ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΤ ΕΝΔΙΑΜΕΗ ΔΙΑΥΕΙΡΙΣΙΚΗ ΑΡΥΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΗΠΕΙΡΟΤ Σίηινο Έξγνπ: «Μειέηε απνηύπωζεο ελεξγεηαθνύ ράξηε (ηζνδπγίνπ) ηεο Πεξηθέξεηαο Ηπείξνπ θαη ηωλ απνζεκάηωλ αλαλεώζηκωλ πεγώλ ελέξγεηαο» ΠΕΡΙΛΗΦΗ - ΣΕΛΙΚΟ ΠΑΡΑΔΟΣΕΟ Eurotec AE Κέληξν Αλαλεώζηκωλ Πεγώλ Ελέξγεηαο Αλη.Τξίηζε 21 570 01 Θεζ/λίθε 19 ν ρικ Λ. Μαξαζψλνο, Πηθέξκη 190 09 Δεκέμβριος 2011
ΠΕΡΙΛΗΦΗ Τν έξγν έρεη σο ζηφρν ηελ εθηίκεζε ηνπ δπλακηθνχ αλάπηπμεο ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο ζηελ Πεξηθέξεηα Ηπείξνπ γηα ειεθηξνπαξαγσγή θαη ζπκπαξαγσγή, κε ηελ νξγάλσζε θαη εθκεηάιιεπζε ελφο Γεσγξαθηθνχ Σπζηήκαηνο Πιεξνθνξηψλ θαη ππνινγηζηηθψλ κνληέισλ. Δπίζεο, ηε δηεξεχλεζε φισλ ησλ παξακέηξσλ πνπ ζρεηίδνληαη κε ηελ αλάπηπμή ηνπο, φπσο ε νηθνλνκηθή ηνπο βησζηκφηεηα, ε ζπκβαηφηεηα θαη ζπκπιεξσκαηηθφηεηα κε ηελ αληίζηνηρε πνιηηηθή γηα ην πεξηβάιινλ, ην ζρεδηαζκφ ησλ ρξήζεσλ γεο, ηελ νηθνλνκηθή αλάπηπμε ηεο πεξηνρήο θ.ιπ. Τν έξγν θαηαγξάθεη ην δηαζέζηκν θαζψο θαη ην ηερληθννηθνλνκηθά εθκεηαιιεχζηκν δπλακηθφ ησλ ΑΠΔ ζηελ πεξηνρή. Οη ηερλνινγίεο πνπ εμεηάδνληαη είλαη: Η αηνιηθή ελέξγεηα, φπνπ πεξηιακβάλνληαη αηνιηθά πάξθα κηθξνχ θαη κεζαίνπ κεγέζνπο ( > 5 MW) Τα κηθξά πδξνειεθηξηθά έξγα φπνπ πεξηιακβάλνληαη έξγα πνπ εθκεηαιιεχνληαη ηελ άκεζε ξνή (run off) ησλ πδαηνξεπκάησλ. Η ειηαθή ελέξγεηα, φπνπ πεξηιακβάλεηαη φιν ην εχξνο ησλ πηζαλψλ εθαξκνγψλ θσηνβνιηατθψλ (απφ κηθξά ζπζηήκαηα ζε ζηέγεο νηθηψλ κε ηζρχ κηθξφηεξε απφ 10 KWp, κέρξη κεγάια πάξθα κε ηζρχ πάλσ απφ 5 MWp) Η βηνκάδα, φπνπ πεξηιακβάλεηαη ε νινθιεξσκέλε ελεξγεηαθή εθκεηάιιεπζε ησλ αγξνηηθψλ ππνιεηκκάησλ, ηεο θηελνηξνθίαο θαη ηεο αγξνηηθήο βηνκεραλίαο γηα παξαγσγή ειεθηξηζκνχ. Σηελ Πεξηθέξεηα ππάξρεη έληνλν επελδπηηθφ ελδηαθέξνλ γηα έξγα ΑΠΔ, ρσξίο φκσο απηφ λα έρεη νδεγήζεη ζε αληίζηνηρνπ κεγέζνπο θαηαζθεπή θαη ιεηηνπξγία