευνα της Επιτροπής έδειξε ότι υπάρχει πιθανή διασυνοριακή ζήτηση για γενικές εκδόσεις βιβλίων ΔΑΓ, η ζήτηση αυτή είναι επίσης μάλλον περιορισμένη 20. Συνεπώς, οι εικαζόμενες παραβάσεις ακόμη και αν μπορούσαν να αποδειχθούν δεν θα φαινόταν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς. 15 16 17 18 19 20 Ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τη συνεργασία στο πλαίσιο του δικτύου των αρχών ανταγωνισμού, ΕΕ 2004 C 101,, 27.4.2004, σελ. 3, παρ. 14. Όπως αναφέρεται στην παράγραφο 24, προσκομίσατε επίσης στοιχεία σε σχέση με τις επιχειρηματικές πρακτικές του οίκου Pearson σε άλλες χώρες του ΕΟΧ, αλλά, όπως εξηγούμε στη συνέχεια, τα στοιχεία αυτά αφορούν συμπεριφορά του οίκου Pearson που έχει παύσει και δεν εξακολουθεί να παράγει αποτελέσματα. Απόφαση 455/V/2009 της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού. Βλ. παραδείγματος χάρη την απάντηση του οίκου Bookhouse [μεταφρασμένη μη εμπιστευτική εκδοχή] στην αίτηση παροχής πληροφοριών της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2010, απάντηση στην ερώτηση 21. Αυτόθι. Βλ. παραδείγματος χάρη την απάντηση της Mondadori [μη εμπιστευτική εκδοχή] στην αίτηση παροχής πληροφοριών της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2010, ερωτήσεις 41-44 και 72 Βλ. επίσης την απάντηση της Bookhouse [μεταφρασμένη μη εμπιστευτική εκδοχή] στην αίτηση παροχής πληροφοριών της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2010, απάντηση στις ερωτήσεις 20 και 41. 6
(19) Στην απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1, επισημαίνετε ότι επειδή οι εκδοτικοί οίκοι OUP και Pearson έκλεισαν τα υποκαταστήματά τους στην Ελλάδα, δεν είναι δυνατόν να παρουσιάσουν γνήσια τοπικές εκδόσεις. Συνεπώς, ισχυρίζεστε ότι οι OUP και Pearson πωλούν μόνο γενικές εκδόσεις βιβλίων ΔΑΓ στην Ελλάδα, για τις οποίες ισχυρίζεστε ότι υπάρχει διασυνοριακή ζήτηση. Όπως σημειώθηκε ανωτέρω, από την προκαταρκτική έρευνα της Επιτροπής προκύπτει ότι η διασυνοριακή ζήτηση για γενικές εκδόσεις βιβλίων ΔΑΓ είναι περιορισμένη. Θα πρέπει να σημειωθεί επίσης ότι η Eλληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού εξέτασε τις ελληνικές πτυχές της υπόθεσης και είναι αρμόδια να εξετάσει συνεχιζόμενες παραβάσεις, εφόσον υπάρχουν (βλ. ανωτέρω). (20) Στην απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1, αναφέρετε ότι οι επιπτώσεις στην εσωτερική αγορά θα είναι ιδιαίτερα σημαντικές όσον αφορά τον οίκο Pearson, διότι εκδίδει τους Financial Times μέσω των οποίων διαμορφώνεται η κοινή γνώμη. Επ αυτού πρέπει να σημειωθεί ότι η Επιτροπή εξετάζει μόνο τις επιπτώσεις στην σχετική αγορά που επηρεάζεται από την καταγγελία, δηλαδή τα βιβλία ΔΑΓ. Συνεπώς, το γεγονός ότι ο όμιλος Pearson έχει στην ιδιοκτησία του την εφημερίδα Financial Times δεν έχει σχέση με τις πιθανές περιοριστικές ρήτρες των συμφωνιών διανομής του ομίλου Pearson για τα βιβλία ΔΑΓ. 3.3. Περιορισμένη