Γράφει: Μάριος Πρωτόπαπας, Σύμβουλος Φυσικών Μεθόδων Αυτοθεραπείας και Ολιστικής Διατροφολογίας Τι είναι κυτταρίτιδα; Η λέξη "Κυτταρίτιδα" είναι όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια αισθητική και όχι παθολογική διαταραχή του δέρματος, που αποτελεί λόγο για δυσφορία σε εκατομμύρια γυναίκες ανά τον κόσμο. Η λέξη που έχει επικρατήσει είναι τυπικά λάθος, διότι η κατάληξη «-ίτιδα» χρησιμοποιείται, στην ιατρική, για να περιγράψει μία φλεγμονή ή λοίμωξη (πχ τενοντίτιδα, ιγμορίτιδα, κολπίτιδα κλπ). Όμως στην κυτταρίτιδα δεν έχουμε ούτε φλεγμονή ούτε λοίμωξη του δέρματος. Τι είναι λοιπόν; Για να κατανοηθεί καλύτερα ας μου επιτραπεί μία συντομότατη αναφορά στην ανατομία του δέρματος. Το δέρμα μας αποτελείται από 3 βασικές στοιβάδες: Η εξωτερική, που λέγεται επιδερμίδα. Η μέση που λέγεται χορίο και η βαθύτερη που καλείται υποδόρια. Η επιδερμίδα μας είναι μόλις 1-2 χιλιοστά. Οι δύο επόμενες εσωτερικές στοιβάδες είναι παχύτερες και περιέχουνε μεταξύ άλλων κολλαγόνο, υποδόριο λίπος, αιμοφόρα αγγεία, ιδρωτοποιούς αδένες, νεύρα και τριχοθυλάκια Η κυτταρίτιδα είναι διαταραχή που εντοπίζεται κυρίως μεταξύ του 2ου (χορίου) και 3ου στρώματος (υποδόριο), το οποίο περιέχει λιπώδη κύτταρα που ποικίλουν σε μέγεθος ή και αριθμό από άνθρωπο σε άνθρωπο. Τα λιποκύτταρα αυτά συνδέονται και κρατούνται σταθερά μεταξύ τους με συνδετικό ιστό. 1 / 24
Στις γυναίκες το επάνω στρώμα του υποδόριο ιστού αποτελείται από μεγάλους "θαλάμους" λιποκυττάρων που διαχωρίζονται με ακτινωτά τοιχία συνδετικού ιστού. Σε αντίθεση, το επάνω στρώμα του υποδόριου ιστού των αντρών είναι λεπτότερο και έχει ένα δίκτυο από διακλαδωτές ίνες συνδετικού ιστού. Επιπλέον το "χορίον" που είναι όπως είπαμε το στρώμα ακριβώς από κάτω από την επιδερμίδα - στους άντρες είναι πιο σταθερό, πιο παχύ και πιο δυνατό απ' ότι στις γυναίκες. Αυτή η διαφορά στην σύσταση του δέρματος της γυναίκας σε σχέση με έναν άντρα την κάνει να αντιμετωπίζει την κατάσταση της κυτταρίτιδας πολύ-πολύ πιο συχνά από ότι ο άντρας -σε αναλογία τουλάχιστον 9 προς 1. Στον παρακάτω πίνακα γίνεται μια σύγκριση των ανατομικών διαφορών στο δέρμα μιας γυναίκας και ενός άντρα: ΔΟΜΗ ΑΝΤΡΑΣ 2 / 24
ΓΥΝΑΙΚΑ Επιδερμίδα Παχύτερη Λεπτή 3 / 24
Χορίον Παχύ Λεπτό Σύνορα χορίου-υποδόριου 4 / 24
Λίγα Λιποκύτταρα Περισσότερα λιποκύτταρα και υποδώριος ιστός Υποδόριος ιστός Λεπτός. Μικροί "θάλαμοι" λιποκυττάρων με διακλαδωτές ίνες συνδετικού ιστού 5 / 24
Παχύτερος. Μεγαλύτερο μέγεθος λιποκυττάρων με ακτινωτές ίνες συνδετικού ιστού Ανατομικές διαφορές δέρματος των γλουτών μεταξύ αντρών γυναικών (16-50 ετών) Καθώς μία γυναίκα μεγαλώνει το "χορίον" γίνεται προοδευτικά πιο λεπτό και πιο χαλαρό. 6 / 24