λέσλ έξγσλ. Απφ ηε δηαπίζησζε απηή εμαηξνχληαη ηα πδξνειεθηξηθά έξγα φπνπ ιεηηνπξγνχλ κηθξά έξγα ηδησηψλ θαη κεγάια έξγα ηδηνθηεζίαο θαη δηαρείξηζεο ηεο ΓΔΗ, ελψ ππάξρνπλ θαη αξθεηά έξγα πνπ βξίζθνληαη ζε δηάθνξεο θάζεηο σξίκαλζεο. Ωο πξνο ηελ πθηζηάκελε ππνδνκή, ε Πεξηθέξεηα Ηπείξνπ ραξαθηεξίδεηαη απφ ηελ ειεθηξνπαξαγσγή κεγάισλ πδξνειεθηξηθψλ ζηαζκψλ ηεο ΓΔΗ, ιφγσ ησλ δηαζέζηκσλ πδάησλ ησλ πνηακψλ Αψνπ, Αξάρζνπ θαη Λνχξνπ. Δπί ηνπ ζπλφινπ ηεο ηζρχνο ησλ ιεηηνπξγνχλησλ κηθξψλ πδξνειεθηξηθψλ έξγσλ ηνπ Δζληθνχ Γηαζπλδεδεκέλνπ Σπζηήκαηνο Μεηαθνξάο, ην 25% βξίζθεηαη ζηελ Πεξηθέξεηα Ηπείξνπ. Ωο απνηέιεζκα, έλα ζεκαληηθφ κέξνο ησλ θνξηίσλ ηεο δήηεζεο ελέξγεηαο ηεο Πεξηθέξεηαο θαιχπηεηαη απφ ηνπο ηνπηθνχο πδξνειεθηξηθνχο ζηαζκνχο ελψ ζηηο πεξηφδνπο αηρκήο, ε πεξηθέξεηα εμάγεη θαζαξή ελέξγεηα πξνο ην ζχζηεκα. Με βάζε ηελ ππάξρνπζα δνκή ηνπ Σπζηήκαηνο Μεηαθνξάο, δελ αλακέλεηαη λα εκθαληζηνχλ ηδηαίηεξα πξνβιήκαηα απφ ηε ζχλδεζε παξαγσγψλ ΑΠΔ (ζχκθσλα κε ηνπο φξνπο ζχλδεζεο πνπ έρνπλ δνζεί έσο ηψξα), αιιά θαη γηα επηπιένλ κειινληηθή ηζρχ, αλ ζεσξεζεί ε ίδηα ινγηθή δηαδηθαζίαο ζχλδεζεο πνπ θαηά βάζε πινπνηείηαη ζε πθηζηάκελνπο ππνζηαζκνχο ή θαη θαηαζθεπή λέσλ ππνζηαζκψλ γηα απνθιεηζηηθή ρξήζε απφ ηνπο παξαγσγνχο ΑΠΔ. Σρεηηθά κε ηελ εθηίκεζε ηνπ ζεσξεηηθνχ δπλακηθνχ: Γηα ηελ αηνιηθή ελέξγεηα, ην ζχλνιν ηεο ηζρχνο ησλ έξγσλ πνπ βξίζθνληαη ζε θάπνηα θάζε σξίκαλζεο θαη δελ πξνβιέπεηαη, καθξνζθνπηθά, λα 1
αληηκεησπίδνπλ δεηήκαηα εγγχηεηαο ή επηθάιπςεο κε θαηαγεγξακκέλεο πεξηνρέο εηδηθψλ ρξήζεσλ θαη πξνζηαζίαο είλαη 222 ΜW, ελψ ε αληίζηνηρε ησλ πηζαλψλ έξγσλ πνπ πξνθχπηνπλ ζπκπιεξσκαηηθά είλαη 741 MW. Καηά ζπλέπεηα, πξνθχπηεη έλα φξην ξεαιηζηηθά δηαζέζηκεο ηζρχνο θνληά ζηα 1000 MW γηα φιε ηελ Πεξηθέξεηα Ηπείξνπ, ελψ ην αηνιηθφ δπλακηθφ πξνο αμηνπνίεζε βξίζθεηαη, ζε κεγάιν βαζκφ, ζηνπο Γήκνπο Ηγνπκελίηζαο, Σνπιίνπ, Φηιηαηψλ θαη Πάξγαο. Η ηζρχο