Βιομηχανία, Ναυπηγοεπισκευή και Ανάπτυξη. Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς, 28/09/2016 Εναλλακτική Διαχείριση προϊόντων. Σύγχρονες προκλήσεις και προοπτικές Ε. Κυρίτσης Περιβαλλοντολόγος Υπεύθυνος ρεύματος ΑΛΕ Διεύθυνση Εναλλακτικής Διαχείρισης ΕΟΑΝ
Γενικές αρχές εναλλακτικής διαχείρισης Η αρχή της πρόληψης Η αρχή της επαναχρησιμοποίησης Η αρχή της αξιοποίησης (ανάκτηση υλικών και ενέργειας) Η αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει» Η αρχή της ευθύνης Η αρχή της δημοσιότητας Η αρχή της μη-διάκρισης των υλικών
Διευρυμένη ευθύνη παραγωγού (ΔΕΠ) ή να αποδοθεί με τη δημιουργία ατομικού Συστήματος
ΔΕΠ: Διάγραμμα ροής χρημάτων και υλικών ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ / ΕΙΣΑΓΩΓΕΙΣ Συμβάσεις Σ.Ε.Δ. Συμβάσεις Συμβάσεις ΚΑΤΟΧΟΙ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ OTA Παραγωγικές δραστηριότητες Συμβάσεις Απόβλητα ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΕΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Συλλογή Διαλογή / Επεξεργασία Δευτερογενή υλικά ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ
Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) ΝΠΙΔ Υ.Π.ΕΝ. Διοικητική και Οικονομική Αυτοτέλεια Δεν έχει κερδοσκοπικό χαρακτήρα Προγράμματα Εποπτεύει και ελέγχει τα συστήματα Είναι όργανο εισηγητικό, γνωμοδοτικό, αποφασιστικό και ελεγκτικό
Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) Σκοπός: Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή της πολιτικής για την εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων.
Ε.Ο.ΑΝ. Εποπτεία προγραμμάτ ν εναλλακτικής ιαχείρισης ΠΟ Ι Ε -ΚΟΙΝ ΝΙΚΟΙ Ε ΑΙ ΟΙ κπαίδευση - νημ ρ ση ΗΜΑ Α ΕΝΑ ΑΚ ΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙ Ι Η ΕΔ συντονισμ ς καταγρα ή οργ ν ση και επιδ τηση διαδικασι ν ενα ακτικής δια είρισης ΔΙΑΧΕΙ Ι Ε εγγρα ή και απ δοση ρηματικής εισ ορ ς σε Σ Ο Α συνεργασία με Σ ΕΜΠ ΕΚΟΜΕΝΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΠΑ Α ΟΝ Ε Συ ογή ποθήκευση απο ήτ ν ΚΕΝ Α ΑΝΑΚ Κ Η Α ΙΟΠΟΙΗ Η ν κτηση ικ ν και ν ργειας
Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης Διοικητικό υμβούλιο ενικός Διευθυντής ραφείο ενικού Διευθυντή & Διοικητικού υμβουλίου Νομικός ύμβουλος Δ/νση Εναλλακτικής Διαχείρισης Δ/νση Οικονομικών & Διοικητικών πηρεσιών μήμα υσκευασιών, Έντυπου λικού, υλικών Εκσκαφών, Κατασκευών, Κατε αφίσε ν μήμα Οχημάτ ν, Ελαστικών, Ορυκτελαί ν μήμα Οικονομικών πηρεσιών, Ανθρ πίν ν Πόρ ν & Διοικητικής ποστήριξης μήμα Πληροφόρησης & Πληροφορικής μήμα Ηλεκτρονικού & Ηλεκτρικού Εξοπλισμού, Ηλεκτρικών τηλών,& υσσ ρευτών και λοιπών Προϊόντ ν
Νομικό Πλαίσιο Εναλλακτικής Διαχείρισης Ν. 2939/2001 (ΦΕΚ 179A) - ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΕΣ ΠΔ 116/2004 (ΦΕΚ 81 Α) ΟΧΗΜΑΤΑ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΥΚΛΟΥ ΖΩΗΣ ΤΟΥΣ ΠΔ 109/2004 (ΦΕΚ 75 Α) ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΑ ΕΛΑΣΤΙΚΑ ΠΔ 82/2004 (ΦΕΚ 64 Α) ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΛΙΠΑΝΤΙΚΩΝ ΕΛΑΙΩΝ ΚΥΑ 41624.2057.Ε103/2010 (ΦΕΚ 1625Β) ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΩΝ ΚΥΑ Η.Π.23615/651/Ε.103 (ΦΕΚ 1184/Β/9-5-2014) ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟΥ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΥ, ΚΥΑ 36259/1757/Ε103/2010 (ΦΕΚ 1312Β) ΑΠΟΒΛΗΤΑ ΕΚΣΚΑΦΩΝ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΕΩΝ
