Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Η Μ Ο Κ Ρ Α Τ Ι Α ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Η Μ Ο Κ Ρ Α Τ Ι Α ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΤΗΣ ΗΜΟΣΙΑΣ ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ Για τη διερεύνηση των πιθανών αδυναµιών των εµπλεκοµένων υπηρεσιών και των ευθυνών για αµέλεια ή καθυστερηµένη εκδήλωση ενεργειών, κατά το συνολικό χειρισµό του θέµατος της εισαγωγής στη χώρα από την Ουκρανία ηλιελαίου επιµολυσµένου µε ορυκτέλαιο Νικόλαος Μπούρτζινος Ειδικός Επιθεωρητής Γ.Ε... Γεώργιος Μουτσάκης Επιθεωρητής-Ελεγκτής Σ.Ε.Ε.. Παναγιώτης Χαλαζωνίτης Επιθεωρητής Σ.Ε.Υ.Υ.Π. Αθήνα, Οκτώβριος 2008

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΣΕΛΙ Α ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ 2 Α. ΓΕΝΙΚΑ / ΕΝΤΟΛΗ ΕΛΕΓΧΟΥ 3 Β. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ 3 Γ. ΦΟΡΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Γ1. Έλεγχος τροφίµων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης 4 Γ1.1 Σύστηµα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Τρόφιµα και Ζωοτροφές (Rapid Alert System for Feed & Food R.A.S.F.F.) 5 Γ1.2 Έντυπο Κοινοποίησης (Notification form) 6 Γ2. Έλεγχος τροφίµων σε εθνικό επίπεδο 7 Γ2.1 Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.) 9 Γ2.2 Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (ΥΠ.Α.Α.Τ.) 9 Γ2.3 Γενικό Χηµείο του Κράτους (Γ.Χ.Κ.) 10 Γ2.4 Εργαστήρια 10 Γ3. Νοµικό πλαίσιο Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις 10. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ 1. Σύστηµα έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιµα και τις ζωοτροφές 16 2. Ενέργειες του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.) 30 3. Ενέργειες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίµων 49 4. Ενέργειες του Γενικού Χηµείου του Κράτους (Γ.Χ.Κ.) 59 Ε. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Ε1. Ενεργοποίηση Ε.Φ.Ε.Τ. 63 Ε2. Ελλείψεις-Προβλήµατα θεσµικού πλαισίου 65 Ε3. Εκπόνηση σχεδίων ελέγχων 67 Ε4. Λειτουργία επιχείρησης «ΜΑΝΟΣ ΑΕ» 68 Ε5. Ενηµέρωση του καταναλωτικού κοινού 68 Ε6. Προσδιορισµός επικινδυνότητας του επιµολυντή 69 Ε7. Ιχνηλάτιση - Εντοπισµός και διαδικασία απόσυρσης 70 Ε8. ιαβίβαση αλληλογραφίας συστήµατος R.A.S.F.F. από το Γ.Χ.Κ. στις περιφερειακές Χηµικές Υπηρεσίες 71 ΣΤ. ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ 71 Ζ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Πίνακας 1. Νοµικό πλαίσιο 74 Πίνακας 2. Επείγουσες κοινοποιήσεις του συστήµατος έγκαιρης προειδοποίησης 76-1 -

ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ Α.Γ.Γ.Π. Απόφαση Γεν. Γραµµατέα Περιφέρειας Α.Ε. Ανώνυµη Εταιρία Α.Ν. Αναγκαστικός Νόµος Α.Π. α.π. Αριθµός πρωτοκόλλου Β.. Βασιλικό ιάταγµα Γ.Γ.Π. Γενικός Γραµµατέας Περιφέρειας Γ.Ε... Γενικός Επιθεωρητής ηµόσιας ιοίκησης Γ.Χ.Κ. Γενικό Χηµείο του Κράτους.Α.Α. /νση Αγροτικής Ανάπτυξης (Νοµαρχιακής Αυτοδιοίκησης).Σ. ιοικητικό Συµβούλιο ΤΜΠΕ (ΥΠ.Α.Α.Τ.) /νση Μεταποίησης, Τυποποίησης & Ποιοτικού Ελέγχου Ε.Ε. Ευρωπαϊκή Ένωση E.K. Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως Ε.Κ.ΕΠ.Υ. Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας Ε.Σ.Ε.Τ. Επιστηµονικό Συµβούλιο Ελέγχου τροφίµων Ε.Σ.Π.Ε.Τ. Εθνικό Συµβούλιο Ελέγχου Τροφίµων Ε.Φ.Ε.Τ. Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων Κ.Υ.Α. Κοινή Υπουργική Απόφαση ΜΤ Μετρικός τόνος Ν.Α. Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ν.. Νοµοθετικό ιάταγµα Π.. Προεδρικό ιάταγµα ΠΚΠΦ&ΠΕ (ΥΠ.Α.Α.Τ.) Περιφερειακό Κέντρο Προστασίας Φυτών & Ποιοτικού Ελέγχου Σ.Ε.Ε... Σώµα Επιθεωρητών Ελεγκτών ηµόσιας ιοίκησης Σ.Ε.Υ.Υ.Π. Σώµα Επιθεωρητών Υπουργείου Υγείας Πρόνοιας ΥΠ.Α.Α.Τ. Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και τροφίµων ΥΠ.ΕΣ. Υπουργείο Εσωτερικών Υ.Υ.Κ.Α. Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Φ.Ε.Κ. Φύλλο Εφηµερίδας της Κυβερνήσεως ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΟΙ ΟΡΟΙ Additional Information = Συµπληρωµατική πληροφορία A.D.I. = adult daily intake (ηµερήσια κατανάλωση ενηλίκου) Alert Notification = Επείγουσα κοινοποίηση E.F.S.A. = European Food Safety Authority (Ευρωπαϊκή Αρχή Ασφάλειας των Τροφίµων) H.A.C.C.P. = Hazard Analysis and Critical Control Points (Ανάλυση κινδύνου και κρίσιµα σηµεία ελέγχου) ppm = parts per million (µέρη ανά εκατοµµύριο) R.A.S.F.F. = Rapid Alert System for Food and Feed (Σύστηµα έγκαιρης προειδοποίησης για τα τρόφιµα και τις ζωοτροφές) - 2 -

Α. ΓΕΝΙΚΑ-ΕΝΤΟΛΗ ΕΛΕΓΧΟΥ Εκδότης: Γενικός Επιθεωρητής ηµόσιας ιοίκησης Αρ. πρωτοκόλλου εντολής: ΓΕ / Φ.386/ 2008/ 4803/23.05.2008 Αντικείµενο ελέγχου: Η διερεύνηση των πιθανών αδυναµιών των εµπλεκοµένων υπηρεσιών και των ευθυνών για αµέλεια ή καθυστερηµένη εκδήλωση ενεργειών, κατά το συνολικό χειρισµό του θέµατος της εισαγωγής στη χώρα από την Ουκρανία ηλιελαίου επιµολυσµένου µε ορυκτέλαιο. Ελεγχόµενες Υπηρεσίες: Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.) Γενικό Χηµείο του Κράτους (Γ.Χ.Κ.) Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Τυχόν άλλες εµπλεκόµενες Υπηρεσίες Κλιµάκιο ελέγχου: Μπούρτζινος Νικόλαος, Ειδικός Επιθεωρητής, ΓΕ Μουτσάκης Γεώργιος, Επιθεωρητής Ελεγκτής, Σ.Ε.Ε... Χαλαζωνίτης Παναγιώτης, Επιθεωρητής, Σ.Ε.Υ.Υ.Π. Β. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΚΛΙΜΑΚΙΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ Για τη διενέργεια του ελέγχου το κλιµάκιο µετέβη στις ακόλουθες Υπηρεσίες: (i) Στις 5-6-2008 στον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.), όπου είχε συνεργασία µε τους: κ. Αντώνη Ζαµπέλα, Αντιπρόεδρο (και προεδρεύοντα την περίοδο εκείνη) κ. ηµήτρη Νάκο, Αναπληρωτή Γεν. ιευθυντή κ. Κων/νο Μπαρµπέρη, Προϊστάµενο /νσης Εργαστηριακών Ελέγχων (ii) Στις 11-6-2006 στο Γενικό Χηµείο του Κράτους (Γ.Χ.Κ.), όπου είχε συνεργασία µε τους: κα Αµαλία Πασά, Γενική ιευθύντρια κ. Ιωάννη Χροναίο, ιευθυντή της /νσης Τροφίµων κ. Βασίλη Τζαµτζή, Τµηµατάρχη Β Τµήµατος κα Ελένη Καραγιώργη, ιευθύντρια Αθηνών (iii) Στις 27-6-2008 στο Ε Τελωνείο Πειραιά, όπου είχε συνεργασία µε τους: κ. Ηλία Ζουριδάκη, ιευθυντή του Τελωνείου κ. Απόστολο Γκουγκουλιά, Υποδιευθυντή του Τελωνείου κα Κατερίνα Κοµνινακίδου, Τελωνειακό Επόπτη κ. ηµήτρη Ιωαννίδη, Τελωνειακό Ελεγκτή (iv) Στις 1-7-2008 στο Υπουργείο Γεωργικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, όπου είχε συνεργασία µε τους: κα Ευαγγελία Κουρέντα, Προϊσταµένη της /νσης Μεταποίησης, Τυποποίησης και Ποιοτικού Ελέγχου Προϊόντων Φυτικής Παραγωγής - 3 -

