ConseilUE Συμβούλιο τηςευρωπαϊκής Ένωσης Βρυξέλλες,9Οκτωβρίου 2014 (OR.en) Διοργανικόςφάκελος: 2011/0092(CNS) PUBLIC 13814/14 LIMITE FISC148 ENER418 ENV797 ECOFIN870 ΣΗΜΕΙΩΜΑ Αποστολέας: Αποδέκτης: Θέμα: Προεδρία Συμβούλιο ΠρότασηοδηγίαςτουΣυμβουλίουγιατηντροποποίησητηςοδηγίας 2003/96/ΕΚσχετικάμετηναναδιάρθρωσητουκοινοτικούπλαισίου φορολογίαςτωνενεργειακώνπροϊόντωνκαιτηςηλεκτρικήςενέργειας -Συζήτησηπροσανατολισμού A. Ιστορικό 1. ΕνσυνεχείατουαιτήματοςτουΕυρωπαϊκούΣυμβουλίουτου Μαρτίου2008σχετικάμετην αναθεώρησητηςοδηγίαςγιατηφορολόγησητηςενέργειαςπροκειμένουναευθυγραμμιστεί μετουςενωσιακούςστόχουςγιατηνενέργειακαιτηνκλιματικήαλλαγή,ηεπιτροπή υπέβαλετοναπρίλιοτου2011την«πρότασηοδηγίαςτουσυμβουλίουγιατην τροποποίησητηςοδηγίας2003/96/εκσχετικάμετηναναδιάρθρωσητουκοινοτικού πλαισίουφορολογίαςτωνενεργειακώνπροϊόντωνκαιτηςηλεκτρικήςενέργειας»(εφεξής «οδηγίαγιατηφορολόγησητηςενέργειας»ή«οφε»).οικυριότεροιστόχοιτηςπρότασης είναιοιακόλουθοι: - ναεξασφαλιστείσυνεκτικήμεταχείρισητωνπηγώνενέργειαςστοπλαίσιοτηςοφε προκειμένουναεπικρατήσουνπραγματικοίίσοιόροιανταγωνισμούμεταξύτων καταναλωτώνενέργειας,ανεξάρτητααπότηχρησιμοποιούμενηπηγήενέργειας, - ναυποβληθείέναεπικαιροποιημένοπλαίσιογιατηφορολόγησητωνανανεώσιμων πηγώνενέργειας, 13814/14 ΜΑΚ/μκ 1 DGG2B LIMITE EL
- να διατεθεί ένα πλαίσιο για τη φορολόγηση των εκπομπών CO2 που θα συμπληρώνει το σύστημα εμπορίας εκπομπών της ΕΕ (εφεξής «ETS»), ενώ παράλληλα θα αποφεύγονται οι επικαλύψεις μεταξύ των δύο νομοθετικών κειμένων. 2. Για την επίτευξη των στόχων αυτών, η πρόταση αποσκοπεί να τροποποιηθεί η ισχύουσα οδηγία για τη φορολόγηση της ενέργειας, ως εξής: - καθιέρωση συνδυασμένης διάρθρωσης του φόρου επί των ενεργειακών προϊόντων, με δύο συνιστώσες που θα προσδιορίζονται με βάση το ενεργειακό τους περιεχόμενο και τις εκπομπές CO2 κάθε ενεργειακού προϊόντος, - πρόβλεψη αναλογικής φορολογικής μεταχείρισης για όλα τα ενεργειακά προϊόντα που χρησιμοποιούνται για τον ίδιο σκοπό, - σταδιακή μείωση ή κατάργηση των φοροαπαλλαγών ή φοροελαφρύνσεων που προβλέπονται στην ισχύουσα οδηγία για τη φορολόγηση της ενέργειας. B. Πρόοδος των εργασιών 3. Εν συνεχεία των συζητήσεων στο πλαίσιο του Συμβουλίου, η πλειοψηφία των κρατών μελών αποδέχτηκαν καταρχήν την κατωτέρω προσέγγιση σχετικά με τη διάρθρωση της φορολόγησης της ενέργειας: - αντικατάσταση της βασιζόμενης στον όγκο φορολόγησης από τη φορολόγηση σε δύο στάδια, όπου οι κατώτατοι συντελεστές της ΕΕ θα προσδιορίζονται με βάση μία συνιστώσα που σχετίζεται με την ενέργεια και μία συνιστώσα που σχετίζεται με τις εκπομπές CO2, - παροχή στα κράτη μέλη της δυνατότητας να εκφράζουν τα εθνικά επίπεδα φορολόγησης είτε μέσω ενός ενιαίου φορολογικού συντελεστή είτε μέσω ξεχωριστών συνιστωσών στο βαθμό που τηρούνται οι συνολικοί κατώτατοι φορολογικοί συντελεστές. 13814/14 ΜΑΚ/μκ 2
