εφημερίδα για το περιβάλλον Σάββατο- Κυριακή 18-19 Ιουλίου 2015 Τεύχος GreenweekΕβδομαδιαία business + ρεπορταζ + eco news + εκδηλωσεισ + δρασεισ www.greenweek.gr 97 Καθαρές οι παραλίες της Ευρώπης ECO NEWS 3 Επικύρωση των Τοπικών Σχεδίων Δράσης για τη Νανόχηνα ΔΡΑΣΕΙΣ 3 Επιχείρηση απελευθέρωσης γυπών ECO SCIENCE 4 Νεκρανάσταση των μαμούθ ECO NEWS 4 Αυξάνονται συνεχώς τα είδη υπό εξαφάνιση ECO NEWS 8 Ο ΚΟΣΜΟΣ ΣΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ
Green Story Με μια ματια Greenweek Εβδομαδιαία εφημερίδα για το περιβάλλον ΕκδοτΗσ Νίκος Καραμάνογλου ΔΙΟΡΘΩΣΗ - ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ Γιώργος Ζαχάρης ART DIRECTOR Αντώνης Μεϊμάρογλου ΦΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ: Eurokinissi Σύμβουλος Εμπορικής Ανάπτυξης Παναγιώτης Αντωνιάδης EΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ Τηλ.: 210 7522600, Fax.: 210 7510501 info@greenweek.gr www.greenweek.gr ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ - ΔΙΑΝΟΜΗ GREEN WEEK FREE PRESS Zηνοδότου 1, 11633 Αθήνα Απελευθέρωση της «Αριάδνης» Εμπνευσμένοι από τον κρητικό μύθο της Αριάδνης, η οποία έδωσε το νήμα στον Θησέα, ώστε να βγει από το Λαβύρινθο, αφού σκοτώσει τον Μινώταυρο, οι εθελοντές του Συλλόγου ΑΡΧΕΛΩΝ αποφάσισαν να ονομάσουν «Αριάδνη», την τραυματισμένη από δίχτυα, ενήλικη θηλυκή θαλάσσια χελώνα, με μήκος καβουκιού 84 εκ., που βρήκαν, ξημερώματα 15ης Ιουνίου, στην περιοχή Σφακάκι στο Ρέθυμνο. Αναλυτικότερα, το πρωί 12ης Ιουνίου, οι εθελοντές του Συλλόγου, κατά την καθημερινή πρωινή περιπολία τους στην παραλία του Ρεθύμνου, εντόπισαν τα ίχνη της θαλάσσιας χελώνας, τα οποία ήταν διαφορετικά του συνηθισμένου και έδειχναν πως το ζώο προσπαθούσε αρκετές φορές, χωρίς επιτυχία, να κάνει τη φωλιά του, ενδεχομένως λόγω τραυματισμού. Εν τέλει, ο λόγος που τα ίχνη ήταν διαφορετικά και η θαλάσσια χελώνα δεν μπορούσε να ωοτοκήσει ήταν γιατί ήταν μπλεγμένη σε 3 κιλά, τριών διαφορετικών ειδών, δίχτυα (μαρτυρία από ντόπιο ψαρά) και τρία αγκίστρια, όπως αποδείχτηκε από την καταγραφή των εθελοντών του ΑΡΧΕΛΩΝ, οι οποίοι αναζήτησαν και εντόπισαν την «Αριάδνη», στο ίδιο σημείο που είχαν δει τα ίχνη και τις προηγούμενες ημέρες. Οι εθελοντές απελευθέρωσαν την «Αριάδνη» από τα δίχτυα, που είχαν μπλεχτεί γύρω από το λαιμό της και τα μπροστινά της πτερύγια και την μετέφεραν στο Ενυδρείο της Κρήτης-Θαλασσόκοσμος, με το οποίο συνεργάζεται ο ΑΡΧΕΛΩΝ, για περαιτέρω εξετάσεις. Η «Αριάδνη» είχε ελαφρά τραύματα στα μπροστινά της πτερύγια και υποβλήθηκε σε ακτινογραφίες, όπου και διαπιστώθηκε πως δεν είχε εσωτερικά κάποιο αγκίστρι. Η «Αριάδνη» παρέμεινε στο Ενυδρείο της Κρήτης, περίπου 2 εβδομάδες για παρακολούθηση και μετά αποφασίστηκε η επιστροφή της στο φυσικό της περιβάλλον. Αξίζει να αναφερθεί πως η «Αριάδνη» επισκέπτεται το Ρέθυμνο για να ωοτοκήσει, τουλάχιστον 16 χρόνια τώρα. Είχε μαρκαριστεί με ειδικό σήμα στο πτερύγιό της από το 1999, από τους εθελοντές του ερευνητικού προγράμματος πεδίου του ΑΡΧΕΛΩΝ, στην παραλία ωοτοκίας του κόλπου Ρεθύμνου και από τότε καταγράφεται συστηματικά η παρουσία της στον κόλπο κάθε 2-3 χρόνια που έρχεται να κάνει τη φωλιά της. Η εκδήλωση απελευθέρωσης έγινε στο Ρέθυμνο στις 26 Ιουνίου σε συνεργασία με τον Δήμο Ρεθύμνης- Γραφείο Τουρισμού, το Ενυδρείο Κρήτης και την Grecotel και ήταν ανοιχτή για το κοινό. Στο Μίσιγκαν των ΗΠΑ επιχειρούν να επαναπροσδιορίσουν τον όρο «Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας» με ένα νόμο που θα προβλέπει την καύση ελαστικών οχημάτων και άλλων βιομηχανικών στερεών αποβλήτων για την κάλυψη του 10% των ενεργειακών αναγκών. Θύματα της υπεραλίευσης και της ευρύτερης υποβάθμισης των θαλασσών και των ωκεανών του πλανήτη δεν είναι μόνο τα θαλάσσια είδη, αλλά και τα πτηνά που τρέφονται σε αυτά τα οικοσυστήματα, των οποίων οι πληθυσμοί έχουν μειωθεί σχεδόν