κα Χρυσούλα Παπαδηµητρίου, Προϊσταµένη του Τµήµατος Ποιοτικού Ελέγχου κα Μαρία Καµµένου, υπάλληλο του Τµήµατος Ποιοτικού Ελέγχου κ. ηµήτρη Μπάζο, υπάλληλο του Τµήµατος Ποιοτικού Ελέγχου κ. Βασίλη Ντσιαφέρη, υπάλληλο του Τµήµατος Ποιοτικού Ελέγχου (v) Στις 7-7-2008 στο Τελωνείο Ισθµίας, όπου είχε συνεργασία µε τον: κ. Κων/νο Γιαννακόπουλο, Προϊστάµενο του Τελωνείου (vi) Στις 24-9-2008 στο Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας (Ε.Κ.ΕΠ.Υ.) του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, όπου είχε συνεργασία µε τους: κ. Παναγιώτη Ευσταθίου, ιευθυντή του Ε.Κ.ΕΠ.Υ. κα Αθηνά Κύρλεση, Γεν. ιευθύντρια ηµόσιας Υγείας κα Βασιλική Κωστούλα, Προϊσταµένη Τµήµατος Ελέγχων Κ.Υ.Ε. Τέλος το Κλιµάκιο Ελέγχου, στις 23-6-2008 είχε συνεργασία µε τον κ. Ευάγγελο Λάζο, Πρόεδρο του Ε.Φ.Ε.Τ. µέχρι τις 19-5-2008 οπότε και παραιτήθηκε. Γ. ΦΟΡΕΙΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ Γ1. ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΕ ΕΠΙΠΕ Ο ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ Ένα από τα βασικά στοιχεία της λειτουργίας της αγοράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η εντός των ορίων της ελεύθερη κυκλοφορία των τροφίµων και των ζωοτροφών. Αυτό σηµαίνει ότι προϊόντα που σχετίζονται άµεσα ή έµµεσα µε τη διατροφή ανθρώπων ή ζώων που παράγονται ή εισάγονται σε ένα κράτος µέλος της Ε.Ε. µπορούν να κυκλοφορούν ελεύθερα σε όλα τα κράτη µέλη. Η ελεύθερη αυτή διακίνηση των εν λόγω προϊόντων σε µία αγορά αυτού του µεγέθους σε συνδυασµό µε την εξέλιξη της τεχνολογίας και της χηµείας στη διαδικασία παρασκευής, µεταποίησης, συσκευασίας και διακίνησης των τροφίµων και των ζωοτροφών κατέστησε επιβεβληµένη τη λήψη µέτρων για την ασφάλειά τους, ώστε να προστατευτεί η υγεία των καταναλωτών. Επίσης κρίθηκε απαραίτητο τα µέτρα αυτά να µπορούν να περιλάβουν και εν πολλοίς να υποκαταστήσουν αντίστοιχα µέτρα και πολιτικές των επί µέρους κρατών - µελών. Για τους πιο πάνω λόγους εκδόθηκε ο κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 178/2002 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της Ε.Ε., ο οποίος εφαρµόζεται σε όλα τα στάδια παραγωγής, µεταποίησης και διανοµής των τροφίµων και των ζωοτροφών. Με τον εν λόγω Κανονισµό: Καθιερώθηκαν µέτρα µε τα οποία εξασφαλίζεται η ασφάλεια των τροφίµων και των ζωοτροφών από την παραγωγή τους µέχρι και τη διάθεσή τους στον καταναλωτή Ιδρύθηκε ή Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίµων (European Food Safety Authority - E.F.S.A.), η οποία παρέχει ανεξάρτητες επιστηµονικές συµβουλές σε όλους τους τοµείς µε άµεσες ή έµµεσες επιπτώσεις στην ασφάλεια των τροφίµων. Συστάθηκε ως δίκτυο, σύστηµα έγκαιρης προειδοποίησης για την κοινοποίηση άµεσων ή έµµεσων κινδύνων για την υγεία των ανθρώπων και των ζώων που - 4 -

προέρχεται από τρόφιµα ή ζωοτροφές (Rapid Alert System for Food and Feed - R.A.S.F.F.). Σύµφωνα µε τον πιο πάνω Κανονισµό (178/2002) οι υπεύθυνοι των επιχειρήσεων τροφίµων «εξασφαλίζουν ότι τα τρόφιµα ή οι ζωοτροφές σε όλα τα στάδια της παραγωγής, µεταποίησης και διανοµής µέσα στην επιχείρηση που βρίσκεται υπό τον έλεγχό τους, ικανοποιούν τις απαιτήσεις της νοµοθεσίας για τα τρόφιµα, οι οποίες αφορούν τις δραστηριότητές τους και επαληθεύουν την ικανοποίηση αυτών των απαιτήσεων». Από την άλλη τα κράτη µέλη «εκτελούν τη νοµοθεσία για τα τρόφιµα, παρακολουθούν και επαληθεύουν εάν τηρούνται οι σχετικές απαιτήσεις της νοµοθεσίας αυτής από τους υπευθύνους των επιχειρήσεων τροφίµων σε όλα τα στάδια παραγωγής, µεταποίησης και διανοµής.» Εάν ο υπεύθυνος µιας επιχείρησης κρίνει ή έχει λόγους να πιστεύει ότι ένα τρόφιµο που έχει εισαγάγει, παραγάγει, µεταποιήσει, παρασκευάσει ή διανείµει ενδέχεται να µην είναι ασφαλές, οφείλει να ξεκινήσει τη διαδικασία απόσυρσής του και παράλληλα να ενηµερώσει τις αρµόδιες αρχές και το καταναλωτικό κοινό. Βασικό στοιχείο των πιο πάνω ενεργειών είναι η δυνατότητα εντοπισµού, αφενός της προέλευσης του τροφίµου ή των συστατικών από τα οποία αυτό παρήχθη και αφετέρου η δυνατότητα εύρεσης της πορείας διάθεσής του στην αγορά (ιχνηλασιµότητα). Στην Ελλάδα αρµόδιες αρχές για την εφαρµογή του Κανονισµού 178/2002 έχουν ορισθεί ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (Κ.Υ.Α. 088/2006 ΦΕΚ Β 175/13.2.2006, Κ.Υ.Α. 15523/2006 ΦΕΚ Β 1187/31.8.2006). Γ1.1 Σύστηµα Έγκαιρης Προειδοποίησης για Τρόφιµα και Ζωοτροφές (Rapid Alert System for Feed & Food - R.A.S.F.F.) Στο δίκτυο αυτού του συστήµατος συµµετέχουν: Τα Κράτη µέλη της Ε.Ε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίµων Για κάθε ένα από τα πιο πάνω µέρη του δικτύου έχει οριστεί ένα σηµείο επαφής (check point). Με τον όρο αυτό εννοείται το όργανο ή η υπηρεσία, η οποία αποτελεί το σύνδεσµο επικοινωνίας µεταξύ του µέλους του δικτύου και της Επιτροπής, που είναι ο συντονιστής / διαχειριστής του Συστήµατος. Ως σηµείο επαφής για την Ελλάδα έχει οριστεί ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων (Κ.Υ.Α. 18386/2005 ΦΕΚ Β 1745/14.12.2005). Όταν ένα µέλος του δικτύου διαθέτει κάποια πληροφορία σχετικά µε την ύπαρξη κινδύνου για την υγεία των ανθρώπων ή των ζώων προερχόµενου από τρόφιµα ή ζωοτροφές, γνωστοποιεί την πληροφορία αυτή, µέσω του Συστήµατος, στην Επιτροπή, η οποία µε τη σειρά της τη διαβιβάζει αµέσως σε όλα τα µέλη του δικτύου. Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των τροφίµων έχει τη δυνατότητα να συµπληρώσει την κοινοποίηση της πληροφορίας µε οποιοδήποτε επιστηµονικό ή τεχνικό στοιχείο, το οποίο θα θεωρηθεί χρήσιµο για την καλύτερη αντιµετώπιση του προβλήµατος. Τα µέλη του δικτύου µε τη σειρά τους ενηµερώνουν αµέσως την Επιτροπή, µέσω του Συστήµατος, για τυχόν πρόσθετα στοιχεία που αφορούν στην κοινοποιηµένη σε αυτά πληροφορία καθώς και για τα µέτρα και τις ενέργειες, τις οποίες εφαρµόζουν για την αντιµετώπιση του προβλήµατος. - 5 -

