ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΛΑΤΙΝΙΚΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ Brenno duce Galli, apud Alliam flumen deletis legionibus Romanorum, everterunt urbem Romam praeter Capitolium, pro quo immensam pecuniam acceperunt. Tum Camillus, qui diu apud Ardeam in exilio fuerat propter Veientanam praedam non aequo iure divisam, absens dictator est factus ; is Gallos iam abeuntes secutus est : quibus interemptis aurum omne recepit. Quod illic appensum civitati nomen dedit :nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est. Post hoc factum rediit in exilium, unde tamen rogatus reversus est. Cum P.Cornelius Nasica ad Ennium poetam venisset eique ab ostio quaerenti ancilla dixisset eum domi non esse, Nasica sensit illam domini iussu id dixisse et illum intus esse.accipe nunc quid postea Nasica fecerit.paucis post diebus cum Ennius ad Nasica venisset et eum a ianua quaereret, exclamavit Nasica se domi non esse, etsi domi erat.tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur: «Quid?» inquit «Ego non cognosco vocem tuam?» Visne scire quid Nasica responderit? «Homo es impudens.ego cum te quarerem,ancillae tuae credidi te domi non esse ; tu mihi ipsi non credis?». Manius Curius Dentatus maxima frugalitate utebatur, quo facilius divitias contemnere posset. Die quodam Samnitium legati ad eum venerunt. Ille se in scamno assidentem apud focum et ex ligneo catillo cenantem eis spectandum praebuit. Samnitium divitias contempsit et Samnites paupertatem eius mirati sunt. Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent, ut eo uteretur, vultum risu solvit et protinus dixit: " Supervacaneae, ne dicam ineptae, legationis ministri, narrate Samnitibus Manium Curium malle locupletibus imperare quam ipsum fieri locupletem; et mementote me nec acie vinci nec pecunia corrumpi posse". Cum Africanus in Literno esset, complures praedonum duces forte salutatum ad eum venerunt. Tum Scipio, cum se ipsum captum venisse eos existimasset, praesidium domesticorum in tecto conlocavit. Quod ut praedones animadverterunt, abiectis armis ianuae appropinquaverunt et clara voce Scipioni nuntiaverunt (incredibile auditu!) virtutem eius admiratum se venisse. Congrediamur, ut singularis proelii eventu cernatur, quanto miles Latinus Romano virtute antecellat". Tum adulescens, viribus suis confisus et cupiditate pugnandi permotus, iniussu consulis in certamen ruit; et fortior hoste, hasta eum transfixit et armis spoliavit. Nescio enim quis possit diligere eum, quem metuat, aut eum, a quo se metui putet. Coluntur tamen simulatione dumtaxat ad tempus. Quodsi forte, ut fit plerumque, ceciderunt, tum intellegitur, quam fuerint inopes amicorum. Hoc est quod Tarquinium dixisse ferunt exulantem: "Tum intellexi, quos fidos amicos habuissem, quos infidos, cum iam neutris gratiam referre poteram". Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum? In hoc me longa vita et infelix senecta traxit, ut primum exsulem deinde hostem te viderem? Qui potuisti populari hanc terram, quae te genuit atque aluit? Non tibi ingredienti fines patriae ira cecidit? Quamvis infesto et minaci animo perveneras, cur, cum in conspectu Roma fuit, tibi
non succurrit: <<intra illa moenia domus ac penates mei sunt, mater coniunx liberique>>?ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur; nisi filium haberem,libera in libera patria mortua essem. Ego nihil iam pati possum nec diu miserrima futura sum: at contra hos, si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet. Haec est tyrannorum vita, in qua nulla fides, nulla caritas, nulla fiducia benevolentiae stabilis esse potest: tyrannis omnia semper suspecta atque sollicita sunt: nullus locus amicitiae eis est. Nescio enim quis possit diligere eum, quem metuat, aut eum, a quo se metui putet. Caesar ex captīvis cognoscit quae apud Cicerōnem gerantur quantōque in periculo res sit. Tum cuidam ex equitibus Gallis persuadet ut ad Cicerōnem epistulam deferat. Curat et providet nē, interceptā epistulā, nostra consilia ab hostibus cognoscantur.quam ob rem epistulam conscriptam Graecis litteris mittit.legātum monet ut, si adīre non possit, epistulam ad amentum tragulae adliget et intra castra abiciat. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ : 1. Να μεταφραστούν τα μαυρισμένα αποσπάσματα 2α.Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται: duce : κλητική ενικού flumen: αιτιατική πληθυντικού deletis legionibus: αιτιατική πληθυντικού urbem Romam : αφαιρετική ενικού Capitolium:γενική ενικού immensam pecuniam: αφαιρετική ενικού diu: να γίνει παραθετική αντικατάσταση exilio: γενική ενικού + κλητική πληθυντικού aequo iure: κλητική ενικού + δοτική πληθυντικού absens : αφαιρετική ενικού abeuntes :αιτιατική πληθυντικού ουδετέρου γένους aurum omne : δοτική ενικού civitati :γενική +αιτιατική πληθυντικού nomen :κλητική πληθυντικού hoc factum :γενική ενικού quaerenti : αφαιρετική ενικού στο ουδέτερο γένος domini:κλητική ενικού paucis post diebus: αιτιατική ενικού impudens: να γραφεί το επίρρημα στο συγκριτικό βαθμό se ipsum: γενική ίδιου αριθμού tecto: κλητική πληθυντικού αριθμού ianuae: γενική πληθυντικού αριθμού clara voce: γενική πληθυντικού αριθμού incredibile: αιτιατική πληθυντικού αριθμού singularis proelii: γενική πληθυντικού αριθμού viribus suis: γενική πληθυντικού αριθμού frugalitate: κλητική ενικού divitias:ονομαστική ίδιου αριθμού (μονάδες 40)
die quodam:γενική αιτιατική πληθυντικού magnum pondus: αιτιατική πληθυντικού vultum: γενική πληθυντικού puella: γενική πληθυντικού αριθμού loco: κλητική πληθυντικού αριθμού sede: γενική πληθυντικού αριθμού dictum: αιτιατική πληθυντικού αριθμού quae: αιτιατική ενικού αριθμού στα τρία γένη cuidam: ονομαστική ενικού αριθμού στα τρία γένη coniurationem: δοτική πληθυντικού αριθμού. neminem: ίδιο τύπο της αντίστοιχης επιθετικής αντωνυμίας στο αρσενικό & θηλυκό γένος. sententiis : την αφαιρετική του ενικού, castris : την αιτιατική του πληθυντικού, exsulem : την αφαιρετική του ενικού, moenia : τη γενική του πληθυντικού domus : την αιτιατική του πληθυντικού, mater : τη γενική του πληθυντικού, mei : τη γενική του ίδιου αριθμού, nihil : τη γενική του ενικού, servitus : την αιτιατική του ενικού. tempus:αιτιατική πληθυντικού αριθμού neutris:γενική ενικού αριθμού θηλυκού γένους equitibus: κλητική ενικού αριθμού hostibus: αιτιατική πληθυντικού αριθμού tragulae: γενική πληθυντικού αριθμού amentum: κλητική πληθυντικού αριθμού quid: ονομαστική ενικού αριθμού, αρσενικού γένους turrim: αφαιρετική ενικού quodam milite: ο ίδιος τύπος στον άλλο αριθμό consilia:γενική πτώση, ενικού αριθμού. hostibus:αιτιατική πτώση, πληθυντικού αριθμού castra:κλητική πτώση, ενικού αριθμού legionibus: γενική πτώση, πληθυντικού αριθμού (μονάδες 15) 2.β. vocem tuam : να γραφεί η συνεκφορά ώστε να δηλώνονται όλοι οι υπόλοιποι κτήτορες 3. Να γραφούν οι τύποι που ζητούνται. deletis : απαρέμφατο παρακειμένου everterunt : γ πληθυντικό υποτακτικής παρακειμένου acceperunt : β ενικό οριστικής ενεστώτα + μέλλοντα fuerat: β ενικό μέλλοντα + γ πληθυντικό οριστικής συντελεσμένου μέλλοντα + να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα και μέλλοντα divisam: γ ενικό οριστικής μέλλοντα absens :απαρέμφατο μέλλοντα abeuntes : κλητική ενικού αρσενικού γένους μετοχής ενεστώτα + να κλιθεί η οριστική παρακειμένου + απαρέμφατο παρακειμένου secutus est: να γραφούν τα απαρέμφατα και οι μετοχές του ρήματος interemptis :γ ενικό υποτακτικής μέλλοντα στην άλλη φωνή dedit :β ενικό υποτακτική ενεστώτα