κατά 70% σε σύγκριση με τη δεκαετία του 1950. Σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Εργαστηρίου Λώρενς Μπέρκλεϋ, οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στους δρόμους των Ηνωμένων Πολιτειών θα μπορούσαν να μειωθούν δραστικά κατά 94% έως το 2030, εάν επιτραπεί η κυκλοφορία ηλεκτροκίνητων ρομποτικών ταξί. Η απώλεια των οικοσυστημάτων αναμένεται να αναγκάσει πολλά είδη να μεταναστεύσουν σε νέα γεωγραφικά πλάτη, όπου ενδέχεται να συναντήσουν, να ανταγωνιστούν ακόμα και να ζευγαρώσουν με συγγενικά είδη. Ήδη έχει παρατηρηθεί η εμφάνιση υβριδικών αρκούδων, που προέρχονται από τη διασταύρωση καφέ αρκούδων της Βορείου Αμερικής με πολικές αρκούδες. 2 / Σάββατο-Kυριακή 18-19 Ιουλίου 2015 / GREENWEEK
{eco news} Αύξηση 5,2% στηn ισχύ της αιολικής ενέργειας Το σύνολο της αιολικής ισχύος, που κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 ήταν σε εμπορική ή δοκιμαστική λειτουργία, έφτασε τα 2081,5 MW, ήτοι κατάγραψε αύξηση σε ποσοστό 5,2% σε σχέση με το τέλος του Tρία Τοπικά Σχέδια Δράσης υπογράφηκαν πρόσφατα από τον Αναπληρωτή Υπουργό Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την καταπολέμηση της λαθροθηρίας και την αποτελεσματική προστασία της ορνιθοπανίδας στις περιοχές διαχείμασης της Νανόχηνας. Τα Τοπικά Σχέδια Δράσης συντάχθηκαν κατόπιν σχετικών προτάσεων και υποδείξεων των τοπικών και εθνικών εμπλεκόμενων φορέων και προβλέπουν συντονισμένες ενέργειες στα Εθνικά Πάρκα Λίμνης Κερκίνης, Δέλτα Έβρου και Δέλτα Νέστου και Λιμνών Ισμαρίδας- Βιστωνίδας με σκοπό την εξάλειψη της λαθροθηρίας των υδρόβιων πουλιών, μιας παρωχημένης, αλλά δυστυχώς ακόμη υπαρκτής πρακτικής. Η λαθροθηρία έχει αναγνωριστεί διεθνώς ως μια από τις σημαντικότερες απειλές για τον εναπομείναντα πληθυσμό της Νανόχηνας. Στους υγρότοπους της Βόρειας Ελλάδας, ο Κρισίμως Κινδυνεύων Φιννοσκανδικός πληθυσμός της Νανόχηνας, ο οποίος αριθμεί μόλις 50-70 άτομα, διαχειμάζει κάθε χρόνο για χρονικό διάστημα περίπου 5 μηνών. Αν και 2014. Συνολικά κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 συνδέθηκαν στο δίκτυο 103 MW νέας αιολικής ισχύος και απεγκαταστάθηκαν 440 kw. Η εξαμηνιαία αυτή επίδοση είναι πολύ κοντά στη συνολική ισχύ, που είχε εγκατασταθεί αυστηρά προστατευμένο είδος, τον Δεκέμβριο του 2007 ένα ενήλικο άτομο Νανόχηνας βρέθηκε νεκρό από σκάγια εντός του Καταφυγίου Άγριας Ζωής στο Εθνικό Πάρκο Λίμνης Κερκίνης. Το Υπουργείο ΠΑΠΕΝ συνέταξε τα Τοπικά Σχέδια Δράσης στο πλαίσιο της εκστρατείας ενάντια στη λαθροθηρία της ορνιθοπανίδας των υγροτόπων της Βόρειας Ελλάδας, που υλοποιείται ως μέρος των δράσεων του ευρωπαϊκού Προγράμματος LIFE+ «Διαφύλαξη του Φιννοσκανδικού πληθυσμού σε ετήσια βάση καθ όλο το 2014 (113MW), αλλά και το 2013 και το 2012. Πέραν αυτών βρίσκονται υπό κατασκευή ή έχουν ήδη συμβολαιοποιηθεί νέα αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 198 MW. Τα Επικύρωση των Τοπικών Σχεδίων Δράσης για τη Νανόχηνα της Νανόχηνας σε σημαντικές περιοχές διαχείμασης και στάθμευσης κατά μήκος της Ευρωπαϊκής μεταναστευτικής διαδρομής». Η εφαρμογή των παραπάνω Τοπικών Σχεδίων αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην εξάλειψη των περιστατικών λαθροθηρίας στα Εθνικά Πάρκα όπου διαχειμάζει η Νανόχηνα, γεγονός που θα ευνοήσει όχι μόνο τους πληθυσμούς των πουλιών, αλλά και το σύνολο της βιοποικιλότητας των Εθνικών Πάρκων, καθώς και την ποιότητα των ενδιαιτημάτων που στοιχεία αυτά δείχνουν ότι κατά το πρώτο εξάμηνο του 2015 οι νέες επενδύσεις αιολικών πάρκων στην Ελλάδα διατήρησαν τη δυναμική που είχαν αποκτήσει κατά το κλείσιμο του 2014. Σε επίπεδο Περιφερειών η Στερεά Ελλάδα παραμένει στην κορυφή των αιολικών εγκαταστάσεων καθώς φιλοξενεί 625,8 MW (30,1% του συνόλου) και ακολουθούν η Πελοπόννησος με 411,8 ΜW (19,8%) και η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη, όπου περιστρέφονται