Πλήρης Έκδοση
2011 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Σχετικά με τον Απολογισμό Αυτός είναι ο 9ος ετήσιος Απολογισμός Εταιρικής Κοιωνικής Ευθύνης και Βιώσιμης Ανάπτυξης και ο 5ος ανεξάρτητα ελεγμένος και πιστοποιημένος Μήνυμα του Διευθύνοντος Συμβούλου Η θετική δύναμη της συνεργασίας Ανασκόπηση Επιδόσεων Σε 3.550.000 ανήλθαν οι δαπάνες για την περιβαλλοντική προστασία Η Αποτελεσματικότητα της Συλλογικής Δράσης Επιδόσεις Έναντι Στόχων 1 1 5 5 Κατανοώντας τον Κλάδο και το Αποτύπωμά μας Διακυβέρνηση και Βιώσιμη Ανάπτυξη Κοινωνικό Κατά 5,% μειώθηκε ο δείκτης συχνότητας ατυχημάτων που οδήγησαν σε απώλεια χρόνου εργασίας τα τελευταία τρία χρόνια Περιβαλλοντικό 1.900.000 δένδρα έχουν φυτευθεί στην Ελλάδα από το 1975 22% ήταν η μείωση των ειδικών εκπομπών CO 2 από το 1990 Διακυβέρνηση και Βιώσιμη Ανάπτυξη Σύμπραξη με τους Συμ-μετόχους Ασφάλεια στην Εργασία Απασχόληση Ανθρώπινα Δικαιώματα και Ίσες Ευκαιρίες Εκπαίδευση και Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού Τοπικές Κοινότητες και άλλοι Συμ-μέτοχοι Δράσεις ανά Περιοχή Ελλάδα και Δυτική Ευρώπη Η.Π.Α. Νοτιοανατολική Ευρώπη Ανατολική Μεσόγειος Αξιολόγηση και Διασφάλιση Απολογισμού Αντιμετωπίζοντας τις Προκλήσεις της Κλιματικής Αλλαγής Ενεργειακή Αποδοτικότητα και Πρώτες Ύλες Διαχείριση Κατανάλωσης Νερού Αποκατάσταση Λατομείων και Βιοποικιλότητα Μείωση - Επαναχρησιμοποίηση - Ανακύκλωση Δράσεις ανά Περιοχή Ελλάδα και Δυτική Ευρώπη Η.Π.Α. Νοτιοανατολική Ευρώπη Ανατολική Μεσόγειος
Σχετικά με τον Απολογισμό Μήνυμα του Διευθύνοντος Συμβούλου Ανασκόπηση Επιδόσεων Κατανοώντας τον Κλάδο και το Αποτύπωμά μας Καλώς ήλθατε στον 9ο ετήσιο Απολογισμό Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ομίλου ΤΙΤΑΝ. Αυτός είναι ο 5ος κατά σειρά Απολογισμός που έχει διασφαλισθεί από ανεξάρτητους αξιολογητές, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και τις άριστες πρακτικές. Η έντυπη έκδοση αυτού του Απολογισμού διατίθεται σε συνοπτική μορφή και καλύπτει τα κύρια σημεία των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών επιδόσεων του Ομίλου από την 1η Ιανουαρίου 2011 έως και την 31η Δεκεμβρίου 2011 σε ένα ενιαίο έγγραφο. Ο παρών Απολογισμός καλύπτει όλες τις δραστηριότητες του Ομίλου (σελ. -13 ) και παρουσιάζει μια νέα περίοδο ανάπτυξης μετά από δέκα χρόνια προσχώρησης στο Οικουμενικό Σύμφωνο του Ο.Η.Ε. (U.N. Global Compact ) και στην Πρωτοβουλία για τη Βιωσιμότητα στον Κλάδο Τσιμέντου (CSI) του WBCSD (Παγκόσμιο Επιχειρηματικό Συμβούλιο για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη ). Σχετικά με τον Απολογισμό Ο Απολογισμός του Ομίλου ΤΙΤΑΝ ακολουθεί από το 2003 τις Κατευθυντήριες Οδηγίες της Διεθνούς Πρωτοβουλίας GRI (Global Reporting Initiative ) για τη Σύνταξη Απολογισμών Βιωσιμότητας, και έχει συνταχθεί με την πλέον πρόσφατη έκδοσή της, G3.1. Τα διεθνή πρότυπα σύμφωνα με τα οποία αναπτύχθηκε και διασφαλίσθηκε ο παρών Απολογισμός είναι τα: AA 1000 SES, WBCSD/CSI, Οικουμενικό Σύμφωνο του Ο.Η.Ε. και GRI G3.1. Σύμφωνα με αυτά, ο Απολογισμός αξιολογείται ως A+ για το επίπεδο διασφάλισης του GRI G3.1 και σε «προηγμένο επιπέδο» σύμφωνα με τα αντίστοιχα κριτήρια του Οικουμενικού Συμφώνου. Στην Έκθεση των Ελεγκτών περιέχεται δήλωση για τα επιτεύγματα αυτά, καθώς επίσης και συμπεράσματα και συστάσεις για περαιτέρω βελτιώσεις. Η πλήρης έκδοση του Απολογισμού είναι διαθέσιμη στο δικτυακό τόπο: www. titan-cement. com. Χρήσιμα σύμβολα για τους αναγνώστες Σηματοδοτεί ύπαρξη πρόσθετων πληροφοριών στην ψηφιακή μορφή προηγούμενων Ετήσιων Απολογισμών ή Απολογισμών ΕΚΕ του Ομίλου TITAN Σηματοδοτεί ύπαρξη πρόσθετων πληροφοριών στο δικτυακό τόπο του Ομίλου ΤΙΤΑΝ www.titan-cement.com Σηματοδοτεί ύπαρξη πρόσθετων πληροφοριών στην πλήρη, ηλεκτρονική έκδοση του Ετήσιου Απολογισμού 2011 Συστήνει σχετικές πηγές και άρθρα στο διαδίκτυο Καναδάς Μη χρηματοοικονομικές επιδόσεις 2011 2010 2009 Προσωπικό 5.0.11 5.903 Δείκτης συχνότητας ατυχημάτων που οδήγησαν σε απώλεια χρόνου εργασίας (LTIFR) 1,9 2,33 2, Άμεσες ειδικές εκπομπές CO 2 (kg/τόνο προϊόντος) μαζί με ST* 25,1 55,3 33 Ειδική κατανάλωση νερού (lt/τόνο τσιμέντου) 30,1 32,3 7, Δαπάνες για το περιβάλλον ( εκατ.) 3, 27,1 20 Συνολική αξία που δημιουργήθηκε και διανεμήθηκε στους συμ-μετόχους ( εκατ.) 1.02, 1.235,3 1.323,2 * Η εταιρία ST παράγει το ProAsh TM, προϊόν με χαρακτηριστικά τσιμέντου που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή δομικών υλικών με μικρότερο αποτύπωμα άνθρακα. Η.