απηή δηπιαζηάδεηαη αλ δε ζπκπεξηιεθζεί θακία, έζησ θαη ππνζεηηθή, θαηεγνξηνπνίεζε γηα ηε ζέζε ησλ ππνςήθηψλ εγθαηαζηάζεσλ (ζπλνιηθά 426 MW έξγσλ ζε σξίκαλζε θαη 1521 MW πηζαλψλ έξγσλ), δίλνληαο έλα φξην ελ δπλάκεη ζεσξεηηθνχ δπλακηθνχ 2000 MW πεξίπνπ. Γηα ηε βηνκάδα ζην ζχλνιφ ηεο, ην αλψηαην ελ δπλάκεη δπλακηθφ αληηζηνηρεί ζε αλψηαηε αλεγκέλε ηζρχ (ειεθηξηζκφο + ζεξκφηεηα) 71 MW. Όζνλ αθνξά ζην δηαζέζηκν δπλακηθφ ηεο πγξήο βηνκάδαο απηφ είλαη θαη ειάρηζηνλ 13 MW. Σε αληίζεζε κε ηηο εθηηκήζεηο γηα ηηο άιιεο ΑΠΔ, ε ηζρχο απηή κπνξεί άκεζα λα πξνσζεζεί θαη λα εγθαηαζηαζεί δεδνκέλεο ηεο σξηκφηεηαο ησλ ζρεηηθψλ έξγσλ. Γηα ηα κηθξά πδξνειεθηξηθά έξγα εθηηκάηαη φηη ην ζπλνιηθφ δπλακηθφ δελ ππεξβαίλεη ην ήδε εθδεισζέλ επελδπηηθφ ελδηαθέξνλ θαη ηα πξνγξακκαηηδφκελα ή ζε ιεηηνπξγία έξγα. Γεληθφηεξα, ε ζεκεηαθή θχζε ηνπ δπλακηθνχ γηα κηθξά Υ/Η έξγα δελ επηηξέπεη ηε καθξνζθνπηθή εθηίκεζε ηνπ δπλακηθνχ, εάλ κάιηζηα δελ ζπλδπάδεηαη κε ηελ νινθιεξσκέλε κειέηε θάζε ιεθάλεο μερσξηζηά. Τν ζχλνιν ηεο δηαζέζηκεο ηζρχνο γηα κηθξά ΥΗΔ είλαη 120 MW πεξίπνπ. Γηα ηα θωηνβνιηαϊθά, ιακβάλνληαο ππφςε ην ζεσξεηηθφ δπλακηθφ αιιά θαη βαζηθέο εθηηκήζεηο γηα ηνπο πεξηνξηζκνχο ηεο βέιηηζηεο απφιεςήο ηνπ, θξίλεηαη αλαγθαία θαη εθηθηή ε πηνζέηεζε πεξηθεξεηαθψλ ζηφρσλ πνπ μεθηλνχλ θαη ειάρηζηνλ απφ ηα 160 MW p (ζπληεξεηηθφ ζελάξην) θαη θηάλνπλ κέρξη ηα 330 MW p (ζελάξην απμεκέλεο δηείζδπζεο). Τν βαζηθφ εξγαιείν γηα ηελ εθηίκεζε ηεο βέιηηζηεο ρσξνηαμηθήο θαη πεξηβαιινληηθήο έληαμεο ησλ έξγσλ ΑΠΔ πνπ ζα αλαπηπρζνχλ, είλαη ην Δηδηθφ Πιαίζην γηα ην Φσξνηαμηθφ Σρεδηαζκφ θαη Αεηθφξνπ Αλάπηπμεο ησλ Αλαλεψζηκσλ Πεγψλ Δλέξγεηαο (ΔΠΦΣΑΑ-ΑΠΔ), φπσο απηφ έρεη θαζνξηζηεί θαη ηξνπνπνηεζεί ηα ηειεπηαία ηέζζεξα ρξφληα. Σην εηδηθφ πιαίζην θαζνξίδνληαη νη βαζηθέο παξάκεηξνη γηα ηε ρσξνηαμηθή έληαμε ησλ κνλάδσλ ΑΠΔ γηα ειεθηξνπαξαγσγή, ελψ ζηηο ππνζηεξηθηηθέο ηνπ κειέηεο εθηηκψληαη ηα