Γ1.2 Έντυπο Κοινοποίησης (Notification form) Η αποστολή κάποιας πληροφορίας στην Επιτροπή από κάποιο µέλος του δικτύου και η κοινοποίηση αυτής από την Επιτροπή σε όλα τα µέλη γίνεται µε τη χρήση ειδικού εντύπου στο οποίο υπάρχουν συγκεκριµένα πεδία στοιχείων τα οποία συµπληρώνονται από τον αποστολέα. Στο έντυπο αυτό µπορούν να επισυναφθούν και έγγραφα στοιχεία που σχετίζονται µε την πληροφορία. Ανάλογα µε το περιεχόµενο των κοινοποιήσεων αυτές διακρίνονται σε: Επείγουσες κοινοποιήσεις (Alert notifications) όταν το τρόφιµο ή η ζωοτροφή που παρουσιάζει τον κίνδυνο βρίσκεται στην αγορά και όταν απαιτείται άµεση δράση. Η κοινοποίηση στοχεύει στο να παράσχει στα µέλη του δικτύου την πληροφορία να ελέγξουν αν το εν λόγω προϊόν βρίσκεται στην αγορά τους ώστε να λάβουν τα απαραίτητα µέτρα. Ενηµερωτικές κοινοποιήσεις (Information notifications), όταν για ένα τρόφιµο ή µία ζωοτροφή έχει διαγνωσθεί ο κίνδυνος αλλά τα άλλα µέλη του δικτύου δεν οφείλουν να λάβουν άµεσα µέτρα διότι το προϊόν δεν έφθασε στην αγορά τους. Συνοριακές απορρίψεις (Border rejections), που αφορούν τρόφιµα και ζωοτροφές που ελέγχθηκαν και απορρίφθηκαν στα εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε. επειδή βρέθηκαν επικίνδυνα για την υγεία. Οι ειδοποιήσεις αυτές στέλνονται σε όλους τους συνοριακούς σταθµούς για να εντείνουν τους ελέγχους προς αποφυγή εισόδου των εν λόγω τροφίµων µέσω άλλου συνοριακού σταθµού. Κοινοποιήσεις Νέων (News notifications) µε τις οποίες αποστέλλονται στα µέλη πληροφορίες που σχετίζονται µε την ασφάλεια των τροφίµων και των ζωοτροφών και οι οποίες, αν και δεν αποτελούν αντικείµενο επείγουσας ή ενηµερωτικής κοινοποίησης, κρίνονται ενδιαφέρουσες για τις ελεγκτικές αρχές των κρατών µελών. Οι δύο πρώτες κατηγορίες κοινοποιήσεων δηλαδή οι «επείγουσες» και οι «ενηµερωτικές» διακρίνονται σε: Αρχικές (original) που αφορούν µία καινούρια περίπτωση επικινδυνότητας σε τρόφιµο ή ζωοτροφή και Συµπληρωµατικές (additional) που αφορούν στις ενέργειες των µελών του δικτύου σε συνέχεια µίας «αρχικής» κοινοποίησης. Στην πρώτη σελίδα µιας αρχικής κοινοποίησης (original notification) αναγράφεται η ηµεροµηνία έκδοσής της, ο βαθµός επείγοντος, το θέµα που αφορά, ο αριθµός των συνηµµένων σελίδων και ένας αριθµός αναφοράς µοναδικός για κάθε περίπτωση. Στην πρώτη σελίδα µιας πρόσθετης κοινοποίησης (additional notification) αναγράφεται η ηµεροµηνία έκδοσής της, ο βαθµός επείγοντος, το θέµα που αφορά, ο αριθµός των συνηµµένων σελίδων καθώς και αριθµός αναφοράς της αρχικής κοινοποίησης συνοδευόµενος από τον αύξοντα αριθµό της πρόσθετης κοινοποίησης. Στην υπό εξέταση περίπτωση του επιµολυσµένου ηλιελαίου ο αριθµός της αρχικής κοινοποίησης είναι 2008.0461 ενώ των πρόσθετων κοινοποιήσεων είναι 2008.0461-add01, 2008.0461-add02..2008.0461-add43 και ούτω καθεξής. Στον ΠΙΝΑΚΑ 2 του παραρτήµατος έχουν καταγραφεί οι επείγουσες κοινοποιήσεις (alert notifications) που αφορούν την ελεγχόµενη περίπτωση του επιµολυσµένου ηλιελαίου. Όπως φαίνεται στον εν λόγω πίνακα η αρχική (original) επείγουσα κοινοποίηση εκδόθηκε στις 23.04.2008 και µετά από αυτήν ακολούθησαν, - 6 -

µέχρι τις 27.06.2008 εξήντα εννέα (69) πρόσθετες (additional) επείγουσες κοινοποιήσεις. Σηµειώνεται ότι οι κοινοποιήσεις εκτός του σηµείου επαφής που είναι από το 2005 ο Ε.Φ.Ε.Τ., αποστέλλονται και στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίµων καθώς και στο Γενικό Χηµείο του Κράτους. Κοινοποιήσεις από την Ελλάδα προς την Επιτροπή αποστέλλονται µόνο από τον Ε.Φ.Ε.Τ. Γ2. ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΕ ΕΘΝΙΚΟ ΕΠΙΠΕ Ο Στη χώρα µας η γενική ευθύνη, σε εθνικό επίπεδο, για την οργάνωση και τη λειτουργία των συστηµάτων ελέγχου για την ασφάλεια των τροφίµων κατανέµεται σε τέσσερα Υπουργεία: Το Υπουργείο Ανάπτυξης µέσω του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.) Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (ΥΠ.Α.Α.Τ.) Το Υπουργείο Εσωτερικών, µέσω των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων (Ν.Α.) Το Υπουργείο Οικονοµικών, µέσω του Γενικού Χηµείου του Κράτους (Γ.Χ.Κ.) Πέραν αυτών, σε µικρότερο βαθµό, εµπλέκεται το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, µέσω της Γενικής ιεύθυνσης ηµόσιας Υγείας και του Ε.Κ.ΕΠ.Υ. Τα Υπουργεία είναι υπεύθυνα κυρίως για το συντονισµό των ελέγχων, αφού η εκτέλεσή τους πραγµατοποιείται σε περιφερειακό επίπεδο. Οι διαδικασίες ελέγχου στην Ελλάδα απεικονίζονται στο διάγραµµα ροής ενεργειών που ακολουθεί. - 7 -

ΓΕΝΙΚΟ ΧΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ (Γ.Χ.Κ.) ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ (Ε.Φ.Ε.Τ.) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΥΠ.Α.Α.Τ.) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΓΕΝΙΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ (ΥΠ.ΕΣ.) ΤΟΠΙΚΕΣ ΧΗΜΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ (51*) ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ Ε.Φ.Ε.Τ. (6*) ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΚΕΝΤΡΑ ΦΥΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΙΚΟΎ ΕΛΕΓΧΟΥ (8*) ΝΟΜΑΡΧΙΑΚΕΣ ΑΥΤΟ ΙΟΙΚΗΣΕΙΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ, κλπ ΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Ν.Α. (57*) ΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΥΓΕΙΑΣ Ν.Α. ΙΕΥΘΥΝΣΕΙΣ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Ν.Α. Α Π Ο Ο Χ Η Π Ρ Ο Ι Ο Ν Τ Ο Σ Συνεργασία Υπηρεσιακή Υπαγωγή ιοικητική Υπαγωγή Έλεγχοι τροφίµου ειγµατοληψία Αποτελέσµατα Ελέγχων Συντονισµός * Αριθµός Υπηρεσιών - 8 -

Γ2.1 Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.) Με το Ν.2741/1999 ιδρύθηκε ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.), Νοµικό Πρόσωπο ηµοσίου ικαίου, που εποπτεύεται από το Υπουργείο Ανάπτυξης, του οποίου σκοπός είναι «η προστασία του καταναλωτή για τη διασφάλιση της εισαγωγής, παραγωγής και της διακίνησης υγιεινών τροφίµων, η πιστοποίηση της καταλληλότητας, ο έλεγχος της ποιότητας και η ποιοτική αναβάθµιση των τροφίµων» Ο Ε.Φ.Ε.Τ. διοικείται από επταµελές ιοικητικό Συµβούλιο και υπάρχει Γενικός ιευθυντής, ο οποίος αναφέρεται στο ιοικητικό Συµβούλιο. Στον Ε.Φ.Ε.Τ. λειτουργεί, ως συµβουλευτικό όργανο, το Επιστηµονικό Συµβούλιο Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Σ.Ε.Τ.). Σύµφωνα µε τον ν.2741/1999 «Το Ε.Σ.Ε.Τ. αποφαίνεται για κάθε θέµα συναφές µε την αρµοδιότητα του, για το οποίο ζητείται από το ιοικητικό Συµβούλιο η γνώµη του και καταρτίζει ή επεξεργάζεται σχέδια αποφάσεων του ιοικητικού Συµβουλίου σχετικά µε την άσκηση των αρµοδιοτήτων του». Επίσης στον Ε.Φ.Ε.Τ. λειτουργεί, ως συµβουλευτικό και γνωµοδοτικό όργανο, το Εθνικό Συµβούλιο Πολιτικής Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Σ.Π.Ε.Τ.). Σύµφωνα µε τον Ν.2741/1999 «Το Ε.Σ.Π.Ε.Τ. παρέχει, είτε µετά από σχετικό ερώτηµα του ιοικητικού Συµβουλίου είτε αυτεπαγγέλτως, τη γνώµη του σε θέµατα πολιτικής ελέγχου τροφίµων και εισηγείται προγράµµατα δράσης και προτάσεις σε θέµατα που αναφέρονται στην αποστολή του» Με το Π.. 223/2000 καθορίστηκαν η διάρθρωση και οι αρµοδιότητες του Έτσι ο συγκροτείται από την Κεντρική Υπηρεσία και δέκα τρεις (13) περιφερειακές Υπηρεσίες. Μέχρι σήµερα έχουν συγκροτηθεί και ενεργοποιηθεί οι ακόλουθες έξι (6) εξ αυτών: Περιφερειακή ιεύθυνση Αττικής (Αθήνα) Περιφερειακή ιεύθυνση Κεντρικής Μακεδονίας (Θεσσαλονίκη) Περιφερειακή ιεύθυνση υτικής Ελλάδας (Πάτρα) Περιφερειακή ιεύθυνση Θεσσαλίας (Λάρισα) Περιφερειακή ιεύθυνση Ηπείρου (Ιωάννινα) Περιφερειακή ιεύθυνση Κρήτης (Ηράκλειο) Οι περιφερειακές /νσεις είναι οργανωµένες σε τέσσερις τοµείς και ένα γραφείο εξυπηρέτησης του κοινού, διευθύνονται δε και συντονίζονται από την κεντρική Υπηρεσία του Ε.Φ.Ε.Τ. Γ2.2 Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (ΥΠ.Α.Α.Τ.) Το ΥΠ.Α.Α.Τ. µέσω της /νσης Μεταποίησης, Τυποποίησης και Ποιοτικού Ελέγχου (.Τ.Μ.Π.Ε.) είναι η αρµόδια αρχή η υπεύθυνη για την οργάνωση και το συντονισµό των ελέγχων, που αφορούν στην ποιότητα και την ασφάλεια των προϊόντων φυτικής προέλευσης πρωτογενούς παραγωγής, στο στάδιο της πρώτης µεταποίησης και στο στάδιο εισαγωγών - εξαγωγών. Επιπλέον, για το στάδιο εισαγωγών - εξαγωγών, η /νση είναι υπεύθυνη για τους ελέγχους των µεταποιηµένων προϊόντων. - 9 -