πιθανότητα στοιχειοθέτησης παράβασης 3.3.1. Εικαζόμενος περιορισμός των διασυνοριακών πωλήσεων (περιορισμοί των παθητικών πωλήσεων) (21) Όσον αφορά τον ισχυρισμό ότι οι εκδότες έχουν ενεργήσει παράνομα αρνούμενοι να σας πωλήσουν απευθείας βιβλία ΔΑΓ 21, πρέπει να σημειωθεί ότι ένας εκδότης μπορεί να επιλέξει να πωλήσει τα βιβλία του απευθείας σε πελάτες ή μέσω εξουσιοδοτημένων (αποκλειστικών) διανομέων οι οποίοι διανέμουν τα βιβλία του. Κατά συνέπεια, βάσει των κανόνων ανταγωνισμού της ΕΕ, δεν είναι αυτό καθεαυτό παράνομο ένας εκδότης να σας κατευθύνει προς έναν από τους διανομείς του. (22) Όσον αφορά τις συμφωνίες διανομής μεταξύ ενός εκδότη και του (αποκλειστικού) διανομέα του, οι συμφωνίες αυτές πρέπει να υπακούουν στους κανόνες ανταγωνισμού της ΕΕ. Ιδιαίτερη σημασία ως προς το θέμα αυτό έχει ο Κανονισμός απαλλαγής κατά κατηγορίες της Επιτροπής σχετικά με τις κάθετες συμφωνίες 22. Στον Κανονισμό αυτό απαριθμούνται ορισμένες ρήτρες που θεωρούνται ως περιορισμοί εξ' αντικειμένου. Όπως αναφέρετε στην καταγγελία σας, ένας εκδότης δεν δύναται να επιβάλει στους διανομείς του περιορισμούς στις παθητικές πωλήσεις, δηλαδή να απαγορεύσει στον διανομέα να πραγματοποιεί πωλήσεις ανταποκρινόμενος σε ζήτηση που εκφράζεται αυτοβούλως από μεμονωμένους πελάτες εκτός της επικράτειάς του 23. 21 22 Βλ. ιδίως τα παραρτήματα 30 και 50 της καταγγελίας της 27ης Ιανουαρίου 2010, σε σχέση με την αλληλογραφία με τους οίκους OUP και Burlington. Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 330/2010 της Επιτροπής της 20ής Απριλίου 2010 για την εφαρμογή του άρθρου 101 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ορισμένες κατηγορίες κάθετων συμφωνιών και εναρμονισμένων πρακτικών (ΚΑΚ). 23 Αυτόθι. Άρθρο 4 β 7
(23) Όσον αφορά πιθανούς περιορισμούς των παθητικών πωλήσεων από τους OUP και Burlington σε σχέση με βιβλία ΔΑΓ, η Επιτροπή σημειώνει ότι δεν έχετε παράσχει αποδεικτικά στοιχεία ότι οι εταιρείες αυτές επιβάλλουν τέτοιου είδους περιορισμούς στους διανομείς τους εκτός της Ελλάδας. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η άρνηση πώλησης βιβλίων ΔΑΓ στην εταιρεία σας είναι αποτέλεσμα μεμονωμένων επιχειρηματικών αποφάσεων που λήφθηκαν από μεμονωμένους διανομείς, και όχι περιορισμών των παθητικών πωλήσεων που επιβλήθηκαν από τους εν λόγω εκδότες 24. Η προκαταρκτική έρευνα της Επιτροπής δεν έφερε στην επιφάνεια στοιχεία που να δείχνουν ότι είτε η OUP είτε η Burlington επέβαλαν περιορισμούς των παθητικών πωλήσεων στους διανομείς τους εκτός της Ελλάδας 25. Συνεπώς, η πιθανότητα να αποδειχθεί επ αυτού η ύπαρξη παράβασης είναι περιορισμένη. (24) Όσον αφορά τον οίκο Pearson, έχετε παράσχει ορισμένα στοιχεία, τα οποία θα μπορούσαν να υποδηλώνουν ότι ο οίκος Pearson επέβαλε περιορισμούς στις παθητικές πωλήσεις, τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του 2009 (βλ. ιδίως παράρτημα 39A, 41A και 42A της