Π.Α. ΒΟΡΕΙΟΣ ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ Η.Π.Α. Ελλάδα και Δυτική Ευρώπη Εργοστάσια τσιμέντου 2 Εργοστάσια τσιμέντου Λατομεία Λατομεία 29 Εργοστάσια ετοίμου σκυροδέματος 9 Εργοστάσια ετοίμου σκυροδέματος 2 Μπαχάμες Τερματικοί σταθμοί διανομής 1 Τερματικοί σταθμοί διανομής Εργοστάσια τσιμεντόλιθων 9 Εργοστάσια ξηρού κονιάματος 1 Κούβα Εργοστάσια επεξεργασίας ιπτάμενης τέφρας στις Η.Π.Α. Εργοστάσια επεξεργασίας ιπτάμενης τέφρας στον Καναδά 1 Εργοστάσια επεξεργασίας 1 ιπτάμενης τέφρας Προσωπικό 1.20 Προσωπικό 1.733
1 Διακυβέρνηση και Βιώσιμη Ανάπτυξη 1 Κοινωνικό 3 Περιβαλλοντικό 5 Αξιολόγηση και Διασφάλιση Απολογισμού 5 Το 2011 με μια ματιά Το 2011, ο Όμιλος TITAN προχώρησε σε μία διαδικασία αναδιάρθρωσης, προσαρμοζόμενος στην οικονομική ύφεση που επηρεάζει τον κλάδο τσιμέντου παγκοσμίως. Η Επιτροπή ΕΚΕ του Ομίλου αναθεώρησε τις προτεραιότητές του ενσωματώνοντας τις προσδοκίες των βασικών συμ-μετόχων και δίνοντας έμφαση στην ικανοποίηση των τοπικών αναγκών. Κατά το 2011 συνεπώς, τα επιτεύγματα των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προσπαθειών του TITANΑ συνοψίζονται ως εξής: Περιορισμός επιπτώσεων > Επίτευξη του στόχου για καλύτερη διαχείριση και μείωση της κατανάλωσης νερού. > Έκδοση νέων αδειών στη Σερβία και την Π.Γ.Δ.Μ. σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα. > Επέκταση της διαδικασίας αξιολόγησης της ασφάλειας κατα 30 o και του προγράμματος «Step Change». > Διεύρυνση της προσπάθειας βελτίωσης με ένταξη του συνόλου των λατομείων του Ομίλου που τροφοδοτούν την παραγωγή αδρανών υλικών στους επικαιροποιημένους δείκτες μέτρησης της απόδοσης. Συμμετοχή στο Οικουμενικό Σύμφωνο και σε Δίκτυα ΕΚΕ και Βιωσιμότητας Οικουμενικό Σύμφωνο (Global Compact) WBCSD/CSI Joint CSI Δίκτυα ΕΚΕ Όμιλος Ελλάδα Π.Γ.Δ.Μ. Αίγυπτος Όμιλος Ελλάδα Η.Π.Α Όμιλος Ελλάδα Κόσοβο Σύμπραξη με τους συμ-μετόχους > Ενσωμάτωση της διαδικασίας αυτο-αξιολόγησης, όπως αυτή προβλέπεται από το Οικουμενικό Σύμφωνο του Ο.Η.Ε. για την Κοινοποίηση Στοιχείων Προόδου (Communication on Progress). > Συμμετοχή στις παρακάτω θεματικές ομάδες εργασίας της Πρωτοβουλίας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στον Κλάδο Τσιμέντου (CSI) του WBCSD: Κλιματική αλλαγή Υγιεινή και Ασφάλεια Αέριες εκπομπές Βιοποικιλότητα και διαχείριση της Γης Βιωσιμότητα και σκυρόδεμα Διαχείριση νερού > Ανάπτυξη νέων ευκαιριών συνεργασίας μεταξύ εθνικών δικτύων του Οικουμενικού Συμφώνου και Δικτύων ΕΚΕ σε περιφερειακό επίπεδο. > Δημοσιοποίηση του 2ου ετήσιου Απολογισμού ΕΚΕ στην Π.Γ.Δ.Μ. > Δημοσιοποίηση του 1ου ετήσιου Απολογισμού ΕΚΕ στη Σερβία. Σερβία Κόσοβο Βουλγαρία Π.Γ.Δ.Μ. Αλβανία Ελλάδα > Ολοκλήρωση και δημοσιοποίηση της 1ης Έρευνας καταγραφής και ανάλυσης προτεραιοτήτων των βασικών συμ-μετόχων σύμφωνα με το πρότυπο AA1000 SES, στη Βουλγαρία. > Δημιουργία τοπικών Συμβουλευτικών Ομάδων Συμ-μετόχων στη Σερβία και στο Κόσοβο. > Συνεργασία και σύσταση Επιχειρηματικού Δικτύου ΕΚΕ στο Κόσοβο. > Συμμετοχή σε Φόρουμ Συμ-μετόχων που οργάνωσε η αλβανική κυβέρνηση για την ανάπτυξη μιας Εθνικής Στρατηγικής ΕΚΕ. > Συνέχιση της σύμπραξης στο πλαίσιο της υλοποίησης της Πρωτοβουλίας EΝΤΕRPRISE 2020 του Δικτύου ΕΚΕ για την Ευρώπη (CSR Europe) και ιδιαιτέρως του συνεργατικού εγχειρήματος με αντικείμενο την υπεύθυνη διαχείριση της εφοδιαστικής αλυσίδας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Τουρκία Η παγκόσμια ύφεση, η αβεβαιότητα και τα μέτρα λιτότητας στην Ελλάδα, οι πολιτικές προκλήσεις στην Αίγυπτο και η νέα προσπάθεια, 20 χρόνια μετά από το Ρίο για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με συλλογικό τρόπο, ήταν τα κυριότερα ζητήματα το 2011. Συρία Μαρόκο Νοτιοανατολική Ευρώπη Ανατολική Μεσόγειος Ιράκ Εργοστάσια τσιμέντου 5 Εργοστάσια τσιμέντου 3 Λατομεία 11 Μονάδες ετοίμου σκυροδέματος 9 Σταθμοί διακίνησης τσιμέντου 2 Μονάδες άλεσης τσιμέντου 2 Λατομεία Libya 15 Μονάδες ετοίμου σκυροδέματος Αίγυπτος Σαουδική Αραβία Προσωπικό 1.90 Προσωπικό 1.009 Μάλι Νίγηρας
