Τοποθετήσεις της ΠΕΟ στην συνάντηση των κοινωνικών εταίρων με εκπροσώπους της E.E, E.K.T. και Δ.Ν.Τ ( 5-7-2012). Οικονομική Ανάπτυξη και Κοινωνική Συνοχή Η οικονομική ύφεση, ως αποτέλεσμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, είχε ως αποτέλεσμα την μείωση της απασχόλησης, την αύξηση της ανεργίας και την δραστική μείωση των εσόδων του κράτους. Επιπρόσθετα η Κυπριακή Δημοκρατία έχει επιβαρυνθεί δυσβάστακτα λόγω της έκθεσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Κύπρου στις εξελίξεις στην Ελλάδα. Η ΠΕΟ από την αρχή της εμφάνισης των επιπτώσεων της κρίσης είχε την τοποθέτηση ότι θα πρέπει με πνεύμα ευθύνης και συναίνεσης να συμβάλλουμε όλοι στην αντιμετώπιση των προβλημάτων. Ταυτόχρονα όμως στις όποιες θυσίες χρειάζεται να γίνουν, θα πρέπει να κυριαρχεί η κοινωνική αλληλεγγύη και η κοινωνική δικαιοσύνη. Τα όποια βάρη, πρέπει να επωμισθεί η κυπριακή κοινωνία σήμερα, πρέπει να κατανέμονται δίκαια με βάση την αντοχή και τις δυνατότητες της κάθε κοινωνικής ομάδας. Ο συσσωρευμένος πλούτος που συσσωρεύτηκε ασφαλώς στις περιόδους ανάπτυξης με την εργασία των εργαζομένων, θα πρέπει να συνεισφέρει πολύ πιο αποφασιστικά στην αντιμετώπιση των δυσκολιών. Το δεύτερο σημείο που θέλουμε εξαρχής να σημειώσουμε είναι το γεγονός ότι στην Κύπρο υπάρχει μια ισχυρή παράδοση κοινωνικού διαλόγου και κοινωνικής συναίνεσης, συλλογικών διαπραγματεύσεων και συλλογικών συμφωνιών. Αυτή η παράδοση έχει σφυρηλατηθεί σε πολύ αντίξοες συνθήκες διαχρονικά, διαμέσου συμφορών και καταστροφών που βίωσε η πατρίδα μας τα τελευταία χρόνια και θεωρούμε εξαιρετικής σημασίας προτεραιότητα την διατήρηση και την ενίσχυση αυτής της παράδοσης και μέσα στις σημερινές δύσκολες οικονομικές συγκυρίες. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι η αντιμετώπιση των εκπροσώπων του μηχανισμού στήριξης που έχει δημιουργήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου θα είναι αντιμετώπιση εταίρων που σέβονται τις παραδόσεις της Κυπριακής κοινωνίας και εκτιμούν το πνεύμα διαλόγου και συναίνεσης που διακρίνει τις κοινωνικές και τις εργασιακές σχέσεις στον τόπο μας. Τυχών διαφορετική αντιμετώπιση θα είναι πλήγμα για την κοινωνική σταθερότητα και όχι μόνο δεν θα
2 λειτουργήσει ευεργετικά για την αντιμετώπισης των προβλημάτων που έχει σήμερα η κυπριακή κοινωνία αλλά μάλλον το αντίθετο. Επανάκαμψη της οικονομίας μπορεί να επιτευχθεί εφόσον υπάρξει σταθερή ανάπτυξη, με επενδύσεις που θα διευρύνουν τον παραγόμενο πλούτο, και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Το πακέτο της Κυβέρνησης για τόνωση της ανάπτυξης είναι στη σωστή κατεύθυνση. - Χρειάζεται να μειωθούν τα επιτόκια των τραπεζών για να αυξηθεί η ρευστότητα. Χωρίς επαρκή και με λογικό κόστος χρηματοδότησης των επιχειρήσεων και της οικονομίας, η ανάπτυξη θα είναι ανέφικτη - Χρειάζεται να προστατευτεί ο ρόλος και ο χαρακτήρας των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων και γενικά να γίνει σεβαστή η προσφορά του Συνεργατισμού στο τόπο μας. -Χρειάζεται να επιταχυνθεί η υλοποίηση όλων αυτών των έργων και να περιοριστούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και τα κωλύματα. Δικαιότερη κατανομή βαρών Χρειάζεται να συνεχίσει η πολιτική στήριξης των πιο αδύνατων ομάδων του πληθυσμού και γενικά να προστατευτούν τα εισοδήματα των εργαζομένων, ως μέτρο στήριξης της καταναλωτικής δυνατότητας και ρευστότητας στην οικονομία. Χρειάζεται μεγαλύτερη και πιο ουσιαστική συμβολή του συσσωρευμένου πλούτου στην προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης. Γενικό Σχέδιο Υγείας (ΓΕΣΥ) Η ΠΕΟ θεωρεί την υλοποίηση του ως θέμα υψίστης κοινωνικής προτεραιότητας. Χαιρετίζουμε το γεγονός ότι προωθείται η υλοποίηση του. Συμμετέχουμε δημιουργικά στο κοινωνικό διάλογο που αναπτύσσεται ώστε τα ζητήματα που εκκρεμούν, να συμφωνηθούν το συντομότερο στη βάση των αρχών πάνω στις οποίες ήδη έχει επιτευχθεί κοινωνική συναίνεση.