βαζηθά δεδνκέλα θαη αξρέο πνιηηηθήο. Σρεηηθά κε ηηο επηηξεπφκελεο ρξήζεηο ζε φηη αθνξά έξγα ΑΠΔ ζηελ Πεξηθέξεηα ειέγρζεθαλ νη πεξηνξηζκνί πνπ πξνθχπηνπλ απφ δηαηάγκαηα ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ θαη Δζληθψλ Πάξθσλ θαζψο θαη ησλ ζεζκνζεηεκέλσλ ΓΠΣ/ΣΦΟΟΑΠ ησλ ΟΤΑ ηεο πεξηθέξεηαο. Καηά ηελ εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ ηνπ παξφληνο έξγνπ θαη ηε δηεξεχλεζε πηζαλφλ επηπιένλ θξηηεξίσλ απνθιεηζκνχ ρξεζηκνπνηήζεθε ε Σηξαηεγηθή Μειέηε Πεξηβαιινληηθψλ Δπηπηψζεσλ ηνπ ΔΠΦΣΑΑ-ΑΠΔ. Η κειέηε απηή ππήξμε ε πιεζηέζηεξε πεγή αλαθνξάο δεδνκέλνπ φηη ην παξφλ έξγν κπνξεί λα ζεσξεζεί ζε κεγάιν βαζκφ, εμεηδίθεπζε ηνπ ΔΠΦΣΑΑ-ΑΠΔ γηα ηελ πεξηθέξεηα Ηπείξνπ. 2
Καηά ηε δηεξεχλεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ πξαγκαηνπνηήζεθε αξρηθά εθηίκεζε ησλ γεληθψλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ ηελ εθαξκνγή έξγσλ ΑΠΔ, ζηε ζπλέρεηα εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ κέζσ δεηθηψλ θαη αμηνιφγεζε ησλ επηπηψζεσλ. Τέινο δηαηππψζεθαλ κέηξα πνπ ελδερνκέλσο πξέπεη λα ιεθζνχλ θαη εθηηκήζεθαλ νη δπλαηφηεηεο γηα ηελ πεξηβαιινληηθή παξαθνινχζεζε ηνπ έξγνπ. Σε φηη αθνξά ηηο πεξηβαιινληηθέο επηπηψζεηο: Τα αηνιηθά πάξθα ελδέρεηαη λα επεξεάζνπλ ηηο παξακέηξνπο δηαβίσζεο ηεο νξληζνπαλίδαο κε ηελ πξφθιεζε ζλεζηκφηεηαο ιφγσ ζπγθξνχζεσλ, ελψ νη πιεζπζκνί θαη νη ζπλζήθεο δηαβίσζεο νξηζκέλσλ εηδψλ ησλ πηελψλ είλαη πηζαλφλ λα επηδεηλσζνχλ. Δπίζεο ε παξείζδπζε ησλ αλεκνγελλεηξηψλ ζην νπηηθφ πεδίν αλακέλεηαη λα κεηαβάιιεη νξηζκέλα ηνπία εηδηθά ζηηο νξεηλέο πεξηνρέο. Τα κηθξά πδξνειεθηξηθά έξγα ελδέρεηαη λα δηαηαξάμνπλ ζε θάπνην βαζκφ ηελ νκαιφηεηα δηαηήξεζεο ηεο βηνπνηθηιφηεηαο ζηελ θνίηε θαη ζηηο παξφρζηεο δψλεο ησλ πνηακψλ, εάλ ε παξνρή κεησζεί θαηά πνιχ θαη γηα κεγάιν ρξνληθφ δηάζηεκα. Οη θωηνβνιηαϊθέο εγθαηαζηάζεηο, ελδέρεηαη λα επεξεάζνπλ ηε δηαζέζηκε ζηε βιάζηεζε γε ελψ ε