ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΑΕΙΦΟΡΟΥ-ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ K ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Λ/ΣΟΥ (ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ) ΣΧΟΛΕΙΟ: Κ Δημοτικό Σχολείο Λεμεσού (ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑ) ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2012-2013 Αρ. Μαθητών/τριών: 241 Αρ. Εκπαιδευτικών: 25 Συνδετικός Εκπαιδευτικός: Γιάννα Λιασίδου Γεωργίου (Διευθύντρια), Βασούλα Ιωάννου Καλαπαλίκη, Αρίστη Θεοδώρου, Γεωργία Χατζηπαναγιώτου, Άννα Γεωργιάδου. Ζητήματα και προβλήματα που προκύπτουν σε σχέση με το σχολείο και την περιοχή στην οποία βρίσκεται (έχουν προκύψει από την αρχική διερεύνηση) Κυκλοφοριακό πρόβλημα στην είσοδο του σχολείου και γενικότερο κυκλοφοριακό πρόβλημα στην περιοχή εξαιτίας της έλλειψης χώρων στάθμευσης. Ηχορύπανση στην περιοχή του σχολείου εξαιτίας του κυκλοφοριακού προβλήματος. Ανεπαρκής σχολική αυλή, έλλειψη στεγασμένων χώρων και ακατάλληλο έδαφος. Απουσία χώρων πρασίνου και χώρων ψυχαγωγίας στο σχολείο μας. Εμφάνιση απορριμμάτων κατά τη διάρκεια των διαλειμμάτων σε συγκεκριμένους χώρους (καντίνα, σχολική αυλή, γύρω από τους καλάθους αχρήστων, τουαλέτες). Ανάγκη για βελτίωση του συστήματος ανακύκλωσης απορριμμάτων στο σχολείο, για ορθολογική χρήση γραφικής ύλης και άλλων υλικών τόσο από μαθητές όσο και από εκπαιδευτικούς. Ζήτημα/Πρόβλημα στο οποίο θα δοθεί έμφαση κατά την τρέχουσα σχολική χρονιά Αισθητική και λειτουργική βελτίωση της σχολικής αυλής ώστε να γίνει πιο ευχάριστη η διαδικασία μάθησης και η παραμονή των παιδιών στο σχολείο. Γιατί επιλέγηκε το συγκεκριμένο θέμα και πώς συνδέεται με το τοπικό σας πλαίσιο; Η επιλογή του συγκεκριμένου θέματος, έγινε μετά από τη διαπίστωση τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των μαθητών ότι η αυλή του σχολείου μας είναι ανεπαρκής και δεν προσφέρει στα παιδιά χώρους ψυχαγωγίας όπου θα μπορούν να περάσουν ευχάριστα την ώρα του διαλείμματος. Σύμφωνα µε σύγχρονες, παιδοκεντρικές, παιδαγωγικές απόψεις ο ρόλος του περιβάλλοντος στην ανάπτυξη του παιδιού είναι πολύ σημαντικός. Οι σχολικές αυλές αντιμετωπίζονται και ως χώροι αγωγής. Με βάση την άποψη αυτή γίνεται αντιληπτό ότι ο σχεδιασμός της αυλής του σχολείου αναβαθμίζει την ποιότητα ζωής των παιδιών, γίνεται μέσο στήριξης της μάθησης και διευκολύνει την ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων ανάμεσα στα παιδιά. Αποτελέσει επίσης ένα χώρο στον οποίο οι μαθητές θα παρατηρούν, θα συμμετέχουν, θα μαθαίνουν και θα περνούν ευχάριστα την ώρα των διαλειμμάτων. Σκοπός: Η διερεύνηση των προβλημάτων που παρουσιάζονται στην αυλή του σχολείου μας, η εξέταση των επιπτώσεων τους στην καθημερινή σχολική ζωή, η μελέτη τρόπων βελτίωσης και η ανάληψη δράσεων για αισθητική και λειτουργική βελτίωσή της.
