ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 1999 2004 Επιτροπή Ανάπτυξης και Συνεργασίας ΠΡΟΣΩΡΙΝΟ 2002/2177(COS) 7 Φεβρουαρίου 2003 ΣΧΕ ΙΟ ΕΚΘΕΣΗΣ σχετικά µε την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την εκπαίδευση και την κατάρτιση στο πλαίσιο της µείωσης της φτώχειας στις αναπτυσσόµενες χώρες (COM(2002) 116 C5-0333/2002 2002/2177(COS)) Επιτροπή Ανάπτυξης και Συνεργασίας Εισηγητής: Margrietus J. van den Berg PR\487958.doc PE 310.517

PE 310.517 2/18 PR\487958.doc

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σελίδα ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ... 4 ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ... 5 ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ... 13 ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΝΕΟΤΗΤΑΣ, ΠΑΙ ΕΙΑΣ, ΜΕΣΩΝ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ... ΓΝΩΜΟ ΟΤΗΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΉ ΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΙ ΙΣΩΝ ΕΥΚΑΙΡΙΩΝ... PR\487958.doc 3/18 PE 310.517

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΙΑ ΙΚΑΣΙΑΣ Με την από 6ης Μαρτίου 2002 επιστολή της, η Επιτροπή διεβίβασε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο την ανακοίνωσή της προς το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την εκπαίδευση και την κατάρτιση στο πλαίσιο της µείωσης της φτώχειας στις αναπτυσσόµενες χώρες (COM(2002) 116 2002/2177(COS)). Κατά τη συνεδρίαση στις 2 Σεπτεµβρίου 2002, ο Πρόεδρος του Κοινοβουλίου ανακοίνωσε ότι παρέπεµψε την ανακοίνωση αυτή, για εξέταση επί της ουσίας, στην Επιτροπή Ανάπτυξης και Συνεργασίας, και, για γνωµοδότηση, στην Επιτροπή Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού, και στην Επιτροπή ικαιωµάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών (C5-0333/2002). Κατά τη συνεδρίασή της στις 20 Ιουνίου 2002, η Επιτροπή Ανάπτυξης και Συνεργασίας όρισε εισηγητή τον κ. Margrietus J. van den Berg. Κατά τη συνεδρίασή της/τις συνεδριάσεις της στις 3 εκεµβρίου 2002, η επιτροπή εξέτασε την ανακοίνωση της Επιτροπής καθώς και το σχέδιο έκθεσης. Κατά την τελευταία ως άνω συνεδρίαση ενέκρινε την πρόταση ψηφίσµατος µε ψήφους υπέρ,... ψήφους κατά, και... αποχή/αποχές/οµόφωνα. Ήσαν παρόντες κατά την ψηφοφορία οι βουλευτές:... (πρόεδρος/ασκών/ασκούσα την προεδρία),... (αντιπρόεδρος),... (αντιπρόεδρος),... (εισηγητής),...,... (αναπλ....),... (αναπλ.... σύµφωνα µε το άρθρο 153, παράγραφος 2, του Κανονισµού),... και.... Οι γνωµοδοτήσεις της Επιτροπής Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού και της Επιτροπής ικαιωµάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών επισυνάπτονται στην παρούσα έκθεση. Η έκθεση κατατέθηκε στις.... PE 310.517 4/18 PR\487958.doc

ΠΡΟΤΑΣΗ ΨΗΦΙΣΜΑΤΟΣ Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά µε την ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Συµβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την εκπαίδευση και την κατάρτιση στο πλαίσιο της µείωσης της φτώχειας στις αναπτυσσόµενες χώρες (COM(2002) 116 C5-0333/2002 2002/2177(COS)) Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής (COM(2002) 116 C5-0333/2002) 1, έχοντας υπόψη τη ιάσκεψη Κορυφής για τα Παιδιά, που πραγµατοποιήθηκε στο Jomtien το 1990, τη Συνάντηση Κορυφής των Ηνωµένων Εθνών του 1995 για Κοινωνικά Θέµατα και το Παγκόσµιο Φόρουµ για την Εκπαίδευση, που πραγµατοποιήθηκε στο Ντακάρ της Σενεγάλης το 2001, έχοντας υπόψη την ειδική σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωµένων Εθνών για τα παιδιά, που πραγµατοποιήθηκε στη Νέα Υόρκη το 2001, έχοντας υπόψη τη ιεθνή ιάσκεψη για τη Χρηµατοδότηση της Ανάπτυξης, που έλαβε χώρα στο Μοντερέι το 2002, έχοντας υπόψη την Παγκόσµια ιάσκεψη Κορυφής για την Αειφόρο Ανάπτυξη, που πραγµατοποιήθηκε στο Γιοχάνεσµπουργκ το 2002, έχοντας υπόψη το Γύρο Ανάπτυξης του Παγκόσµιου Οργανισµού Εµπορίου, που έλαβε χώρα στο Cancun το 2003, έχοντας υπόψη το ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 6ης Σεπτεµβρίου 2001 σχετικά µε τη βασική εκπαίδευση στις αναπτυσσόµενες χώρες, στο πλαίσιο της ειδικής συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωµένων Εθνών µε θέµα τα παιδιά, που πραγµατοποιήθηκε τον Σεπτέµβριο του 2001 (A5-0278/2001) 2, έχοντας υπόψη το άρθρο 160 του Κανονισµού του, έχοντας υπόψη την έκθεση της Επιτροπής Ανάπτυξης και Συνεργασίας και τις γνωµοδοτήσεις της Επιτροπής Πολιτισµού, Νεότητας, Παιδείας, Μέσων Ενηµέρωσης και Αθλητισµού και της Επιτροπής ικαιωµάτων των Γυναικών και Ίσων Ευκαιριών (A5-.../2003), A. λαµβάνοντας υπόψη το άρθρο 26 της Οικoυµεvικής ιακήρυξης τωv ικαιωµάτωv τoυ Αvθρώπoυ που θεσπίζει την εκπαίδευση ως θεµελιώδες δικαίωµα του ανθρώπου, 1 ΕΕ C... 2 ΕΕ C 72 E της 21.3.2001, σελ. 248 PR\487958.doc 5/18 PE 310.517

