Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο 204-209 Επιτροπή Αναφορών 28.2.207 ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΜΕΛΗ Θέμα: Αναφορά αριθ. 02/205, του Roberto Barcaroli, ιταλικής ιθαγένειας, σχετικά με τη ρύπανση που προκαλείται από την εναέρια κυκλοφορία από και προς τον αερολιμένα Ciampino στη Ρώμη. Περίληψη της αναφοράς Ο αναφέρων διαμαρτύρεται για τη ρύπανση που προκαλείται από τον αερολιμένα Ciampino και τον συνεπαγόμενο περιβαλλοντικό αντίκτυπο στην περιοχή όπου κατοικούν περισσότεροι από 4.500 πολίτες. Ο αεροδιάδρομος βρίσκεται σε απόσταση μόλις 50 μέτρων από κατοικίες και οι διάδρομοι απογείωσης και προσγείωσης φέρεται να περνούν πάνω από κατοικημένες πόλεις και τοποθεσίες φυσικού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένου του περιφερειακού δρυμού «Parco Regionale dell'appia Antica». Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις του αερολιμένα φέρεται επίσης να έχουν αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, πράγμα που όντως ισχύει, δεδομένου ότι, ενώ συνήθως ο αερολιμένας συγκεντρώνει περίπου ένα εκατομμύριο επιβάτες ετησίως, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σε πέντε εκατομμύρια το 205. Σε αυτό το πλαίσιο, ο αναφέρων ζητά τη διενέργεια εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και νέας στρατηγικής εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, καθώς και ακρόαση των απόψεων του τοπικού πληθυσμού σχετικά με το θέμα. 2. Παραδεκτό Χαρακτηρίσθηκε παραδεκτή στις 27 Οκτωβρίου 205. Η Επιτροπή εκλήθη να παράσχει πληροφορίες (άρθρο 26 παράγραφος 6 του Κανονισμού). 3. Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 30 Οκτωβρίου 205 Η αναφορά αφορά τη διαρκή αύξηση της εναέριας κυκλοφορίας στον αερολιμένα Ciampino (περιφέρεια του Lazio Ιταλία), ο οποίος εγκρίθηκε από τις αρμόδιες ιταλικές αρχές χωρίς να έχουν διενεργηθεί επαρκείς εκ των προτέρων περιβαλλοντικές εκτιμήσεις (ΕΠΕ και ΣΠΕ), και ο οποίος έχει σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις στην παρακείμενη έντονα αστικοποιημένη περιοχή και στην υγεία των κατοίκων της. CM\8786.docx PE57.639v04-00 Eνωμένη στην πολυμορφία
Σύμφωνα με το άρθρο 2 παράγραφος της οδηγίας 20/92/EΕ, τα έργα που είναι πιθανό να έχουν σημαντική επίδραση στο περιβάλλον, μεταξύ άλλων, λόγω της φύσης, των διαστάσεών τους ή της χωροθέτησής τους, πρέπει να υποβάλλονται σε διαδικασία ΕΠΕ πριν από την παραχώρηση άδειας κατασκευής. Σύμφωνα με το άρθρο 4 παράγραφος 2, σε συνδυασμό με το σημείο 3 στοιχείο α) του παραρτήματος ΙΙ της οδηγίας ΕΠΕ, οποιαδήποτε τροποποίηση ή επέκταση έργων που απαριθμούνται στο παράρτημα Ι, τα οποία έχουν ήδη εγκριθεί, εκτελεσθεί ή εκτελούνται και τα οποία ενδέχεται να έχουν σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον (μεταβολή ή επέκταση που δεν περιλαμβάνεται στο παράρτημα Ι), πρέπει να υποβάλλονται σε διαδικασία διαλογής προκειμένου να διαπιστωθεί εάν είναι αναγκαία η διενέργεια πλήρους ΕΠΕ. Ο