καταγγελίας σας). Σημειώνουμε ότι ο οίκος Pearson αναγνώρισε ότι στο παρελθόν οι συμβάσεις διανομής του για βιβλία ΔΑΓ σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ περιείχαν ρήτρες οι οποίες «κατά μία ερμηνεία θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι επιχειρούν να περιορίσουν τις παθητικές πωλήσεις (έστω και αν δεν υπήρχε αναγκαστικά τέτοια πρόθεση)» 26. Κατά τον οίκο Pearson, οι διατάξεις αυτές αφαιρέθηκαν από τις συμβάσεις διανομής από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο του 2009 μετά από γενική αναθεώρηση αυτών των συμβάσεων κατόπιν της Ελληνικής απόφασης. Αυτό διαπιστώνεται επίσης από την προκαταρκτική έρευνα της Επιτροπής. Δεν έχουμε λάβει στοιχεία, περιλαμβανομένων των στοιχείων που προσκομίστηκαν από την εταιρεία σας 27, που θα μας επέτρεπαν να συμπεράνουμε ότι αυτοί οι πιθανοί περιορισμοί συνεχίστηκαν μετά το 2009 ή ότι οι επιπτώσεις τους εξακολουθούν να υφίστανται. Στην απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1, αναφέρετε ότι ο οίκος Pearson γνώριζε τουλάχιστον από το 2006 ότι οι ρήτρες που εφάρμοζε ήταν παράνομες και ότι δεν θα έπρεπε συνεπώς να περίμενε μέχρι το 2009 για να προχωρήσει στην εξάλειψή τους. Ωστόσο, ακόμη και αν διαπιστωνόταν ότι ο οίκος Pearson είχε διαπράξει παράβαση πριν το 2009, δεν στοιχειοθετούνται επαρκείς λόγοι για να δοθεί συνέχεια στην καταγγελία δεδομένου ότι η παράβαση έπαυσε έκτοτε (χωρίς να υπάρχουν στοιχεία ότι εξακολουθούν να υφίστανται επιπτώσεις) 28. 24 25 26 27 28 Βλ. ιδίως το παράρτημα 32 της καταγγελίας της 27ης Ιανουαρίου 2010. Βλ. παραδείγματος χάρη την απάντηση της Mondadori (μη εμπιστευτική εκδοχή) στην αίτηση παροχής πληροφοριών της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2010, απάντηση στην ερώτηση 73. Απάντηση της Bookhouse [μεταφρασμένη μη εμπιστευτική εκδοχή] στην αίτηση παροχής πληροφοριών της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2010, απάντηση στην ερώτηση 49. Βλ. παρατηρήσεις του οίκου Pearson στην καταγγελία της 3ης Ιουνίου 2010. Όλα τα παραδείγματα που δόθηκαν στην Επιτροπή σχετικά με αρνήσεις αποδοχής παραγγελιών από αντιπροσώπους του οίκου Pearson αφορούν την περίοδο του Μαρτίου 2009 ή νωρίτερα. Βλ. ιδίως τα παραρτήματα 39A, 41A, 42A της καταγγελίας. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι συμβάσεις με διανομείς εκτός του ΕΟΧ, που παρουσιάζονται στο παράρτημα 40A, παραμένουν εκτός του πεδίου εφαρμογής της παρούσας έρευνας. Η Επιτροπή εξέτασε τις σχετικές συμβάσεις. Η εξέταση αυτή έδειξε ότι οι περιορισμοί έχουν αρθεί. Η Επιτροπή δεν διαπίστωσε στοιχεία που να υποδηλώνουν συνέχιση των αποτελεσμάτων όσον αφορά τον ΕΟΧ. Σχετικά με την Ελλάδα, ακόμη και στην περίπτωση συνέχισης των αποτελεσμάτων, όπως προαναφέρθηκε, η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού είναι αρμόδια στην υπόθεση αυτή να εξετάσει πιθανές παραβάσεις σε σχέση με την ελληνική αγορά. 8
