ΜΕΛΕΤΗ «ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΤΕΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ»

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗ «ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΜΟΝΑΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ & ΠΡΟΝΟΙΑΣ ΤΟΥ ΤΕΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ» ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ Δρ. Αικατερίνη Καστανιώτη, Επ. καθηγήτρια Δρ. Θεόδωρος Κοτσιλιέρης, Καθηγητής εφαρμογών Ελένη Σιουρούνη, Καθηγήτρια εφαρμογών Ιωάννης Καλογιάννης, Εργαστηριακός συνεργάτης

Καλαμάτα, Ιούνιος 2008 2

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Πρόλογος... 6 1 Εισαγωγή... 7 1.1 Το Γραφείο Διασύνδεσης του ΤΕΙ Καλαμάτας... 8 1.2 Το Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας... 9 1.2.1 Φυσιογνωμία του Τμήματος... 9 1.2.2 Σπουδές στο Τμήμα... 10 Ποσοτικά Χαρακτηριστικά του Προγράμματος Σπουδών... 10 Ποιοτικά Χαρακτηριστικά του Προγράμματος Σπουδών... 10 1.2.3 Σπουδαστές στο Τμήμα... 14 2 Μεθοδολογία Έρευνας... 15 2.1 Μέσα συλλογής δεδομένων... 15 2.1.1 Διαδικασία συλλογής δεδομένων... 16 2.2 Μεθοδολογία Στατιστικής Ανάλυσης... 17 3 Αποτελέσματα της Έρευνας... 18 3.1 Γενικά στοιχεία των αποφοίτων του Τμήματος... 18 3.1.1 Γεωγραφική κατανομή εισακτέων... 18 3.2 Σπουδές των αποφοίτων του Τμήματος... 32 3.3 Απασχολούμενοι απόφοιτοι του Τμήματος... 40 3.4 Άνεργοι απόφοιτοι... 53 4 Συμπεράσματα Προτάσεις... 60 5 Βιβλιογραφία... 63 Παράρτημα Α Ερωτηματολόγιο έρευνας... 64 3

ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ Σχήμα 1: Γεωγραφική κατανομή εισακτέων του τμήματος...19 Σχήμα 2: Οικογενειακή κατάσταση...28 Σχήμα 3: Τύπος Λυκείου Αποφοίτησης...29 Σχήμα 4: Εργασία κατά τη διάρκεια του σπουδών...30 Σχήμα 5: Διάρκεια εργασίας κατά τις σπουδές...31 Σχήμα 6: Προσπάθεια ανεύρεσης εργασίας...32 Σχήμα 7: Μεταπτυχιακές σπουδές...33 Σχήμα 8: Χώρα πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών...34 Σχήμα 9: Σχέση μεταπτυχιακών σπουδών με τις βασικές...35 Σχήμα 10: Λόγος πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών...36 Σχήμα 11: Γνώση ξένης γλώσσας...37 Σχήμα 12: Επιπλέον κατάρτιση ή εκπαίδευση...38 Σχήμα 13: Απόκτηση ή διαδικασία απόκτησης κάποιας επιπλέον κατάρτισης / εκπαίδευσης...39 Σχήμα 14: Εργασιακή κατάσταση...40 Σχήμα 15: Είδος απασχόλησης...41 Σχήμα 16: Τύπος απασχόλησης...41 Σχήμα 17: Αντιστοιχία εργασίας και αντικειμένου σπουδών...42 Σχήμα 18: Τρόπος εύρεσης εργασίας...43 Σχήμα 19: Πρώτη εργασία μετά το πτυχίο...44 Σχήμα 20: Ικανοποίηση από αντικείμενο της εργασίας σε σχέση με το επίπεδο σπουδών...45 Σχήμα 21: Ύψος αμοιβών...46 Σχήμα 22: Ικανοποίηση από το ύψος των αμοιβών...47 Σχήμα 23: Αναζήτηση ή σκέψη αναζήτησης άλλης απασχόλησης...48 Σχήμα 24: Ικανοποίηση εργοδότη από την επιστημονική κατάρτιση...49 Σχήμα 25: Προτίμηση εργοδότη σε απόφοιτο Παν/μίου...50 Σχήμα 26: Τύπος απασχόλησης αυτοαπασχολούμενων...51 Σχήμα 27: Αντιστοιχία αυτοαπασχόλησης με τις σπουδές που έχετε κάνει στο ΤΕΙ 52 Σχήμα 28: Αιτία μη απασχόλησης...53 4

Σχήμα 29: Απασχόληση μετά την απόκτηση του πτυχίου (ΜΗ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ)...54 Σχήμα 30: Σχετικότητα απασχόλησης και αντικείμενου σπουδών...55 Σχήμα 31: Αντιστοιχία απασχόλησης με σπουδές στο ΤΕΙ...56 Σχήμα 32: Διάρκεια ανεργίας μετά την απόκτηση του πτυχίου ΤΕΙ...57 Σχήμα 33: Είδος αναζητούμενης εργασίας...58 Σχήμα 34: Συσχέτιση απασχόλησης κατά τις σπουδές με την τρέχουσα κατάσταση απασχόλησης...59 5

Πρόλογος Η παρούσα μελέτη συντάχθηκε από τους: Δρ. Αικατερίνη Καστανιώτη Επίκουρη καθηγήτρια, Δρ. Θεόδωρο Κοτσιλιέρη Καθηγητή εφαρμογών, Ελένη Σιουρούνη Καθηγήτρια εφαρμογών του Τμήματος Διοίκησης Μονάδων Υγείας & Πρόνοιας του ΤΕΙ Καλαμάτας και τον Ιωάννη Καλογιάννη, Εργαστηριακό συνεργάτη του Τμήματος Τοπικής Αυτοδιοίκησης του ΤΕΙ Καλαμάτας, στα πλαίσια του Μέτρου 2.4 «Επαγγελματικός Προσανατολισμός και Σύνδεση με την Αγορά Εργασίας», Ενέργεια 2.4.2. «Πρακτική Άσκηση και Γραφεία Διασύνδεσης». Η σύνταξη του ερωτηματολογίου της παρούσας έρευνας και η εξαγωγή των συμπερασμάτων αυτής έγινε από την ερευνητική ομάδα. Η ερευνητική ομάδα θα ήθελε να εκφράσει τις ευχαριστίες της στον Καθηγητή του τμήματος Δρ. Ιωάννη Δημόπουλο για τη συμβολή του στην αξιολόγηση και ανάλυση των δεδομένων, καθώς και στη σπουδάστρια Αλειφέρη Σταυρούλα για τη συμβολή της στη συγκέντρωση των απαντήσεων και την επεξεργασία των στοιχείων των σπουδαστών, ώστε να δημιουργηθεί μια αξιόπιστη βάση δεδομένων επικοινωνίας για το μέλλον. Τέλος, ιδιαίτερη μνεία πρέπει να γίνει και στη συμβολή του Αναπληρωτή Καθηγητή του τμήματος κου Νίκου Πολύζου στη διεκπεραίωση της μελέτης, καθώς και στην καθοδήγηση και τις συμβουλές που παρείχε. Καλαμάτα, Ιούνιος 2008 6

1 Εισαγωγή Στο πλαίσιο της Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης οι παρεμβάσεις του Μέτρου 2.4 «Επαγγελματικός Προσανατολισμός και Σύνδεση με την Αγορά Εργασίας»,Ενέργεια 2.4.2. «Πρακτική Άσκηση και Γραφεία Διασύνδεσης» αποσκοπούν στη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, μέσω της ανάπτυξης προγραμμάτων πρακτικής άσκησης και της ενίσχυσης της λειτουργίας της λειτουργίας των Γραφείων Διασύνδεσης των Ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, αλλά και μέσω της ανάπτυξης των δεξιοτήτων των σπουδαστών για τη σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας. Η Ενέργεια 2.4.2 ειδικότερα, αφορά στην ουσιαστική σύνδεση της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας: (α) με την παροχή παροχής οργανωμένης Πρακτικής Άσκησης στους φοιτητές και σπουδαστές των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης και (β) με αφορά την επέκταση και ενίσχυση των υπηρεσιών που προσφέρουν τα Γραφεία Διασύνδεσης, τα οποία θα επεκτείνουν τις δραστηριότητες τους ώστε να υποστηρίξουν τόσο τα προγράμματα Πρακτικής Άσκησης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης όσο και την προώθηση δραστηριοτήτων του προγράμματος της Επιχειρηματικότητας. Αυτή η Κατηγορία Πράξεων περιλαμβάνει δράσεις που, μεταξύ άλλων, αφορούν: στην ανάπτυξη δραστηριοτήτων δημοσιότητας και διάχυσης αποτελεσμάτων καθώς και δράσεων επιμόρφωσης του προσωπικού των Γραφείων Διασύνδεσης, στη διεξαγωγή μελετών σε σχέση με την κατάσταση στην αγορά εργασίας, τις ζητούμενες ειδικότητες, την απορρόφηση των αποφοίτων, και άλλα θέματα που κρίνεται ότι αποσκοπούν στη βελτίωση των παρερχομένων σπουδών και την επαγγελματική ένταξη των αποφοίτων, με έμφαση στην εκπόνηση μελέτης της απορρόφησης των αποφοίτων του Τμήματος και δημιουργία μηχανισμού παρακολούθησής της. στις εξελίξεις στην αγορά εργασίας, τις διαθέσιμες θέσεις και τις απαιτούμενες προδιαγραφές τους, στην παροχή πληροφόρησης για τη ζήτηση εργασίας, στη συστηματική παρακολούθηση της αγοράς εργασίας, την καταγραφή των κενών / νέων θέσεων απασχόλησης και την πληροφόρηση προς τους φοιτητές / 7

