ΤΙΤΛΟΣ: Κυκλοφορώ με ασφάλεια!!!

ΤΙΤΛΟΣ: Κυκλοφορώ με ασφάλεια!!! ΣΚΕΠΤΙΚΟ / ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΔΙΑΛΕΞΑ: Με αφορμή τη διεξαγωγή ενός εκπαιδευτικού Προγράμματος Κυκλοφοριακής Αγωγής, που ήδη έχουμε αναλάβει σε συνεργασία οι τάξεις Ε & ΣΤ του Σχολείου μας, αποφασίσαμε από κοινού όλοι οι συμμετέχοντες να επεκτείνουμε τις δράσεις μας και να δώσουμε μια ευρωπαϊκή διάσταση σε αυτό, αναζητώντας και αξιοποιώντας γνώσεις και εκπαιδευτικές πρακτικές που εφαρμόζονται σε διαφορετικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. ΣΚΟΠΟΣ: Τα τελευταία χρόνια, η δραματική αύξηση του αριθμού των οχημάτων στους δρόμους, μαζί με την αύξηση της κινητικότητας του πληθυσμού, έχουν επιβάλλει μία νέα πραγματικότητα. Κάποτε οι μετακινήσεις ήταν απλές και άνευ όρων. Σήμερα πλέον απαιτείται η είσοδος σε ένα πολύπλοκο σύστημα κυκλοφορίας, με πλήθος αλληλεπιδράσεων, που συνοδεύεται από την αναπόδραστη ανάγκη για κανόνες. Η ένταξη σε αυτό το περιβάλλον της κυκλοφορίας, απαιτεί κατάλληλη διαπαιδαγώγηση του χρήστη, που θα του επιτρέψει να αναπτύξει στην ίδια του τη συνείδηση ορθές συμπεριφορές και γνώσεις. Μονόδρομο για αυτή τη μορφή διαπαιδαγώγησης, την Κυκλοφοριακή Αγωγή, αποτελεί η ενσωμάτωσή της στο παραδοσιακό εκπαιδευτικό σύστημα του σχολείου, μέσω κατάλληλα σχεδιασμένων δράσεων και στοχευόμενων εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Δυστυχώς, σύμφωνα με τις στατιστικές, η χώρα μας παρουσιάζει έναν από τους υψηλότερους δείκτες τροχαίων ατυχημάτων στην Ευρώπη. Αυτό οφείλεται μεν στην επιπόλαιη και ανεύθυνη συμπεριφορά οδηγών και πεζών αλλά κυρίως στην έλλειψη εφαρμογής προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής, που αν 1

εφαρμοζόταν σωστά θα μπορούσε να αποτελέσει τον πυρήνα σωστής κυκλοφοριακής παιδείας και συμπεριφοράς. Ο γενικός σκοπός λοιπόν της παρούσας προτεινόμενης εκπαιδευτικής πρακτικής είναι η ενθάρρυνση της ευαισθητοποίησης των μαθητών σε θέματα σωστής κυκλοφοριακής συμπεριφοράς. ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΣΤΟΧΟΙ: Ως προς το γνωστικό πεδίο: να υιοθετήσουν τα παιδιά σωστές συμπεριφορές ώστε να κυκλοφορούν με ασφάλεια στους δρόμους και να τηρούν τους κανόνες οδικής κυκλοφορίας. να αποκτήσουν συνειδητότητα και υπευθυνότητα όσον αφορά τους διάφορους τρόπους μετακίνησης, είτε όταν μετακινούνται μόνα τους, είτε ως συνεπιβάτες σε διάφορα οχήματα. να ευαισθητοποιηθούν απέναντι σε απρόβλεπτους κινδύνους και στις πιθανότητες ατυχήματος. να γνωρίσουν στάσεις και πρακτικές που εφαρμόζονται σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με την κυκλοφοριακή ασφάλεια. Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία: Να αναγνωρίσουν τους εαυτούς τους ως μέλη μιας μικρής ομάδας μελέτης και να μπορέσουν να αναπτύξουν δεξιότητες συνεργασίας και επικοινωνίας Να ασκηθούν στο να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες και να αναπτύσσουν τη δημιουργική και κριτική τους σκέψη. Να αναπτύξουν διάλογο και επιχειρηματολογία. Να σέβονται τις διαφορετικές απόψεις και να συνθέτουν μέσα από αυτές καινούριες προτάσεις Να μπορούν να ανακοινώνουν τις σκέψεις τους για το πώς εργάστηκαν, ποιες δυσκολίες αντιμετώπισαν και πώς τις έλυσαν (λύση προβλημάτων, μεταγνώση και αυτορρύθμιση αυτοδιόρθωση). 2

ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ: H διδακτική μέθοδος, που εφαρμόστηκε στη συγκεκριμένη διδακτική πρόταση είναι η μέθοδος project. Βιβλιογραφικά με τον όρο αυτό εννοούμε μια μικρή ή μεγάλη, ομαδική ή ατομική εργασία, που ενισχύει σημαντικά τη διαδικασία της μάθησης, επειδή καταργεί την «απόσταση» μαθητή δασκάλου και εξυπηρετεί σε μεγάλο βαθμό το σκοπό της αυτόνομης μάθησης. Το project ως μέθοδος είναι απότοκος της διαθεματικότητας, μιας εκπαιδευτικής προσέγγισης κατά την οποία η γνώση αντιμετωπίζεται ως ενιαία ολότητα, δηλαδή δεν κατακερματίζεται στα επιμέρους γνωστικά αντικείμενα, τα οποία διασυνδέονται οριζόντια συνεισφέροντας στη διεπιστημονική μελέτη ενός θεματικού αντικειμένου. Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή σημασία δεν έχει το τέρμα αλλά το ταξίδι. Το μάθημα παίρνει τη μορφή παιχνιδιού, ενώ το θέμα καθορίζεται σε μεγάλο βαθμό από τους μαθητές για να εμπίπτει στα ενδιαφέροντά τους. Στα projects oι μαθητές δουλεύουν σε ομάδες, αυτό βέβαια προϋποθέτει ότι έχει γίνει προγραμματισμός του έργου και η διάρκειά του μπορεί να κυμαίνεται ανάλογα με το μέγεθος του θέματος κοκ. Πρόκειται για αλλαγή τόσο στη μέθοδο διδασκαλίας όσο και στην πράξη, στη στάση και τις αντιλήψεις, καθώς έχουμε αλλαγή ρόλων. Ο μαθητής έχει τον πρώτο λόγο στη διαδικασία της μάθησης, ο εκπαιδευτικός καθοδηγεί διακριτικά, εμψυχώνει και βοηθάει στον επαναπροσδιορισμό των κριτηρίων και των θεμάτων, αν οι μαθητές κατά την εργασία τους αντιμετωπίσουν δυσκολίες. Η προσέγγιση της γνώσης γίνεται με τον ερευνητικό τρόπο, σύμφωνα με τον οποίο οι μαθητές εργάζονται σε ομάδες και αναζητούν πληροφορίες σε ποικίλες πηγές τις οποίες ανασυνθέτουν με τη σφραγίδα της προσωπικής τους γραφής, τις παρουσιάζουν στην τάξη και μετά τη συζήτηση γίνεται από ομάδα μαθητών στον Η/Υ το τελικό κείμενο με εικαστικές απεικονίσεις, σχεδιαγράμματα, φωτογραφίες κτλ. και ακολουθεί είτε έκθεση στο χώρο του σχολείου, είτε παρουσίαση στην τάξη ( 3

ΟΜΑΔΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ: Οι μαθητές κι οι μαθήτριες της Ε (10) & ΣΤ (10) τάξης του Δημοτικού Σχολείου Βαμβακοφύτου Σερρών, καθώς και οι δυο εκπαιδευτικοί των τάξεων αυτών. ΧΡΟΝΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ: Από 3 Φεβρουαρίου ως 2 Μαρτίου 2012, με στόχο μια δράση ανά εβδομάδα, κυρίως δομημένη σε ένα διδακτικό τρίωρο. ΠΟΡΕΙΑ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: Φάση Α : Εισαγωγή - επιλογή του θέματος Όπως προαναφέρθηκε, η επιλογή του θέματος του project ήταν αυτόματη, αφού ήρθε και κούμπωσε πάνω στη θεματολογία ενός άλλου προγράμματος κυκλοφοριακής αγωγής, που ήδη διεξάγουμε ως ομάδα από την αρχή του σχολικού έτους. Έτσι αυτό που χρειάστηκε μόνο επιπλέον ήταν να τονίσουμε πως με αυτές τις επιπρόσθετες δράσεις θα δώσουμε μια ευρωπαϊκή διάσταση και αέρα στο αντικείμενο που ήδη μας απασχολεί, την κυκλοφοριακή αγωγή. Προκειμένου να καταστήσουμε σαφές ότι σε αυτή τη φάση του έργου θα δουλέψουμε κυρίως βιωματικά, επιλέξαμε εξ αρχής και ζητήσαμε από όλα τα παιδιά να καθίσουν σε κύκλο και να απομακρύνουν από μπροστά τους τα θρανία. Τους εξηγήσαμε ότι πλέον σε όλα τα τρίωρα που θα ακολουθήσουν θα προτιμούμε αυτό τον τρόπο διάταξης στο χώρο, γιατί έτσι μπορούμε να δουλέψουμε καλύτερα καθώς βλέπουμε ο ένας τον άλλο και είμαστε όλοι ισότιμοι. Επιπλέον τους προϊδεάσαμε ότι οι περισσότερες δράσεις θα έχουν τη μορφή παιχνιδιού και ότι μας χρειάζεται άπλετος χώρος. Τα παιδιά συμφώνησαν και δέχτηκαν με χαρά την πρωτοβουλία αυτή. 4