3.3.2. Εικαζόμενες προκαθορισμένες τιμές μεταπώλησης (25) Όσον αφορά τον εικαζόμενο καθορισμό των ελάχιστων τιμών μεταπώλησης (RPM) που επιβλήθηκαν από τους OUP, Burlington και Pearson στους αποκλειστικούς διανομείς τους, η έρευνα της Επιτροπής στον ΕΟΧ έδειξε την ύπαρξη τέτοιων περιορισμών σε μία μόνο περίπτωση. Επρόκειτο συγκεκριμένα για τη σύμβαση του οίκου Pearson με έναν διανομέα στην Πολωνία (Omnibus). Η έρευνα της Επιτροπής έδειξε ότι στο παρελθόν η σύμβαση μεταξύ του οίκου Pearson και της Omnibus περιλάμβανε διατάξεις οι οποίες θα μπορούσαν να ερμηνευτούν ως επιβάλλουσες ελάχιστες τιμές μεταπώλησης (RPM). Η διάταξη αυτή αφαιρέθηκε τον Αύγουστο του 2009 29. Η Επιτροπή δεν έχει αποδεικτικά στοιχεία που θα της επέτρεπαν να συμπεράνει ότι η διάταξη αυτή εξακολουθεί να ισχύει ή να παράγει αποτελέσματα 30. Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν συνέβαινε αυτό, η Πολωνική Επιτροπή Ανταγωνισμού θα ήταν αρμόδια να εξετάσει αυτήν τη συγκεκριμένη συμβατική ρήτρα δεδομένου ότι φαίνεται να περιορίζεται στην Πολωνία. Η έρευνα της Επιτροπής δεν αποκάλυψε την επιβολή παρόμοιων ρητρών σε άλλες συμβάσεις του οίκου Pearson με άλλους διανομείς. Όσον αφορά τους οίκους OUP και Burlington, δεν διαθέτουμε στοιχεία για την ύπαρξη παρόμοιων διατάξεων περί καθορισμού ελάχιστων τιμών μεταπώλησης (RPM) στις συμβάσεις τους 31. (26) Στην απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1, αναφέρεστε περαιτέρω, όπως αντιλαμβάνεται η Επιτροπή, στον τρόπο με τον οποίο οι εκδότες καθορίζουν έμμεσα τις μέγιστες τιμές μεταπώλησης, που περιγράψατε ήδη στην καταγγελία σας, της 27ης Ιανουαρίου 2010, και ο οποίος συνοψίζεται στην παράγραφο 10 ανωτέρω. Σε αντίθεση με την καταγγελία, στην οποία ισχυρίζεστε ότι και οι τρεις εκδότες που προαναφέρθηκαν εφαρμόζουν RPM στην απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1, αναφέρεστε μόνο στον οίκο OUP. Επισημαίνετε ότι ο οίκος OUP παραδέχεται, στη σελίδα 19 των παρατηρήσεών του στην καταγγελία, ότι σε λίγες συγκεκριμένες περιπτώσεις επιβάλλει μέγιστες τιμές μεταπώλησης. Στην απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1, εξηγείτε ότι ο μόνος λόγος για τον οποίο ο οίκος OUP αποφάσισε να εφαρμόσει «ειδικούς τιμοκαταλόγους βάσει της περιοχής» αντί των «γενικών τιμοκαταλόγων» είναι ο καθορισμός αυτών των μέγιστων τιμών μεταπώλησης. Δεν εξηγείτε πώς η πρακτική που περιγράφεται στην παράγραφο 10 θα ήταν διαφορετική εάν οι εκδότες αυτοί εφάρμοζαν «γενικούς τιμοκαταλόγους». Όπως αντιλαμβάνεται η Επιτροπή, το επιχείρημά σας είναι επίσης ότι με την εφαρμογή «ειδικών τιμοκαταλόγων βάσει περιοχής» αντί των «γενικών τιμοκαταλόγων», ο οίκος OUP καθορίζει μέγιστες τιμές μεταπώλησης, οι οποίες είναι διαφορετικές για κάθε χώρα. Συνεπώς, φαίνεται να υπονοείτε ότι με την εφαρμογή «ειδικών τιμοκαταλόγων βάσει περιοχής», οι εκδότες, όπως ο οίκος OUP, ασκούν διακρίσεις μεταξύ των διαφόρων αποκλειστικών διανομέων. 