ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ, ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΜΟΥΣΕΙΩΝ TMHMA ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ Δες τη λύση! Λύσεις των δραστηριοτήτων Το
Το Δραστηριότητες γνώσεων 2-5 Περιεχόμενα 2. Η γλώσσα του υ...2 3. Καρποί και δέντρα σύμβολα...2 4. Η μεσοστιχίδα του υ...3 5. Το... σε παροιμίες και αινίγματα...3 Κατάλογος εικόνων δραστηριοτήτων...4 1
Το 2. Η γλώσσα του υ 3. Καρποί και δέντρα σύμβολα 1. Συγκεντρώνω στοιχεία για να φτιάξω το γενεαλογικό της οικογένειάς μου. 2. Εντόπισε ένα παρακλάδι της οικογένειάς του στην Ιταλία. 3. Για να λύσεις το πρόβλημα, πρέπει να το αντιμετωπίσεις στη ρίζα του. 4. Το μήλο κάτω απ τη μηλιά θα πέσει. 5. Ένα μήλο την ημέρα το γιατρό τον κάνει πέρα. 6. Τείνει κλάδο ελαίας στους αντιπάλους του. 7. Ξεριζώθηκαν με τη βία από τον τόπο τους, όμως κατάφεραν να ριζώσουν στη νέα τους πατρίδα. 8. Παρά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, η προσπάθειά του απέδωσε καρπούς. 9. Η κατάσταση θα βελτιωθεί σύντομα, τώρα που φυτεύτηκε ο σπόρος της αλλαγής. 10. Οι φλέβες και οι αρτηρίες του σώματός μας διακλαδίζονται στο ανθρώπινο σώμα, όπως τα κλαδιά ενός υ. Α Ρόδι Ελιά Κρασί Κυπαρίσσι Δάφνη Μήλο Β Ομορφιά Ειρήνη Θλίψη Γάμος Διόνυσος Απόλλωνας 2
Το 4. Η μεσοστιχίδα του υ 5. Το... σε παροιμίες και αινίγματα 2 Ν 3 1 Υ Δ 4 Λ Μ Ι Π Α Φ Ο Ι Δ Ε Ν Τ Ι Σ Υ Υ Σ Ο Σ Σ Λύστε το αίνιγμα... Τι είναι; η ελιά. α) Τα προτερήματα δεν χάνονται. β) Αγάπα τον άλλον με τα ελαττώματά του. γ) Χάνει την ουσία. δ) Όταν κάποιος που δεν ευθύνεται για κάτι δέχεται 6 5 Μ Μ Υ Ο Ρ Ρ Ο Ι Ε Σ τις συνέπειες μαζί με αυτόν που ευθύνεται. ε) Όλοι έχουν ελαττώματα. στ) Ό,τι και να συμβεί, στο τέλος η αλήθεια θα λάμψει. ζ) Όλοι έχουν την αξία τους. 3
Κατάλογος εικόνων δραστηριοτήτων Το Δραστηριότητα 1: Ένα αντικείμενο απ τα παλιά... Ξύλινη ζωγραφιστή κασέλα, τέλη 18ου-αρχές 19ου αι., Μυτιλήνη. Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα. Μουσείο Μπενάκη Κλαδί ροδιάς πάνω στο οποίο κάθονται τρεις πέρδικες. Λεπτομέρεια ψηφιδωτού των Ωρών και των Εποχών, β μισό 2ου αι. π.χ. Αρχαιολογικό Μουσείο Κισάμου. Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων Δραστηριότητα 2: «Η γλώσσα του υ» (Εικόνα τίτλου) Χρήστος Μποκόρος, Ελιά με αναθήματα, χρώματα λαδιού και μεταλλικά φύλλα ελιάς σε πανί. Χρήστος Μποκόρος Δραστηριότητα 3: Καρποί και δέντρα σύμβολα (Εικόνα τίτλου) Οι Πρωτόπλαστοι στον Παράδεισο. Λεπτομέρεια τοιχογραφίας, Μονή Φιλανθρωπηνών, Νησί Ιωαννίνων, 1560. Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων Δραστηριότητα 4: Η μεσοστιχίδα του υ Θυρεός με απεικόνιση πεύκου, 1513, Αρχοντικό της Ιπποκρατίας στην πόλη της Ρόδου. Παλάτι Μεγάλου Μαγίστρου, Ρόδος. Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου Δραστηριότητα 6: Το των ευχών (Εικόνα τίτλου) Ανθισμένα λουλούδια, θαλερά δέντρα με ώριμους καρπούς, πουλιά που πετούν, συνθέτουν έναν ειδυλλιακό κήπο (παράδεισο). Λεπτομέρεια τοιχογραφίας, Villa di Livia, 30-25 π.χ. Museo Nazionale Romano, Ρώμη. Soprintendenza Speciale per i Beni Archeologici di Roma 4
