ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. Περιεχόμενο της Οδοποιΐας 1 1.2. Κανονισμοί 2 1.2.1. Ιστορικό 2 1.2.2. Ισχύοντες Κανονισμοί στην Ελλάδα 5 1.2.3. Διαδικασία Εκπόνησης Μελετών Οδοποιΐας 6 1.3. Ανάπτυξη του Παρόντος Συγγράμματος 8 2. ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΚΑΙ ΟΡΙΣΜΟΙ 2.1. Απεικόνιση της Οδού 9 2.2. Έναρξη Μελέτης 14 2.3. Κατηγορία της Οδού 14 2.4. Ορισμός Ταχυτήτων 15 2.4.1. Η επιτρεπόμενη ταχύτητα (v επιτρ ) 16 2.4.2. Η ταχύτητα μελέτης (v e ) 16 2.4.3. Η λειτουργική ταχύτητα (v 85 ) 17 2.5. Βασικά Στοιχεία Μελέτης 27 2.5.1. Ελάχιστη ακτίνα σε οριζοντιογραφία (min R) 27 2.5.2. Μέγιστη κατά μήκος κλίση σε μηκοτομή (max S) 28 2.5.3. Μέγιστη επίκλιση (max q) στη διατομή 30 2.5.4. Απαιτούμενο μήκος ορατότητας για στάση (min S h ) 31 2.6. Τυπική Διατομή Οδού 32 3. ΤΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ ΤΗΣ ΧΑΡΑΞΗΣ ΤΗΣ ΟΔΟΥ 3.1. Αρχικά Δεδομένα 37 3.2. Τοπογραφικό Διάγραμμα 37 3.2.1 Γενικά 37 3.2.2.Ψηφιακά Μοντέλα Εδάφους 39 3.2.3.Βασική Ορολογία Τοπογραφικού Διαγράμματος 40 3.3. Υποχρεωτικά Σημεία Διέλευσης 44 3.4. Ισοκλινής Γραμμή 49 3.4.1. Χάραξη Ισοκλινούς Γραμμής 49 IX
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 3.4.2. Περίπτωση πτυχωμένου εδάφους: 53 3.4.3 Σύνοψη της διαδικασίας Χάραξης Ισοκλινούς Γραμμής 59 3.5. Πολυγωνική της Οδού 65 3.5.1 Η Φιλοσοφία της Πολυγωνικής 65 3.5.2 Χάραξη της Πολυγωνικής Γραμμής 67 3.5.3 Στοιχεία της Πολυγωνικής Γραμμής 73 4. Η ΧΑΡΑΞΗ ΣΕ ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΓΡΑΦΙΑ 4.1. Η ευθυγραμμία σαν στοιχείο μελέτης 82 4.1.1 Μέγιστο Μήκος Ευθυγραμμίας 84 4.1.2 Ελάχιστο Μήκος Ευθυγραμμίας 84 4.2. Το κυκλικό τόξο σαν στοιχείο μελέτης 88 4.2.1. Η δυναμική του οχήματος 88 4.2.2. Ο συντελεστής τριβής 93 4.2.3. Ελάχιστες ακτίνες σε οριζοντιογραφία 98 4.2.4. Αλληλουχία ακτίνων διαδοχικών καμπύλων της οριζοντιογραφίας 100 4.2.5 Αλληλουχία τόξου και ευθυγραμμιών 103 4.2.6. Ελάχιστο Μήκος κυκλικού τόξου 104 4.2.7. Κορυφή Πολυγωνικής χωρίς τόξο 104 4.3. Η καμπύλη Συναρμογής 105 4.3.1. Η Φιλοσοφία της καμπύλης συναρμογής 105 4.3.2. Μαθηματική έκφραση της κλωθοειδούς 108 4.3.3. Αναλυτικές Εξισώσεις της κλωθοειδούς 111 4.3.4. Οι ιδιότητες της κλωθοειδούς 116 4.3.5. Επιλογή κλωθοειδούς 119 4.3.6. Αναγκαιότητα τόξου συναρμογής 128 4.4. Η Οριζοντιογραφική Καμπύλη 131 4.5. Αναλυτικός Υπολογισμός μιας Οριζοντιογραφικής Καμπύλης 135 4.5.1. Απλό Κυκλικό Τόξο 135 4.5.2. Κυκλικό τόξο με συμμετρικά τόξα συναρμογής 138 4.5.3.