Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες, 27 Νοεμβρίου 2015 (OR. en) 14708/15 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Γενική Γραμματεία του Συμβουλίου Αντιπροσωπίες Εμπορική και επενδυτική πολιτική της ΕΕ - Συμπεράσματα του Συμβουλίου WTO 257 SERVICES 45 FDI 21 COMER 151 DEVGEN 247 REX 977 COMPET 549 Επισυνάπτονται για τις αντιπροσωπίες τα συμπεράσματα του Συμβουλίου για την εμπορική και επενδυτική πολιτική της ΕΕ όπως εγκρίθηκαν από το Συμβούλιο στις 27 Νοεμβρίου 2015. 14708/15 ΕΠ/γομ 1
Συμπεράσματα του Συμβουλίου για την εμπορική και επενδυτική πολιτική της ΕΕ 1. Υπενθυμίζοντας τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 7ης/8ης Φεβρουαρίου 2013 και τα προηγούμενα συμπεράσματά του για το εμπόριο της 21ης Νοεμβρίου 2014, το Συμβούλιο εκφράζει ιδιαίτερη ικανοποίηση για την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Οκτωβρίου 2015, με τίτλο «Εμπόριο για όλους: Προς μια πιο υπεύθυνη πολιτική για το εμπόριο και τις επενδύσεις». Το Συμβούλιο σημειώνει τα συμπεράσματα και τις συστάσεις της ανακοίνωσης, που προλειαίνουν το έδαφος για μια φιλόδοξη εμπορική και επενδυτική ατζέντα, σύμφωνα με τις εξωτερικές σχέσεις της ΕΕ καθώς και άλλες σχετικές πολιτικές. 2. Το Συμβούλιο παραμένει πλήρως προσηλωμένο σε ένα ισχυρό και βασιζόμενο σε κανόνες πολυμερές εμπορικό σύστημα και υποστηρίζει τη σχετική φιλόδοξη προσέγγιση της Επιτροπής. Στηρίζει την περαιτέρω ενίσχυση του πολυμερούς συστήματος, συμπεριλαμβανομένης της επίλυσης των διαφορών ως ενός εκ των κεντρικών πυλώνων, με βάση έναν αυστηρό και αποτελεσματικό ΠΟΕ που ανταποκρίνεται στις παρούσες και τις μελλοντικές προκλήσεις του παγκόσμιου εμπορίου και που αντικατοπτρίζει καλύτερα τις ικανότητες άλλων μελών του ΠΟΕ να συμβάλλουν στο σύστημα. Η επιτυχία της υπουργικής διάσκεψης του ΠΟΕ (MC 10) στο Ναϊρόμπι που έχει ως στόχο την επίτευξη συγκεκριμένων, ισορροπημένων και απτών αποτελεσμάτων και προόδου σχετικά με τα υπόλοιπα ζητήματα του αναπτυξιακού προγράμματος της Ντόχα (DDA) θα είναι σημαντική για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης στο πολυμερές εμπορικό σύστημα και την τόνωση του διεθνούς εμπορίου. Μετά την κύρωση από την ΕΕ της συμφωνίας του ΠΟΕ για τη διευκόλυνση του εμπορίου (TFA), το Συμβούλιο αναμένει από άλλους εταίρους του ΠΟΕ που δεν το έχουν πράξει ακόμη να προβούν σε όλες τις απαιτούμενες διαδικαστικές ενέργειες χωρίς καθυστέρηση, ούτως ώστε οι επιχειρήσεις, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες, να αξιοποιήσουν τα απτά οφέλη της TFA το συντομότερο δυνατόν. Η ΕΕ έχει επίσης δεσμευθεί να διερευνήσει τρόπους για τη βελτίωση της λειτουργίας του πολυμερούς εμπορικού συστήματος στο μέλλον και είναι πρόθυμη να εξετάσει την προσθήκη νέων θεμάτων στη μελλοντική εμπορική ατζέντα. 14708/15 ΕΠ/γομ 2
3. Το Συμβούλιο προσβλέπει στην επίτευξη ταχείας προόδου όσον αφορά τις πλειονομερείς διαπραγματεύσεις, μεταξύ των οποίων και η συμφωνία για το εμπόριο υπηρεσιών (TISA) και, μέχρι τη διεξαγωγή της MC 10, στην επέκταση της συμφωνίας για την τεχνολογία των πληροφοριών (ITA) και σε μια ουσιαστική πρόοδο σχετικά με τη συμφωνία για τα περιβαλλοντικά αγαθά (EGA). Οι συμφωνίες αυτές, καθώς και κάθε νέα πλειονομερής πρωτοβουλία μεταξύ των μελών του ΠΟΕ, θα πρέπει να συμβάλλουν στην ενίσχυση του παγκόσμιου εμπορίου και στη δημιουργία ανάπτυξης και θέσεων εργασίας, και θα πρέπει να δρουν ως δομικά στοιχεία για μελλοντικές πολυμερείς συμφωνίες. 