ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙ ΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ & ΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΤΕΛΙΟΣ Κ. ΚΡΑΣΣΑΣ ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ 31 ης ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗΣ ΑΘΗΝΩΝ ΕΚΘΕΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ για την καταγραφή απόψεων & αναγκών των εκπαιδευτικών της 31 ης Ε.Π. Π.Ε. Αθηνών σε θέµατα ενηµέρωσης και επιµόρφωσης ΑΙΓΑΛΕΩ, ΑΠΡΙΛΙΟΣ 4
ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με την ανάληψη καθηκόντων Σχολικού Συµβούλου της 31ης Περιφέρειας, στο πλαίσιο του προγραµµατισµού του έργου της στήριξης των εκπαιδευτικών και της συνεργασίας µαζί τους, θεώρησα αναγκαίο να καταγράψω τις ανάγκες και τα αιτήµατα των συναδέλφων για ενηµέρωση και επιµόρφωση. Στόχος είναι να σχεδιαστούν παρεµβάσεις στήριξης σε θέµατα παιδαγωγικής και διδακτικής µεθοδολογίας που θα τους ενδιέφεραν και θα µπορούσαν να φανούν χρήσιµα στο έργο τους. Για το λόγο αυτό σχεδιάστηκε ερωτηµατολόγιο, ανώνυµο, το οποίο αποσκοπούσε στην καταγραφή των αναγκών και αιτηµάτων των συναδέλφων εκπαιδευτικών στα παραπάνω θέµατα. Το Ερωτηµατολόγιο µαζί µε τη συνηµµένη επιστολή (βλ. Παράρτηµα) στάλθηκαν στα σχολεία στις 22 Σεπτεµβρίου 3. Όσα ερωτηµατολόγια συµπληρώθηκαν, συγκεντρώθηκαν και επεστράφησαν στο γραφείο µου από τους συναδέλφους ιευθυντές των σχολείων την περίοδο από 15/1/3 έως 12/12/3. Συγκεντρώθηκαν 18 ερωτηµατολόγια συνολικά, όλα πλήρη για επεξεργασία. Για την επεξεργασία και παρουσίαση των δεδοµένων χρησιµοποίησα το πρόγραµµα SPSS 8. for Windows. Φυσικά δεν πρόκειται για µία έρευνα η οποία µπορεί να οδηγήσει σε γενικευ- µένα συµπεράσµατα. Ο σκοπός ήταν να εκφράσουν οι συνάδελφοι τις απόψεις και τις ανάγκες τους έτσι ώστε ο όποιος σχεδιασµός για τη συνεργασία µας, στο πλαίσιο των θεσµοθετηµένων διαδικασιών και της αξιοποίησης των διαθέσιµων υποδοµών, να µας βοηθήσει να πετύχουµε τα καλύτερα αποτελέσµατα για το καλό των µαθητών µας. Ο αναγνώστης ίσως βρει σε αυτήν την παρουσίαση χρήσιµα στοιχεία και πληροφορίες για τις ανάγκες των εκπαιδευτικών στο πλαίσιο των αλλαγών που συντελούνται στο χώρο της Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης (προγράµµατα σπουδών, νέα βιβλία, Ολοήµερο Σχολείο, καινοτόµες εκπαιδευτικές δραστηριότητες, ανάπτυξη των νέων τεχνολογιών πληροφορικής στην εκπαίδευση κ.ά.) και οι οποίες καθιστούν επιτακτική την ανάγκη ενηµέρωσης και συνεργασίας. Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συναδέλφους ιευθυντές και εκπαιδευτικούς των σχολείων για το χρόνο που διέθεσαν και να τους διαβεβαιώσω πως θα προσπαθήσω να τους στηρίξω, δίπλα τους στα σχολεία ή στο γραφείο µου και να ανταποκριθώ στα θέµατα και τα αιτήµατα τα οποία έθεσαν ώστε να αντιµετωπίσουµε µαζί οποιοδήποτε πρόβληµα. Στέλιος Κ. Κρασσάς Σχολικός Σύµβουλος 31ης Ε.Π. Π.Ε. Αθηνών 2