Επιμέρους επιδιωκόμενοι στόχοι για την αειφόρο περιβαλλοντική εκπαιδευτική πολιτική του σχολείου: Οι στόχοι πρέπει να αφορούν και να ανταποκρίνονται σε όλα τα επίπεδα στόχων της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης: Για μαθητές/τριες: Γνώσεων: Να αποκτήσουν βασικές περιβαλλοντικές έννοιες και έννοιες αειφόρου ανάπτυξης: ΠΥΡΗΝΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ- ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ Αειφόρος ανάπτυξη, ανακύκλωση, ανακυκλώσιμα υλικά, απόβλητα, απορρίμματα, διαχωρισμός, είδη απορριμμάτων, ενέργεια, επαναχρησιμοποίηση, επεξεργασία απορριμμάτων, κακή διαχείριση απορριμμάτων, καταναλωτικές συνήθειες, κλιματικές αλλαγές, λιπασματοποίηση=κομποστοποίηση, μείωση απορριμμάτων, μη ανακυκλώσιμα, ρύπανση και μόλυνση των υπογείων νερών και του εδάφους, οικολογικό αποτύπωμα, παραγωγή μεθανίου, περιβαλλοντική υποβάθμιση, πλουτοπαραγωγικοί πόροι, ποιότητα ζωής, ρίψη απορριμμάτων, συσκευασίες φιλικές προς το περιβάλλον, υγειονομική ταφή στερεών απορριμμάτων, υγρά λύματα, υπερεκμετάλλευση αγαθών, υποβάθμιση ποιότητας ζωής, υποβάθμιση εδάφους, φαινόμενο του θερμοκηπίου, φυσικοί πόροι, χωματερή. Να εντοπίσουν τα προβλήματα που υπάρχουν στην σχολική αυλή. (αυξημένα απορρίμματα, σπατάλη νερού, ελλιπής ανακύκλωση, έλλειψη χώρων πρασίνου, απουσία χώρων ψυχαγωγίας και δημιουργικής απασχόλησης, παρουσία ακαλαίσθητων graffiti, απουσία παιχνιδιών, πρόβλημα ηχορύπανσης και έλλειψη στεγασμένων χώρων). Να εντοπίσουν τις περιοχές ρύπανσης και μόλυνσης του περιβάλλοντος από απορρίμματα, εντός και εκτός σχολείου. Να διερευνήσουν τις αιτίες που προκαλούν το πρόβλημα των αυξημένων απορριμμάτων στην αυλή του σχολείου και γενικότερα στην πόλη της Λεμεσού. Να διερευνήσουν τις συνέπειες της αύξησης των απορριμμάτων, στην ποιότητα ζωής των μαθητών αλλά και των κατοίκων της περιοχής. Να εισηγηθούν τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος. Να διερευνήσουν τις αλλαγές που απαιτούνται στις καταναλωτικές μας συνήθειες με στόχο τη μείωση του όγκου των απορριμμάτων. Να γνωρίσουν τη διαδικασία της επαναχρησιμοποίησης, λιπασματοποίησης, ανακύκλωσης υλικών και να γίνει εφαρμογή τους στο σχολείο, στο σπίτι και στην κοινότητα. Να εντοπίσουν τις συνέπειες από την έλλειψη και τη ρύπανση του νερού στην ποιότητα ζωής των ανθρώπων και στα οικοσυστήματα. Να εισηγηθούν τρόπους εξοικονόμησης του νερού. Ευαισθητοποίησης-συνειδητοποίησης: Να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη αισθητικής και λειτουργικής βελτίωσης της σχολικής αυλής μέσω της μείωσης των απορριμμάτων, της δημιουργίας χώρων πρασίνου και της δημιουργίας χώρων απασχόλησης. Να συνειδητοποιήσουν την ευθύνη που ο καθένας φέρει στο πρόβλημα της αύξησης των απορριμμάτων μέσα από την εξέταση των δικών του καταναλωτικών συνηθειών.