4. Το Συμβούλιο στηρίζει τη σύναψη φιλόδοξων, ολοκληρωμένων και αμοιβαία επωφελών διμερών εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών και καλεί την Επιτροπή να εργαστεί για την προώθηση των διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ, την Ιαπωνία και βασικούς εταίρους στη Λατινική Αμερική, και στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού. Εκφράζει την ικανοποίησή του για τα ισχυρά θετικά αποτελέσματα από την εφαρμογή της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών ΕΕ-Νότιας Κορέας, της πρώτης και πλέον φιλόδοξης διμερούς εμπορικής συμφωνίας νέας γενιάς που έχει εφαρμοστεί ποτέ από την ΕΕ. Το Συμβούλιο εκφράζει επίσης την ικανοποίησή του για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στο πλαίσιο των συμφωνιών οικονομικής εταιρικής σχέσης με τις χώρες ΑΚΕ και προσβλέπει στην ταχεία επίτευξη προόδου όσον αφορά την υπογραφή, την επικύρωση και την εφαρμογή των εν λόγω συμφωνιών. Η εμβάθυνση της εμπορικής και οικονομικής ολοκλήρωσης των χωρών της Ανατολικής και Νότιας Γειτονίας με την ΕΕ θα πρέπει επίσης να συνεχισθεί, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορετικές φιλοδοξίες των χωρών εταίρων, με στόχο την περαιτέρω ανάπτυξη μιας ζώνης κοινής σταθερότητας, ασφάλειας και ευημερίας. 5. Το Συμβούλιο χαιρετίζει το φιλόδοξο πρόγραμμα των μελλοντικών διμερών εμπορικών διαπραγματεύσεων που καθορίζονται από την Επιτροπή στην ανακοίνωσή της και υπογραμμίζει την ανάγκη να εξετάζεται υπόψη κάθε απόφαση για την έναρξη διαπραγματεύσεων κατά περίπτωση, λαμβάνοντας υπόψη τα επιθετικά και αμυντικά συμφέροντα της ΕΕ και το ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο και δίνοντας προτεραιότητα στις διαπραγματεύσεις που θα αποφέρουν τα μεγαλύτερα οφέλη για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Οι διμερείς, περιφερειακές και πλειονομερείς συμφωνίες θα πρέπει να αλληλοσυμπληρώνονται, να είναι διαφανείς, συνεπείς και να συμβάλλουν στην ενίσχυση του πολυμερούς εμπορικού συστήματος σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ. 14708/15 ΕΠ/γομ 3
6. Το Συμβούλιο συμφωνεί ότι το εμπόριο θα πρέπει να ωφελεί όλους (καταναλωτές, εργαζόμενους και οικονομικοί φορείς) και να είναι συνεκτικό με τις υπόλοιπες πολιτικές της ΕΕ. Τονίζει τη σημασία των εθνικών και ευρωπαϊκών οικονομικών, κοινωνικών, περιβαλλοντικών πολιτικών και πολιτικών για την αγορά εργασίας για την ευκολότερη προσαρμογή των εργαζομένων και των επιχειρήσεων στις συνεχείς μεταβολές της παγκόσμιας οικονομίας, εξασφαλίζοντας ότι ενισχύουν τη διεθνή ανταγωνιστικότητά τους, εκμεταλλεύονται τις νέες ευκαιρίες της αγοράς και ότι τα οφέλη της παγκοσμιοποίησης κατανέμονται δίκαια και μετριάζονται οι αρνητικές επιπτώσεις. Το Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι οι εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ δεν θα οδηγήσουν σε χαμηλότερα επίπεδα προστασίας των καταναλωτών, της υγείας, του περιβάλλοντος ή κοινωνικής και εργασιακής προστασίας και ότι οι ενδεχόμενες αλλαγές στα επίπεδα προστασίας μόνο θετικές μπορούν να είναι και πρέπει να σέβονται πλήρως το δικαίωμα των κρατών να νομοθετούν. 