Σχετικά με τον Απολογισμό Μήνυμα του Διευθύνοντος Συμβούλου Ανασκόπηση Επιδόσεων Κατανοώντας τον Κλάδο και το Αποτύπωμά μας Μήνυμα του Διευθύνοντος Συμβούλου Το 2011 ήταν μια ακόμη χρονιά οικονομικής αβεβαιότητας και αυξανόμενης κοινωνικής έντασης σε παγκόσμια κλίμακα. Όπως και πολλές άλλες επιχειρήσεις, ο ΤΙΤΑΝ αντιμετώπισε νέες και απρόσμενες προκλήσεις. Ο κλάδος μας, ο οποίος χαρακτηρίζεται από μεγάλη ένταση κεφαλαίου καθώς και έντονη κυκλικότητα της ζήτησης, αποδείχθηκε ιδιαίτερα ευάλωτος στην κρίση. Επιπλέον, πρωτόγνωρες συνθήκες διαμορφώθηκαν στην Ελλάδα, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με τη σοβαρότερη κρίση στη νεότερη ιστορία της, και στην Αίγυπτο, η οποία διανύει μια θεμελιώδη πολιτική μεταβολή. Αναπόφευκτα, η προτεραιότητά μας για το 2011 ήταν η βέλτιστη δυνατή διαχείριση των επιπτώσεων από τη χρηματοοικονομική κρίση και η διασφάλιση της βιωσιμότητας των δραστηριοτήτων μας σε κάθε μία από τις χώρες όπου λειτουργούμε. Όπου ήταν απαραίτητο, υλοποιήσαμε προγράμματα αναδιάρθρωσης, προσπαθώντας παράλληλα να αμβλύνουμε τον αντίκτυπο σε όλους τους άμεσα ενδιαφερόμενους. Η μακροχρόνια δέσμευσή μας να συνεργαζόμαστε και να επικοινωνούμε ανοικτά και ουσιαστικά με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη αποδείχτηκε πραγματικά πολύτιμη. Εν τω μεταξύ, είκοσι χρόνια μετά από τη συμφωνία του Ρίο για την κλιματική αλλαγή, η βιώσιμη ανάπτυξη και ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπός της για την ανθρωπότητα παραμένουν από τις πλέον κρίσιμες, και σε μεγάλο βαθμό ακόμα άλυτες, προκλήσεις. Η εταιρική κοινωνική ευθύνη και η προστασία του περιβάλλοντος παραμένουν παρόλα αυτά θεμελιώδη στοιχεία της επιχειρηματικής στρατηγικής μας για βιώσιμη ανάπτυξη. Το 2011 συνεχίσαμε την προσπάθεια για περαιτέρω βελτίωση στις τρεις βασικές μας προτεραιότητες: πρόληψη ατυχημάτων, περιβαλλοντική βιωσιμότητα και σύμπραξη με τους βασικούς συμ-μετόχους (stakeholders). Στον τομέα της ασφάλειας στο χώρο εργασίας, ενώ οι επιδόσεις του Ομίλου βελτιώθηκαν συνολικά, η χρονιά σημαδεύτηκε από ένα τραγικό γεγονός. Μετά από δυο χρόνια χωρίς σοβαρό ατύχημα, ένας εργαζόμενος εργολάβου έχασε τη ζωή του σε ατύχημα, στο νεοαποκτηθέν εργοστάσιο τσιμέντου στο Κόσοβο. Ετσι, παρά την πρόοδό που έχει επιτευχθεί, είναι σαφές ότι υπάρχουν περιθώρια για περαιτέρω βελτίωση στον τομέα της ασφάλειας. Γι αυτό το λόγο, νέες πρωτοβουλίες προστέθηκαν στις δράσεις που έχουμε υιοθετήσει με σκοπό την εμπέδωση νοοτροπίας ασφαλούς συμπεριφοράς και απόδοσης. Υλοποιώντας τη στρατηγική μας για βιώσιμη ανάπτυξη, επιδιώκουμε να εφαρμόζουμε, πέραν των υποχρεώσεων που προβλέπει η κατά τόπους νομοθεσία, τα διεθνή πρότυπα και τις βέλτιστες πρακτικές. Στο πλαίσιο αυτό, εξασφαλίσαμε νέες περιβαλλοντικές άδειες που ανταποκρίνονται πλήρως στα πρότυπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης τόσο στη Σερβία όσο και στην Π.Γ.Δ.Μ. Αξιομνημόνευτη είναι επίσης, η επιτυχής θέση σε λειτουργία της νέας μονάδας επεξεργασίας και χρήσης εναλλακτικών καυσίμων στο εργοστάσιο Zlatna Panega στη Βουλγαρία. Η λειτουργία της μονάδας βελτιώνει την ανταγωνιστικότητα του εργοστασίου, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες γενικότερα. Η θεμελίωση σχέσεων αμοιβαίας εμπιστοσύνης με τους συμ-μετόχους, η ουσιαστική συμμετοχή σε συμπράξεις, η προώθηση νέων πρωτοβουλιών στις κοινότητες όπου λειτουργούμε, η δημιουργία και προώθηση αμοιβαίως ωφέλιμων λύσεων για τις επιχειρήσεις και την ευρύτερη κοινωνία, αποκτούν ιδιαίτερη σημασία, καθώς οι ανάγκες και οι προσδοκίες της κοινωνίας εξελίσσονται. Οι δεσμεύσεις που αναλάβαμε στον ΤΙΤΑΝΑ πριν από σχεδόν μια δεκαετία, στο πλαίσιο του Οικουμενικού Συμφώνου