ΕΥΡΗΜΑΤΑ ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Κατανοµή των 18 συµµετεχόντων ως προς το φύλο Valid άνδρας 43 39,8 39,8 39,8 γυναίκα 65 6,2 6,2 1, Total 18 1, 1, Η διερεύνηση αυτή αφορούσε τους εκπαιδευτικούς που υπηρετούν στα σχολεία τα οποία ανήκουν στα όρια ευθύνης της 31ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Σχολικού Συµβούλου Πρωτοβάθµιας Εκπαίδευσης της Περιφερειακής ιεύθυνσης Π.Ε. &.Ε. Αττικής. Αναλυτικά τα σχολεία αυτά βρίσκονται στα διοικητικά όρια της Γ ιεύθυνσης Π.Ε. Αθηνών (2ο, 11ο, ο δηµόσια ηµοτικά Σχολεία) και του 1ου Γραφείου Π.Ε. της Γ Αθηνών (3ο, 9ο, 1ο, 12ο, 14ο δηµόσια ηµοτικά Σχολεία και το ιδιωτικό ηµοτικό Σχολείο Ι. ια- µαντοπούλου), στο ήµο του Αιγάλεω. Όπως παρουσιάζεται στον Πίνακα 1 το δείγµα αυτής της διερεύνησης αποτέλεσαν συνολικά 18 εκπαιδευτικοί (Ν = 18). Από αυτούς 43 (39,8%) ήταν άνδρες και 65 (6,2%) ήταν γυναίκες. Καθίσταται εµφανές ότι την πλειοψηφία του δείγµατος αποτέλεσαν οι γυναίκες. Ακολουθεί η γραφική παράσταση των δεδοµένων του Πίνακα 1. 7 6 5 4 3 1 ΦΥΛΟ ΑΝ ΡΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ Σχήµα 1: ιάγραµµα της κατανοµής των 18 συµµετεχόντων του Πίνακα 1 ως προς το φύλο 3
ΠΙΝΑΚΑΣ 2: Κατανοµή των 18 συµµετεχόντων ως προς τα έτη υπηρεσίας Valid -5 23 21,3 21,3 21,3 5-15 42 38,9 38,9 6,2 > 15 43 39,8 39,8 1, Total 18 1, 1, Από τους 18 εκπαιδευτικούς που συµµετείχαν στην έρευνα οι 23 (21,3%) είχαν από 5 έτη υπηρεσίας, 42 (38,9%) είχαν από 5 15 έτη υπηρεσίας και 43 (39,8%) είχαν υπηρεσία περισσότερο από 15 έτη (βλ. και Σχήµα 2: ιάγραµµα κατανοµής ως προς τα έτη υπηρεσίας). 5 4 3 1-5 5-15 > 15 ΕΤΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ Σχήµα 2: ιάγραµµα της κατανοµής των 18 συµµετεχόντων του Πίνακα 2 ως προς τα έτη υπηρεσίας 4
ΠΙΝΑΚΑΣ 3: Κατανοµή των 18 συµµετεχόντων ως προς το επίπεδο γνώσης Η/Υ Valid εν γνωρίζω 13 12, 12, 12, Χαµηλό 46 42,6 42,6 54,6 Μέτριο 35 32,4 32,4 87, Υψηλό 14 13, 13, 1, Total 18 1, 1, Από τους 18 συµµετέχοντες οι 13 (12%) δεν έχουν καµία γνώση σε θέµατα νέων τεχνολογιών πληροφορικής, οι 46 (42,6%) βρίσκονται σε χαµηλό επίπεδο γνώσεων, 35 (32,4%) σε µέτριο και 14 (13%) δηλώνουν ότι έχουν γνώση ηλεκτρονικών υπολογιστών (Η/Υ) υψηλού επιπέδου. Τα δεδοµένα παρουσιάζονται και στο διάγραµµα του Σχήµατος 3. Αντίστοιχα στον Πίνακα 4 και το Σχήµα 4 παρουσιάζονται τα δεδοµένα συσχέτισης ως προς το φύλο και το ε- πίπεδο γνώσης Η/Υ. Με βάση αυτήν τη συσχέτιση φαίνεται ότι οι γυναίκες παρουσιάζουν το µεγαλύτερο ποσοστό στο χαµηλό και µέτριο επίπεδο γνώσης Η/Υ επί του συνόλου των συµµετεχόντων. 5 4 3 1 ΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ ΧΑΜΗΛΟ ΜΕΤΡΙΟ ΥΨΗΛΟ ΕΠΙΠΕ Ο ΓΝΩΣΗΣ Η/Υ Σχήµα 3: ιάγραµµα της κατανοµής των 18 συµµετεχόντων του Πίνακα 3 ως προς το επίπεδο γνώσης Η/Υ 5