7. Οι παγκόσμιες οικονομικές μεταβολές εκτός της ΕΕ θα απαιτήσουν από την Ευρώπη να αξιοποιήσει περαιτέρω τα νέα κέντρα παγκόσμιας ανάπτυξης, προκειμένου να παγιώσει την οικονομική ανάκαμψη και να δημιουργήσει περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας, ώστε να αντιμετωπιστεί η συνεχιζόμενη ανεργία, ιδίως μεταξύ των νέων, στην ήπειρό μας. Λαμβάνοντας υπόψη τα συμφέροντα και τις ιδιαιτερότητες της ΕΕ, οι εμπορικές συμφωνίες θα πρέπει να παρέχουν ίσες ευκαιρίες σε όλα τα κράτη μέλη και τις περιφέρειες, συμπεριλαμβανομένων των εξόχως απόκεντρων περιοχών και υπερπόντιων εδαφών, της ΕΕ και σε όλους τους σχετικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένων της βιομηχανίας, της γεωργίας και των υπηρεσιών. Στο πλαίσιο αυτό, το Συμβούλιο υπογραμμίζει την ανάγκη να διευκολυνθεί και να βελτιωθεί η ένταξη των ευρωπαϊκών εταιριών στις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας, ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ). 8. Δεδομένης της σημασίας των ΜΜΕ στην ΕΕ, του βασικού ρόλου τους στη δημιουργία θέσεων εργασίας και της σημαντικής συμβολής τους στο εμπόριο της ΕΕ, το Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη να μειωθεί το κόστος συναλλαγών για τις ΜΜΕ με την απλούστευση των τελωνειακών διαδικασιών, τη μείωση των μη δασμολογικών εμποδίων και των κανονιστικών επιβαρύνσεων και την ενίσχυση των υπηρεσιών που διευκολύνουν το εμπόριο. Ως εκ τούτου, το Συμβούλιο χαιρετίζει την πρόθεση της Επιτροπής να ρυθμίσει τα εν λόγω θέματα μέσω διατάξεων που προορίζονται για τις ΜΜΕ σε όλες τις εμπορικές και επενδυτικές διαπραγματεύσεις, προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματική χρήση των εμπορικών προτιμήσεων από τις ΜΜΕ. 14708/15 ΕΠ/γομ 4
9. Ως ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ψηφιακά παρεχομένων υπηρεσιών, η ΕΕ χρειάζεται μια φιλόδοξη και δυναμική ψηφιακή εμπορική στρατηγική, ώστε να μπορέσουν να αξιοποιηθούν τα οφέλη της ψηφιοποίησης, σύμφωνα με την ενιαία ψηφιακή αγορά και τις σχετικές πολιτικές. Αυτό περιλαμβάνει την εξάλειψη νέων ειδών εμπορικών φραγμών που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις κάθε μεγέθους, όπως η αδιαφάνεια των κανόνων, η αδικαιολόγητη κυβερνητική παρέμβαση και οι υπερβολικές απαιτήσεις σχετικά με τον εντοπισμό και την αποθήκευση δεδομένων. Το Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη δημιουργίας ισότιμων όρων ανταγωνισμού στον τομέα του ψηφιακού εμπορίου παγκοσμίως και στηρίζει ένθερμα την πρόθεση της Επιτροπής να επιδιώξει αυτόν τον στόχο με πλήρη σεβασμό και με την επιφύλαξη των κανόνων της ΕΕ για την προστασία των δεδομένων και του απορρήτου των δεδομένων που δεν αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης και δεν επηρεάζονται από τις εμπορικές συμφωνίες. 10. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι το εμπόριο υπηρεσιών αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία για την οικονομία της ΕΕ και συνδέεται στενά με το εμπόριο αγαθών. Ως εκ τούτου, η εμπορική πολιτική της ΕΕ πρέπει να στοχεύει στη βελτίωση της πρόσβασης στην αγορά τόσο για τα αγαθά όσο και για τις υπηρεσίες και στη διευκόλυνση της κινητικότητας των παρόχων υπηρεσιών και επαγγελματιών υψηλής ειδίκευσης, μέσω, μεταξύ άλλων, της αναγνώρισης των επαγγελματικών τους προσόντων. Επίσης, το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι οι εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες της ΕΕ ούτε απαιτούν ούτε πρόκειται να απαιτήσουν από τις κυβερνήσεις την ιδιωτικοποίηση δημόσιων υπηρεσιών και δεν εμποδίζουν τις κυβερνήσεις, σε οποιοδήποτε επίπεδο, από το να προστατεύουν, να στηρίζουν ή να ρυθμίζουν την παροχή δημόσιων υπηρεσιών σε τομείς όπως το νερό, η εκπαίδευση, ο πολιτισμός, η υγεία και οι κοινωνικές υπηρεσίες, ούτε από την επέκταση του φάσματος των υπηρεσιών που παρέχονται στο κοινό. 14708/15 ΕΠ/γομ 5