ανεμογεννήτριες ισχύος 298,7 MW (14,3%). Η εγκατεστημένη ισχύς μονάδων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ), στο διασυνδεδεμένο σύστημα, στην Ελλάδα, έφθασε τον Απρίλιο του 2015 στο 25,50%, ξεπερνώντας τον εθνικό δεσμευτικό στόχο για το 2020 που είναι στο 18% (στοιχεία ΛΑΓΗΕ). φιλοξενεί. Με κοινό στόχο την ανάσχεση της μείωσης του «Κρισίμως Κινδυνεύον» ευρωπαϊκού πληθυσμού της Νανόχηνας, οκτώ φορείς από την Ελλάδα, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, τη Φινλανδία και τη Νορβηγία ενώνουν τις δυνάμεις τους στο Πρόγραμμα LIFE+ Φύση «Διαφύλαξη του φιννοσκανδικού πληθυσμού της Νανόχηνας σε σημαντικές περιοχές διαχείμασης και στάθμευσης κατά μήκος της Ευρωπαϊκής μεταναστευτικής διαδρομής» (LIFE10 NAT/GR/000638). Στους υγρότοπους της Βόρειας Ελλάδας ο πληθυσμός της Νανόχηνας, ο οποίος αριθμεί μόλις 50-70 άτομα, διαχειμάζει κάθε χρόνο για χρονικό διάστημα περίπου 5 μηνών Το Πρόγραμμα υλοποιείται από την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία κατά την περίοδο 2011-2016 με τη συνεισφορά του χρηματοδοτικού μέσου LIFE+ της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη συγχρηματοδότηση του Οργανισμού Περιβάλλοντος της Νορβηγίας. www.ornithologiki. gr/nanoxina Επιχείρηση απελευθέρωσης γυπών T ο Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων ευχαρίστησε τον Αντιπεριφερειάρχη Νήσων κ. Παναγιώτη Χατζηπέρο για τη συμμετοχή του, την αμέριστη συμπαράστασή του και την παρουσία του την Κυριακή 12/7/2015 στο Κέντρο κατά την έναρξη της όλης επιχείρησης για την απελευθέρωση 8 Γυπών στον Γιούχτα Ηρακλείου Κρήτης. Στην μεγάλη (λόγω του αριθμού και του όγκου των πουλιών) επιχείρηση για πρώτη φορά συμμετείχαν πολλοί κρατικοί και ιδιωτικοί φορείς. Τα πουλιά συνόδευσαν από την Αίγινα μέλη, εθελοντές και συνεργάτες του ΕΚΠΑΖ. Greenweek...για το Περιβάλλον www.greenweek.gr GREENWEEK / Σάββατο-Kυριακή 18-19 Ιουλίου 2015 / 3
{eco news} Αυξάνονται συνεχώς τα είδη υπό εξαφάνιση Η νέα «Κόκκινη Λίστα» της Διεθνούς Ένωσης για τη Διατήρηση της Φύσης δημοσιοποιήθηκε προσφάτως με τα είδη των οργανισμών που απειλούνται με εξαφάνιση. Πρόκειται για 23.000 είδη οργανισμών, μεταξύ των οποίων λιοντάρια, τίγρεις, ιπποπόταμοι κ.ά. Η έκθεση του οργανισμού αναφέρει επίσης κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις, όπου οι προσπάθειες διάσωσης κάποιων απειλουμένων ειδών σημείωσαν σημαντική πρόοδο, όπως στην περίπτωση του ιβηρικού λύγκα. Ο αριθμός των λυγκών ανέβηκε από 52 ενήλικες το 2002 σε 156 μία δεκαετία μετά, ενώ οι φώκιες της Γουαδελούπης ανακάμπτουν επίσης, παρά το ότι δύο φορές στο παρελθόν θεωρήθηκε ότι εξαφανίστηκαν λόγω εκτεταμένου κυνηγιού. Ωστόσο, η κατάσταση Το ένα τρίτο των πτηνών στην Ευρώπη απειλούνται με εξαφάνιση, σύμφωνα με μια νέα έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης των περισσοτέρων θηλαστικών χειροτέρεψε, κυρίως λόγω κυνη- γιού και καταστροφής των φυσικών βιοτόπων τους. Ταυτόχρονα το ένα τρίτο των πτηνών στην Ευρώπη απειλούνται με εξαφάνιση, σύμφωνα με μια νέα έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η έκθεση «Κατάσταση της Φύσης» της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελεί την πιο λεπτομερή μελέτη του φυσικού περιβάλλοντος της ηπείρου μας μέχρι σήμερα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι ο αριθμός των τρυγονιών στην Ευρώπη έχει μειωθεί κατά περίπου 90% από το 1980, ενώ ο πληθυσμός ενός είδους κορυδαλλού έχει μειωθεί κατά περίπου 50%. Ωστόσο, υπήρξαν ορισμένες θετικές ενδείξεις όσον αφορά στους πληθυσμούς κάποιων απειλούμενων πτηνών. Οι γύπες, οι αγριόγαλοι και οι γερανοί δείχνουν σημάδια ανάκαμψης, λόγω των νέων πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προστασία τους. Αυξήθηκε ο αριθμός των φωλιών της καρέτα-καρέτα στη Ζάκυνθο Νεκρανάσταση των μαμούθ Οι επιστήμονες βρίσκονται πολύ κοντά στην κλωνοποίηση