Στη συνέχεια οι εκπαιδευτικοί προτείναμε και έτσι ακολούθησε η σύναψη μαθησιακού συμβολαίου, η γραπτή δηλαδή δέσμευση μεταξύ των συμμετεχόντων, όσον αφορά τη διεξαγωγή των καινούριων δράσεων. Όλη η ομάδα συναποφασίσαμε και συνάψαμε ένα συμβόλαιο εργασίας. Εξηγήσαμε λοιπόν στους μαθητές ότι το συμβόλαιο αυτό είναι στην ουσία μία γραπτή συμφωνία μεταξύ όλων αυτών που συμμετέχουν και οδηγεί στη δημιουργία ενός συνεργατικού κλίματος ανάμεσά μας. Αφού προετοιμάστηκε πρώτα προφορικά από την ολομέλεια καθώς τέθηκαν οι βασικοί όροι συνεργασίας, στη συνέχεια καταγράφηκε και αναρτήθηκε σε εμφανές σημείο της τάξης, όπως επίσης φωτοτυπήθηκε και μοιράστηκε ένα αντίτυπο στον κάθε έναν από εμάς. 5

Ακολούθησε το κλείσιμο της εισαγωγικής συνάντησης με το επιτραπέζιο παιχνίδι, στον αστερισμό της Ευρώπης, που μας δόθηκε από την Ευρωπαϊκή Αντιπροσωπεία στην Ελλάδα. Τα παιδιά το διασκέδασαν πολύ και οι εκπαιδευτικοί χρησιμοποίησαν τις γνώσεις που αποκόμισαν παρατηρώντας τους μαθητές να παίζουν το παιχνίδι αυτό, ως διαγνωστικό εργαλείο ανίχνευσης πρότερων γνώσεων των μαθητών πάνω στο γνωστικό αντικείμενο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δράση 1: Παιχνίδια γνωριμίας, ενδυνάμωσης αυτοπεποίθησης Ποια είναι η ευρωπαϊκή ένωση Παρ όλο που δεν ήταν η πρώτη συνάντηση της ομάδας και τα παιδιά γνωρίζονταν ήδη μεταξύ τους, καθισμένοι στον κύκλο ζητήσαμε να πει το καθένα το όνομά του και ένα επίθετο που να αρχίζει με το ίδιο γράμμα και που το παιδί αισθάνεται ότι τον/την χαρακτηρίζει (π.χ. Γιώργος - γενναιόδωρος). Αφού ξανά - γνωρίστηκε η ομάδα με έναν νέο τρόπο, εξηγήσαμε στα παιδιά τους κανόνες που ισχύουν και τον τρόπο με τον οποίο θα γίνονται οι συναντήσεις στον κύκλο. (Μιλάει ένας κάθε φορά, οι υπόλοιποι ακούν προσεκτικά, δεν διακόπτουν, περιμένουν να 6

ολοκληρώσει αυτός που μιλάει για να απαντήσουν, όποιος μιλάει σέβεται το χρόνο των άλλων και το κυριότερο κανένας δεν μιλάει χωρίς να πάρει το λόγο.) Επίσης για να κάνουμε τη διαδικασία πιο ξεκάθαρη χρησιμοποιήσαμε ένα αντικείμενο (ένα μπαλάκι), το οποίο λειτουργούσε σαν το σκήπτρο του ομιλητή. Με αυτή τη διαδικασία εξασφαλίσαμε ότι θα μιλάει ένα άτομο κάθε φορά, χωρίς να έχει το φόβο ότι κάποιος θα τον διακόψει. Στη συνέχεια παίξαμε επιπλέον παιχνίδια ενδυνάμωσης και αυτοεκτίμησης όπως τα εξής: Γλύπτης Γλυπτό Τα παιδιά χωρισμένα σε μικρές ομάδες των δυο ατόμων, στέκονται το ένα απέναντι στο άλλο και αναλαμβάνοντας τους ρόλους του γλύπτη και του γλυπτού δημιουργήματος εναλλάξ, μαθαίνουν να αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, να συνεργάζονται και να καλλιεργούν συναισθήματα αμοιβαίας εμπιστοσύνης. 7