Σε περιφερειακό επίπεδο το ΥΠ.Α.Α.Τ. είναι οργανωµένο σε οκτώ (8) Περιφερειακά Κέντρα Προστασίας Φυτών και Ποιοτικού Ελέγχου (ΠΚΠΦ & ΠΕ) δηλαδή του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, του Ηρακλείου, της Μαγνησίας, των Ιωαννίνων, του Ναυπλίου και της Καβάλας ενώ σε Νοµαρχιακό επίπεδο σε πενήντα επτά (57) ιευθύνσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων (Ν.Α.), οι οποίες παρότι διοικητικά δεν ανήκουν στο ΥΠ.Α.Α.Τ., εν τούτοις σε θέµατα ελέγχου τροφίµων συντονίζονται από αυτό. Τα ΠΚΠΦ & ΠΕ και οι /νσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων εκτελούν τους φυτοϋγειονοµικούς ελέγχους και τους ελέγχους προστασίας της φυτικής παραγωγής. Επιπλέον ελέγχουν την ασφάλεια και την ποιότητα των αγροτικών προϊόντων φυτικής προέλευσης (πρωτογενών και µεταποιηµένων). Τα ΠΚΠΦ & ΠΕ παρακολουθούν τις /νσεις Αγροτικής Ανάπτυξης των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων της περιοχής που δραστηριοποιούνται στη διεξαγωγή των φυτοϋγειονοµικών ελέγχων και των ελέγχων ποιότητας και ασφάλειας. Γ2.3 Γενικό Χηµείο του Κράτους (Γ.Χ.Κ.) Το Γενικό Χηµείο του Κράτους (Γ.Χ.Κ.) είναι µια Γενική ιεύθυνση του Υπουργείου Οικονοµίας και Οικονοµικών. οµείται από µια κεντρική Υπηρεσία µε επτά (7) /νσεις και σε περιφερειακό επίπεδο από πενήντα µία (51) τοπικές Υπηρεσίες, γνωστές ως Χηµικές Υπηρεσίες, οι οποίες διοικητικά υπάγονται στο Γ.Χ.Κ. και όχι στις Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις. Το Γ.Χ.Κ. εκτελεί επισήµους ελέγχους των τροφίµων, µέσω εργαστηριακών αναλύσεων. Η κεντρική Υπηρεσία προΐσταται και συντονίζει τις τοπικές Χηµικές Υπηρεσίες, οι οποίες επίσης εκτελούν χηµικές αναλύσεις τροφίµων. Μέχρι σήµερα δέκα τέσσερις (14) µόνο τοπικές Χηµικές Υπηρεσίες είναι διαπιστευµένες σύµφωνα µε το ISO 17025. Γ2.4 Εργαστήρια Τα εργαστήρια που λειτουργούν στον ελληνικό χώρο και σχετίζονται µε τον έλεγχο των τροφίµων είναι τα ακόλουθα: Το Γ.Χ.Κ. µε τις τοπικές Χηµικές Υπηρεσίες Τα εργαστήρια των ΠΚΠΦ & ΠΕ του ΥΠ.Α.Α.Τ. Το Κεντρικό Εργαστήριο ηµόσιας Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Ο «ηµόκριτος», που διεξάγει ελέγχους για τον προσδιορισµό διοξινών, φουρανίων και PCBs στα τρόφιµα Γ3. ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΟΙΝΕΣ ΥΠΟΥΡΓΙΚΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ (Κ.Υ.Α.) Γ3.1. Κοινή Υπουργική Απόφαση 052/2004 Με την Κοινή Υπουργική Απόφαση (Κ.Υ.Α.) 052/2004 ρυθµίζονται θέµατα συνεργασίας του Ε.Φ.Ε.Τ. µε ηµόσιες Αρχές. Πιο συγκεκριµένα αντικείµενό της αποτελεί «η ρύθµιση των αναγκαίων λεπτοµερειών και προϋποθέσεων για τη συνεργασία του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.) µε τις ηµόσιες Αρχές, - 10 -

συµπεριλαµβανοµένων των Αρχών της πρωτοβάθµιας και νοµαρχιακής αυτοδιοίκησης και των νοµικών προσώπων δηµοσίου και ιδιωτικού δικαίου». Στην Κ.Υ.Α. αυτή, στο άρθρο 2, καθορίζεται το πεδίο εφαρµογής και οι Αρµόδιες Αρχές ως ακολούθως «(α) Η παρούσα έχει εφαρµογή στους ελέγχους για την υγιεινή και την ασφάλεια των τροφίµων σε όλες τις επιχειρήσεις παραγωγής, µεταποίησης, µεταφοράς, αποθήκευσης και εν γένει εµπορίας των τροφίµων, µετά την πρωτογενή παραγωγή έως και τη διάθεσή τους στον τελικό καταναλωτή. (β) Ως Κεντρική Αρµόδια Αρχή για την εποπτεία εφαρµογής, τον συντονισµό και την αξιολόγηση των επιδόσεων του ενιαίου συστήµατος επισήµου ελέγχου ορίζεται ο Ε.Φ.Ε.Τ. (γ) Ως αρµόδιες αρχές ελέγχου για την διεξαγωγή προγραµµάτων ελέγχου σε επιχειρήσεις τροφίµων µετά την πρωτογενή παραγωγή έως και τη διάθεση τροφίµων στον τελικό καταναλωτή, ορίζονται οι υπηρεσίες των πρωτοβάθµιων Οργανισµών Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι αρµόδιες ιευθύνσεις Κτηνιατρικής, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, Υγείας και Υγιεινής και Εµπορίου των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, ή οποιαδήποτε άλλη εξουσιοδοτηµένη υπηρεσία εφαρµόζει προγράµµατα επισήµου ελέγχου στον τοµέα των τροφίµων. Σε ειδικές περιπτώσεις, ως αρµόδιες υπηρεσίες ελέγχου θεωρούνται και οι χηµικές υπηρεσίες του Γενικού Χηµείου του Κράτους, των οποίων οι αρµόδιοι υπάλληλοι διενεργούν επιθεωρήσεις και δειγµατοληψίες.» Στην ίδια Κ.Υ.Α. και στο άρθρο 5 ρυθµίζονται τα θέµατα διαχείρισης διατροφικών κρίσεων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Συγκεκριµένα αναφέρεται ότι «α) Σε περίπτωση εκδήλωσης διατροφικής κρίσης ή κατάστασης έκτακτης ανάγκης σε εθνικό, ή κοινοτικό επίπεδο, η Κεντρική Υπηρεσία του Ε.Φ.Ε.Τ., µετά και από γνωµοδότηση του Επιστηµονικού Συµβουλίου Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Σ.Ε.Τ.), αναλαµβάνει αν κριθεί αναγκαίο τον συντονισµό όλων των συναρµοδίων ή των κατά περίπτωση εµπλεκοµένων υπηρεσιών και φορέων, περιλαµβανοµένων και των υπηρεσιών της πρωτοβάθµιας και νοµαρχιακής αυτοδιοίκησης. β) Η Κεντρική Υπηρεσία του Ε.Φ.Ε.Τ. καταρτίζει επιχειρησιακό σχέδιο άµεσης αντιµετώπισης διατροφικών κρίσεων ή καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, του οποίου αναλαµβάνει και την εποπτεία εφαρµογής µετά από την λεπτοµερή ενηµέρωση και τη συνεργασία των κατά περίπτωση εµπλεκοµένων Περιφερειακών ιευθύνσεών του και των συναρµοδίων αρχών ελέγχου. γ) Κατά τη διάρκεια της αντιµετώπισης της κρίσης ή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης, την ευθύνη δηµόσιας επικοινωνίας σχετικά µε την αξιολόγηση του κινδύνου και την λήψη προληπτικών ή άλλων µέτρων προφύλαξης αναλαµβάνει η Κεντρική Υπηρεσία του Ε.Φ.Ε.Τ., µε τη συνδροµή του Ε.Σ.Ε.Τ.» Γ3.2. Κοινή Υπουργική Απόφαση 088/2006 Με την Κ.Υ.Α. 088/2006 ως αρµόδιες αρχές για την εφαρµογή των Ευρωπαϊκών Κανονισµών EC Νο 178/2002, 852/2004, 853/2004, 854/2004 και 882/2004 ορίζονται ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.) και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων (ΥΠ.Α.Α.Τ.). Στο άρθρο 2 της Κ.Υ.Α. προβλέπεται ότι «1. Ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων εντός τριµήνου από τη δηµοσίευση της παρούσας µε την έκδοση Κοινών Υπουργικών Αποφάσεων, στα πλαίσια των αρµοδιοτήτων που προκύπτουν από το άρθρο 1, ρυθµίζουν όλα τα ζητήµατα µεταβίβασης αρµοδιοτήτων διεξαγωγής επισήµων ελέγχων σε αρχή ή αρχές, περιφερειακές ή νοµαρχιακές, εξασφαλίζοντας τον ουσιαστικό και αποτελεσµατικό συντονισµό µεταξύ των αρµοδίων αρχών που συµµετέχουν στους επισήµους ελέγχους, λαµβάνοντας υπ όψιν τα κριτήρια - 11 -