του γονιδιώματος του μαλλιαρού μαμούθ Μια νέα ανάλυση στο γονιδίωμα του μαλλιαρού μαμούθ αποκάλυψε μια σειρά προσαρμογών, που επέτρεψαν στα μυθικά πλάσματα να επιβιώσουν στις πολικές θερμοκρασίες έως μείον 50 βαθμούς Κελσίου, που επικρατούσαν κατά την τελευταία Εποχή των Παγετώνων. Ειδικότερα, το DNA αποκάλυψε ένα μεταβολισμό που βοήθησε τα μαμούθ να συσσωρεύουν μονωτικό λίπος και να επεξεργάζονται με αποτελεσματικότερο τρόπο την ινσουλίνη που ρυθμίζει τις συγκεντρώσεις σακχάρων στο αίμα. Επίσης, το DNA οδήγησε σε μικρότερα αυτιά και ουρές ώστε να μειώσουν τις απώλειες θερμότητας και να περιορίσουν την ευαισθησία στο κρύο. Τα ευρήματα θα μπορούσαν να διευκολύνουν τους ερευνητές να «αναστήσουν» το πλάσμα σύμβολο της Εποχής των Παγετώνων ή τουλάχιστον να «κατασκευάσουν» έναν υβριδικό ασιατικό ελέφαντα που θα φέρει ορισμένα από τα χαρακτηριστικά του μαλλιαρού του εξαδέλφου, όπως αναφέρει ένας εκ των συγγραφέων της μελέτης, ο Βίνσεντ Λιντς, εξελικτικός βιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο. Τα μαμούθ και οι ασιατικοί ελέφαντες είχαν έναν κοινό πρόγονο πριν από 5 εκατ. χρόνια. «Σύντομα θα έχουμε την τεχνική δυνατότητα να το πραγματοποιήσουμε, αλλά το αν θα έπρεπε είναι διαφορετικό ζήτημα», δήλωσε ο Λιντς στο Live Science και απάντησε ότι κατά τη γνώμη του «δεν θα έπρεπε να το αναστήσουμε». Τα ευρήματα θα μπορούσαν να διευκολύνουν τους ερευνητές να «αναστήσουν» το πλάσμα σύμβολο της Εποχής των Παγετώνων ή τουλάχιστον να «κατασκευάσουν» έναν υβριδικό ασιατικό ελέφαντα Η μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό κυτταρικής βιολογίας «Cell Reports», βασίζεται στην ανάλυση του DNA τριχών από δύο μαμούθ που είχαν βρεθεί στη Σιβηρία και τα οποία ζούσαν προ 18.500 και 60.000 ετών αντίστοιχα. Τα περισσότερα μαμούθ, που ζούσαν στις στέπες της Βόρειας Ασίας, Βόρειας Ευρώπης και Βόρειας Αμερικής, εξαφανίστηκαν όταν έλιωσαν οι πάγοι πριν περίπου 10.000 χρόνια. Λίγα επιβίωσαν στην απομονωμένη νήσο Βράγκελ της Σιβηρίας έως πριν από 3.700 χρόνια. H χελώνα καρέτα-καρέτα είναι τακτικός επισκέπτης της Ζακύνθου για την ωοτοκία της, κάτι που επιβεβαιώνεται και φέτος, καθώς ένας πολύ σημαντικός αριθμός από φωλιές θαλάσσιων χελωνών είναι αυτή την στιγμή στις παραλίες του κόλπου του Λαγανά. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με πληροφορίες που έγιναν γνωστές από τους εκπροσώπους του Εθνικού Θαλασσίου Πάρκου Ζακύνθου, από την αρχή της περιόδου ωοτοκίας μέχρι και σήμερα έχουν καταγραφεί περίπου 600 φωλιές, ενώ εκτιμάται πως ο αριθμός τους θα φτάσει τις 1.000 μέχρι το τέλος της περιόδου ωοτοκίας. Ο μεγαλύτερος αριθμός από φωλιές καταγράφεται στα Σεκάνια και ακολουθούν οι παραλίες Καλαμάκι, Δάφνη, Γέρακας και Μαραθονήσι, ενώ τα στελέχη του Πάρκου κάνουν λόγο για ενθαρρυντική εικόνα που υπάρχει στο ρυθμό της ωοτοκίας, ο οποίος εκτιμάται ότι θα φτάσει τα περσινά πολύ ικανοποιητικά δεδομένα. 4 / Σάββατο-Kυριακή 18-19 Ιουλίου 2015 / GREENWEEK
Η προστασία του περιβάλλοντος είναι υπόθεση του φυσικού αερίου Το φυσικό αέριο αποτελούσε κάποτε μια εναλλακτική, άτυπη λύση για εξοικονόμηση ενέργειας στον κτιριακό τομέα, την βιομηχανία και τις μεταφορές. Ωστόσο, η ραγδαία επιδείνωση της αλλαγής του κλίματος επέβαλε τα τελευταία χρόνια υποχρεωτικές εθνικές και διεθνείς πολιτικές για την διεύρυνση της χρήσης του φυσικού αερίου ως ενός από τα πλέον φιλικά προς το περιβάλλον καύσιμα. Οι επιχειρήσεις και βιομηχανίες μειώνουν το οικολογικό τους αποτύπωμα ενώ παράλληλα ανταποκρίνονται στην ηθική τους δέσμευση προς την κοινωνία για χρήση «πράσινων» μορφών ενέργειας ενώ η αεριοκίνηση αποτελεί την λύση για την μείωση του νέφους στις μεγάλες πόλεις, όπου συγκοινωνίες, ΙΧ και επαγγελματικά οχήματα κινούνται πλέον με το «πράσινο» καύσιμο. Ο όρος «πράσινο» αποδίδεται στο γεγονός ότι η καύση του δημιουργεί τη μικρότερη ρύπανση σε σχέση με τα λοιπά συμβατικά καύσιμα, συμβάλλει περιορισμένα στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, αφού παράγει μικρότερες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με το πετρέλαιο, και δεν προκαλεί όξινη βροχή, καθώς δεν περιέχει καθόλου θείο. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Αερίου, IGU, το φυσικό αέριο αποτελεί πλέον μια επιβεβλημένη εναλλακτική καθώς ο ρόλος των καυσίμων έχει καταστεί μέρος της εφαρμογής μιας πολιτικής υπέρ της μείωσης των εκπομπών ρυπογόνων ουσιών αλλά και της οικονομικής μετακίνησης, είτε πρόκειται για ιδιωτικά και δημόσια οχήματα, είτε για βαριά επαγγελματικά φορτηγά ή πλοία και τρένα. Σήμερα κυκλοφορούν περίπου 20.000.000 οχήματα φυσικού αερίου ενώ οι υποδομές έχουν αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό προκειμένου να εξυπηρετηθεί η αυξημένη ζήτηση Εθνική και Διεθνής περιβαλλοντική πολιτική με φυσικό αέριο Η υιοθέτηση εθνικής και διεθνούς πολιτικής για την χρήση του φυσικού αερίου συμπεριλαμβάνεται και στο «Πράσινο Βιβλίο» της Επιτροπής της ΕΕ, «Ευρωπαϊκή στρατηγική για αειφόρο, ανταγωνιστική και ασφαλή ενέργεια», όπου αναφέρεται ότι «το πρώτο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπισθεί για να δημιουργηθεί η Ευρώπη της ενέργειας είναι η ολοκλήρωση των εσωτερικών αγορών φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας. Το φυσικό αέριο συμβάλει στην εναρμόνισή μας με τον ευρωπαϊκό στόχο 20-20-20 για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και προς αυτή την κατεύθυνση οι κυβερνήσεις στην χώρα μας επιβάλλουν πολιτικές διεύρυνσης της χρήσης του πράσινου καυσίμου με κίνητρα και προδιαγραφές καλών πρακτικών. Επιχειρήσεις, δημόσιος και ιδιωτικός κτιριακός τομέας, νοικοκυριά, βιομηχανίες και μεταφορές στρέφονται στο «πράσινο» καύσιμο και εκμεταλλεύονται τα οικολογικά του χαρακτηριστικά για να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες: Βιομηχανία: Το φυσικό αέριο είναι η φυσική ενεργειακή επιλογή για βιομηχανίες με άμεσες και έμμεσες θερμικές ανάγκες, βελτιώνοντας την ανταγωνιστική θέση των μονάδων. Ως καύσιμο μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για θερμική είτε για χημική χρήση (ως πρώτη ύλη για τη βιομηχανία) και σε συστήματα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας, τα οποία παράγουν ταυτόχρονα αξιοποιήσιμη ηλεκτρική και θερμική ενέργεια. Η χρήση του φυσικού αερίου στον βιομηχανικό τομέα συμβάλει στη μείωση του λειτουργικού κόστους για τη διαχείριση καυσίμου, βελτιώνει την ποιότητα των προϊόντων και περιορίζει τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Στην Ελλάδα, το συνολικό ποσοστό χρήσης του φυσικού αερίου στη βιομηχανία, στις περιοχές όπου υπάρχει δίκτυο, αγγίζει ή και ξεπερνά το 90%. Επιχειρήσεις: Οι εμπορικές επιχειρήσεις (πάνω από 7000 στην Ελλάδα χρησιμοποιούν φυσικό αέριο) εκμεταλλεύονται τις πολλαπλές δυνατότητες χρήσης (θέρμανση, ψύξη, παραγωγή ζεστού νερού, μαγείρεμα, κίνηση εμπορικών στόλων με CNG). Τόσο στην Κεντρική όσο και στην Βόρεια Ελλάδα ξενοδοχεία, νοσοκομεία και κάθε είδους επιχειρήσεις καλύπτουν τις ενεργειακές τους ανάγκες με το εναλλακτικό αυτό καύσιμο μειώνοντας σημαντικά τα ετήσια κόστη τους (έως και 40%). Μεταφορές: Το φυσικό αέριο που χρησιμοποιείται στις μεταφορές μπορεί να μειώσει έως και 30% τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου σε σύγκριση με το πετρέλαιο και το diesel ενώ τα οχήματα που κινούνται με φυσικό αέριο σημειώνουν μειωμένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 25% σε σύγκριση με τα πετρελαιοκίνητα οχήματα και κατά 20% σε σύγκριση με τα οχήματα που κινούνται με diesel. Παράλληλα, τα οχήματα που κινούνται με φυσικό αέριο παρουσιάζουν κατά 95% μειωμένες εκπομπές οξειδίων του αζώτου σε σύγκριση με το πετρέλαιο και το diesel. Ως προς τα οικονομικά οφέλη, το φυσικό αέριο κίνησης προσφέρει