Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 15 Φεβρουαρίου 2016 (OR. en) 6012/16 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου με ημερομηνία: 15 Φεβρουαρίου 2016 Αποδέκτης: Αντιπροσωπίες COHOM 14 COPS 49 CONUN 26 COASI 14 MAMA 27 COEST 27 COAFR 32 CFSP/PESC 117 GENDER 7 αριθ. προηγ. εγγρ.: 5851/16 COPS 42 COHOM 11 CONUN 21 COASI 8 MAMA 25 COEST 15 COAFR 23 CFSP/PESC 91 GENDER 6 Θέμα: Προτεραιότητες της ΕΕ στα φόρουμ των ΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα το 2016 Συμπεράσματα του Συμβουλίου (15 Φεβρουαρίου 2016) Διαβιβάζονται συνημμένως στις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου σχετικά με τις προτεραιότητες της ΕΕ στα φόρουμ των ΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα το 2016, όπως εγκρίθηκαν κατά την 3447η σύνοδο του Συμβουλίου στις 15 Φεβρουαρίου 2016. 6012/16 ΔΛ/νικ 1 DGC 2B EL
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΕΕ ΣΤΑ ΦΟΡΟΥΜ ΤΩΝ ΗΕ ΓΙΑ ΤΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟ 2016 1. Με την ευκαιρία της 10ης επετείου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των ΗΕ και ενόψει της 31ης συνόδου του, η ΕΕ επιβεβαιώνει εκ νέου την ισχυρή δέσμευσή της όσον αφορά τα όργανα των Ηνωμένων Εθνών που είναι επιφορτισμένα με την προαγωγή και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ΕΕ θα συνεργαστεί εκ νέου στενά με το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και την Τρίτη Επιτροπή της Γενικής Συνέλευσης, για την υπεράσπιση και την προαγωγή της οικουμενικότητας, του αδιαιρέτου και της αλληλεξάρτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θα εξακολουθήσει να εφιστά την προσοχή αυτών των φόρουμ στις παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανά τον κόσμο. 2. Επισημαίνοντας την αφοσίωση και το έργο του Ύπατου Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και του προσωπικού του, η ΕΕ θα συνεχίσει να στηρίζει και να προασπίζει την ακεραιότητα, την ανεξαρτησία και τη λειτουργία της Ύπατης Αρμοστείας για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η οποία αναλαμβάνει σημαντικό έργο για την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο και τη μετατροπή των προτύπων σε βελτιώσεις στην πράξη. 3. Η ΕΕ προωθεί ένα προορατικό, ανταποκρινόμενο στις ανάγκες και αποτελεσματικό σύστημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο επίπεδο των ΗΕ και υποστηρίζει σθεναρά την περαιτέρω ενσωμάτωση της πτυχής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλες τις εργασίες των Ηνωμένων Εθνών. Σε αυτό το πνεύμα, η ΕΕ επιδιώκει τη συνεργασία με εταίρους από όλες τις περιφέρειες, ώστε να εξασφαλισθεί ότι τα όργανα των ΗΕ υλοποιούν ένα φιλόδοξο θεματολόγιο για την αντιμετώπιση των σοβαρότερων καταστάσεων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα ανά τον κόσμο, καταδικάζοντας απερίφραστα τις παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και τη βία και τις διακρίσεις. 4. Η ΕΕ καλεί όλα τα κράτη να προσφέρουν την πλήρη συνεργασία τους στο πλαίσιο των ειδικών διαδικασιών του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων των ΗΕ, μεταξύ άλλων με την εξασφάλιση, για τους εντολοδόχους, απρόσκοπτης πρόσβασης σε άτομα και την κοινωνία των πολιτών και απρόσκοπτης επικοινωνίας συναφώς. Η ΕΕ τονίζει τη σημασία που έχει η καθολική περιοδική επανεξέταση και καλεί όλες τις χώρες να συνεργαστούν πλήρως και να προσηλωθούν στη διαδικασία αυτή. Ομοίως, η ΕΕ επιβεβαιώνει εκ νέου τη σθεναρή υποστήριξή της στα όργανα που έχουν συσταθεί δυνάμει των συνθηκών των ΗΕ, τα οποία διαδραματίζουν θεμελιώδη ρόλο στην παρακολούθηση της συμμόρφωσης με τις υποχρεώσεις που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. 6012/16 ΔΛ/νικ 2