11. Το Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι οι επενδύσεις, τόσο οι εισερχόμενες όσο και οι εξερχόμενες, είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της ευρωπαϊκής οικονομίας και των επιχειρήσεων. Όσον αφορά την επενδυτική πολιτική, η οποία υπάγεται σε συντρέχουσα αρμοδιότητα και ευθύνη, το Συμβούλιο τονίζει την ανάγκη για προώθηση και προστασία των επενδύσεων και για διατήρηση ισότιμων όρων ανταγωνισμού για όλους τους επενδυτές. Εκφράζει την ικανοποίησή του για την καινοτόμο και φιλόδοξη προσέγγιση της Επιτροπής ως προς τον εκσυγχρονισμό της προστασίας των επενδύσεων και σημειώνει τη διαβίβαση της σχετικής πρότασης διαπραγματευτικού κειμένου στις ΗΠΑ. Το Συμβούλιο σημειώνει επίσης την πρόθεση της Επιτροπής να εξετάσει την εφαρμογή αυτής της προσέγγισης, ανάλογα με την περίπτωση, και σε άλλες εμπορικές συμφωνίες της ΕΕ και, να εργαστεί με τελικό στόχο για την ίδρυση δικαστηρίου για τις πολυμερείς επενδυτικές συμφωνίες. Το Συμβούλιο εκφράζει ικανοποίηση για την ανανεωμένη δέσμευση στον σεβασμό του δικαιώματος των κυβερνήσεων να προβαίνουν σε κανονιστικές ρυθμίσεις. 12. Το Συμβούλιο υπογραμμίζει ότι πρέπει να αξιοποιηθούν τα οφέλη του ανοικτού εμπορίου σε πνεύμα αμοιβαιότητας και αμοιβαίου οφέλους και λαμβάνοντας υπόψη τα επίπεδα ανάπτυξης των τρίτων χωρών. Το ανοιχτό εμπόριο εξαρτάται και ωφελείται από τον θεμιτό και απρόσκοπτο ανταγωνισμό. Ως εκ τούτου, είναι εξαιρετικά σημαντικό να καταπολεμηθεί κάθε μορφή προστατευτισμού, με την εξάλειψη των εμποδίων στο εμπόριο, συμπεριλαμβανομένων των μη δασμολογικών εμπορικών φραγμών, την εξασφάλιση καλύτερης πρόσβασης στην αγορά, την προαγωγή των απαιτούμενων επενδυτικών συνθηκών, συμπεριλαμβανομένων αυτών που αφορούν την προστασία των επενδύσεων, την επιβολή και προαγωγή των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας (συμπεριλαμβανομένων των γεωγραφικών ενδείξεων, των ευρεσιτεχνιών, των σχεδίων, των εμπορικών σημάτων και των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας), το άνοιγμα των αγορών δημόσιων συμβάσεων και την εξασφάλιση της πρόσβασης σε ενέργεια, πρώτες ύλες και ενδιάμεσα προϊόντα. Ενθαρρύνει την Επιτροπή να συνεχίσει τις προσπάθειές της για το άνοιγμα της αγοράς, την ενίσχυση της διεθνούς κανονιστικής συνεργασίας, την αναβάθμιση των παγκόσμιων προτύπων και την αντιμετώπιση των εμποδίων στο εμπόριο και των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών, αξιοποιώντας, μεταξύ άλλων, το πλήρες φάσμα των μέσων εμπορικής πολιτικής της ΕΕ. Υποστηρίζει επίσης την Επιτροπή στις προσπάθειές της να εξασφαλίσει την επιβολή των κανόνων του ΠΟΕ και τη συμμόρφωση με αυτούς καθώς και την καλύτερη εφαρμογή των διμερών εμπορικών και επενδυτικών συμφωνιών της ίδιας της ΕΕ. 14708/15 ΕΠ/γομ 6