3 Πάταξη Φοροδιαφυγής Φοροεισπρακτική Ικανότητα Κράτους Πάγιο και διαχρονικό αίτημα της ΠΕΟ. Είναι μια ανοικτή πληγή για τα δημόσια οικονομικά εδώ και δεκαετίες. Δεν αποτελεί μόνο ζήτημα εξεύρεσης περισσότερων πόρων. Είναι ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης και αλληλεγγύης και συνεπώς, η αποφασιστική αντιμετώπιση της αποτελεί και ουσιώδη μέτρο κοινωνικής πολιτικής. Είναι θετικό ότι για 1 η φορά ψηφίστηκαν μέτρα για πάταξη της φοροδιαφυγής. Χρειάζεται όμως να προχωρήσουμε πιο αποφασιστικά και με πιο πρακτικό τρόπο. Ενδυνάμωση φοροεισπρακτικής ικανότητας του κράτους Είναι απαράδεκτο το κράτος να μην μπορεί να εισπράξει τα οφειλόμενα. Σήμερα υπάρχουν 422 εκ. οφειλόμενοι φόροι συν 170 εκ. τόκοι που είναι εισπράξιμοι. Χρειάζεται να επισπευθεί και να γίνει πιο αποτελεσματική η διαδικασία είσπραξης ανείσπρακτων φόρων. Χρειάζεται να ψηφιστεί άμεσα απαραίτητο νομικό πλαίσιο που θα δίνει τις εξουσίες και την δυνατότητα στο Τμήμα Εσωτερικών Προσόδων να κυνηγήσει αποτελεσματικά τους φοροφυγάδες. Σε αυτή τη κατεύθυνση θα βοηθήσουν τα Νομοσχέδια που έχει επανακαταθέσει η Κυβέρνηση στα πλαίσια του πρόσφατου πακέτου μέτρων. Ανεργία - Αποτελεί αυτή τη στιγμή το πιο σοβαρό πρόβλημα. Είναι αποτέλεσμα της μείωσης του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας της Κύπρου που επηρεάστηκε από την παγκόσμια οικονομική κρίση. Η αντιμετώπιση της ανεργίας πρέπει να κινηθεί προς δύο κατευθύνσεις : Πρωτίστως μέσω της Ανάπτυξης, που θα φέρει νέες θέσεις εργασίας και β) με την εκπόνηση προγραμμάτων και μέτρων που συμβάλλουν στη συγκράτηση της ανεργίας. Για την αναχαίτιση της ανεργίας, το Υπουργείο Εργασίας σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους έχει πάρει συγκεκριμένα μέτρα που έχουν βοηθήσει. Είναι όμως αναγκαίο να υιοθετηθούν περισσότερα.
