Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 21 Νοεμβρίου 2016 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2016/0152 (COD) 14662/16 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία Συμβούλιο MI 738 TECOM 244 DIGIT 136 CONSOM 287 IND 249 COMPET 604 ENT 213 POSTES 19 JUSTCIV 304 PI 138 CODEC 1697 αριθ. προηγ. εγγρ.: 9611/16 MI 396 TECOM 104 DIGIT 60 CONSOM 130 IND 116 COMPET 339 ENT 102 POSTES 3 JUSTCIV 155 PI 64 CODEC 772 IA 31 Θέμα: I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την αντιμετώπιση του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού και άλλων μορφών διακριτικής μεταχείρισης με βάση την ιθαγένεια, τον τόπο διαμονής ή τον τόπο εγκατάστασης των πελατών εντός της εσωτερικής αγοράς και για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 2006/2004 και της οδηγίας 2009/22/ΕΚ - Γενική προσέγγιση 1. Στις 25 Μαΐου 2016, η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση κανονισμού για την αντιμετώπιση του αδικαιολόγητου γεωγραφικού αποκλεισμού και άλλων μορφών διακριτικής μεταχείρισης με βάση τον τόπο διαμονής ή τον τόπο εγκατάστασης, ή την ιθαγένεια εντός της ενιαίας αγοράς. Το σχέδιο κανονισμού, που βασίζεται στο άρθρο 114 της Συνθήκης, παρουσιάστηκε μαζί με νομοθετικές προτάσεις σχετικά με τις υπηρεσίες διασυνοριακής παράδοσης δεμάτων 1 και την αναθεώρηση του κανονισμού για τη συνεργασία όσον αφορά την προστασία των καταναλωτών 2 για την επίτευξη των στόχων τόσο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά όσο και της στρατηγικής για την Ενιαία αγορά. 1 2 Βλ. 9706/16. Βλ. 9565/16. 14662/16 ΣΠΚ/νικ/ΕΚΜ 1
2. Βασικός στόχος της πρότασης είναι να διασφαλίσει ότι οι πελάτες -καταναλωτές και επιχειρήσεις- που επιθυμούν να αγοράσουν προϊόντα και υπηρεσίες σε άλλο κράτος μέλος, είτε μέσω διαδικτύου είτε αυτοπροσώπως (εκτός διαδικτύου), δεν υφίστανται διακριτική μεταχείριση αδικαιολόγητα όσον αφορά την πρόσβαση σε τιμές, πωλήσεις ή όρους πληρωμής. Η πρόταση απαγορεύει επίσης τον αποκλεισμό, από τους εμπορευόμενους, της πρόσβασης σε δικτυακούς τόπους και άλλες επιγραμμικές διεπαφές και την ανακατεύθυνση των πελατών από την έκδοση ενός κράτους μέλους σε άλλη έκδοση. 3. Στις 10 Ιουνίου 2016, το Συμβούλιο αποφάσισε να ζητήσει τη γνώμη της Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής, η οποία γνωμοδότησε στις 19 Οκτωβρίου 2016 3. 4. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η εν λόγω πρόταση διαβιβάστηκε στην επιτροπή Εσωτερικής Αγοράς και Προστασίας των Καταναλωτών (IMCO), η οποία, στις 17 Ιουνίου 2016, όρισε ως εισηγήτρια την κα Roza Graefin von Thun und Hohenstein (PPE/ΠΛ). Η επιτροπή IMCO δεν έχει ακόμη ψηφίσει την έκθεσή της. II. ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΞΗΧΘΗΣΑΝ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ 5. Η εξέταση της πρότασης από την Ομάδα «Ανταγωνιστικότητα και Ανάπτυξη» ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2016 και συνεχίζεται έκτοτε με στόχο την επίτευξη γενικής προσέγγισης κατά τη σύνοδο του Συμβουλίου Ανταγωνιστικότητας στα τέλη Νοεμβρίου του 2016. 