ΠΙΝΑΚΑΣ 4: Συσχέτιση ως προς το φύλο και το επίπεδο γνώσης Η/Υ Επίπεδο γνώσης Η/Υ Total εν γνωρίζω Χαµηλό Μέτριο Υψηλό Φύλο άνδρας Count 6 16 13 8 43 % within 14,% 37,2% 3,2% 18,6% 1,% Φύλο % within 46,2% 34,8% 37,1% 57,1% 39,8% Επίπεδο γνώσης Η/Υ γυναίκα Count 7 3 22 6 65 % within 1,8% 46,2% 33,8% 9,2% 1,% Φύλο % within 53,8% 65,2% 62,9% 42,9% 6,2% Επίπεδο γνώσης Η/Υ Total Count 13 46 35 14 18 % within 12,% 42,6% 32,4% 13,% 1,% Φύλο % within Επίπεδο γνώσης Η/Υ 1,% 1,% 1,% 1,% 1,% 4 3 ΕΠΙΠΕ Ο ΓΝΩΣΗΣ Η/Υ ΕΝ ΓΝΩΡΙΖΩ 1 ΧΑΜΗΛΟ Count ΑΝ ΡΑΣ ΓΥΝΑΙΚΑ ΜΕΤΡΙΟ ΥΨΗΛΟ ΦΥΛΟ Σχήµα 4: ιάγραµµα συσχέτισης δεδοµένων του Πίνακα 4 ως προς το φύλο και το επίπεδο γνώσης Η/Υ 6
ΠΙΝΑΚΑΣ 5: Κατανοµή των 18 συµµετεχόντων ως προς τη χρήση και κατοχή λογαριασµού ηλεκτρονικού ταχυδροµείου (e-mail) Valid NAI 29 26,9 26,9 26,9 OXI 79 73,1 73,1 1, Total 18 1, 1, Από τους 18 συµµετέχοντες 29 (26,9%) διαθέτουν λογαριασµό ηλεκτρονικού ταχυδροµείου και 79 (73,1%) δεν διαθέτουν (βλ. και Σχήµα 5: ιάγραµµα). 8 6 4 NAI OXI Ε-mail Σχήµα 5: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 5 ως προς τη χρήση και κατοχή λογαριασµού ηλεκτρονικού ταχυδροµείου (e-mail) Ζητήθηκε από τους συναδέλφους να αναφέρουν τα πέντε πιο σηµαντικά προβλήµατα που συναντούν κατά την άσκηση του εκπαιδευτικού τους έργου (βλ. Παράρτηµα: Ερωτηµατολόγιο: Ερώτηση 5). Τα προβλήµατα αυτά τα κατέγραψαν ιεραρχώντας τα από τη θέση 1: αυτό το οποίο θεωρούν ως πιο σηµαντικό έως τη θέση 5: αυτό που θεωρούν λιγότερο σηµαντικό. Με ανάλυση περιεχοµένου κωδικοποιήθηκαν οχτώ (8) πεδία στα οποία καταγράφονται τα προβλήµατα που ανάφεραν οι εκπαιδευτικοί. Τα πεδία αυτά παρουσιάζονται στον Πίνακα 6. 7
ΠΙΝΑΚΑΣ 6: Παρουσίαση των πεδίων στα οποία, µετά την ανάλυση περιεχοµένου, κατανέµονται τα προβλήµατα που δήλωσαν οι 18 συµµετέχοντες [Ερώτηση 5 του Ερωτηµατολογίου έρευνας] πεδίο πρόβληµα /προβλήµατα που καταγράφονται 1 υλικοτεχνική υποδοµή κτιριακό λειτουργία Ολοήµερου πολυπληθείς τάξεις συχνές εφηµερίες συνεργασία συλλόγου διδασκόντων 2 προβλήµατα συµπεριφοράς µαθησιακά προβλήµατα µαθητών 3 αλλοδαποί µαθητές 4 υποστηρικτικές υπηρεσίες τµήµατα ένταξης 5 συνεργασία επικοινωνία µε τους γονείς 6 πληθώρα ύλης ακαταλληλότητα διδακτικών εγχειριδίων αναµόρφωση ΕΩΠ και ΑΠ 1 7 έλλειψη επιµόρφωσης 8 κανένα κανένα άλλο Στους Πίνακες 7, 8, 9, 1, 11 και τα αντίστοιχα Σχήµατα ιαγράµµατα παρουσιάζονται τα πέντε προβλήµατα ιεραρχηµένα από το 1 (= πιο σηµαντικό) έως το 5 (= λιγότερο σηµαντικό) σε σχέση µε τα 8 πεδία που προαναφέρθηκαν. Από τα δεδοµένα προκύπτει ότι κυρίαρχο θεωρείται από τους εκπαιδευτικούς το πρόβληµα του πεδίου 2 [Πίνακας 6: προβλήµατα