Κυκλικό τόξο με ασύμμετρα τόξα συναρμογής 144 4.6. Διάφοροι Συνδυασμοί Κλωθοειδών 148 4.6.1. Ανθέλιγμα ή Σιγμοειδής Καμπύλη ή Καμπύλη Σχήματος S 149 X
4.6.2. Ωοειδής Καμπύλη 169 4.6.3. Διπλή Ωοειδής Καμπύλη 180 4.6.4. Κλωθειδής Κορυφής 181 4.6.5 Τόξα Κανίστρου 182 4.6.6. Κλωθειδής Μορφής C 184 4.6.7. Σχηματική Παράσταση συνδυασμών ευθείας-κύκλουκλωθοειδών 184 4.7. Χάραξη και Υπολογισμός Οριζοντιογραφίας 186 4.7.1. Σύνθεση Οριζοντιογραφίας 186 4.7.2. Αναλυτικός Υπολογισμός της Οριζοντιογραφίας 187 4.7.3. Χιλιομέτρηση Οδού 194 4.8. Συμπληρωματικά για την Ελικτότητα της οδού 202 4.8.1. Ελικτότητα μεμονωμένης καμπύλης 202 4.8.2. Ελικτότητα οδικού τμήματος 203 4.8.3. Χρησιμότητα της Ελικτότητας 203 5. Η ΧΑΡΑΞΗ ΣΕ ΜΗΚΟΤΟΜΗ 5.1. Μηκοτομή εδάφους 206 5.1.1 Υψόμετρα Χαρακτηριστικών Διατομών 206 5.1.2 Χαρακτηριστικά Σημεία Εδάφους 208 5.1.3. Πύκνωση Υψομέτρων Εδάφους 217 5.2. Σχεδίαση Μηκοτομής Εδάφους 221 5.2.1 Στοιχεία Μηκοτομής 225 5.3. Κριτήρια για την Υψομετρική Χάραξη της Οδού 227 5.3.1. Γενικά 228 5.3.2. Μέγιστη κατά μήκος κλίση (max S) 230 5.3.3. Ελάχιστη κατά μήκος κλίση (min S) 231 5.3.4. Ελάχιστη ακτίνα κυρτής κατακόρυφης συναρμογής 236 5.3.5. Ελάχιστη ακτίνα κοίλης κατακόρυφης συναρμογής 241 5.3.6. Ελαχιστοποίηση των χωματουργικών 246 5.3.7. Εξισορρόπηση των χωματουργικών 249 5.3.8. Υποχρεωτικά σημεία διέλευσης 250 5.3.9. Πρόσθετες απαιτήσεις και συνθήκες 257 5.4. Υπολογισμός Ερυθράς της Οδού 261 XI
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 5.4.1 Υπολογισμός Ερυθρών Υψομέτρων σε Ευθυγραμμία 263 5.4.2 Υπολογισμός Ερυθρών Υψομέτρων σε Καμπύλη 265 5.4.3. Υψηλότερο ή Χαμηλότερο (Ακρότατο) Σημείο της Καμπύλης 271 5.5. Μηδενική Γραμμή 291 5.5.1. Ορισμός Μηδενικής Γραμμής 291 5.5.2. Σχεδίαση Μηδενικής Γραμμής 292 5.5.3. Ιδιότητες Μηδενικής Γραμμής 300 6. ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΔΙΑΤΟΜΗ 6.1. Χρησιμότητα των Διατομών 301 6.1.1. Έλεγχος της Χάραξης 302 6.1.2. Καθορισμός των Πλευρικών Διαμορφώσεων 304 6.1.3. Καθορισμός του Εύρους Κατάληψης της Οδού 304 6.1.4. Καθορισμός των Αναγκαίων Τεχνικών Έργων 305 6.1.5. Υπολογισμός του όγκου των Χωματισμών 305 6.1.6. Έλεγχος Ορατότητας 305 6.2. Επιλογή Τυπικής Διατομής 306 6.2.1. Σύνθεση Τυπικής Διατομής 306 6.2.2. Τυπικές Διατομές κατά την Εγκύκλιο 103/1Ε 309 6.2.3. Τυπικές Διατομές κατά ΟΜΟΕ-Χ 310 6.2.4. Τυπικές Διατομές Αυτοκινητοδρόμων 310 6.3. Επικλίσεις 316 6.3.1. Επίκλιση στην Ευθυγραμμία 316 6.3.2. Επίκλιση στο Κυκλικό Τόξο 318 6.3.3. Αρνητικές Επικλίσεις 323 6.3.4. Περιστροφή του Οδοστρώματος 324 6.3.5. Διάγραμμα Επικλίσεων ή Οριογραμμών 326 6.3.6. Διάγραμμα Οριογραμμών σε Σιγμοειδή Καμπύλη 362 6.3.7. Διάγραμμα Οριογραμμών μεταξύ Ομόρροπων Καμπυλών (Επικλίσεων) 365 6.3.8. Διάγραμμα Οριογραμμών σε Απλό Κυκλικό Τόξο 366 6.3.9 Συνοπτική Παρουσίαση Διαγράμματος Οριογραμμών 367 6.3.10 Σχεδίαση Διαγράμματος Οριογραμμών 368 XII
6.4. Διαπλάτυνση Οδοστρώματος 374 6.4.1. Γενικά 374 6.4.2. Μαθηματικός Προσδιορισμός της Διαπλάτυνσης 375 6.4.3. Διαπλάτυνση κατά την Εγκύκλιο 103/1Ε 377 6.4.4. Διαπλάτυνση κατά ΟΜΟΕ-Χ και τους Γερμανικούς Κανονισμούς (RAS-L-1) 379 6.4.5. Μεταβολή της Διαπλάτυνσης 380 6.4.6. Διαπλάτυνση σε Σιγμοειδή και σε Ωοειδή Καμπύλη 385 6.4.7. Διάγραμμα Διαπλατύνσεων - Σχεδίαση 386 6.5. Διεύρυνση Οδοστρώματος 388 6.6. Διεύρυνση Κεντρικής Νησίδας 389 6.7. Διαμόρφωση των διατομών 392 6.7.1. Πρότυπες Τεχνικές Προδιαγραφές (Π.Τ.Π.) 392 6.7.2. Διαμόρφωση Τυπικής Διατομής 395 6.7.3. Οδόστρωμα 405 6.7.4. Πλευρικές Διαμορφώσεις 415 6.8. Σχεδίαση Διατομών 437 6.8.1. Κλίμακα Σχεδίασης 437 6.8.2. Διατομή Εδάφους 438 6.8.3. Διατομή της Οδού 443 6.8.4. Σχεδίαση Ερεισμάτων 445 6.8.5. Σχεδίαση Πρανών 447 6.8.6. Σχεδίαση Οδοστρώματος 448 6.8.7. Επένδυση Πρανών Επιχωμάτων 448 6.8.8. Αφαίρεση Ακαταλλήλων 448 6.9. Σχεδίαση Στοιχείων Διατομών στην Οριζοντιογραφία 448 7. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΡΑΤΟΤΗΤΑ 7.1. Γενικά Ορισμοί 457 7.2. Απαιτούμενα Μήκη Ορατότητας 458 7.2.1 Απαιτούμενο Μήκος Ορατότητας για Στάση (S h ) 458 7.2.2. Απαιτούμενο Μήκος Ορατότητας για Συνάντηση (S t ) 474 7.2.3. Απαιτούμενο Μήκος Ορατότητας για Απόφαση (S d ) 474 7.2.4. Απαιτούμενο Μήκος Ορατότητας για Προσπέραση (S u ) 478 XIII