σπουδαστές και απόφοιτους για τις θέσεις αυτές και τα απαιτούμενα εργασιακά προσόντα και Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να καταγράψει και να αξιολογήσει το επίπεδο της επαγγελματικής απασχόλησης των αποφοίτων του Τμήματος Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας. Τα συµπεράσµατα της μελέτης θα βοηθήσουν το Γραφείο Διασύνδεσης να δημιουργήσει κατευθύνσεις υποστήριξης προς τους απόφοιτους σε τομείς που ενδεχομένως να χρήζουν βοήθειας. Επίσης, τα συµπεράσµατα θα αξιοποιηθούν από το Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας με σκοπό την επικείμενη αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών, με γνώμονα την καλύτερη εκπαίδευση και κατάρτιση των σπουδαστών του. 1.1 Το Γραφείο Διασύνδεσης του ΤΕΙ Καλαμάτας Το Γραφείο Διασύνδεσης (ΓΔ) του ΤΕΙ Καλαμάτας ιδρύθηκε µε βασικό σκοπό να προετοιμάσει σπουδαστές και απόφοιτους σε θέματα απασχόλησης και σταδιοδρομίας. Επίσης, αποσκοπεί στη σύνδεση του ΤΕΙ µε παραγωγικούς και αναπτυξιακούς φορείς για προώθηση των απόφοιτων στην αγορά εργασίας. Ειδικότερα, το ΓΔ παρέχει πληροφόρηση για σπουδαστικά θέματα, πρακτική άσκηση, επαγγελματικά δικαιώματα, υποτροφίες, µμεταπτυχιακές σπουδές και πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Παράλληλα συνεργάζεται µε παραγωγικούς και άλλους φορείς µε σκοπό να βοηθήσει στην επιλογή κατάλληλου επιστημονικού προσωπικού και να αποτελέσει δίαυλο επικοινωνίας της τριτοβάθμιας τεχνολογικής εκπαίδευσης µε τους παραγωγικούς φορείς. Οι σπουδαστές και οι απόφοιτοι μπορούν να ενημερωθούν για θέματα οργάνωσης σπουδών, για τα επαγγελματικά τους δικαιώματα και τις προοπτικές, για µμεταπτυχιακές σπουδές, για συνεχή κατάρτιση, για υποτροφίες, για τεχνικές σύνταξης βιογραφικού σηµειώµατος, πετυχημένης και αποτελεσματικής παρουσίας τους σε συνεντεύξεις και για προγράµµατα συμβουλευτικής υποστήριξης που υλοποιεί το Γραφείο. Οι παραγωγικοί, αναπτυξιακοί και κοινωνικοί φορείς μπορούν να πληροφορηθούν για επιλογή και πρόσληψη κατάλληλα καταρτιζόµενων αποφοίτων ΤΕΙ σε µόνιµη βάση ή σπουδαστών στο πλαίσιο της πρακτικής τους άσκησης, για επιχειρησιακές ευκαιρίες 8

στήριξης για κοινά ευρωπαϊκά προγράµµατα συνεργασίας µε τα ΤΕΙ, για συµµετοχή σε ερευνητικά προγράµµατα καθώς και για θέματα τεχνολογικής εξέλιξης και έρευνας που μπορεί να παρέχεται από τις σχολές και τα τμήματος του ΤΕΙ. 1.2 Το Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας 1.2.1 Φυσιογνωμία του Τμήματος Το Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας Πρόνοιας του ΤΕΙ Καλαμάτας λειτουργεί από το ακαδ. έτος 1990-91. Το ιδρύθηκε σύμφωνα με το Π.Δ. 502/89, το οποίο προέβλεπε την ίδρυση της Σχολής Διοίκησης και Οικονομίας (ΣΔΟ). Είναι ένα από τα δύο τμήματα στην τριτοβάθμια εκπαίδευση (ΑΕΙ ΤΕΙ) που εξειδικεύεται στο χώρο της Υγείας Πρόνοιας στη χώρα μας. Στο τμήμα είναι εγγεγραμμένοι περισσότεροι από 1300 φοιτητές. Το Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας εντάσσεται στην ανώτατη τεχνολογική εκπαίδευση και καλύπτει το γνωστικό αντικείμενο των Οικονομικών και Διοικητικών Επιστημών με εξειδίκευση εφαρμογής στην Κοινωνική Διοίκηση. Το Τμήμα στοχεύει ουσιαστικά: Α. Στην επαρκή προετοιμασία των αποφοίτων του ώστε αυτοί να είναι σε θέση: να καλύψουν διοικητικές και διαχειριστικές ανάγκες σε δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς υγείας ή κοινωνικής πρόνοιας, όπως οι μονάδες υγείας, οι υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας και οι διάφορες κοινωνικές υπηρεσίες και ιδρύματα να υλοποιούν σε εθνικό ή περιφερειακό επίπεδο προγράμματα κοινωνικού σχεδιασμού σχετικά με τα συστήματα υγείας και πρόνοιας να καλύψουν εξειδικευμένες εκπαιδευτικές ανάγκες στο χώρο της υγείας και της κοινωνικής πρόνοιας. Β. Στην έρευνα γύρω από τις σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους διοίκησης των κοινωνικών υπηρεσιών και στη συμπύκνωση των εκπαιδευτικών εμπειριών του 9

εκπαιδευτικού του προσωπικού με στόχο τη διεύρυνση των γνώσεων και της κριτικής ικανότητας των αποφοίτων 1.2.2 Σπουδές στο Τμήμα Ποσοτικά Χαρακτηριστικά του Προγράμματος Σπουδών Βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος σπουδών είναι τα ακόλουθα: 1. Ο αριθμός των υποχρεωτικών μαθημάτων (Υ ΕΥ) που θα πρέπει να δηλώσει ο σπουδαστής στο προτεινόμενο πρόγραμμα επτά (7) εξαμήνων είναι 40 μαθήματα. Επιπλέον προστίθενται τα μαθήματα Πρακτική Εξάσκηση και Πτυχιακή Εργασία που εντάσσονται στο όγδοο (8) εξάμηνο σπουδών. Επιπλέον, ο αριθμός των μαθημάτων ανά εξάμηνο δεν υπερβαίνει τα 5 6 μαθήματα. 2. Στο προτεινόμενο πρόγραμμα σπουδών περιλαμβάνονται τέσσερις (4) κατηγορίες μαθημάτων. Μαθήματα Γενικής Υποδομής (ΜΓΥ), όπου προτείνονται οκτώ (8) μαθήματα. Μαθήματα Ειδικής Υποδομής (ΜΕΥ), όπου προτείνονται δεκατρία (13) μαθήματα. Μαθήματα Ειδικότητας (ΜΕ), όπου προτείνονται έντεκα (11) μαθήματα (από τα οποία 2 ανήκουν στο Η εξάμηνο). Μαθήματα Διοίκησης, Οικονομίας, Νομοθεσίας και Ανθρωπιστικών σπουδών (ΔΟΝΑ), όπου προτείνονται δέκα (10) μαθήματα. 3. Τα ΜΓΥ, τα ΜΕΥ και τα ΔΟΝΑ κατατάσσονται στα Υποχρεωτικά (Υ) μαθήματα, ενώ τα ΜΕ ανήκουν στα Υποχρεωτικά (Υ) και στα κατ Επιλογή Υποχρεωτικά (ΕΥ). Ποιοτικά Χαρακτηριστικά του Προγράμματος Σπουδών Μέσα από το πρόγραμμα σπουδών επιχειρούνται: 10

Η κάλυψη των γνωστικών αντικειμένων που σχετίζονται με την διοίκηση και διαχείριση των συστημάτων Κοινωνικής Προστασίας ήτοι Υγεία, Πρόνοια, Ασφάλιση, με ιδιαίτερη έμφαση στα δύο πρώτα. Η ανάπτυξη των κριτικών δεξιοτήτων των σπουδαστών. Η ανάπτυξη των εφηρμοσμένων γνώσεων των σπουδαστών. Η ανάπτυξη και η ευρύτερη πνευματική καλλιέργεια των σπουδαστών. Ειδικότερα: Στα πλαίσια του στόχου της κάλυψης των γνωστικών αντικειμένων της διοίκησης και διαχείρισης των συστημάτων Κοινωνικής Προστασίας, στο νέο πρόγραμμα σπουδών προτείνονται δυο ατομικές κατευθύνσεις σπουδών (Υπηρεσιών Υγείας και Υπηρεσιών Πρόνοιας). Η δυνατότητα επιλογής ξεκινά στο Ε εξάμηνο σπουδών και ο κάθε κύκλος ατομικής κατεύθυνσης σπουδών περιλαμβάνει τα εξής μαθήματα, ΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΠΡΟΝΟΙΑΣ Κοινωνική Πρόνοια Ε εξάμηνο Οργάνωση και Διοίκηση ΣΤ εξάμηνο Μονάδων Κοινωνικής Πρόνοιας Διοικητική Πρακτική σε μονάδες Πρόνοιας Ζ εξάμηνο ΑΤΟΜΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΟΔΜΥ ΙΙ Ε εξάμηνο Υγειονομική Πολιτική ΣΤ εξάμηνο Διοικητική Πρακτική σε μονάδες Υγείας Ζ εξάμηνο Στα πλαίσια του στόχου της ανάπτυξης των κριτικών δεξιοτήτων των σπουδαστών, στο νέο πρόγραμμα σπουδών, 11