dicitur:απαρέμφατο συντελεσμένου μέλλοντα pensatum est: απαρέμφατο παρακειμένου στην άλλη φωνή rediit: β ενικό υποτακτική ενεστώτα rogatus: αφαιρετική του σουπίνο reversus est: χρονική αντικατάσταση σε υποτακτική venisset : β ενικό προστακτική ενεστώτα quaerenti : απαρέμφατο μέλλοντα dixisset :να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα sensit: β ενικό προστακτική ενεστώτα accipe: απαρέμφατο ενεστώτα στην άλλη φωνή fecerit : γ πληθυντικό οριστική ενεστώτα + οριστική μέλλοντα quaereret:αιτιατική του σουπίνο indignatus:δοτική γερουνδίου mentiebatur:α ενικό υποτακτική παρατατικού visne :να κλιθεί η υποτακτική παρατατικού στον πληθυντικό + να γραφεί η μετοχή ενεστώτα στο αρσενικό γένος στην ονομαστική ενικού scire : να κλιθεί η προστακτική ενεστώτα responderit : ο ίδιος χρόνος στην ίδια έγκλιση στο α ενικό πρόσωπο attulit :β ενικό οριστικής ενεστώτα + παρατατικού + μέλλοντα και στις δύο φωνές abiectis: β ενικό οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα, ίδιας φωνής auditu: δοτική γερουνδίου admiratum: γ πληθυντικό υποτακτικής παρατατικού cernatur: ίδιο τύπο σε παρατατικό confisus:ίδιο τύπο σε ενεστώτα και μέλλοντα pugnandi:γ πληθυντικό προστακτικής μέλλοντα, ίδια φωνής ruit:αιτιατική σουπίνου & μετοχή μέλλοντα utebatur:να γραφούν οι μετοχές spectandum:να κλιθεί η προστακτική στη φωνή που βρίσκεται mirati sunt: να γίνει χρονική αντικατάσταση στην υποτακτική attulissent: β ενικό οριστικής ενεστώτα ενεργητικής και παθητικής φωνής προστακτική ενεστώτα ενεργητικής και παθητικής φωνής. fessa: Να γράψετε το β ενικό πρόσωπο της υποτακτικής όλων των χρόνων (λαμβάνοντας για τους περιφραστικούς τύπους υπόψη το υποκείμενο) mortua est: Να γράψετε τις μετοχές όλων των χρόνων standi: β ενικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα potuisti : το ίδιο πρόσωπο της υποτακτικής του παρατατικού, populari : το β ενικό της προστακτικής του ενεστώτα και το α πληθυντικό της υποτακτικής του ενεστώτα, genuit : το β πληθυντικό της οριστικής του μέλλοντα στην άλλη φωνή, aluit : το γ πληθυντικό της οριστικής του παρατατικού στην άλλη φωνή, cecidit : την αιτιατική ενικού του γερουνδίου, perveneras : το γ ενικό της υποτακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή. pati : τη μετοχή του ενεστώτα στην ονομαστική του πληθυντικού του ουδετέρου, futura sum : τον αντίστοιχο τύπο της υποτακτικής του υπερσυντελίκου exulantem: δοτική γερουνδίου referre: β ενικό οριστικής ενεστώτα, μέσης φωνής gerantur: ίδιο τύπο στον παρακείμενο, ίδιας φωνής sit: ίδιο τύπο στον μέλλοντα, ίδιας φωνής deferat: β ενικό οριστικής ενεστώτα μέσης φωνής
interceptā: β ενικό οριστικής ενεστώτα μέσης φωνής cognoscantur: ίδιο τύπο στον υπερσυντέλικο, ίδιας φωνής possit: μετοχή ενεστώτα (ονομαστική ενικού, αρσενικού γένους) adliget: ίδιο τύπο σε παρατατικό, ίδιας φωνής adhaesit: γενική γερουνδίου adhortatur: απαρέμφατο μέλλοντα sperent:αιτιατική ενικού αρσενικού γένους μετοχής ενεστώτα (μονάδες 15) 4. Brenno duce : να αναγνωριστεί πλήρως το συντακτικό φαινόμενο που υπάρχει στη συγκεκριμένη φράση 5. Να συμπτυχθούν οι δευτερεύουσες προτάσεις σε μετοχές : -nam Pisaurum dicitur, quod illic aurum pensatum est -Tum Ennius indignatus quod Nasica tam aperte mentiebatur inquit 6. Οι υπογραμμισμένοι όροι των κειμένων να αναγνωρισθούν συντακτικά 7. Να τραπούν οι προτάσεις έτσι ώστε να δηλώνεται η απαγόρευση (και με τις δύο μορφές) :-Homo es impudens 8. Να αναγνωριστούν οι δευτερεύουσες προτάσεις στις παρακάτω περιόδους (είδος, εισαγωγή, χρήση, εκφορά) : -Accipe nunc quid postea Nasica fecerit -Ego cum te quarerem,ancillae tuae credidi te domi non esse 9.α. post hoc factum : να γραφεί η φράση με ισοδύναμη σύνταξη του post. 9.β. propter Veientanam praedam : I) να τραπεί ο εμπρόθετος προσδιορισμός σε ισοδύναμη σύνταξη και ii) να τραπεί σε εσωτερική αναγκαστική αιτία. 10.Να τραπεί η ενεργητική σύνταξη σε παθητική : -Ego non cognosco vocem tuam? - hasta eum transfixit et armis spoliavit: Να μετατρέψετε την ενεργητική σύνταξη σε παθητική. (μονάδες 2 ) 11. admiratum virtutem eius: Να εκφράσετε το σκοπό με όλους τους δυνατούς τρόπους 12.. fortior hoste: Να εκφράσετε το β όρο σύγκρισης εναλλακτικά. 13. Nam cum ad eum magnum pondus auri publice missum attulissent. Quod ut praedones animadverterunt. Να κάνετε τις δευτερεύουσες προτάσεις μετοχές. 14. si pergis, aut immatura mors aut longa servitus manet.:να μεταφερθεί ο υποθετικός λόγος στα άλλα είδη. 15. Num ad hostem veni et captiva in castris tuis sum? Nα εισάγετε την ευθεία ερώτηση με όλους τους δυνατούς τρόπους. ΚΑΘΕ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!!!