6. Η εκτίμηση επιπτώσεων της Επιτροπής εξετάστηκε κατά τις πρώτες συνεδριάσεις της Ομάδας. Ειδικότερα, συζητήθηκαν οι μέθοδοι, τα κριτήρια και οι εναλλακτικές δυνατότητες που προσδιόρισε η Επιτροπή στην εκτίμηση επιπτώσεων. Σε γενικές γραμμές, οι αντιπροσωπίες εξέφρασαν ικανοποίηση για το έργο της Επιτροπής, ωστόσο επεσήμαναν ότι θα επιθυμούσαν πιο συγκεκριμένα δεδομένα και στοιχεία, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τις επιπτώσεις των διαφόρων επιλογών πολιτικής. 7. Σε γενικές γραμμές, τα κράτη μέλη υποστηρίζουν τους στόχους της πρότασης, δηλ. τη διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών για μια πραγματικά ολοκληρωμένη ενιαία αγορά μέσω της απαγόρευσης αδικαιολόγητων εμπορικών πρακτικών εντός και εκτός διαδικτύου οι οποίες εισάγουν διακριτική μεταχείριση πελατών (καταναλωτών και επιχειρήσεων) βάσει της ιθαγένειάς τους, του τόπου διαμονής ή του τόπου εγκατάστασής τους, και, ως εκ τούτου, την ενίσχυση του διασυνοριακού ηλεκτρονικού εμπορίου. 3 Γνώμη της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής (εισηγητής κ. Joost van Iersel (ΚΧ/Ομάδα I)) - INT/797 της 19/10/2016. 14662/16 ΣΠΚ/νικ/ΕΚΜ 2
8. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων σε επίπεδο Ομάδας, το κείμενο εξελίχθηκε σημαντικά βάσει των παρατηρήσεων που υπέβαλαν οι αντιπροσωπίες. Ειδικότερα, συμφωνήθηκε να τροποποιηθεί ο τίτλος του κανονισμού για να καλύπτει τον αδικαιολόγητο γεωγραφικό αποκλεισμό, ώστε να αποτυπώνει την πιθανότητα η διακριτική μεταχείριση, σε ορισμένες περιπτώσεις, να δικαιολογείται αντικειμενικά. Το συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας που εκτίθεται στο έγγραφο 13744/16 συζητήθηκε στην Επιτροπή Μονίμων Αντιπροσώπων (ΕΜΑ) στις 18 Νοεμβρίου 2016. Από την εξέταση αυτή, προέκυψε ότι οι περισσότερες αντιπροσωπίες μπορούν τώρα να δεχθούν τη συμβιβαστική πρόταση της Προεδρίας, και στο τέλος της συζήτησης, ο Πρόεδρος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το συμβιβαστικό κείμενο θα υποβληθεί στο Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας της 28ης Νοεμβρίου 2016, με στόχο να επιτευχθεί συμφωνία με ειδική πλειοψηφία για γενική προσέγγιση. Το αναθεωρημένο συμβιβαστικό κείμενο, ως έχει μετά τη συνεδρίαση της ΕΜΑ στις 18 Νοεμβρίου 2016, περιλαμβάνεται στο έγγραφο 14663/16. III. ΚΥΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΗΣ ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ 9. Βάσει των συζητήσεων της ΕΜΑ, η Προεδρία επιθυμεί να τονίσει ότι το άρθρο 1 (πεδίο εφαρμογής και στόχος), το άρθρο 4 (πρόσβαση σε αγαθά ή υπηρεσίες) και το άρθρο 6 (παθητικές πωλήσεις) αποτελούν τα βασικά στοιχεία της συμβιβαστικής δέσμης: α) Πεδίο εφαρμογής και στόχος (αιτιολογικές παρ. 5α, 7α, και άρθρο 1) Κατά την εξέταση της πρότασης, κατέστη προφανές ότι οι σχετικές με το πεδίο εφαρμογής του κανονισμού διατάξεις θα πρέπει να διατυπωθούν όσο το δυνατόν σαφέστερα για να κατοχυρώνεται η ασφάλεια δικαίου τόσο για τους εμπορευόμενους όσο και για τους πελάτες. Επιπλέον, τονίστηκε ότι οι διατάξεις αυτές θα πρέπει να αποκλείουν τυχόν ασάφειες ώστε να είναι εύκολη η τήρηση και η επιβολή τους. 14662/16 ΣΠΚ/νικ/ΕΚΜ 3