4 Εισηγούμαστε: - Έμφαση στον τομέα της Έρευνας και παροχή κινήτρων σε ερευνητικά κέντρα για να εργοδοτήσουν νέους με αυξημένα ακαδημαϊκά προσόντα που σήμερα είναι άνεργοι. - Εμπλοκή και ενεργός συμμετοχή του κοινωνικού τομέα της οικονομίας με βάση προγράμματα που δεν θα έχουν ως μόνο κριτήριο το κέρδος ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας για τους άνεργους που θα έχουν και το στοιχείο της κοινωνικής εργασίας -Ρήτρα απασχόλησης ώστε η χρησιμοποίηση δημόσιων πόρων από επιχειρήσεις να συνοδεύεται απαραίτητα από υποχρέωση δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. -Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας για νέους πτυχιούχους σε θέματα ενέργειας, περιβάλλοντος και νέων τεχνολογιών. -Πρόγραμμα επιδότησης της επαγγελματικής κατάρτισης για νέους επιστήμονες και μακροχρόνια ανέργους. -Πρόγραμμα ενθάρρυνσης της νεανικής επιχειρηματικότητας Χρειάζεται επίσης να προωθηθούν περαιτέρω μέτρα κοινωνικής στήριξης μακροχρόνια ανέργων. Στην αύξηση της ανεργίας, καθοριστικό ρόλο έχει η συνειδητή τακτική των εργοδοτών, να στρέφονται στην εισαγωγή φτηνής εργατικής δύναμης από το εξωτερικό και να αντικαθιστούν μόνιμες και ρυθμισμένες θέσεις εργασίας με εργασία χωρίς δικαιώματα. Αυτή η στάση συνδέεται με μια γενικότερη προσπάθεια από πλευράς εργοδοτών να χρησιμοποιήσουν την κρίση για να προωθήσουν την απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και να επιτεθούν στα δικαιώματα των εργαζομένων και στις συλλογικές συμβάσεις. Εργασιακές Σχέσεις Για την ανάκαμψη της οικονομίας χρειάζεται να υπάρχει εργατική ειρήνη. Αυτή επιτυγχάνεται με την απρόσκοπτη λειτουργία του συστήματος εργασιακών σχέσεων το οποίο έχουμε κτίσει με πολλούς αγώνες και συλλογική εργασία και βασίζεται στο σεβασμό των θεσμών από όλους, στην συνεργασία των κοινωνικών εταίρων και στη λειτουργία των ελευθέρων συλλογικών διαπραγματεύσεων και των συλλογικών συμβάσεων εργασίας
5 Βασική προτεραιότητα της ΠΕΟ στις σημερινές συνθήκες είναι η προστασία της απασχόλησης και της εφαρμογής των συλλογικών συμβάσεων, οι οποίες λόγω κυρίως της υπερπροσφοράς φτηνής εργατικής δύναμης από το εξωτερικό, παραβιάζονται συστηματικά. Επιδιώκουμε την δημιουργία προϋποθέσεων για αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου της αντικατάστασης μόνιμων και σταθερών θέσεων εργασίας με φτηνή και απροστάτευτη εργασία. Θεωρούμε ότι η πρόσφατη ψήφιση του νομικού πλαισίου για την νομοθετική ενίσχυση του δικαιώματος οργάνωσης και διεύρυνσης του δικαιώματος πρόσβασης των αντιπροσώπων των εργαζομένων, αποτελεί μια σημαντική θετική εξέλιξη προς αυτή τη κατεύθυνση. Μπορεί αυτή η Νομοθεσία να καταστεί ένα χρήσιμο και αποτελεσματικό εργαλείο για την οργάνωση και προστασία των εργαζομένων, που είναι εξαιρετικής σημασίας ειδικότερα σήμερα. Στη σωστή κατεύθυνση είναι και η ψήφιση του Νόμου για τις Κοινωνικές Ασφαλίσεις που πρότεινε η Κυβέρνηση μετά από διαβούλευση με το συνδικαλιστικό κίνημα, ώστε να υποχρεώνονται οι εργοδότες να δηλώνουν την εργοδότηση εργαζομένων, από την πρώτη μέρα. Πρόκειται για ένα μέτρο που συμβάλλει στην καταπολέμηση της παράνομης και αδήλωτης απασχόλησης. Πέραν τούτων διεκδικούμε τα εξής: -Να δοθεί νομοθετικά η δυνατότητα στον εκάστοτε Υπουργό Εργασίας, να επεκτείνει με διάταγμα, την εφαρμογή της συλλογικής σύμβασης ενός κλάδου σε όλο τον κλάδο και να καθιστά την εφαρμογή της υποχρεωτική. -Να επεκταθεί σε όλους τους τομείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα η υποχρέωση των εργοληπτών έργων δημοσίου να τηρούν τις συλλογικές συμβάσεις και μόνο τότε να δικαιούνται να αναλάβουν έργα. -Οι εργολήπτες έργων του δημοσίου όταν και εφόσον θα χρειάζονται προσωπικό γι αυτά τα έργα να έχουν υποχρέωση να απευθύνονται στις δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης και όχι να απευθύνονται σε σκλαβοπάζαρα για φτηνή εργατική δύναμη. -Να προχωρήσει με γρήγορους ρυθμούς η διαδικασία πιστοποίησης προσόντων σε διάφορες ειδικευμένες θέσεις εργασίας ώστε να περιοριστεί η ασυδοσία της εργοδότησης ανθρώπων με μοναδικό κριτήριο την τιμή της εργασίας τους.
