Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ΕΥ ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου Περιφερειακό Συµβούλιο Νοτίου Αιγαίου ΠΕΠ ΝΟΤΙΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ 2000-2006 ΠΟΡΕΙΑ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ - ΤΕΛΙΚΗ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗ Σύρος, 7 Νοεµβρίου 2007
Α. Γενικά Λίγες µόλις µέρες πριν περάσουµε στο 2008 που είναι η χρονιά στην οποία το ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2000-2006 ολοκληρώνεται και ως προς το φυσικό και ως προς το οικονοµικό του αντικείµενο, το Πρόγραµµα παίρνει πλέον την τελική του µορφή. Από τις εντάξεις και τις συµβασιοποιήσεις που κάναµε όλα αυτά τα χρόνια - από την έγκριση και έναρξη του Προγράµµατος το 2001 µέχρι σήµερα - και από αυτές που προγραµµατίζουµε να κάνουµε το αµέσως επόµενο διάστηµα, φαίνεται ότι έχουµε υπερκαλύψει τις διαθέσιµες δεσµεύσεις του ΠΕΠ. Συνεπώς αυτό που αποµένει είναι να διασφαλίσουµε, µέσω κάποιων διορθωτικών κινήσεων, την οµαλή πορεία του και να καταβάλουµε κάθε δυνατή προσπάθεια για να ολοκληρώσουµε τα έργα και να αξιοποιήσουµε πλήρως και τους υπόλοιπους πόρους του Προγράµµατος. Στόχος µας είναι αφενός να παραδώσουµε έργα χρήσιµα και λειτουργικά και αφετέρου να µη µεταφέρουµε αυξηµένες ανειληµµένες υποχρεώσεις στον κρατικό προϋπολογισµό, ούτε να υπερφορτώσουµε το Πρόγραµµά µας της νέας Προγραµµατικής Περιόδου, το οποίο αναµένουµε να εγκριθεί πολύ σύντοµα και που η επιλεξιµότητά του, όπως είναι γνωστό, είναι εξασφαλισµένη από 1.1.2007. Οι ενέργειές µας, όπως είχαµε ενηµερώσει τα µέλη του Περιφερειακού Συµβουλίου και στην προηγούµενη συνεδρίασή του τον περασµένο Μάιο στη Ρόδο, επικεντρώνονται κυρίως στα εξής: στη διαχείριση της προγραµµατικής υπερδέσµευσης (overbooking), δηλαδή της ένταξης έργων που ο συνολικός τους προϋπολογισµός υπερβαίνει τον προϋπολογισµό του Προγράµµατος. Η υπερδέσµευση αυτή όπως είναι ευνόητο, καθώς το Πρόγραµµα βαδίζει προς το τέλος του θα πρέπει σταδιακά να µειώνεται και να συγκλίνει µε τους εγκεκριµένους πόρους, µε τον εντοπισµό των έργων που αδυνατούν να ολοκληρωθούν µέχρι τη λήξη του ΠΕΠ, την απένταξή τους από το Πρόγραµµα και τη διερεύνηση της δυνατότητας άλλης χρηµατοδότησής τους στη δηµοσίευση και των τελευταίων προσκλήσεων και την ένταξη και συµβασιοποίηση όσων έργων µπορούν να ολοκληρωθούν έως 31.12.2008 στην προσαρµογή του Προγράµµατος µε την τελική του αναθεώρηση και στη συνέχεια ανάλογη τροποποίηση του Συµπληρώµατος Προγραµµατισµού (σηµειακές µεταφορές πόρων από Μέτρο σε Μέτρο εντός του ίδιου Άξονα Προτεραιότητας, διεύρυνση επιλεξιµότητας και τελικών δικαιούχων, προσαρµογή δεικτών, κτλ.). Β. Πορεία Υλοποίησης Η σηµερινή εικόνα του ΠΕΠ, σύµφωνα µε στοιχεία υλοποίησης έως 31.10.2007 είναι συνοπτικά η εξής: Έχουν ενταχθεί 668 έργα και ενέργειες µε συνολικό προϋπολογισµό 648,2 εκ., υπερκαλύπτοντας κατά 26,1 % τις δεσµεύσεις δηµόσιας δαπάνης του Προγράµµατος (514 εκ. ) Πορεία Υλοποίησης Τελική Αναθεώρηση ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2000-2006 2