εξοικονόμηση 30% σε σχέση με το diesel και 50% σε σχέση με το πετρέλαιο. Τα οχήματα φυσικού αερίου απαιτούν επίσης λιγότερα λειτουργικά έξοδα και έξοδα συντήρησης. Αξίζει να αναφερθεί ότι στην Ελλάδα αυξάνονται συνεχώς τα ΙΧ και τα επαγγελματικά οχήματα που κινούνται με φυσικό αέριο ενώ το «πράσινο» καύσιμο διεισδύει με γοργούς ρυθμούς στις δημόσιες μεταφορές (600 λεωφορεία ΟΣΥ, 110 απορριμματοφόρα) και τη ναυτιλία. Κτιριακός τομέας: Σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει, η εφαρμογή μέτρων εξοικονόμησης ενέργειας στον κτιριακό τομέα θα μπορούσε να περιορίσει την ετήσια ενεργειακή δαπάνη κατά 25% και τις ετήσιες εκπομπές CO2 κατά 450 χιλιάδες τόνους. Προς αυτή την κατεύθυνση, οι ελληνικές τοπικές αρχές προχωρούν στην υιοθέτηση «ανταγωνιστικών» λύσεων προκειμένου να εναρμονιστούν με τις επιταγές της ΕΕ για επίτευξη του στόχου 20-20-20 αλλά και να μειώσουν τις δαπάνες του προϋπολογισμού (τα κτίρια οργανισμών, τραπεζών, νοσοκομείων και δημόσιων υπηρεσιών, τα οποία φθάνουν τα 200.000). Οικιακή χρήση: Το φυσικό αέριο αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την ποιότητα της ατμόσφαιρας στις ελληνικές πόλεις καθώς η χρήση του από τα νοικοκυριά για τις ανάγκες ψύξης/θέρμανσης/ζεστού νερού επιφέρει σημαντικές μειώσεις εκπομπών ρύπων. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι όσον αφορά στον τομέα της θέρμανσης, κατά το χρονικό διάστημα 2012-2013, στο λεκανοπέδιο της Αττικής έγινε μια πολύ σημαντική μείωση των εκπομπών του διοξειδίου του άνθρακα, της τάξης των 1.783 εκατομμυρίων τόνων. Επίσης, καταναλώθηκαν περισσότερα από 1,05 δισεκ. Νm3 φυσικού αερίου στην Θεσσαλία και 1,70 δισεκ. Νm3 στην Θεσσαλονίκη, υποκαθιστώντας το πετρέλαιο και το μαζούτ, με αποτέλεσμα να μην επιβαρυνθεί η ατμόσφαιρα από σημαντικές ποσότητες ρύπων. GREENWEEK / Σάββατο-Kυριακή 18-19 Ιουλίου 2015 / 5
{ρεπορταζ} Καθαρές οι παραλίες της Ευρώπης Πάνω από 9 στις 10 παραλίες της Ευρώπης πληρούν τα κριτήρια ποιότητας νερού Βρισκόμαστε ήδη στη μέση του καλοκαιριού και δεν είναι λίγοι εκείνοι, που απολαμβάνουν τα μπάνια τους σε κάποια παραλία της πανέμορφης χώρας μας. Πολλοί αναρωτιούνται κατά πόσο οι θάλασσες είναι καθαρές και ενδείκνυνται για κολύμβηση. Εάν διαβάσει κανείς την πρόσφατη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις παραλίες μας στη «γηραιά ήπειρο», το 95% αυτών πληρούν τα κριτήρια ποιότητας νερού. Πιο συγκεκριμένα, η ετήσια έρευνα εξέτασε 21.538 παραλίες και ποτάμια στα 28 κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και στην Ελβετία και την Αλβανία. Η έρευνα διαπίστωσε ότι το 95,1% των παράκτιων και εσωτερικών υδάτων κολύμβησης πληρούν τα ελάχιστα πρότυπα ποιότητας για το 2014, μια αύξηση της τάξης του 0,5 % σε σχέση με το 2013. Συνολικά 83,3% των τοποθεσιών χαρακτηρίστηκαν ως «άριστες» πέρυσι, σημειώνοντας αύξηση 0,6% από το 2013. Δεν είναι καθόλου τυχαίο, σύμφωνα με την έρευνα της Ε.Ε., ότι τα πιο κρυστάλλινα νερά βρίσκονται στις παραλίες και τα ποτάμια της Ελλάδας, της Κύπρου, της Κροατίας, της Γερμανίας, του Λουξεμβούργου και της Μάλτας, όπου η συντριπτική πλειοψηφία των εξεταζόμενων τοποθεσιών αξιολογήθηκαν ως άριστες. Αντίθετα, η Ιταλία, η Ισπανία και η Γαλλία είχαν τον υψηλότερο αριθμό παραλιών με κακή ποιότητα νερού για το 2014, σύμφωνα με την έρευνα της Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Υπηρεσίας. Από τις 409 παραλίες με κακή ποιότητα υδάτων οι 107 βρίσκονται στην Ιταλία, οι 105 στη Γαλλία και οι 67 στην Ισπανία. Ποσοστιαία οι Εσθονία, Ιρλανδία, Ολλανδία και Σουηδία είχαν τη χειρότερη ποιότητα, αλλά αυτές οι χώρες έχουν σχετικά λιγότερες παραλίες. «Χαίρομαι που βλέπω ότι η ποιότητα των υδάτων κολύμβησης της Ευρώπης είναι σταθερά πολύ υψηλή και συνεχίζει να βελτιώνεται. Αυτό δείχνει ότι οι πολιτικές λειτουργούν και συμβάλλουν στην ποιότητα της ζωής μας, όταν είναι φιλόδοξες, σαφώς καθορισμένες και καλά εφαρμοσμένες», δήλωσε ο διευθυντής της Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Υπηρεσίας Χανς Μπρόινινξ, εκφράζοντας την ικανοποίησή του για τις προσπάθειες των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, περίπου το 60% των παραλιών της Ε.