Επιχειρείται η χρήση του συστήματος της πολλαπλής βιβλιογραφικής στήριξης των μαθημάτων, καθώς και η ύπαρξη σε όλα τα μαθήματα ειδικού φακέλου με επιλεγμένα άρθρα από την τρέχουσα ελληνική και ξενόγλωσση βιβλιογραφία που καλύπτουν την τρέχουσα προβληματική του εξειδικευμένου γνωστικού αντικειμένου του κάθε μαθήματος. Εφαρμόζεται κυρίως στα μαθήματα ειδικότητας η χρήση του θεσμού των Ασκήσεων Πράξης, επιδιώκοντας την ανάληψη πρωτοβουλιών, την ανάπτυξης της κριτικής σκέψης και επιχειρηματολογίας, καθώς και την ικανότητα συνεργασίας σε ομαδικές εργασίες των σπουδαστών του τμήματος. Στα πλαίσια του στόχου της ανάπτυξης των εφαρμοσμένων γνώσεων των σπουδαστών, στο νέο πρόγραμμα σπουδών, Εισάγονται εξειδικευμένα μαθήματα όπως Ποσοτικές Μέθοδοι στη Διοίκηση, Μεθοδολογία Κοινωνικών Ερευνών, Διαχείριση Δεδομένων Μονάδων Υγείας Πρόνοιας που καλλιεργούν τις εφαρμοσμένες αλλά και κριτικές γνώσεις των σπουδαστών. Χρησιμοποιούνται σε επιμέρους μαθήματα (είτε με την μορφή εργαστηρίου είτε Ασκήσεων Πράξης), εξειδικευμένα λογισμικά προγράμματα που αφορούν τους τομείς υπηρεσιών πρόνοιας και υγείας. Αναλυτικότερα, στα μαθήματα Στατιστική, Ποσοτικές Μέθοδοι, Μεθοδολογία Κοινωνικών Ερευνών θα χρησιμοποιείται ως εκπαιδευτικό εργαλείο το στατιστικό πακέτο S.P.S.S., στα μαθήματα Διοίκηση Ανθρώπινων Πόρων, Πληροφοριακά Συστήματα Διοίκησης, Διοικητική Πρακτική σε Μονάδες Υγείας, Λογιστική Μονάδων Υγείας Πρόνοιας θα χρησιμοποιείται το νοσοκομειακό λογισμικό HELIOS, στο μάθημα Διαχείριση Δεδομένων Μονάδων Υγείας χρησιμοποιείται εκτός των άλλων και ολοκληρωμένο Γεωγραφικό Πληροφοριακό Σύστημα με εξειδικευμένες πρακτικές εφαρμογές στην υγεία και πρόνοια. 12

Στα πλαίσια του στόχου της ανάπτυξης της ευρύτερης πνευματικής καλλιέργειας των σπουδαστών, στο νέο πρόγραμμα σπουδών εισάγονται σειρά μαθημάτων όπως Ιστορία των Πολιτικών και Κοινωνικών Θεσμών, Στοιχεία Διεθνούς και Ευρωπαϊκού Δικαίου Διεθνείς Οργανισμοί, Διαπολιτισμικές Σχέσεις Επικοινωνία καθώς και σειράς μαθημάτων που εισάγονται ως επιλογής προαιρετικά. Τέλος, στο νέο πρόγραμμα σπουδών, με την συναίνεση του σπουδαστικού σώματος προβλέπεται η εφαρμογή του συστήματος των προαπαιτούμενων μαθημάτων κυρίως για τα μαθήματα ειδικότητας και ειδικής υποδομής. Έτσι διευκολύνεται και κατευθύνεται ο σπουδαστής στην ορθή επιλογή των μαθημάτων ανά εξάμηνο, ενώ παράλληλα προάγεται και η ποιοτική ολοκλήρωση των παραδόσεων των μαθημάτων, αφού οι συμμετέχοντες σπουδαστές θα έχουν την αναγκαία μαθησιακή υποδομή για την παρακολούθηση των μαθημάτων. Εκπαιδευτικοί στόχοι τμήματος Βασικοί εκπαιδευτικοί στόχοι του τμήματος για την επόμενη τριετία είναι: Η εντατικοποίηση των διαδικασιών και μεθόδων για την απόκτηση ουσιαστικών δεξιοτήτων από μέρους των σπουδαστών του τμήματος. Η χρήση νέων εκπαιδευτικών διαδικασιών στα πλαίσια της υλοποίησης του νέου προγράμματος σπουδών. Η συμμετοχή του τμήματος στην εξειδικευμένη αγορά εργασίας (της διοίκησης και διαχείρισης μονάδων υγείας και προνοιακής φροντίδας), συμμετέχοντας ή οργανώνοντας μελέτες και έρευνες αγοράς χρηματοδοτούμενες από δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς. 13

1.2.3 Σπουδαστές στο Τμήμα Αριθμός Εισακτέων Προπτυχιακών Φοιτητών κατά την τελευταία δεκαετία Ακαδημαϊκό Έτος Αριθμός Εγγεγραμμένων 1994-95 153 2000-01 343 2004-05 309 2005-06 299 2006-07 185 Αριθμός Αποφοίτων κατά την τελευταία δεκαετία Ακαδημαϊκό Έτος Αριθμός Πτυχιούχων 1994-95 8 2000-01 50 2004-05 97 2005-06 104 2006-07 119 14

2 Μεθοδολογία Έρευνας Για τους σκοπούς της έρευνας συντάχθηκε ερωτηματολόγιο που καλύπτει τους τομείς που αναφέρονται στην παράγραφο 2.1. Στην έρευνα συμμετείχαν οι απόφοιτοι του τμήματος κατά τα έτη 2002 2004. Στο σύνολό τους οι απόφοιτοι κατά τα έτη αυτά ήταν 273 και στην έρευνα συμμετείχαν 90 ήτοι δηλαδή το 30% περίπου του συνολικού δείγματος. Η μη συμμετοχή των υπολοίπων οφείλεται στη μη ύπαρξη στοιχείων επικοινωνίας. 2.1 Μέσα συλλογής δεδομένων Το ερωτηματολόγιο της έρευνας καλύπτει τους παρακάτω τομείς: Γενικά στοιχεία: Ηλικία Φύλο Οικογενειακή κατάσταση Στοιχεία επικοινωνίας Μορφωτικό επίπεδο γονέων Στοιχεία σπουδών: έτος εισαγωγής έτος αποφοίτησης βαθμός πτυχίου μεταπτυχιακές σπουδές λόγοι πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών συνάφεια μεταπτυχιακών σπουδών με το βασικό πτυχία εργασία κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών σπουδών γνώση ξένων γλωσσών Σημερινή κατάσταση: εργασιακή κατάσταση Απασχολούμενοι: ικανοποίηση από την παρούσα απασχόληση 15

τρόπος έρευσης παρούσας εργασίας διάστημα μέχρι την απασχόληση αριθμός εργασιακών θέσεων πριν την τρέχουσα δυσκολίες λόγω φύλου περίοδοι ανεργίας συμμετοχή σε προγράμματα απόκτησης εργασιακής εμπειρίας προηγούμενη απασχόληση σε επιδοτούμενες θέσεις εργασίας τρόπος εξεύρεσης της παρούσας απασχόλησης είδος απασχόλησης πλήρης μερική απασχόληση δυνατότητα πρόσληψης ενός απόφοιτου ΤΕΙ για την ίδια θέση συνολικές καθαρές μηνιαίες αποδοχές βαθμός αντιστοιχίας σπουδών με απασχόληση αριθμός μισθωτών που απασχολούν (για αυτοαπασχολούμενους) βασικές πηγές στήριξης για δημιουργία δικής τους επιχείρησης (για αυτοαπασχολούμενους) Ικανοποίηση από εξέλιξη επιχείρησης Άνεργοι: διάρκεια ανεργίας λόγοι ανεργίας τρόποι αναζήτησης εργασίας εργασία κατά το παρελθόν τρόποι αναζήτησης εργασίας Μη ενεργοί: λόγοι μη ενεργοποίησης 2.1.1 Διαδικασία συλλογής δεδομένων Για τις ανάγκες της έρευνας καταρτίστηκε βάση δεδομένων με στοιχεία τηλεφωνικής επικοινωνίας για τους αποφοίτους βάσει στοιχείων που συγκεντρώθηκαν από τη 16

γραμματεία του τμήματος. Στη μελέτη συμμετείχαν οι απόφοιτοι του τμήματος κατά τα έτη 2002 2004. Στη συνέχεια έλαβε χώρα δια ζώσης εκπαίδευση των ερευνητών στη χρήση του ερωτηματολογίου, και καταρτίστηκε αναλυτικός οδηγός του ερωτηματολογίου προς χρήση των ερευνητών. Τα δεδομένα των μελετών συγκεντρώθηκαν μέσω τηλεφωνικών συνεντεύξεων. 2.2 Μεθοδολογία Στατιστικής Ανάλυσης Οι απαντήσεις των αποφοίτων αναλύθηκαν περιγραφικά. Στα πλαίσια αυτά, παρουσιάζονται τα περιγραφικά στατιστικά για όλες της ερωτήσεις του ερωτηματολογίου. Η καταχώριση των στοιχείων έγινε με χρήση του λογισμικού Microsoft Excel και η στατιστική ανάλυση έγινε με χρήση του λογισμικού SPSS (Statistical Package for the Social Sciences). 17