Οι νοµικές δεσµεύσεις ανέρχονται σε 526,1 εκ., υπερκαλύπτοντας τις δεσµεύσεις δηµόσιας δαπάνης του Προγράµµατος Οι συνολικές πραγµατοποιηθείσες δαπάνες από την έναρξη του Προγράµµατος µέχρι σήµερα είναι 330,3 εκ. και το ποσοστό απορρόφησης έχει φτάσει σε 64,3 %. Το ποσό που έχει εισπραχθεί από τα τρία διαρθρωτικά ταµεία µετά από 43 αιτήσεις πληρωµής (συµπεριλαµβανοµένης και της προκαταβολής του 7% που δόθηκε µε την έγκριση του Προγράµµατος) ανέρχεται σε 223,7 εκ.,. Στους δύο πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται συνοπτικά η πρόοδος του Προγράµµατος κατά ιαρθρωτικό Ταµείο και η συγκριτική εικόνα των δύο νοµών της Περιφέρειας από πλευράς ρυθµών υλοποίησης. Στον δεύτερο πίνακα υπολογίζονται φυσικά µόνο οι πράξεις που αφορούν τους δύο νοµούς και όχι αυτές που έχουν διαπεριφερειακό χαρακτήρα. ποσά σε εκ. Ενταγµένες Πράξεις Νοµικές εσµεύσεις Πληρωµές Αριθµός Π/Υ.. Ποσοστό επί της Εγκ/νης.. Π/Υ.. συµβάσεων Ποσοστό επί της της Εγκ/νης.. Ποσό.. Ποσοστό επί της Εγκ/νης.. 1 2 3 4 5 6 7 Ε.Τ.Π.Α. 348 525,0 128,1% 416,5 101,6% 253,3 61,8% Ε.Γ.Τ.Π.Ε.-Π. 96 58,8 118,1% 50,7 101,8% 31,7 63,7% Ε.Κ.Τ. 224 64,4 118,6% 59,0 108,6% 45,4 83,6% Σύνολο 668 648,2 126,1% 526,1 102,4% 330,3 64,3% ποσά σε εκ. Ενταγµένες Πράξεις Αριθµός Προϋπ/σµός Ποσοστό επί του συνόλου Νοµικές εσµεύσεις Π/Υ συµβάσεων Ποσοστό επί του συνόλου Πληρωµές Ποσό Ποσοστό επί του συνόλου 1 2 3 4 5 6 7 Έργα Ν. ωδεκανήσου 312 299,1 55,2% 239,3 55,8% 151,2 58,6% Έργα Ν. Κυκλάδων 243 242,6 44,8% 189,7 44,2% 106,7 41,4% Σύνολο 555 541,7 100,0% 428,9 100,0% 257,9 100,0% Γ. Κανόνας ν+2 Η κατάσταση που έχει διαµορφωθεί µέχρι στιγµής ως προς τις υποχρεώσεις του κανόνα ν+2, είναι η ακόλουθη. Στο ΕΚΤ (Κοινωνικό Ταµείο) έχουν υπερκαλυφθεί από πολύ νωρίς οι δεσµεύσεις, όπως ακριβώς συνέβη και τις προηγούµενες χρονιές στις οποίες ανταποκριθήκαµε πολύ γρήγορα στην επίτευξη των στόχων µας Πορεία Υλοποίησης Τελική Αναθεώρηση ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2000-2006 3
Στο ΕΓΤΠΕ-Π (Γεωργικό Ταµείο) το ποσό που µένει να απορροφήσουµε για να φτάσουµε στο στόχο του ν+2 µέχρι 31.12.2007 είναι της τάξης των 4,8 εκ.. Πιστεύουµε ότι τα ήδη υλοποιούµενα έργα µπορούν να µας οδηγήσουν στην επίτευξη και αυτού του στόχου Στο ΕΤΠΑ (Περιφερειακό Ταµείο) η κατάσταση είναι αρκετά πιο δύσκολη. Μέχρι το τέλος του έτους θα πρέπει να απορροφηθούν 36,8 εκ.. Το ποσό αυτό όµως είναι χαµηλότερο σε σύγκριση µε αυτά που απορροφήσαµε τους τελευταίους δύο µήνες και του 2005 και του 2006 και ως εκ τούτου είµαστε αισιόδοξοι ότι θα καταφέρουµε να φτάσουµε στο στόχο µας και σε αυτό το ταµείο Στον επόµενο πίνακα δίνεται η συνοπτική εικόνα των υποχρεώσεων του κανόνα ν+2 ανά ιαρθρωτικό Ταµείο. ιαρθρωτικό Ταµείο (.