Ε. είχε άριστη βαθμολογία, αλλά από τότε υπήρξε σταθερή βελτίωση ιδίως όσον αφορά στην ευαισθητοποίηση του κόσμου και την επεξεργασία των λυμάτων. Η έκθεση αναφέρει ότι τα ευρήματα αποτελούν μια καλή είδηση για τον τουρισμό στην Ευρώπη, η οποία συνολικά αποτελεί τον κορυφαίο τουριστικό προορισμό στον κόσμο, με τις παραλίες να προσελκύουν πολλούς επισκέπτες. ΥΠΑΠΕΝ: Οι θάλασσες και οι ωκεανοί αποτελούν κινητήρια δύναμη για την οικονομία Εξάλλου, σύμφωνα με τον υπουργό Αναπληρωτή Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΠΑΠΕΝ) Γιώργο Τσιρώνη «η Μπλε οικονομία, μόνο στην Ε.Ε., εκπροσωπεί 5.400.000 θέσεις εργασίας και ακαθάριστη προστιθέμενη αξία σχεδόν 500 δισεκατομμυρίων το χρόνο. Οι θάλασσες και οι ωκεανοί αποτελούν κινητήρια δύναμη για την οικονομία, με μεγάλο δυναμικό για καινοτομία, ανάπτυξη και απασχόληση. Οι δυνατότητες για περαιτέρω ανάπτυξη σε ορισμένους τομείς είναι τεράστια, και ακόμη περισσότερο στις χώρες εκτός της Ε.Ε.». Όπως τόνισε ο κ. Τσιρώνης, «η Ελλάδα, με περισσότερα από 15.500 χιλιόμετρα ακτογραμμής, της οποίας ο πολιτισμός και η οικονομία συνδέονται στενά στην πάροδο του χρόνου με τη θάλασσα, έχει ζωτικό οικονομικό συμφέρον Τα πιο κρυστάλλινα νερά βρίσκονται στις παραλίες και τα ποτάμια της Ελλάδας, της Κύπρου, της Κροατίας, της Γερμανίας, του Λουξεμβούργου & της Μάλτας για την προστασία της ποιότητας των θαλάσσιων υδάτων. Η θάλασσα συνδέεται με τον τουρισμό και τη ναυτιλία, που είναι οι δύο από τους βασικότερους πυλώνες της ελληνικής οικονομίας, καθώς και την υδατοκαλλιέργεια, η οποία είναι ένας από τους πιο δυναμικούς τομείς των εξαγωγών μας». «Ως εκ τούτου, πιστεύουμε ότι είναι πολύ σημαντικό να εξασφαλιστεί η καλή ποιότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος, το οποίο θεωρούμε ως τον ακρογωνιαίο λίθο της γαλάζιας ανάπτυξης. Οι οικονομικές δραστηριότητες που υπονομεύουν την ποιότητα του θαλάσσιου περιβάλλοντος δεν είναι βιώσιμες πια», υποστήριξε μεταξύ άλλων αναπληρωτής υπουργός ΠΑΠΕΝ. 395 ακτές και 9 μαρίνες της Ελλάδας πήραν τη «Γαλάζια Σημαία» Ενδεικτικό της μεγάλης βαρύτητας που δίνουμε στη χώρα μας στις καθαρές ακτές και παραλίες, που αποτελούν κομμάτι της βαριάς βιομηχανίας μας, του Τουρισμού, είναι πως η χώρα μας έχει 395 βραβευμένες ακτές και 9 μαρίνες που κέρδισαν τη «Γαλάζια Σημαία». Σημειωτέον, πως η «Γαλάζια Σημαία» αποτελεί σύμβολο ποιότητας σε πάνω από 50 χώρες σήμερα, που διαρκώς αυξάνονται και απονέμεται με αυστηρά κριτήρια σε οργανωμένες ακτές και μαρίνες που διαχειρίζονται παράκτιοι Δήμοι, ξενοδόχοι και άλλοι φορείς. Ο υπεύθυνος σε διεθνές επίπεδο χειριστής του Προγράμματος, το Fee (Ίδρυμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης), σε συνεργα- 6 / Σάββατο-Kυριακή 18-19 Ιουλίου 2015 / GREENWEEK
{ρεπορταζ} σία με τους Συντονιστές των χωρών-μελών του, αναμορφώνει κατά καιρούς τα κριτήρια βράβευσης, καθιστώντας συνεχώς αυστηρότερη την εφαρμογή τους, με στόχο τη βελτίωση, των συνθηκών στις ακτές και μαρίνες που βραβεύονται. Πως θα καταλάβουμε ότι η θάλασσα είναι καθαρή Εκτός από τις «Γαλάζιες Σημαίες» οφείλουμε και εμείς οι ίδιοι να είμαστε ενημερωμένοι για το πώς να διακρίνουμε μια καθαρή από μια βρώμικη θάλασσα. Καλύτερο στοιχείο, λοιπόν, από τα φύκια ή πιο ορθά φύκη δεν υπάρχει. Συνήθως τα φύκη έχουν καθιερωθεί στην αντίληψη του κόσμου με μια βρώμικη θάλασσα. Πόσο όµως ισχύει κάτι τέτοιο; Ας δούμε πρώτα απ όλα τι είναι τα φύκη. Σύμφωνα με την Ελληνική Φυκολογική Εταιρεία είναι αυτά τα µικρά φυτά, συνήθως καφετί χρώµατος, που πολλές φορές µοιάζουν µε µικρούς θάµνους. Το µέγεθός τους είναι µικρό στην Ελλάδα, συνήθως δεν ξεπερνά τα 20-30 εκατοστά. Τα φύκη διαθέτουν µία τεράστια ποικιλία χρωµάτων - εκτός από καφετί φύκη υπάρχουν και πράσινα, κόκκινα, κίτρινα, άσπρα κλπ. Οι µορφές τους επίσης ποικίλουν πολύ αφού υπάρχουν είδη που µοιάζουν µε ταινίες ή µικρά φύλλα, µε βεντάλιες ή οµπρέλες, ενώ άλλα θυµίζουν ζελέ. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 600 είδη φυκών. Το σηµαντικό όµως µε τα φύκη είναι ότι αποτελούν πολύ καλούς δείκτες καθαρότητας των νερών και χρησιµοποιούνται από τους επιστήµονες ως βιοδείκτες για τον έλεγχο της ποιότητας της θάλασσας. Η χρήση αυτή των φυκών βασίζεται στο γεγονός ότι υπάρχουν κάποια είδη, τα οποία συναντώνται µόνο σε καθαρά νερά ενώ σε ρυπασµένες θάλασσες εξαφανίζονται. Αντίθετα, υπάρχουν κάποια άλλα είδη φυκών που προτιµούν τα ρυπασµένα νερά. Σε γενικές γραµµές, τα καφετί και σχετικά µεγάλα φύκη αναπτύσσονται σε καθαρές θάλασσες, όπως τα είδη Cystoseira, που µοιάζουν µε µικρούς θάµνους ή δεντράκια και έχουν σκληρή υφή. Στην Ελλάδα τα είδη αυτά είναι πολύ κοινά σε µικρά βάθη (0-1 µέτρο) σε καθαρές θάλασσες, και αν τα δείτε πάνω στα βράχια της ακτής θα ξέρετε µε σιγουριά ότι κολυµπάτε σε καθαρά νερά. Από την άλλη πλευρά, τα φύκη που προτιµούν ρυπασµένα νερά είναι συνήθως πράσινα και µοιάζουν µε ταινίες ή φύλλα, και έχουν Εάν η θάλασσα έχει μεγάλα και καφέ φύκη, που µοιάζουν µε µικρούς θάµνους και έχουν σκληρή υφή, τότε αυτό σημαίνει πως είναι πεντακάθαρη! µία µαλακή υφή που κάποιες φορές θυµίζει ζελέ. Στην οµάδα αυτή πολύ γνωστό είναι το είδος Ulva, το οποίο λέγεται και µαρούλι της θάλασσας εξαιτίας της οµοιότητάς του µε το γνωστό µας µαρούλι. Τα φύκη αυτά αναπτύσσονται σε µεγάλες ποσότητες σε ρυπασµένα λιµάνια, µώλους, µαρίνες, κοντά σε αγωγούς εκβολής λυµάτων, καλύπτοντας µαζικά την επιφάνεια βράχων σε πολύ µικρά βάθη συνήθως στο σηµείο, όπου σκάνε τα κύµατα. Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι στην κατηγορία των φυκών ανήκουν και οργανισµοί που δεν είναι ορατοί µε το γυµνό µάτι, τα λεγόµενα µικροφύκη. Τα µικροφύκη µπορεί να αποτελούν µέρος του γνωστού µας πλαγκτού. Σε κάποιες περιπτώσεις αυτοί οι µικροσκοπικοί οργανισµοί δηµιουργούν πληθυσµιακές εκρήξεις (άνθηση φυτοπλαγκτού), µε αποτέλεσµα να δηµιουργούν εµφανή συσσωµατώµατα στην επιφάνεια του νερού (π.χ. ερυθρά παλίρροια). Εκτός όμως από τα φύκη αξίζει να αναφέρουμε και τις τσούχτρες ή τους αχινούς, που επιλέγουν πάντα τις καθαρές θάλασσες. Για να επιβιώσουν και να αναπτυχθούν αυτά τα θαλάσσια είδη θέλουν καθαρά νερά, εκτός από ελάχιστες εξαιρέσεις. Κίνδυνοι υγείας από τη βρώμικη θάλασσα H ρύπανση της θάλασσας μπορεί να αποβεί επικίνδυνη για την υγεία του ανθρώπου, πολλώ δε μάλλον των παιδιών. Η πιο συνηθισμένη επίπτωση από μια βουτιά σε μια βρώμικη θάλασσα είναι οι ουρολοιμώξεις (πιο ευαίσθητες οι γυναίκες), για τις οποίες ευθύνεται η οργανική μόλυνση της θάλασσας. Συχνά είναι επίσης και τα δερματικά προβλήματα, που μπορεί να προκαλέσει η ρύπανση. Ειδικά τα παιδιά ηλικίας έως 10 ετών, όπως υποστηρίζουν σχετικές μελέτες, έχουν αυξημένες πιθανότητες, σε σύγκριση με τα μεγαλύτερα παιδιά και τους ενηλίκους να αρρωστήσουν, κολυμπώντας σε νερό μολυσμένο με βακτήρια. GREENWEEK / Σάββατο-Kυριακή 18-19 Ιουλίου 2015 / 7
{last page} αριθμοι οι τησ εβδομαδασ Κάθε εβδομάδα βλέπουμε τον κόσμο μέσα από τους αριθμούς. 12εκατοστά τον χρόνο είναι η μέση αύξηση των τριχών της κεφαλής στον άνθρωπο Μια έρευνα στις ΗΠΑ έδειξε πως στα αμερικανικά χρήματα υπήρχαν επικίνδυνα βακτήρια -όπως ο σταφυλόκοκκοςσε ποσοστό 18% στα νομίσματα και 7% στα χαρτονομίσματα. πουλιά περίπου πεθαίνουν κάθε χρόνο χτυπώντας σε παράθυρα10.000 8 / Σάββατο-Kυριακή 18-19 Ιουλίου 2015 / GREENWEEK 5 χρόνια χρειάζονται από τη στιγμή που θα φυτευτεί ένας κόκκος καφέ μέχρι να δώσει τον πρώτο καρπό προς κατανάλωση