Να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη για επαναπροσδιορισμό των καταναλωτικών μας συνηθειών και ιεράρχηση των αναγκών μας, ως παραγόντων μείωσης των απορριμμάτων. Να συνειδητοποιήσουν το ρόλο της ανακύκλωσης ως παράγοντα μείωσης των απορριμμάτων σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Να συνειδητοποιήσουν την ανάγκη διατήρησης και αναβάθμισης της βιοποικιλότητας στους χώρους του σχολείου και γενικότερα της πόλης τους, ως παράγοντα αναβάθμισης της ποιότητας ζωής των ανθρώπων. Δεξιοτήτων: Να συλλέξουν και να αξιολογήσουν πληροφορίες για την αναβάθμιση της περιοχής του σχολείου. Να αξιοποιήσουν φωτογραφίες, γραφικές παραστάσεις, βιβλία και άλλο υλικό για άντληση πληροφοριών. Να αναπτύξουν δεξιότητες παρατήρησης, σύγκρισης, μελέτης πεδίου, υποβολής ερωτήσεων. Να αναπτύξουν ικανότητες διαλόγου και συνεργασίας. Να εξοικειωθούν με τη χρήση ηλεκτρονικού μαγνητόφωνου και φωτογραφικής ως μέσων λήψης και οργάνωσης πληροφοριών. Να κατασκευάσουν πίνακες και γραφικές παραστάσεις σχετικές με το υπό μελέτη θέμα. Να αξιοποιήσουν το διαδίκτυο με στόχο την συλλογή πληροφοριών σχετικών με το υπό μελέτη θέμα. Στάσεων: Να καλλιεργήσουν την επιθυμία και τη θέληση για αναβάθμιση της σχολικής αυλής. Να υιοθετήσουν συνήθειες που μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση των χώρων της σχολικής αυλής. Να υιοθετήσουν στάση ενσυνείδητου πολίτη που νοιάζεται και παίρνει μέρος στη βελτίωση του περιβάλλοντα χώρου του. Να υιοθετήσουν μέτρα που συμβάλουν στην μείωση των απορριμμάτων και στην εξοικονόμηση του νερού. Συμμετοχής και δράσης: Να προτείνουν και να υιοθετήσουν τρόπους αναβάθμισης της αυλής του σχολείου μας. Να οργανώσουν εκστρατείες ενημέρωσης του κοινού, με τη δημιουργία τριπτύχου, για την ανάγκη επαναχρησιμοποίησης, ανακύκλωσης των υλικών, εξοικονόμηση του νερού και αειφόρου ανάπτυξης. Να οργανώσουν εκδηλώσεις για ευαισθητοποίηση των μαθητών του σχολείου αλλά και της κοινής γνώμης σε θέματα αειφόρου ανάπτυξης της πόλη.. Να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις που διοργανώνονται από την πολιτεία και άλλους οργανωμένους φορείς με θέμα τα απορρίμματα. Να εισηγηθούν τρόπους μείωσης των απορριμμάτων.