Τ.) Συµµετοχή.Τ. στη έσµευση Ετών 2001-2005 Προκαταβολή που έχει εισπραχθεί Συµµετοχή.Τ. στις πραγµ/θείσες δαπάνες έως 29-10-2007 Υπολειπόµενο Ποσό έσµευσης Ετών 2001-2005 Απαιτούµενο Ποσό πληρωµών ( ηµόσια απάνη) έως 31-12-2007 1 2 3 4 5 = 2-(3+4) 6 Ε.Τ.Π.Α. 260.385.682 21.014.000 210.401.214 28.970.468 36.752.646 Ε.Γ.Τ.Π.Ε.-Π. 30.720.218 2.515.668 24.534.962 3.669.588 4.804.548 Ε.Κ.Τ. 33.762.725 2.515.649 37.589.912 0 0 Σύνολο 324.868.625 26.045.317 272.526.088 32.640.055 41.557.194. Τελική Αναθεώρηση Προγράµµατος Όπως είναι γνωστό οι χρηµατοδοτικοί πίνακες του Προγράµµατος σε επίπεδο Άξονα Προτεραιότητας και Ταµείου έχουν «κλειδώσει» από την προηγούµενη αναθεώρηση και συνεπώς δεν είναι δυνατή καµιά µεταφορά πόρων από Άξονα σε Άξονα, ούτε φυσικά και τροποποίηση του συνολικού ποσού της κοινοτικής χρηµατοδότησης. Έτσι οι µόνες µεταφορές που είναι εφικτές είναι αυτές που γίνονται από Μέτρο σε Μέτρο εντός του ίδιου Άξονα. Έχουµε επίσης τη δυνατότητα να κάνουµε λεκτικές επεµβάσεις και προσθήκες µε τις οποίες να διευρύνουµε την επιλεξιµότητα των δράσεων και των τελικών δικαιούχων σε συγκεκριµένα µέτρα, ώστε να υπάρχει η απαιτούµενη ευελιξία που θα µας επιτρέψει να καλύψουµε πλήρως µε έργα και δαπάνες τους πόρους κάθε Μέτρου. Τέλος µπορεί να γίνει αιτιολογηµένα τροποποίηση των τιµών σε δείκτες του Προγράµµατος, ώστε αυτοί να είναι επιτεύξιµοι σε σχέση µε τα ενταγµένα έργα. Πιο συγκεκριµένα οι προτεινόµενες τροποποιήσεις, οι οποίες τίθενται υπόψη των µελών του Περιφερειακού Συµβουλίου, είναι οι εξής. Μέτρο 1.1 «Εναέριες Μεταφορές» Προσθήκη στις επιλέξιµες δράσεις των «εξοπλισµών αεροδροµίων» Μέτρο 2.1 «Υποδοµές Περιβάλλοντος Προσθήκη στις επιλέξιµες δράσεις της «προµήθειας κινητού εξοπλισµού» Μέτρο 4.6 «Αναβάθµιση Περιβάλλοντος και Ποιότητα Ζωής» Πορεία Υλοποίησης Τελική Αναθεώρηση ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2000-2006 4
Προσθήκη στις επιλέξιµες δράσεις της «Ανάδειξης πολιτιστικής κληρονοµιάς αστικών κέντρων» Μέτρο 5.7 «Βασικές Υποδοµές» Προσθήκη στις επιλέξιµες δράσεις των παρακάτω: Ανάδειξη πολιτιστικής κληρονοµιάς ράσεις εναλλακτικών µορφών τουρισµού Ενέργεια Στον πίνακα που ακολουθεί περιλαµβάνονται οι προτεινόµενες µεταφορές πόρων δηµόσιας δαπάνης από Μέτρο σε Μέτρο εντός του ίδιου Άξονα Προτεραιότητας. Πρόταση µεταφοράς πόρων ηµόσιας απάνης µεταξύ Μέτρων εντός των Αξόνων Ποσά σε Περιγραφή Αξόνων και Μέτρων ηµόσια δαπάνη Μέτρου Μεταβολή δηµόσιας δαπάνης Νέα δηµόσια δαπάνη Μέτρου Άξονας 3: Έλεγχος της τουριστικής ανάπτυξης και αναπροσανατολισµός της 3.1 Υποδοµές θαλάσσιου τουρισµού 10.089.294-4.289.000 5.800.294 3.2 ράσεις ενίσχυσης θαλάσσιου τουρισµού µε συµµετοχή του ιδιωτικού τοµέα 8.436.950 1.050.000 9.486.950 3.3 Ενισχύσεις