λειτουργίας που πρέπει να πληρούνται και προβλέπονται από το άρθρο 4 του Κανονισµού (ΕΟΚ) αριθµ. 882/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου, της 29ης Απριλίου 2004, «για τη διενέργεια επισήµων ελέγχων της συµµόρφωσης προς τη νοµοθεσία περί ζωοτροφών και τροφίµων και προς τους κανόνες για την υγεία και την καλή διαβίωση των ζώων». 2. Ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων εντός τριµήνου από τη δηµοσίευση της παρούσας µε την έκδοση κοινών υπουργικών αποφάσεων, ρυθµίζουν και όλα τα άλλα ζητήµατα που σχετίζονται µε την εφαρµογή των Κανονισµών που αναφέρονται στο άρθρο 1 της παρούσας.» Γ3.3. Κοινή Υπουργική Απόφαση 15523/2006 Με την Κ.Υ.Α. 15523/2006 λαµβάνονται τα αναγκαία συµπληρωµατικά µέτρα για την εφαρµογή των Ευρωπαϊκών Κανονισµών EC Νο 178/2002, 852/2004, 853/2004, 854/2004 και 882/2004 και ουσιαστικά γίνεται η κατανοµή των αρµοδιοτήτων στις αρµόδιες Υπηρεσίες σε κεντρικό και περιφερειακό επίπεδο. Έτσι στο άρθρο 2 της Κ.Υ.Α. αναφέρεται ότι «1. Για την εφαρµογή των Κανονισµών του άρθρου 1 της παρούσας, ως Κεντρικές Αρµόδιες Αρχές νοούνται ο Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων (Ε.Φ.Ε.Τ.) και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων σύµφωνα µε το άρθρο 1 της Κοινής Υπουργικής απόφασης 088/2006. 2. Σε εφαρµογή των Κανονισµών του άρθρου 1 της παρούσας απόφασης και της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Β3-32/2003 των Υπουργών Ανάπτυξης και Γεωργίας για τη «Ρύθµιση θεµάτων που αναφέρονται στην έννοια της φάσης της πρώτης µεταποίησης και στην οργάνωση και συντονισµό του συστήµατος ελέγχων από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας και του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίµων»: α) Ο Ε.Φ.Ε.Τ., αποτελεί την Κεντρική Αρµόδια Αρχή για την οργάνωση των επισήµων ελέγχων των τροφίµων στα στάδια της φάσης της πρώτης µεταποίησης, κατά την έννοια της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Β3-32/2003. στον τοµέα του κρέατος και της µεταποίησης και της διανοµής όλων των λοιπών τροφίµων. β) Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, αποτελεί την Κεντρική Αρµόδια Αρχή για την οργάνωση των επισήµων ελέγχων των ζωοτροφών και των τροφίµων στην πρωτογενή παραγωγή και στη φάση της πρώτης µεταποίησης πρωτογενών προϊόντων, όπως αυτή ορίζεται στην παρ. 3 του άρθρου 2 της Κοινής Υπουργικής Απόφασης Β3-32/2003 των Υπουργών Ανάπτυξης και Γεωργίας για τη «Ρύθµιση θεµάτων που αναφέρονται στην έννοια της φάσης της πρώτης µεταποίησης και στην οργάνωση και συντονισµό του συστήµατος ελέγχων από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας και του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίµων», κατά την οποία τα προϊόντα υφίστανται επεµβάσεις που δεν συνιστούν ενέργειες επεξεργασίας, που δεν τα καθιστούν µεταποιηµένα. 3. Ο Ε.Φ.Ε.Τ και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων υποχρεούνται να εξασφαλίζουν τακτική και αµοιβαία ενηµέρωση για τα ζητήµατα του πεδίου της αρµοδιότητάς τους, διασφαλίζοντας την ισοδυναµία των συστηµάτων επίσηµου ελέγχου ώστε να επιτυγχάνονται οι στόχοι των Κανονισµών του άρθρου 1 της παρούσας απόφασης. 5. Η άσκηση των ελέγχων στα τρόφιµα που εισάγονται και εξάγονται από αυτήν, αποτελεί αρµοδιότητα του Ε.Φ.Ε.Τ., σύµφωνα µε τα οριζόµενα στο άρθρο 1, παρ. 5), εδάφιο ε) του ν. 2741/1999, και ανατίθεται, µόνο ως προς αυτούς τους ελέγχους, στις υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων και στις υπηρεσίες του Γενικού Χηµείου του Κράτους, όπου αυτές εµπλέκονται, σύµφωνα µε σχετικές διατάξεις. Επίσης στο άρθρο 11 της ίδιας Κ.Υ.Α. αναφέρεται ότι «1. Με απόφαση των Κεντρικών Αρµοδίων Αρχών δύναται να ανατίθεται σύµφωνα µε το άρθρο 5 του Κανονισµού (ΕΚ) υπ αριθµ. 882/2004, η εκτέλεση συγκεκριµένων καθηκόντων σε φορείς ελέγχου που αναφέρονται στο άρθρο 3. 2. Τα ειδικότερα ζητήµατα για την επιλογή των φορέων ελέγχων και την ανάθεση σε - 12 -

αυτούς συγκεκριµένων καθηκόντων, ρυθµίζονται µε αποφάσεις του ιοικητικού Συµβουλίου του Ε.Φ.Ε.Τ., µετά από εισήγηση των αρµοδίων διευθύνσεών του, ή του Γενικού Γραµµατέα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων, κατά περίπτωση. 3. Οι παραπάνω φορείς ελέγχου υπόκεινται σε επιθεωρήσεις / εξετάσεις από τις Κεντρικές Αρµόδιες Αρχές του άρθρου 2, για την επαλήθευση της σωστής εκτέλεσης των καθηκόντων που τους έχουν ανατεθεί. 4. Σε περίπτωση µη σωστής εκτέλεσης των καθηκόντων, οι Κεντρικές Αρµόδιες Αρχές του άρθρου 2 µε αποφάσεις των οργάνων της δεύτερης παραγράφου του παρόντος δύνανται να ανακαλούν την επιλογή του φορέα ελέγχου και την ανάθεση των καθηκόντων σε αυτούς». Γ3.4. Κοινή Υπουργική Απόφαση Β3-32/2003 Η Κοινή Υπουργική Απόφαση Β3-32/2003 των Υπουργών Ανάπτυξης και Γεωργίας ορίζει στο άρθρο 3 ως διεργασίες πρώτης µεταποίησης για τα φυτικά προϊόντα «τον καθαρισµό, τον καλλωπισµό, τη διαλογή, την αποξήρανση, την ψύξη, την τυποποίηση και τη συσκευασία». Γ3.5. Αρµοδιότητα εφαρµογής των κανονισµών ΕΚ 178/02, 852/04, 853/04, 854/04 και 882/04 Με βάση τα πιο πάνω αναφερόµενα η αρµοδιότητα των κρατικών φορέων, που έχουν την ευθύνη υλοποίησης των προβλεπόµενων από τις διατάξεις των κανονισµών ΕΚ 178/02, 852/04, 853/04, 854/04 και 882/04, απεικονίζεται στον πρώτο από τους δύο πίνακες που ακολουθούν. Γ3.6. Χαρακτηρισµός τροφίµων µε βάση τους επισήµους ελέγχους Οι επίσηµοι έλεγχοι που διενεργούνται στα τρόφιµα από τις αρµόδιες προς τούτο υπηρεσίες και φορείς, τόσο στα πλαίσια βραχυχρόνιων ή µακροχρόνιων προγραµµάτων όσο και σε περιπτώσεις εκτάκτων περιστατικών, στοχεύουν στη διερεύνηση του βαθµού ασφαλείας και επικινδυνότητας για τον καταναλωτή. Ο χαρακτηρισµός των τροφίµων, µε βάση τα αποτελέσµατα των πιο πάνω ελέγχων, καταγράφεται στο δεύτερο πίνακα από τους δύο που ακολουθούν. - 13 -

ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΑΡΜΟ ΙΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ (ΕΚ) ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΝΙΑΙΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ & ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΡΜΟ ΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΤΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ Περιφερειακές ιευθύνσεις Εφαρµογή κανονισµών ΕΚ 178/02, 882/04, 852/04, 853/04, 854/04 σε περιφερειακό επίπεδο. Ευθύνη εφαρµογής των επί µέρους προγραµµάτων σχεδίων ελέγχων. Καθοδήγηση, συντονισµός, εποπτεία και αξιολόγηση των αποτελεσµάτων που διενεργούν οι άλλοι φορείς. /νσεις Αγροτικής Ανάπτυξης Ν.Α. Εφαρµογή κανονισµών ΕΚ 178/02, 882/04, 852/04 για προϊόντα φυτικής προέλευσης και τις εγκαταστάσεις παραγωγής, µεταποίησης, διανοµής και διάθεσής τους στο λιανικό εµπόριο /νσεις Εµπορίου Ν.Α. Εφαρµογή κανονισµών ΕΚ 178/02, 882/04) Έλεγχος ποιότητας τροφίµων στα στάδια παραγωγής, µεταποίησης, διανοµής και διάθεσής τους στο λιανικό εµπόριο /νσεις Κτηνιατρικής Ν.Α. Εφαρµογή κανονισµών ΕΚ 178/02, 882/04, 852/04, 853/04, 854/04 για προϊόντα ζωικής προέλευσης και τις εγκαταστάσεις παραγωγής, µεταποίησης, διανοµής και διάθεσης τους στο λιανικό εµπόριο /νσεις Υγείας Ν.Α. Εφαρµογή κανονισµών ΕΚ 178/02, 882/04, 852/04 κατά τους υγειονοµικούς ελέγχους στις επιχειρήσεις της Υ.. ΑΙβ/8577/83 Άλλες υπηρεσίες ή φορείς που έχουν αποδεδειγµένη ικανότητα εκτέλεσης και εφαρµογής προγραµµάτων επισήµων ελέγχων τροφίµων - 14 -

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΑΣΦΑΛΗ ΜΗ ΑΣΦΑΛΗ ΚΑΝΟΝΙΚΑ ΜΗ ΚΑΝΟΝΙΚΑ Πληρούν τους όρους της Εθνικής και Κοινοτικής νοµοθεσίας εν πληρούν τις διατάξεις ως προς τη σταθερότητα της ποιότητας, την επισήµανση, την παρουσίαση και τη διαφήµιση ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΑ ΓΙΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ Απαγορεύεται η παρασκευή, διανοµή, µεταφορά και έκθεση προς πώληση ΕΣΜΕΥΟΝΤΑΙ και Α. Μετά την αποκατάσταση και τήρηση των προβλεποµένων προϋποθέσεων αποδίδονται στην αγορά Β. Σε περίπτωση µη συµµόρφωσης χαρακτηρίζονται «µη ασφαλή» και κατάσχονται Οι ιδιοκτήτες ή οι εκπρόσωποι των επιχειρήσεων οφείλουν: Α. Να τα αποσύρουν Β. Να ενηµερώσουν το κοινό και τις αρµόδιες αρχές Απαγορεύεται η παρασκευή, µεταποίηση, διανοµή, µεταφορά, έκθεση προς πώληση και κατοχή ΚΑΤΑΣΧΟΝΤΑΙ και Α. Καταστρέφονται Β. Εξυγιαίνονται Γ. Χρησιµοποιούνται άλλως. Επαναποστέλλονται στο κράτος προέλευσης - 15 -

. ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ 1. ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΓΚΑΙΡΗΣ ΠΡΟΕΙ ΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΚΑΙ ΤΙΣ ΖΩΟΤΡΟΦΕΣ (RAPID SYSTEM FOR FOOD AND FEED, R.A.S.F.F.) Με βάση τα άρθρα 50, 51 και 52 του Κανονισµού της Ευρωπαϊκής Ένωσης 178/2002/ΕΚ, έχει συσταθεί το Σύστηµα Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιµα και τις Ζωοτροφές (Rapid Alert System for Food and Feed, R.A.S.F.F.), στο οποίο συµµετέχουν όλα τα κράτη-µέλη, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίµων (E.F.S.A.). Για κάθε συµµετέχοντα στο σύστηµα έχει οριστεί ένα σηµείο επαφής, το οποίο για την Ελλάδα είναι ο Ε.Φ.Ε.Τ. / ιεύθυνση Εργαστηριακών Ελέγχων, Τµήµα Άµεσης Αντιµετώπισης Κινδύνων. Ο Ε.Φ.Ε.Τ. έχει εκδώσει µε το µε αρ. πρωτ. 6975/13-4-2007 έγγραφό του Κατευθυντήριες Οδηγίες σχετικά µε τον τρόπο λειτουργίας του Συστήµατος Έγκαιρης Προειδοποίησης για τα Τρόφιµα και τις Ζωοτροφές (R.A.S.F.F.). Για την υπόθεση του επιµολυσµένου µε ορυκτέλαιο ηλιελαίου το Σύστηµα R.A.S.F.F. εξέδωσε την Επείγουσα Ανακοίνωση 2008.0461 και σειρά συµπληρωµατικών πληροφοριών, το περιεχόµενο των οποίων παρατίθεται παρακάτω. 1.1. Επείγουσα Κοινοποίηση (Alert Notification) µε αριθµό 2008.0461 (23-4-2008) Στις 23-4-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. Επείγουσα Κοινοποίηση (Alert Notification) µε αριθµό 2008.0461, που αφορά σε προσµίξεις υδρογονανθράκων (ορυκτελαίων) σε ακατέργαστο (crude) ηλιέλαιο. H εν λόγω κοινοποίηση εκδόθηκε µετά από έρευνες στη Γαλλία, τα αποτελέσµατα των οποίων διαβιβάστηκαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Τα σηµαντικότερα στοιχεία, τα οποία καταγράφονται στην κοινοποίηση αυτή είναι: Οι χώρες, οι οποίες αναφέρονται σαν πιθανοί αποδέκτες παρτίδων του επιµολυσµένου ηλιελαίου, είναι η Ιταλία, η Ολλανδία, η Ισπανία, το Ηνωµένο Βασίλειο και το Μαρόκο. Η διαπίστωση της επιµόλυνσης προήλθε από έλεγχο Γαλλικής εταιρείας ραφιναρίσµατος. Το ευρεθέν ποσό υδρογονανθράκων είναι 5790 mg/kg (ppm) Οι ευρεθείσες προσµίξεις είναι επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία, αφού οι ενώσεις αυτές χαρακτηρίζονται σαν καρκινογόνες, µεταλλαξιογόνες και τοξικές. Η ποσότητα της προβληµατικής παρτίδας προσδιορίζεται σε 16.000 τόνους. Η χώρα προέλευσης είναι η Ουκρανία. Σε καµία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ούτε τρίτη, δεν έχει διανεµηθεί το εν λόγω προϊόν από τη Γαλλία. 1.2. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add01 στην 2008.0461 (24-4-2008) Στις 24-4-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add01, µε την οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι µετά από έρευνες της Γαλλίας προέκυψε ότι ποσότητα 2800 ΜΤ επιµολυσµένου ηλιελαίου, παραγωγής Ουκρανίας, διανεµήθηκε µέσω Γαλλίας στην Ισπανία και στην Ιταλία. Το - 16 -