των Ηνωμένων Εθνών και του Καταστατικού Χάρτη της Πρωτοβουλίας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στον κλάδο τσιμέντου, είναι σήμερα πιο σημαντικές και ουσιαστικές από ποτέ άλλοτε. Το 2011 επεκτείναμε ακόμη περισσότερο τις δεσμεύσεις μας, τόσο σε παγκόσμιο και κλαδικό όσο και σε τοπικό επίπεδο. Αποδεχθήκαμε την πρόσκληση να συμπροεδρεύσουμε στη διεθνή Πρωτοβουλία για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στον κλάδο τσιμέντου για τα δύο επόμενα χρόνια. Αναγνωρίζοντας τη δύναμη της συλλογικής δράσης, αναλάβαμε επίσης ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη τοπικών επιχειρηματικών δικτύων για την εταιρική κοινωνική ευθύνη και τη βιώσιμη ανάπτυξη, σε χώρες όπου δραστηριοποιούμαστε. Τον περασμένο χρόνο, επιπλέον, o TITAN έλαβε ειδική αναγνώριση από το αρμόδιο Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για το Οικουμενικό Σύμφωνο, σχετικά με την εκπλήρωση των κριτηρίων που αφορούν την επικοινωνία και ενημέρωση των συμ-μετόχων σε «προηγμένο επίπεδο». Στον ΤιτΑνα, η δέσμευσή μας στην εταιρική κοινωνική ευθύνη αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της επιχειρηματικής μας δραστηριότητας. Πιστεύουμε ότι η συνεχής αυτο-αξιολόγηση και αυτο-βελτίωση ενισχύουν τη βιωσιμότητα του Ομίλου σε βάθος χρόνου και είμαστε ευγνώμονες σε όλους τους εργαζόμενους και τους συμ-μετόχους μας για την υποστήριξή τους ειδικά σ αυτούς τους δύσκολους και απαιτητικούς καιρούς. Δημήτρης Παπαλεξόπουλος Διευθύνων Σύμβουλος
1 Διακυβέρνηση και Βιώσιμη Ανάπτυξη 1 Κοινωνικό 3 Περιβαλλοντικό 5 Αξιολόγηση και Διασφάλιση Απολογισμού 7 commitment values vision policy initiatives priorities strategy Πρόληψη ατυχημάτων Βελτίωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος Μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα Ενεργειακή απόδοση Διαχείριση κατανάλωσης νερού Συμμετοχή στο Οικουμενικό Σύμφωνο του Ο.Η.Ε. και στο WBCSD/CSI Εφαρμογή διεθνών προτύπων και καλών πρακτικών Συμμόρφωση με το νόμο Do Ελαχιστοποίηση less των αρνητικών επιπτώσεων Βιώσιμη Ανάπτυξη Βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και ασφάλειας Εταιρικός εθελοντισμός Ενεργοί πολίτες Μεγέθυνση της προστιθέμενης αξίας Φόρουμ ενδιαφερομένων πολιτών και συμ-μετόχων Τοπικά συμβούλια συμ-μετόχων Δικτυώσεις και συμπράξεις Μάθηση από την εμπειρία και την ανταλλαγή πρακτικών Συνεργασίες και συλλογικές δράσεις Aντλώντας από την εμπειρία δημιουργούμε προστιθέμενη αξία για την κοινωνία Mεγιστοποίηση των θετικών επιπτώσεων Επέκταση και ενσωμάτωση δράσεων για καλή υγεία και φυσική κατάσταση Καθιέρωση και διατήρηση υπεύθυνων και βιώσιμων πρακτικών στην εφοδιαστική αλυσίδα Αύξηση της παραγόμενης αξίας για όλους τους κύριους συμ-μετόχους Ανάπτυξη νέων μεθόδων και προϊόντων Περιορισμός Επαναχρησιμοποίηση Ανακύκλωση Αξιοποίηση και διάδοση εναλλακτικών πηγών ενέργειας Ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση Επένδυση στην Έρευνα και Ανάπτυξη Καινοτομία Συμμετοχή στην δημιουργία λύσεων αμοιβαίας ωφέλειας Αμοιβαία οφέλη (win-win) Όραμα για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη «Να αναπτύσσουμε τους επιχειρηματικούς μας στόχους, με δεοντολογικό και κοινωνικά υπεύθυνο τρόπο, δημιουργώντας αξία, ελαχιστοποιώντας το όποιο κακό και μεγιστοποιώντας το καλό» Do more good Ακεραιότητα, γνώση, αξία στον πελάτη, δέσμευση έναντι στόχων, συνεχής βελτίωση, εταιρική κοινωνική ευθύνη Υπευθυνότητα απέναντι στους Ανθρώπους μας και στην Κοινωνία