εθκεηάιιεπζε ηεο βηνκάδαο ελδέρεηαη λα ζπλνδεπηεί απφ επηπηψζεηο ζην έδαθνο, θπξίσο απφ ηε δηάζεζε ησλ ηειηθψλ πξντφλησλ. Η εθηίκεζε ησλ πεξηβαιινληηθψλ επηπηψζεσλ απφ ΑΠΔ πξαγκαηνπνηήζεθε κέζσ ηεο ρξήζεο πεξηβαιινληηθψλ δεηθηψλ γηα ζρεηηθέο πεξηβαιινληηθέο παξακέηξνπο φπσο βηνπνηθειφηεηα, αηκφζθαηξα, ηνπίν θιπ. Γηα ηελ πιεξέζηεξε εθηίκεζε ησλ επηπηψζεσλ ζηηο πεξηβαιινληηθά επαίζζεηεο πεξηνρέο ζηάιζεθε ζηνπο πέληε Φνξείο Γηαρείξηζεο ησλ πξνζηαηεπφκελσλ πεξηνρψλ ηεο Πεξηθέξεηαο εηδηθφ εξσηεκαηνιφγην πνπ αθνξά ζηελ εγθαηάζηαζε έξγσλ ΑΠΔ ζηελ πεξηνρή επζχλεο ηνπο. Τα εξσηήκαηα αθνξνχζαλ «έξγα ΑΠΔ θαη ιεηηνπξγία ησλ Φνξέσλ Γηαρείξηζεο», «θξηηήξηα απνθιεηζκνχ ΑΠΔ ζηηο πεξηνρέο ησλ Φνξέσλ Γηαρείξηζεο» θαη «επηπηψζεηο ησλ ΑΠΔ». Η γεσγξαθηθή βάζε δεδνκέλσλ πνπ αλαπηχρζεθε ζην πιαίζην ηεο παξνχζαο κειέηεο, απνηειεί αλαπφζπαζην ηκήκα ηεο θαη κπνξεί λα ππνζηεξίμεη ηελ εμαγσγή ρξήζηκσλ ζπκπεξαζκάησλ γηα δηαθνξεηηθά ζελάξηα αλάπηπμεο. Τα ζηνηρεία ηεο πξνέξρνληαη είηε απφ δεδνκέλα ηνπ ΚΑΠΔ θαη ηεο Πεξηθέξεηαο, είηε απφ ζηνηρεία πνπ ςεθηνπνηήζεθαλ ζην πιαίζην ηεο κειέηεο θαη είλαη δηαζέζηκα ζε απηήλ κε ζθνπφ ηελ ηεθκεξίσζε ηεο ππάξρνπζαο κειέηεο, θαζψο θαη γηα ηελ πεξαηηέξσ ρξήζε ηνπο ζηα πιαίζηα ηεο παξαθνινχζεζεο ηεο πινπνίεζεο ηνπ εζληθνχ θαη ηνπηθνχ ζρεδίνπ δξάζεο γηα ηελ αλάπηπμε ησλ ΑΠΔ. Δληνπίδνληαη ηξεηο βαζηθέο δηαθξίζεηο πνπ κπνξνχλ λα ζηεξίμνπλ ηνλ βέιηηζην ρωξνηαμηθό ζρεδηαζκό ηωλ έξγωλ ΑΠΕ, ελψ ηαπηφρξνλα δίλνπλ θαη κία αθξηβή εηθφλα γηα ηελ δηαζεζηκφηεηα ή φρη ηνπ εθκεηαιιεχζηκνπ δπλακηθνχ. Η πξψηε πεξηιακβάλεη ηνλ θαζνξηζκφ πεξηνρψλ πξνηεξαηφηεηαο γηα ηελ εγθαηάζηαζε ΑΠΔ. Η δεχηεξε πεξηιακβάλεη ηνλ θαζνξηζκφ πεξηνρψλ απνθιεηζκνχ γηα εγθαηαζηάζεηο ΑΠΔ, πνπ απνθιείνληαη κε βάζε ηηο πξφλνηεο ηνπ εηδηθνχ ρσξνηαμηθνχ ζρεδίνπ. Η ηξίηε πεξηιακβάλεη ηελ έξεπλα πεξηνρψλ νη νπνίεο δελ αλήθνπλ νχηε ζηελ πξψηε νχηε ζηελ δεχηεξε δηάθξηζε. Γηα ηηο