ποσοστό της επιµόλυνσης είναι 4000 ppm στο Ουκρανικό ακατέργαστο ηλιέλαιο και µετά την ανάµειξη µε γαλλικό ηλιέλαιο και το ραφινάρισµα, η επιµόλυνση δεν υπερβαίνει τα 1100 ppm (600-1100 ppm). Οι χώρες που σηµειώνονται για ενέργεια είναι η Ιταλία και η Ισπανία, ενώ διαβιβάζονται πληροφοριακά στοιχεία για την εξαγωγή στις δύο χώρες. 1.3. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add03 στην 2008.0461 (25-4-2008) Στις 25-4-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add03, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι µετά από έλεγχο των Υπηρεσιών της προέκυψε ότι όλες οι παρτίδες του ίδιου προϊόντος (Ουκρανικού ηλιελαίου) είναι επιµολυσµένες µε ορυκτέλαια και διενεµήθησαν στην Ισπανία, στη Γαλλία, στην Ολλανδία και στην Ιταλία. Παράλληλα διαβιβάζει ανακοινώσεις - γνωµοδοτήσεις καθηγητών του Πανεπιστηµίου του Μπορντό και του Πανεπιστηµίου της Λισσαβώνας, στις οποίες αναφέρεται ότι από τα αποτελέσµατα των εργαστηριακών ελέγχων προέκυψαν περιεκτικότητες ορυκτελαίων στο ηλιέλαιο, οι οποίες δεν συνιστούν κίνδυνο για την ανθρώπινη υγεία. Με την ίδια συµπληρωµατική πληροφορία διαβιβάζεται στα κράτη-µέλη εκτενής επιστολή της FEDIOL (EU Oil & Proteinmeal Industry) προς την R.A.S.F.F. για το θέµα αυτό. Στην επιστολή αυτή: Παρατίθενται πίνακες µε φορτία πιθανώς επιµολυσµένου ηλιελαίου Ουκρανικής προέλευσης µετά την 1-2-2008 µε προορισµό χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκτός αυτής. Στους πίνακες αυτούς εµφανίζεται και φορτίο 2140 ΜΤ, το οποίο κινήθηκε από το Ουκρανικό λιµάνι llyichevsk προς την Ελλάδα, µε χρόνο άφιξης το Φεβρουάριο του 2008, και του οποίου η πιθανή επιµόλυνση είναι υπό έλεγχο. Αναφέρεται ότι σύµφωνα µε τις πρώτες εκτιµήσεις οι ευρεθείσες συγκεντρώσεις της επιµόλυνσης δεν είναι επικίνδυνες για τη δηµόσια υγεία. ίδονται πληροφορίες για τις χώρες, στις οποίες αποδεδειγµένα έχει εισαχθεί επιµολυσµένο ηλιέλαιο. ** ιαπιστώσεις: Η επιστολή της FEDIOL, η οποία ήταν συνηµµένη στη συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add03 και στην οποία εµφανίζεται η πληροφορία εισαγωγής πιθανώς επιµολυσµένου ηλιελαίου Ουκρανικής προέλευσης και στη χώρα µας δεν µας δόθηκε από τον Ε.Φ.Ε.Τ. στο πακέτο των Alerts που µας παραδόθηκε, ενώ µας παραδόθηκε ως συνηµµένη στην ίδια συµπληρωµατική πληροφορία από τους δύο άλλους αποδέκτες των κοινοποιήσεων του συστήµατος R.A.S.F.F. δηλαδή το ΥΠ.Α.Α.Τ. και Γ.Χ.Κ. 1.4. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add04 στην 2008.0461 (28-4-2008) Στις 28-4-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add04, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι µετά από έρευνες της Ιταλίας προέκυψε ότι η Ιταλική εταιρεία BUNGE S.p.a. αγόρασε επιµολυσµένο Ουκρανικό ηλιέλαιο από την Ελβετική εταιρεία OLEOTRADING S.A. COLOGNY-GE. Το επίπεδο επιµόλυνσης κυµαίνεται στα 20-250 ppm. Τέλος η Ιταλική εταιρεία προέβη σε ενέργειες απόσυρσης του προϊόντος από την αγορά. 1.5. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add05 στην 2008.0461 (29-4-2008) - 17 -

Στις 29-4-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add05, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι µετά από έρευνες της Ιταλίας προέκυψε ότι ποσότητες του επιµολυσµένου Ουκρανικού ηλιελαίου της συµπληρωµατικής πληροφορίας 2008.461-add01 πουλήθηκαν στο Βέλγιο και την Ολλανδία. Επίσης από ελέγχους της Ιταλικής εταιρείας Zucchi προέκυψε ότι επιµολυσµένο ηλιέλαιο πουλήθηκε µέσω Ιταλίας στη Σουηδία και στη Νορβηγία. Η πληροφορία συνοδεύεται από παραστατικά της διακίνησης του ηλιελαίου. 1.6. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add06 στην 2008.0461 (29-4-2008) Στις 29-4-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add06 (µετάφρασή της στην Αγγλική έγινε µε τη συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add08 στις 30-4-2008), στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι µετά από έρευνες της Ισπανίας προέκυψε ότι επιµολυσµένο Ουκρανικό ηλιέλαιο πουλήθηκε στη Γαλλία, στη Γερµανία και στην Πορτογαλία. Η πληροφορία συνοδεύεται από παραστατικά της διακίνησης του ηλιελαίου. 1.7. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add07 στην 2008.0461 (30-4-2008) Στις 30-4-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add07, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί τα µέτρα τα οποία έλαβε η Πορτογαλία για το επιµολυσµένο Ουκρανικό ηλιέλαιο που διακινείται στην αγορά της µε χώρες προέλευσης την Ουκρανία, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία. 1.8. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add09 στην 2008.0461 (30-4-2008) Στις 30-4-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add09, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει σε όλα τα κράτη-µέλη που έχουν εισάγει επιµολυσµένο ηλιέλαιο από την Ουκρανία, τα ακόλουθα µέτρα για την αντιµετώπιση του προβλήµατος: Απόσυρση όλων των ποσοτήτων επιµολυσµένου ηλιελαίου Ουκρανικής προέλευσης (και µιγµάτων που περιέχουν επιµολυσµένο ηλιέλαιο) Απόσυρση όλων των προϊόντων που περιέχουν περισσότερο από 10% επιµολυσµένο ηλιέλαιο Ουκρανικής προέλευσης Όσον αφορά την επικινδυνότητα του προϊόντος αναφέρει ότι σύµφωνα µε περιορισµένα δεδοµένα ανάλυσης ο τύπος των ορυκτελαίων που βρέθηκαν στο ηλιέλαιο είναι υψηλού ιξώδους και σύµφωνα µε την E.F.S.A. αυτός ο τύπος ορυκτελαίων είναι χαµηλής τοξικότητας. Τέλος µε νέα συµπληρωµατική πληροφορία, την 2008.461-add10 την ίδια µέρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τονίζει ότι τα προτεινόµενα µέτρα αφορούν ηλιέλαιο και προϊόντα που περιέχουν ηλιέλαιο εφόσον τούτο αποδεδειγµένα είναι Ουκρανικής προέλευσης. 1.9. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add11 στην 2008.0461 (30-4-2008) Στις 30-4-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add011, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι µετά από - 18 -

έρευνες της Πορτογαλίας προέκυψε ότι ποσότητα 68.840 kg εξήχθη στην Γκάνα. Το προϊόν δεσµεύτηκε στο λιµάνι Algeciras. 1.10. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add12 στην 2008.0461 (5-5-2008) Στις 5-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add12, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι µετά από έρευνες της Ελβετίας προέκυψε ότι επιµολυσµένο ηλιέλαιο Ουκρανικής προέλευσης πουλήθηκε από την Ελβετική εταιρεία OLEOTRADING SA στην Ιταλία, στην Τουρκία και στην Ελλάδα. Οι πληροφορίες για το ηλιέλαιο που εισήχθη στην Ελλάδα δίδονται στον ακόλουθο πίνακα: α/α Αριθµός Παρτίδας 1. 94516-94498 Πλοίο Μεταφορά ς Mithat Vardal Ηµεροµηνία Παραλαβής Ποσότητα (τόνοι) Ελληνική Εταιρεία Παραλαβής 28-2-2008 1.185 MANOS OIL. Athens Η OLEOTRADING το παρέλαβε από: CARGILL, RISOIL TRADING LTD 2. 94536-94497 Nazo S 10-3-2008 835 AGROTIKI, Athens 3. 94535 Nazo S 10-3-2008 950 MANOS OIL. Athens RISOIL TRADING LTD RISOIL TRADING LTD Η ευρεθείσα επιµόλυνση αφορά την µε α/α 1 ποσότητα και είναι περιεκτικότητας 900 mg/kg σε ορυκτέλαια (C 10-56), σύµφωνα µε την προµηθεύτρια εταιρεία CARGILL. Για τις υπόλοιπες ποσότητες δεν υπάρχουν στοιχεία αν είναι επιµολυσµένες ή όχι. Στις 7-5-2008 ο Ε.Φ.Ε.Τ. διαβιβάζει αίτηµα στη R.A.S.S.F. ζητώντας πληροφορίες για την πιθανή επιµόλυνση των παρτίδων µε α/α 2 και 3 του ανωτέρω πίνακα. Οι Ελβετικές αρχές απαντούν ότι δεν έχουν τέτοια στοιχεία, ότι τα έχουν ζητήσει από την προµηθεύτρια εταιρεία RISOIL TRADING LTD και θα τα διαβιβάσουν άµεσα όταν τους γνωστοποιηθούν. 1.11. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add13 στην 2008.0461 (5-5-2008) Στις 5-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add13, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι µετά από έρευνες της Ιταλίας προέκυψε εισαγωγή επιµολυσµένου ηλιελαίου Ουκρανικής προέλευσης στο Ηνωµένο Βασίλειο, στη Νορβηγία και στο Πριγκιπάτο του Μονακό. 1.12. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add14 στην 2008.0461 (5-5-2008) Στις 5-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add14, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί τις εκτιµήσεις της E.F.S.A. για τον τοξικολογικό κίνδυνο του επιµολυσµένου µε ορυκτέλαια ηλιελαίου Ουκρανικής προέλευσης. Συγκεκριµένα: Το σηµαντικότερο θέµα, που µάλιστα είναι γραµµένο µε έντονα και υπογραµµισµένα γράµµατα, είναι ότι οι εκτιµήσεις της E.F.S.A. είναι µια προκαταρκτική εργασία που βασίζεται σε περιορισµένο αριθµό πληροφοριών και ότι απαιτούνται περισσότερες πληροφορίες για την ταξινόµηση των ορυκτελαίων που είναι υπεύθυνα για την επιµόλυνση Η ταξινόµηση των ορυκτελαίων που προκάλεσαν την επιµόλυνση είναι το κρίσιµο θέµα, αφού η αναγωγή της µέγιστης αναφερθείσας ποσότητας - 19 -