Σχετικά με τον Απολογισμό Μήνυμα του Διευθύνοντος Συμβούλου Ανασκόπηση Επιδόσεων Κατανοώντας τον Κλάδο και το Αποτύπωμά μας Η Αποτελεσματικότητα της Συλλογικής Δράσης «Δέκα και πλέον χρόνια από την υιοθέτησή του, το Οικουμενικό Σύμφωνο του Ο.Η.Ε., βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της προσπάθειας του Οργανισμού να καταστήσει τον ιδιωτικό τομέα βασικό συντελεστή στην προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης.» Οι αλλαγές συμβαίνουν κατά κύριο λόγο σε τοπικό επίπεδο. Η ενεργοποίηση τοπικών δικτύων με σκοπό την υποστήριξη της προσπάθειας των εταιριών στην εφαρμογή των κοινωνικών και περιβαλλοντικών τους δεσμεύσεων, αποτελεί ζωτικής σημασίας συνθήκη για το μέλλον της Πρωτοβουλίας. Η διαπίστωση αυτή υπογραμμίσθηκε σαφώς από τους συμ-μετόχους στις διαβουλεύσεις που ακολούθησαν την επέτειο των δέκα χρόνων από την υιοθέτηση της πρωτοβουλίας για το Οικουμενικό Σύμφωνο. Η δέσμευση του TITANΑ στο Οικουμενικό Σύμφωνο του Ο.Η.Ε. ξεκίνησε το 2002, όταν λιγότερες από 500 εταιρίες στον κόσμο είχαν συνυπογράψει την Πρωτοβουλία. Ο ΤΙΤΑΝ ανταποκρινόμενος στις δεσμεύσεις του ενσωμάτωσε εξαρχής τις αρχές του Οικουμενικού Συμφώνου στις πολιτικές και τις πρακτικές του, ενώ, ήδη από το 2003, δημοσιεύει απολογισμό των κοινωνικών και περιβαλλοντικών προκλήσεων και των αντίστοιχων επιδόσεών του, ακολουθώντας τα διεθνή πρότυπα και τις βέλτιστες πρακτικές. Επιπροσθέτως, το 2007 ξεκίνησε η διαδικασία συνεχούς αξιολόγησης με αποτέλεσμα την ανάπτυξη μιας πλέον ολοκληρωμένης προσέγγισης που συνδυάζει την εσωτερική αυτο-αξιολόγηση με την ανεξάρτητη αξιολόγηση και διασφάλιση από τρίτους. Η αξιοποίηση των διαβουλεύσεων με τους συμ-μετόχους σε κάθε επίπεδο αποτελεί μέρος της διαδικασίας αυτής, ενώ απώτερος σκοπός είναι η συνεχής βελτίωση σε όλους τους τομείς. Απαντώντας σε σχετική πρόσκληση του Γραφείου του Οικουμενικού Συμφώνου του Ο.Η.Ε., ο TITAN ήταν επίσης μεταξύ των πρώτων εταιριών που ανταποκρίθηκαν στην έκκληση για συστηματική αυτοαξιολόγηση σύμφωνα με ειδικά κριτήρια. Στο πλαίσιο αυτό, ο Απολογισμός ΕΚΕ και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ομίλου για το 2010 συντάχθηκε και ταξινομήθηκε αναλόγως, και κατατάχθηκε στο «προηγμένο επίπεδο». Κατά τη διάρκεια αυτής της δεκαετίας, ο ΤΙΤΑΝ έδωσε επίσης ιδιαίτερη έμφαση στο να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη για συλλογική δράση στο πνεύμα της Πρωτοβουλίας του Οικουμενικού Συμφώνου, όχι μόνο οι εταιρίες του Ομίλου TITAN, αλλά και οι συνεργάτες τους. Από το 2007, ο TITAN έδωσε επίσης ιδιαίτερη προτεραιότητα στην ανάπτυξη συλλογικής δράσης σε τοπικό επίπεδο. Εχοντας ήδη προχωρήσει με άλλες δώδεκα επιχειρήσεις και τρεις επιχειρηματικές ενώσεις, στην ίδρυση του Ελληνικού Δικτύου για την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη, το 200, συνέβαλλε στην ίδρυση και στην Ελλάδα του Εθνικού Δικτύου Οικουμενικού Συμφώνου και τον επόμενο χρόνο έγινε μέλος του αντίστοιχου δικτύου στην Π.Γ.Δ.Μ.. Το 2011, έγινε άλλο ένα βήμα προς την ενίσχυση της συλλογικής δράσης σε τοπικό επίπεδο, με την ανάληψη της πρωτοβουλίας για την ίδρυση του Δικτύου Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης στο Κόσοβο, ενώ πραγματοποιήθηκαν και σχετικές διαβουλεύσεις για τη δημιουργία ενός παρόμοιου δικτύου στην Αλβανία. Επιπροσθέτως, ο TITAN αφιέρωσε ίδιους πόρους σε όλες τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης για να υποστηρίξει και να διευκολύνει τη συνεργασία μεταξύ των δικτύων και των μελών τους στην περιοχή. Στοχεύοντας στην ανάπτυξη ενός κοινού προγράμματος δράσεων σε πεδία κοινού ενδιαφέροντος όπως η προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η καταπολέμηση της διαφθοράς η πρώτη περιφερειακή συνάντηση των δικτύων προγραμματίσθηκε για τις αρχές του 20. Το Ευρωπαϊκό Δίκτυο ΕΚΕ (CSR Europe) απαρτίζεται απο 71 συνολικά μεγάλες επιχειρήσεις και 33 εθνικά επιχειρηματικά δίκτυα και είναι ο ηγετικός επιχειρηματικός φορέας στην Ευρώπη για την εταιρική κοινωνική ευθύνη. Το Δίκτυο συστήθηκε το 1995, από μία ομάδα διακεκριμένων ευρωπαϊκών επιχειρήσεων ως ανταπόκριση στην έκκληση του τότε Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Jacques Delors. Aπο τότε έχει εξελιχθεί σε ένα δυναμικό πόλο ανάπτυξης της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης σε όλη την Ευρώπη και διεθνώς. Τον Οκτώβριο του 2010, το Ευρωπαϊκό Δίκτυο ΕΚΕ ανακοίνωσε μια νέα Πρωτοβουλία συλλογικής δράσης, με τον τίτλο ENTERPRISE 2020, επιδιώκοντας να συμβάλλει δημιουργικά στην επίτευξη των στόχων που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για την Ευρώπη το 2020. Ο Όμιλος ΤΙΤΑΝ συμμετέχει ως κύριο μέλος στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο EKE από το 200. Το 200 ένωσε τις δυνάμεις του με εκείνες άλλων ευρωπαϊκών και διεθνών επιχειρήσεων για την αποτελεσματικότερη προώ- Δεσμεύσεις του Ομίλου ΤΙΤΑΝ Οι αξίες του Ομίλου ΤΙΤΑΝ συνάδουν με τις ακόλουθες δεσμεύσεις σε Πρωτοβουλίες και διεθνή πρότυπα: Οικουμενικό Σύμφωνο του Ο.