B. λαµβάνοντας υπόψη ότι στις 10 Νοεµβρίου 2000, η Επιτροπή και το Συµβούλιο εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση, στην οποία υποστηρίζεται η άποψη ότι θα πρέπει να υπάρξει παγκόσµια δέσµευση για καθολική πρωτοβάθµια εκπαίδευση και αναγνωρίζεται η εκπαίδευση ως προτεραιότητα για την ανάπτυξη, Γ. λαµβάνοντας υπόψη ότι οι παγκόσµιες οικονοµικές ανισότητες και τα χρέη πολλών κυβερνήσεων τους στέρησαν τους πόρους που απαιτούνται για την παροχή εκπαίδευσης σε όλα τα παιδιά, και λαµβάνοντας υπόψη ότι τα προγράµµατα διαρθρωτικής προσαρµογής υποχρέωσαν τις κυβερνήσεις σε περικοπές δαπανών στο δηµόσιο τοµέα,. επισηµαίνοντας ότι, στο πλαίσιο της Παγκόσµιας Εκστρατείας για την Εκπαίδευση, ζητείται η εκ νέου ιεράρχηση των προτεραιοτήτων σχετικά µε τις δαπάνες στις χώρες µε υψηλές στρατιωτικές δαπάνες, προκειµένου να διασφαλιστεί η απόδοση µεγαλύτερης έµφασης στην εκπαίδευση στο πλαίσιο του εθνικού προϋπολογισµού, E. επισηµαίνοντας ότι, το 2001, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διέθεσε το 4,1 % του γενικού προϋπολογισµού της Επιτροπής και του ΕΤΑ µαζί, για την εκπαίδευση στις χώρες που καλύπτει η ΕΑΒ και λαµβάνοντας υπόψη ότι το εν λόγω ποσοστό είναι πολύ µικρότερο από αυτό που είχε υποσχεθεί, αυτό αντιβαίνει κατάφορα προς τις επίσηµες προθέσεις που είχε υποστηρίξει µέχρι πρότινος η Επιτροπή, ΣΤ. επισηµαίνοντας ότι, στο ψήφισµά του της 30ής Μαΐου 2002, το Συµβούλιο παραδέχεται ότι οι χορηγοί, συµπεριλαµβανοµένης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών µελών, δεν αύξησαν τις ενισχύσεις για την εκπαίδευση όσο θα έπρεπε, προκειµένου να επιτευχθούν οι αναπτυξιακοί στόχοι της χιλιετίας αναφορικά µε την εκπαίδευση, Ζ. επισηµαίνοντας ότι, στο ψήφισµά του της 30ής Μαΐου 2002, το Συµβούλιο ανέφερε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη µέλη θα προσαρµόσουν τις πολιτικές τους και τη χορήγηση πόρων, ώστε να αντικατοπτρίζουν την πεποίθηση ότι η εκπαίδευση είναι σηµαντική για τη µείωση της φτώχειας, την επίτευξη αειφόρου ανάπτυξης και την οικοδόµηση δηµοκρατικών και ευηµερουσών κοινωνιών, H. λαµβάνοντας υπόψη ότι 113 εκατοµµύρια παιδιά δεν φοίτησαν ποτέ στο σχολείο, ότι άλλα 150 εκατοµµύρια ξεκινούν την πρωτοβάθµια εκπαίδευση αλλά την εγκαταλείπουν πριν µάθουν γραφή και ανάγνωση, και ότι υπάρχουν 900 εκατοµµύρια αναλφάβητοι στον αναπτυσσόµενο κόσµο, Θ. τονίζοντας τον καθολικό και αδιαίρετο χαρακτήρα των δικαιωµάτων του ανθρώπου, συµπεριλαµβανοµένου του δικαιώµατος στην εκπαίδευση, καθώς και ότι δεν χωρούν κανενός είδους διακρίσεις όσον αφορά το φύλο, τις ειδικές ανάγκες, τη φυλετική και εθνική καταγωγή, τη θρησκεία και τον πολιτισµό, Ι. λαµβάνοντας υπόψη ότι δύο τρίτα των παιδιών που δεν φοιτούν στο σχολείο είναι κορίτσια, ότι τα ποσοστά εγγραφής των κοριτσιών στο σχολείο εξακολουθούν να είναι µικρότερα από τα αντίστοιχα των αγοριών και ότι από τα παιδιά που εγκαταλείπουν το σχολείο τα περισσότερα είναι κορίτσια, PE 310.517 6/18 PR\487958.doc

ΙΑ. ΙΒ. ΙΓ. Ι. ΙΕ. έχοντας υπόψη τη ζωτική σηµασία της εκπαίδευσης και της επαγγελµατικής κατάρτισης, ιδιαίτερα για τα κορίτσια και τις γυναίκες, στον αγώνα κατά της φτώχειας και των ασθενειών και, εποµένως, υποστηρίζοντας την πολιτική δέσµευση της Επιτροπής για αύξηση των πόρων για την εκπαίδευση και την κατάρτιση στο πλαίσιο της συνεργασίας για την ανάπτυξη, λαµβάνοντας υπόψη ότι η ανακοίνωση της Επιτροπής πρέπει να θεωρηθεί ως ένα σηµαντικό βήµα προς την επίτευξη του σκοπού που αφορά την προώθηση της εκπαίδευσης στις αναπτυσσόµενες χώρες, καθώς και ότι αποτελεί µια ολοκληρωµένη στρατηγική στην οποία οι στόχοι συνοδεύονται από προτεραιότητες, µεθόδους και συγκεκριµένα µέτρα, όπως εκστρατείες για την ευαισθητοποίηση των γονέων - ιδιαίτερα των µητέρων - σχετικά µε τα πλεονεκτήµατα της εκπαίδευσης για τα κορίτσια, επισηµαίνοντας ότι η παροχή έκτακτης βοήθειας σε πολλά παιδιά που εκτοπίζονται, ή πλήττονται από συρράξεις, ξηρασία ή λιµό, σπάνια επεκτείνεται ώστε να συµπεριλάβει την κατάλληλη εκπαίδευση, ακόµη και σε περιπτώσεις παρατεταµένης εκτόπισης και αστάθειας, τονίζοντας τη σηµασία της εκπαίδευσης για την ειρήνη, σε περιπτώσεις παιδιών που είναι θύµατα βίαιων συγκρούσεων, όπως τα παιδιά σε στρατόπεδα προσφύγων, πιστεύοντας ότι η αντιµετώπιση της κρίσης στην εκπαίδευση είναι µία από τις αποτελεσµατικότερες στρατηγικές που διαθέτουµε για να σπάσουµε το φαύλο κύκλο της φτώχειας, και ότι είναι το κλειδί για την ανθρώπινη αειφόρο ανάπτυξη και για τις προσπάθειες επίτευξης των στόχων ανθρώπινης ανάπτυξης που έχουν συµφωνηθεί διεθνώς για το 2015, ΙΣΤ. εκφράζοντας τη λύπη του για το γεγονός ότι µετά τη ιάσκεψη του Ντακάρ σηµειώθηκε ελάχιστη πρόοδος, παρά την πρωτοβουλία ταχείας εφαρµογής (πρωτοβουλία Fast Track), καθώς και για την έλλειψη ηγεσίας στο συντονισµό των διεθνών προσπαθειών για την αντιµετώπιση της κρίσης στην εκπαίδευση λαµβάνοντας υπόψη ότι βάσει των υφιστάµενων τάσεων δεν θα επιτευχθεί ο στόχος του 2005 για ισότητα των δύο φύλων στην εκπαίδευση, ιδιαίτερα στη Νότια Ασία και την υποσαχάρια Αφρική, και ότι ο στόχος του 2015 για καθολική πρωτοβάθµια εκπαίδευση δεν θα επιτευχθεί σε µεγάλο βαθµό, καθώς εκτιµάται ότι 75 εκατοµµύρια παιδιά δεν θα φοιτούν στο σχολείο, ΙΖ. ΙΗ. χαιρετίζοντας την πρωτοβουλία Fast Track και την υποστήριξη της Επιτροπής όσον αφορά τις αρχές της εκφράζοντας, ωστόσο, τη λύπη της για το γεγονός ότι η Επιτροπή δεν έχει δηλώσει έως τώρα τα κονδύλια που θα διαθέσει στις χώρες που καλύπτονται από την πρωτοβουλία αυτή, προτρέποντας την Επιτροπή να διασφαλίσει ότι η πρωτοβουλία Fast Track θα επεκταθεί γρήγορα και σε άλλες χώρες, συµπεριλαµβανοµένων των χωρών που δεν έχουν ολοκληρώσει ακόµη τα έγγραφα στρατηγικής για τη µείωση της φτώχειας, PR\487958.doc 7/18 PE 310.517