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 7.3. Κριτήρια Εφαρμογής του Μήκους Ορατότητας στο Σχεδιασμό των οδών 494 7.3.1. Θέση και Ύψος Οφθαλμού του Οδηγού 494 7.3.2. Θέση και Ύψος του Αντικειμένου 495 7.3.3. Ανάλυση Ορατότητας κατά τη Μελέτη της Οδού 497 7.3.4. Ανάλυση Ορατότητας 527 8. ΧΩΜΑΤΟΥΡΓΙΚΑ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΟΔΟΥ 8.1. Γενικά 547 8.1.1. Προεκτίμηση Δαπάνης του Έργου 547 8.1.2. Σύνθεση Προϋπολογισμού ενός Οδικού Έργου 548 8.1.3. Ποσότητες του Οδικού Έργου 550 8.2. Μεθοδολογία Υπολογισμού Όγκων 552 8.2.1. Διάκριση Διατομών 552 8.2.2. Αρχές του Υπολογισμού των Όγκων 554 8.2.3. Επιδιωκόμενη Ακρίβεια για τον Υπολογισμό των Χωματουργικών 558 8.3. Εμβαδομέτρηση των διατομών 571 8.3.1. Γενικά 571 8.3.2. Γραφικές Μέθοδοι 572 8.3.3. Μέθοδοι με όργανα 577 8.3.4. Αναλυτικές Μέθοδοι 578 8.4 Υπολογισμός των Όγκων των Χωματισμών της Οδού 587 8.4.1 Διάκριση Χωματουργικών Εργασιών 587 8.4.2 Βασικές Αρχές Υπολογισμού 587 8.4.3 Μέθοδος των Εφαρμοστέων Μηκών 595 8.4.4 Μέθοδος των Μέσων Επιφανειών 608 8.4.5 Ακριβέστερες Μέθοδοι 611 9. ΚΙΝΗΣΗ ΧΩΜΑΤΟΥΡΓΙΚΩΝ ΤΗΣ ΟΔΟΥ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΟΡΥΓΜΑΤΩΝ 9.1 Εισαγωγή 615 9.2. Διάγραμμα Επιφανειών 616 9.2.1 Αρχικό Διάγραμμα Επιφανειών 616 9.2.1 Αφαίρεση Αυτοδιανομών 617 XIV
9.2.1 Επεξεργασμένο Διάγραμμα Επιφανειών 618 9.3. Διάγραμμα Κύβων (BRUCKNER) 619 9.3.1. Σχεδίαση 620 9.3.2. Ιδιότητες του Διαγράμματος BRUCKNER 622 9.4. Γραμμές Διανομής 627 9.4.1. Καθορισμός της ευνοϊκότερης Γραμμής Διανομής 629 9.4.2. Διάσπαση της Γραμμής Διανομής 635 9.4.3. Καθορισμός της ευνοϊκότερης Γραμμής Διανομής στην περίπτωση Περιττού Αριθμού Φατνωμάτων 637 9.4.4. Γραμμές Μεταφοράς - Καθορισμός 643 9.5. Μέση Απόσταση Μεταφοράς (ΜΑΜ) 646 9.5.1. Έννοια 646 9.5.2 Υπολογισμός 646 9.6. Πίνακας Κίνησης Ορυγμάτων 648 9.6.1. Φιλοσοφία 648 9.6.2. Παραδείγματα 651 9.7. Συμπεράσματα 659 9.7.1. Χρησιμότητα 659 9.7.2. Παρατηρήσεις 659 9.7.3. Χαρακτηριστικά 662 9.8. Διάγραμμα LALANNE 663 9.9. Δαπάνη Μεταφοράς Γαιών 664 9.10. Μέθοδος Γραμμικής Βελτιστοποίησης 665 9.10.1. Γενική Διατύπωση της Μαθηματικής Έκφρασης 666 9.10.2. Διατύπωση του Προβλήματος Μετακίνησης Ορυγμάτων 667 9.10.3. Καθορισμός της Συνάρτησης Ελαχιστοποίησης και των Συνθηκών της 669 9.10.4. Απλοποιημένο Παράδειγμα 669 XV