αερολιμένας Ciampino διαθέτει διάδρομο μεγαλύτερο των 2 00 μέτρων και, για τον λόγο αυτό, εμπίπτει στο σημείο 7 στοιχείο α του παραρτήματος Ι της οδηγίας ΕΠΕ. Κατά συνέπεια, όλες οι τροποποιήσεις και επεκτάσεις στον εν λόγω αερολιμένα εμπίπτουν στο σημείο 3 στοιχείο α) του παραρτήματος ΙΙ της οδηγίας ΕΠΕ, το οποίο απαιτεί τη διενέργεια ΕΠΕ, πριν από τη χορήγηση άδειας κατασκευής. Στο πλαίσιο της διαδικασίας έρευνας EU Pilot 6876/4/ENVI, η Επιτροπή έχει ήδη ζητήσει από τις ιταλικές αρχές να παράσχουν διευκρινίσεις σχετικά με την ενδεχόμενη παραβίαση της οδηγίας ΕΠΕ, αναφορικά με τα διάφορα έργα υποδομών που έχουν διενεργηθεί στον αερολιμένα Ciampino από το 2002 και μετά. Οι ιταλικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι το διοικητικό συμβούλιο του αερολιμένα Ciampino κατέθεσε, στις 30/06/204, την πρόταση για ένα νέο γενικό σχέδιο για τον αερολιμένα, το οποίο θα οδηγήσει σε σημαντική λειτουργική αναδιάρθρωση του αερολιμένα με βάση την τυπολογία του αστικού αερολιμένα, καλύπτοντας επομένως και τα έργα που έχουν διενεργηθεί στον αερολιμένα από το 2002 και μετά. Η πρόταση υποβλήθηκε προς έγκριση στην ιταλική υπηρεσία πολιτικής αεροπορίας (ENAC), τον εθνικό φορέα που είναι υπεύθυνος για την τεχνική ρύθμιση, την πιστοποίηση, την εποπτεία και τον έλεγχο στον τομέα της πολιτικής αεροπορίας στην Ιταλία. Οι ιταλικές αρχές ανέφεραν επίσης ότι, εν αναμονή της πραγματικής έγκρισης από την ENAC, το διοικητικό συμβούλιο του αερολιμένα Ciampino ετοίμαζε την μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του γενικού σχεδίου, για τον σκοπό της υποβολής του έργου σε διαδικασία πλήρους ΕΠΕ. Οι ιταλικές αρχές επιβεβαίωσαν ότι η μελέτη ΕΠΕ θα λάβει υπόψη της όλους τους δυνητικούς κινδύνους για τον παρακείμενο περιφερειακό δρυμό «Parco Regionale dell'appia Antica», την πανίδα και τη χλωρίδα του, μέσω σφαιρικής ανάλυσης των αναμενόμενων επιπτώσεων της ρύπανσης σε όλες τις συνιστώσες του περιβάλλοντος. Όσον αφορά τις δυνητικές αρνητικές επιπτώσεις του θορύβου, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, της ρύπανσης των υδάτων και του εδάφους και τις σωρευτικές επιπτώσεις με άλλα υφιστάμενα ή προγραμματισμένα έργα για την περιοχή, οι ιταλικές αρχές ενημέρωσαν ότι αυτοί οι πρόσθετοι κίνδυνοι θα αξιολογηθούν στο σύνολό τους στο πλαίσιο της διαδικασίας ΕΠΕ, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις επιπτώσεις που έχει ο αερολιμένας και ο σχετικός με αυτόν όγκος της κίνησης. Η διαδικασία ΕΠΕ είχε προγραμματιστεί να ξεκινήσει έως τα τέλη του Οκτωβρίου 205, και η δημόσια συμμετοχή στη διαδικασία αυτή θα εξασφαλιστεί στον δέοντα βαθμό. Οδηγία σχετικά με την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, ΕΕ L 26, της 28..202, σ. -2. PE57.639v04-00 2/5 CM\8786.docx