ΙΘ. επισηµαίνοντας ότι οι γονείς στις αναπτυσσόµενες χώρες κάνουν τεράστιες θυσίες για να µπορέσουν να φοιτήσουν τα παιδιά τους στο σχολείο, Κ. λαµβάνοντας υπόψη ότι οι προσπάθειες υπονοµεύονται έντονα από την πανδηµία του ιού HIV/AIDS, καθώς 10 % των εκπαιδευτικών στις περισσότερο πληγείσες χώρες της Αφρικής αναµένεται να πεθάνουν την επόµενη πενταετία, και ότι ο αριθµός των παιδιών που χάνουν τους γονείς τους από το AIDS αναµένεται να υπερβεί το 20 % όλων των παιδιών σχολικής ηλικίας, ΚΑ. θεωρώντας ότι η σχολική εµπειρία θα πρέπει να εστιάζεται στο µαθητή, να είναι σχετική µε την τοπική κοινότητα και να πραγµατοποιείται στην τοπική γλώσσα, και ότι το πρόγραµµα σπουδών πρέπει να είναι ευέλικτο και συναφές µε τη ζωή των παιδιών, ΚΒ. θεωρώντας ότι η ολοκλήρωση της πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης για όλους αποτελεί προϋπόθεση για περισσότερο δίκαια µοντέλα παγκοσµιοποίησης, καθώς και για να γεφυρωθεί το ψηφιακό χάσµα, ΚΓ. Κ. λαµβάνοντας υπόψη ότι οι χορηγοί, συµπεριλαµβανοµένης της ΕΕ, θα πρέπει να αναπτύξουν κοινές κατευθυντήριες γραµµές σχετικά µε την πολιτική, τις λειτουργικές διαδικασίες, τα λογιστικά συστήµατα και την παρακολούθηση και αξιολόγηση, καθώς και ότι θα πρέπει να εγκαταλείψουν την πρακτική σύνδεσης της βοήθειας στον τοµέα της εκπαίδευσης µε την παροχή αγαθών και υπηρεσιών, επισηµαίνοντας ότι, λόγω των περιορισµένων ικανοτήτων που παρατηρούνται στις αναπτυσσόµενες χώρες, είναι σηµαντικό να οριστούν ρεαλιστικά χρονοδιαγράµµατα για την εκπόνηση συµµετοχικών εθνικών εκπαιδευτικών προγραµµάτων, 1. τονίζει ότι η καθολική, υποχρεωτική, δωρεάν και υψηλής ποιότητας πρωτοβάθµια εκπαίδευση, η οποία περιλαµβάνει τουλάχιστον έξι έτη φοίτησης, είναι το θεµέλιο για µια στρατηγική εκπαίδευσης που περιλαµβάνει τη δευτεροβάθµια και τριτοβάθµια εκπαίδευση, την επαγγελµατική κατάρτιση και την εκπαίδευση ενηλίκων, καθώς και ότι η προώθηση πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας, ιδιαίτερα δε η πρόσβαση των κοριτσιών σε αυτήν, θα πρέπει να αποτελέσει πρώτη προτεραιότητα της στρατηγικής ανάπτυξης της ΕΕ και των κρατών µελών στον τοµέα της εκπαίδευσης 2. χαιρετίζει τη δέσµευση της Επιτροπής να προτείνει αύξηση των συνολικών πόρων για την εκπαίδευση και την κατάρτιση, ιδιαίτερα στις φτωχότερες χώρες και οµάδες πληθυσµού 3. σηµειώνει ότι, στο πλαίσιο των διαπραγµατεύσεων για τον προϋπολογισµό το 2001 και το 2002, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, από κοινού µε το Συµβούλιο, δήλωσαν ότι η κοινοτική βοήθεια για την εκπαίδευση έπρεπε να αυξηθεί και επεσήµαναν ότι στα περιφερειακά κονδύλια του προϋπολογισµού είχαν συµπεριληφθεί συγκεκριµένοι στόχοι για τις δαπάνες στην εκπαίδευση τονίζει για µία ακόµη φορά ότι ο προϋπολογισµός για την εκπαίδευση πρέπει να διπλασιαστεί ώστε να ανέλθει σε τουλάχιστον 8 %, η δε αύξηση αυτή δεν πρέπει να προέλθει από υποκατάσταση αλλά από πραγµατική αύξηση του προϋπολογισµού PE 310.517 8/18 PR\487958.doc

4. καλεί το Συµβούλιο να καταλήξει σε ένα χρονοδιάγραµµα για τα κράτη µέλη προκειµένου να αυξήσουν την παροχή βοήθειας για τη στοιχειώδη εκπαίδευση στις περιπτώσεις που δεν το έχουν πράξει ήδη, µε σκοπό να τηρηθούν οι δεσµεύσεις του Ντακάρ 5. εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι, όσον αφορά τη χρηµατοδότηση του προτεινόµενου προγράµµατος, η Επιτροπή δεν έχει ορίσει κάποιο στόχο καλεί την Επιτροπή να ορίσει ένα στόχο για τον προϋπολογισµό της εκπαίδευσης, όπως έκανε η αρµόδια για τον προϋπολογισµό αρχή το 2001 κρίνει απαραίτητη την επίτευξη του στόχου του 35 % για τις δαπάνες στον κοινωνικό τοµέα, συµπεριλαµβανοµένης της εκπαίδευσης, ο οποίος συµφωνήθηκε το 2001 ζητεί την ανάπτυξη σαφών χρονικών δεικτών εντός του τρέχοντος πλαισίου εφεξής και έως το 2015 6. επισηµαίνει ότι δεν έχει ξεκινήσει έως τώρα διάλογος ανάµεσα στην Επιτροπή και τις αναπτυσσόµενες χώρες µε αντικείµενο την αύξηση των δαπανών για τη στοιχειώδη εκπαίδευση από τις κυβερνήσεις των αναπτυσσόµενων χωρών προτρέπει την Επιτροπή να ξεκινήσει αυτό το διάλογο και τονίζει ότι αυτό δεν πρέπει να σηµαίνει υποκατάσταση του προϋπολογισµού ζητεί την επικέντρωση στην τοµεακή χρηµατοδότηση, καθώς η υποκατάσταση δεν είναι δυνατή εντός του τοµεακού πλαισίου 7. προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να παρέχουν προτιµησιακή υποστήριξη στις χώρες που έχουν δεσµευτεί σε στρατηγικές εκπαίδευσης, οι οποίες περιλαµβάνουν παροχή δωρεάν καθολικής πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης, ισότητα των δύο φύλων, ευρεία πρόσβαση, υψηλή ποιότητα, αποκέντρωση της µεταρρύθµισης, και ειδική στήριξη των φτωχότερων και πλέον µειονεκτουσών οµάδων πληθυσµού 8. προτρέπει την Επιτροπή να διαδραµατίσει µεγαλύτερο ρόλο στο συντονισµό των πολιτικών ανάπτυξης της εκπαίδευσης των κρατών µελών και στο διάλογο µε διεθνείς οργανισµούς όπως η UNESCO, η UNICEF, ο ΟΟΣΑ και η Παγκόσµια Τράπεζα 9. προτρέπει την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να ανακοινώσουν το εύρος της υποστήριξής τους στην πρωτοβουλία Fast Track το συντοµότερο δυνατό εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι η Επιτροπή, η οποία οργάνωσε την πρώτη συνάντηση του οµίλου χορηγών «Εκπαίδευση για όλους» τον Νοέµβριο του 2002, δεν συµµετέχει στη χρηµατοδότηση της πρώτης οµάδας χωρών 10. καλεί την Επιτροπή να καταρτίσει έναν πίνακα αποτελεσµάτων που θα διευκολύνει την παρακολούθηση της διµερούς βοήθειας της Κοινότητας και της ΕΕ για την εκπαίδευση, ενόψει των δεσµεύσεων του Ντακάρ και των κρατών µελών για αύξηση των ενισχύσεων για την εκπαίδευση 11. χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής σύµφωνα µε την οποία οι ενισχύσεις από τον προϋπολογισµό θα χορηγούνται υπό την αυστηρή προϋπόθεση ότι η αποδέκτρια χώρα διαθέτει ένα ολοκληρωµένο πρόγραµµα «Εκπαίδευση για όλους» προτρέπει την Επιτροπή να συσχετίσει τις δηµοσιονοµικές ενισχύσεις µε νοµικές εγγυήσεις, µε βάση τις επισκοπήσεις δηµόσιων δαπανών και να τις χορηγεί εκ των προτέρων, σεβόµενη την προοπτική διαχείρισης του προγράµµατος από τους δικαιούχους του PR\487958.doc 9/18 PE 310.517