Κράτα με να σε κρατώ Στο ίδιο πλαίσιο με την προηγούμενη δραστηριότητα κινούνται και οι ψυχοκινητικοί μαθησιακοί στόχοι και σε αυτή. Ενδυνάμωση σχέσεων καλλιέργεια εμπιστοσύνης. Η εισαγωγική αυτή συνάντηση έκλεισε με την παρουσίαση προβολής σε μορφή pp με θέμα την ευρωπαϊκή ένωση, καθώς η ανίχνευση πρότερων γνώσεων των μαθητών έδειξε ότι κατείχαν ελάχιστες πληροφορίες σχετικές με το αντικείμενο. Έτσι κρίθηκε σκόπιμο να γίνει μια εισαγωγική παρουσίαση από τους εκπαιδευτικούς ώστε τα παιδιά να έχουν μια πρώτη εικόνα. 8

Τέλος στο κλείσιμο της διδακτικής συνάντησης προτείναμε στα παιδιά να γνωρίσουν τη σελίδα http://europa.eu και κυρίως το κομμάτι kids corner Δράση 2 η : Γνωρίζω την Ευρώπη Στο επόμενο τρίωρο που ακολούθησε τα παιδιά έκαναν διαδικτυακή έρευνα όπου δουλεύοντας σε ομάδες, συγκέντρωσαν πληροφορίες για διαφορετικά κράτη μέλη της ευρωπαϊκής ένωσης. Στη συνέχεια κατασκεύασαν καρτέλες μεγέθους Α5 για τις χώρες που είχαν αναλάβει, όπου εκτός από τις βασικές πληροφορίες που κατέγραψαν για αυτές, φιλοτέχνησαν και τις σημαίες τους. 9

Έχοντας ως αναφορά τρεις χάρτες, έναν πολιτικό χάρτη της Ευρώπης, έναν με τα κράτη- μέλη και τις σημαίες τους και έναν ημιδομημένο από τους εκπαιδευτικούς και τυπωμένο σε χαρτί του μέτρου, ξεκινήσαμε τη γνωριμία με την ευρωπαϊκή ένωση και τη θέση των μελών της στο χώρο. Τέλος ακολούθησαν βιωματικά παιχνίδια, που στόχο είχαν να ενισχύσουν τις γνωστικές πληροφορίες στις οποίες εκτέθηκαν τα παιδιά με τις προηγούμενες δραστηριότητες. Παιχνίδι : Βρίσκω ποια χώρα είμαι Η ομάδα κάθεται σε κύκλο και κάποιος από τους μαθητές κάθε φορά αναλαμβάνει να είναι μια χώρα μέλος της Ε.Ε., χωρίς όμως ο ίδιος να γνωρίζει ποια - μόνο η υπόλοιπη ομάδα έχει την πληροφορία καθώς ο παίκτης φοράει ένα post it με το όνομα της χώρας στο κούτελο. Προσπαθεί λοιπόν να μαντέψει λοιπόν ποια χώρα είναι, κάνοντας ερωτήσεις στους υπόλοιπους της ομάδας, οι οποίοι απαντούν μόνο με ναι ή όχι. 10

Παιχνίδι : Ο χορός των ευρωπαϊκών κρατών Κάθε μαθητής υποδύεται μια χώρα της Ε.Ε. και φοράει το καρτελάκι με το όνομά της. Στη συνέχεια ο καθένας ως χώρα βρίσκει τη θέση του στο χώρο και γνωρίζει τους γείτονες του. Μόλις ξεκινήσει η μουσική, οι χώρες αρχίζουν να περπατούν γρήγορα σε όλη την ελεύθερη περιοχή αποφεύγοντας να έρθουν σε σύγκρουση μεταξύ τους. Με την παύση της μουσικής πρέπει να σπεύσουν να πάρουν την αρχική τους θέση στο χώρο ώστε να σχηματιστεί και πάλι ο ανθρώπινος χάρτης. Το παιχνίδι παίζεται αρκετές φορές και κάθε φορά οι χώρες χορεύουν όλο σε μεγαλύτερες ομάδες, στην αρχή κατά μονάδες και μετά όλο και σε μεγαλύτερα γειτονικά συμπλέγματα. Παιχνίδι : Ευρώ - Σαλάτα Γράφει ο εκπαιδευτικός σε ισομεγέθη χαρτάκια διαφορετικά και σημαντικά χαρακτηριστικά χωρών μελών της ευρωπαϊκής ένωσης, που όμως ανά τρία παρουσίαζαν τα highlights κάποιων από αυτών. Έτσι για τη Γαλλία είχαμε π.χ. πύργος Άιφελ ροκφόρ euro Disney. Στη συνέχεια τα χαρτάκια τοποθετούνται σε κουτί και οι μαθητές επιλέγουν με τη σειρά από ένα. 11