3 Αποτελέσματα της Έρευνας Στις ακόλουθες παραγράφους αναλύονται και παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνας. Η παράθεση των στοιχείων χωρίζεται σε τέσσερις (4) ενότητες. Αρχικά παρουσιάζονται γενικά στοιχεία των αποφοίτων του τμήματος. Στη συνέχεια παρέχονται στοιχεία που αφορούν στις σπουδές των αποφοίτων του τμήματος μετά τη λήψη του βασικού πτυχίου (όπως μεταπτυχιακές σπουδές, σπουδές σε άλλα τμήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, σεμινάρια κλπ.). Κατόπιν παρουσιάζονται τα στοιχεία που αφορούν στη σημερινή εργασιακή κατάσταση των αποφοίτων, ενώ αναλύονται ενδελεχώς το εργασιακό προφίλ των απασχολούμενων, των ανέργων κι αυτών που δεν έχουν εργαστεί έως σήμερα από την ημέρα αποφοίτησής τους. 3.1 Γενικά στοιχεία των αποφοίτων του Τμήματος 3.1.1 Γεωγραφική κατανομή εισακτέων Στο σχήμα (Σχήμα 1) που ακολουθεί παρουσιάζεται η γεωγραφική κατανομή των εισακτέων του τμήματος και θα πρέπει να επισημανθεί το μεγάλο ποσοστό που προέρχεται από την Αττική (36%) καθώς και το ποσοστό των εισακτέων που προέρχεται από την Πελοπόννησο (~20%). Παρατηρείται επίσης ότι εισάγονται σπουδαστές στο τμήμα που προέρχονται από όλες τις περιφέρειες της χώρας. 18

Σχήμα 1: Γεωγραφική κατανομή εισακτέων του τμήματος Στη συνέχεια παρατίθενται μια σειρά από στοιχεία για τους απόφοιτους του τμήματος όπως οικογενειακή κατάσταση, τύπος λυκείου αποφοίτησης, εργασιακή κατάσταση κατά τη διάρκεια των σπουδών, διάρκεια εργασίας κατά τη διάρκεια των σπουδών και καταγραφή της ενδεχόμενης προσπάθειας ανεύρεσης εργασίας κατά τη διάρκεια των σπουδών. Οικογενειακή κατάσταση 19

20

21

22

23

24

25

26

27

Σχήμα 2: Οικογενειακή κατάσταση 60 50 65,1% 40 Αριθμός 30 34,9% 20 10 0 Παντρεμένος/η Ανύπαντρος/η Οικογενειακή κατάσταση Αριθμός Ποσοστό Παντρεμένος/η 30 34.9 Ανύπαντρος/η 56 65.1 Σύνολο 86 100.0 Τύπος Λυκείου Αποφοίτησης 28

50 40 52,3% Αριθμός 30 20 39,5% 10 8,1% 0 Γενικό/Ενιαίο ΤΕΕ/ΤΕΛ Πολυκλαδικό Σχήμα 3: Τύπος Λυκείου Αποφοίτησης Τύπος Λυκείου Αποφοίτησης Αριθμός Ποσοστό Γενικό/Ενιαίο 45 52.3 ΤΕΕ/ΤΕΛ 34 39.5 Πολυκλαδικό 7 8.1 Σύνολο 86 100.0 29

Εργασία κατά τη διάρκεια σπουδών 60 50 67,4% 40 Αριθμός 30 20 32,6% 10 0 Ναι Όχι Σχήμα 4: Εργασία κατά τη διάρκεια του σπουδών Εργασία κατά τη διάρκεια σπουδών Αριθμός Ποσοστό ΝΑΙ 28 32.6 ΟΧΙ 58 67.4 Σύνολο 86 100.0 Διάρκεια εργασίας κατά τις σπουδές 30

10 9 8 7 47,1% Αριθμός 6 5 4 3 29,4% 23,5% 2 1 1-12 μήνες 13-36 μήνες Πάνω από 37 μήνες Σχήμα 5: Διάρκεια εργασίας κατά τις σπουδές Διάρκεια εργασίας κατά τις σπουδές Αριθμός Ποσοστό 1 12 μήνες 5 29.4 13 36 μήνες 4 23.5 Πάνω από 37 μήνες 8 47.1 Σύνολο 17 100 Δεν απάντησαν 69 Σύνολο 86 Προσπάθεια ανεύρεσης εργασίας 31

60 50 98,2% 40 Αριθμός 30 20 10 0 1,8% Ναι Όχι Σχήμα 6: Προσπάθεια ανεύρεσης εργασίας Προσπάθεια ανεύρεσης εργασίας Αριθμός Ποσοστό ΝΑΙ 1 1.8 ΟΧΙ 56 98.2 Σύνολο 57 100.0 Δεν απάντησαν 29 Σύνολο 86 3.2 Σπουδές των αποφοίτων του Τμήματος Στην ενότητα αυτή παρουσιάζονται στοιχεία που αφορούν στις σπουδές των αποφοίτων του τμήματος. Το ερωτηματολόγιο περιλάμβανε ερωτήσεις αποτύπωσης της τρέχουσας κατάστασης όσον αφορά στην συνέχιση των σπουδών σε μεταπτυχιακό επίπεδο, αλλά και στην λήψη ενός άλλου πτυχίου της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, στην απόκτηση 32

ειδικευμένων γνώσεων μέσω επίσημων φορέων (π.χ. ΙΕΚ, σχολές ΟΑΕΔ κλπ.) ή και στην επιμόρφωση μέσω σεμιναρίων ή άλλων δομών που δεν εντάσσονται στο επίσημο εκπαιδευτικό μας σύστημα. Μεταπτυχιακές σπουδές 100 80 90,7% Αριθμός 60 40 20 0 9,3% Ναί Όχι Σχήμα 7: Μεταπτυχιακές σπουδές Μεταπτυχιακές σπουδές Αριθμός Ποσοστό ΝΑΙ 8 9.3 ΟΧΙ 78 90.7 Σύνολο 86 100.0 33

Χώρα πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών 6 5 71,4% 4 Αριθμός 3 2 28,6% 1 0 Ελλάδα Εξωτερικό Σχήμα 8: Χώρα πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών Πραγματοποίηση μεταπτυχιακών σπουδών Αριθμός Ποσοστό Ελλάδα 5 71.4 Εξωτερικό 2 28.6 Σύνολο 7 100.0 Δεν απάντησαν 79 Σύνολο 86 34

Σχέση μεταπτυχιακών σπουδών με τις βασικές 7 6 85,7% 5 Αριθμός 4 3 2 1 0 14,3% Ελάχιστα Πάρα πολύ Σχήμα 9: Σχέση μεταπτυχιακών σπουδών με τις βασικές Σχέση μεταπτυχιακών σπουδών με τις βασικές Αριθμός Ποσοστό Ελάχιστα 1 14.3 Πάρα πολύ 6 85.7 Σύνολο 7 100.0 Δεν απάντησαν 79 Σύνολο 86 Λόγος πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών 35

57.1 28.6 14.3 Ανεύρεση εργασίας αντίστοιχη με το επίπεδο των σπουδών Ανάγκη μεγαλύτερης εξειδίκευση για την άσκηση του επαγγέλματος Εμβάθυνση στο Επιστημονικό Αντικείμενο Σχήμα 10: Λόγος πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών Λόγος πραγματοποίησης μεταπτυχιακών σπουδών Αριθμός Ποσοστό Ανεύρεση εργασίας αντίστοιχη με το επίπεδο των σπουδών 2 28.6 Ανάγκη μεγαλύτερης εξειδίκευση για την άσκηση του επαγγέλματος 1 14.3 Εμβάθυνση στο Επιστημονικό Αντικείμενο 4 57.1 Σύνολο 7 100.0 Δεν απάντησαν 79 Σύνολο 86 Γνώση ξένης γλώσσας 36

Ισπανικά Ιταλικά Γερμανικά Γαλλικά Όχι Μικρή Μέτρια Καλή Πολύ καλή Αγγλικά 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Σχήμα 11: Γνώση ξένης γλώσσας Μικρή Μέτρια Καλή Πολύ Γνώση ξένης γλώσσας Όχι καλή Αγγλικά Αριθμός 7 2 3 65 9 % 8,1 2,3 3,5 75,6 10,5 Γαλλικά Αριθμός 82 - - 3 1 % 95,3 - - 3,5 1,2 Γερμανικά Αριθμός 83 1 1 1 - % 96,5 1,2 1,2 1,2 - Ιταλικά Αριθμός 80 2 1 2 1 % 93 2,3 1,2 2,3 1,2 Ισπανικά Αριθμός 82 1-2 1 % 95,3 1,2-2,3 1,2 37

Επιπλέον κατάρτιση ή εκπαίδευση 80 70 60 81,2% 50 Αριθμός 40 30 20 10 18,8% 0 Ναι Όχι Σχήμα 12: Επιπλέον κατάρτιση ή εκπαίδευση Επιπλέον κατάρτιση ή εκπαίδευση Αριθμός Ποσοστό ΝΑΙ 16 18.8 ΟΧΙ 69 81.2 Σύνολο 85 100.0 Δεν απάντησαν 1 Σύνολο 86 38

Απόκτηση ή διαδικασία απόκτησης κάποιας επιπλέον κατάρτισης / εκπαίδευσης Άλλο 6,25% Πανεπιστήμιο 6,25% Προγράμματα ή σεμινάρια τα οποία δεν εντάσσονται στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα 56,25% ΤΕΙ 12,5% Πρόγραμμα άτυπης επαγγελματικής κατάρτισης 18,75% Σχήμα 13: Απόκτηση ή διαδικασία απόκτησης κάποιας επιπλέον κατάρτισης / εκπαίδευσης Απόκτηση ή διαδικασία απόκτησης κάποιας επιπλέον κατάρτισης / εκπαίδευσης Αριθμός Ποσοστό Πανεπιστήμιο 1 1,2 ΤΕΙ 2 2,3 Πρόγραμμα άτυπης επαγγελματικής κατάρτισης (Ι.Ε.Κ., πιστοποιημένα Κ.Ε.Κ., άλλα σεμινάρια κλπ) 3 3,5 Άλλα προγράμματα ή σεμινάρια τα οποία δεν εντάσσονται στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα 9 10,5 Άλλο 1 1,2 39