Αυτό μπορεί να γίνει αιτία ώστε λιποκύτταρα από το κατώτερο στρώμα να αρχίσουν να 'μεταναστεύουν' και στο χορίο. Επιπλέον, ο συνδετικός ιστός μεταξύ των λιποκυττάρων αρχίζει να χαλαρώνει και έτσι τα λιποκύτταρα αρχίζουν και μεγαλώνουνε σε όγκο (υπερτροφία λιποκυττάρων). Αυτή η σταδιακή χαλάρωση ή λέπτυνση του συνδετικού ιστού είναι σημαντικός παράγοντας τόσο για την εμφάνιση κυτταρίτιδας όσο και για την εμφάνισης δέρματος με υφή «κοκκίων», όταν το τσιμπήσουμε η ψηλαφίσουμε. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί σε μία γυναίκα πως χρειάζεται από την μία τροφικά στοιχεία που ενισχύουνε το κολλαγόνο πχ βιταμίνη C ή διατροφικό κολλαγόνο - και από την άλλη να αποφεύγει τις οξειδωτικές ουσίες (πχ κάπνισμα) που σταδιακά επιβαρύνουν την υγεία του κολλαγόνου. 7 / 24
Όταν λοιπόν εμφανιστεί κυτταρίτιδα υπάρχει μία αύξηση της πτύχωσης του δέρματος, το οποίο αποκτά διαφορετική σύσταση, χάνει τη λεία του όψη και θυμίζει «φλοιό πορτοκαλιού». Συχνά η κυτταρίτιδα συνοδεύεται και από χαλάρωση και μπορεί η όψη του δέρματος να δείχνει "κυματοειδής" ή με "λακάκια", ή σε άλλες περιπτώσεις πιο σκληρές επιφάνειες με 'κοκκώδη' υφή ή ακόμη και επιφάνεια που μοιάζει με σφουγγάρι. Αν εξετάσουμε το δέρμα με κυτταρίτιδα με μικροσκόπιο θα δούμε πως υπάρχει διάταση των αγγείων της λέμφου αλλά και μείωση των ελαστικών ινών που υποστηρίζουνε το δέρμα. Αυτά σημαίνουν πως υπάρχει συμφόρηση λέμφου αλλά και μείωση κολλαγόνου και γενικότερα κακουχία του δέρματος. Τα μέρη του σώματος που εμφανίζεται πιο συχνά είναι οι γλουτοί και οι μηροί, και σε 8 / 24
μικρότερο ποσοστό στην κοιλιά και στο πάνω μέρος των μπράτσων. Αυτά είναι εξάλλου και τα μέρη στα οποία εμφανίζεται συνήθως εναπόθεση τους λίπους στις γυναίκες όταν υπάρχουν παραπάνω κιλά. Αντιμετώπιση με φυσικούς τρόπους Ο αριθμός και το μέγεθος των λιποκυττάρων καθορίζεται κυρίως από κληρονομικούς παράγοντες αλλά και από τις διατροφικές συνήθειες της μητέρας πριν και κατά την διάρκεια του τοκετού. Έτσι κάποιοι άνθρωποι έχουνε μεγαλύτερη προδιάθεση για κυτταρίτιδα απ ό, τι άλλοι. Παρ όλα αυτά έχει παρατηρηθεί πως η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών που ασκούνται και αποφεύγουνε τις απότομες εναλλαγές βάρους μένοντας κοντά στο λεγόμενο "ιδανικό", έχουν λίγο ή και καθόλου κυτταρίτιδα. 9 / 24
Συνεπώς η διατροφή και ο τρόπος ζωής παίζουνε σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κατάστασης αυτής. Με ποιους τρόπους; - Μειώνοντας το μέγεθος των λιποκυττάρων και άρα και την κακουχία πίεση του δέρματος. - Ενισχύοντας την ακεραιότητα του συνδετικού ιστού, κάνοντας το δέρμα πιο σταθερό. - Βοηθώντας να μειωθεί η συμφόρηση της λέμφου, καθώς το σώμα αποτοξινώνεται. - Βελτιώνοντας την μικροκυκλοφορία στην περιοχή, από μέσα. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιτευχθεί και με το μασάζ, από έξω, αλλά όχι στον ίδιο βαθμό. 10 / 24