6 Διαρθρωτικά Ζητήματα Ανταγωνιστικότητα Δεν επιτυγχάνεται με τη μείωση των μισθών ή την περικοπή της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ), αφού ελάχιστα επηρεάζουν το συνολικό κόστος. Άλλωστε κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε φαύλο κύκλο. Η βελτίωση της ανταγωνιστικότητας πρέπει να αναζητηθεί σε άλλους παράγοντες, τις διαρθρωτικές αδυναμίες της οικονομίας, τη χαμηλή παραγωγικότητα κτλ Η αύξηση της παραγωγικότητας είναι ο πιο σημαντικός τομέας, ιδιαίτερα σήμερα που η παγκόσμια κρίση έχει επηρεάσει τους περισσότερους κλάδους της οικονομίας. Χρειάζονται μέτρα προς την κατεύθυνση : - Αύξηση του τεχνολογικού επιπέδου των επιχειρήσεων - Βελτίωση του επιπέδου οργάνωσης και διεύθυνσης των επιχειρήσεων - Βελτίωση της κατάρτισης του ανθρώπινου δυναμικού - Βελτίωση συνθηκών εργασίας Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ) Η Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή (ΑΤΑ), είναι ένας θεσμός που έχει αποδειχθεί ωφέλιμος τόσο για την οικονομία της Κύπρου, όσο και για τους εργαζόμενους. Έχει συμβάλει αποφασιστικά στην εξασφάλιση της εργατικής ειρήνης για τόσα χρόνια. Η ΠΕΟ συμμετέχει στον διάλογο που άνοιξε η Κυβέρνηση για μεταρρύθμιση της Αυτόματης Τιμαριθμικής Αναπροσαρμογής (ΑΤΑ) με στόχο να την καταστήσει δικαιότερη. Η συμμετοχή μας στο διάλογο στοχεύει στη διαφύλαξη και βελτίωση του θεσμού και όχι την υπόσκαψη του. Δεν πρόκειται να συνεναίνεσουμε, ούτε πρόκειται να αποδεχτούμε κατάργηση ή ακρωτηριασμό του θεσμού με τρόπο που να υποσκάπτεται ο ρόλος του ως μηχανισμός αναπλήρωσης της αγοραστικής αξίας των μισθών.
7 Βιωσιμότητα συνταξιοδοτικού συστήματος Έχουμε ήδη πάρει συγκεκριμένα και πολύ αποφασιστικά μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση - Όσον αφορά στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, μετά από διάλογο και αναλογιστικές μελέτες, έχουν παρθεί συγκεκριμένες αποφάσεις με την ομοφωνία των κοινωνικών εταίρων που προνοούν γενναίες αυξήσεις των εισφορών, οι οποίες διασφαλίζουν για τις επόμενες δεκαετίες την βιωσιμότητα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων, χωρίς να μειώνονται οι συντάξεις και χωρίς αύξηση του όριο αφυπηρέτησης. Είναι σημαντικό ότι προβλέπεται η εξέταση της κατάστασης κάθε 3 χρόνια - Όσον αφορά στον δημόσιο τομέα, έγιναν σημαντικές μεταρρυθμίσεις τα τελευταία χρόνια. (3% μόνιμη συνεισφορά δημοσίων υπαλλήλων για σκοπούς σύνταξης,1,25% αύξηση συνεισφοράς Ταμείου χήρωνορφανών,έκτακτη Κλιμακωτή συνεισφορά δημοσίων υπαλλήλων που φτάνει μέχρι 3,5%,Μείωση 10% κλιμάκων εισδοχής δημοσίων υπαλλήλων. Ένταξη νεοεισερχομένων στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων. Κατάργηση φαινομένου πολλαπλών συντάξεων) - Με την συμφωνία για ένταξη των νεοεισερχόμενων στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων καθώς και τις αυξήσεις στις εισφορές των υφιστάμενων, αναμένεται μειωθεί σημαντικά το δημοσιονομικό κόστος. Υπολογίζεται όφελος 2% του ΑΕΠ μέχρι το 2060 Όριο Αφυπηρέτησης Έχουν γίνει δραματικές μεταρρυθμίσεις και σε αυτό το θέμα τα τελευταία χρόνια. Το όριο αφυπηρέτησης έχει αυξηθεί από τα 60 στα 63 σε όλο το δημόσιο τομέα και έχει ευθυγραμμιστεί με το όριο εθελοντικής αφυπηρέτησης υπό προϋποθέσεις, στον ιδιωτικό τομέα. Αποτελεί ζήτημα τεράστιας σημασίας για τα συνδικαλιστικά και κοινωνικά δικαιώματα των εργαζομένων. Για οποιαδήποτε διαφοροποίηση του πρέπει απαραίτητα να προηγηθούν μελέτες, έρευνες, προβληματισμός και βαθύς κοινωνικός διάλογος. Χρειάζεται σε κάθε