3.3 Απασχολούμενοι απόφοιτοι του Τμήματος Στην τρέχουσα ενότητα γίνεται μια λεπτομερής καταγραφή ποσοτικών αλλά και ποιοτικών χαρακτηριστικών των απασχολούμενων αποφοίτων του τμήματος. Στοιχεία ενδιαφέροντος φια την έρευνα αποτελούν: το είδος της απασχόλησης, η σχετικότητα απασχόλησης και αντικείμενου σπουδών, ο τύπος απασχόλησης, η αντιστοιχία εργασίας και αντικειμένου σπουδών, ο τρόπος εύρεσης εργασίας, το ύψος των αμοιβών, η ικανοποίηση από τις οικονομικές απολαβές κλπ. Εργασιακή κατάσταση Μη απασχολούμενος/η 1,2% Άνεργος/η 14,1% Απασχολούμενος/η 84,7% 0.0 20.0 40.0 60.0 80.0 100.0 Σχήμα 14: Εργασιακή κατάσταση Εργασιακή κατάσταση Αριθμός Ποσοστό Απασχολούμενος/η 72 84.7 Άνεργος/η 12 14.1 Μη απασχολούμενος/η 1 1.2 Σύνολο 85 100.0 Δεν απάντησαν 1 Σύνολο 86 Είδος απασχόλησης 40

100.0 90.3 80.0 60.0 40.0 20.0 0.0 Μισθωτός 9.7 Ελεύθερος επαγγελματίας Σχήμα 15: Είδος απασχόλησης Είδος απασχόλησης Αριθμός Ποσοστό Μισθωτός 65 90.3 Ελεύθερος επαγγελματίας 7 9.7 Σύνολο 72 100.0 Δεν απάντησαν 14 Σύνολο 86 Τύπος απασχόλησης Μερική 7,7% Πλήρης 92,3% Σχήμα 16: Τύπος απασχόλησης Τύπος απασχόλησης Αριθμός Ποσοστό Πλήρης 60 92.3 Μερική 5 7.7 Σύνολο 65 100.0 Δεν απάντησαν 21 Σύνολο 86 Αντιστοιχία εργασίας και αντικειμένου σπουδών 41

Πάρα πολύ 47,7% Πολύ 6,2% Μέτρια 7,7% Λίγο 7,7% Ελάχιστα 30,8% 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 Σχήμα 17: Αντιστοιχία εργασίας και αντικειμένου σπουδών Αντιστοιχία εργασίας και αντικειμένου σπουδών Αριθμός Ποσοστό Ελάχιστα 20 30.8 Λίγο 5 7.7 Μέτρια 5 7.7 Πολύ 4 6.2 Πάρα πολύ 31 47.7 Σύνολο 65 100.0 Δεν απάντησαν 21 Σύνολο 86 Τρόπος εύρεσης εργασίας 42

Άλλη διαδικασία Μέσω Διαγωνισμού Φίλοι/οικογένεια Αγγελία 15,4% 15,4% 18,5% 35,4% ΟΑΕΔ Πρακτική Άσκηση Γραφείο Διασύνδεσης ΤΕΙ 0,0% 3,1% 12,3% 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 Σχήμα 18: Τρόπος εύρεσης εργασίας Τρόπος εύρεσης εργασίας Αριθμός Ποσοστό 1. Γραφείο Διασύνδεσης του ΤΕΙ 0.0 0.0 2. Μέσω της Πρακτικής Άσκησης 2 3.1 3. Από τον ΟΑΕΔ 8 12.3 4. Από Αγγελία 10 15.4 5. Από το φιλικό ή οικογενειακό μου περιβάλλον 23 35.4 6. Μέσω Διαγωνισμού 12 18.5 7. Άλλη διαδικασία 10 15.4 Σύνολο 65 100.0 Δεν απάντησαν 21 Σύνολο 86 Πρώτη εργασία μετά το πτυχίο 43

ΌΧΙ 50,8% ΝΑΙ 49,2% Σχήμα 19: Πρώτη εργασία μετά το πτυχίο Πρώτη εργασία μετά το πτυχίο; Αριθμός Ποσοστό ΝΑΙ 32 49.2 ΌΧΙ 33 50.8 Σύνολο 65 100.0 Δεν απάντησαν 21 Σύνολο 86 Ικανοποίηση από αντικείμενο της εργασίας σε σχέση με το επίπεδο σπουδών 44

40.0 30.0 20.0 29,2 15.4 21.5 30.8 10.0 0.0 1.5 1.5 Σχήμα 20: Ικανοποίηση από αντικείμενο της εργασίας σε σχέση με το επίπεδο Ικανοποίηση από αντικείμενο της εργασίας σε σχέση με το επίπεδο σπουδών σπουδών Αριθμός Ποσοστό Ελάχιστα 19 29.2 Λίγο 1 1.5 Μέτρια 10 15.4 Πολύ 14 21.5 Πάρα πολύ 20 30.8 Δεν απαντώ 1 1.5 Σύνολο 65 100.0 Δεν απάντησαν 21 Σύνολο 86 Ύψος αμοιβών 45

Εως 800 46,2% 800-1500 53,8% Σχήμα 21: Ύψος αμοιβών Ύψος αμοιβών Αριθμός Ποσοστό < 800 30 46.2 800-1500 35 53.8 Σύνολο 65 100.0 Δεν απάντησαν 21 Σύνολο 86 Ικανοποίηση από το ύψος των αμοιβών 46

Πάρα πολύ Πολύ Μέτρια 20.0 18.5 21.5 Λίγο 10.8 Ελάχιστα 29.2 0.0 10.0 20.0 30.0 Σχήμα 22: Ικανοποίηση από το ύψος των αμοιβών Ικανοποίηση από το ύψος των αμοιβών Αριθμός Ποσοστό Ελάχιστα 19 29.2 Λίγο 7 10.8 Μέτρια 14 21.5 Πολύ 12 18.5 Πάρα πολύ 13 20.0 Δεν απαντώ - - Σύνολο 65 100.0 Δεν απάντησαν 21 Σύνολο 86 47

Αναζήτηση ή σκέψη αναζήτησης άλλης απασχόλησης ΌΧΙ 40,0% ΝΑΙ 60,0% Σχήμα 23: Αναζήτηση ή σκέψη αναζήτησης άλλης απασχόλησης Αναζήτηση ή σκέψη αναζήτησης άλλης απασχόλησης Αριθμός Ποσοστό ΝΑΙ 39 60.0 ΌΧΙ 26 40.0 Σύνολο 65 100.0 Δεν απάντησαν 21 Σύνολο 86 48

Ικανοποίηση εργοδότη από την επιστημονική κατάρτιση Πάρα πολύ 46,2% Αρκετά 46,2% Άλλο 7,7% Δεν γνωρίζω 6,2% Δεν απαντώ 1,5% Σχήμα 24: Ικανοποίηση εργοδότη από την επιστημονική κατάρτιση Ικανοποίηση εργοδότη από την επιστημονική κατάρτιση Αριθμός Ποσοστό Λίγο - - Αρκετά 30 46.2 Πάρα πολύ 30 46.2 Δεν γνωρίζω 4 6.2 Δεν απαντώ 1 1.5 Σύνολο 65 100.0 Δεν απάντησαν 21 Σύνολο 86 Προτίμηση εργοδότη σε απόφοιτο Παν/μίου 49

100.0 80.0 76.9 60.0 40.0 20.0 0.0 0.0 6.2 15.4 1.5 Ναι Όχι Ίσως Δεν γνωρίζω Δεν απαντώ Σχήμα 25: Προτίμηση εργοδότη σε απόφοιτο Παν/μίου Προτίμηση εργοδότη σε απόφοιτο Παν/μίου Αριθμός Ποσοστό Ναι - - Όχι 50 76.9 Ίσως 4 6.2 Δεν γνωρίζω 10 15.4 Δεν απαντώ 1 1.5 Σύνολο 65 100.0 Δεν απάντησαν 21 Σύνολο 86 Τύπος απασχόλησης αυτοαπασχολούμενων 50

Εργαζόμενος με σύμβαση έργου 42,9% Ιδιοκτήτης επιχείρησης 57,1% Σχήμα 26: Τύπος απασχόλησης αυτοαπασχολούμενων Τύπος απασχόλησης Αριθμός Ποσοστό Ιδιοκτήτης επιχείρησης 4 57.1 Εργαζόμενος με σύμβαση έργου 3 42.9 Άλλο - - Σύνολο 7 100.0 Δεν απάντησαν 79 Σύνολο 86 51

Αντιστοιχία αυτοαπασχόλησης με τις σπουδές που έχετε κάνει στο ΤΕΙ 100.0 80.0 85.7 60.0 40.0 20.0 0.0 0.0 14.3 0.0 0.0 Ελάχιστα Λίγο Μέτρια Πολύ Πάρα πολύ Σχήμα 27: Αντιστοιχία αυτοαπασχόλησης με τις σπουδές που έχετε κάνει στο ΤΕΙ Απασχόληση αντιστοιχεί στις σπουδές στο ΤΕΙ; Αριθμός Ποσοστό Ελάχιστα 6 85.7 Λίγο - - Μέτρια 1 14.3 Πολύ - - Πάρα πολύ - - Σύνολο 7 100 Δεν απάντησαν 79 Σύνολο 86 52

