9324/17 ΓΕΧ/σα 1 DG E2B

Transcript

1 Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 19 Μαΐου 2017 (OR. en) Διοργανικός φάκελος: 2017/0003 (COD) 9324/17 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Προεδρία TECOM 127 COMPET 416 MI 428 DATAPROTECT 101 CONSOM 219 JAI 497 DIGIT 141 FREMP 62 CYBER 77 IA 87 CODEC 834 Επιτροπή των Μονίμων Αντιπροσώπων / Συμβούλιο αριθ. προηγ. εγγρ.: 9131/17 TECOM 116 COMPET 339 MI 409 DATAPROTECT 96 CONSOM 205 JAI 420 DIGIT 134 FREMP 60 CYBER 73 IA 85 CODEC 793 Αριθ. εγγρ. Επιτρ.: 5358/17 TECOM 12 COMPET 32 MI 45 DATAPROTECT 4 CONSOM 19 JAI 40 DIGIT 10 FREMP 3 CYBER 10 IA 12 CODEC 52 Θέμα: Πρόταση κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και την κατάργηση της οδηγίας 2002/58/ΕΚ (κανονισμός για την ιδιωτική ζωή και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες) - Έκθεση προόδου Η παρούσα έκθεση καταρτίστηκε υπό την ευθύνη της Προεδρίας της Μάλτας με την επιφύλαξη των ιδιαίτερων σημείων ενδιαφέροντος ή περαιτέρω παρατηρήσεων των επιμέρους αντιπροσωπιών. Καταγράφει τις εργασίες που έχουν πραγματοποιηθεί έως σήμερα στα προπαρασκευαστικά όργανα του Συμβουλίου και περιγράφει την πορεία της εξέτασης της ανωτέρω πρότασης. 9324/17 ΓΕΧ/σα 1

2 I. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1. Στις 10 Ιανουαρίου 2017, η Επιτροπή ενέκρινε την πρότασή της για κανονισμό σχετικά με την προστασία της ιδιωτικής ζωής και τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Ο προτεινόμενος κανονισμός θα αντικαταστήσει την ισχύουσα οδηγία για την προστασία ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες 1, η αναθεώρηση της οποίας προβλεπόταν στο πλαίσιο της στρατηγικής για την ψηφιακή ενιαία αγορά 2 ως μία από τις δράσεις για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και της ασφάλειας, καθώς και των ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλους τους παράγοντες της αγοράς που συμμετέχουν στην ψηφιακή ενιαία αγορά. 2. Στόχος της πρότασης, που βασίζεται στα άρθρα 16 και 114 της ΣΛΕΕ, είναι να διασφαλίσει την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, ιδίως του δικαιώματος στον σεβασμό της ιδιωτικής ζωής και των επικοινωνιών και του δικαιώματος στη προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Αποσκοπεί, επίσης, στη διασφάλιση της ελεύθερης κυκλοφορίας των δεδομένων και υπηρεσιών ηλεκτρονικών επικοινωνιών στην ΕΕ. Επιπλέον, η πρόταση επιδιώκει να εναρμονίσει τους κανόνες για τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες με τα νέα πρότυπα του γενικού κανονισμού για την προστασία των δεδομένων 3 (στο εξής: ΓΚΠΔ) που εκδόθηκε το Η πρόταση περιλαμβάνει διατάξεις που διασφαλίζουν το απόρρητο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και καθορίζουν τους όρους υπό τους οποίους επιτρέπεται η επεξεργασία των δεδομένων ηλεκτρονικών επικοινωνιών. Καλύπτει την προστασία του τερματικού εξοπλισμού των χρηστών, επικαιροποιεί τους κανόνες για τη διαδικτυακή παρακολούθηση και προσθέτει διατάξεις για τον εντοπισμό συσκευών. Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των τελικών χρηστών ως προς τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες τους, η πρόταση προβλέπει δυνατότητες αποτροπής της ένδειξης της ταυτότητας της καλούσας γραμμής και επικαιροποιεί τους ισχύοντες κανόνες σχετικά με τους δημόσιους καταλόγους και τα ανεπιθύμητα ηλεκτρονικά μηνύματα Οδηγία 2002/58/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 12ης Ιουλίου 2002, σχετικά με την επεξεργασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και την προστασία της ιδιωτικής ζωής στον τομέα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών (οδηγία για την προστασία ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες) Έγγρ. 8672/15 Κανονισμός (EΕ) 2016/679 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Απριλίου 2016, για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων) 9324/17 ΓΕΧ/σα 2