Είναι σημαντικό να τονιστεί εδώ πως η απλότητα των φυσικών μεθόδων δεν τις καθιστά λιγότερο αποτελεσματικές ή λιγότερο επιστημονικές από τις πιο σύνθετες και έντονες παρεμβάσεις (πχ χειρουργική αντιμετώπιση κ.α). Επιπλέον η θρέψη και αναδόμηση τους δέρματος γίνεται καλύτερα "από μέσα" μέσω διατροφής και θρεπτικών στοιχείων παρά απ' έξω, διότι η επιδερμίδα είναι όργανο που αποτρέπει και εμποδίζει μάλλον, παρά επιτρέπει την εισχώρηση θρεπτικών στοιχείων στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος. Σας παραθέτω τώρα 7 προτάσεις που μπορούν σταδιακά να αποφέρουν τα πιο πάνω αποτελέσματα και την μείωση ή και εξάλειψη της κυτταρίτιδας. 1. Επιδιώξτε να χάσετε το επιπλέον βάρος, αλλά αργά και σταθερά. Αυτός, κατά την γνώμη μου, πρέπει να είναι ο βασικός τρόπος αντιμετώπισης της κυτταρίτιδας. Με αυτόν τον τρόπο μειώνεται ο όγκος των λιποκυττάρων και συνεπώς τα περισσότερα 11 / 24
φαινόμενα της κυτταρίτιδας. Όμως αποφύγετε τις γρήγορες δίαιτες και έντονες διατροφικές αγωγές. Κάτι τέτοιο μπορεί να επιδεινώσει μια κυτταρίτιδα, ειδικότερα αν η διατροφική αγωγή δεν περιέχει τα απαραίτητα θρεπτικά στοιχεία για την ενδυνάμωση του κολλαγόνου όπως πχ η βιταμίνη C που υπάρχει μόνο στα φρούτα και στα λαχανικά. 2. Αποφύγετε διατροφή με κορεσμένα ή "μεταλλαγμένα" λιπαρά, όπως τηγανητά, μαργαρίνες, πολύ κρέας ή γαλακτοκομικά. Τα κορεσμένα λιπαρά μετατρέπονται σε λίπος στο σώμα μας και αυξάνουν το μέγεθος των λιποκυττάρων. Ταυτόχρονα οξειδώνουν το δέρμα και επιπλέον προκαλούν προβλήματα στον μεταβολισμό όλων των κυττάρων. Αντί αυτών επιδιώξτε να εισάγετε στην διατροφή σας ακόρεστα λιπαρά, τα οποία χρησιμοποιούνται για πολλές διεργασίες του οργανισμού. Αυτά υπάρχουν σε τροφές όπως λ.χ: ωμοί ξηροί καρποί, αβοκάντο, ελιές αλλά και το ψάρι. Και αυτές οι τροφές δεν θα πρέπει να τρώγονται σε υπερβολή διότι και αυτά συμβάλλουν στην συνολική πρόσληψη λίπους. 3. Αυξήστε την κατανάλωση φρέσκων λαχανικών και φρούτων στην διατροφή σας. Περιέχουνε βιταμίνη C, απαραίτητη για τον σχηματισμό του κολλαγόνου του δέρματος, 12 / 24
και εκατοντάδες φυτοθρεπτικούς παράγοντες πολύ χρήσιμους για την λεμφική αποτοξίνωση, την λιποδιάλυση και την ενδυνάμωση του συνδετικού ιστού του χορίου και υποδόριου στρώματος. Ειδικότερα η κατανάλωση λαχανικών ωμών η μαγειρεμένων είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για την υγεία του δέρματος 4. Τρώτε περισσότερο στο σπίτι και λιγότερο απ' έξω (πχ πρόχειρο φαγητό). Να θυμάστε πως αν τρώτε συχνά απ έξω ή αν τρωτέ συχνά γλυκίσματα, λαμβάνετε πολλά 'κρυμμένα' λιπαρά, τα οποία υπάρχουν στις μαργαρίνες, σάλτσες, κρέμες, λάδι των προπαρασκευασμένων ή έτοιμων φαγητών. Ταυτόχρονα λαμβάνετε μεγάλη ποσότητα "κρυμμένου" αλατιού, που συμβάλει στην κατακράτηση νερού και οιδημάτων στο σώμα σας και κάνει το δέρμα να φαίνεται "πρησμένο". Τέλος, τα πολλά συντηρητικά και χημικά που μπορεί να περιέχουνε οι βιομηχανοποιημένες προπαρασκευασμένες τροφές δρουν ως οξειδωτικοί παράγοντες που φθείρουν το δέρμα και επιδεινώνουν το πρόβλημα κακής μικρο-κυκλοφορίας. 5. Αυξήστε την ενυδάτωση. Αυτό σε συνδυασμό με την άσκηση θα βελτίωση την αποτοξίνωση και την αποσυμφόρηση της λέμφου. Ο καλύτερος τρόπος δεν είναι απλώς να 13 / 24
πίνετε παραπάνω νερό προτείνω εμφιαλωμένο μεταλλικό νερό- αλλά βασικά να τρώτε παραπάνω φρέσκα λαχανικά και φρούτα όπου μαζί με το νερό που έχουν θα λαμβάνετε πολλά ακόμη χρήσιμα στοιχεία. Να σημειωθεί πως η μεγάλη κατανάλωση καφέ από στόματος θα επιδεινώσει την κυτταρίτιδα. Ο καφές αφυδατώνει το σώμα αλλά και δημιουργεί σε μεγάλο ποσοστό ανθρώπων τοξίνωση μέσω πολλών οδών - που δεν είναι στο αντικείμενο αυτού του άρθρου να εξηγηθούν. Παρ' όλα αυτά η τοπική εφαρμογή προϊόντων με καφεΐνη έχει δείξει πως μπορεί να βελτιώνει την μικρο-κυκλοφορία τοπικά 6. Ασκηθείτε. Ιδανικά κάνετε τουλάχιστον 25-30 λεπτά αεροβικής άσκησης, 4-5 φορές την εβδομάδα. Η άσκηση είναι πολύ χρήσιμη με 3 τρόπους: 1ον στην ενδυνάμωση του συνδετικού ιστού του δέρματος που θα κάνει το δέρμα να είναι και να φαίνεται πιο σφριγηλό, σταθερό και νεανικό. 2ον με την αποτοξίνωση του λεμφικού συστήματος που θα βοηθήσει στην ανακούφιση του δέρματος και όλου του σώματος από οξειδωτικούς παράγοντες που καταστρέφουν το κολλαγόνο και προκαλούν οιδήματα. 3ον με την συνδρομή στην απώλεια βάρους και μείωσης του όγκου των λιποκυττάρων. 14 / 24
7. Ζητήστε την συνδρομή ενός ειδικού κατόπιν και άδειας του θεράποντος ιατρού σας - για την χρήση ασφαλών φυτικών προϊόντων που έχουν δείξει επιβεβαιωμένα αποτελέσματα στην σύσφιξη του υποδόριου ιστού και αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας. Πρόκειται για θρεπτικά στοιχεία - όπως οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες C και Ε, και οι προανθοκυανιδίνες - αλλά και κάποια ειδικά βότανα όπως η Centela Asiatica (Gotu Kola) ή και το βότανο "Ιπποκαστανέα" (Horse Chestnut.). Να σημειώσω εδώ πως η κλινική και επιστημονική εμπειρία έχει δείξει πως η χρήση των πιο πάνω βοτάνων από στόματος υπερέχει κατά πολύ από την χρήση τους σε αλοιφές. Υπάρχουν πολλών ειδών προϊόντα αισθητικής στην αγορά που ισχυρίζονται πως μπορούν να "θεραπεύσουν" μια κυτταρίτιδα, όμως οι ισχυρισμοί αυτοί δεν υποστηρίζονται από επιστημονικές μελέτες. Αντιθέτως υπάρχουν επιστημονικές αποδείξεις για κάποιες φυσικές ουσίες που χρησιμοποιούνται από στόματος και θα παραθέσω περισσότερες λεπτομέρειες για 2 από αυτές. 15 / 24