5. Η Συρία αποτελεί το θέατρο της πλέον σοβαρής και δεινής κρίσης στην πρόσφατη ιστορία όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρωπιστική κατάσταση, η οποία πρέπει να έχει όλη την προσοχή των οργάνων των ΗΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ΕΕ ζητεί την άμεση παύση των παραβιάσεων και καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από το καθεστώς Άσαντ και από όλα τα άλλα μαχόμενα μέρη υποστηρίζει τη συνέχιση των εργασιών της επιτροπής έρευνας καλεί μετʼ επιτάσεως όλα τα μέρη να επιτρέψουν άμεσα την απρόσκοπτη και συνεχή πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια απαιτεί πλήρη απόδοση ευθυνών και τερματισμό της ατιμωρησίας και επαναλαμβάνει εκ νέου την έκκλησή της προς το Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ να παραπέμψει την κατάσταση που επικρατεί στη Συρία στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. Επίσης, η ΕΕ εξακολουθεί να καταδικάζει απερίφραστα τις συνεχιζόμενες κατάφωρες, συστηματικές και εκτεταμένες καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται από την Da esh, μεταξύ άλλων στη Συρία, το Ιράκ και τη Λιβύη, και ζητεί να υπάρξει απόδοση ευθυνών για τις εν λόγω πράξεις. Περαιτέρω, η ΕΕ καλεί επιτακτικά την κυβέρνηση του Ιράκ, καθώς και την περιφερειακή κυβέρνηση του Κουρδιστάν, να διασφαλίσουν τον σεβασμό των δικαιωμάτων όλων των ιρακινών πολιτών και να μεριμνήσουν ώστε οι καταγγελίες για παραβιάσεις και καταπατήσεις να διερευνώνται πλήρως. 6. Δεδομένης της συνεχιζόμενης σοβαρής κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας, η ΕΕ θα συνεχίσει να συνεργάζεται με την Ιαπωνία και εταίρους ιδίων αντιλήψεων προκειμένου να επιστήσουν την προσοχή στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται από τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας και να διατηρήσουν τη δυναμική των διεθνών προσπαθειών για απόδοση ευθυνών, επαναλαμβάνει δε την έκκλησή της προς το Συμβούλιο Ασφαλείας των ΗΕ να εξετάσει την παραπομπή της κατάστασης που επικρατεί στη Λαϊκή Δημοκρατία της Κορέας στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο. 7. Η ΕΕ θα επισημάνει τις σοβαρές παραβιάσεις και καταπατήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται με τη σύγκρουση στην ανατολική Ουκρανία και την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Χερσόνησο της Κριμαίας, η οποία προκαλεί βαθιά ανησυχία, ενώ δεν αναγνωρίζει και εξακολουθεί να καταδικάζει την παράνομη προσάρτησή της περιοχής αυτής από τη Ρωσική Ομοσπονδία. Η ΕΕ στηρίζει πλήρως την αποστολή παρακολούθησης ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ΗΕ στην Ουκρανία, καλεί δε όλους τους εμπλεκόμενους παράγοντες να σεβαστούν το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο και το δίκαιο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επίσης, η συνολική ενίσχυση του κράτους δικαίου εξακολουθεί να έχει θεμελιώδη σημασία για τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών στην Ουκρανία. 6012/16 ΔΛ/νικ 3