12. ζητεί τη µεταρρύθµιση των πολιτικών διαρθρωτικής προσαρµογής του ΝΤ και της Παγκόσµιας Τράπεζας, προκειµένου να διασφαλιστεί η υποστήριξη και όχι η υπονόµευση της δωρεάν, υψηλής ποιότητας εκπαίδευσης 13. εκτιµά ότι η επιλεξιµότητα των ενισχύσεων θα πρέπει να εξαρτάται από την ανάπτυξη στρατηγικών από τις φτωχές χώρες, οι οποίες να µπορούν να παρέχουν εκπαίδευση υψηλής ποιότητας χωρίς να στηρίζονται στην καταβολή διδάκτρων οποιασδήποτε µορφής από το χρήστη 14. συµφωνεί µε την Επιτροπή ότι οι ίδιες οι αναπτυσσόµενες χώρες πρέπει να φέρουν κατά κύριο λόγο την ευθύνη για την ποιότητα της εκπαίδευσης ζητεί τον καθορισµό προτύπων για τον αριθµό των κοριτσιών που φοιτούν σε σχολεία και για το ποσοστό των παιδιών που εγκαταλείπουν το σχολείο τονίζει ότι στις χώρες που δεν συµµορφώνονται θα διακόπτεται η παροχή δηµοσιονοµικής στήριξης 15. τονίζει τη σηµασία της υποστήριξης της Επιτροπής και των κρατών µελών για την επίτευξη του στόχου του προγράµµατος «Εκπαίδευση για όλους» για µείωση του ποσοστού των αναλφάβητων ενηλίκων, ιδιαίτερα των γυναικών, κατά 50 % έως το 2015 16. τονίζει τη σηµασία των αξιόπιστων πληροφοριών και στατιστικών στοιχείων για την εκπαίδευση και την κατάρτιση των κοριτσιών και των γυναικών και υποστηρίζει την πρόταση της Επιτροπής να προωθηθεί η συλλογή των σχετικών δεδοµένων 17. χαιρετίζει την έµφαση της ανακοίνωσης στην ισότητα των δύο φύλων και την ένταξη της διάστασης του φύλου στην εκπαίδευση, καθώς και την πρότασή της να αυξηθεί ο αριθµός των εµπειρογνωµόνων στην εκπαίδευση στο πλαίσιο των αντιπροσωπειών της Επιτροπής θεωρεί, ωστόσο, ότι πρέπει να λαµβάνουν ειδική κατάρτιση σχετικά µε τη διάσταση του φύλου 18. επισηµαίνει ότι, εφόσον οι νόσοι στις αναπτυσσόµενες χώρες πλήττουν κυρίως τις φτωχές κοινότητες, διαιωνίζοντας τη φτώχεια µέσω της ανεργίας, της κακής υγείας, της διακοπής της σχολικής φοίτησης και της αυξηµένης κοινωνικής και οικονοµικής αστάθειας, ο παράγοντας αυτός πρέπει να λαµβάνεται πλήρως υπόψη σε όλα τα εκπαιδευτικά προγράµµατα 19. τονίζει ιδιαίτερα τη σηµασία της εκπαίδευσης για τα κορίτσια και τις γυναίκες στο πλαίσιο της καταπολέµησης των νόσων, συµπεριλαµβανοµένων των σεξουαλικά µεταδιδόµενων νόσων (ΣΜΝ) όπως ο ιός HIV/AIDS χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής σύµφωνα µε την οποία πρέπει να αναγνωριστεί η σχέση µεταξύ του AIDS και της ποιότητας της εκπαίδευσης τονίζει ότι η εκπαιδευτική πολιτική και η πολιτική για την καταπολέµηση του HIV/AIDS πρέπει να είναι παραπληρωµατικές 20. χαιρετίζει την πρόταση της Επιτροπής σύµφωνα µε την οποία πρέπει να λαµβάνεται υπόψη ο αντίκτυπος των συρράξεων στα παιδιά και την εκπαίδευση αποδίδει, όπως και η Επιτροπή, µεγάλη σηµασία στη συµµετοχή των γονέων και της κοινότητας στην εκπαίδευση PE 310.517 10/18 PR\487958.doc

21. όπως και η Επιτροπή, αναγνωρίζει ότι υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι για την οργάνωση της εκπαίδευσης, και µέσω του ιδιωτικού τοµέα, µολονότι το κράτος θα πρέπει να εξακολουθήσει να είναι ο κύριος υπεύθυνος για την εκπαίδευση 22. επικυρώνει σε γενικές γραµµές τις αρχές που διατυπώνονται στο κοινό πλαίσιο συνεργασίας για την τριτοβάθµια εκπαίδευση της Επιτροπής καλεί, ωστόσο, την Επιτροπή να µην επιτρέψει, στις επικείµενες διαπραγµατεύσεις του ΠΟΕ, να συµπεριληφθεί η εκπαίδευση στη Γενική Συµφωνία για τις συναλλαγές στον τοµέα των υπηρεσιών (GATS) ως «υπηρεσία» η οποία πρέπει να υπόκειται στους κανόνες της ελεύθερης αγοράς και σε κριτήρια παραγωγικότητας, καθώς κάτι τέτοιο όχι µόνο θα παραβίαζε σε µεγάλο βαθµό το δικαίωµα όλων στην εκπαίδευση, αλλά θα µπορούσε επίσης να περιορίσει σηµαντικά τη δηµόσια εκπαίδευση, η οποία, καθώς υποστηρίζεται αναγκαστικά από κρατική χρηµατοδότηση, θα θεωρείτο πιθανόν ότι παραβιάζει τους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισµού 23. τονίζει ότι οι εκπαιδευτικοί δικαιούνται επαρκή αµοιβή και δεν θα πρέπει να αντικαθίστανται από εθελοντές εκτιµά ότι οι εκπαιδευτικοί δικαιούνται σωστή και συχνή κατάρτιση, µε σειρά µαθηµάτων επιµόρφωσης, τα οποία εστιάζονται στις ιδιαίτερες ανάγκες τους 24. εκτιµά ότι η αναπτυξιακή βοήθεια της Κοινότητας για την εκπαίδευση θα είναι αποτελεσµατική µόνον εάν συµπεριλαµβάνεται σε µια ευρύτερη αναπτυξιακή πολιτική, κύριος στόχος της οποίας θα είναι η µείωση της φτώχειας 25. προτρέπει να ληφθούν υπόψη οι ιδιαίτερες ανάγκες των ιθαγενών λαών, ιδιαίτερα µέσω της παροχής πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης και στις περιφερειακές γλώσσες, εκτός από την επίσηµη γλώσσα 26. στο πλαίσιο αυτό, τονίζει την ανάγκη προώθησης σχολικών βιβλίων και εκπαιδευτικού υλικού το περιεχόµενο των οποίων βασίζεται στους εκάστοτε περιφερειακούς πολιτισµούς, συντάσσεται κατά το δυνατό στις κυρίαρχες περιφερειακές γλώσσες και είναι σχετικό µε τα τοπικά γεωργικά, οικονοµικά και κοινωνικά ενδιαφέροντα τονίζει επίσης την ανάγκη ανάπτυξης ειδικών προγραµµάτων σπουδών ανάλογα µε την περιοχή και τη γλώσσα, και κατάρτισης των εκπαιδευτικών στις σχετικές περιφερειακές γλώσσες 27. καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει τον έλεγχο ποιότητας της εκπαίδευσης µέσω σχολικών επιθεωρήσεων στις αναπτυσσόµενες χώρες για την παροχή εκπαίδευσης υψηλής ποιότητας για όλους 28. καλεί την Επιτροπή να υποστηρίξει το διάλογο ανάµεσα στους Υπουργούς Οικονοµικών και Παιδείας, τις συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών και τους συλλόγους γονέων στις αναπτυσσόµενες χώρες 29. καλεί την Επιτροπή και τα κράτη µέλη να εναρµονίσουν τα εκπαιδευτικά τους προγράµµατα σε κάθε αναπτυσσόµενη χώρα µε το συντονιστικό ρόλο που έχει δοθεί σε κάθε µια από αυτές PR\487958.doc 11/18 PE 310.517