συµπεριφοράς µαθησιακά προβλήµατα µαθητών] το οποίο 34,3% του συνόλου των συµµετεχόντων το ιεραρχεί ως πρώτο πρόβληµα. Γενικότερα σε υψηλές θέσεις παρουσιάζονται και προβλήµατα που αφορούν το πεδίο 1 [Πίνακας 6: υλικοτεχνική υποδοµή κτιριακό λειτουργία Ολοήµερου πολυπληθείς τάξεις συχνές εφηµερίες συνεργασία συλλόγου διδασκόντων], το πεδίο 6 [Πίνακας 6: πληθώρα ύλης ακαταλληλότητα διδακτικών εγχειριδίων αναµόρφωση ΕΩΠ και ΑΠ] και το πεδίο 5 [Πίνακας 6: συνεργασία επικοινωνία µε τους γονείς]. 1 ΕΩΠ = Εβδοµαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραµµα ΑΠ = Αναλυτικά Προγράµµατα 8
ΠΙΝΑΚΑΣ 7: Πρόβληµα 1 [Ερώτηση 5 του Ερωτηµατολογίου έρευνας] Valid 1 35 32,4 32,4 32,4 2 37 34,3 34,3 66,7 3 1 9,3 9,3 75,9 4 4 3,7 3,7 79,6 5 5 4,6 4,6 84,3 6 12 11,1 11,1 95,4 7 3 2,8 2,8 98,1 8 2 1,9 1,9 1, Total 18 1, 1, 4 3 1 1 2 3 4 5 6 7 8 ΠΡΟΒΛΗΜΑ_1 Σχήµα 7: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 7: πρόβληµα ιεραρχηµένο ως 1ο από τους εκπαιδευτικούς ΠΙΝΑΚΑΣ 8: Πρόβληµα 2 [Ερώτηση 5 του Ερωτηµατολογίου έρευνας] Valid 1 28 25,9 25,9 25,9 2 27 25, 25, 5,9 3 9 8,3 8,3 59,3 4 3 2,8 2,8 62, 5 13 12, 12, 74,1 6 18 16,7 16,7 9,7 7 2 1,9 1,9 92,6 8 8 7,4 7,4 1, Total 18 1, 1, 9
3 1 1 2 3 4 5 6 7 8 ΠΡΟΒΛΗΜΑ_2 Σχήµα 8: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 8: πρόβληµα ιεραρχηµένο ως 2ο από τους εκπαιδευτικούς ΠΙΝΑΚΑΣ 9: Πρόβληµα 3 [Ερώτηση 5 του Ερωτηµατολογίου έρευνας] Valid 1 22,4,4,4 2 17 15,7 15,7 36,1 3 13 12, 12, 48,1 4 8 7,4 7,4 55,6 5 6 5,6 5,6 61,1 6 17 15,7 15,7 76,9 7 7 6,5 6,5 83,3 8 18 16,7 16,7 1, Total 18 1, 1, 3 1 1 2 3 4 5 6 7 8 ΠΡΟΒΛΗΜΑ_3 Σχήµα 9: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 9: πρόβληµα ιεραρχηµένο ως 3ο από τους εκπαιδευτικούς 1
ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Πρόβληµα 4 [Ερώτηση 5 του Ερωτηµατολογίου έρευνας] Valid 1 23 21,3 21,3 21,3 2 11 1,2 1,2 31,5 3 6 5,6 5,6 37, 4 3 2,8 2,8 39,8 5 6 5,6 5,6 45,4 6 17 15,7 15,7 61,1 7 3 2,8 2,8 63,9 8 39 36,1 36,1 1, Total 18 1, 1, 4 3 1 1 2 3 4 5 6 7 8 ΠΡΟΒΛΗΜΑ_4 Σχήµα 1: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 1: πρόβληµα ιεραρχηµένο ως 4ο από τους εκπαιδευτικούς ΠΙΝΑΚΑΣ 11: Πρόβληµα 5 [Ερώτηση 5 του Ερωτηµατολογίου έρευνας] Valid 1 16 14,8 14,8 14,8 2 12 11,1 11,1 25,9 3 2 1,9 1,9 27,8 4 2 1,9 1,9 29,6 5 6 5,6 5,6 35,2 6 9 8,3 8,3 43,5 7 5 4,6 4,6 48,1 8 56 51,9 51,9 1, Total 18 1, 1, 11