8 περίπτωση να αναζητηθούν λύσεις κοινωνικά ισορροπημένες, οι οποίες θα είναι και κοινωνικά αποδεκτές. Οποιαδήποτε τυχόν προσπάθεια επιβολής αύξησης στο όριο αφυπηρέτησης σήμερα, με πρόσχημα το υπαρκτό πρόβλημα της δημογραφικής γήρανσης, δεν έχει τεκμηριωθεί ποτέ ότι αποτελεί σημαντικό παράγοντα διασφάλισης της βιωσιμότητας των συνταξιοδοτικών ταμείων. Είναι όμως σίγουρο ότι θα επιδεινώσει το πρόβλημα της ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων και των ηλικιωμένων εργαζομένων που είναι κοντά στο όριο και θα πλήξει ένα σημαντικό δικαίωμα για κάθε εργαζόμενο. Όσον αφορά τα ωφελήματα του Ταμείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων και τον κίνδυνο φτώχειας μερίδας των συνταξιούχων είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε μια ολοκληρωμένη πρόταση μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος που να ενσωματώνει και την κοινωνική πολιτική του κράτους ώστε να διασφαλίζει αποτελεσματικά κάποιες ευάλωτες ομάδες εργαζομένων από τον κίνδυνο φτώχειας Ημικρατικοί Οργανισμοί Οργανισμοί Κοινής Ωφέλειας Από θέση αρχής στηρίζουμε το θεσμό και το ρόλο των Οργανισμών Κοινής Ωφέλειας και το χαρακτήρα που έχουν στην κοινωνία ως φορείς σταθερότητας, ευημερίας και αναπτυξιακής ώθησης. Υποστηρίζουμε ότι οι Οργανισμοί Κοινής Ωφέλειας πρέπει να έχουν δημόσιο χαρακτήρα και να είναι κάτω από τον έλεγχο της κοινωνίας ώστε να διασφαλίζεται ότι θα είναι κοινωνικά τα οφέλη από την λειτουργία τους. -Στην Κύπρο επιλέχτηκε η μορφή των Ημικρατικών Οργανισμών που λειτούργησε με μεγάλη επιτυχία και είχε ως αποτέλεσμα να έχουμε ψηλής ποιότητας υπηρεσίες σε λογικό κόστος και λογικές τιμές. -Οι Οργανισμοί αυτοί όχι μόνον συμβάλλουν στην παροχή υπηρεσιών ψηλής ποιότητας σε ανταγωνιστικές τιμές, αλλά και στην στήριξη του προϋπολογισμού του κράτους με τα πλεονάσματα τους. -Η ΠΕΟ απορρίπτει οποιαδήποτε προσπάθεια για αλλαγή του δημόσιου χαρακτήρα τους και ιδιωτικοποίηση του εθνικού πλούτου και
9 παραχώρησης τους στο ιδιωτικό κεφάλαιο που θα έχει ως μοναδικό σκοπό το κέρδος. -Είναι γεγονός ότι στο υφιστάμενο θεσμικό και νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας τους υπάρχουν δυσλειτουργικά στοιχεία σε ορισμένους Ημικρατικούς Οργανισμούς που περιορίζουν τις δυνατότητες τους στο πλαίσιο του ελεύθερου ανταγωνισμού. Γι αυτό ζητούμε μεταρρύθμιση αυτού του πλαισίου που να τους καθιστά ακόμα πιο ευέλικτους και ανταγωνιστικούς χωρίς να χάνεται ο κοινωνικός έλεγχος και ο δημόσιος κοινωφελές χαρακτήρας τους. Όσον αφορά τους Ημικρατικούς Οργανισμούς που δημιουργήθηκαν για να βοηθούν την πιο αποτελεσματική λειτουργία του κράτους σε πιο εξειδικευμένους τομείς, και αυτών η λειτουργία αποδεικνύεται πολύ χρήσιμη, και θα πρέπει να συνεχίσουν την λειτουργία τους.