ΟΙΚΟ-ΠΟΛΗ ΣΤΑ ΤΟΥΡΚΟΒΟΥΝΙΑ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΑΛΙΑ ΠΙΤΤΑ ΕΠΙΒΛΕΠΟΥΣΑ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΒΑΣΩ ΤΡΟΒΑ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΙΟΥΛΙΟΣ 2015
ΟΙΚΟ-ΠΟΛΗ ΣΤΑ ΤΟΥΡΚΟΒΟΥΝΙΑ Φοιτήτρια: Πίττα Βάλια Επιβλέπουσα καθηγήτρια: Τροβά Βάσω ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η διπλωµατική εργασία επικεντρώνεται στο σχεδιασµό επέκτασης της πόλης στην περιοχή των παλιών λατοµείων στα Τουρκοβούνια. Η οροσειρά των Τουρκοβουνίων βρίσκεται ανάµεσα σε τέσσερις δήµους της Αθήνας, τους οποίους ενώνει και παράλληλα χωρίζει. Εξαιτίας της πίεσης που δέχθηκε λόγω της επέκτασης του αστικού ιστού, περιλαµβάνει πλέον δύο ξεχωριστές περιοχές. Η πρώτη έκταση ανήκει στην εντός σχεδίου περιοχή µε τον χαρακτηρισµό του άλσους. Η δεύτερη ανήκει στην εκτός σχεδίου περιοχή Τουρκοβουνίων Οµορφοκκλησιάς και πρώην λατοµείων. Αποτελείται από τρεις λόφους αξονικά τοποθετηµένους µε ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους την έντονη παρουσία του κατεστραµµένου γεωφυσικού περιβάλλοντος εξαιτίας της λατοµικής εκµετάλλευσης της περιοχής. Στο κεντρικό τµήµα, στο οποίο επιχειρείται η επέµβαση, ο ασβεστολιθικός τόπος, είναι εγκλωβισµένος µέσα στον αστικό ιστό, τον οποίο διακόπτει απότοµα και λειτουργεί ως αστική νησίδα πρασίνου, ολοκληρωτικά περικυκλωµένη από την πόλη. Η πρόταση επιχειρεί να συσχετιστεί µε το τοπίο που έχει δηµιουργηθεί από τις λατοµικές δραστηριότητες αλλά και µε τον τρόπο µε τον οποίο έχει παραχθεί. Γίνεται προσπάθεια διατήρησης του ανάγλυφου του εδαφούς, µε τη διάνοιξη «φαραγγιών» και την τοποθέτηση των κτιρίων κάτω από καλλιεργήσιµη γη. Πρόκειται για µια αντιστροφή της πόλης, η οποία τώρα αναπτύσσεται κάτω από το επίπεδο του εδάφους και ακολουθεί το ανάγλυφο του τοπίου.
ΕCO-CITY AT TOURKOVOUNIA Student: Pitta Valia Supervisor: Trova Vaso ABSTRACT The diploma thesis focuses on the expansion of the city planning in the area of the old quarries in Tourkovounia. The mountain range of Tourkovounia is situated between four municipalities of Athens, which it unites and separates at the same time. Due to the pressure admitted to the area from the expansion of the urban fabric, Tourkovounia now comprises two distinct areas. The first one is now a grove while the second is an off-plan area at «Tourkovounia Omorfokklisia» district and the former quarries. It consists of three hills axially mounted, with a strong presence of the damaged geophysical environment due to the exploitation of the quarry area. The limestone site is trapped within the urban fabric, which it abruptly interrupts, and it becomes an urban green island, completely surrounded by the city. The proposal seeks to associate with the landscape created by the quarrying and the manner in which it was produced. There is an atttempt to conserve the terrain, by creating "canyons" and placing the buildings under arable land. This is a reversal of the city, which is now growing under the ground level and follows the relief of the landscape.
Η διπλωματική εργασία επικεντρώνεται στο σχεδιασμό επέκτασης της πόλης στην περιοχή των παλιών λατομείων στα Τουρκοβούνια. Η πρόταση επιχειρεί να συσχετιστεί με το τοπίο που έχει δημιουργηθεί από τις λατομικές δραστηριότητες αλλά και με τον τρόπο με τον οποίο έχει παραχθεί. Γίνεται προσπάθεια διατήρησης του ανάγλυφου του εδαφούς, με τη διάνοιξη «φαραγγιών» και την τοποθέτηση των κτιρίων κάτω από καλλιεργήσιμη γη. Πρόκειται για μια αντιστροφή της πόλης, η οποία τώρα αναπτύσσεται κάτω από το επίπεδο του εδάφους και ακολουθεί το ανάγλυφο του τοπίου.