4. Η ελληνική Προεδρία υπέβαλε στο Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2014 έκθεση προόδου της Προεδρίας (έγγραφο 10417/14), όπου εκτίθενται τα εκκρεμή ζητήματα. Μεταξύ των εκκρεμών σημείων περιλαμβάνονται ειδικότερα οι κατώτατοι συντελεστές, η φορολογική μεταχείριση των εγκαταστάσεων και ενεργοβόρων επιχειρήσεων που λειτουργούν στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών της ΕΕ, οι απαλλαγές και ελαφρύνσεις κάτω των κατώτατων επιπέδων φορολόγησης καθώς και ο δυνητικός τους αντίκτυπος έναντι των κανόνων για τις κρατικές ενισχύσεις. 5. Με βάση τις συγκεκριμένες εργασίες, η ιταλική Προεδρία παρουσίασε νέα συνολική συμβιβαστική πρόταση (έγγρ. 13116/14), η οποία εξετάστηκε εκτενώς στις 22 Σεπτεμβρίου 2014 από την ομάδα «Φορολογικά Θέματα». 6. Το συγκεκριμένο συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας επικεντρώνεται στα ακόλουθα βασικά στοιχεία: α) Φορολογική διάρθρωση: σύμφωνα με την πρόταση της ελληνικής Προεδρίας, η φορολόγηση των ενεργειακών προϊόντων θα βασίζεται στους κατώτατους συντελεστές της ΕΕ που προσδιορίζονται βάσει δύο συνιστωσών αναφοράς, μιας σχετικής με την ενέργεια και μιας σχετικής με το CO2, β) Κατώτατοι φορολογικοί συντελεστές: βάσει της μεθόδου υπολογισμού που εκπόνησε η ελληνική Προεδρία, οι κατώτατοι συντελεστές θα αυξηθούν σταδιακά εντός εξαετούς περιόδου (2016-2022), με διαφορετικά επίπεδα αύξησης για τα καύσιμα κίνησης και τα καύσιμα θέρμανσης. - Καύσιμα κίνησης: Οι σημερινοί κατώτατοι συντελεστές θα αυξάνονται σταδιακά με βάση ποσό που θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τουλάχιστον τον αναμενόμενο πληθωρισμό για εξαετές διάστημα. Οι νέοι κατώτατοι συντελεστές θα καθοριστούν σε χαμηλότερο επίπεδο για τα καύσιμα κίνησης που ρυπαίνουν λιγότερο, όπως το υγροποιημένο αέριο πετρελαίου (LPG), το φυσικό αέριο και τα βιοκαύσιμα που συνάδουν με τα κριτήρια βιωσιμότητας, απηχώντας τον μικρό τους αντίκτυπο στην αγορά και επιδιώκοντας την ευρύτερη κατανάλωσή τους στο μέλλον. Τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν τη δυνατότητα να εφαρμόζουν φοροελαφρύνσεις για ορισμένες χρήσεις των ενεργειακών προϊόντων (όπως για την εμπορική χρήση του πετρελαίου εσωτερικής καύσης) ή για ειδικούς τομείς (όπως η γεωργία). 13814/14 ΜΑΚ/μκ 3
- Καύσιμα θέρμανσης: Η σταδιακή αύξηση των σημερινών κατώτατων συντελεστών θα είναι λιγότερο σημαντική σε σύγκριση με την αύξηση που προτείνεται για τα καύσιμα κίνησης, λαμβανομένου υπόψη του κοινωνικού αντίκτυπου τέτοιων αυξήσεων καθώς και της ανάγκης να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων της ΕΕ. Όπως και στην ισχύουσα οδηγία, οι κατώτατοι συντελεστές για τα καύσιμα θέρμανσης θα διαφοροποιούνται με βάση την επαγγελματική ή μη επαγγελματική