29 30 31 Η Επιτροπή εξέτασε τις σχετικές συμβάσεις. Η εξέταση αυτή έδειξε ότι οι περιορισμοί είχαν αρθεί. Αυτόθι. Βλ. παραδείγματος χάρη την απάντηση της Mondadori (μη εμπιστευτική εκδοχή) στην αίτηση παροχής πληροφοριών της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2010, απάντηση στις ερωτήσεις 75-78. Απάντηση της Bookhouse [μεταφρασμένη μη εμπιστευτική εκδοχή] στην αίτηση παροχής πληροφοριών της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2010, απάντηση στις ερωτήσεις 20, 50-53. 9
(27) Οι ισχυρισμοί σας, είτε αυτοί που αφορούν αυτές τις εισάγουσες διακρίσεις τιμές είτε τις μέγιστες τιμές μεταπώλησης, δεν τεκμηριώνονται με αποδεικτικά στοιχεία. Πρώτον, όσον αφορά τις εικαζόμενες μέγιστες τιμές μεταπώλησης (RPM) ισχυρίζεστε ότι τα βιβλιοπωλεία είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένα να πωλούν βιβλία στις τιμές που αναγράφονται για τη χώρα τους στους «ειδικούς τιμοκαταλόγους βάσει περιοχής», διότι οι εκπτώσεις που χορηγούνται επ αυτών των συνιστώμενων τιμών στους αποκλειστικούς και άλλους διανομείς, όπως τα βιβλιοπωλεία, προσεγγίζουν πολύ τις λειτουργικές τους δαπάνες. Ωστόσο, δεν παρέχετε στοιχεία σχετικά με τις μέσες δαπάνες των αποκλειστικών διανομέων και των βιβλιοπωλείων. Δεύτερον, έχετε παράσχει στην Επιτροπή μόνο τις συμβάσεις σας με διανομείς στην Ελλάδα, προσδιορίζοντας το ύψος των εκπτώσεων που χορηγούνται στα καταστήματά σας. Δεν έχετε παράσχει στην Επιτροπή οποιαδήποτε στοιχεία για τις μέσες δαπάνες των βιβλιοπωλείων. Τρίτον, ενώ ο οίκος OUP δήλωσε ότι σε ορισμένες περιορισμένες περιπτώσεις καθορίζει τις μέγιστες τιμές μεταπώλησης, εξήγησε επίσης ότι 32 αυτό συμβαίνει όταν i) το υλικό ΔΑΓ πωλείται μέσω εθνικών και περιφερειακών διαγωνισμών και οι τιμές λιανικής υπόκεινται σε ανώτατο όριο που διαμορφώνεται βάσει του διαγωνισμού 33 ή ii) στις λίγες περιπτώσεις στις οποίες ο οίκος OUP εφαρμόζει ρήτρες σύμφωνα με τις οποίες ο διανομέας δεν δύναται να αυξήσει την τιμή μεταπώλησης κατά μεγαλύτερο ποσοστό από την τυχόν αύξηση των τιμών του OUP έναντι του διανομέα αυτού 34. Συνεπώς, σύμφωνα με την έρευνα της Επιτροπής οι διανομείς του OUP καθορίζουν τις δικές τους τιμές 35 επομένως φαίνεται ότι ο οίκος OUP καθορίζει μέγιστες τιμές μεταπώλησης μόνο σε πολύ λίγες περιπτώσεις. (28) Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Επιτροπής για τους κάθετους περιορισμούς (κατευθυντήριες γραμμές) 36, ο βασικός κίνδυνος όσον αφορά τις μέγιστες και τις συνιστώμενες τιμές μεταπώλησης είναι ότι θα λειτουργούν ως σημείο αναφοράς για τους μεταπωλητές. Με βάση την προκαταρκτική έρευνα της Επιτροπής, δεν υπάρχει οποιαδήποτε ένδειξη ότι οι μέγιστες τιμές που εφαρμόζονται από τον οίκο OUP λειτουργούν ως σημείο αναφοράς για τους μεταπωλητές 37 και σε κάθε περίπτωση εφαρμόζονται από τον οίκο OUP μόνο σε πολύ λίγες περιπτώσεις. Τέταρτον, δεν εξηγείτε