ΤΟΥΡΚΟΒΟΥΝΙΑ Η περιοχή των Τουρκοβουνίων αποτελούσε μια μεγάλη περιοχή δασικού αναδασωτέου χώρου κεντρικά του λεκανοπεδίου Αθηνών. Με το πέρασμα του χρόνου όμως, η έντονη αστικοποίηση, οι αυθαιρεσίες και οι καταπατήσεις οδήγησαν στη συρρίκνωση της αρχικής έκτασης. Η οροσειρά βρίσκεται ανάμεσα σε τέσσερις δήμους της Αθήνας, τους οποίους ενώνει και παράλληλα χωρίζει. Σαν αποτέλεσμα παρατηρούνται ποκίλες καταστάσεις στα μέτωπα της περιοχής όσον αφορά την πυκνότητα των κατοικιών τους, τους όρους δόμησης και της χρήσης. Εξαιτίας της πίεσης που δέχθηκε λόγω της επέκτασης του αστικού ιστού, περιλαμβάνει πλέον δύο ξεχωριστές περιοχές. Η πρώτη έκταση ανήκει στην εκτός σχεδίου περιοχή Τουρκοβουνίων Ομορφοκκλησιάς και πρώην λατομείων Λεβεντάκη. Αποτελείται από τρεις λόφους αξονικά τοποθετημένους με ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους την έντονη παρουσία του κατεστραμμένου γεωφυσικού περιβάλλοντος εξαιτίας της λατομικής εκμετάλλευσης της περιοχής. Η δεύτερη ανήκει στην εντός σχεδίου περιοχή με τον χαρακτηρισμό του άλσους.
Ο ήμος Γαλατσίου βρίσκεται στο κεντρικό τμήμα του Λεκανοπεδίου Αττικής, στις δυτικές πλευρές των Τουρκοβουνίων σε υψόμετρο 160 μέτρων. Τα Τουρκοβούνια, το πευκοδάσος της Ομορφοκκλησιάς (σημερινό Άλσος Βείκου) και τα ορμητικά ρέματα χαρακτήριζαν μορφολογικά την περιοχή η οποία έχει αλλοιωθεί. Η κατασκευή των λατομείων και η ανάπτυξη της περιοχής γύρω από αυτά συνέβαλαν καταλυτικά στην αλλοίωση της μορφής της περιοχής. Η μορφή των Τουρκοβουνίων άλλαξε ριζικά με τη διάνοιξη της λεωφόρου Βείκου η οποία συνδέει το Γαλάτσι με το Ψυχικό.
ΧΡΗΣΕΙΣ
ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ - ΠΡΟΣΒΑΣΕΙΣ
Τα λατομεία στα Τουρκοβούνια, είναι μερικώς αποκατεστημένα ήδη από το άλσος Βεΐκου στα Βόρεια και με το αττικό άλσος στα Νότια. Το κεντρικό κομμάτι ανάμεσα σε αυτά τα δύο άλση έχει εμφανή σημάδια και μέτωπα λατόμησης παρ όλη τη φύτευση του εσωτερικού τόπου από χαμηλές πόες ή γρασίδι. Ο ασβεστολιθικός τόπος, είναι εγκλωβισμένος μέσα στον αστικό ιστό, και λειτουργεί ως αστική νησίδα πρασίνου. Στο εσωτερικό του υπάρχουν βοσκοτόπια προβάτων και εγκατελειμμένες εγκαταστάσεις που εξυπηρετούσαν τις λατομικές δραστηριότητες. Το λατομείο «Βιαρόπουλου» στα Τουρκοβούνια, είναι ιδιαίτερα ανάγλυφο, με πολλά γλυπτά μέτωπα που στέκουν σαν αντικείμενα στο τοπίο με ανοίγματα με θέα την Αθήνα. Οι διαδοχικοί αυτοί όγκοι αποτελούν τα γεωμορφολογικά αποτελέσματα της προηγούμενης εξόρυξης. Παράλληλα, το σκηνικό από τα βοσκοτόπια προβάτων στο λατομείο, πλησίον της πόλης, διακόπτει απότομα τον αστικό ιστο. Πρόκειται για μία πράσινη νησίδα που είναι ολοκληρωτικά περικυκλωμένη από την πόλη.
ΧΕΙΡΙΣΜΟΙ ΕΔΑΦΟΥΣ
MASTERPLAN
MASTERPLAN
ΤΟΜΗ Α ΤΟΜΗ Β
ΤΟΜΗ Γ ΤΟΜΗ Δ
ΤΟΜΗ Ε ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑ ΦΥΤΕΜΕΝΟΥ ΔΩΜΑΤΟΣ