Στοχοθεσία ανακύκλωσης 2004-2013 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 ΑΝΑΚ Η Η ΚΕ Α Ι Ν ΑΝΑΚ Κ Η ΚΕ Α Ι Ν ΧΑ Ι Π Α ΙΚΟ ΜΕ Α Α Α Ι Ο ΕΠΑΝΑΧ Η Η + ΑΝΑΚ Κ Η Ο ΚΖ ΕΠΑΝΑΧ Η Η + ΑΝΑΚ Η Η Ο ΚΖ Ε Α ΙΚΑ ΑΝΑΚ Η Η Ε Α ΙΚΑ ΑΝΑΚ Κ Η ΑΗΗΕ Ο Η Α Ε Ο Η Α Ε ΑΝΑ ΕΝΝΗ Η ΦΟ Η Ε Η Ο Η Ε Ε ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ & ΟΧΗΜΑ Ν Ο Η Σημαίνει ότι έχουν επιτευχθεί οι ποσοτικοί στόχοι που έχουν τεθεί από τη σχετική νομοθεσία Σημαίνει ότι ΔΕΝ έχουν επιτευχθεί οι ποσοτικοί στόχοι που έχουν τεθεί από τη σχετική νομοθεσία Σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ποσοτικοί στόχοι για το έτος αναφοράς ή το σύστημα δεν λειτουργούσε ή δεν είχε δώσει στοιχεία
Προβλήματα Μελλοντικές ενέργειες Η πανελλαδική κάλυψη δεν έχει επιτευχθεί επέκταση Η συμμετοχή συνεργασία με Δήμους παρουσιάζει προβλήματα καλύτερη συνεργασία Η ευαισθητοποίηση του κοινού και των συμμετεχόντων πρέπει να βελτιστοποιηθεί - έχουμε μεγάλο περιθώριο ανάπτυξης Η λειτουργία των Συστημάτων πρέπει να γίνει πιο αποτελεσματική (στρεβλώσεις) Έλεγχοι Η εισφοροδιαφυγή πρέπει να καταπολεμηθεί Έλεγχοι, πρόστιμα Καλύτερη εικόνα για τα προϊόντα που διατίθενται και ανακυκλώνονται Μητρώο Βήματα για πρόληψη Εθνικό Σχέδιο δράσης Η ανακύκλωση στην Ελλάδα αποτελεί καλό παράδειγμα στην Διαχείριση Στερεών Η συνεργασία και η Αρχή της Διευρυμένης Ευθύνης Παραγωγού έχει πετύχει αρκετά και μπορεί με την συμμετοχή όλων να πετύχει περισσότερα!
Που θέλουμε να επεκταθούμε Βελτίωση νομοθετικού πλαισίου τροποποιήσεις βασικού νόμου και εφαρμοστικών αποφάσεων Βελτίωση της απόδοσης της τοπικής αυτοδιοίκησης (εργαλεία: απλά όπως βράβευση, μέχρι νομοθέτηση ΠΟΠ και άλλων μέτρων) Ενημέρωση πληροφόρηση ευαισθητοποίηση εφαρμογή για κινητά και web Μητρώο Παραγωγών (Επέκταση σε όλα τα ρεύματα. Εργαλείο συλλογής και διασταύρωσης στοιχείων)
Τι κάνουμε μέχρι τώρα που θέλουμε να επεκταθούμε Δράσεις πρόληψης ενίσχυση μέσω νέων εργαλείων Δημιουργία Βάσης Δεδομένων με ορθά στατιστικά στοιχεία Εξωστρέφεια ΕΟΑΝ (ΟΤΑ, φορείς εξωτερικού) Επέκταση εναλλακτικής διαχείρισης σε νέα υλικά Έλεγχοι
Η Διαχείριση των Αποβλήτων Ελαίων σήμερα Επικίνδυνο απόβλητο, έντυπο αναγνώρισης Νόμιμη Οδός Στόχος συλλογής: 70% επί των παραγόμενων ΑΛΕ Στόχος Αναγέννησης: τουλάχιστον το 80% επί των συλλεχθέντων
100 Ποσότητες και ποσοστά συλλογής ΑΛΕ συνολικά για την περίοδο 2004-2014 1 90 0,9 80 0,8 70 0,7 60 0,6 50 0,5 40 0,4 30 0,3 20 0,2 10 0,1 0 2004* 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Παραγ γή (σε ι. τ νους) Συ ογή (σε ι. τ νους) Στ ος Συ ογής (%) πίδοση Συ ογής (%) 0
Ποσότητες και ποσοστά αναγέννησης συλλεχθέντων ΑΛΕ συνολικά για την περίοδο 2004-2014 50 100% 45 90% 40 80% 35 70% 30 60% 25 50% 20 40% 15 30% 10 20% 5 10% 0 2004* 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 0% Συ ογή (σε ι. τ νους) ναγ ννηση (σε ι. τ νους) Στ ος ναγ ννησης (%) πίδοση ναγ ννησης (%)