8. Η ΕΕ θα διασφαλίσει ότι δίδεται αυξημένη προσοχή στην επιδείνωση της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Μπουρούντι και επαναλαμβάνει την έκκλησή της για τερματισμό της βίας και των παραβιάσεων και καταπατήσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να επιμένει ότι απαιτείται το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΣΑΔ) να αντιδράσει με κατάλληλο και αποτελεσματικό τρόπο στην ανησυχητική κατάσταση στο Νότιο Σουδάν, όπου οι εχθροπραξίες έχουν οδηγήσει σε μαζικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ΕΕ καταδικάζει και πάλι τις καταπατήσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων που διαπράττονται από τρομοκρατικές ομάδες στην Αφρική, ιδίως τις επιθέσεις εναντίον γυναικών και παιδιών από τη Μπόκο Χαράμ. Κατά το τρέχον έτος, που είναι το αφρικανικό έτος για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ΕΕ θα συνεργασθεί με εταίρους στην Αφρική για τη στήριξη της δράσης του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Μάλι, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, την Ερυθραία και το Σουδάν. 9. Δεδομένων των συνεχιζόμενων παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του υψηλού αριθμού εκτελέσεων στο Ιράν, και με σκοπό τη βελτίωση της κατάστασης ως προς τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ΕΕ θα στηρίξει ξανά την παράταση της θητείας του Ειδικού Εισηγητή. Η ΕΕ θα εργαστεί επίσης για να δοθεί η αρμόζουσα προσοχή από το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων στην κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λιβύη και στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Η ΕΕ θα επιδιώξει επίσης τη λήψη κατάλληλων μέτρων σχετικά με την επιδείνωση της ανθρωπιστικής κατάστασης και της κατάστασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Υεμένη. Η ΕΕ εξακολουθεί να ανησυχεί για τα άτομα που έχουν καταδικασθεί σε θάνατο στη Σαουδική Αραβία για πράξεις που τέλεσαν όσο ήταν ανήλικοι, καθώς και για τις μαζικές εκτελέσεις. Η ΕΕ θα συνεχίσει να παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Λευκορωσία. 10. Η ΕΕ εκφράζει την ικανοποίησή της για τις ιστορικές εκλογές στη Μιανμάρ/Βιρμανία τον Νοέμβριο του 2015, θα επανεξετάσει δε τις πρωτοβουλίες της υπό το πρίσμα των εξελίξεων στην περιοχή, προτρέποντας τη νέα κυβέρνηση να λάβει άμεσα και τολμηρά μέτρα για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων προβλημάτων σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και να επιφέρει περαιτέρω βελτιώσεις. Η ΕΕ θα παρακολουθεί επίσης στενά τις προσπάθειες της Σρι Λάνκα για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα και για τη θέσπιση αξιόπιστης διαδικασίας μεταβατικής δικαιοσύνης, απόδοσης ευθυνών και συμφιλίωσης. 6012/16 ΔΛ/νικ 4
11. Ως ένθερμη υπέρμαχος της κατάργησης της θανατικής ποινής, η ΕΕ αντιτίθεται στη θανατική ποινή, όποτε και όπου εφαρμόζεται. Η ΕΕ θα υψώσει τη φωνή της κατά των εκτελέσεων, ειδικότερα όσον αφορά τις μαζικές εκτελέσεις ή όταν η θανατική ποινή επιβάλλεται για αδικήματα που διαπράχθηκαν από άτομα κάτω των 18 ετών. Η ΕΕ θα εξακολουθήσει να εφιστά την προσοχή στην παραβίαση των ελάχιστων προτύπων. Ανησυχώντας για τον αριθμό των χωρών που άρχισαν εκ νέου εκτελέσεις, η ΕΕ θα επιδιώξει να ενισχύσει τη διαπεριφερειακή στήριξη στο ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης για την προσωρινή αναστολή της εφαρμογής της θανατικής ποινής. Η