6 5 4 3 1 1 2 3 4 5 6 7 8 ΠΡΟΒΛΗΜΑ_5 Σχήµα 11: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 11: πρόβληµα ιεραρχηµένο ως 5ο από τους εκπαιδευτικούς ΠΙΝΑΚΑΣ 12: Κατανοµή των 18 συµµετεχόντων ως προς τις ανάγκες τους σε θέµατα ενηµέρωσης Valid 1 4 3,7 3,7 3,7 2 11 1,2 1,2 13,9 3 19 17,6 17,6 31,5 4 8 7,4 7,4 38,9 5 24 22,2 22,2 61,1 6 22,4,4 81,5 7 18,5 18,5 1, Total 18 1, 1, Στους συµµετέχοντες εκπαιδευτικούς προτάθηκε ένας κατάλογος θεµάτων στα οποία θα επιθυµούσαν να ενηµερωθούν [βλ. Ερώτηση 6 του Ερωτηµατολογίου]. Τα θέµατα αυτά παρουσιάζονται στον Πίνακα 13 παρακάτω. Από τον Πίνακα 12 γίνεται εµφανές ότι οι εκπαιδευτικοί, σε ποσοστό 22,2%, επιθυµούν ενηµέρωση σε θέµατα πολυπολιτισµικότητας του µαθητικού πληθυσµού, ακολουθούν µε,4% θέµατα που αφορούν τα Αναλυτικά Προγράµµατα και µε 18,5% θέµατα τεχνολογιών πληροφορικής στην εκπαίδευση καθώς και θέµατα που αφορούν την εφαρµογή της Ευέλικτης Ζώνης (17,6%). Τα δεδοµένα παρουσιάζονται και στο διάγραµµα του Σχήµατος 12. 12
ΠΙΝΑΚΑΣ 13: Προτεινόµενα θέµατα ενηµέρωσης [Ερώτηση 6 του Ερωτηµατολογίου έρευνας] 1. Προγράµµατα του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης [ΚΠΣ] 2. Θέµατα Ολοήµερου Σχολείου 3. Θέµατα Ευέλικτης Ζώνης - ΕΠΠΣ 2 4. Η ευρωπαϊκή διάσταση στην εκπαίδευση 5. Η πολυπολιτισµική προέλευση του µαθητικού πληθυσµού 6. Αναλυτικά Προγράµµατα Προγράµµατα Σπουδών 7. Νέες Τεχνολογίες Πληροφορικής στο σχολείο 3 1 1 2 3 4 5 6 7 ΘΕΜΑΤΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ Σχήµα 12: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 12: ανάγκες σε θέµατα ενη- µέρωσης Όσον αφορά θέµατα τα οποία θα µπορούσαν να αποτελέσουν ένα πλαίσιο επιµορφωτικού προγράµµατος µε άξονα τη ιδακτική Μεθοδολογία [Ερώτηση 7 του Ερωτηµατολογίου] από τα προτεινόµενα [βλ. Πίνακας 14, παρακάτω] οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν εξίσου τη διδακτική των Φυσικών Επιστηµών και την Ευέλικτη Ζώνη (σε ποσοστά 33,3% για κάθε περίπτωση) και σε ποσοστό 21,3% θέµατα που σχετίζονται µε τη διδακτική στη Γλώσσα Λογοτεχνία. Τα δεδοµένα παρουσιάζονται στον Πίνακα 15 και στο Σχήµα 15. 2 ΙΑΘΕΜΑΤΙΚΟ ΕΝΙΑΙΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥ ΩΝ 13
Πίνακας 14: Προτεινόµενα θέµατα επιµόρφωσης µε άξονα τη ιδακτική Μεθοδολογία [Ερώτηση 7 του Ερωτηµατολογίου έρευνας] 1. Θέµατα διδακτικής στη Γλώσσα - Λογοτεχνία 2. Θέµατα διδακτικής στα Μαθηµατικά 3. Θέµατα διδακτικής στις Φυσικές Επιστήµες Γεωγραφία Μελέτη 4. Θέµατα διδακτικής στις Κοινωνικές Επιστήµες (Ιστορία Θρησκευτικά Κοινωνική & Πολιτική Αγωγή) 5. Ευέλικτη Ζώνη Εξειδικευµένες διδακτικές µέθοδοι & στρατηγικές Πίνακας 15: Κατανοµή των συµµετεχόντων στα προτεινόµενα θέµατα επιµόρφωσης µε άξονα τη ιδακτική Μεθοδολογία Valid 1 23 21,3 21,3 21,3 2 1 9,3 9,3 3,6 3 36 33,3 33,3 63,9 4 3 2,8 2,8 66,7 5 36 33,3 33,3 1, Total 18 1, 1, 4 3 1 1 2 3 4 5 ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ Ι ΑΚΤΙΚΗΣ Σχήµα 15: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 15: ανάγκες επιµόρφωσης σε θέµατα ιδακτικής Μεθοδολογίας Από τα θέµατα τα οποία θα µπορούσαν να αποτελέσουν ένα πλαίσιο επιµορφωτικού προγράµµατος µε άξονα την Παιδαγωγική και