πεξηνρέο απηέο πξέπεη λα πξνβιέπνληαη φιεο νη δηαδηθαζίεο δηαβνχιεπζεο γηα ηα ππνςήθηα έξγα. Γηα ηε βέιηηζηε εθηίκεζε ηνπ δπλακηθνχ ν ρψξνο δηαηξέζεθε ζηηο αθφινπζεο θαηεγνξίεο: Α. Πεξηνρέο πξνζηαζίαο θαη έξγα πξνο εγθαηάζηαζε Β. Πεξηνρέο πνπ επηδηψθεηαη ε εγθαηάζηαζε έξγσλ Γ. Πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο έξγσλ ππφ πξνυπνζέζεηο Γ. Πεξηνρέο απνθιεηζκνχ 3
Γηα ηα αηνιηθά πάξθα ε έθηαζε πνπ θαιχπηεηαη απφ ηηο πεξηνρέο Α (πεξηνρέο φπνπ κε ζεηηθφ ηξφπν ε εγθαηάζηαζε κνλάδσλ ΑΠΔ είλαη πξσηεχνπζα δξαζηεξηφηεηα) είλαη ακειεηέα. Έλαο αξηζκφο έξγσλ πνπ βξίζθνληαη ζε θάζε σξίκαλζεο (αδεηνδνηηθή δηαδηθαζία), βξίζθεηαη εληφο πεξηνρψλ απνθιεηζκνχ (7 έξγα). Παξφκνηα ηζρχνπλ πεξίπνπ θαη γηα ηα έξγα πνπ αλήθνπλ ζηηο πεξηνρέο εγθαηάζηαζεο ππφ πξνυπνζέζεηο εθφζνλ γηα ηα πεξηζζφηεξα απφ απηά ζα ρξεηαζηεί πξφζζεηε εξγαζία γηα ηηο πεξηβαιινληηθέο κειέηεο. Έλαο κεγάινο αξηζκφο απφ έξγα βξίζθεηαη ζε πεξηνρέο πνπ ε καθξνζθνπηθή αλάιπζε δελ νδεγεί ζηελ δηαθξίβσζε θάπνηνπ πηζαλνχ πξνβιήκαηνο ρσξνζέηεζεο. Η εθηηκψκελε ηζρχο ησλ έξγσλ απηψλ είλαη 567 MW (127 απφ απηά βξίζθνληαη ήδε ζε θάπνηα θάζε σξίκαλζεο, εθφζνλ έρνπλ ήδε άδεηα παξαγσγήο). Αλακέλεηαη φηη ηα έξγα απηά ζα πξνρσξήζνπλ κε πην ηαρχ ξπζκφ. Όζνλ αθνξά ηελ εθηίκεζε ηνπ δηαζέζηκνπ δπλακηθνχ, ην ειάρηζην ζελάξην γηα ηελ πινπνίεζε ησλ ζηφρσλ πεξηιακβάλεη ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία 300 MW έξγσλ αηνιηθήο ελέξγεηαο ζηελ πεξηθέξεηα. Με ηα δεδνκέλα πνπ παξάγνληαη ζηελ παξνχζα, αθφκε θαη απφ ηελ πην απζηεξή, απφ πεξηβαιινληηθή θαη ρσξνηαμηθή άπνςε, κεζνδνινγία, ν ζηφρνο απηφο είλαη εθηθηφο θαη κπνξεί λα αλαζεσξεζεί πξνο ηα πάλσ, ηνπιάρηζηνλ ζηα 500 MW. Τα θωηνβνιηαϊθά έξγα ηα νπνία βξίζθνληαη ζε πεξηνρέο εγθαηαζηάζεσλ ππφ πξνυπνζέζεηο, ππεξβαίλνπλ θαηά πνιχ ην άζξνηζκα φισλ ησλ άιισλ θαηεγνξηψλ. Απηφ ηζρχεη, επεηδή έλα κεγάιν κέξνο ησλ ζρεηηθψλ αηηήζεσλ βξίζθεηαη ζε αγξνηηθή γε. Παξά ην γεγνλφο φηη νη ππάξρνληεο θαλνληζκνί επηηξέπνπλ ηελ ρξήζε απηήο ηεο γεο κέρξη ελφο πνζνζηνχ, απηή ε ηάζε πξέπεη νπσζδήπνηε λα αληηζηξαθεί εθφζνλ, έξρεηαη ζε αληίζεζε κε ηηο πξφλνηεο θαη ηελ νπζία ηνπ εηδηθνχ πιαηζίνπ. Γηα ηα Τ/Η έξγα έλα κεγάιν πνζνζηφ απηψλ βξίζθεηαη ζε πεξηνρέο φπνπ ε ηειηθή ηνπο εγθαηάζηαζε είλαη πξνβιεκαηηθή. Σπγθεθξηκέλα 25 ΜW 6 λέσλ ζρεδίσλ (κε άδεηα παξαγσγήο) γηα κηθξά Υ/Η, βξίζθνληαη εληφο πεξηνρψλ πξνζηαζίαο, ζηηο νπνίεο έρεη εθθξαζηεί αληίζεζε ζηελ αλάπηπμή ηνπο, ελψ κφλνλ 5,8 MW βξίζθνληαη ζε πεξηνρέο πνπ έρνπλ νξηζηεί ζαλ επηδησθφκελεο. Γηα ην ιφγν απηφ ν ηειηθφο ζηφρνο ηνπ δπλακηθνχ δελ κπνξεί λα ππεξβαίλεη ηα 100 MW. Ο ηξφπνο κε ηνλ νπνίν πξνηείλεηαη απφ ηελ κειέηε λα πξνσζεζνχλ δελ είλαη απηφο ησλ θνηλψλ επελδπηηθψλ έξγσλ αιιά ζαλ επηδεηθηηθά έξγα κε θαηλνηφκεο ηερλνινγίεο εληφο πεξηβαιινληηθά επαίζζεησλ πεξηνρψλ. Γηα ηηο εγθαηαζηάζεηο βηνκάδαο ε πεξηβαιινληηθή αδεηνδφηεζε αθνινπζεί δηαδηθαζίεο φκνηεο κ απηέο πνπ νξίδνληαη ζηηο βηνκεραληθέο εγθαηαζηάζεηο (κέζεο ή ρακειήο φριεζεο). Σαλ ζπλέπεηα ε ρσξνζέηεζή ηνπο αθνινπζεί ηελ ππάξρνπζα λνκνζεζία, νπφηε θαη ν νξηζκφο πεξηνρψλ απαγφξεπζεο ή ππφ πξνυπνζέζεηο, φπσο ζηηο άιιεο ΑΠΔ δελ θξίλεηαη ζθφπηκνο. Απαξαίηεηνο είλαη ν θαζνξηζκφο ησλ ζέζεσλ πνπ κε βέιηηζην ηξφπν γίλεηαη ε εθκεηάιιεπζε ηνπ ππάξρνληνο δπλακηθνχ βηνκάδαο εθφζνλ κεηψλεηαη ην νηθνλνκηθφ θαη πεξηβαιινληηθφ θφζηνο ηεο κεηαθνξάο, ελψ ηαπηφρξνλα ειαρηζηνπνηνχληαη θαη νη θίλδπλνη γηα κε αδεηνδφηεζε ησλ έξγσλ. Δπίζεο ζηε κειέηε: παξνπζηάδνληαη φινη νη ππνινγηζκνί θαη νη εθηηκήζεηο γηα ηελ νηθνλνκηθή αληαπνδνηηθφηεηα ησλ επελδχζεσλ ΑΠΔ ελψ θαηαγξάθνληαη θαη ηα ζεκαληηθφηεξα πξνβιήκαηα γηα ηελ αλάπηπμή ηνπο παξνπζηάδνληαη, αλά δήκν νη ζηφρνη θαη νη δπλαηφηεηεο αλάπηπμεο γηα φιεο ηηο ηερλνινγίεο εθηηκψληαη νη βαζηθέο επηπηψζεηο απφ ηελ εγθαηάζηαζε θαη ιεηηνπξγία ησλ κνλάδσλ ΑΠΔ κε ηελ κνξθή δεηθηψλ 4