χρήση τους. Οι κατώτατοι συντελεστές για επαγγελματική χρήση θα είναι χαμηλότεροι των κατώτατων συντελεστών για μη επαγγελματική χρήση προκειμένου να αποφευχθεί η απώλεια του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος των επιχειρήσεων σε παγκόσμια κλίμακα. γ) Αλληλεξάρτηση μεταξύ της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας και του συστήματος εμπορίας εκπομπών: η τροποποιημένη πρόταση θα αναθεωρηθεί προκειμένου να δοθεί στα κράτη μέλη κάποια ευελιξία ως προς τον καθορισμό των εθνικών τους φορολογικών συντελεστών (άνω των κατώτατων συντελεστών της ΕΕ) για τα ενεργειακά προϊόντα που προορίζονται για θέρμανση, ώστε να αντιμετωπιστούν οι ακόλουθες ανεπιθύμητες καταστάσεις: (1) έκθεση εγκαταστάσεων που εντάσσονται στο σύστημα εμπορίας εκπομπών σε διπλή επιβάρυνση λόγω της καταβολής τόσο του κόστους των εκπομπών CO2 δυνάμει της σχετικής οδηγίας όσο και της συνιστώσας CO2 που εμπεριέχεται στον ενεργειακό φόρο δυνάμει της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας και (2) ύπαρξη ανταγωνιστικών μειονεκτημάτων για εταιρείες που δεν εντάσσονται στο σύστημα εμπορίας εκπομπών έναντι των εταιρειών που λειτουργούν στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών, εφόσον στις δεύτερες παρέχονται εκπτώσεις. 13814/14 ΜΑΚ/μκ 4
Γ. Μελλοντική πορεία 7. Από τις συζητήσεις της 2ας Οκτωβρίου 2014 στο επίπεδο της ομάδας υψηλού επιπέδου του Συμβουλίου για τα φορολογικά θέματα, διαπιστώθηκε σημαντική διάσταση απόψεων ως προς τα ανωτέρω θέματα, την οποία η Προεδρία επιδιώκει να γεφυρώσει με τη συμβιβαστική της πρόταση. Ωστόσο, για να δοθεί ώθηση στις διαπραγματεύσεις, η Προεδρία έχει περιλάβει το σημείο αυτό στην ημερήσια διάταξη της συνόδου του Συμβουλίου Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων της 14ης Οκτωβρίου 2014, ώστε να εξετασθούν κατευθύνσεις για τις μελλοντικές εργασίες με βάση το συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας, ως έχει στο έγγραφο 13116/14. 8. Κατά τις συζητήσεις της ΕΜΑ στις 8 Οκτωβρίου 2014 επιβεβαιώθηκαν η απόκλιση των θέσεων και η δυσκολία εναρμόνισης των απόψεων των κρατών μελών επί των βασικών θεμάτων, με σκοπό την επίτευξη συμβιβασμού επί της ΟΦΕ. 9. Στο πλαίσιο αυτό, η Προεδρία επιδιώκει την εξέταση κατευθύνσεων από το Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων, βάσει του ακόλουθου ερωτήματος: - Συμφωνούν οι Υπουργοί ότι με την προσέγγιση που περιέχεται στο συμβιβαστικό κείμενο της Προεδρίας (έγγρ. 13116/14) αντιμετωπίζονται οι βασικές προκλήσεις της οδηγίας για τη φορολόγηση της ενέργειας (ιδίως η εξισορρόπηση κλιματικών στόχων, ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης) και ότι οι εργασίες επί του συγκεκριμένου φακέλου πρέπει να συνεχιστούν στο Συμβούλιο πάνω σε αυτή τη βάση; 13814/14 ΜΑΚ/μκ 5