Επιπλέον, όσον αφορά την πιθανή παραβίαση της οδηγίας 200/42/ΕΚ για τη ΣΠΕ, σύμφωνα με τα άρθρα 3 (2) στοιχείο α) αυτής της οδηγίας, πρέπει να διεξάγεται εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων για όλα τα σχέδια στον τομέα των μεταφορών (συμπεριλαμβανομένων των αεροπορικών μεταφορών). Εν προκειμένω, στις 02/03/202, η ENAC ανακοίνωσε ότι όταν καταρτιζόταν το εθνικό σχέδιο για τους ιταλικούς αερολιμένες, δρομολογήθηκε επίσης η αντίστοιχη διαδικασία ΣΠΕ. Το σχέδιο αυτό, σε εθνικό επίπεδο, περιλαμβάνει τον σχεδιασμό ολόκληρου του δικτύου των αερολιμένων εθνικού ενδιαφέροντος, συμπεριλαμβανομένου του αερολιμένα Ciampino. Ως εκ τούτου, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, δεν διαπιστώνεται επί του παρόντος καμία παραβίαση της οδηγίας ΣΠΕ. Τέλος, η οδηγία 2002/49/ΕΚ 2, σχετικά με την αξιολόγηση και τη διαχείριση του περιβαλλοντικού θορύβου, δεν προβλέπει ειδικές οριακές τιμές για τον περιβαλλοντικό θόρυβο (συμπεριλαμβανομένου του θορύβου των αερολιμένων). Σύμφωνα με την αρχή της επικουρικότητας, το καθήκον αυτό εμπίπτει στην αρμοδιότητα των κρατών μελών. Ωστόσο, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, φαίνεται ότι οι ιταλικές αρχές έχουν ήδη λάβει μέτρα περιορισμού και μείωσης του θορύβου για τον εν λόγω αερολιμένα. Από τις πληροφορίες που παρέσχε η Ιταλία, φαίνεται ότι οι ιταλικές αρχές έχουν δεσμευτεί να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα για να συμμορφωθούν με τις απαιτήσεις που ορίζονται στην οδηγία ΕΠΕ, δηλαδή να δρομολογήσουν έως τον Οκτώβριο 205, τη διαδικασία ΕΠΕ για τις εργασίες που εκτελέστηκαν (και εξακολουθούν να εκτελούνται) από το 2002 και μετά στον αερολιμένα Ciampino, και να διασφαλίσουν επίσης τη δημόσια συμμετοχή στη διαδικασία αυτή. Υπό το πρίσμα των προαναφερθέντων, η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση στο πλαίσιο της υφιστάμενης διαδικασίας έρευνας EU Pilot 6876/4/ENVI. 4. Αναθ. Ι Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 27 Ιανουαρίου 206. Στις 0//205, στο πλαίσιο της διαδικασίας έρευνας EU Pilot 6876/4/ENVI, οι ιταλικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι η διαδικασία ΕΠΕ για το νέο ρυθμιστικό σχέδιο του εν λόγω αερολιμένα ξεκίνησε στις 6//205. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, οι αρμόδιες ιταλικές αρχές θα πρέπει να αξιολογήσουν όλες τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις του έργου, σε όλες τις περιβαλλοντικές συνιστώσες, συμπεριλαμβανομένων των σωρευτικών επιπτώσεων σε άλλα υφιστάμενα ή προγραμματισμένα σχέδια. Σε προηγούμενη ανακοίνωση, οι ιταλικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι το νέο ρυθμιστικό σχέδιο θα καλύπτει επίσης τα έργα υποδομής που πραγματοποιήθηκαν στον αερολιμένα από το 2002 και μετά. Ωστόσο, από τις τελευταίες πληροφορίες που παρείχε η Ιταλία δεν είναι σαφές κατά πόσο οι εν λόγω εργασίες καλύπτονται από το νέο ρυθμιστικό σχέδιο. Οδηγία σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, ΕΕ L 97 της 2.07.200, σ. 30-37. 2 ΕΕ L 89, 8.7.2002, σ. 2-25. CM\8786.docx 3/5 PE57.639v04-00
Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση στο πλαίσιο της υφιστάμενης διαδικασίας έρευνας EU Pilot 6876/4/ENVI και θα ζητήσει από τις ιταλικές αρχές να παράσχουν διευκρινίσεις σχετικά με το περιεχόμενο του νέου ρυθμιστικού σχεδίου, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη τα έργα υποδομών που πραγματοποιήθηκαν από το 2002 και μετά χωρίς επαρκή εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. 5. Αναθ. ΙΙ Απάντηση της Επιτροπής, που ελήφθη στις 26 Ιουνίου 206. Η αναφορά αφορά την αύξηση της εναέριας κυκλοφορίας στον αερολιμένα Ciampino (περιφέρεια του Lazio), η οποία εγκρίθηκε από τις αρμόδιες ιταλικές αρχές χωρίς να έχουν διενεργηθεί εκ των προτέρων περιβαλλοντικές εκτιμήσεις (ΕΠΕ και ΣΠΕ 2 ), και η οποία έχει προκαλέσει σημαντικές αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στην υγεία των κατοίκων της περιοχής. Οι ιταλικές αρχές έχουν ενημερώσει την Επιτροπή ότι η διαδικασία ΕΠΕ για το νέο γενικό σχέδιο για τον αερολιμένα ξεκίνησε εκ νέου στις 4/02/206 3, ύστερα από την απόσυρσή της από τον υπεύθυνο του έργου εξαιτίας διαδικαστικού σφάλματος. Επί του παρόντος, η διαδικασία είναι εν εξελίξει και το στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης ολοκληρώθηκε στις 4/04/206. Οι ανησυχίες που εκφράζει ο αναφέρων έχουν, επίσης, υποβληθεί στην αρμόδια τεχνική επιτροπή του υπουργείου κατά τα στάδιο διαβούλευσης και θα ληφθούν δεόντως υπόψη στην εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Οι ιταλικές αρχές διευκρίνισαν, επίσης, ότι ο υπεύθυνος του έργου πρέπει να συμπεριλάβει στην μελέτη ΕΠΕ ανάλυση της τρέχουσας κατάστασης του περιβάλλοντος (το «βασικό σενάριο») και να περιγράψει τα στοιχεία που διέθετε ο αερολιμένας, όταν είχε υποβληθεί το αίτημα διενέργειας ΕΠΕ, υπογραμμίζοντας τις ήδη υπάρχουσες περιβαλλοντικές πιέσεις και ευαισθησίες στην περιοχή. Η επιτροπή ΕΠΕ του Υπουργείου θα λάβει δεόντως υπόψη τα έργα υποδομών που πραγματοποιήθηκαν στον αερολιμένα από το 2002 και μετά, στην αξιολόγηση του πλαισίου αναφοράς του έργου, του περιβαλλοντικού πλαισίου αναφοράς και των επιπτώσεων του έργου στην τρέχουσα κατάσταση του αερολιμένα. Η διαδικασία ΣΠΕ 4 για το Σχέδιο Εθνικού Αερολιμένα ξεκίνησε στις 30//205. Η οριοθέτηση του πεδίου εφαρμογής της διαδικασίας, που αποσκοπεί στον ορισμό της έκτασης και του επιπέδου λεπτομέρειας της πληροφορίας που θα συμπεριληφθεί στην περιβαλλοντική έκθεση, βρίσκεται εν εξελίξει. Μετά την ολοκλήρωση του σταδίου αυτού, θα είναι γνωστό το τελικό περιεχόμενο του σχεδίου. Συμπέρασμα Η Επιτροπή θα συνεχίσει να παρακολουθεί την κατάσταση. 6. Απάντηση της Επιτροπής (ΑΝΑΘ. III), που ελήφθη στις 28 Φεβρουαρίου 207 Οδηγία 20/92/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 3ης Δεκεμβρίου 20, για την εκτίμηση των επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων δημοσίων και ιδιωτικών έργων στο περιβάλλον, ΕΕ L 26, της 28..202, σ. -2. 2 Οδηγία 200/42/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 27ης Ιουνίου 200, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ορισμένων σχεδίων και προγραμμάτων, ΕΕ L 97, 2.7.200, σ. 30-37. 3 http://www.va.minambiente.it/it-it/oggetti/info/578 4 http://www.va.minambiente.it/it-it/oggetti/info/584 PE57.639v04-00 4/5 CM\8786.docx