3.4 Άνεργοι απόφοιτοι Στην τρέχουσα ενότητα γίνεται μια λεπτομερής καταγραφή ποσοτικών αλλά και ποιοτικών χαρακτηριστικών των ανέργων (και αέργων) αποφοίτων του τμήματος. Στοιχεία ενδιαφέροντος για την έρευνα αποτελούν: η αιτία της μη απασχόλησης (για όσους δεν έχουν εργαστεί ποτέ από τη λήψη του πτυχίου τους), η σχετικότητα απασχόλησης και αντικείμενου σπουδών (για τους άνεργους) κλπ. Αιτία μη απασχόλησης Άλλος λόγος 1,2% Δεν απάντησαν 98,8% Σχήμα 28: Αιτία μη απασχόλησης Αιτία μη απασχόλησης Αριθμός Ποσοστό Άλλος λόγος 1 1.2 Δεν απάντησαν 85 98.8 Σύνολο 86 100.0 53

Απασχόληση μετά την απόκτηση του πτυχίου (ΜΗ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ) ΌΧΙ 16,7% ΝΑΙ 83,3% Σχήμα 29: Απασχόληση μετά την απόκτηση του πτυχίου (ΜΗ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ) Απασχόληση μετά την απόκτηση του πτυχίου (ΜΗ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΙ) Αριθμός Ποσοστό ΝΑΙ 5 83.3 ΌΧΙ 1 16.7 Σύνολο 6 100.0 Δεν απάντησαν 80 Σύνολο 86 Σχετικότητα απασχόλησης και αντικείμενου σπουδών 54

60.0 50.0 50,0% 50,0% 40.0 30.0 20.0 10.0 0.0 ΝΑΙ ΌΧ Ι Σχήμα 30: Σχετικότητα απασχόλησης και αντικείμενου σπουδών Σχετικότητα απασχόλησης και αντικείμενου σπουδών Αριθμός Ποσοστό ΝΑΙ 2 50.0 ΌΧΙ 2 50.0 Σύνολο 4 100.0 Δεν απάντησαν 82 Σύνολο 86 Αντιστοιχία απασχόλησης με σπουδές στο ΤΕΙ 55

Πάρα πολύ 33.3 Πολύ 16.7 Μέτρια 8.3 Λίγο 8.3 Ελάχιστα 33.3 0.0 5.0 10.0 15.0 20.0 25.0 30.0 35.0 Σχήμα 31: Αντιστοιχία απασχόλησης με σπουδές στο ΤΕΙ Απασχόληση αντιστοιχεί στις σπουδές στο ΤΕΙ; Αριθμός Ποσοστό Ελάχιστα 4 33.3 Λίγο 1 8.3 Μέτρια 1 8.3 Πολύ 2 16.7 Πάρα πολύ 4 33.3 Σύνολο 12 100.0 Δεν απάντησαν 74 Σύνολο 86 Διάρκεια ανεργίας μετά την απόκτηση του πτυχίου ΤΕΙ 56

Ως 6 μήνες 16,7% Άλλο 83,3% Απ ό 12 ως 24 μήνες 33,3% Περισσότερο υς από 24 μήνες 50,0% Σχήμα 32: Διάρκεια ανεργίας μετά την απόκτηση του πτυχίου ΤΕΙ Διάρκεια ανεργίας μετά την απόκτηση του πτυχίου ΤΕΙ Αριθμός Ποσοστό Ως 6 μήνες 2 16.7 Από 6 ως 12 μήνες - - Από 12 ως 24 μήνες 4 33.3 Περισσότερους από 24 μήνες 6 50.0 Σύνολο 12 100.0 Δεν απάντησαν 74 Σύνολο 86 Είδος αναζητούμενης εργασίας 57

Οποιαδήποτε εργασία 33,3% Εργασία με προοπτικές χρησιμοποίησης των Εξειδικευμένη και σχετική με το πτυχίο 8,3% 58,3% 0.0 10.0 20.0 30.0 40.0 50.0 60.0 70.0 Σχήμα 33: Είδος αναζητούμενης εργασίας Είδος αναζητούμενης εργασίας Αριθμός Ποσοστό Εξειδικευμένη και σχετική με το πτυχίο 7 58.3 Εργασία με προοπτικές χρησιμοποίησης των γνώσεων των σπουδών 1 8.3 Οποιαδήποτε εργασία 4 33.3 Άλλη απάντηση - - Σύνολο 12 100.0 Δεν απάντησαν 74 Σύνολο 86 Συσχέτιση απασχόλησης κατά τις σπουδές με την τρέχουσα κατάσταση απασχόλησης 58

ΟΧΙ 81% 17% 2% Απασχολούμενος/η Άνεργος/η ΝΑΙ 93% 7% 0% Μη απασχολούμενος/η 0% 20% 40% 60% 80% 100% Σχήμα 34: Συσχέτιση απασχόλησης κατά τις σπουδές με την τρέχουσα κατάσταση απασχόλησης Απασχόληση σήμερα Απασχόληση κατά τη διάρκεια των σπουδών Απασχολούμενος/η Άνεργος/η Μη απασχολούμενος/η Σύνολο Αριθμός 25 2 0 27 ΝΑΙ % " 93% 7% 0% 100% Αριθμός 47 10 1 58 ΟΧΙ %" 81% 17% 2% 100% Αριθμός 72 12 1 85 Σύνολο % 85% 14% 1% 100% 59

4 Συμπεράσματα Προτάσεις Με την παρούσα έρευνα, η οποία αποτελεί μια επιστημονική διερεύνηση της πορείας των πτυχιούχων του τμήματος «Διοίκηση Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας του Τ.Ε.Ι. Καλαμάτας, μετά την αποφοίτησή τους και κατά τη χρονική περίοδο 2002-2004, όπου διερευνήθηκαν κύρια αλλά και επί μέρους στοιχεία. Οι κυριότεροι παράμετροι που εξετάσθηκαν ήταν η τρέχουσα επαγγελματική κατάσταση των αποφοίτων, η συνέχιση των σπουδών τους σε μεταπτυχιακό επίπεδο ή σε άλλη μορφή κατάρτισης, η ικανοποίηση από τις σπουδές και την εργασία τους και η εισοδηματική τους ικανοποίηση. Ο πληθυσμός στόχος της έρευνας (μέγεθος δείγματος) ήταν 273 απόφοιτοι, απάντησαν στο ερωτηματολόγιο 90 απόφοιτοι και η έρευνα έγινα μέσω τηλεφώνου. Το ποσοστό ανεργίας των ερωτηθέντων αποφοίτων μας ανέρχεται σε ποσοστό 15,3%, ποσοστό αρκετά υψηλό και σαφώς υψηλότερο τόσο της μέσης ανεργίας στην Ελλάδα (9,7%) όσο και της μέσης ανεργίας των αποφοίτων Τ.Ε.Ι. όλης της χώρας (12, 4%), ενώ όσον αφορά στον τύπο του επαγγέλματος σε ποσοστό 90,3% απασχολούνται σε μισθωτή εργασία ενώ, το υπόλοιπο 9,7% είναι ελεύθεροι επαγγελματίες. Από το πιο πάνω ποσοστό των εργαζομένων αποφοίτων, σε απόλυτα σχετική εργασία με το αντικείμενο σπουδών (διοικητικά στελέχη νοσηλευτικών μονάδων) βρίσκεται το 50% των απασχολουμένων. Αναφορικά με τον τρόπο αναζήτησης και εύρεσης εργασίας, το 35,4% των εργαζομένων αποφοίτων της έρευνάς μας, βρήκε δουλειά μέσω της οικογένειας ή του φιλικού τους περιβάλλοντος, το 18,5% των εργαζομένων κατόπιν συμμετοχής σε διαγωνισμό πλήρωσης θέσεων, σε ποσοστό 15,4% από αγγελίες αναζήτησης εργαζομένων ενώ σε ποσοστό 15,4% από άλλη διαδικασία, σε ποσοστό 12,3% μέσω του Ο.Α.Ε.Δ. (προγράμματα στήριξης ανέργων) και μόνο ένα 3,1% των εργαζομένων βρήκαν δουλειά μέσω της υπηρεσίας στην οποία πραγματοποίησαν την πρακτική τους άσκηση. 60

Όσον αφορά στην ικανοποίηση των εργαζομένων σε οικονομικό επίπεδο (εισοδηματική ικανοποίηση), πολύ ικανοποιημένο είναι το 20% των εργαζομένων, μέτρια ικανοποίηση δείχνει το 50%, ενώ χαμηλή ικανοποίηση το 30% των εργαζομένων. Μια ακόμα σημαντική παράμετρος που εξετάσθηκε με τη παρούσα έρευνα, είναι αυτή των μεταπτυχιακών σπουδών των αποφοίτων της αναφερόμενης περιόδου (2002-2004), Από το σύνολο των ερωτηθέντων δυστυχώς μόνο ένα μικρό ποσοστό (9,3%) συνέχισαν σπουδές σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Σχετικότητα των μεταπτυχιακών σπουδών με το βασικό πτυχίο, παρουσιάζεται σε ποσοστό 85,7% που είναι ιδιαίτερα ικανοποιητικό, ενώ ένα ποσοστό 14,3% μεταπτυχιακών φοιτητών πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές σε αντικείμενο μη συναφές με το βασικό πτυχίο σπουδών. Τέλος, όσον αφορά στους λόγους που οδήγησαν στην πραγματοποίηση μεταπτυχιακών σπουδών για το 57,1%, είναι η εξειδίκευσή τους στο επιστημονικό πεδίο, για το 14,3%, η επαγγελματική εξειδίκευση και για το υπόλοιπο 28,6% για να μπορέσει να αναζητήσει και να βρει εργασία σχετική με τις σπουδές του. Περιορισμοί μελέτης Η Ομάδα μελέτης αντιμετώπισε σημαντικές δυσκολίες στη διαμόρφωση των πινάκων του συνολικού πληθυσμού των αποφοίτων με τα απαιτούμενα στοιχεία (κυρίως τηλέφωνο ή e-mail). Για παράδειγμα δεν έγινε εφικτό να συλλεχθούν στοιχεία αποφοίτων από το αρχείο του ΤΕΙ λόγω της παλαιότητας των στοιχείων -σε πολλές περιπτώσεις υπήρξε αλλαγή τηλεφώνου- μειώνοντας έτσι, δραματικά τον αριθμό των συμπληρωμένων ερωτηματολογίων που κατάφερε να συγκεντρωθεί από τους συνεντεύκτες. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε δείγμα 90 αποφοίτων του Τμήματος από τη βάση δεδομένων που δημιουργήθηκε στα πλαίσια εκπόνησης της πτυχιακής εργασίας της σπουδάστριας Σταυρούλας Αλειφέρη. Επίσης, κατά την διαδικασία των τηλεφωνικών συνεντεύξεων αρκετός αριθμός αποφοίτων δεν μπορούσε να απαντήσει στο ερωτηματολόγιο διότι βρισκόταν στον χώρο της εργασίας του και ζητούσε από τους συνεντεύκτες να επικοινωνήσουν μαζί τους κατά τις απογευματινές ώρες. Άλλα προβλήματα στη διεξαγωγή της έρευνας δεν παρουσιάστηκαν. Επίσης, δεν αναφέρθηκαν προβλήματα κατανόησης του ερωτηματολογίου ή δυσκολίας στην συμπλήρωση κατά το στάδιο της τηλεφωνικής συνέντευξης. 61

