ΛΥΚΕΙΟ ΣΟΛΕΑΣ Σχολική χρονιά 2008-2009 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ 2009 Μάθημα: ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ Τάξη: Β Ημερομηνία: Τρίτη, 19 Μαΐου 2009 Ώρα: 07:45-09:45 Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από 9 σελίδες ΜΕΡΟΣ Α (Μονάδες 30) Να απαντήσετε όλες τις ερωτήσεις 1-5. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 6 μονάδες 1. «... από τη στιγμή αυτή ενώνεστε με την ελεύθερη συναίνεσή σας σε γάμο και οφείλετε αμοιβαία αγάπη, πίστη και σεβασμό για όλη σας τη ζωή. Ο γάμος αποτελεί συμπλήρωση του βίου δια παντός και ταυτίζει τις τύχες στις στιγμές τις καλές και τις κακές, στην ευτυχία και τη δυστυχία, στα πλούτη και τη φτώχια μέχρι ο θάνατος να σας χωρίσει. Με βάση την ισότητα πρέπει να αντιμετωπίζετε όλα τα ζητήματα και όλες τις δυσκολίες της ζωής. Μαζί θα πρέπει να επωμίζεστε, ανάλογα με τις δυνάμεις του ο καθένας, τα βάρη του γάμου. Έχετε και οι δύο δικαίωμα και υποχρέωση να μεριμνάτε για την ανατροφή και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών σας, ώστε να γίνουν χρήσιμοι και καλοί πολίτες και ελεύθερες προσωπικότητες». Το πιο πάνω αποτελεί απόσπασμα της δήλωσης των μελλονύμφων σε πολιτικό γάμο. (α) Να εντοπίσετε τρία στοιχεία που αναφέρονται στο απόσπασμα και χαρακτηρίζουν ένα γάμο. (β) Να επεξηγήσετε με ποιο τρόπο τα στοιχεία αυτά μπορεί να συμβάλουν στην επιτυχία του γάμου. 1
2. Να γράψετε αν είναι Ορθό ή Λάθος οι πιο κάτω προτάσεις. (α) Ένα από τα πιθανά αίτια της μεγάλης αύξησης των διαζυγίων τα τελευταία χρόνια είναι και η δυνατότητα αυτοσυντήρησης της γυναίκας.... (β) Τροφές με ψηλό γλυκαιμικό δείκτη προκαλούν αργή αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα.... (γ) Η γέννηση πρόωρου παιδιού μπορεί να οφείλεται στο κάπνισμα κατά την εγκυμοσύνη.... (δ) Η «τριπλή θεραπεία» είναι ένας συνδυασμός φαρμάκων που θεραπεύουν το AIDS.... (ε) Αν η ερυθρά εκδηλωθεί το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, δεν προκαλεί κανένα κίνδυνο στο έμβρυο.... (στ) Ένας γάμος έχει αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας όταν τα δύο άτομα έχουν την ικανότητα να εκφράζονται θετικά με ευθύτητα και ωριμότητα.... 3. Ένας έφηβος χρειάζεται να καταναλώνει 2500 kcal την ημέρα. Πόσες από αυτές πρέπει να προέρχονται από: (α) τους υδατάνθρακες (β) τα λίπη (γ) τις πρωτεΐνες (δ) τα απλά σάκχαρα (ε) τους σύνθετους υδατάνθρακες (στ) τις βιταμίνες 4. Να γράψετε και να εξηγήσετε τρεις παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του ανθρώπου. 2
Να γράψετε τρία ερωτήματα που θα πρέπει να απαντήσει το ζευγάρι πριν από την τεκνοποίηση. 5. (α) Τι πίνουν οι αθλητές κατά τη διάρκεια του διαλείμματος ενός αγώνα και γιατί; (β) Γιατί μετά την αιμοδοσία οι αιμοδότες καταναλώνουν χυμό ή λεμονάδα; (γ) Τι μπορεί να συμβεί σ' ένα ανθρώπινο οργανισμό που δεν συνηθίζει να καταναλώνει 6-8 ποτήρια νερό την ημέρα; ΜΕΡΟΣ Β (Μονάδες 40) Να απαντήσετε στις 4 από τις 6 ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 10 μονάδες 1.(α) Οι εννέα μήνες της εγκυμοσύνης μπορεί να χωριστούν σε τρία τρίμηνα. Ποια είναι αυτά; (β) Να γράψετε δύο χαρακτηριστικά του πλακούντα. (γ) Να γράψετε δύο χαρακτηριστικά του αμνιακού σάκου. (δ) Να γράψετε δύο χαρακτηριστικά του ομφάλιου λώρου. 3