στην καταγγελία σας εάν και πώς οι εκδότες αναγκάζουν τους αποκλειστικούς διανομείς να χρησιμοποιούν τις τιμές από τους «ειδικούς 32 33 34 35 36 37 Παρατηρήσεις του οίκου OUP στην καταγγελία, σελίδα 15. Ο οίκος OUP εξήγησε επίσης ότι σε πολλές περιοχές όπου διεξάγονται διαγωνισμοί, η αρμόδια κυβερνητική αρχή ορίζει ανώτατη τιμή για τα υλικά που εγκρίνονται. Παρατηρήσεις του οίκου OUP στην καταγγελία. Παραδείγματος χάρη, βλ. απάντηση του οίκου Bookhouse [μεταφρασμένη μη εμπιστευτική εκδοχή] στην αίτηση παροχής πληροφοριών της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2010, απάντηση στις ερωτήσεις 20, 50-53. Κατευθυντήριες γραμμές για τους κάθετους περιορισμούς [2010] ΕΕ C130/1, παράγραφος 227. Ο καθορισμός μέγιστης τιμής πώλησης δεν θα πρέπει να συγχέεται με τον καθορισμό ελάχιστης τιμής πώλησης. Βλ. κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 330/2010 της Επιτροπής, της 20ής Απριλίου 2010, για την εφαρμογή του άρθρου 101 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε ορισμένες κατηγορίες κάθετων συμφωνιών και εναρμονισμένων πρακτικών [2010] ΕΕ L102/1, άρθρο 4 στοιχείο α) το οποίο ορίζει ότι ο καθορισμός ελάχιστης τιμής πώλησης ισοδυναμεί με περιορισμό ιδιαίτερης σοβαρότητας. Παραδείγματος χάρη, βλ. απάντηση του οίκου Bookhouse [μεταφρασμένη μη εμπιστευτική εκδοχή] στην αίτηση παροχής πληροφοριών της Επιτροπής της 10ης Μαρτίου 2010, απάντηση στις ερωτήσεις 20, 50-53. 10
τιμοκαταλόγους βάσει περιοχής», που καταρτίζονται από τους εκδότες, όταν μεταπωλούν τα βιβλία τους σε άλλους διανομείς. 3.4. Περαιτέρω έρευνα θα ήταν δυσανάλογη (29) Όπως προαναφέρθηκε, η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού επιλήφθηκε ήδη των περιορισμών στις παθητικές πωλήσεις και των διατάξεων περί καθορισμού ελάχιστων τιμών μεταπώλησης RPM όσον αφορά τις επιπτώσεις τους στην ελληνική αγορά, που συνιστούν το βασικό θέμα της καταγγελίας σας. Όσον αφορά άλλες χώρες του ΕΟΧ, σύμφωνα με την έρευνα της Επιτροπής, δεν στοιχειοθετείται συνέχιση των παραβάσεων. Όπως προκύπτει από την προκαταρκτική έρευνα της Επιτροπής, μετά την Eλληνική απόφαση, οι συμβάσεις διανομής σε άλλες χώρες του ΕΟΧ επανεξετάστηκαν από τους εκδότες προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμόρφωση με τη νομοθεσία ανταγωνισμού σε όλον τον ΕΟΧ. Ως εκ τούτου, θεωρείται ότι υπάρχει πολύ μικρή πιθανότητα να διαπιστωθεί παράβαση στον ΕΟΧ. (30) Συνεπώς, θα ήταν δυσανάλογο για την Επιτροπή να διενεργήσει εις βάθος έρευνα σχετικά με την καταγγελία σας. Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι μια τέτοια έρευνα θα απαιτούσε σύνθετη ανάλυση πραγματικών περιστατικών και/ή οικονομική ανάλυση, συμπεριλαμβανομένης και της ανάλυσης που αφορά σε ενδεχόμενη αιτιολόγηση των δυνητικών περιορισμών σύμφωνα με το άρθρο 101(3) της ΣΛΕΕ, όσον αφορά αρκετές εταιρείες σε αρκετά κράτη μέλη (π.