την Ψυχολογία [Ερώτηση 8 του Ερωτηµατολογίου] από τα προτεινόµενα [βλ. Πίνακας 16, παρακάτω] οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν (σε ποσοστό 45,4%) τα θέµατα που αφορούν προβλήµατα συµπεριφοράς των µαθητών, σε ποσοστό 27,8% θέµατα που σχετίζονται µε µαθησιακά προβλήµατα που παρουσιάζουν οι µαθητές, σε ποσοστό 11,1% θέµατα ανάπτυξης της προσωπικότητας του παιδιού, ενώ ένα ποσοστό 7,4% ενδιαφέρεται για τα θέµατα ένταξης παιδιών από άλλες χώρες. Μικρότερα ποσοστά εµφανίζουν τα ενδιαφέροντα των εκπαιδευτικών για θέ- 14
µατα που αφορούν Ψυχοπαιδαγωγικές Θεωρίες & πρακτικές (5,6% του συνόλου) και θέµατα Γνωστικής Ψυχολογίας (ποσοστό 2,8%). Τα δεδοµένα παρουσιάζονται στον Πίνακα 17 και στο Σχήµα 17. Πίνακας 16: Προτεινόµενα θέµατα επιµόρφωσης µε άξονα την Παιδαγωγική και την Ψυχολογία [Ερώτηση 8 του Ερωτηµατολογίου έρευνας] 1. Προβλήµατα συµπεριφοράς µαθητών υπερκινητικότητα 2. Μαθησιακά προβλήµατα 3. Ένταξη παιδιών από άλλες χώρες 4. Θέµατα ανάπτυξης προσωπικότητας του παιδιού 5. Θέµατα Γνωστικής Ψυχολογίας 6. Ψυχοπαιδαγωγικές Θεωρίες & πρακτικές Πίνακας 17: Κατανοµή των συµµετεχόντων στα προτεινόµενα θέµατα επιµόρφωσης µε άξονα την Παιδαγωγική και την Ψυχολογία Valid 1 49 45,4 45,4 45,4 2 3 27,8 27,8 73,1 3 8 7,4 7,4 8,6 4 12 11,1 11,1 91,7 5 3 2,8 2,8 94,4 6 6 5,6 5,6 1, Total 18 1, 1, 5 4 3 1 1 2 3 4 5 6 ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΕ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΗΣ & ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ Σχήµα 17: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 17: ανάγκες επιµόρφωσης σε θέµατα Παιδαγωγικής & Ψυχολογίας 15
Στις ερωτήσεις 9 και 1 του Ερωτηµατολογίου ζητήθηκε από τους συναδέλφους να εκφράσουν το ενδιαφέρον τους για επιµόρφωση ενηµέρωση σε θέ- µατα τεχνολογιών πληροφορικής στην εκπαίδευση. Το 89,8% των συµµετεχόντων δήλωσε ότι επιθυµεί µια τέτοια επιµόρφωση (βλ. Πίνακας 18 και Σχήµα 18, παρακάτω). Αντίστοιχα από αυτούς που εξεδήλωσαν επιθυµία για επιµόρφωση ποσοστό 43,5% δήλωσε ότι µπορεί να διαθέσει από 2 έως 5 ώρες συνολικά για ένα τέτοιο πρόγραµµα, το 28,7% των συναδέλφων που µετείχαν δήλωσε ότι µπορεί να διαθέσει από 11 ώρες και το 17,6% από 6 1 ώρες (αναλυτικά τα αποτελέσµατα παρουσιάζονται στον Πίνακα 19 και το Σχήµα 19). Πίνακας 18: Κατανοµή των συµµετεχόντων ως προς το ενδιαφέρον επιµόρφωσης σε θέµατα Τεχνολογιών Πληροφορικής στην Εκπαίδευση Valid ΝΑΙ 97 89,8 89,8 89,8 ΟΧΙ 11 1,2 1,2 1, Total 18 1, 1, 1 8 6 4 ΝΑΙ ΟΧΙ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝ ΓΙΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΣΕ ΤΠΕ Σχήµα 18: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 18: ενδιαφέρον επιµόρφωσης των συµµετεχόντων σε θέµατα Τεχνολογιών Πληροφορικής στην Εκπαίδευση 16