Προβλήματα στη Διαχείριση των Αποβλήτων Ελαίων Χαρακτηριστικά Αποβλήτου, παράνομη διακίνηση Αδυναμία συστηματικών ελέγχων σε όλα τα στάδια Αδυναμία ενσωμάτωσης Λιπαντικών Ναυτιλίας
Άλλες Δράσεις Περιφέρειες, Σημεία Συλλογής Συλλέκτες, Συσκευές εντοπισμού, έλεγχος εντύπων Μονάδες αναγέννησης, στοιχεία Μητρώο παραγωγών
Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια Ναυτιλίας Λιπαντικά έλαια που αφορούν στη Ναυτιλία περίπου: 26.000 tn Παραγόμενα ΑΛΕ: 16.000 tn Στόχος Συλλογής: 11.000 tn Συλλογή ΑΛΕ από λιμάνια (2014): 900 tn Πηγή: Αποτελέσματα προγράμματος Elina
Απόβλητα Λιπαντικά Έλαια Ναυτιλίας, Νομοθεσία Παραλαβή υγρών αποβλήτων από τα πλοία, βάσει των οδηγιών 59/2000 και της 71/2007 της ΕΕ και της ΚΥΑ 8111.1/41/2009, ΦΕΚ 412Β/06-03-2009: οι κάτοχοι αποβλήτων μεριμνούν ώστε η επεξεργασία και η τελική διάθεση των αποβλήτων που παράγονται στα πλοία να διεξάγονται σύμφωνα με τον Νόμο 2939/2001 και ειδικότερα για την διαχείριση των ΑΛΕ με το ΠΔ 82/2004. ΚΥΑ 13588/725/2006 Ν. 4042/2012 συμμόρφωση με την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2008/98 Ε.Ε.: Απαγόρευση ανάμειξης επικινδύνων αποβλήτων ΠΔ 82/2004: Υποχρέωση Εναλλακτικής Διαχείρισης στους κατόχους Αποβλήτων (Λιπαντικών) Ελαίων (ΑΕ). Όμως: διαχωρισμός των ΑΕ δεν προβλέπεται από τη Marpol
Προβλήματα στη Διαχείριση των Αποβλήτων Ελαίων Ναυτιλίας Μη διαχωρισμός του Αποβλήτου Ενημέρωση Υποδομές υποδοχής Υποδομές πλοίων Επικάλυψη Αρμοδιοτήτων Ερμηνεία νομοθεσίας (κατά το δοκούν)
Εμπλεκόμενοι στη Διαχείριση των Αποβλήτων Ελαίων Ναυτιλίας Οι Οργανισμοί Λιμένων Το ΥΝΝΠ: Δ/νση Μελετών και κατασκευών πλοίων, Γεν. Γραμματεία Λιμένων Οι εταιρείες Ναυτιλίας Οι ανάδοχοι εργολάβοι συλλογής των Αποβλήτων
Ρόλος Οργανισμών Λιμένων Συνδετικός κρίκος, κομιστής πληροφοριών Ενημέρωση Έλεγχος, Σχέδια διαχείρισης, Συμβάσεις με εμπλεκομένους Υποδομές Λιμένα Επισημάνσεις, τροποποιήσεις
Ρόλος Συνδέσμων, Ενώσεων, Εταιρειών Ναυτιλίας Συνδετικός κρίκος, κομιστής πληροφοριών Ενημέρωση, εκπαίδευση Προώθηση περιβαλλοντικών δράσεων, παραδειγματισμός, εταιρική κοινωνική ευθύνη Καταγραφή αποτελεσμάτων Συνεργασία σε ευρύτερα θέματα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων
Πεπραγμένα Ε.Ο.ΑΝ. Συναντήσεις με εμπλεκόμενους (ΥΝΝΠ, HEC, ΣΕΕΝ) Οργάνωση σε συνεργασία με το ΣΕΔ 2 ημερίδων για το θέμα (μια με στόχο τα λιμάνια και μια με στόχο τα πλοία). Ενεργοποίηση ομάδας εργασίας για το θέμα με συμμετοχή: Δ/νσης μελετών και κατασκευών πλοίων Γεν. Γραμ. Λιμένων Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων Ένωση ΛΙΜένων Ελλάδος ΕΝΔΙΑΛΕ Οικολογική Εταιρεία Ανακύκλωσης ΥΠΕΝ, Τμήμα Ανακύκλωσης Εναλλακτικής Διαχείρισης ΕΟΑΝ
Προτεραιότητες Ε.Ο.ΑΝ. Ενημέρωση εμπλεκομένων, συναντήσεις Διερεύνηση κρίσιμων παραμέτρων Συντονισμός δράσεων Δημιουργία Κινήτρων (κυρίως οικονομικού χαρακτήρα) Διαχωρισμός στην πηγή, επίκεντρο το πλοίο Συνεργασία με ΥΝΝΠ (επίπεδο πολιτικής ηγεσίας) Μητρώο Αποβλήτων Πλοίων
Τι μέλλει γενέσθαι, τρεις δυνατότητες 1) Αλλαγή MARPOL Προτάσεις στην IMO και την Ε.Ε. για ρυθμίσεις στη διεθνή νομοθεσία της θάλασσας όπως τη Marpol. Η ηγετική θέση της ελληνικής ναυτιλίας μπορεί να σηματοδοτήσει πιθανές αλλαγές τουλάχιστον για τις χώρες της Ε.Ε.