χ. τους διανομείς των εκδοτών) 38. (31) Η διεξαγωγή περαιτέρω έρευνας για ορισμένες πιθανές περιοριστικές πρακτικές του οίκου Pearson που ενδέχεται να εφαρμόζονταν πριν από τον Αύγουστο του 2009 φαίνεται να είναι δυσανάλογη. Όπως προαναφέρθηκε, το γεγονός ότι μια παράβαση έχει παύσει και τα αποτελέσματά της δεν υφίστανται πλέον είναι παράγοντες που η Επιτροπή μπορεί να λάβει υπόψη όταν πρέπει να αποφασίσει εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συμφέρον να δοθεί συνέχεια σε καταγγελία 39. Σύμφωνα με την προκαταρκτική έρευνα της Επιτροπής, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι εξακολουθούν να υφίστανται σήμερα αποτελέσματα σε σχέση με κάποια από τις ρήτρες για τις οποίες γίνεται λόγος 40. (32) Εν πάση περιπτώσει, οποιαδήποτε έρευνα σχετικά με πιθανές παρελθούσες παραβάσεις θα απαιτούσε εκτεταμένη έρευνα σε αρκετά κράτη μέλη όσον αφορά διάφορες εταιρείες. Αν ληφθούν υπόψη οι ενδείξεις βάσει των οποίων η εικαζόμενη συμπεριφορά έχει περιορισμένο αντίκτυπο στη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς (λαμβάνοντας υπόψη την περιορισμένη διασυνοριακή ζήτηση για βιβλία ΔΑΓ), η 38 39 40 Η πρότασή σας να εκτιμηθεί η ύπαρξη ΠΤΜ ζητώντας από τους εκδότες αντίγραφο των τιμολογίων πωλήσεων των βιβλίων ΔΑΓ σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα για τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία θα απαιτούσε την εξέταση πληθώρας πραγματικών περιστατικών. Βλ. υπόθεση C-119/97 P, Ufex κατά Επιτροπής, όπως ανωτέρω, σκέψεις 93 και 95 Ανακοίνωση της Επιτροπής περί χειρισμού των καταγγελιών από την Επιτροπή βάσει των άρθρων 81 και 82 της συνθήκης ΕΚ, παράγραφος 44, σημείο 6. Αυτόθι. 11
Επιτροπή λαμβάνει τη θέση ότι θα ήταν δυσανάλογο να διενεργήσει τέτοια εις βάθος έρευνα σχετικά με παρελθούσες περιοριστικές πρακτικές 41. 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ (33) Λαμβάνοντας τις ανωτέρω παρατηρήσεις, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν επαρκείς λόγοι για την περαιτέρω διερεύνηση της καταγγελίας σας. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή την απορρίπτει. 5. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ (34) Προσφυγή κατά της παρούσας απόφασης μπορεί να ασκηθεί στο Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης σύμφωνα με το άρθρο 263 της Συνθήκης. Για την Επιτροπή Joaquín Almunia Αντιπρόεδρος 41 Αντίθετα με όσα δηλώνετε στην απάντησή σας στην επιστολή βάσει του άρθρου 7 παράγραφος 1, ο οίκος Pearson δεν αναγνώρισε ότι είχε διαπράξει παράβαση. Ο οίκος Pearson παραδέχθηκε ότι οι συμβάσεις του για τη διανομή βιβλίων ΔΑΓ σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ περιείχαν ρήτρες οι οποίες «κατά μία ερμηνεία θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι επιχειρούν να περιορίσουν τις παθητικές πωλήσεις (έστω και αν δεν υπήρχε αναγκαστικά τέτοια πρόθεση)». Βλ. παρατηρήσεις του οίκου Pearson στην καταγγελία, παράγραφος 1.3.1. 12