30. τονίζει ότι η εκπαίδευση για όλους δεν σηµαίνει µόνο αύξηση του ποσοστού σχολικής φοίτησης αλλά και αύξηση του ποσοστού ολοκλήρωσης της φοίτησης 31. επισηµαίνει ότι καθοριστική πρόοδος στον τοµέα της εκπαίδευσης µπορεί να εξασφαλιστεί µόνον εάν επιβληθεί µε επιτυχία η υποχρεωτική εκπαίδευση, έτσι ώστε να αποκλείεται η πιθανότητα «εξαίρεσης» επί πληρωµή, και ζητεί την αποτελεσµατική απαγόρευση της παιδικής εργασίας µε ταυτόχρονη αποζηµίωση των γονέων για την αντίστοιχη απώλεια εισοδήµατος 32. καλεί την Επιτροπή να ενηµερώσει το Κοινοβούλιο σχετικά µε την πρόοδο που επιτεύχθηκε ένα έτος µετά την έγκριση του παρόντος ψηφίσµατος 33. αναθέτει στον Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισµα στο Συµβούλιο και στην Επιτροπή. PE 310.517 12/18 PR\487958.doc

ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Εισαγωγή Στην Αφρική, το 60% κατά µέσο όρο των παιδιών φοιτά στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Παρόλο που το ποσοστό αυτό σε σύγκριση µε το 1990 σηµαίνει αύξηση της τάξης του 6%, 45 εκατοµµύρια παιδιά στην Αφρική εξακολουθούν να µην πηγαίνουν στο σχολείο. Στο µεγαλύτερο µέρος τους είναι κορίτσια και µένουν στο σπίτι είτε επειδή οι γονείς τους δεν αντιλαµβάνονται τη σηµασία της εκπαίδευσης, είτε επειδή τα κορίτσια πρέπει να συνεισφέρουν στο οικογενειακό εισόδηµα Πηγή: 2000, A Better World for All. Κοινή έκδοση της Παγκόσµιας Τράπεζας, του ΝΤ και του ΟΗΕ 113 εκατοµµύρια παιδιά σε όλο τον κόσµο δεν φοιτούν στο σχολείο. Τα δύο τρίτα από αυτά είναι κορίτσια. Εκατοµµύρια παιδιά φοιτούν µεν στο σχολείο, αλλά παρακολουθούν µαθήµατα από ανεπαρκώς ή και καθόλου καταρτισµένους και κακοπληρωµένους εκπαιδευτικούς σε υπερπλήρεις, ανθυγιεινές και ανεπαρκώς εξοπλισµένες αίθουσες διδασκαλίας. Το ένα τρίτο των παιδιών δεν ολοκληρώνει την πενταετή εκπαίδευση, ενώ αυτή είναι η ελάχιστη προϋπόθεση για να αποκτήσουν τις στοιχειώδεις ικανότητες γραφής και ανάγνωσης. Εάν συνεχιστεί η σηµερινή πολιτική, 75 εκατοµµύρια παιδιά θα εξακολουθούν να µην φοιτούν στο σχολείο το 2015 1, ενώ το 1990 η διεθνής κοινότητα συµφώνησε το 2015 να έχουν πρόσβαση στη βασική εκπαίδευση όλα τα παιδιά και να έχει εξαλειφθεί η διαφορά µεταξύ αγοριών και κοριτσιών στο σχολείο έως το 2005 2. Η επίτευξη αυτών των στόχων διακυβεύεται σοβαρά. Σύµφωνα µε την UNESCO, εβδοµήντα χώρες αναµένεται να µην κατορθώσουν να εκπληρώσουν τους στόχους του Ντακάρ έως το 2015 (βλ. πλαίσιο). Παρόλο που 83 χώρες βρίσκονται ήδη σε καλό δρόµο, είναι οδυνηρή η διαπίστωση ότι το ένα τρίτο του παγκόσµιου πληθυσµού ζει σε χώρες όπου η επίτευξη των στόχων έως το 2015 µοιάζει ουτοπική 3. Στόχοι του Παγκόσµιου Φόρουµ για την Εκπαίδευση (Ντακάρ, 2000): καλύτερη µέριµνα και εκπαίδευση ακόµη και για τα µικρότερα παιδιά, ποιοτική και δωρεάν εκπαίδευση για όλους, οι νέοι και οι έφηβοι να αποκτήσουν τα προσόντα που είναι απαραίτητα για την περαιτέρω προσωπική τους ανάπτυξη, έως το 2015 να έχουν µειωθεί στο µισό οι αναλφάβητοι ενήλικες και να είναι δυνατή η πρόσβαση στη δια βίου εκπαίδευση για τους ενήλικες, κατάργηση των διαφορών στην πρωτοβάθµια και δευτεροβάθµια εκπαίδευση µεταξύ αγοριών και κοριτσιών και µεταξύ ανδρών και γυναικών έως το 2005, πλήρης ισότητα ευκαιριών για τα δύο φύλα στην εκπαίδευση έως το 2015, βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης. 1 Έκθεση της Oxfam Education - Ιανουάριος 2001 2 Στόχοι της Χιλιετίας για την εκπαίδευση, Ντακάρ, 1990 (http://www.developmentgoals.org/) 3 Education for All Global Monitoring Report (UNESCO), Νοέµβριος 2002 PR\487958.doc 13/18 PE 310.517