Κατάλογος εικόνων δραστηριοτήτων Το Εικόνα 1. Χρήστος Μποκόρος, Ελιά με αναθήματα, χρώματα λαδιού και μεταλλικά φύλλα ελιάς σε πανί. Χρήστος Μποκόρος Εικόνα 2. Δέντρο με προσφορές πάνω σε τάφο, λεπτομέρεια παράστασης από αττική λευκή λήκυθο, 430-420 π.χ. Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ./ΤΑΠ Εικόνα 3. «Ιερό» (μια συκιά) δίπλα στο αγίασμα (πηγή αγιασμένου νερού) της Μονής Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, στο Κεφαλάρι Δράμας. Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δράμας Δραστηριότητα 7: Οι φύλακες του υ της ζωής Εικόνα 1. Δύο λιοντάρια προσπαθούν να γευτούν τους καρπούς του «υ της ζωής». Μαρμάρινο θωράκιο, Αθήνα (Συλλογή Θησείου), 11ος-12ος αιώνας. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αθήνα. Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ./ΤΑΠ Εικόνα 2. Δύο παγώνια τσιμπούν με τα ράμφη τους τους καρπούς του «υ της ζωής». Πλάκα από δάπεδο του βυζαντινού καθολικού της μονής στα Αλεπόσπιτα, στους πρόποδες της Οίτης, 12ος αιώνας. Βυζαντινό Μουσείο Φθιώτιδας, Υπάτη. Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ./ ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδος και Ευρυτανίας 5
Κατάλογος εικόνων δραστηριοτήτων Το Δραστηριότητα 11: Ένα δικό σας «της ζωής» Εικόνα 1. Δέντρο γεμάτο καρπούς μέσα σε ειδυλλιακό κήπο (παράδεισο). Λεπτομέρεια τοιχογραφίας από τη Villa di Livia, 30-25 π.χ. Museo Nazionale Romano, Ρώμη. Soprintendenza Speciale per i Beni Archeologici di Roma Έντυπο «Δες τη λύση! Λύσεις των δραστηριοτήτων» (Εικόνα εξωφύλλου) Εικόνα 2. Παύλου, Κυπαρίσσι, κατασκευή, 1991. Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη. Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (Εικόνα τίτλου) Βασίλης Ιθακήσιος, Στις κορυφές του Ολύμπου, λάδι σε μουσαμά. Ίδρυμα Ε. Αβέρωφ- Τοσίτσα Πινακοθήκη Ε. Αβέρωφ Έντυπο «Σύνδεση με τη σχολική ύλη πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης» Το «της ζωής» ανάμεσα σε δύο σφίγγες που καταπατούν ζαρκάδι. Μαρμάρινο θωράκιο, 12ος αιώνας. Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, Αθήνα. Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ./ΤΑΠ Έντυπο «Εκπαιδευτικοί στόχοι των προτεινόμενων δραστηριοτήτων» Θυρεός με απεικόνιση πεύκου, 1513, Αρχοντικό της Ιπποκρατίας στην πόλη της Ρόδου. Παλάτι Μεγάλου Μαγίστρου, Ρόδος. Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ./ΤΑΠ, Εφορεία Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου 6
Συντονισμός έργου: Μαρία Λαγογιάννη, Δρ Αρχαιολόγος Σουζάνα Χούλια - Καπελώνη, Αρχαιολόγος Γενική επιμέλεια: Τόνια Κουτσουράκη, Αρχαιολόγος Αλεξάνδρα Σέλελη, Αρχαιολόγος - Μουσειολόγος Γραφιστική επιμέλεια: Σπήλιος Πίστας, Γραφίστας Σχεδιασμός εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων: Κορίνα Γαβαλά, Αρχαιολόγος - Μουσειολόγος (δραστηριότητες αρ. 1, 2, 6, 8) Αθανάσιος Σκρέκας, Εκπαιδευτικός ΠΕ 02 (δραστηριότητες αρ. 3-5) Μαρία Τσαλκιτζή, Εκπαιδευτικός ΠΕ 70 (δραστηριότητες αρ. 7, 9-11) Διορθώσεις κειμένων: Βιολέττα Ζεύκη, Αρχαιολόγος - Μεταφράστρια Γραφιστικός σχεδιασμός: Πασχαλιά Τσαγκαριάν, Γραφίστρια Copyright Υ.ΠΟ.ΠΑΙ.Θ. 2015 ISBN 978-960-386-207-9 Το έντυπο «Δες τη λύση! Λύσεις των δραστηριοτήτων» της θεματικής ενότητας «Το της ζωής» δημιουργήθηκε το 2015 για την Πράξη με κωδικό MIS 339815 «Επικαιροποίηση και ψηφιοποίηση πολιτιστικού εκπαιδευτικού υλικού για την ενίσχυση της εκπαιδευτικής διαδικασίας», που υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.