Έπειτα σχηματίζουν τριμελής ομάδες, ανάλογα με αυτό που έχουν επιλέξει. Παιχνίδι : Βρες την Όμοια Σημαία Σε post it προσαρμόζει ο εκπαιδευτικός φωτογραφίες των σημαιών κάποιων χωρών της Ε.Ε. (όσες ομάδες θέλουμε τόσες χώρες θα επιλέξουμε και όσα μέλη θέλουμε να έχει η κάθε ομάδα τόσες όμοιες σημαίες από κάθε χώρα). Στη συνέχεια κολλάει ένα κάτω από κάθε καρέκλα μαθητή και ζητά από τους μαθητές να ψάξουν κάτω από την καρέκλα τους και να σχηματίσουν ομάδες ανάλογα με τη σημαία που έχει το χαρτάκι τους. Παιχνίδι : Φτιάχνουμε παροιμίες Επιλέγει ο εκπαιδευτικός παροιμίες από διαφορετικές χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης, και αφού τις χωρίσει σε τρία μέρη (π.χ. όπου υπάρχει / θέληση / υπάρχει και τρόπος Γερμανία. Η ειλικρίνεια / είναι η / καλύτερη τακτική Αγγλία Αγάπη / με αγάπη / πληρώνεται Πορτογαλία, ) γράφει κάθε μέρος σε ισομεγέθη χαρτάκια από. Ανακατεύει τα χαρτάκια, τα τοποθετεί σε ένα κουτί και ζητά από τους μαθητές να τραβήξουν από αυτά. Έπειτα τους ζητά να προσπαθήσουν να βάλουν στη σωστή σειρά τις φράσεις, ώστε να σχηματίσουν τις παροιμίες και να βρουν τα υπόλοιπα άτομα ώστε να ολοκληρωθεί η παροιμία. 12

Φάση Β : Αρχή της έρευνας Δράση 3 η : Ερευνώ και μαθαίνω για την κυκλοφοριακή αγωγή στην Ευρώπη. Μετά από συζήτηση στην ολομέλεια, αποφασίστηκε από κοινού, να χωριστούν οι μαθητές σε τέσσερις διαφορετικές ομάδες και να δουλέψουν τα εξής θέματα: Ομάδα α : Η κυκλοφοριακή Αγωγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ομάδα β : Ο πιο ασφαλής δρόμος για το σχολείο μου Ομάδα γ : Κυκλοφοριακή Αγωγή στην Ευρώπη με εικόνες Ομάδα δ : Σκίτσο κυκλοφορώ με ασφάλεια Προτάθηκαν λοιπόν στα παιδιά κάποιοι επιλεγμένοι ιστότοποι, άρθρα αναρτημένα στο διαδίκτυο καθώς και videos σχετικά με τη θεματολογία της κάθε ομάδας, ενδεικτικά αναφέρονται κάποιοι από αυτούς : http://ec.europa.eu/transport/road_safety/users/children http://www.ioas.gr/index.php?id=uljmzxuskjvgovl0 http://www.erscharter.eu/el/signatories/research European Road Safety Charter http://www.ryd.be Responsible Young Drivers http://www.autotriti.gr/data/magazine/viewthema/3619 0.asp άρθρο για τα Πάρκα Κυκλοφοριακής Αγωγής στην Ευρώπη http://www.youtube.com/watch?v=innkahodo4k&list=wl 09145958501CB804&feature=mh_lolz βίντεο με καρτούν για σωστή οδική συμπεριφορά http://www.youtube.com/watch?v=svzasvgpemu&feature= BFa&list=PLC84E0752398ECD70&lf=plpp_video λίστα με βίντεο- διαφημιστικές καμπάνιες με θέμα την οδική ασφάλεια σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες 13