(ε) Τι είναι το ωδινοποιητικό ερέθισμα; 2. Ο άνθρωπος κατά τη διάρκεια της ζωής του προσπαθεί να ικανοποιήσει τις διάφορες ανάγκες του ακολουθώντας μια συγκεκριμένη σειρά. Ο κοινωνιολόγος Maslow μελέτησε τη σειρά ικανοποίησης αυτών των αναγκών και κατέληξε στη δημιουργία της γνωστής πυραμίδας για την ιεράρχηση των αναγκών. Να επεξηγήσετε με ποιους τρόπους η ύπαρξη οικογένειας καλύπτει τις ανάγκες αυτές. Να αναφερθείτε χωριστά για κάθε κατηγορία. 4
3. (α) Τι είναι οι γενετικές διαταραχές; (β) Τι είναι οι συγγενείς ανωμαλίες; (γ) Τι είναι η μεσογειακή αναιμία; (δ) Πως αντιμετωπίζετε η μεσογειακή αναιμία; (ε) Ποιες είναι οι κυριότερες μορφές μεσογειακής αναιμίας; 4. (α) Τι είναι τα Σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα (Σ.Μ.Ν.); (β) Να αναφέρετε τέσσερα από αυτά. (γ) Να γράψετε δύο από τα κυριότερα κοινά συμπτώματα τους. (δ) Να γράψετε τρεις τρόπους αποφυγής των Σ.Μ.Ν. 5. (α) Τι είναι η χοληστερόλη; 5
(β) Τι κάνει στον οργανισμό η «κακή χοληστερόλη»; (γ) Τι κάνει στον οργανισμό η «καλή χοληστερόλη»; (δ) Ποια είναι τα συνιστώμενα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα; (ε) Που μπορεί να οδηγήσουν τα υψηλά επίπεδα χοληστερόλης; 6. (α) Να γράψετε δύο πλεονεκτήματα και δύο μειονεκτήματα που έχει ένα ζευγάρι που συγκατοικεί με τους γονείς του. Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα (β) Να γράψετε δύο πλεονεκτήματα και δύο μειονεκτήματα που έχει ένα ζευγάρι που μένει σε ιδιόκτητη κατοικία. Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα (γ) Να γράψετε δύο παράγοντες που θα πρέπει ένα ζευγάρι να λάβει πολύ σοβαρά υπόψη πριν από κάθε του απόφαση. 6
ΜΕΡΟΣ Γ (Μονάδες 30) Να απαντήσετε τις 2 από τις 3 ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση βαθμολογείται με 15 μονάδες 1.(α) Ορισμένοι παράγοντες που συνέβαλαν στην αλλαγή των ρόλων των γονιών στην Κύπρο τις τελευταίες δεκαετίες είναι: τεχνολογικές αλλαγές οικονομική ανάπτυξη επέκταση της εκπαίδευσης επέκταση των μέσων μαζικής ενημέρωσης απομάκρυνση από την εκκλησία τουρκική εισβολή Να επεξηγήσετε πώς ο καθένας από τους πιο πάνω παράγοντες συνέβαλε στην αλλαγή των ρόλων, δίνοντας συγκεκριμένα παραδείγματα. (β) Να αναφέρετε δύο πλεονεκτήματα και δύο μειονεκτήματα που έχει μια εργαζόμενη μητέρα Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Να αναφέρετε δύο πλεονεκτήματα και δύο μειονεκτήματα που έχει μια μητέρα που δεν εργάζεται Πλεονεκτήματα 7
Μειονεκτήματα (γ) «Ο ρόλος του πατέρα δεν είναι και τόσο σημαντικός για την ανάπτυξη του παιδιού». Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με την πιο πάνω δήλωση. Δικαιολογείστε την απάντηση σας. 2. (α) Αναγνωρίστε τα μέρη στο πιο κάτω σχεδιάγραμμα. (β) Να γράψετε δύο χαρακτηριστικά για το καθένα. (γ) Ποια είναι η πιθανή ημερομηνία τοκετού μιας γυναίκας που είχε την τελευταία της περίοδο την 1η Αυγούστου; (δ) Τι είναι το ζυγωτό; (ε) Τι είναι το μορίδιο; 8
(στ) Τι είναι ο καταμήνιος κύκλος; (ζ) Τι είναι η κλιμακτήριος; 3. (α) Να υπολογίσετε την ενέργεια σε χιλιοθερμίδες που έχει πάρει ο Μιχάλης, ο οποίος έχει καταναλώσει 20 γραμμάρια πρωτεΐνη, 30 γραμμάρια υδατάνθρακες, 10 γραμμάρια λίπος, 2 γραμμάρια βιταμίνες και 1 γραμμάριο ανόργανα άλατα. (β) Να γράψετε τέσσερα χαρακτηριστικά της Μεσογειακής Δίαιτας. (γ) Να γράψετε τέσσερις θετικές επιπτώσεις που θα έχει για τον άνθρωπο η απόφαση του να ακολουθήσει τη Μεσογειακή Δίαιτα. (δ) Ποια είναι τα δομικά συστατικά των πρωτεϊνών; Σε ποιες κατηγορίες χωρίζονται οι πρωτεΐνες; Να γράψετε δύο διαφορές τους. Ποιος είναι ο ρόλος των πρωτεϊνών για τον οργανισμό; Ο Διευθυντής Αντρέας Καρακάννας 9