Η Επιτροπή συνέχισε να παρακολουθεί την κατάσταση του αερολιμένα Ciampino στο πλαίσιο της διαδικασίας EU Pilot 6876/4/ENVI. Στις Ιανουαρίου 207, οι ιταλικές αρχές διαβίβασαν στην Επιτροπή επικαιροποιημένες πληροφορίες σχετικά με τη διαδικασία ΕΠΕ, η οποία είναι επί του παρόντος σε εξέλιξη όσον αφορά το «ρυθμιστικό σχέδιο». Συγκεκριμένα, όσον αφορά την εκτίμηση των δυνητικών επιπτώσεων των έργων που πραγματοποιήθηκαν από το 2002 και μετά χωρίς την διαδικασία ΕΠΕ, φαίνεται ότι, στις 2 Δεκεμβρίου 206, ο φορέας υλοποίησης του έργου, διαβίβασε στις αρμόδιες αρχές για την ΕΠΕ συμπληρωματικά έγγραφα που επί του παρόντος έχουν δημοσιοποιηθεί και βρίσκονται στο στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης. Οι εν λόγω συμπληρωματικές πληροφορίες περιλαμβάνουν επίσης ένα έγγραφο με τίτλο «Διευκρινίσεις για τις διαπιστώσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο πλαίσιο της υπόθεσης EU Pilot 6876/4/ENVI», το οποίο καταρτίστηκε για να παράσχει απαντήσεις στις συμπληρωματικές ερωτήσεις που έθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στα τέλη Απριλίου 206 στο πλαίσιο αυτής της υπόθεσης EU Pilot, όσον αφορά, μεταξύ άλλων, τις ενδεχόμενες επιπτώσεις των προηγούμενων έργων που έχουν υλοποιηθεί χωρίς να έχει προηγηθεί διαδικασία ΕΠΕ. Η πλήρης τεκμηρίωση σχετικά με το θέμα αυτό είναι διαθέσιμη στην δικτυακή πύλη του ιταλικού υπουργείου για τις περιβαλλοντικές αξιολογήσεις. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής, λαμβάνοντας υπόψη τις ως άνω εκτιμήσεις, καθώς και εκείνες που περιέχονται στις προηγούμενες ανακοινώσεις της, και επί τη βάσει των διευκρινίσεων που χορήγησαν οι ιταλικές αρχές, θεωρούν ότι οι αρμόδιες εθνικές αρχές έχουν λάβει τα κατάλληλα μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης του αερολιμένα του Ciampino εξασφαλίζοντας ότι στη συγκεκριμένη αυτή περίπτωση η περιβαλλοντική νομοθεσία της ΕΕ εφαρμόζεται με ορθό τρόπο και ότι θα δοθεί η δέουσα συνέχεια στις ανησυχίες που εξέφρασε ο αναφέρων. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία για την έγκριση του εν λόγω έργου βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη, και δεδομένου ότι δεν υπάρχουν σαφή και ουσιαστικά στοιχεία σφάλματος στο πλαίσιο των περιβαλλοντικών εκτιμήσεων που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα από τις αρμόδιες ιταλικές αρχές, η Επιτροπή δεν μπορεί, σε αυτό το στάδιο, να εντοπίσει τεκμήρια πιθανής παραβίασης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας της ΕΕ. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή δεν σκοπεύει, σε αυτή τη συγκεκριμένη περίπτωση, να αναλάβει περαιτέρω δράση. http://www.va.minambiente.it/it-it/oggetti/documentazione/578/268?testo=&raggruppamentoid=32 CM\8786.docx 5/5 PE57.639v04-00