Πίνακας 19: Κατανοµή των συµµετεχόντων ως προς τις ώρες που διαθέτουν για επι- µόρφωση σε θέµατα ΤΠΕ Valid 11 1,2 1,2 1,2 2-5 47 43,5 43,5 53,7 6-1 19 17,6 17,6 71,3 11-31 28,7 28,7 1, Total 18 1, 1, 5 4 3 1 2-5 6-1 11- ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΣΕ ΩΡΕΣ Σχήµα 19: ιάγραµµα κατανοµής δεδοµένων του Πίνακα 19 ως προς τις ώρες που διαθέτουν οι συµµετέχοντες για επιµόρφωση σε θέµατα ΤΠΕ 17
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή η έρευνα αυτή δεν είναι δυνατόν να µας ο- δηγήσει σε γενικευµένα συµπεράσµατα. Σκοπός µας ήταν να γίνει µία ενδεικτική καταγραφή στοιχείων. Παρόλα αυτά από τα όσα καταγράφηκαν µπορούµε να συνοψίσουµε τα παρακάτω: Το δείγµα αυτής της διερεύνησης αποτέλεσαν συνολικά 18 εκπαιδευτικοί (Ν = 18): 43 (39,8%) άνδρες και 65 (6,2%) γυναίκες οι οποίες αποτέλεσαν και την πλειοψηφία του δείγµατος. Από τους 18 εκπαιδευτικούς που συµµετείχαν στην έρευνα το 6,2% έχουν συνολικά από 15 έτη υπηρεσίας (21,3% από 5 έτη και 38,9% από 5 15 έτη) και 39,8% είχαν υπηρεσία περισσότερο από 15 έτη. Η πλειονότητα του δείγµατος είναι εποµένως εκπαιδευτικοί που έχουν να προσφέρουν εκπαιδευτικό έργο για πολλά χρόνια ακόµη. Αναλύοντας τα πιο σηµαντικά προβλήµατα που συναντούν κατά την άσκηση του εκπαιδευτικού τους έργου, όπως τα κατέγραψαν οι συνάδελφοι, προκύπτει ότι κυρίαρχο θεωρείται από τους εκπαιδευτικούς η προβληµατική συµπεριφορά τα µαθησιακά προβλήµατα των µαθητών, το οποίο 34,3% του συνόλου των συµµετεχόντων το ιεραρχεί ως πρώτο πρόβληµα, το πεδίο των προβληµάτων υποδοµής: κτιριακό λειτουργία Ολοήµερου πολυπληθείς τάξεις συχνές εφηµερίες κ.ά. Σε υψηλές θέσεις όµως παρουσιάζονται και προβλή- µατα που αφορούν την πληθώρα ύλης, την ακαταλληλότητα διδακτικών εγχειριδίων, την αναµόρφωση ΕΩΠ και ΑΠ και αλλά και η έλλειψη συνεργασίας επικοινωνίας µε τους γονείς. Οι εκπαιδευτικοί, σε ποσοστό 22,2%, επιθυµούν ενηµέρωση σε θέµατα πολυπολιτισµικότητας του µαθητικού πληθυσµού, ακολουθούν µε,4% θέµατα που αφορούν τα Αναλυτικά Προγράµµατα και µε 18,5% θέµατα τεχνολογιών πληροφορικής στην εκπαίδευση καθώς και θέµατα που αφορούν την εφαρµογή της Ευέλικτης Ζώνης (17,6%). Οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν εξίσου ένα πλαίσιο επιµορφωτικού προγράµµατος για τη διδακτική των Φυσικών Επιστηµών και την Ευέλικτη Ζώνη (σε ποσοστά 33,3% για κάθε περίπτωση) και σε ποσοστό 21,3% θέµατα που σχετίζονται µε τη διδακτική στη Γλώσσα Λογοτεχνία. Παράλληλα από τα θέµατα τα οποία θα µπορούσαν να αποτελέσουν ένα πλαίσιο επιµορφωτικού προγράµµατος µε άξονα την Παιδαγωγική και την Ψυχολογία οι εκπαιδευτικοί επιλέγουν (σε ποσοστό 45,4%) τα θέµατα που αφορούν προβλήµατα συµπεριφοράς των µαθητών, σε ποσοστό 27,8% θέµατα που σχετίζονται µε µαθησιακά προβλήµατα που παρουσιάζουν