Εκπαίδευση για την ανάπτυξη Η εκπαίδευση είναι το κλειδί για την καταπολέµηση της ένδειας. Η παιδεία µπορεί να βοηθήσει πολλές οικογένειες να ξεφύγουν από τον φαύλο κύκλο στον οποίο βρίσκονται παγιδευµένες. Μέσω της εκπαίδευσης οι άνθρωποι µπορούν να αναπτυχθούν. Και οι χώρες, για να αναπτυχθούν, χρειάζονται κατάλληλα εκπαιδευµένους πολίτες. Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στα κορίτσια. Η εκπαίδευση είναι το κλειδί για τη βελτίωση της θέσης των γυναικών. Οι εκπαιδευµένες γυναίκες έχουν περισσότερες δυνατότητες, παραδείγµατος χάρη, στην επιλογή του συζύγου τους ή στη χρήση των δικών τους οικονοµικών πόρων. Όµως το σχολείο δεν αποτελεί εγγύηση ότι θα µάθουν πραγµατικά να διαβάζουν και να γράφουν, ιδίως όσον αφορά τις φτωχότερες τάξεις για τις οποίες το εκπαιδευτικό επίπεδο δεν είναι καλό. Επίσης, χρειάζεται κατάρτιση του διδακτικού προσωπικού και η θέσπιση ενός συστήµατος βάσει του οποίου οι πόροι για την εκπαίδευση να διατίθενται κατά τρόπο διαφανή. Μία από τις πλέον αποτελεσµατικές µεθόδους για την «προσωπική ανάπτυξη» είναι η εµπλοκή εκπαιδευτικών οργανώσεων και τοπικών ενώσεων γονέων. Ο ρόλος των µητέρων και η επιπλέον βοήθεια στα κορίτσια είναι σηµαντικές. Η εκπαίδευση πρέπει να συνδεθεί µε την καθηµερινή ζωή. Η χρήση των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) πρέπει να διαδοθεί. Χρηµατοδότηση της ανάπτυξης Η ΕΕ τονίζει στην πολιτική της τη σηµασία της ανταλλαγής πληροφοριών, του συντονισµού των πολιτικών µεταξύ της Επιτροπής και των µεµονωµένων κρατών µελών και της διοργάνωσης συναντήσεων εµπειρογνωµόνων. απανώνται σχετικά περιορισµένοι πόροι στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση (0,53% των συνολικών χορηγήσεων της ΕΕ για την εκπαίδευση στις χώρες ΕΑΒ για το 2001 1 ). Έως το 2015 όλα τα παιδιά πρέπει να φοιτούν τουλάχιστον στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Αυτό είναι εφικτό, διότι σε παγκόσµια κλίµακα κοστίζει περίπου 8 δισεκατοµµύρια ευρώ το χρόνο επιπλέον, ποσό µικρότερο από το ένα πέµπτο των δαπανών της ΕΕ για τη γεωργία. Για να επιτευχθεί αυτό, η ΕΕ πρέπει να διπλασιάσει τον προϋπολογισµό της για την πρωτοβάθµια εκπαίδευση, όπως πρότεινε το ΕΚ για το 2001 2. Αυτό ισχύει τόσο για το ΕΤΑ, όσο και για τους περιφερειακούς και θεµατικούς προϋπολογισµούς. Ως αποτέλεσµα των διαρθρωτικών προγραµµάτων προσαρµογής, έχει σηµειωθεί πτώση του εκπαιδευτικού επιπέδου σε πολλές χώρες. Συχνά οι κυβερνήσεις, προκειµένου να εξοφλήσουν τα χρέη τους, προβαίνουν σε περικοπές των προϋπολογισµών τους για τους κοινωνικούς τοµείς. Ο Νίγηρας, παραδείγµατος χάρη, δαπανά δύο φορές περισσότερα για την αποπληρωµή των χρεών του από ό,τι για την πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Ένας τρόπος για να αποτραπεί κάτι τέτοιο είναι η µετατόπιση προς την ενίσχυση από τον προϋπολογισµό βάσει τοµεακών προγραµµάτων. 1 Επιστολή του Επιτρόπου Nielson προς τον κ. Miranda, πρόεδρο της Επιτροπής Ανάπτυξης και Συνεργασίας 21 Οκτωβρίου 2002. 2 Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το σχέδιο γενικού προϋπολογισµού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονοµικό έτος 2001 όπως τροποποιήθηκε από το Συµβούλιο (όλα τα τµήµατα) (13830/2000-C5-0600/2000 1999/2190(BUD)) και για το σηµείωµα τροποποίησης αριθ. 2/2001 στο σχέδιο γενικού προϋπολογισµού 2001 (13833/2000 C5-0653/2000). PE 310.517 14/18 PR\487958.doc

Στην Αργεντινή, η ΕΕ υπέγραψε πρόσφατα σύµβαση µε την επαρχία Santa Fe για µερική χρηµατοδότηση της αναµόρφωσης και κατάρτισης της επαρχιακής αστυνοµίας. Η επαρχία θα καλύψει το 45% των δαπανών. Απελευθέρωσε αυτούς τους πόρους προβαίνοντας σε περικοπές των δαπανών για τα κέντρα αλφαβητισµού, για την εκπαίδευση των ενηλίκων και για τα ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύµατα. Το αποτέλεσµα είναι να απολύονται εκπαιδευτικοί και χιλιάδες µαθητές να στερούνται την εκπαίδευση. Πηγή: Ciudad, 2 εκεµβρίου 2002 Η ΕΕ πρέπει να αξιοποιήσει τον συντονιστικό της ρόλο για να στηρίξει την παροχή περισσότερων οικονοµικών πόρων και εµπειρογνωµοσύνης για την κατάρτιση εθνικών προγραµµάτων εκπαίδευσης. Αυτό πρέπει να γίνει µε την πρόσληψη εµπειρογνωµόνων για τις αντιπροσωπείες της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τις δικαιούχους χώρες και όχι µε τη µετάθεση εµπειρογνωµόνων από τις Βρυξέλλες. Οι βασικές αρχές της ανακοίνωσης της Επιτροπής πρέπει να οδηγήσουν στην εκπόνηση συγκεκριµένων σχεδίων δράσης, που θα περιλαµβάνουν στόχους και χρονοδιάγραµµα. Έχει ιδιαίτερη σηµασία να συµµετάσχει ενεργά η Επιτροπή στα τρέχοντα προγράµµατα «education for all-fast track» της Παγκόσµιας Τράπεζας, να αυξήσει ουσιαστικά τους οικονοµικούς πόρους για την εκπαίδευση, να διπλασιάσει τον προϋπολογισµό για την εκπαίδευση και τέλος να µεριµνήσει ώστε η ενίσχυση της ΕΕ για την εκπαίδευση στην εκάστοτε αναπτυσσόµενη χώρα να συντονίζεται και να καταβάλλεται εντός του πλαισίου χρηµατοδότησης και πολιτικής, το οποίο έχει θεσπισθεί από την κυβέρνηση της χώρας εταίρου και όχι από την ΕΕ. Στο ψήφισµά του για τον προϋπολογισµό του 2003, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναφέρεται ρητά στην «επείγουσα ανάγκη αύξησης των άµεσων παρεµβάσεων της ΕΕ στους τοµείς της βασικής περίθαλψης και της στοιχειώδους εκπαίδευσης στις αναπτυσσόµενες χώρες» 1. Η πρωτοβουλία Education for All-Fast Track Η πρωτοβουλία Fast-Track είναι µία συµφωνία για την εκπαίδευση στις αναπτυσσόµενες χώρες, που στηρίζεται στη χρηµατοδότηση χωρών που είναι διατεθειµένες να δώσουν απόλυτη προτεραιότητα στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση και να εκπονήσουν πολιτικές για τη βελτίωση της ποιότητας και της αποδοτικότητας του συστήµατος πρωτοβάθµιας εκπαίδευσής τους. Επιπλέον, οι χορηγοί βοήθειας παρέχουν µέσα και εµπειρογνωµοσύνη προκειµένου να επιτευχθεί µεγαλύτερος συντονισµός, µε στόχο να καταστεί αποτελεσµατικότερη η ανάπτυξη. Η Παγκόσµια Τράπεζα παρέχει το πλαίσιο για την εν λόγω πρωτοβουλία. Στη Σύνοδο Κορυφής του G8 στον Καναδά (2002), οι παγκόσµιοι ηγέτες συµφώνησαν επί της πρωτοβουλίας αυτής. Για 18 από τις φτωχότερες χώρες αυτό σηµαίνει ότι θα τους ζητηθεί να εκπονήσουν σχέδια δράσης για την πρόσβαση όλων των παιδιών στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση. Τον Νοέµβριο του 2002 συζητήθηκαν τα σχέδια αυτά στην πρώτη διάσκεψη των χορηγών βοήθειας στις Βρυξέλλες. Μετά το πέρας της συνάντησης ανακοινώθηκε ότι επτά 2 χώρες θα λάβουν ενίσχυση για την υλοποίηση των σχεδίων δράσης τους. Αυτό συνεπάγεται συνδροµή για τη δηµιουργία των απαραίτητων υποδοµών και την κάλυψη ενός 1 Ψήφισµα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το σχέδιο γενικού προϋπολογισµού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονοµικό έτος 2003(C5-0300/2002 2002/2004(BUD)) και για το σηµείωµα τροποποίησης αριθ. 1/2003 στο σχέδιο γενικού προϋπολογισµού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το οικονοµικό έτος 2003 (12640/2002 C5-0480/2002) 2 Μπουρκίνα Φάσο, Γουινέα, Γουιάνα, Ονδούρα, Μαυριτανία, Νικαράγουα και Νίγηρας PR\487958.doc 15/18 PE 310.517