Η.Ε. Αρχές και Πρότυπα Λογοδοσίας AA1000 Πιστοποίηση Συστήματος Περιβαλλοντικής Διαχείρισης κατά ISO 1001 OHSAS 1001 Κοινωνική Λογοδοσία SA 000 GRI (κατευθυντήριες οδηγίες για την έκδοση απολογισμών βιωσιμότητας) Πρωτοβουλία για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στον Κλάδο Τσιμέντου του Παγκόσμιου Επιχειρηματικού Συμβουλίου για την Βιώσιμη Ανάπτυξη - WBCSD/CSI Ευρωπαϊκή Συμμαχία για την ΕΚΕ (Ευρωπαϊκή πρωτοβουλία) Πολιτική της Ε.Ε. για την ΕΚΕ (Ανακοίνωση, Οκτώβριος 2011) Όλα τα ανωτέρω συνδέονται με τις αρχές ΕΚΕ κατά ISO 2000 και ιδιαιτέρως τα ακόλουθα: Λογοδοσία Διαφάνεια Δεοντολογική συμπεριφορά Σεβασμός των συμφερόντων των συμ-μετόχων Σεβασμός του κράτους δικαίου Σεβασμός των διεθνών κανόνων και συμπεριφορών Σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θηση της ΕΚΕ στην εφοδιαστική αλυσίδα, προσπάθεια που αναγνωρίσθηκε ευρύτερα ως παράδειγμα άριστης πρακτικής σε πρωτοβουλίες συνεργασίας και συλλογικής δράσης. Το 2011, ο ΤΙΤΑΝ αποφάσισε να διευρύνει και να επεκτείνει τη συμμετοχή του στην υλοποίηση της πρωτοβουλίας ENTERPRISE 2020 στους πιο κάτω τομείς δράσης: > Eφοδιαστικη αλυσίδα και ανθρώπινα δικαιώματα. > Αναφορά και δημοσιοποίηση πληροφοριών για τη διακυβέρνηση, την κοινωνική και περιβαλλοντική επίδοση.
1 Διακυβέρνηση και Βιώσιμη Ανάπτυξη 1 Κοινωνικό 3 Περιβαλλοντικό 5 Αξιολόγηση και Διασφάλιση Απολογισμού 9 Ως βασικό μέλος της Πρωτοβουλίας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στον Κλάδο Τσιμέντου (CSI), μιας προσπάθειας του Παγκοσμίου Επιχειρηματικού Συμβουλίου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (WBCSD), ο TITAN επικεντρώθηκε από το 2003 στην υλοποίησή του από κοινού συμφωνηθέντος «Προγράμματος Δράσης». Από το 200, έχουν καθοριστεί στόχοι για το περιβάλλον και την ασφάλεια εργασίας, τόσο σε επίπεδο Ομίλου, όσο και τοπικά, σε όλες τις δραστηριότητες του ΤΙΤΑΝΑ που αφορούν το τσιμέντο, και το 2007 ξεκίνησε η εξωτερική διασφάλιση των αντίστοιχων επιδόσεων. Μέχρι το 2010 όλες οι δραστηριότητες που ανήκουν εξ ολοκλήρου στον ΤΙΤΑΝΑ περιελήφθησαν στην αξιολόγηση αυτή, η οποία διενεργείται σε ετήσια βάση. Για το 20, ο TITAN ανέλαβε την συμπροεδρία της CSI με άλλα δύο κύρια μέλη της πρωτοβουλίας αυτής. Παράλληλα, ενώνει τις δυνάμεις του με άλλους παραγωγούς τσιμέντου για την υλοποίηση του έργου των ομάδων εργασίας που έχουν συγκροτηθεί αντίστοιχα με κάθε βασική πρόκληση. Για την υλοποίηση των στόχων του, ο ΤΙΤΑΝ επικεντρώνει την προσπάθεια στην πλήρη ενσωμάτωση των εργαλείων και κατευθυντηρίων οδηγιών της CSI στην οργάνωση των λειτουργιών του, στη συστηματική υιοθέτηση και διάδοση των βέλτιστων πρακτικών εντός του Ομίλου, και στη συνεχή βελτίωση και διαχείριση της αλλαγής. Προς την κατεύθυνση αυτή, ο TITAN έχει αναλάβει από κοινού και το συντονισμό της Ομάδας Εργασίας της CSI με θέμα «Βιοποικιλότητα και Διαχείριση της Γης». Το 2011, δημοσιοποιήθηκε από την Ομάδα αυτή ένας καινούργιος Οδηγός για την Αποκατάσταση Λατομείων. Με σκοπό την προαγωγή της διαφάνειας, η CSI προχώρησε κατά τη διαδικασία σύνταξης σε διαβούλευση με ένα ευρύ φάσμα συμμετόχων μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνονται οι IUCN, WWF, GIZ, IFC και EBRD. Οι απόψεις των συμ-μετόχων συζητήθηκαν ανοιχτά και σε βάθος, καταβάλλοντας προσπάθεια να υιοθετηθούν και να ενσωματωθούν όσο το δυνατόν περισσότερες και συναφείς με το πεδίο εργασίας απόψεις. Όπως ανέφερε σχετικά και ο Διευθυντής της CSI: «Πιστεύουμε ακράδαντα ότι τα οφέλη για το φυσικό περιβάλλον και τις τοπικές κοινωνίες μιας προοδευτικής, με ρεαλιστικούς στόχους, αποκατάστασης των λατομείων, υπερτερούν του μακροχρόνιου κόστους αποκατάστασης για τις τσιμεντοβιομηχανίες». Αναδεικνύοντας παραδείγματα υπεύθυνης ηγετικής συμπεριφοράς στις επιχειρήσεις «Το Πρόγραμμα του Ο.