ΕΕ θα υψώσει τη φωνή της και θα στηρίξει τις προσπάθειες των ΗΕ κατά των βασανιστηρίων και των άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας. 12. Η ΕΕ θα υποστηρίξει τις ελευθερίες της γνώμης και της έκφρασης τόσο εντός όσο και εκτός του Διαδικτύου, και τις ελευθερίες του συνεταιρίζεσθαι και του συνέρχεσθαι, καθώς αποτελούν ακρογωνιαίους λίθους της δημοκρατίας και συμβάλλουν στην ειρηνική επίλυση των διαφορών. Δεδομένης της μεγάλης αξίας που αποδίδει στην εταιρική σχέση με την κοινωνία των πολιτών, η ΕΕ αντιτίθεται στην επιβολή αδικαιολόγητων ή δυσανάλογων περιορισμών σχετικά με τις δραστηριότητες των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών, την καταχώρισή τους και την πρόσβασή τους σε χρηματοδότηση, μεταξύ άλλων στο όνομα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας. Περαιτέρω, η ΕΕ καταδικάζει όλα τα περιστατικά παρενόχλησης, εκφοβισμού ή δίωξης, περιλαμβανομένων των βίαιων επιθέσεων και των ανθρωποκτονιών, κατά υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, δημοσιογράφων ή συντακτών ιστολογίου (μπλόγκερ) αποδοκιμάζει δε όλες τις πράξεις αντιποίνων κατά ατόμων και οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών λόγω της συνεργασίας τους με τα Ηνωμένα Έθνη. 13. Η ΕΕ θα προαγάγει τις αρχές της ισότητας και της απαγόρευσης των διακρίσεων, εκφράζοντας την έντονη αντίθεσή της στις διακρίσεις ανεξάρτητα από τον λόγο ή το καθεστώς στο οποίο οφείλονται, περιλαμβανομένων των διακρίσεων λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού και ταυτότητας φύλου. Η ΕΕ επαναβεβαιώνει ότι αντιτάσσεται σθεναρά και σε παγκόσμιο επίπεδο σε κάθε μορφή ρατσισμού, φυλετικών διακρίσεων, ξενοφοβίας και συναφούς μισαλλοδοξίας. Η ΕΕ θα συνεχίσει επίσης να προάγει την ελευθερία θρησκείας ή πεποιθήσεων, να αντιτίθενται σθεναρά στην θρησκευτική μισαλλοδοξία και να ζητεί μεγαλύτερη προστασία των ατόμων που ανήκουν σε θρησκευτικές και άλλες μειονότητες κατά της δίωξης και της βίας. Δεδομένης της αλληλεξάρτησης μεταξύ της ελευθερίας θρησκείας ή πεποιθήσεων και της ελευθερίας της έκφρασης, η προαγωγή και των δύο έχει καθοριστική σημασία για την καταπολέμηση της μισαλλοδοξίας και των διακρίσεων λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων. 6012/16 ΔΛ/νικ 5
14. Το Συμβούλιο, αποφασισμένο να προωθήσει την ισότητα των φύλων, τη χειραφέτηση των γυναικών και την προαγωγή των δικαιωμάτων των γυναικών, υπενθυμίζει τα συμπεράσματα της 26ης Μαΐου 2015 για την αναπτυξιακή διάσταση της ισότητας των φύλων και επαναλαμβάνει την ισχυρή δέσμευσή του υπέρ της ισότητας των φύλων, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της χειραφέτησης των γυναικών και των κοριτσιών και της εξάλειψης της έμφυλης βίας. Η ΕΕ παραμένει προσηλωμένη στην προώθηση, την προστασία και την πραγμάτωση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς και στην πλήρη και αποτελεσματική εφαρμογή της Πλατφόρμας Δράσης του Πεκίνου και του Προγράμματος Δράσης της Διεθνούς Διάσκεψης για τον Πληθυσμό και την Ανάπτυξη και των αποτελεσμάτων των αναθεωρητικών τους διασκέψεων και, στο πλαίσιο αυτό, παραμένει προσηλωμένη στη σεξουαλική και αναπαραγωγική υγεία και τα συναφή δικαιώματα. Η ΕΕ θα συνεχίσει τις προσπάθειές της για την αποτελεσματική εφαρμογή της απόφασης 1325 του Συμβουλίου Ασφαλείας των ΗΕ και των μεταγενέστερων αποφάσεων σχετικά με τις γυναίκες, την ειρήνη και την ασφάλεια. Επιπλέον, η ΕΕ θα εντείνει τις προσπάθειές της για την πρόληψη και την εξάλειψη όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών σε όλο τον κόσμο. 