Centella asiatica (Gotu Kola) Έκδοχο από το βότανο Centella το οποίο περιείχε 70% τριτερπινικό οξύ έδειξε σημαντικά αποτελέσματα κατά της κυτταρίτιδας και φλεβίτιδας όταν δόθηκε από στόματος. Σε κλινική έρευνα που έγινε σε 65 άτομα με κυτταρίτιδα τα οποία είχαν ακολουθήσει προηγουμένως και επί τρίμηνο άλλες αγωγές για κυτταρίτιδα χωρίς αποτέλεσμα δόθηκε το βότανο Centella, με πολύ καλά αποτελέσματα στο 58% και ικανοποιητικά αποτελέσματα στο 70% των συμετεχόντων. 'Άλλες έρευνες έχουν δείξει παρόμοια αποτελεσματικότητα (περίπου 80%) Οι επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει πως η Centella επιδρά ρυθμιστικά στον μεταβολισμό του συνδετικού ιστού του σώματος. Συγκεκριμένα, ενισχύει την ακεραιότητα του συνδετικού 16 / 24
ιστού διεγείροντας την παρασκεύη των 'γλυκοσοαμινογλυκάνων' (GAGs), που είναι βασικές ουσίες της δομής του συνδετικού μας ιστού. Οι ουσίες αυτές είναι δομικοί παράγοντες του υλικού στο οποίο στηρίζονται οι ίνες κολλαγόνου. Το αποτέλεσμα είναι ένας πιο σταθερός και δυνατός συνδετικός ιστός. Η αποτελεσματικότητα της Centella στην αντιμετώπιση της κυτταρίτιδας σχετίζεται στην ικανότητά της να ενισχύει την δομή του συνδετικού ιστού, ενώ ταυτόχρονα μειώνει την ακαμψία του. Aesculus Hippocastanum (Horse Chestnut) 17 / 24
To βότανο αυτό στην Ελλάδα μπορείτε να το βρείτε ως "Ιπποκαστανέα" έχει παραδοσιακά χρησιμοποιηθεί για δερματικά προβλήματα όπως ή κυτταρίτιδα αλλά και για τους κιρσούς, και υπάρχει πλέον σε πολλές δερματικές αλοιφές και φόρμουλες. Το δραστικό του συστατικό λέγεται escin, και έχει αντιφλεγμονώδεις και αντι-οιδηματικές ιδιότητες, χρήσιμες για την αντιμετώπιση μιας κυτταρίτιδας. Φαίνεται πως μπορεί να μειώνει την διαπερατότητα των τοιχωμάτων των αγγείων, μειώνοντας τον όγκο και αριθμό των πόρων στα αγγεία. Μπορεί να δοθεί τόσο από στόματος όσο και να εφαρμοστεί τοπικά. Η τοπική εφαρμογή θα ωφελήσει επιπλέον αν υπάρχουν μώλωπες και πρήξιμο στο δέρμα Βιταμίνη C Είναι αποδεδειγμένο πως η βιταμίνη C συμμετέχει σε πάνω από 300 ενζυμικές λειτουργίες 18 / 24
του ανθρώπινου οργανισμού. Χωρίς βιταμίνη C υπάρχει μια σταδιακή έκπτωση στην ακεραιότητα όλων των συνδετικών ιστών του σώματος και εμφανίζεται "λύση" των ιστών και αιμορραγίες μια κατάσταση που καλείται Σκορβούτο. Η ιδιότητα της να προλαμβάνει την λύση του συνδετικού ιστού μας δείχνει ποσο σημαντική μπορεί να είναι για την υγεία του δέρματος. Οι παλαιότερες συστάσεις (συνιστώμενη ημερησία δόση R.D.A) των 60 mg την ημέρα αποδεδειγμένα δεν μπορούν να καλύψουν τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου των πόλεω, διότι πέρα από το αυξημένο στρες που αντιμετωπίζει το στρες καταναλώνει μεγάλα ποσά βιταμίνης C είναι εκτεθειμένος σε πολλούς οξειδωτικούς παράγοντες όπως μόλυνση του περιβάλλοντος και αέρα, κάπνισμα, καφεΐνη κ.