Τι μέλλει γενέσθαι, τρεις δυνατότητες 2) Παρεμβάσεις σε Λιμένα Προτάσεις βελτίωσης των σχεδίων διαχείρισης, καθορισμό προδιαγραφών για την πληρότητα και επάρκεια των σχεδίων. Πρόβλεψη στις διοικητικές διαδικασίες στα λιμάνια της χωριστής διαχείρισης των ΑΛΕ κανονισμοί, έντυπα, συμφωνημένες διαδικασίες, συμβάσεις κ.α.). Προτάσεις βελτίωσης της τιμολογιακής πολιτικής, υιοθέτηση προσαρμοσμένης τιμολογιακής πολιτικής χρέωσης των παραγωγών (ΠΑΚ & ΑΛΕ). Ύπαρξη κατάλληλων υποδομών υποδοχής και μέσων παραλαβής των διαχωρισμένων ΑΛΕ. Χωριστή παράδοση των ΑΛΕ στους διαχειριστές αποβλήτων των λιμανιών.
Τι μέλλει γενέσθαι, τρεις δυνατότητες 3) Παρεμβάσεις στο πλοίο Διαχωρισμό των ΑΛΕ μέσα στα πλοία. Με τεχνικές παρεμβάσεις στα μηχανοστάσια πλοίων για διαχωρισμό στην πηγή των αποβλήτων (ΠΑΚ & ΑΛΕ). Με υιοθέτηση μέτρων, τεχνικών προδιαγραφών και ολοκληρωμένου Κώδικα Καλών Πρακτικών στα πλοία και τους διαχειριστές των αποβλήτων (ΠΑΚ & ΑΛΕ).
Πρόταση Ε.Ο.ΑΝ. Εστίαση στα πλοία της Ελληνικής Ακτοπλοΐας (άμεσα και σίγουρα αποτελέσματα) Χωριστή συλλογή ΑΛΕ στο πλοίο τεχνικές επεμβάσεις, εγκατάσταση ιδιαίτερων δικτύων και αντλιών παράδοσης Κόστος ανά πλοίο περίπου 7000 Ενίσχυση από ΕΣΠΑ (για 40 πλοία και 100% κάλυψη = 280.000 )
ΚΥΚΛΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Απαιτήσεις νομοθεσίας Αυξανόμενο κόστος διαχείρισης με παραδοσιακούς τρόπους Ο ρυπαίνων πληρώνει Απαιτήσεις πιστοποίησης Αλυσίδα Για το σύνολο των αποβλήτων Για το σύνολο των εμπλεκομένων
Προσαρμογή Δέσμευση και όραμα Συναλλαγές και προμήθειες που δημιουργούν μικρότερο πρόβλημα Προδιαγραφές, Συμβάσεις, δίκαιη τιμολόγηση, νέο πελατολόγιο Ανάπτυξη με άλλους όρους Ολιστική αντιμετώπιση των περιβαλλοντικών θεμάτων Συμμετοχή όλων, Δικτύωση
Χρηματοδοτικά εργαλεία Υποδομές για τη χωριστή συλλογή αποβλήτων Υποδομές για την επεξεργασία Ηλεκτρονική παρακολούθηση ή/και καταγραφή παραγωγής, συλλογής - μεταφοράς αποβλήτων Ενεργειακή αξιοποίηση Εκπαίδευση εμπλεκομένων Επικοινωνία Δίκτυα
Win win Καινοτομία, πρωτοπορία Συμμόρφωση, περηφάνια επιτυχία Επικοινωνιακό όφελος, αντίκτυπο (διεθνές επίπεδο) Πράσινο σημείο για απόβλητα πλοίων Δίκτυο κυκλικής οικονομίας : Δήμος, λιμάνι, πλοία, βιομηχανία, ναυπηγοεπισκευή Επέκταση σε επιχειρήσεις
empa.eoan.gr www.grecycle.gr Σας ευχαριστώ Για πληροφορίες: www.eoan.gr