Με βάση τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα και συμπεράσματα της παρούσας μελέτης των αποφοίτων του Τμήματος Διοίκησης Μονάδων Υγείας & Πρόνοιας θα μπορούσαν να διατυπωθούν οι παρακάτω προτάσεις: 1. Η έρευνα απασχόλησης των αποφοίτων θα πρέπει να είναι διαρκής, ώστε να αποτυπώνεται ανά πάσα χρονική στιγμή η υφιστάμενη κατάσταση της αγοράς εργασίας με συνέπεια την ενίσχυση της συνδετικότητας του Τ.Ε.Ι. Καλαμάτας με την αγορά εργασίας. 2. Θα πρέπει να ενημερώνονται διαρκώς οι βάσεις δεδομένων με νέες επιχειρήσεις και φορείς και να μπορούν οι απόφοιτοι να έχουν πρόσβαση σε αυτές. 3. Το Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας & Πρόνοιας θα πρέπει να επενδύει και να προσπαθεί διαρκώς για την παροχή ουσιαστικής, ποιοτικής και συναφούς τεχνολογικής γνώσης στους σπουδαστές του, μέσω ενός αναμορφωμένου και σύγχρονου προγράμματος σπουδών, ώστε να εκπληρώσει το όραμα και την αποστολή του. 4. Το Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας & Πρόνοιας θα πρέπει να μεριμνήσει για τη δημιουργία κινήτρων και την παροχή στους σπουδαστές της δυνατότητας επιλογής μεταπτυχιακών σπουδών. 62

5 Βιβλιογραφία Πασχαλούδης, Δ., Ζαφειρόπουλος, Κ. 2002. Έρευνα Μάρκετινγκ. Εκδόσεις Γκιούρδας, Αθήνα. σελ.88. Τσακλάγκανος, Α., 2000. Βασικές Αρχές του Μάρκετινγκ Τόμος Α. Αφοί Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, σελ. 465-493. 63

Παράρτημα Α Ερωτηματολόγιο έρευνας Α. ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΟΙΤΟΥ 1. Ονοματεπώνυμο: 2.Οικογενειακή Κατάσταση: 1. Παντρεμένος/η 2. Ανύπαντρος/η 3. Αριθμός παιδιών 4. Διεύθυνση Κατοικίας: Τ.Κ.: 5. Τηλεφωνο: Οικίας Εργ. Κιν. E-mail 1 Β. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 6. Τύπος Λυκείου Αποφοίτησης: 1. Γενικό/Eνιαίο 2. ΤΕΕ/ΤΕΛ 3. Πολυκλαδικό 4. Άλλο 7. Εργαζόσασταν κατά την διάρκεια των βασικών σας σπουδών; 1. Ναι 2. Όχι 7α. Αν ΝΑΙ, που και για πόσο χρονικό διάστημα;.... 64

7β. Αν OXI, κάνατε προσπάθειες ανεύρεσης εργασίας; 1. Ναι 2. Όχι 8. Έχετε παρακολουθήσει ή παρακολουθείτε Μεταπτυχιακές σπουδές; 1. Ναι 2. Όχι Εάν Ναι 5α. Οι μεταπτυχιακές σας σπουδές είναι: 1. στην Ελλάδα 2. Ναι στο εξωτερικό 5β. Είναι οι μεταπτυχιακές σας σπουδές σχετικές με το Ειδικότητα που τελειώσατε στο ΤΕΙ; 1 Ελάχιστα 2. Λίγο 3. Μέτρια 4. Πολύ 5. Πάρα Πολύ 5γ. Ποιοι είναι οι λόγοι που σας οδήγησαν να προχωρήσετε σε μεταπτυχιακές σπουδές; 1. Πιστεύετε ότι θα σας βοηθήσει στην ανεύρεση εργασίας που να αντιστοιχεί στο επίπεδο των σπουδών σας; 2. Πιστεύετε ότι χρειάζεστε μεγαλύτερη εξειδίκευση για να ασκήσετε το επάγγελμα που έχετε σπουδάσει; 3. Σας ενδιαφέρει να εμβαθύνετε στο Επιστημονικό Αντικείμενο που έχετε σπουδάσει; 4. Αναφέρετε άλλο λόγο :. 9. Εργαζόσασταν κατά την διάρκεια των βασικών σας σπουδών; 1. Ναι 2. Όχι 65

6α. Αν ΝΑΙ, που και για πόσο χρονικό διάστημα;.... 6β. Αν OXI, κάνατε προσπάθειες ανεύρεσης εργασίας; 1. Ναι 2. Όχι 7. Γνώση ξένης γλώσσας ΟΧΙ ΝΑΙ Μικρή Μέτρια Καλή Πολύ καλή 7α. Αγγλικά 1. 2. 3. 4. 5. 7β. Γαλλικά 1. 2. 3. 4. 5. 7γ. Γερμανικά 1. 2. 3. 4. 5. 7δ. Ιταλικά 1. 2. 3. 4. 5. 7ε. Ισπανικά 1. 2. 3. 4. 5. 7στ. Άλλη. Ποια; 2. 3. 4. 5. 12. Εκτός από το πτυχίο του ΤΕΙ έχετε αποκτήσει ή είστε στην διαδικασία απόκτησης κάποια επιπλέον κατάρτιση / εκπαίδευση; 1. Ναι 2. Όχι Αν Ναι, ποια(ες): 12α. Πανεπιστήμιο Τμήμα... 12β. ΤΕΙ Τμήμα.. 12γ. Πρόγραμμα άτυπης επαγγελματικής 66

κατάρτισης (Ι.Ε.Κ., πιστοποιημένα Κ.Ε.Κ., άλλα σεμινάρια κλπ).. Ειδικότητ α 12δ. Άλλα προγράμματα ή σεμινάρια τα οποία δεν εντάσσονται στο επίσημο εκπαιδευτικό σύστημα Θεματικά πεδίο 12ε. Άλλο.. τι; Γ. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ 13. (Για τους άνδρες μόνο) Έχετε εκπληρώσει τις στρατιωτικές σας υποχρεώσεις; 1. Ναι 2. Όχι 14. Ποια είναι η εργασιακή σας κατάσταση σήμερα; 1. Απασχολούμενος 2. Άνεργος 3. Μη απασχολούμενος 67

14.α. λόγω: 1. Στρατιωτικής θητείας 2. Προπτυχιακών σπουδών 3. Μεταπτυχιακών σπουδών 4. Άλλο (διευκρινίστε) (ΜΟΝΟ για απασχολούμενους σήμερα) 15.Τι είδους απασχόληση έχετε σήμερα; 1. Μισθωτός 2. Ελεύθερος επαγγελματίας (αυτοαπασχολούμενος) (ΜΟΝΟ για ΜΗ απασχολούμενους σήμερα) 16. Μετά την απόκτηση του πτυχίου σας έχετε εργαστεί; 1. Ναι 2. Όχι Αν ΝΑΙ, 16α. Η απασχόλησή σας ήταν σχετική με το αντικείμενο των σπουδών σας στο ΤΕΙ; 1. Ναι 2. Όχι 16β. Μετά από πόσο διάστημα από την απόκτηση του πτυχίου σας από το ΤΕΙ βρήκατε την πρώτη σας απασχόληση; 68

Έτη. Μήνες. 16γ. Αναφέρατε το συνολικό χρόνο εργασία σας μετά τη λήψη του πτυχίου σας από το ΤΕΙ 1. Σε απασχόληση σχετική με το αντικείμενο σπουδών σας στο ΤΕΙ. 2. Σε απασχόληση μη σχετική με το αντικείμενο σπουδών σας στο ΤΕΙ ΓΙ. ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΩΣ ΜΙΣΘΩΤΟΣ (Προσοχή : απαντούν ΜΟΝΟ οι μισθωτοί) 17. Η απασχόλησή σας είναι: 1. Πλήρης 2. Μερική 18. Η σημερινή σας απασχόληση αντιστοιχεί στις σπουδές που έχετε κάνει στο ΤΕΙ; 1. Ελάχιστα 2. Λίγο 3. Μέτρια 4. Πολύ 5. Πάρα Πολύ 19. Πως βρήκατε την σημερινή σας εργασία; 1. Από το Γραφείο Διασύνδεση του ΤΕΙ 2. Μέσω της Πρακτικής Άσκησης 3. Από τον ΟΑΕΔ 4. Από Αγγελία 5. Από το φιλικό ή οικογενειακό μου περιβάλλον 6. Μέσω Διαγωνισμού 7. Περιγράψτε άλλη διαδικασία.. 20. Πότε βρήκατε την σημερινή σας απασχόληση; 69