Ομάδα α : Η κυκλοφοριακή Αγωγή στην Ευρωπαϊκή Ένωση H ομάδα αυτή ανέλαβε να καταγράψει προτάσεις και πρακτικές κυκλοφοριακής αγωγής που ισχύουν σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Αυτό που προέκυψε από τη βιβλιογραφική αναζήτηση για αρκετές από τις χώρες της ευρωπαϊκής κοινότητας, είναι ότι υπάρχει μια έντονη δραστηριοποίηση στα ζητήματα Κυκλοφοριακής Αγωγής σε επίπεδο σχολικής εκπαίδευσης. Η δραστηριοποίηση αυτή συνίσταται τόσο στη δημιουργία εκπαιδευτικού υλικού (βιβλία, πολυμεσικές εφαρμογές, φυλλάδια κλπ.) τα οποία απευθύνονται στους μαθητές, αλλά και στους γονείς και δασκάλους, όσο και στην ένταξη των ζητημάτων οδικής ασφάλειας στα σχολεία. Πρωταρχικός σκοπός των προσπαθειών αυτών είναι η ασφάλεια των νέων όταν κυκλοφορούν στους δρόμους, αλλά και η απόκτηση της κατάλληλης νοοτροπίας και συνείδησης, που θα συντελέσει στη διαμόρφωσή τους σε υπεύθυνους οδηγούς κατά την ενηλικίωση. Επίσης παρατηρήθηκε ότι δίνεται μεγάλη έμφαση στα Πάρκα Κυκλοφοριακής Αγωγής και στην εκπαίδευση που λαμβάνει χώρα μέσα σε αυτά. 14

Ομάδα β : Ο πιο ασφαλής δρόμος για το σχολείο μου Ψάχνοντας διαδικτυακά τα παιδιά είχαν εντοπίσει μια παρόμοια δράση από σχολείο του εξωτερικού και είχαν αποφασίσει ως ομάδα ότι θα ασχοληθούν και οι ίδιοι με την καταγραφή των ασφαλέστερων πρακτικών και συμπεριφορών κυκλοφοριακής αγωγής που πρέπει να υιοθετούνται από τους μαθητές προκειμένου να μετακινηθούν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο προς και από το σχολείο τους. Ομάδα γ : Κυκλοφοριακή Αγωγή στην Ευρώπη με εικόνες 15

Η τρίτη ομάδα ανέλαβε να κατασκευάσει μια αφίσα με εικόνες κυκλοφοριακής αγωγής που απευθύνονται σε όλα τα παιδιά κατοίκους της ευρωπαϊκής ένωσης. Επίσης δόθηκε έμφαση στο να χρησιμοποιηθεί τόσο η ελληνική όσο και η αγγλική γλώσσα. Ομάδα δ : Σκίτσο κυκλοφορώ με ασφάλεια Η τέταρτη ομάδα ανέλαβε να φιλοτεχνήσει σκίτσο με θέμα την οδική ασφάλεια και τη χρήση ζώνης, το οποίο θα αποσταλεί επίσης στο μαθητικό διαγωνισμό σκίτσου από την educartoon http://www.educartoon.gr 16

Φάση Γ : Μελέτη πεδίου Δράση 4 η : Κυκλοφορώ με ασφάλεια στο δρόμο από και προς το σχολείο μου!!! Έρευνα στο πεδίο : Πραγματοποιήθηκε κοινή έξοδος όλων των ομάδων, με χρήση διαφορετικού μέσου μεταφοράς από κάθε ομάδα (πεζοί, ποδηλάτες, πατίνια, skateboard, rollers ). Υλοποιήθηκαν βιωματικές δράσεις σε πραγματικές συνθήκες δρόμου και πραγματοποιήθηκαν αναπαραστάσεις σωστών κυκλοφοριακών συμπεριφορών. Επίσης έγιναν επί τόπου διορθώσεις και επισημάνσεις λανθασμένων κυκλοφοριακών συμπεριφορών. Δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην όξυνση προσοχής και στην επισήμανση προβληματικών καταστάσεων, που εγκυμονούν κινδύνους. Η διανομή ενημερωτικού εντύπου με τους κανόνες καλής συμπεριφοράς στο δρόμο, που είχε προγραμματιστεί να διανεμηθεί στη σχολική κι ευρύτερη τοπική κοινότητα, δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί λόγω έλλειψης χρόνου, επιφυλασσόμαστε όμως ότι θα πραγματοποιηθεί και μετά την τυπική λήξη των ημερομηνιών του project. 17