3 4. Η πρόταση διευρύνει το πεδίο εφαρμογής των ισχυόντων κανόνων ώστε να καλύπτει όχι μόνο τους παραδοσιακούς φορείς εκμετάλλευσης τηλεπικοινωνιών, αλλά και τις νέες υπηρεσίες διαδικτύου που καθιστούν δυνατή τη διαπροσωπική επικοινωνία, όπως οι φωνητικές υπηρεσίες μέσω του Πρωτοκόλλου Διαδικτύου (IP), οι υπηρεσίες άμεσης ανταλλαγής μηνυμάτων και οι υπηρεσίες διαδικτυακού ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Η επιβολή των νέων κανόνων αναμένεται να ανατεθεί στις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων. Προτείνεται η πράξη να τεθεί σε εφαρμογή στις 25 Μαΐου 2018, ημερομηνία εφαρμογής του ΓΚΠΔ. 5. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο εισηγήτρια ορίστηκε η κα Marju Lauristin (επιτροπή LIBE). Αναμένεται να γνωμοδοτήσουν οι επιτροπές ITRE, IMCO και JURΙ. Η ψηφοφορία στο πλαίσιο της επιτροπής LIBE έχει προγραμματιστεί ενδεικτικά για τον Οκτώβριο του Ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων (στο εξής «ΕΕΠΔ») παρουσίασε τη γνωμοδότησή του 4 στην Ομάδα «Τηλεπικοινωνίες και Κοινωνία της Πληροφορίας» του Συμβουλίου στις 3 Μαΐου Εξέφρασε την υποστήριξή του προς την έκδοση ειδικής νομικής πράξης για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και για αρκετές πτυχές της πρότασης της Επιτροπής, όπως η μορφή της νομικής πράξης, η επέκταση του πεδίου εφαρμογής ώστε να καλύπτει τους παρόχους επιφυών υπηρεσιών και η φιλοδοξία της πρότασης να προστατεύσει τόσο το περιεχόμενο όσο και τα δεδομένα. Ο ΕΕΠΔ αναφέρθηκε επίσης σε διάφορα σημεία προβληματισμού όπως, για παράδειγμα, η ανάγκη ενίσχυσης των διατάξεων για τη συγκατάθεση των τελικών χρηστών, η έλλειψη φιλοδοξίας σχετικά με τα «τείχη παρακολούθησης» (tracking walls), η ανάγκη διασφάλισης προεπιλεγμένων ρυθμίσεων ευνοϊκών προς την ιδιωτική ζωή για το λογισμικό ηλεκτρονικών επικοινωνιών ή η έλλειψη διασφαλίσεων σχετικά με τον εντοπισμό συσκευών. 7. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή δεν έχει εγκρίνει ακόμη τη γνωμοδότησή της και η Επιτροπή των Περιφερειών αποφάσισε, κατά τη συνεδρίασή της στις 31 Μαρτίου 2017, να μην καταρτίσει γνωμοδότηση, αλλά να απαντήσει με επιστολή. 4 Γνωμοδότηση 6/2017 της 24ης Απριλίου /17 ΓΕΧ/σα 3

4 II. ΠΡΟΟΔΟΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ 8. Η Επιτροπή παρουσίασε την πρόταση και την εκτίμηση επιπτώσεων στην Ομάδα «Τηλεπικοινωνίες και Κοινωνία της Πληροφορίας» στις 8 και 28 Φεβρουαρίου 2017, αντίστοιχα. Η Ομάδα προχώρησε στην κατ άρθρο εξέταση της πρότασης στις 29 Μαρτίου και στις 3 Μαΐου 2017, έχοντας καλύψει μέχρι σήμερα τα άρθρα 1 έως 8. Τα κράτη μέλη βρίσκονται ακόμη στο στάδιο ανάλυσης της πρότασης και καθορισμού των αντίστοιχων εθνικών θέσεών τους. Η Προεδρία, με σκοπό να ενημερώσει τους υπουργούς στο Συμβούλιο «Μεταφορές, Τηλεπικοινωνίες και Ενέργεια» στις 9 Ιουνίου 2017 και με βάση τα προκαταρκτικά σχόλια των αντιπροσωπιών κατά τις συνεδριάσεις της Ομάδας «Τηλεπικοινωνίες και Κοινωνία της Πληροφορίας», εκπόνησε την παρούσα έκθεση προόδου στην οποία συνοψίζονται τα ζητήματα που έχουν συζητηθεί μέχρι στιγμής. 9. Η εκτίμηση επιπτώσεων συζητήθηκε στην Ομάδα στις 28 Φεβρουαρίου Επιπλέον, διάφορες αντιπροσωπίες υπέβαλαν γραπτά σχόλια και/ή συμπλήρωσαν τους καταλόγους ελέγχου για την εκτίμηση επιπτώσεων. Γενικά, οι αντιπροσωπίες εξέφρασαν κυρίως την άποψη ότι η εκτίμηση επιπτώσεων παρέχει ικανοποιητική ανάλυση των κύριων προβλημάτων και των πιθανών λύσεων, και υποστηρίζει επαρκώς την πρόταση της Επιτροπής. Η συζήτηση και/ή τα γραπτά σχόλια αφορούσαν κυρίως τα εξής ζητήματα: 9324/17 ΓΕΧ/σα 4

5 Ορισμένες αντιπροσωπίες θα επιθυμούσαν λεπτομερέστερη ανάλυση όσον αφορά τις πιθανές αλληλεπικαλύψεις, επαναλήψεις ή αντιφάσεις σε σχέση με άλλες νομοθετικές πράξεις, ιδίως με τον ΓΚΠΔ και την πρόταση για τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών 5. Ορισμένες αντιπροσωπίες δεν πείσθηκαν από τις αιτιολογήσεις που παρασχέθηκαν για την ανάθεση στις εθνικές αρχές προστασίας δεδομένων του ρόλου των εποπτικών αρχών για τους σκοπούς του κανονισμού για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες και ισχυρίστηκαν ότι η εκτίμηση επιπτώσεων δεν παρέχει στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η εν λόγω πρόταση θα λύσει το πρόβλημα της ασυνεπούς εφαρμογής και επιβολής των κανόνων για την προστασία της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Μερικές αντιπροσωπίες θεώρησαν ότι χρειάζονται σαφέστερες εξηγήσεις για τον αντίκτυπο της διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής ώστε να καλύπτει τους παρόχους επιφυών υπηρεσιών, ενώ ορισμένες επέκριναν την έλλειψη ανάλυσης όσον αφορά τη συμπερίληψη των παρόχων «παρεπόμενων υπηρεσιών». Ορισμένες αντιπροσωπίες εξέφρασαν αμφιβολίες σχετικά με το αν η προτεινόμενη λύση για τα cookies (συγκατάθεση μέσω των ρυθμίσεων του φυλλομετρητή) αναμένεται να επιτύχει τους επιθυμητούς στόχους. Κάποιες αντιπροσωπίες θα επιθυμούσαν να αναλυθεί με πιο ενδελεχή τρόπο ο αντίκτυπος αυτών των διατάξεων σε συγκεκριμένους παράγοντες της αγοράς, και ιδιαίτερα στις εταιρείες διαδικτυακών διαφημίσεων και/ή σε επιχειρηματικά μοντέλα που χρησιμοποιούν cookies τρίτων μερών. Σε ό,τι αφορά τους δημόσιους καταλόγους, ορισμένες αντιπροσωπίες θα επιθυμούσαν λεπτομερέστερη αξιολόγηση σχετικά με τις άμεσες επιπτώσεις της μετάβασης από το καθεστώς αυτοεξαίρεσης στο καθεστώς προαιρετικής συμμετοχής για τους παρόχους υπηρεσιών καταλόγου, αλλά και τις έμμεσες επιπτώσεις για τις μικρές επιχειρήσεις και τους αυτοαπασχολούμενους ως προς την προβολή τους στο διαδίκτυο, καθώς και για τη συμπερίληψη νέων δεδομένων. 5 Έγγρ /1/16 REV /17 ΓΕΧ/σα 5