τουριστικής υποδοµής 26.830.930 7.727.279 34.558.209 3.4 Πολιτιστική ανάπτυξη και πολιτιστικός τουρισµός 29.225.494-1.655.418 27.570.076 3.5 Προώθηση εναλλακτικών µορφών τουρισµού - Καινοτόµες δράσεις 10.945.754-2.832.861 8.112.893 Άξονας 5: Ανάπτυξη της υπαίθρου και ενίσχυση νησιών και περιοχών χαµηλής οικονοµικής ανάπτυξης 5.7 Βασικές υποδοµές 23.851.270 4.574.565 28.425.835 5.11 Ειδικές ενέργειες για τη στήριξη µικρών νησιών και αποµονωµένων νησιωτικών περιοχών 13.887.937-4.574.565 9.313.372 Άξονας 6: Τεχνική βοήθεια 6.1 Εφαρµογή Ε.Τ.Π.Α. 3.204.610 530.574 3.735.184 6.4 Μελέτες Ωρίµανσης και προετοιµασίας Προγραµµατικής Περιόδου 2.276.909-530.574 1.746.335 Το χρονοδιάγραµµα της διαδικασίας Αναθεώρησης 2007, όπως µας γνωστοποιήθηκε από το Υπ.Οι.Ο. είναι το εξής: Μέχρι 05/11/07 οι ιαχειριστικές Αρχές αποστέλλουν ηλεκτρονικά στην Υπ.Οι.Ο. το τελικό draft της πρότασης αναθεώρησης του Προγράµµατος τους. Μέχρι τις 09/11/07 το Υπ.Οι.Ο. επιστρέφει ηλεκτρονικά στις ιαχειριστικές Αρχές το τελικό draft µε ενσωµατωµένες τις παρατηρήσεις για την πρόταση Αναθεώρησης. Μέχρι τις 16/11/07 ολοκληρώνεται η γραπτή διαδικασία έγκρισης της πρότασης Αναθεώρησης των Προγραµµάτων από τις Επιτροπές Παρακολούθησης. Μέχρι τις 19/11/07 οι ιαχειριστικές Αρχές των Προγραµµάτων αποστέλλουν στο Υπ.Οι.Ο. την εγκεκριµένη πρόταση Αναθεώρησης του προγράµµατος. Πορεία Υλοποίησης Τελική Αναθεώρηση ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2000-2006 5
Μετά την ολοκλήρωση της αναθεώρησης θα ακολουθήσει γραπτή διαδικασία για την προσαρµογή στην αναθεώρηση και των Συµπληρωµάτων Προγραµµατισµού. Τέλος σηµειώνεται ότι λόγω των καταστροφών που προκλήθηκαν από τις πυρκαγιές του καλοκαιριού, τα ΠΕΠ των Περιφερειών που επλήγησαν καθώς και τα Τοµεακά Προγράµµατα πήραν παράταση ενός χρόνου για την υλοποίησή τους. Για το λόγο αυτό, σύµφωνα µε πρόσφατη ενηµέρωση από το Υπουργείο Οικονοµίας και Οικονοµικών, δεν θα γίνουν δεκτά από µέρους της ΕΕ τα έργα - γέφυρες για την προγραµµατική περίοδο 2007-2013, που είχαν προταθεί από την ελληνική πλευρά. Συνεπώς θα πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για την ολοκλήρωση των έργων της Περιφέρειάς µας (για όσα φυσικά από αυτά είναι εφικτό αυτό) που είχαν προταθεί ως έργα - γέφυρες, µέσα από το ΠΕΠ. Πορεία Υλοποίησης Τελική Αναθεώρηση ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2000-2006 6
ΠΙΝΑΚΕΣ - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 Ενταγµένα έργα ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2000-2006, (στοιχεία έως 31.10.2007) 2 Πορεία Υλοποίησης Π.Ε.Π. Νοτίου Αιγαίου 2000-2006 ανά Άξονα Προτεραιότητας και ιαρθρωτικό Ταµείο, (στοιχεία έως 31.10.2007) ( εσµεύσεις ηµόσιας απάνης / Ενταγµένα Έργα / Νοµικές εσµεύσεις / Απορρόφηση / Υπόλοιπο Πόρων) Πορεία Υλοποίησης Τελική Αναθεώρηση ΠΕΠ Νοτίου Αιγαίου 2000-2006 7