13. Το Συμβούλιο αναγνωρίζει ότι η εμπορική πολιτική και η βελτίωση της εφαρμογής των συμφωνιών της ΕΕ αποτελούν κοινή ευθύνη της Επιτροπής, των κρατών μελών, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και των ενδιαφερόμενων φορέων και βασίζονται στην αποτελεσματική συνεργασία και τις έγκαιρες διαβουλεύσεις. Επιπλέον, χαιρετίζει την ενισχυμένη εταιρική σχέση που προτείνεται για την εφαρμογή, ούτως ώστε να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη που απορρέουν από τις εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες. Το Συμβούλιο υπενθυμίζει ότι είναι σημαντικό να εξασφαλιστεί η ισότιμη μεταχείριση των κρατών μελών καθώς και η ακεραιότητα της ενιαίας αγοράς όσον αφορά τις εμπορικές προτιμήσεις τις οποίες χορηγούν τρίτες χώρες. Εκφράζει την ικανοποίησή του για την πρόθεση της Επιτροπής να βελτιώσει τις εκ των προτέρων αξιολογήσεις αντικτύπου, να υποβάλλει ετήσιες εκθέσεις για την εφαρμογή των ΣΕΣ και να εντείνει τις εργασίες της όσον αφορά τις εκ των υστέρων αξιολογήσεις αντικτύπου. 14. Μια υπεύθυνη ενωσιακή εμπορική πολιτική πρέπει να συνοδεύεται από ένα υψηλό επίπεδο διαφάνειας και αποτελεσματική επικοινωνία με τους πολίτες σχετικά με τα οφέλη και τις προκλήσεις του εμπορίου και των ανοικτών αγορών. Η εντατικοποίηση της συζήτησης σχετικά με την εμπορική πολιτική της ΕΕ είναι ευκαιρία για τη βελτίωση της συμμετοχής όλων των εμπλεκόμενων φορέων στην προετοιμασία, τη διαπραγμάτευση και την εφαρμογή των διαφόρων πρωτοβουλιών μας στον τομέα αυτό. Τούτο πρέπει να γίνεται με σεβασμό της υφιστάμενης θεσμικής ισορροπίας και των εφαρμοστέων κανόνων σχετικά με τις διαβαθμισμένες πληροφορίες και χωρίς να θίγονται οι διαπραγματευτικές θέσεις ή οι διεθνείς σχέσεις της ΕΕ. 14708/15 ΕΠ/γομ 7
15. Μόνο μέσω μιας φιλόδοξης και υπεύθυνης ατζέντας εμπορικής πολιτικής που λαμβάνει υπόψη άλλες σχετικές πολιτικές, η ΕΕ θα είναι σε θέση να διαμορφώσει την παγκοσμιοποίηση και να συμμετάσχει στην κατάρτιση ισχυρών διεθνών κανόνων στο μέλλον. Επομένως, το Συμβούλιο δεσμεύεται να εξασφαλίσει ότι οι εμπορικές συμφωνίες διαφυλάττουν τις αξίες στις οποίες βασίζεται η ΕΕ, καθώς και τα πρότυπα και τις ρυθμιστικές πρακτικές της ΕΕ. Αυτό περιλαμβάνει την ενίσχυση των μέτρων στήριξης της αειφόρου ανάπτυξης και της χρηστής διακυβέρνησης μέσω εμπορικών συμφωνιών, πολυμερών πρωτοβουλιών και πέραν αυτών, με έμφαση στο ελεύθερο, δίκαιο και ηθικό εμπόριο, στην προστασία του περιβάλλοντος, τα εργασιακά δικαιώματα, στις αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας καθώς και τα ανθρώπινα δικαιώματα, την υγεία και την προστασία των καταναλωτών, την καλή μεταχείριση των ζώων, προστατεύοντας ταυτόχρονα την πολιτιστική πολυμορφία και προάγοντας την ανάπτυξη μέσω του εμπορίου, συμπεριλαμβανομένης της βοήθειας για το εμπόριο και του θεματολογίου για το 2030. Το Συμβούλιο δίνει μεγάλη σημασία στην εξασφάλιση της ένταξης και της αποτελεσματικής εφαρμογής συναφών διατάξεων σε όλες τις εμπορικές συμφωνίες και στο σύστημα γενικευμένων προτιμήσεων. 16. Η ΕΕ πρέπει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή του αγώνα κατά της διαφθοράς και το Συμβούλιο προσβλέπει στις προτάσεις της Επιτροπής για την εξεύρεση τρόπου αντιμετώπισης συναφών ζητημάτων στις εμπορικές συμφωνίες. Επιπλέον, πρέπει να ενισχυθούν η εταιρική κοινωνική ευθύνη και η δέουσα επιμέλεια, ιδίως όσον αφορά τις παγκόσμιες αλυσίδες αξίας. Η ΕΕ θα στηρίξει τις χώρες εταίρους, και ιδίως τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες, ούτως ώστε να ωφεληθούν από τις υπεύθυνες παγκόσμιες αλυσίδες αξιών και να προαγάγουν μια βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη, με τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. 14708/15 ΕΠ/γομ 8