α. Όλες αυτές οι τοξικές ουσίες κάνουν το σώμα να καταναλώνει βιταμίνη C σε μεγαλύτερο ρυθμό από ότι παλαιότερα. Για αυτό και το R.D.A πλέον έχει αυξηθεί στα 90 ή και 100 mg ημερησίως. Παρ' όλα αυτά επειδή η τοξικότητα της είναι πρακτικά μηδενική ακόμη και σε δόσεις 100νταπλάσιες του R.D.A 19 / 24
(πχ 10 γρ.) μπορούμε με ασφάλεια να προτείνουμε μια ημερήσια δόση των 500 mg τουλάχιστον αν θέλουμε να υποστηρίξουμε μία αγωγή κατά της κυτταρίτιδας. Η βιταμίνη C είναι απαραίτητη για τον σχηματισμό κολλαγόνου, για την αποτοξίνωση τους σώματος και προστασία από ελεύθερες ρίζες. Μέσω αυτών των οδών μπορεί να υποστηρίξει σημαντικά την συνολική αγωγή κατά της κυτταρίτιδας και να αποτελέσει ένα σταθερό σύμμαχο για την υγεία του δέρματος αλλά και όλου του οργανισμού. Σύνοψη 20 / 24
Ακόμη και αν φαίνονται απλές οι πιο πάνω οδηγίες θα αποδώσουν, σε βάθος χρόνου, σημαντικά αλλά και μόνιμα οφέλη. Όσες περισσότερες από τις προτάσεις μπορέσετε να ενσωματώσετε στην καθημερινότητα σας τόσο καλύτερα τα αποτελέσματα και τόσο πιο σύντομα θα αρχίσουν να φαίνονται, καθώς τα οφέλη του συνδυασμού τους είναι περισσότερα από το να ακλουθείτε μία μόνο αγωγή. Σίγουρα βέβαια θα έχετε πολύ καλύτερα αποτελέσματα εφ όσον εξακολουθήσετε εξατομικευμένη αγωγή, βάση του ιδιαίτερου προσωπικού σας ιστορικού και των οδηγιών ενός ειδικού που εμπιστεύεστε. Τέλος, να σημειώσω πως η κυτταρίτιδα μπορεί να βοηθηθεί σημαντικά και με την ομοιοπαθη τική αγωγή και την συμβολή των αλάτων Σούσλερ, κάτι που μπορούμε να αναλύσουμε σε κάποιο επόμενο άρθρο για το θέμα αυτό. 21 / 24
Μάριος Πρωτόπαπας Σύμβουλος Φυσικών Μεθόδων Αυτοθεραπείας και Ολιστικής Διατροφολογίας Τηλ: 210 8319123, email: mdiatrofi@yahoo.gr 22 / 24
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. C. SCHERRWITZ & O. Braun-Falco, "So-called Cellulite', J Dermatology, Surg Oncol 4 (1978) : 230-4 2. David Murray, Encycl. Natural Medicine, : 329-331 3. D. Bourguignon, "Study of the action of Tritrated extract of Centella asiatica", Gaz Med Fr, 82 (1975): 4579-83 4. A. Tenaileau, "80 cases of cellulite treated with standard extract of centella asiatica", Quest Med 31(1978): 919-24 5. Monograph : Escin (Milan, Italy: Inema S.p.A, 1987) 6. Thomas Levy : 'Vitamin C, Infectious Diseases and Toxins: Curing the Incurable' 23 / 24
Joomla SEO powered by JoomSEF 24 / 24