15. Σύμφωνα με την πάγια πολιτική της, η ΕΕ θα εργασθεί για την προαγωγή και την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού ανά τον κόσμο. Η ΕΕ θα εντείνει τις προσπάθειές της για την προστασία των κοριτσιών και των αγοριών από κάθε μορφή βίας και κακοποίησης, την προστασία από τη σεξουαλική εκμετάλλευση και από επιβλαβείς πρακτικές, όπως ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων, οι γάμοι παιδιών και οι πρόωροι και καταναγκαστικοί γάμοι. Η ΕΕ θα εξακολουθήσει επίσης να συμμετέχει στις διεθνείς προσπάθειες για την προστασία και τη στήριξη των παιδιών που πλήττονται από ένοπλες συγκρούσεις. 16. Η ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία της πλήρους και αποτελεσματικής υλοποίησης του προγράμματος δράσης 2030, μεταξύ άλλων μέσω προσέγγισης βασισμένης στα δικαιώματα, η οποία περιλαμβάνει όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ισότητα των φύλων, προκειμένου να υλοποιηθούν οι στόχοι της βιώσιμης ανάπτυξης θα στηρίξει δε την προαγωγή και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο της αλλαγής του κλίματος. Το 2016, η ΕΕ θα εντείνει επιπλέον τις προσπάθειές της για την προστασία και την προαγωγή των οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών δικαιωμάτων. Η ΕΕ θα εφαρμόσει επίσης και θα προωθήσει, μεταξύ άλλων με τρίτες χώρες, τις κατευθυντήριες αρχές των ΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα και θα υποστηρίξει τις προσπάθειες για τη βελτίωση της πρόσβασης σε πραγματική προσφυγή. 6012/16 ΔΛ/νικ 6
17. Η ΕΕ υπογραμμίζει τη σημασία που έχει η συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο για τους πρόσφυγες και η προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο, των προσφύγων, των μεταναστών και όλων των εκτοπισθέντων, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη τους ιδιαίτερους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και τα παιδιά. Η Ένωση, μεταξύ άλλων, βρίσκεται αντιμέτωπη με μια σημαντική πρόκληση όσον αφορά την ανταπόκριση στην παγκόσμια προσφυγική κρίση, παραμένει ωστόσο σταθερή στη δέσμευσή της για τη διασφάλιση του δικαιώματος ασύλου και του υψηλότερου επιπέδου προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για όλους. 18. Πενήντα χρόνια μετά την κατάρτιση του Διεθνούς Συμφώνου για τα οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά δικαιώματα και του Διεθνούς Συμφώνου για τα ατομικά και πολιτικά δικαιώματα το 1966, η ΕΕ απευθύνει εκ νέου έκκληση για την οικουμενική επικύρωσή τους. Υπενθυμίζοντας το στρατηγικό πλαίσιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία και το σχέδιο δράσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα και τη δημοκρατία για την περίοδο 2015-2019, η ΕΕ επιβεβαιώνει εκ νέου τη δέσμευσή της στην οικουμενικότητα, το αδιαίρετο και την αλληλεξάρτηση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η ΕΕ θα έλθει σε επαφή με χώρες, οργανισμούς και ενδιαφερόμενους φορείς από όλες τις περιφέρειες, μεταξύ άλλων μέσω του Ειδικού Εντεταλμένου της ΕΕ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, προκειμένου να προαχθεί η εφαρμογή όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, παντού και για όλους. 6012/16 ΔΛ/νικ 7