Αγορά εργασίας στην Ελλάδα Δάφνη Νικολίτσα Υλικό από το κεφάλαιο: Το Θεσμικό Πλαίσιο και η Μεταρρύθμιση της Αγοράς Εργασίας στην Ελλάδα Λυμπεράκη (Πάντειος), Μεγήρ (Yale), Νικολίτσα (Πανεπιστήμιο Κρήτης)
Βασικά μηνύματα (1) Η υπερβολική ρύθμιση της αγοράς εργασίας: επηρεάζει αρνητικά τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την παραγωγικότητα και αυξάνει το κόστος απασχόλησης τροφοδοτεί την επέκταση της άτυπης αγοράς εργασίας Έρευνες έχουν δείξει ότι μεταρρυθμίσεις απελευθέρωσης της αγοράς εργασίας οδήγησαν σε αύξηση της απασχόλησης
Βασικά μηνύματα (2) Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα ήταν υπερβολικά διοικητικά ρυθμισμένη: Αυστηρότερη, σε σύγκριση με ανεπτυγμένες οικονομίες, νομοθεσία προστασίας των απασχολούμενων Οι μισθοί διαπραγματεύονταν σε πολλαπλά επίπεδα Η υποστήριξη των ανέργων ήταν περιορισμένη Το μη μισθολογικό κόστος ήταν υψηλό
Βασικά μηνύματα (3) Η έκταση των ρυθμίσεων είχε ως συνέπεια φτωχές επιδόσεις στην οικονομία Προστασία των ήδη απασχολουμένων σε βάρος των ανέργων και των νέων. Από το 2010 έχουν γίνει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας Παραμένουν περιθώρια βελτίωσης της αγοράς μέσω περιορισμού των ρυθμίσεων στις αγορές
Ποσοστά συμμετοχής και ανεργίας Ελλάδα 2007 ΟΟΣΑ 2007 Ελλάδα 2016 ΟΟΣΑ 2016 Άτομα 15-64 ετών % συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό 67,0 70,5 68,2 71,7 % ανεργίας 8,4 5,8 23,7 6,5 Νέοι 15-24 ετών % συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό 31,1 49,0 24,6 47,2 % ανεργίας 22,9 12,0 47,3 12,9
Χαρακτηριστικά απασχόλησης & ανεργίας Ελλάδα 2007 ΟΟΣΑ 2007 Ελλάδα 2016 ΟΟΣΑ 2016 Απασχόληση % αυτοαπασχολούμενων 35,5 16,1 35,2 16,1 Κινητικότητα % μακροχρόνια ανέργων 50,0 28,6 71,2 35,2 (Προσλήψεις+Αποχωρήσεις) Απασχολούμενοι 26,3 37,0
Θεσμικά χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας (1) Ελλάδα (Πριν/Μετά) Γερμανία Παρεμβάσεις στην αγορά εργασίας Αποζημιώσεις απόλυσης 11 μηνιαίοι μισθοί/ 7 μηνιαίοι μισθοί 7,5 μηνιαίοι μισθοί Έγκριση από τον Υπουργό για τις ομαδικές απολύσεις Ναι/Όχι Όχι
Θεσμικά χαρακτηριστικά της αγοράς εργασίας (2) Ευελιξία ωραρίου απασχόλησης Ελλάδα Διοικητικά καθορισμένη Γερμανία Συμφωνείται σε επιχειρησιακό επίπεδο Προστασία των ανέργων Επίδομα ανεργίας (% του μέσου μισθού) 33% 64% Φορολογική σφήνα 42,6% / 38,3% 36,8% / 34,0%
Βασική Αρχή Αγορά εργασίας Οι επιχειρήσεις να δρούν σε ένα δυναμικό καί ελεύθερο περιβάλλον για να δημιουργούν θέσεις εργασίας και να αναπτύσονται με εξαγωγές Η κοινωνική πολιτική να εξασκείται από το κράτος
Προτάσεις Προς την κατεύθυνση αυτή προτείνεται: Κατάργηση διοικητικών περιορισμών στις ώρες εργασίας Μη επαναφορά της επεκτασιμότητας των κλαδικών συλλογικών συμβάσεων και της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης
Προτάσεις - Κοινωνική Προστασία Ελάχιστος μισθός να καθορίζεται από ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών με αντιπροσώπευση απασχολούμενων καί επιχειρήσεων Μέτρα προστασίας του επιπέδου διαβίωσης των ανέργων και επανένταξης τους στην αγορά εργασίας Σχεδιασμός κοινωνικής πρόνοιας με προστασία γιά τους χαμηλόμισθους με κρατική επιδότηση (αρνητικός φορολογικός συτελεστής
Ευχαριστούμε για την προσοχή σας
Εξελίξεις στην παραγωγικότητα ανά ώρα εργασίας
Αποτελέσματα ερευνών για τις επιπτώσεις των μέτρων προστασίας των απασχολούμενων Ερευνητές Χώρα εφαρμογής Αποτελέσματα Acemoglu & Angrist (2001) Kugler & Saint-Paul (2004) Heckman & Pages (2004) ΗΠΑ ΗΠΑ Χώρες της Λατινικής Αμερικής Μέτρα για προστασία ΑΜΕΑ οδήγησαν σε χαμηλότερα % απασχόλησης ΑΜΕΑ Προστασία απασχολούμενων οδηγεί σε χαμηλότερα ποσοστά πρόσληψης ανέργων Μέτρα για προστασία αύξησαν την ανεργία και την ανισότητα Kugler (2004) Κολομβία Μεταρρύθμιση αύξησε την κινητικότητα και την επέκτεινε την νόμιμη αγορά εργασίας
Ποσοστό αυτοαπασχολούμενων σε χώρες του ΟΟΣΑ
Ποσοστό συμμετοχής νέων 15-24 ετών
Ποσοστό ατόμων 20-24 ετών που δεν συμμετέχουν ούτε στην αγορά εργασίας ούτε στην εκπαιδευτική διαδικασία
Ποσοστά συμμετοχής και ανεργίας Ελλάδα ΟΟΣΑ Ελλάδα 2007 Ελλάδα 2007 ΟΟΣΑ 2016 Ελλάδα 2007 2007 2016 ΟΟΣΑ 2016 ΟΟΣΑ 2016 Άτομα 15-64 ετών Άτομα 15-64 ετών % συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό % συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό 67,0 67,0 70,5 70,5 68,2 68,2 71,7 71,7 % ανεργίας % ανεργίας 8,4 8,4 5,8 5,8 23,7 23,7 6,5 6,5 Νέοι 15-24 ετών Νέοι 15-24 ετών % συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό 31,1 49,0 24,6 47,2 % συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό 31,1 49,0 24,6 47,2 % ανεργίας 22,9 12,0 47,3 12,9 % ανεργίας 22,9 12,0 47,3 12,9 Άτομα ηλικίας 55-64 ετών Άτομα ηλικίας 55-64 ετών % συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό % συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό 43,9 43,9 55,7 55,7 44,9 44,9 62,1 62,1 % ανεργίας % ανεργίας 3,4 3,4 4,0 4,0 19,2 19,2 4,6 4,6 Γυναίκες 25-54 ετών Γυναίκες 25-54 ετών % συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό % συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό 69,1 69,1 70,1 70,1 77,7 77,7 72,6 72,6 % ανεργίας % ανεργίας 12,0 12,0 5,3 5,3 28,1 28,1 6,1 6,1