18

Φάση Δ : Εμπλοκή με το πρόβλημα Δράση 4 η : Έλα στη θέση του Σε αυτή τη δράση τα παιδιά εισάγονται στο θεατρικό παιχνίδι, καθώς και στη προσομοίωση προβληματικών καταστάσεων με στόχο τον έλεγχος της παρορμητικότητας τους σε ανάλογες περιπτώσεις και την εξοικείωση στην ανάπτυξη στρατηγικών αποφυγής ατυχημάτων (π.χ. πως ένας καυγάς μέσα στο αυτοκίνητο μπορεί να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις και να έχει δυσάρεστες επιπτώσεις πως μπορούμε να διαχειριστούμε μια τέτοια κατάσταση και να προλάβουμε το ανεπιθύμητο). Προβληματική κατάσταση 1: Η οικογένεια ταξιδεύει. Τα δύο αδέρφια στο πίσω κάθισμα μαλώνουν έντονα για τη μουσική που θα ακουστεί στο αυτοκίνητο, το αγόρι μάλιστα προσπαθεί να σηκωθεί από το κάθισμά του και να φτάσει στο ηχοσύστημα στο μπροστινό μέρος. Δημιουργείται ένταση, η μητέρα επεμβαίνει, ο πατέρας - οδηγός αναστατώνεται 19

Τα παιδιά-ηθοποιοί παίζουν το ρόλο τους, αυτοσχεδιάζοντας και αντλώντας υλικό από προσωπικά τους βιώματα. Τα παιδιάπαρατηρητές σε κύκλο αξιολογούν τις συμπεριφορές που ξεδιπλώνονται μπροστά τους και επεμβαίνουν προτείνοντας εναλλακτικές λύσεις. Τέλος η σκηνή ξαναπαίζεται προωθώντας αυτή τη φορά τις επιθυμητές - ιδανικές συμπεριφορές στη δεδομένη κατάσταση. Προβληματική κατάσταση 2: Δυο φίλοι ετοιμάζονται για βόλτα με το μηχανάκι. Ο συνεπιβάτης αρνείται να φορέσει κράνος, λέγοντας στο φίλο του οδηγό, ότι αυτό δεν είναι απαραίτητο για μια τόσο κοντινή απόσταση. Ακολουθεί στιχομυθία μεταξύ των δύο για τη μη ή απαραίτητη χρήση του κράνους 20

Προβληματική κατάσταση 3: Ένας πεζός περπατά αφηρημένος στο δρόμο, ακούγοντας μουσική με ακουστικά. Διασχίζει το δρόμο χωρίς καθόλου προσοχή και το διερχόμενο όχημα κάνει ολόκληρη μανούβρα για να τον αποφύγει. Ακολουθεί στιχομυθία μεταξύ του οδηγού και του πεζού σχετικά με τη σωστή και λανθασμένη συμπεριφορά πάνω στη συγκεκριμένη κατάσταση ΦΑΣΗ Ε : Αξιολόγηση του project Η αξιολόγηση του project «Κυκλοφορώ με ασφάλεια» που υλοποιήθηκε από τους μαθητές του σχολείου μας, ήταν : α. Διαμορφωτική, κατά τη διάρκεια οργάνωσης και εκτέλεσης του β. Τελική, για διαπίστωση της επίτευξης των στόχων του. Όσον αφορά τη διαμορφωτική αξιολόγηση, που γινόταν κυρίως από τους εκπαιδευτικούς αλλά και από τους μαθητές σε κάποιες 21

περιπτώσεις υπήρξαν παρεμβάσεις, αποτέλεσε σημαντικό εργαλείο καθ όλη τη διάρκεια υλοποίησης, μιας και παρείχε τη δυνατότητα ανατροφοδότησης καθώς τροποποιήσεων - βελτιώσεων στο σχεδιασμό των επιμέρους δράσεων. Τώρα όσον αφορά την τελική αξιολόγηση, αυτή έγινε από τους μαθητές με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών και συμπεριλάμβανε την αυτό-αξιολόγηση του κάθε συμμετέχοντος ξεχωριστά, την αξιολόγηση της πορείας της ομάδας, την αξιολόγηση του αποτελέσματος παρουσίασης και την αξιολόγηση του βαθμού αφομοίωσης των συμπερασμάτων του project με βάση τους στόχους που τέθηκαν στον αρχικό σχεδιασμό. Στο στάδιο αυτό οι μαθητές έκαναν την αυτοκριτική τους και τον απολογισμό της εμπειρίας που αποκόμισαν. Δηλαδή αξιολόγησαν το αποτέλεσμα της εργασίας τους, εξέτασαν την επίτευξη ή μη των στόχων που αρχικά είχαν τεθεί, εκτίμησαν τι θα μπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά, διέκριναν τα θετικά και αρνητικά στοιχεία της όλης διαδικασίας και έδωσαν συμβουλές για τα επόμενα projects, που θα αναλάβουν στο μέλλον. Με τον τρόπο αυτό οι μαθητές συνειδητοποίησαν τη χρησιμότητα και τη σημασία όλων των δράσεων που ανέλαβαν καθώς και τη γνώση που αποκόμισαν από αυτές, ενώ οι εκπαιδευτικοί επωφεληθήκαμε και από αυτή την κατάθεση των εμπειριών των μαθητών για το σχεδιασμό μελλοντικών εργασιών. Έτσι συγκεκριμένα μετά από τελική συζήτηση στην ολομέλεια της ομάδας, αποτυπώθηκε από το σύνολό της ότι ο γενικός σκοπός, που ήταν η ευαισθητοποίηση πάνω σε θέματα σωστής κυκλοφοριακής συμπεριφοράς καθώς και οι επιμέρους (γνωστικοί και παιδαγωγικοί στόχοι) που αφορούσαν συμπεριφορές, στάσεις και πρακτικές επετεύχθησαν σε μεγάλο βαθμό. Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε επίσης να τονιστεί ότι αυτό που μας χαροποίησε ιδιαίτερα ως εκπαιδευτικούς ήταν η πολύ θετική αντίδραση των μαθητών πάνω στο συγκεκριμένο project, που 22