Η.Ε. για το Περιβάλλον (UNEP) αναμένεται να διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης κατά τα επόμενα πέντε χρόνια, ακολουθούμενο από το WBCSD και το WWF», Έρευνα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη 2011. Καθώς η σημασία της βιώσιμης ανάπτυξης αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο, ενώ η εμπιστοσύνη μεταξύ κοινωνίας και κυβερνήσεων εξακολουθεί να δοκιμάζεται, πολλαπλασιάζονται οι απόψεις των ειδικών από όλους τους χώρους, ακαδημαϊκό, επιστημονικό, επιχειρηματικό, που εκφράζουν αισιοδοξία σχετικά με το ρόλο του WBCSD για την προαγωγή της βιώσιμης ανάπτυξης. Αυτό ήταν το συμπέρασμα μίας σχετικής έρευνας που διεξήγε η SustainAbility στη Βρετανία, το 2011. Το WBCSD, ένας διεθνής συνασπισμός 200 πρωτοπόρων στη σκέψη εταιριών, υπό την καθοδήγηση των Διευθυνόντων Συμβούλων των εταιριών αυτών, είναι υπέρμαχος της προόδου της βιώσιμης ανάπτυξης. Έχει ως αποστολή να καταστεί καταλύτης για την καινοτομία και τη βιώσιμη ανάπτυξη σε έναν κόσμο όπου οι πόροι περιορίζονται συνεχώς. Στο πλαίσιο αυτό, η CSI είναι μία μοναδική, παγκόσμια προσπάθεια 23 κορυφαίων παραγωγών τσιμέντου με δραστηριότητες σε περισσότερες από 100 χώρες, και μέγεθος που κυμαίνεται από πολύ μεγάλες πολυεθνικές εταιρίες σε μικρότερους τοπικούς παραγωγούς. Μετά από δέκα χρόνια συλλογικής δράσης, η CSI επικεντρώνεται σήμερα στην κατανόηση, διαχείριση και ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της παραγωγής και χρήσης τσιμέντου, εστιάζοντας σε μια πληθώρα ζητημάτων, όπως: > Προστασία της υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων. > Αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και μετριασμός της υπερθέρμανσης του πλανήτη. > Αποδοτική χρήση πρώτων υλών και καυσίμων, > Μείωση των εκπομπών αερίων. > Διαχείριση της βιοποικιλότητας και αποκατάσταση λατομείων. > Διαχείριση της κατανάλωσης και χρήσης του νερού. > Περαιτέρω βελτίωση της βιωσιμότητας του σκυροδέματος. Η σημασία αυτής της πρωτοβουλίας για τον κλάδο και ο θετικός αντίκτυπος της συλλογικής δράσης είναι φανερά, καθώς τα μέλη αυξάνονται και νέες ομάδες δράσης υπό την ηγεσία της CSI λειτουργούν στην Κίνα, με στόχο την ενσωμάτωση και θέσπιση των αρχών και καλών πρακτικών των εταιριών-μελών της CSI που λειτουργούν σε αυτή την ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά. Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη «Rio+20» Είκοσι χρόνια μετά την πρώτη Σύνοδο Κορυφής στο Ρίο, οι ηγέτες του κόσμου θα συναντηθούν ξανά για να ανανεώσουν τη δέσμευσή τους για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την αποτελεσματική σύμπραξη του ιδιωτικού τομέα. Το Rio+20, που θα διεξαχθεί μεταξύ 20-22 Ιουνίου 20, θα είναι κρίσιμο για την κλιματική αλλαγή και τις προκλήσεις που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος και φαίνεται να είναι μία μοναδική ευκαιρία για την απαιτούμενη ενδυνάμωση της σύμπραξης δημοσίου-ιδιωτικού τομέα στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Υποστηρίζοντας ενεργά τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στο Rio+20, το Οικουμενικό Σύμφωνο του Ο.Η.Ε., η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (ICC) και το WBCSD, σύστησαν εκ νέου την Επιχειρηματική Δράση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη - 20 (BASD) και υπέβαλαν τις συγκεκριμένες προτάσεις προς συζήτηση με το έγγραφο «Προσχέδιο Μηδέν» το οποίο αναμένεται να αποτελέσει μία βάση για τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις μεταξύ των χωρών μελών. Ο Όμιλος ΤΙΤΑΝ έχει δεσμευτεί σε αυτήν τη διαδικασία και ως κύριο μέλος της CSI, η οποία είναι ένα από τα μέλη της BASD, και ως μέλος του Οικουμενικού Συμφώνου του Ο.Η.Ε. Επιπλέον, ο Όμιλος ΤΙΤΑΝ θα εκπροσωπείται επισήμως στο Ρίο από τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της θυγατρικής του TITAN America, ο οποίος θα συμμετέχει στην παρουσίαση των θέσεων του κλάδου σχετικά με την κλιματική αλλαγή.