χρηµατοδοτικού ελλείµµατος που υπολογίζεται ότι θα ανέρχεται περίπου σε 400 εκατοµµύρια δολάρια µεταξύ 2003 και 2005. Από άλλες πέντε 1 χώρες ζητείται στο πλαίσιο της συµφωνίας να εκπονήσουν σχέδια πολιτικής, προκειµένου να µπορέσουν να συµµετάσχουν στην πρωτοβουλία Fast-Track εντός προθεσµίας. Από τους χορηγούς βοήθειας συµµετέχουν προς το παρόν ο Καναδάς και οι Κάτω Χώρες. Είναι καίριας σηµασίας να συµµετάσχει και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην οµάδα των χορηγών βοήθειας το ταχύτερο δυνατόν. Εκπαίδευση για όλους: κορίτσια και αγόρια Κατά τη διάσκεψη κορυφής του ΟΗΕ «A World Fit for Children», τονίστηκε για άλλη µια φορά ότι όλα τα αγόρια και τα κορίτσια πρέπει να έχουν πρόσβαση στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση και να την ολοκληρώσουν, ότι η δωρεάν, υποχρεωτική και καλής ποιότητος εκπαίδευση αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο µιας πρωτοβάθµιας εκπαίδευσης ανοιχτής σε όλους και ότι θα πρέπει να καταργηθούν οι διακρίσεις λόγω φύλου στην πρωτοβάθµια και τη δευτεροβάθµια εκπαίδευση 2. Επίσης, κατά τη διάρκεια της ιάσκεψης Κορυφής για την αειφόρο ανάπτυξη στο Γιοχάνεσµπουργκ (2002) οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων και οι εκπρόσωποι των κοινωνικών φορέων και των επιχειρήσεων που παραβρέθηκαν, αναγνώρισαν για µια ακόµη φορά ότι «η επίτευξη των διεθνών συµπεφωνηµένων στόχων ανάπτυξης, συµπεριλαµβανοµένων και εκείνων που αναφέρονται στην δήλωση της Χιλιετίας, θα απαιτήσει σηµαντικές αυξήσεις στη ροή των χρηµατοπιστωτικών πόρων για την εκπαίδευση» 3. Στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής περιλαµβάνονται ορισµένοι από αυτούς τους στόχους, άλλοι όµως όχι. Προκειµένου να επιτευχθούν οι στόχοι έως το 2015, απαιτούνται οι ακόλουθοι ποσοτικοί δείκτες: ποσοστό εγγραφών στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση και ποσοστό ολοκλήρωσης αυτής, επίτευξη της ισότητας των φύλων και ικανότητα γραφής και ανάγνωσης. Ως προς τους ποιοτικούς στόχους, πρέπει η εκπαίδευση να πληροί τις εξής προϋποθέσεις:να παρέχεται από εκπαιδευτικούς καλά καταρτισµένους και µε ενδιαφέρον για την δουλειά τους, να υπάρχει το κατάλληλο διδακτικό πρόγραµµα και ικανοποιητικό εκπαιδευτικό υλικό, κατάλληλη γλωσσική κατάρτιση, ευχάριστο σχολικό περιβάλλον και προώθηση της συµµετοχής των γονέων και της κοινότητας. Αυτοί οι ποσοτικοί και ποιοτικοί στόχοι πρέπει να συνδεθούν από την Επιτροπή µε ένα σαφές χρονοδιάγραµµα και να υποβληθεί σχετική έκθεση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα στην εκπαίδευση Η εκπαίδευση έχει αναγνωριστεί σαφώς από τον Παγκόσµιο Οργανισµό Εµπορίου ως αρµοδιότητα των εθνικών αρχών. Ο δηµόσιος χαρακτήρας αυτής της υπηρεσίας είναι αδιαµφισβήτητος. Η συµµετοχή της ιδιωτικής εκπαίδευσης και η συµβολή του επιχειρησιακού κλάδου είναι ευπρόσδεκτες, ιδίως στον τοµέα της επαγγελµατικής κατάρτισης. Τα άτοµα που απασχολούνται στην εκπαίδευση πρέπει να αµείβονται επαρκώς. εν πρέπει ποτέ να αντικαθίστανται από εθελοντές, όπως υπάρχει ο κίνδυνος να συµβεί σε ορισµένες περιπτώσεις. Οι δάσκαλοι και το εκπαιδευτικό προσωπικό αξίζουν λόγω αυτής τους της ιδιότητας την αναγνώριση και την εκτίµηση της κοινωνίας. Όλες οι διεθνείς πρωτοβουλίες πρέπει να έχουν ως στόχο την ενίσχυση της θέσης τους και όχι την υπονόµευσή της. 1 Ινδία, Πακιστάν, Μπανγκλαντές, ηµοκρατία του Κονγκό και Νιγηρία 2 http://www.unicef.org/specialsession/documentation/index.html 3 http://www.johannesburgsummit.org/html/documents/summit_docs/2309_planfinal.htm#_ftn2: paragraph 75 (IX: Means of implementation) PE 310.517 16/18 PR\487958.doc