οι µαθητές, σε ποσοστό 11,1% θέµατα ανάπτυξης της προσωπικότητας του παιδιού, ενώ ένα ποσοστό 7,4% ενδιαφέρεται για τα θέµατα ένταξης παιδιών από άλλες χώρες. Μικρότερα ποσοστά εµφανίζουν τα ενδιαφέροντα των εκπαιδευτικών για θεωρητικά θέµατα που αφορούν Ψυχοπαιδαγωγικές Θεωρίες & πρακτικές (5,6% του συνόλου) και θέµατα Γνωστικής Ψυχολογίας (ποσοστό 2,8%). Τα παραπάνω, σε συνδυασµό και µε τα προβλήµατα που καταγράφουν οι εκπαιδευτικοί, φανερώνουν πιθανόν την επιθυµία οι όποιες επιµορφώσεις ενηµερώσεις να αφορούν πρακτική και όχι θεωρητική αντιµετώπιση των θεµά- 18
των που συναντούν οι συνάδελφοι κατά την άσκηση του εκπαιδευτικού τους έργου, όπως το χειρισµό µαθητών µε προβλήµατα συµπεριφοράς, τις διδακτικές προσεγγίσεις σε θέµατα µαθησιακών δυσκολιών και τις διδακτικές µεθόδους σε εξειδικευµένα γνωστικά αντικείµενα (π.χ. Φυσικές Επιστήµες). Σε σχέση µε τις τεχνολογίες πληροφορικής στην εκπαίδευση, από τους 18 συµµετέχοντες το µεγαλύτερο ποσοστό (42,6%) βρίσκεται σε χαµηλό επίπεδο γνώσεων, ενώ ένα σηµαντικό ποσοστό (32,4%) βρίσκεται σε µέτριο και το 13% δηλώνει ότι έχει γνώση ηλεκτρονικών υπολογιστών (Η/Υ) υψηλού επιπέδου. Το 26,9% διαθέτουν ήδη λογαριασµό ηλεκτρονικού ταχυδροµείου. Παράλληλα η πλειοψηφία (89,8%) των συναδέλφων θα επιθυµούσε επιµόρφωση ενηµέρωση σε θέµατα τεχνολογιών πληροφορικής στην εκπαίδευση διαθέτοντας κάποιες ώρες για ένα τέτοιο πρόγραµµα. Συµπερασµατικά θα µπορούσε, σε συνεργασία µε τους συναδέλφους, να εκπονηθεί ένα πλαίσιο προγραµµάτων επιµόρφωσης ενηµέρωσης για την ε- πιστηµονική και παιδαγωγική τους καθοδήγηση και στήριξη στο πλαίσιο των θεσµοθετηµένων διαδικασιών, αξιοποιώντας τις διαθέσιµες υποδοµές (π.χ. εργαστήρια Η/Υ) ώστε να πετύχουµε τα καλύτερα αποτελέσµατα. Το πλαίσιο αυτό είναι δυνατόν να υλοποιηθεί κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους (τρέχοντος και εποµένου) εφ όσον οι συνθήκες το επιτρέπουν και εντός των προβλεποµένων από τη νοµοθεσία και κατά τις περιόδους Ιουνίου και Σεπτεµβρίου, στις προβλεπόµενες συναντήσεις των εκπαιδευτικών µε το Σχολικό Σύµβουλο. Οι επιµορφωτικές ενότητες, όπως καταγράφονται από την παρούσα διερεύνηση και όπως τελικά θα επιλεγούν σε συνεργασία µε τους συναδέλφους, θα κινούνται σε θεµατικούς άξονες πρακτικού (κυρίως) και θεωρητικού (όπου χρειάζεται) ενδιαφέροντος (µαθησιακές δυσκολίες προβλήµατα συµπεριφοράς διδακτικές προσεγγίσεις). Παράλληλα υπάρχει και το ενδεχόµενο διοργάνωσης εργαστηριακής ενηµέρωσης επιµόρφωσης σε θέµατα νέων τεχνολογιών πληροφορικής στην εκπαίδευση (χρήση Η/Υ ως εργαλείου άντλησης πληροφορίας επικοινωνίας, παγκόσµιος ιστός, πολυµέσα και εποπτικό υλικό). 19
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ (ΕΠΙΣΤΟΛΗ & ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΕΡΕΥΝΑΣ)