Οι Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών στην υπηρεσία του Πολίτη, Ειδικός Επιστήμονας, Προϊστάμενος Τμήματος Λειτουργίας και Εκμετάλλευσης Εξοπλισμού Υπουργείου Εσωτερικών, Μέλος Οργανωτικής Επιτροπής & Δ.Σ. ΕΜΔΥΔΑΣ ΑΤΤΙΚΗΣ 1
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών Η πραγματικότητα Γιατί αποτυγχάνουν; Σήμερα Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σε όλες τις υπηρεσίες του Δημοσίου Τομεά 2
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Χρήση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών στη Δημόσια Διοίκηση σε συνδυασμό με τις οργανωτικές αλλαγές και τις νέες δεξιότητες, εκπαίδευση, διαπαιδαγώγηση του προσωπικού, ώστε το κράτος να λειτουργήσει αποτελεσματικότερα να λειτουργήσει με διαφάνεια, να παρέχει περισσότερες και ποιοτικότερες πληροφορίες και υπηρεσίες στους πολίτες να διευκολύνει τη συμμετοχή των πολιτών και των επιχειρήσεων στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα Τελικός στόχος: Να βελτιστοποιηθεί η διακυβέρνηση του κράτους. 3
Τι συμβαίνει; Την τελευταία δεκαπενταετία έχει παρατηρηθεί μία σημαντική αύξηση υλοποίησης έργων ηλεκτρονικής διακυβέρνησης σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως φαίνεται από σχετικά στατιστικά στοιχεία διεθνών και εθνικών οργανισμών που παρακολουθούν αντίστοιχους δείκτες. Ταυτόχρονα όμως παρατηρείται, σε έντονο βαθμό, δυστοκία στην επιτυχή και αποτελεσματική διοίκηση της υλοποίησης της συγκεκριμένης κατηγορίας έργων με αποτέλεσμα συχνά να οδηγούνται σε μερική η ολική αποτυχία. 4
Τι συμβαίνει; «Επτά δις ευρώ δαπανήθηκαν από το 1996 έως σήμερα για συστήματα πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών στο δημόσιο, εκ των οποίων τα περισσότερα είτε δεν χρησιμοποιήθηκαν ποτέ, είτε είναι πλέον ξεπερασμένα» Σήμερα κατατάσσεται τελευταία ή προτελευταία χώρα της Ε.Ε. των 27 στους περισσότερους δείκτες που έχει θέσει η Κομισιόν στο πλαίσιο της στρατηγικής Ψηφιακό Θεματολόγιο (Digital Agenda) 2020. «Χρησιμοποιούσαμε πάντα Κοινοτικά Πλαίσια Στήριξης, παίρναμε εξοπλισμούς, μηχανήματα και πολλές φορές δυστυχώς μένανε στο ράφι ή οι αρμόδιοι υπάλληλοι επειδή δεν τους βόλευε δεν τα χρησιμοποιούσαν». 5
Γιατί αποτυγχάνουν; Υψηλό κόστος. Το κόστος υλοποίησης του έργου είναι υψηλό και συχνά μεγαλύτερο του προϋπολογισθέντος. Αδυναμία ικανοποίησης αρχικών απαιτήσεων. Παρατηρείται συχνά το φαινόμενο της υλοποίησης έργων τα οποία δεν πληρούν τις προδιαγραφές και δεν ικανοποιούν τον κύριο και τους χρήστες του έργου. Προβληματική αξιοποίηση ή ολοκληρωτική απαξίωση του έργου. Πραγματοποιούνται έργα τα οποία ενώ αρχικά εμφανίζονται συμβατικώς ολοκληρωμένα, εν συνεχεία η πρακτική αποδεικνύει ότι δεν αξιοποιούνται σύμφωνα με τις αναμενόμενες προσδοκίες. Συγκρούσεις εμπλεκομένων μερών στο έργο. Κατά την υλοποίηση των έργων παρατηρούνται έντονες διαμάχες και συγκρούσεις μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών του έργου. 6
Σήμερα Σε συνθήκες έντονης οικονομικής κρίσης της χώρας, είναι επιτακτική ανάγκη να περάσουμε από την ύφεση, στην ανάπτυξη. Στην νέα αυτή πορεία, οι Διπλωματούχοι Μηχανικοί διαδραματίζουν πρωταγωνιστικό ρόλο, ο οποίος δεν μπορεί να υποκατασταθεί από κανέναν άλλο κλάδο. Επιβάλλεται μια πραγματική Μεταρρύθμιση που θα περιλαμβάνει ένα πακέτο μέτρων που έχουν ΟΡΑΜΑ και θέτουν ΣΤΟΧΟΥΣ και ΣΚΟΠΟΥΣ για κάθε Υπουργείο, ΝΠΔΔ και Οργανισμό Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 7
Σήμερα Η Ιεράρχηση των θεμάτων θα πρέπει αφ ενός μεν να απαντάει στο παραπάνω αναφερόμενο όραμα, σκοπούς & στόχους, αφετέρου επιβάλλεται η ένταξη σε επιχειρησιακά προγράμματα όπως ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ, κλπ. Οι φορείς του Δημοσίου Τομέα χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο τις Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών και τις υπηρεσίες - εφαρμογές ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, για να εξυπηρετήσουν τον πολίτη και τις επιχειρήσεις. Οι σύγχρονες υποδομές για την ανάπτυξη, οι «δρόμοι της πληροφορίας και τα ευρυζωνικά δίκτυα» παίρνουν τη σκυτάλη της ανάπτυξης από τις κλασικές κατασκευαστικές υποδομές. 8
O ρόλος του Διπλωματούχου Μηχανικού Ο ρόλος του Διπλωματούχου Μηχανικού στο Δημόσιο Τομέα την εποχή της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης είναι πρωταρχικός και καίριος. Σε επιτελικά Υπουργεία στενό δημόσιο τομέα ο διπλ. Μηχ. Δ.Υ. πρέπει να διατηρήσει και να ενισχύσει τον επιτελικό του χαρακτήρα, κάτι που ήδη συμβαίνει στο Ευρωπαϊκό Μοντέλο, Στις Ευρωπαϊκές χώρες ο Διπλωματούχος Μηχανικός διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στις εξελίξεις, αποτελώντας τον κινητήριο μοχλό της ανάπτυξης με την επιστημονική και τεχνική του αρτιότητα, διαδραματίζοντας τον ρόλο του μηχανικού - μάνατζερ. 9
Είναι εφικτό; Η πραγματικότητα επιβεβαιώνει την δυνατότητα πραγματοποίησης του σχεδίου αυτού. Στο δημόσιο τομέα υπάρχουν σήμερα διπλωματούχοι μηχανικοί με όρεξη για δουλειά και επιστημονική επάρκεια, ικανοί να υλοποιήσουν κάθε πρόκληση. Χρήση Δικτύου του Δημοσίου Τομέα για την συλλογή και μετάδοση των εκλογικών αποτελεσμάτων στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές Εγχείρημα καινοτόμο, που απέφερε σημαντικό οικονομικό όφελος (880.000 ευρώ) στο Δημόσιο και άλλαξε πρακτικές που χρησιμοποιούνται εδώ και 30 χρόνια. 10
Είναι εφικτό; Ο ρόλος των Μηχανικών του Δημοσίου Τομέα στο Σχεδιασμό, και Υλοποίηση αυτού του εγχειρήματος ήταν καθοριστικός. Συντονισμός: Μηχανικοί από Υπουργείο Εσωτερικών και Δίκτυο Δημοσίου Τομέα Απαιτήθηκε: Συνεργασία Στελεχών Πληροφορικής Περιφερειών, Περιφερειακών Ενοτήτων και Στελεχών Δημοσίου Τομέα περίπου 1000 σημείων σε όλη την Ελλάδα Το αποτέλεσμα: Τα εκλογικά αποτελέσματα μεταδόθηκαν στο Υπουργείο Εσωτερικών μόλις σε 4 ώρες ξοδεύοντας 880.000 ευρώ λιγότερα. 11
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου Τομέα Δράσεις Προτάσεις 1. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ψηφιακή Σύγκλιση Βελτίωση της Παραγωγικότητας µε αξιοποίηση των ΤΠΕ. Παροχή ψηφιακών υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις & βελτίωση αποτελεσματικότητας Δημοσίου Τομέα µε χρήση ΤΠΕ. Σημείο προς παρέμβαση: Ηλεκτρονική διεκπεραίωση δημοσίων προμηθειών Xρήση ηλεκτρονικών µέσων στις διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων έργων και υπηρεσιών. 12
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου Τομέα Δράσεις Προτάσεις 1. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ψηφιακή Σύγκλιση ΤΠΕ και Βελτίωση της Ποιότητας Ζωής Βελτίωση της καθημερινής ζωής µέσω ΤΠΕ Ισότιμη συμμετοχή των πολιτών στην Ψηφιακή Ελλάδα. Σημείο προς παρέμβαση: Ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς µέσω της ενσωμάτωσης σχετικών πόρων και σεναρίων στην εκπαιδευτική διαδικασία μέσω των ΤΠΕ (Υπουργείο Πολιτισμού). 13
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου Τομέα Δράσεις Προτάσεις 2. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Διοικητική Μεταρρύθμιση ή Ψηφιακή Σύγκλιση Αναβάθμιση των δημοσίων πολιτικών, εκσυγχρονισμός του ρυθμιστικού πλαισίου και των δομών της δημόσιας διοίκησης, με ειδικούς στόχους. Παροχή ψηφιακών υπηρεσιών προς πολίτες και επιχειρήσεις & βελτίωση αποτελεσματικότητας Δημοσίου Τομέα µε χρήση ΤΠΕ. Σημεία προς παρέμβαση δράσεις - προτάσεις: Βελτίωση της ποιότητας των νομοθετικών και κανονιστικών ρυθμίσεων (Κωδικοποίηση νομοθεσίας, Π.Δ. Υπουργικών Αποφάσεων & Εγκυκλίων, Μελετών, Κατασκευών & Διαδικασίας Απαλλοτριώσεων Δημοσίων Έργων Αρμοδιότητας Υ. ΥΠ.ΜΕ.ΔΙ.). Κωδικοποίηση της νομοθεσίας, νέου ΓΟΚ & αδειοδότησης οικοδομών, περιβαντολογικής αδειοδότησης (Αρμοδιότητας ΥΠΕΚΑ). 14
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου Τομέα Δράσεις Προτάσεις 3. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αειφόρος Ανάπτυξη Προστασία και αναβάθμιση του περιβάλλοντος. Αειφορική Διαχείριση των περιβαλλοντικών μέσων, του φυσικού αποθέματος και των Αστικών Κέντρων (Έδαφος, Υδατικό Περιβάλλον, Ατμόσφαιρα, Φύση). Βελτίωση της αποτελεσματικότητας της Δημόσιας Διοίκησης στο σχεδιασμό και την εφαρμογή της περιβαλλοντικής πολιτικής και βελτίωση της απόκρισης της Κοινωνίας και των Πολιτών σε θέματα Περιβαλλοντικής Προστασίας. ΟΠΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΤΟΛΟΓΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 15
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου Τομέα Δράσεις Προτάσεις Σημεία προς παρέμβαση: Ορθολογική και αειφορική διαχείριση και προστασία των υδατικών πόρων (Αρμοδιότητας ΥΠΕΚΑ & Υ.YΠ.ΜΕ.ΔΙ.). Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, η εξοικονόμηση ενέργειας και η προστασία του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος από την υποβάθμιση που προκαλούν οι εκπομπές αερίων ρύπων, ο θόρυβος και οι ακτινοβολίες. (Αρμοδιότητας ΥΠΕΚΑ). Της προώθησης των διαδικασιών του έργου της προχωρημένης επεξεργασίας τμήματος εκροής του ΚΕΛ Ψυττάλειας, με στόχο την επαναχρησιμοποίηση (νερού) των ανακτημένων λυμάτων (Αρμοδιότητας Υ.YΠ.ΜΕ.ΔΙ.). Της πολιτικής προστασίας, με την έννοια της αποτελεσματικής πρόληψης και αντιμετώπισης των καταστροφών από φυσικά φαινόμενα και τεχνολογικές καταστροφές (αντιπλημμυρικά έργα) (Αρμοδιότητας Υ.YΠ.ΜΕ.ΔΙ.). ΟΠΣ ΕΘΝΙΚΟΥ ΔΗΜΟΤΟΛΟΓΙΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ 16
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου Τομέα Δράσεις Προτάσεις 4. Επιμόρφωση Διπλ. Μηχανικών Δημοσίου ΔΡΑΣΕΙΣ - ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ: Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ψηφιακή Σύγκλιση Σημείο προς παρέμβαση: Ανάπτυξη εξειδικευμένων εφαρμογών ΤΠΕ που θα υποστηρίξουν την ενημέρωση, θα ενισχύσουν την κατάρτιση, εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση Σημείο προς παρέμβαση: Επιτάχυνση του ρυθμού ένταξης των νέων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Σχετικά με το θέμα έχουν γίνει ολοκληρωμένες εργασίες από το ΤΕΕ & την ΕΜΔΥΔΑΣ. 17
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου Τομέα Δράσεις Προτάσεις Αξιοποίηση των πέντε ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΕΣΠΑ, καθώς επίσης και του ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΙΑΚΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΗΣ «ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ» (του ΕΣΠΑ). 18
Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση σε όλες τις Υπηρεσίες του Δημοσίου Τομέα Δράσεις Προτάσεις Απαιτείται παρακολούθηση των χρονοδιαγραμμάτων υλοποίησης των Έργων παρακολούθησης της εξέλιξης αυτών. Το ΤΕΕ μπορεί να έχει υπό τον έλεγχό του πληροφοριακό σύστημα παρακολούθησης των παραπάνω, με θεσμοθέτηση την υποχρέωση όλων των Φορέων να παρέχουν τις σχετικές πληροφορίες προς το ΤΕΕ, ώστε να υπάρχει συστηματική καταγραφή. 19
Ευχαριστώ 20