Στο Πακιστάν χιλιάδες εκπαιδευτικοί διαδήλωσαν κατά των προτάσεων της κυβέρνησης να εµπλακεί ο ιδιωτικός τοµέας στην ανώτερη εκπαίδευση ούτως ώστε να αυξηθεί το ποσοστό εγγραφών. Σύµφωνα µε τους εκπαιδευτικούς, αυτό θα οδηγήσει σε αύξηση των τελών εγγραφής στα ιδρύµατα που λαµβάνουν κρατική ενίσχυση, µε αποτέλεσµα να αποκλείονται πρακτικά από την ανώτερη εκπαίδευση οι φτωχοί φοιτητές. Στις διαδηλώσεις συµµετείχαν και φοιτητές, καθώς φοβούνται αύξηση των τελών εγγραφής. Σε πληθυσµό 143 εκατοµµυρίων µόλις το 3% των ατόµων ηλικίας µεταξύ 17 και 23 ετών έχουν πρόσβαση στην ανώτερη εκπαίδευση. Πηγή: TerraViva Europe, 24 Οκτωβρίου 2002 HIV/AIDS Λόγω της επιδηµίας του HIV/AIDS παιδιά πεθαίνουν, εγκαταλείπουν όλο και πιο συχνά το σχολείο χωρίς να έχουν ολοκληρώσει την εκπαίδευσή τους και υποφέρουν από ψυχικά τραύµατα και διακρίσεις. Λιγότερα παιδιά φοιτούν στο σχολείο καθώς πολλά παιδιά αναγκάζονται να το εγκαταλείψουν για να δουλέψουν, επειδή οι γονείς τους έχουν πεθάνει από HIV/AIDS. Επίσης, υπολογίζεται ότι 860.000 παιδιά στην νοτίως της Σαχάρας Αφρική έχασαν τους δασκάλους το 1999 τους λόγω της επιδηµίας HIV/AIDS 1. Οι άµεσες συνέπειες της επιδηµίας είναι πολυάριθµες. Τα υψηλά ποσοστά κρουσµάτων και θανάτων µεταξύ των εκπαιδευτικών έχουν επηρεάσει σε µεγάλο βαθµό τα επίπεδα προσφοράς και ποιότητας της εκπαίδευσης. Σε ορισµένες χώρες είναι περισσότεροι οι εκπαιδευτικοί που αποβιώνουν από αυτούς που συνταξιοδοτούνται. Στην Κεντροαφρικανική ηµοκρατία, το HIV/AIDS είναι η κυριότερη αιτία θανάτου µεταξύ εκπαιδευτικών. Η UNAIDS εκτιµά ότι το 25-50% του συνόλου των εκπαιδευτικών της χώρας θα έχει πεθάνει από AIDS το 2005. Μεταξύ 1996 και 1998, ο αριθµός των εκπαιδευτικών που απεβίωσαν ήταν σχεδόν ίσος µε τον αριθµό αυτών που συνταξιοδοτήθηκαν. Από αυτούς που απεβίωσαν, περίπου το 85% έπασχε από AIDS. Πηγή: In Irin, HIV/AIDS Leading Cause of Death for Teachers, 1 Σεπτεµβρίου 2001 Όχι µόνο µειώνεται ο αριθµός των εκπαιδευτικών, αλλά λόγω της επιδηµίας του AIDS γίνεται αναγκαστικά και ανακατανοµή των πόρων. Οι πόροι δεν χρησιµοποιούνται πλέον για επενδύσεις στην ποιότητα της εκπαίδευσης, αλλά µεγάλο µέρος αυτών δαπανάται για τις συντάξεις των οικογενειών των θυµάτων του AIDS και το υπόλοιπο για την κατάρτιση νέων εκπαιδευτικών. Ιδιαίτερη σηµασία έχει να αποδοθεί προσοχή στις συνέπειες της επιδηµίας, κυρίως µέσω της εκπαίδευσης. Η άγνοια είναι ο κυριότερος λόγος για τον οποίο η επιδηµία αυτή είναι τόσο διαδεδοµένη. Με την ενηµέρωση πρέπει να συνειδητοποιήσουν οι άνθρωποι ότι διατρέχουν κίνδυνο, γιατί διατρέχουν αυτόν τον κίνδυνο και πώς µπορεί να αποτραπεί η περαιτέρω διάδοση του ιού. Στο σηµείο αυτό δεν αρκεί η ενηµέρωση στο σχολείο, απαιτείται η εµπλοκή ολόκληρης της κοινότητας. 1 The Progress of Nations 2000 (UNICEF), 2001 PR\487958.doc 17/18 PE 310.517

Συρράξεις και η κατάσταση µετά το πέρας των συρράξεων Εκατόν δεκατρία εκατοµµύρια παιδιά δεν φοιτούν στο σχολείο. Το 82% αυτών ζουν σε περιοχές που πλήττονται από συγκρούσεις ή έχουν πληγεί στο παρελθόν. Τα σχολεία συχνά αποτελούν στόχο και οι εκπαιδευτικοί διατρέχουν κίνδυνο. Οι παρατεταµένες και ευρύτερης εµβέλειας συρράξεις µπορεί να οδηγήσουν σε κατάρρευση του εκπαιδευτικού συστήµατος. Για τα παιδιά, η εκπαίδευση είναι ένα σηµαντικό µέσο για να επουλωθούν τα τραύµατα που προκαλεί ένας πόλεµος. Πηγαίνοντας κάθε µέρα στο σχολείο, έχουν την αίσθηση ότι έχουν επανέλθει οι φυσιολογικοί ρυθµοί ζωής. Έχει µπει ο χειµώνας και τα σχολεία στο Αφγανιστάν είναι κλειστά εδώ και τρεις µήνες. Στις αρχές Μαρτίου αρχίζει η νέα σχολική χρονιά, αλλά η δασκάλα Nadima Maiwan δεν σκοπεύει να µείνει µέχρι τότε στο σπίτι µε σταυρωµένα τα χέρια. Τους επόµενους µήνες αυτή και πολλοί συνάδελφοί της θα παραδώσουν χειµερινά µαθήµατα σε κορίτσια που θέλουν να καλύψουν τα κενά τους στο σχολείο. «εν µου αρέσει να κάθοµαι σπίτι. Πέντε χρόνια υπό το καθεστώς των Ταλιµπάν ήταν αρκετά», λέει. ιδάσκει αγγλικά στο σχολείο Abdul Qasim Ferdousi, ένα από τα µεγαλύτερα σχολεία θηλέων στην Καµπούλ. Όταν οι Ταλιµπάν κατέλαβαν την Καµπούλ τον Σεπτέµβριο του 1996, το σχολείο αριθµούσε 6.000 µαθήτριες. Σήµερα, στα τέλη του πρώτου έτους µετά την ανατροπή των Ταλιµπάν, οι οποίοι απαγόρευαν την εκπαίδευση των κοριτσιών, το σχολείο Ferdousi ξεχειλίζει από δραστηριότητα. 273 δάσκαλοι, µεταξύ των οποίων µόνο 17 άνδρες, διδάσκουν περίπου 7.500 κορίτσια και 2.700 αγόρια. (...) Από έρευνα της UNICEF για το σύνολο της χώρας (...) προκύπτει ότι στα τέλη Ιουλίου περίπου 3 εκατοµµύρια παιδιά (...) φοιτούσαν στο σχολείο. (...) Αυτό σηµαίνει ότι ακόµη υπάρχουν πολλά παιδιά στο Αφγανιστάν που δεν πηγαίνουν σχολείο. Ωστόσο, σύµφωνα µε την UNICEF, µπορεί να γίνει λόγος για µεγάλη επιτυχία του προγράµµατος «Επιστροφή σο σχολείο», που ξεκίνησε (...)στις αρχές του τρέχοντος έτους. «Στις αρχές της σχολικής χρονιάς, τον Μάρτιο, είχαµε υπολογίσει ότι περίπου 1,7 εκατοµµύρια παιδιά θα φοιτήσουν στην πρωτοβάθµια εκπαίδευση, δηλαδή στις τάξεις πρώτη έως έκτη. Στην πραγµατικότητα, µόνο στην πρώτη τάξη υπολογίζεται ότι φοιτούν 1,3 εκατοµµύρια παιδιά. Αυτό είναι ένα ιδιαίτερα ελπιδοφόρο στοιχείο, καθώς µας επιτρέπει να αναµένουµε µεγάλο ποσοστό µαθητών που θα συνεχίσουν στην ανώτερη βαθµίδα», λέει ο εκπρόσωπος της UNICEF στην Καµπούλ, Chulho Hyun Πηγή: NRC Handelsblad, 9 εκεµβρίου 2002 PE 310.517 18/18 PR\487958.doc