Τι επιδιώκεται μέσα από το πρόγραμμα αυτό να πετύχετε για το σχολείο σας και την κοινότητά σας; (αναφέρετε επιδιωκόμενα αποτελέσματα). Α) Σχολείο (παιδαγωγικό, οργανωσιακό/τεχνητό, κοινωνικό πλαίσιο) Παιδαγωγικό πλαίσιο: Στο σχολείο θα εφαρμοστούν σύγχρονες παιδαγωγικές μέθοδοι και πρακτικές τεχνικές, που θα στοχεύουν στην ενεργητική αλληλεπίδραση των μαθητών και στη διερευνητική και συνεργατική μάθηση όπως Συζήτηση, Καταιγισμός ιδεών, Χαρτογράφηση εννοιών, μελέτη εκτός των πλαισίων της τάξης (Μελέτη Πεδίου), Έρευνα Επισκόπησης, Βιβλιογραφική Έρευνα, Επίλυση Προβλήματος, Έρευνα Δράσης και Λήψη Απόφασης. Το επιλεγόμενο θέμα θα μελετηθεί διαθεματικά και θα γίνει διάχυσή του σε όλα τα μαθήματα. Οργανωσιακό/τεχνητό πλαίσιο Οργάνωση του εργαστηρίου Η.Υ. ώστε να διευκολύνεται η έρευνα μέσω διαδικτύου, η πρόσβαση σε χρήσιμες ιστοσελίδες (κάποιες χρήσιμες ιστοσελίδες θα καταχωρηθούν σε φάκελο με τίτλο ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ) και η επεξεργασία και παρουσίαση χρήσιμου υλικού που θα συγκεντρώνεται κατά τη διάρκεια μελέτης του ζητήματος. Ετοιμασία πινακίδων ανακοινώσεων για θέματα που αφορούν δραστηριότητες και έρευνες μαθητών σχετικές με το θέμα. Δημιουργία κινητής βιβλιοθήκης με βιβλία, ψηφιακούς δίσκους, παιχνίδια που σχετίζονται με τα απορρίμματα, το νερό και τη βιοποικιλότητα. Θα γίνει προσπάθεια, σε συνεργασία με το Σύνδεσμο Γονέων του σχολείου μας και την Εφορεία, για να τοποθετηθούν παγκάκια με τραπέζια σε σκιερούς χώρους της αυλής, καινούριες βρύσες στο χώρο της αυλής και ειδικοί κάδοι ανακύκλωσης (χαρτιού και πλαστικού) εντός όλων των τάξεων και στην αυλή και να σχεδιαστούν στο δάπεδο παιχνίδια για να απασχολούνται δημιουργικά οι μαθητές κατά την ώρα του διαλείμματος. Οργάνωση μοντέλου διαχείρισης απορριμμάτων στο σχολείο μας, τόσο στις τάξεις όσο και στον προαύλιο χώρο. Δεντροφύτευση και ανάπλαση των παρτεριών στη σχολική αυλή. Κατανομή ρόλων και αρμοδιοτήτων ώστε ο χώρος του σχολείου να αναβαθμιστεί περιβαλλοντικά (οργάνωση περισυλλογής ανακυκλώσιμων υλικών από τις τάξεις, δημιουργία χώρου ανάπαυσης με παγκάκια και πράσινο, τοποθέτηση πινακίδων με ενδείξεις περιβαλλοντικού περιεχομένου στο χώρο του σχολείου, δημιουργία λαχανόκηπου, ενίσχυση των βιβλιοθηκών των τάξεων και της βιβλιοθήκης του δασκάλου με θέματα περιβαλλοντικά, επίβλεψη από τους μαθητές στις βρύσες για μείωση της κατανάλωσης, δημιουργία ζωγραφιών στους τοίχους του σχολείου με θέματα εμπνευσμένα από τη φύση). Αναβάθμιση της ανακύκλωσης απορριμμάτων που παράγονται στο σχολείο και ιδιαίτερα χαρτί και πλαστικό και δημιουργία τρισδιάστατων κατασκευών με τα υλικά αυτά. Παραγωγή λιπάσματος με τη μέθοδο της κομποστοποίησης. Επισκέψεις στο Περιβαλλοντικό Κέντρο Ακρωτηρίου.
Διαγωνισμός ζωγραφικής, με θέμα την ανακύκλωση, για την έκδοση ημερολογίου. Μελοποίηση ποιημάτων στο μάθημα της Μουσικής. Κατασκευή και χρήση μουσικών οργάνων από άχρηστα υλικά (επαναχρησιμοποίηση) Τοποθέτηση ειδικών κάδων για τα υπολείμματα φαγητού. Αξιοποίηση άχρηστων υλικών στο μάθημα της Τέχνης, του Σχεδιασμού και Τεχνολογίας, Επιστήμης και Μουσικής. Συγγραφή ιστοριών, ποιημάτων και συγγραφή και εικονογράφηση δικών τους οικολογικών παραμυθιών. Δημιουργία οικολογικού αλφαβήτου, ακροστιχίδων, σταυρολέξων και διαλόγων. Ετοιμασία και υπογραφή συμφωνίας ανάμεσα στα παιδιά και τους δασκάλους για τη συμμετοχή τους στην προσπάθεια ανακύκλωσης υλικών. Πρόσκληση του μουσικού συγκροτήματος Τατ Νάπαρ που χρησιμοποιεί όργανα φτιαγμένα από άχρηστα υλικά. Δημιουργία «Γωνιάς Περιβάλλοντος» στην Έκθεση Βιβλίου, με βιβλία σχετικά με το περιβάλλον και την αειφόρο ανάπτυξη. Κατασκευή πανό με θέμα την ανακύκλωση και ανάρτησή του σε περίοπτη θέση στο σχολείο. Οργάνωση Βιβλιοπωλείου με μεταχειρισμένα βιβλία. Προβολή και συζήτηση ταινιών με περιβαλλοντικά θέματα. Παρουσιάσεις στο power point ή στο movie maker θεμάτων σχετικών με τις θεματικές μας ενότητες και ανάρτησή τους στην ιστοσελίδα του σχολείου μας. Κοινωνικό πλαίσιο Θα επιδιωχθεί η συνεργασία μεταξύ μαθητών, γονέων, τοπικών αρχών και άλλων προσώπων σε θέματα διαχείρισης απορριμμάτων και βελτίωσης της ποιότητας του περιβάλλοντος. Θα επιδιώξει την αξιοποίηση διαφόρων φορέων, ειδικοτήτων, οργανώσεων και υπηρεσιών όπως το Δημοτικό Συμβούλιο, την Green Dot και άλλους φορείς. Ενημερωτικό τρίπτυχο που θα δοθεί στους κατοίκους της περιοχής. Επισκέψεις σε εταιρείες ανακύκλωσης πλαστικού, αλουμινίου, χαρτιού και γυαλιού. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟΙ ΧΩΡΟΙ ΤΗΛ. ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Ανακύκλωση Γυαλιού-Ψηλογένης Δημήτρης (Σούνι) 99638617 25235328 Ανακύκλωση Χαρτιού Barracuda Intertrade ltd 25370056 κα. Χαρούλα Ανακύκλωση Αλουμινίου: Επιφανίου Scrap Metal κ. Μάριος Φίλοι της γης (ανακύκλωση) Αγ. Αντρέου 375Β, ΤΤ 3035, ΤΚ 53411 3302 22438991 25564984 25354984 99679934 25347042 Υδατοπρομήθεια Λεμεσού (κ. Ολύμπιος) 25343252 Τμήμα Υδάτων κ. Καμπουρίδης 25305164 Οργάνωση συλλογής ειδών ένδυσης προς επαναχρησιμοποίηση για διάθεση τους σε φιλανθρωπικό ίδρυμα.
Β) Κοινότητα: Θα αποτελέσει περιβάλλον εφαρμογής προτάσεων και εισηγήσεων των μαθητών. Με την έγκριση και τη συνεργασία του Συνδέσμου Γονέων και της Εφορείας, θα γίνει εφαρμογή κάποιων προτάσεων των παιδιών για βελτίωση της σχολικής αυλής, της περιοχής γύρω από το σχολείο και γενικότερα στη Λεμεσό. Θεματική ενότητα/ες του Αναλυτικού Προγράμματος στην οποία εμπίπτει το πρόβλημα/ζήτημα διερεύνησης: Απορρίμματα Νερό Βιοποικιλότητα Παραγωγή και Κατανάλωση