6 10. Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στην Ομάδα, οι αντιπροσωπίες εξέφρασαν γενικά την ικανοποίησή τους για την πρόταση και υποστήριξαν τον στόχο να εξασφαλιστεί υψηλό επίπεδο προστασίας της ιδιωτικής ζωής στις ηλεκτρονικές επικοινωνίες. Παρόλο που αντιπροσωπίες γενικά δεν διαφωνούν με την επιλογή του κανονισμού, αναγνωρίζουν ότι αυτή η μορφή νομικής πράξης απαιτεί υψηλότερο επίπεδο ακρίβειας και σαφήνειας σε σχέση την οδηγία συνεπώς, η πρόταση χρήζει ενδελεχούς εξέτασης από την Ομάδα. Σε αυτό το πλαίσιο, οι αντιπροσωπίες θεωρούν πως η προτεινόμενη ημερομηνία εφαρμογής της 25ης Μαΐου 2018 δεν είναι ρεαλιστική. Υπάρχουν και άλλες γενικές ανησυχίες που θα πρέπει να συζητηθούν λεπτομερώς, όπως η αλληλεπίδραση των νέων κανόνων με τον ΓΚΠΔ και των Κώδικα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών, το θεσμικό πλαίσιο και το ζήτημα της διατήρησης των δεδομένων. 11. Οι αντιπροσωπίες εξέφρασαν επίσης ορισμένους ειδικούς προβληματισμούς: α) Σε ό,τι αφορά το πεδίο εφαρμογής (άρθρα 2 και 3), θα χρειαστούν περαιτέρω συζητήσεις σχετικά με τη διεύρυνσή του στους παρόχους επιφυών υπηρεσιών και τη συμπερίληψη των «παρεπόμενων υπηρεσιών». Οι αντιπροσωπίες ζήτησαν επίσης διευκρινίσεις όσον αφορά τις «μη διαθέσιμες στο κοινό» υπηρεσίες ηλεκτρονικών επικοινωνιών, οι οποίες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής. Θα πρέπει να εξεταστούν ορισμένα ζητήματα σχετικά με τις επικοινωνίες μηχανής προς μηχανή. Αν και οι αντιπροσωπίες φαίνεται να υποστηρίζουν το γενικό σκεπτικό της διάταξης σχετικά με τα εδαφικά όρια εφαρμογής και τον εκπρόσωπο, θα χρειαστούν περαιτέρω συζητήσεις σχετικά με το θέμα αυτό, για παράδειγμα σχετικά με τις πιθανές κυρώσεις για τον μη ορισμό εκπροσώπου. β) Αναφορικά με το απόρρητο των δεδομένων ηλεκτρονικών επικοινωνιών (άρθρο 5), ορισμένες αντιπροσωπίες προβληματίζονται για τις διαφορές μεταξύ της νέας διάταξης και της ισχύουσας οδηγίας, ενώ κάποιες θεωρούν τη διάταξη πολύ ευρεία και γενική. Από την άλλη πλευρά, μερικές αντιπροσωπίες θεωρούν τη διάταξη περί επιτρεπόμενης επεξεργασίας (άρθρο 6) υπερβολικά περιοριστική και ζητούν περισσότερη ευελιξία, λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι ο ΓΚΠΔ προβλέπει ορισμένους νομικούς λόγους για την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. 9324/17 ΓΕΧ/σα 6

7 γ) Θα πρέπει επίσης να εξεταστεί περαιτέρω το ζήτημα της προστασίας των πληροφοριών που είναι αποθηκευμένες στον τερματικό εξοπλισμό τελικών χρηστών ή μεταδίδονται αυτόν (άρθρο 8). Μερικές αντιπροσωπίες ζήτησαν διευκρινίσεις για τις εξαιρέσεις που αφορούν τόσο τα cookies όσο και τον εντοπισμό συσκευών, και ορισμένες πρότειναν να προστεθούν επιπλέον εξαιρέσεις στον κατάλογο. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να βρεθεί μια ισορροπημένη λύση για την αντιμετώπιση του ζητήματος της «κόπωσης της συγκατάθεσης», ιδίως σε περιπτώσεις περιορισμένου/μηδενικού κινδύνου για την ιδιωτική ζωή. III. ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ 12. Τα ζητήματα που παρατίθενται ανωτέρω προκύπτουν από τις συζητήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής στην Ομάδα «Τηλεπικοινωνίες και Κοινωνία της Πληροφορίας». Οι εργασίες σχετικά με την πρόταση βρίσκονται σε εξέλιξη και η Προεδρία έχει προβλέψει διάφορες επιπλέον συνεδριάσεις της Ομάδας για αυτό το θέμα. Ο στόχος είναι να ολοκληρωθεί η πρώτη εξέταση της πρότασης έως το τέλος της Προεδρίας της Μάλτας τον Ιούνιο του 2017, προκειμένου να υπάρχει σταθερή βάση για τη μελλοντική πορεία του φακέλου. 9324/17 ΓΕΧ/σα 7