Όπσο πξνέθπςε, νη πην πνιιά ππνζρφκελεο επελδχζεηο είλαη απηέο ησλ έξγσλ θσηνβνιηατθήο ελέξγεηαο, θάηη ην νπνίν άιισζηε επηβεβαηψλεηαη θαη απφ ην κεγάιν ελδηαθέξνλ επελδπηψλ θαη ηειηθψλ θαηαλαισηψλ. Ακέζσο κεηά, ζηελ θαηάηαμε είλαη νη επελδχζεηο βηνκάδαο, γηα ηηο νπνίεο αλακέλεηαη λα ππάξρεη έληνλν επελδπηηθφ ελδηαθέξνλ άκεζα. Γηα ην ιφγν απηφ νη πεξηθεξεηαθέο αξρέο ζα πξέπεη λα είλαη έηνηκεο λα ζηεξίμνπλ ηελ επίιπζε φπνησλ πξνβιεκάησλ πξνθχςνπλ έηζη ψζηε ε πινπνίεζε ησλ έξγσλ λα πξνρσξήζεη απξφζθνπηα θαη κε βέιηηζην ηξφπν. Οη επελδχζεηο ζε κηθξά πδξνειεθηξηθά έξγα έρνπλ εγγπεκέλε βησζηκφηεηα, αιιά γηα ηε βέιηηζηε εμέιημή ηνπο ζα πξέπεη λα επηιπζνχλ φια ηα κε ηερληθά πξνβιήκαηα. Τέινο, ηα έξγα αηνιηθήο ελέξγεηαο, παξά ην γεγνλφο φηη είλαη αλαγθαίν λα ζπλεηζθέξνπλ έλα κεγάιν πνζνζηφ ζηελ πινπνίεζε ησλ πεξηθεξεηαθψλ ζηφρσλ, είλαη κελ βηψζηκα, αιιά ζπγθξηλφκελα κε ηηο επελδπηηθέο επθαηξίεο πνπ παξνπζηάδνληαη ζε άιιεο πεξηνρέο, έρνπλ ρακειφηεξεο απνδφζεηο. Έηζη παξά ην γεγνλφο φηη έρεη εθθξαζηεί ζεκαληηθφ επελδπηηθφ ελδηαθέξνλ (φπσο δείρλεη ν αξηζκφο θαη ε ζπλνιηθή ηζρχο ησλ αδεηψλ παξαγσγήο), ε ηαρχηεηα κε ηελ νπνία ζα πξνσζεζνχλ ηα ζρεηηθά έξγα δελ κπνξεί αθφκε λα πξνβιεθζεί. Δπίζεο πξνέθπςε φηη νη εγθαηαζηάζεηο αηνιηθψλ, βηνκάδαο θαη κηθξψλ πδξνειεθηξηθψλ έξγσλ πξνζθέξνπλ κεγαιχηεξν άκεζν αληαπνδνηηθφ φθεινο απφ απηέο ησλ θσηνβνιηατθψλ. Σπκπιεξσκαηηθά κε ηε δηεξεχλεζε πνπ πξαγκαηνπνηήζεθε γηα ηηο ΑΠΔ πνπ απνζθνπνχλ ζηελ παξαγσγή ειεθηξηθήο ελέξγεηαο, εμεηάζηεθε θαη ην ζεκαληηθφηεξν γεσζεξκηθφ πεδίν ηεο Πεξηθέξεηαο ζηελ πεξηνρή Σπθεψλ Αξηαο. Όπσο πξνέθπςε ην γεσζεξκηθφ πεδίν κπνξεί λα ππνζηεξίμεη εθαξκνγέο γηα ρξήζε ζεξκηθήο ελέξγεηαο κφλνλ (φρη ειεθηξνπαξαγσγή) ελψ ην βαζηθφ πεδίν εθαξκνγήο είλαη ε ζέξκαλζε ζεξκνθεπηαθψλ θαιιηεξγεηψλ, κέζσ ηεο εγθαηάζηαζεο θαη ιεηηνπξγίαο δηθηχνπ ζεξκφηεηαο. 5