έφτανε στα όρια της προσμονής των δράσεων, ιδιαίτερα αυτών που είχαν βιωματικό χαρακτήρα, γεγονός που μας έβαλε σε σκέψεις γενικότερα για την αναγκαιότητα υιοθέτησης και ένταξης παρόμοιων δράσεων σε όλα τα γνωστικά αντικείμενα του σχολικού προγράμματος και με μεγαλύτερη συχνότητα. ΦΑΣΗ ΣΤ : Αξιοποίηση και διάχυση αποτελεσμάτων Δράση 5 η : Δημιουργία αφίσας για το σχολείο μας Σχεδιάστηκε από κοινού στην ολομέλεια η δημιουργία ενημερωτικής αφίσας με κανόνες σωστής κυκλοφοριακής συμπεριφοράς που ισχύουν σε όλες τις χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης όσων αφορά τους πεζούς και τους ποδηλάτες. Αποφασίστηκε επίσης από κοινού η γλώσσα που θα χρησιμοποιηθεί να είναι η αγγλική, με τη σκέψη ότι ίσως κάποια στιγμή χρειαστεί να «ταξιδέψει» προς άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς. Η αφίσα παρουσιάστηκε σε μαθητές των μικρότερων τάξεων του σχολείου μας και αναρτήθηκε στον κεντρικό πίνακα ανακοινώσεων του. 23

Επίσης στη διάχυση αποτελεσμάτων του project να σημειωθεί και η συμμετοχή του έργου της 4 ης ομάδας σε διαγωνισμό Μαθητικού Σκίτσου με θέμα Κυκλοφορώ με Ασφάλεια από την educartoon http://www.educartoon.gr Βιβλιογραφία Let s explore Europe, European Union, Publications Office, 2010 Quality and Safety Ltd. http://www.qsafety.gr Ινστιτούτο Οδικής Ασφάλειας «Πάνος Μυλωνάς» http://www.ioas.gr European Support Safety Council (ETSC) http://www.etsc.eu European Road Safety Charter http://www.erscharter.eu Responsible Young Drivers (RYD) http://www.ryd.be Περιοδικό Auto Τρίτη http://www.autotriti.gr www.safety-for-all.com/road_safety_education 24

Tο παιχνίδι της οδικής ασφάλειας www.cnpmarfin.com/racing/racing.html Δρ Μαρία Σωτηράκου & Χρυσούλα Μπάκα, «Κυκλοφοριακή αγωγή για παιδιά και γονείς- Ασφαλής εκκίνηση για μια ολοκληρωμένη πολιτική Οδικής Ασφάλειας, 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οδικής Ασφάλειας, Πάτρα, 10-11 Οκτ., 2005 Μιχαήλ Γκόγκας, Λάζαρος Λαδόπουλος, Δημήτριος Τσανακτσίδης, Γεώργιος Χαραλάμπους «Κυκλοφοριακή Αγωγή στις Ευρωπαϊκές χώρες της Μεσογείου Συγκριτική Παρουσίαση με της Ελλάδα», Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Πολυτεχνική Σχολή, Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών «Σχεδιασμός, Οργάνωση και Διαχείριση Συστημάτων Μεταφορών» Δρ. Θεόδωρος Κ. Θεοδώρου, «Project: Η έννοια του, η φιλοσοφία του και ο τρόπος εφαρμογής του στην εκπαίδευση». 25