επιµόλυνσης ηλιελαίου µε ορυκτέλαια (2000 mg/kg) σε ποσότητα ηµερήσιας πρόσληψης από τον µέσο άνθρωπο είναι: 1. για τα ορυκτέλαια υψηλού ιξώδους το 10% του ADI (ηµερήσια αποδεκτή πρόσληψη), 2. για τα ορυκτέλαια µέσου και χαµηλού ιξώδους class I το 20% του ADI και 3. για τα ορυκτέλαια µέσου και χαµηλού ιξώδους class IΙ και class III το 2000% του ADΙ (δηλ. 20πλάσιο του µεγίστου επιτρεποµένου) Άλλες επιµολύνσεις (βαρέα µέταλλα, PCB, µικροβιοκτόνα) δεν βρέθηκαν Με βάση τον περιορισµένο αριθµό πληροφοριών που υπάρχουν µέχρι στιγµής, τα ορυκτέλαια της επιµόλυνσης µπορούν να καταταγούν στην κατηγορία του υψηλού ιξώδους 1.13. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add15 στην 2008.0461 (5-5-2008) Στις 5-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add15, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι δίδονται από το Βέλγιο αναλυτικές πληροφορίες σχετικά µε επιµολυσµένο ηλιέλαιο, το οποίο το Βέλγιο εισήγαγε από Ιταλία και Γαλλία και προώθησε στη Γαλλία, στην Ιρλανδία και στο Ηνωµένο Βασίλειο. 1.14. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add16 στην 2008.0461 (6-5-2008) Στις 6-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add16, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι µετά από έρευνες της Ιταλίας προέκυψε ότι επιµολυσµένο ηλιέλαιο Ουκρανικής προέλευσης πουλήθηκε από την εταιρεία Diana 92 στη Γερµανία και στη Ρουµανία και δίδονται στοιχεία για την εν λόγω διακίνηση. 1.15. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add17 στην 2008.0461 (6-5-2008) Στις 6-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add17, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι µετά από έρευνες της Ιταλίας προέκυψε ότι επιµολυσµένο ηλιέλαιο Ουκρανικής προέλευσης πουλήθηκε από την εταιρεία OLITALIA στην Ολλανδία και στις Μαλβίδες. 1.16. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add18 στην 2008.0461 (7-5-2008) Στις 7-5--2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add18, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει σε όλα τα κράτη-µέλη που έχουν εισάγει επιµολυσµένο ηλιέλαιο από την Ουκρανία, τα ακόλουθα µέτρα για την αντιµετώπιση του προβλήµατος: Απόσυρση όλων των ποσοτήτων επιµολυσµένου ηλιελαίου Ουκρανικής προέλευσης (και µιγµάτων που περιέχουν επιµολυσµένο ηλιέλαιο) Απόσυρση όλων των προϊόντων που περιέχουν περισσότερο από 10% επιµολυσµένο ηλιέλαιο Ουκρανικής προέλευσης, εκτός αν αποδεικνύεται µε ανάλυση του προϊόντος ή υπολογιστικά ότι δεν περιέχει περισσότερο από 300 ppm ορυκτέλαιο. - 20 -

Όσον αφορά την επικινδυνότητα του προϊόντος αναφέρει ότι σύµφωνα µε τα υπάρχοντα δεδοµένα ανάλυσης ο τύπος των ορυκτελαίων που βρέθηκαν στο ηλιέλαιο είναι υψηλού ιξώδους και σύµφωνα µε την E.F.S.A. αυτός ο τύπος ορυκτελαίων είναι χαµηλής επικινδυνότητας. Τα προτεινόµενα αυτά µέτρα διαφέρουν από αυτά της συµπληρωµατικής πληροφορίας 2008.461-add09 της 30 ης -4-2008 µόνο κατά την προσθήκη της µη απόσυρσης προϊόντος µε περιεκτικότητα χαµηλότερη των 300 ppm. 1.17. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add19 στην 2008.0461 (7-5-2008) Στις 7-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add19, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί τις ενέργειες στις οποίες προέβη η Νορβηγία για τις ποσότητες του επιµολυσµένου ηλιελαίου των συµπληρωµατικών πληροφοριών 2008.461-add05 και 2008.461-add13 (επιστροφή στον Ιταλό εισαγωγέα, απόσυρση και καταστροφή). 1.18. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add20 στην 2008.0461 (8-5-2008) Στις 8-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add20, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι το Λουξεµβούργο δεσµεύει προϊόντα της Γαλλικής εταιρείας Sud n Sol, για τα οποία ενηµερώθηκε από την εταιρεία ότι περιέχουν επιµολυσµένο ηλιέλαιο. 1.19. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add21 στην 2008.0461 (8-5-2008) Στις 8-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add21, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι οι Ισπανικές Αρχές δεν βρήκαν το φορτίο της συµπληρωµατικής πληροφορίας 2008.461-add11 στο λιµάνι Algeciras και ζητούν διευκρινήσεις από τις Πορτογαλικές Αρχές. 1.20. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add22 στην 2008.0461 (8-5-2008) Στις 8-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add22, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί στοιχεία προερχόµενα από την Ελβετία για επιµόλυνση µε ορυκτέλαια φορτίου ηλιελαίου που µεταφέρθηκε µε το πλοίο Vinlandia, παρελήφθη από την Ιταλική εταιρεία Nuova Odo SpA και πουλήθηκε στην Ελβετική Oleifico SABO. Το ποσοστό της επιµόλυνσης ήταν 760-1100 ppm. 1.21. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add23 στην 2008.0461 (9-5-2008) Στις 9-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add23, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί στοιχεία προερχόµενα από την Ελλάδα, σύµφωνα µε τα οποία δύο ποσότητες, 25.390 Kg και 17.370 kg, επιµολυσµένου ηλιελαίου της εταιρείας MANOS S.A. εξήχθησαν στην Αλβανία. 1.22. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add24 στην 2008.0461 (12-5-2008) - 21 -

Στις 12-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add24, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί στοιχεία προερχόµενα από την Ιταλία, τα οποία αφορούν στη διανοµή επιµολυσµένου ηλιελαίου στο Αζερµπαϊτζάν, στην Ταϊβάν, στην Τανζανία και στη Νέα Καληδονία. 1.23. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add25 στην 2008.0461 (13-5-2008) Στις 13-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add25, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί στοιχεία προερχόµενα από την Ελλάδα σύµφωνα µε τα οποία δεσµεύτηκε ποσότητα 116.773 kg επιµολυσµένου ηλιελαίου στην εταιρεία ΑΦΟΙ Π. ΜΠΑΚΤΑΛΙΑ προερχόµενου από την εταιρεία ΜΑΝΟΣ Α.Ε. 1.24. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add26 στην 2008.0461 (13-5-2008) Στις 13-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add26, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί ότι το Λουξεµβούργο ζητά πληροφορίες από την Ιταλία για επιµολυσµένη παρτίδα ηλιελαίου, µέρος της οποίας πουλήθηκε στη Γαλλία. 1.25. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add27 στην 2008.0461 (13-5-2008) Στις 13-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add27, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί στοιχεία προερχόµενα από το Βέλγιο, που αφορούν πώληση επιµολυσµένου ηλιελαίου στη Γαλλία και στην Ελλάδα. Παράλληλα διαβιβάζονται αναλυτικές καταστάσεις διανοµής ποσοτήτων συσκευασµένου επιµολυσµένου ηλιελαίου σε διάφορα καταστήµατα της εταιρείας LIDL ανά την Ελλάδα. 1.26. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add28 στην 2008.0461 (13-5-2008) Στις 13-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add28, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί στοιχεία προερχόµενα από τη Ρουµανία, που αφορούν τη διαχείριση των 105 λίτρων επιµολυσµένου ηλιελαίου που έφθασαν από τη Γαλλία. 1.27. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add29 στην 2008.0461 (14-5-2008) Στις 14-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add29, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί στοιχεία προερχόµενα από την Ιταλία, για χρήση επιµολυσµένου ηλιελαίου σε προϊόν που εξήχθη στο Ηνωµένο Βασίλειο. 1.28. Συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add30 στην 2008.0461 (15-5-2008) Στις 15-5-2008 διαβιβάζεται στον Ε.Φ.Ε.Τ. η συµπληρωµατική πληροφορία 2008.461-add30, στην οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή γνωστοποιεί στοιχεία προερχόµενα από την Ιταλία για αποδέσµευση αρχικώς δεσµευθέντων προϊόντων, λόγω περιεκτικότητας σε ορυκτέλαιο χαµηλότερης των 300 ppm. - 22 -