Έτος Μήνας 21. Η σημερινή σας εργασία είναι η πρώτη σας εργασία μετά την απόκτηση του πτυχίου σας; 1. Ναι 2. Όχι 22. Το ύψος των αμοιβών σας κυμαίνεται (καθαρές αμοιβές): 1. Έως 800 ευρώ 2. Από 801 ως 1500 ευρώ 3. Από 1501 ως 2500 ευρώ 4. Από 2501 ευρώ και πάνω 5. Δεν απαντώ 23. Είστε ικανοποιημένος/η από την απασχόληση σας α. όσον αφορά το αντικείμενο εργασίας σας, σε σχέση με το επίπεδο των σπουδών σας; 1. Ελάχιστα 2. Λίγο 3. Μέτρια 4 Πολύ 5. Πάρα Πολύ 6. Δεν απαντώ β. όσον αφορά το ύψος των αμοιβών σας: 1. Ελάχιστα 2. Λίγο 3. Μέτρια 4 Πολύ 5. Πάρα Πολύ 6. Δεν απαντώ 24. Αναζητάτε ή σκέπτεστε να αναζητήσετε άλλη απασχόληση; 1. Ναι 2. Όχι 24α. Εάν ΝΑΙ, για ποιους λόγους; 1. Η εργασία μου δεν είναι σχετική με τις σπουδές μου 2. Η εργασία που έχω δεν ικανοποιεί τις φιλοδοξίες μου 3. Οι αποδοχές μου δεν με ικανοποιούν 70

4. Αναφέρετε άλλες αιτίες 25. Εκτιμάτε ότι ο/η εργοδότης σας είναι ικανοποιημένος/η από την απόδοσης σας σε σχέση με την επιστημονική σας κατάρτιση; 1. Λίγο 2. Αρκετά 3. Πάρα Πολύ 4. Δεν γνωρίζω 5. Δεν απαντώ 26. Πιστεύεται ότι ο/η εργοδότης σας θα προτιμούσε στη θέση εργασίας σας να έχει έναν απόφοιτο Πανεπιστημίου; 1. Ναί 2. Όχι 3. Ίσως 4. Δεν γνωρίζω 5. Δεν απαντώ Γ2. ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΩΣ ΑΥΤΟΑΠΑΣΧΟΛΟΥΜΕΝΟΣ (Προσοχή : απαντούν ΜΟΝΟ οι ελεύθεροι επαγγελματίες) 27. Ως ελεύθερος επαγγελματίας 1. έχετε επιχείρηση 2. εργάζεστε με σύμβαση έργου 3. Άλλο 28. Η σημερινή σας απασχόληση αντιστοιχεί στις σπουδές που έχετε κάνει στο ΤΕΙ; 1. Ελάχιστα 2. Λίγο 3. Μέτρια 4. Πολύ 5. Πάρα Πολύ (Προσοχή : απαντούν ΜΟΝΟ οι απασχολούμενοι με σύμβαση έργου) 29. Πως βρήκατε την σημερινή σας εργασία; 1. Από το Γραφείο Διασύνδεση του ΤΕΙ 2. Μέσω της Πρακτικής Άσκησης 3. Από τον ΟΑΕΔ 71

4. Από Αγγελία 5. Από το φιλικό ή οικογενειακό μου περιβάλλον 6. Μέσω Διαγωνισμού 7. Περιγράψτε άλλη διαδικασία.. 30. Το ύψος των αμοιβών σας κυμαίνεται (καθαρές αμοιβές): 1. Έως 800 ευρώ 2. Από 801 ως 1500 ευρώ 3. Από 1501 ως 2500 ευρώ 4. Από 2501 ευρώ και πάνω 5. Δεν απαντώ 31. Είστε ικανοποιημένος/η από την απασχόληση σας α. όσον αφορά το αντικείμενο εργασίας σας, σε σχέση με το επίπεδο των σπουδών σας; 1. Ελάχιστα 2. Λίγο 3. Μέτρια 4 Πολύ 5. Πάρα Πολύ 6. Δεν απαντώ β. όσον αφορά το ύψος των αμοιβών σας: 1. Ελάχιστα 2. Λίγο 3. Μέτρια 4 Πολύ 5. Πάρα Πολύ 6. Δεν απαντώ 32.Αναζητάτε ή σκέπτεστε να αναζητήσετε άλλη απασχόληση; 1. Ναι 2. Όχι 32α. Εάν ΝΑΙ, για ποιους λόγους; 1. Η εργασία μου δεν είναι σχετική με τις σπουδές μου 2. Η εργασία που έχω δεν ικανοποιεί τις φιλοδοξίες μου 72

3. Οι αποδοχές μου δεν με ικανοποιούν 4. Αναφέρετε άλλες αιτίες (Προσοχή : απαντούν ΜΟΝΟ οι κάτοχοι επιχείρησης;) 33. Η επιχείρηση σας 1. είναι οικογενειακή επιχείρηση; 2. είναι επιχείρηση που ξεκινήσατε μόνος σας μετά την αποφοίτηση σας από το ΤΕΙ; 3. άλλο;. 34. Για να δημιουργήσετε την επιχείρηση σας ενισχυθήκατε οικονομικά από 1. Οικογενειακά Κεφάλαια; 2. Τραπεζικό Δάνειο; 3. Επιχορήγηση από Κοινοτικά Προγράμματα Ενίσχυσης της Επιχειρηματικότητας; 4. Άλλη πηγή 35. Ποιος είναι ο αριθμός των απασχολούμενων στην επιχείρηση σας ; Αριθμός υπαλλήλων: Γ3. ΑΝΕΡΓΟΣ 36. Έχετε εργαστεί στο παρελθόν μετά την απόκτηση του πτυχίου σας; 1. Ναι 2. Όχι 37. Αν ναι η απασχόληση που είχατε αντιστοιχούσε στις σπουδές που έχετε κάνει στο ΤΕΙ; 1 Ελάχιστα 2. Λίγο 3. Μέτρια 4. Πολύ 5. Πάρα Πολύ 38. Μετά την απόκτηση του πτυχίου σας για πόσους μήνες είστε άνεργος; 1. Ως 6 μήνες 73

2. Από 6 ως 12 μήνες 3. Από 12 ως 24 μήνες 4. Περισσότερο από 24 μήνες 39. Παίρνετε επίδομα ανεργίας και αν ναι για πόσο διάστημα; 1. Ναι 2. Όχι 39α. Εάν ΝΑΙ, για πόσο χρονικό διάστημα; 40. Τι είδους εργασία αναζητάτε; 1. Εξειδικευμένη εργασία που είναι σχετική με το πτυχίο σας 2. Εργασία που να σας δίνει προοπτικές αργότερα να χρησιμοποιήσετε τις γνώσεις από τις σπουδές σας 3. Οποιαδήποτε εργασία 4. Άλλη απάντηση 41. Ποιες είναι οι ενέργειες που κάνετε για να βρείτε απασχόληση; 1. Από το Γραφείο Διασύνδεσης του ΤΕΙ 2. Μέσω της Πρακτικής Άσκησης 3. Από τον ΟΑΕΔ 4. Από Αγγελίες 5. Από το φιλικό ή οικογενειακό 6. περιβάλλον 7. Μέσω Διαγωνισμού (π. χ. ΑΣΕΠ) 8. Άλλη διαδικασία 42. Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους κατά την γνώμη σας δεν βρίσκετε εργασία; 1. Υπάρχει γενικότερα μεγάλη ανεργία στον Τομέα σας 2. Δεν υπάρχουν ικανοποιητικές διαδικασίες προώθησης στην Αγορά Εργασίας 3. Χρειάζεται να αποκτήσεις μεγαλύτερη εξειδίκευση μέσω κατάρτισης/εκπαίδευσης 74

Αναφέρετε άλλους λόγους Τα παρακάτω στοιχεία αφορούν τους γονείς σας 43.Τόπος κατοικίας των γονέων σας: Νομός Πόλη Χωριό... 44.Ποιες είναι οι γραμματικές γνώσεις των γονέων σας: Πατέρας Μητέρα Μεταπτυχιακός τίτλος ή Διδακτορικό Πτυχίο Ανωτάτων Σχολών Πτυχίο Ανώτερης Τεχν.Επαγ. Εκπαίδευσης Απολυτήριο Μέσης Εκπαίδευσης Απολυτήριο 3-τάξιας Μέσης Εκπαίδευσης Απολυτήριο Δημοτικού Μερικές τάξεις Δημοτικού Δεν πήγε καθόλου σχολείο 45.Τι δουλειά κάνουν ή έκαναν οι γονείς σας; (Προσδιορίστε με ακρίβεια, π.χ. αν είναι υπάλληλος, ειδικότητα και θέση. Αν είναι επιχειρηματίας ή έμπορος, τι είδους επιχείρηση έχει. Αν είναι συνταξιούχος, γράψτε τι δουλειά έκανε όταν εργαζόταν.) Ο πατέρας σας...... 75

. Η μητέρα σας... 46.Πού θα τοποθετούσατε το σημερινό συνολικό ετήσιο οικογενειακό εισόδημα των γονέων σας, σε μια κλίμακα από 1 (χαμηλότερο εισόδημα) έως 5 (υψηλότερο εισόδημα); 1 2 2 4 5 Μέχρι 10000 Από 10001 εώς 20000 Από 20001 εώς 30000 Από 30001 εώς 40000 Πάνω από 40000 ευρώ 76