10 Σχετικά με τον Απολογισμό Μήνυμα του Διευθύνοντος Συμβούλου Ανασκόπηση Επιδόσεων Κατανοώντας τον Κλάδο και το Αποτύπωμά μας Επιδόσεις έναντι Στόχων Η μέτρηση των επιδόσεων σε σχέση με τους ετήσιους αλλά και τους μακροπρόθεσμους στόχους του Ομίλου είναι μέρος της διαδικασίας που ακολουθείται και αποσκοπεί στη συνεχή αυτο-βελτίωση. Ο Όμιλος κινητοποιεί ειδικούς και συμ-μετόχους για την αναζήτηση ουσιαστικών τρόπων κατανόησης και αποτύπωσης της προστιθέμενης κοινής αξίας που δημιουργείται από τις δραστηριότητες και τις προσπάθειες στο πλαίσιο της ΕΚΕ. Πρόκειται για μία μακροπρόθεσμη, συνεχή και απαιτητική διαδικασία που σηματοδοτεί αλλαγές σε όλα τα επίπεδα. Το 2009, η Επιτροπή ΕΚΕ του Ομίλου αναθεώρησε τους ειδικούς στόχους της για το περιβάλλον και τις επιδόσεις στον τομέα της ασφάλειας εργασίας, ενώ υιοθέτησε καινούργιους στόχους ως προς το ποσοστό υποκατάστασης εναλλακτικών καυσίμων και την κατανάλωση νερού. Οι νέοι στόχοι υπολογίστηκαν λαμβάνοντας υπ όψιν τις νέες εξαγορές, τις μεταβολές μετοχικής συμμετοχής και τις νέες γραμμές κλιβάνων που άρχισαν να λειτουργούν εν τω μεταξύ. Ο Όμιλος ΤΙΤΑΝ έχει δεσμευθεί για την επίτευξη των στόχων αυτών έως το 2015, εκτός του στόχου για το ποσοστό υποκατάστασης εναλλακτικών καυσίμων που έχει τεθεί για το 2017. Αντίστοιχα, όλα τα στοιχεία που αφορούν τις επιδόσεις του Ομίλου σχετικά με την επίτευξη των στόχων υπολογίζονται βάσει της μετοχικής συμμετοχής του ΤΙΤΑΝΑ το 2009. Η ολοκλήρωση περιβαλλοντικών ελέγχων σε κάθε ένα από τα εργοστάσια τσιμέντου του Ομίλου μέχρι το τέλος του 2011 οδήγησε στην απόφαση διεύρυνσης του χρόνου ολοκλήρωσης αντίστοιχων ελέγχων από δύο σε τρία χρόνια. Επιπρόσθετα, το 2011, ο TITAN αποφάσισε να υιοθετήσει τους νέους ορισμούς και τους Βασικούς Δείκτες Επιδόσεων (ΚPIs), που είχε προτείνει η Ομάδα Δράσης για τη Διαχείριση του Νερού του WBCSD/CSI. Ξεκινώντας συνεπώς από τον απολογισμό αυτό, οι πληροφορίες σχετικά με την απόληψη, την κατανάλωση και την απορροή του νερού περιλαμβάνονται αναλυτικά. Αντίστοιχα, οι δείκτες που αφορούν στη διαχείριση της γης και την βιοιποικιλότητα έχουν επεκταθεί ώστε να καλύπτεται το σύνολο των λατομείων που ανήκουν στον Όμιλο, συμπεριλαμβανομένων και όσων χρησιμοποιούνται για την παραγωγή αδρανών υλικών. Δαπάνες για το περιβάλλον Το 2011, οι συνολικές δαπάνες που συνδέονται με την υλοποίηση της περιβαλλοντικής πολιτικής του Ομίλου ανήλθαν σε Κατανομή της παραγόμενης αξίας σε συμ-μετόχους Το σύνολο της παραχθείσας αξίας το 2011 που διανεμήθηκε στους βασικούς συμ-μετόχους ήταν 1.02, εκατ.. Ειδικότερα: > Για μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές παροχές, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων παροχών πλέον εκείνων που προβλέπονται από το νόμο, ο Όμιλος ΤΙΤΑΝ κατέβαλε στους εργαζόμενους: 21,1 εκατ. > Σε τοπικούς και διεθνείς προμηθευτές: 2,91 εκατ. > Για νέες επενδύσεις σε ακίνητες ενσωματώσεις: 5,1 εκατ. > Με τη μορφή Φόρων στο Δημόσιο και την Τοπική Αυτοδιοίκηση: 2, εκατ. > Προς τους μετόχους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων μειοψηφίας: 2,9 εκατ. 3, εκατ. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει επενδύσεις 1, εκατ. σε τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον, 15,9 εκατ. για περιβαλλοντική διαχείριση, 1,7 εκατ. για διαχείριση αποβλήτων, 1, εκατ. για Συμμετοχή Ομίλου ΤΙΤΑΝ GR SR MK BG US EG TR AL KO Εργοστάσιο 2009 2011 Σύνθεση Καμάρι 100% 100% Πάτρα 100% 100% Θεσσαλονίκη 100% 100% Ελευσίνα 100% 100% Kosjeric 100% 100% Usje 100% 100% Zlatna Panega 100% 100% Pennsuco 100% 100% Roanoke 100% 100% Αλεξάνδρεια 100% 100% Beni Suef 100% 100% Tokat 50% 50% Antea 100% 100% SharrCem - 100% 21,2% % Δαπάνες για το περιβάλλον 3,% 5,% 2,% ΣΥΝΟΛΟ 1.02, εκατ. Σε τοπικούς και διεθνείς προμηθευτές 2.% Σε εργαζόμενους για μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές παροχές, συμπεριλαμβανομένων πρόσθετων παροχών πλέον εκείνων που προβλέπονται από το νόμο 21,2% Με τη μορφή φόρων στο Δημόσιο και την Τοπική Αυτοδιοίκηση % Νέες επενδύσεις σε ακίνητες ενσωματώσεις 5,% Προς τους μετόχους, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων μειοψηφίας 2,%,5% 1,% 0,3% 5% ΣΥΝΟΛΟ 3, εκατ. 2,% αποκατάσταση λατομείων, 0, εκατ. για αναδασώσεις και 0,1 εκατ. για εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση. Εφαρμογή φιλικών προς το περιβάλλον τεχνολογιών 5% Περιβαλλοντική διαχείριση 3,% Αποκατάσταση 5% Διαχείριση αποβλήτων,5% Αναδάσωση 1,% Περιβαλλοντική εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση 0,3% 5%