Η πρόταση άπτεται πολλών πράξεων της ενωσιακής νομοθεσίας που ισχύουν στην περίπτωση διασυνοριακών πωλήσεων, ιδίως της ενωσιακής νομοθεσίας σχετικά με τη δικαστική συνεργασία σε αστικές υποθέσεις που διέπεται από τους κανονισμούς Ρώμη Ι και Βρυξέλλες Ι. Εν προκειμένω, η συμβιβαστική λύση προσδιορίζει ότι μόνο η συμμόρφωση με τις διατάξεις του παρόντος κανονισμού δεν θα εκλαμβάνεται ως τρόπος να κατευθυνθούν οι δραστηριότητες του εμπορευόμενου στο κράτος μέλος όπου ο καταναλωτής έχει τη συνήθη διαμονή του ή την κατοικία του. Κατέστη επίσης σαφές ότι ο παρών κανονισμός δεν εφαρμόζεται σε συνθήκες αμιγώς εσωτερικού χαρακτήρα, όπου όλα τα οικεία στοιχεία της συναλλαγής περιορίζονται εντός ενός και μόνο κράτους μέλους. Επιπλέον, η συμβιβαστική πρόταση της Προεδρίας καλύπτει επίσης τις πωλήσεις πακέτων υπηρεσιών. β) Πρόσβαση σε αγαθά ή υπηρεσίες (Αιτιολογικές παρ. 19, 29 και άρθρο 4) Βάσει της αρχής ότι οι αλλοδαποί πελάτες θα πρέπει να έχουν πρόσβαση στους ίδιους όρους και προϋποθέσεις με τους εγχώριους πελάτες, το κείμενο στο άρθρο 4 ορίζει τρεις συγκεκριμένες περιπτώσεις εμπορικών πρακτικών κατά τις οποίες ο εμπορευόμενος δεν πρέπει να εφαρμόζει διακριτική μεταχείριση μεταξύ των πελατών αναφορικά με τους γενικούς όρους και προϋποθέσεις -μεταξύ των οποίων και οι τιμέςπου προσφέρει για την πώληση αγαθών ή υπηρεσιών. Η συμβιβαστική λύση της Προεδρίας καθορίζει ότι έργα με προστατευόμενα πνευματικά δικαιώματα και άλλα προστατευόμενα αντικείμενα σε άυλη μορφή, όπως τα ηλεκτρονικά βιβλία ή η επιγραμμική μουσική εξαιρούνται από την υποχρέωση πώλησης. γ) Παθητικές πωλήσεις (αιτιολογική παρ. 26 και άρθρο 6) Η συμβιβαστική πρόταση της Προεδρίας επιδιώκει να διευκρινίσει τη σχέση της πρότασης για το γεωγραφικό αποκλεισμό με την ενωσιακή νομοθεσία περί ανταγωνισμού. Το βασικό σημείο, δηλ. να παρέχει ασφάλεια δικαίου, αποτελεί κοινό στόχο όλων των αντιπροσωπιών. Το συμβιβαστικό κείμενο βασίζεται στην προσέγγιση της Επιτροπής ότι οι συμφωνίες για παθητικές πωλήσεις (δηλ. πωλήσεις όπου ο εμπορευόμενος δεν επιζητεί ενεργά δοσοληψίες με τον πελάτη), οι οποίες δεν είναι σύμφωνες με το άρθρο 101 της ΣΛΕΕ και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 330/2010, παραβιάζουν τις διατάξεις του κανονισμού για το γεωγραφικό αποκλεισμό και θα πρέπει να είναι, ως εκ τούτου, άκυρες. Εντούτοις, ο συμβιβασμός της Προεδρίας προβλέπει τη δυνατότητα να μην εφαρμόζονται οι διατάξεις του κανονισμού για το γεωγραφικό αποκλεισμό όταν μια συμφωνία που περιορίζει τις παθητικές πωλήσεις είναι σύμφωνη με το άρθρο 101 της ΣΛΕΕ και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 330/2010. 14662/16 ΣΠΚ/νικ/ΕΚΜ 4
IV. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ 11. Η Προεδρία θεωρεί ότι το κείμενο ως έχει στο έγγραφο 14663/16 συνιστά έναν ισορροπημένο συμβιβασμό των απόψεων που εξέφρασαν οι αντιπροσωπίες. Το Συμβούλιο καλείται να συμφωνήσει να καταλήξει σε γενική προσέγγιση σε αυτή τη βάση κατά το Συμβούλιο Ανταγωνιστικότητας στις 28 Νοεμβρίου 2016. 14662/16 ΣΠΚ/νικ/ΕΚΜ 5