Κοδάνε, 16 Aπριλίοσ 2008 Διατείριζε CO 2 ζηε ηζιμενηοβιομετανία Αιέμαλδξνο Καηζηάκπνπιαο Υεκηθόο Μεραληθόο, MSc Environmental Tech. Τπεύζπλνο Σερλνινγίαο Πεξηβάιινληνο Κιάδνπ Σζηκέληνπ Διιάδαο
Περιεχόμενα ύληνκε παξνπζίαζε Οκίινπ Δθπνκπέο CO 2 βηνκεραλίαο ηζηκέληνπ Δζληθό ρέδην Καηαλνκήο Γηθαησκάησλ Δθπνκπώλ CO 2 (2008-2012) Δπίδξαζε ηνπ Δπξσπατθνύ πζηήκαηνο Δκπνξίαο CO 2 ζηελ αληαγσληζηηθόηεηα ηεο ηζηκεληνβηνκεραλίαο Σξόπνη κείσζεο CO 2 Υξήζε ελαιιαθηηθώλ θαπζίκσλ & α πιώλ σο κέζν γηα ηε κείσζε ησλ εθπνκπώλ CO 2 Οθέιε από ηε ρξήζε ελαιιαθηηθώλ θαπζίκσλ & α πιώλ Πεξηνξηζκνί ζηε ρξήζε ηνπο Παξαδείγκαηα ρξήζεο ηνπο Σερλνινγίεο δέζκεπζεο CO 2 πκπεξάζκαηα 2
Σύντομη παροσσίαση `Ομίλοσ 3
Όμιλος ΤΙΤΑΝ-Παραγωγή Τσιμέντοσ Country Location 1 U.S.A. Roanoke 2 Pennsuco - Florida 3 Bulgaria Zlatna Panega 4 FYROM USJE 5 Serbia Kosjeric 6 Egypt Beni Suef 7 Alexandria (APCC) 8 Turkey Adocim Cimento (Tokat) 9 Tekirdag 10 Greece Kamari 11 Thessaloniki 12 Patra 13 Thessaloniki (white) 14 Elefsis (white) 4
Ελλάδα Portland Cement: 3 plants, 6.1 million ton White Cement: 1 plant, 0.3 million ton Aggregates: 9 quarries, 10 million ton Industrial Minerals: 3 sites, 0.8 million ton Ready Mix: 22 plants, 1.6 million m 3 Dry Mortars: 1 plant, 120,000 ton 5
Kamari Plant Clinker : 2,3 mil. tons Cement : 2,7 mil. tons Thessaloniki Plant Clinker : 1,5 mil. tons Cement : 2,0 mil. tons White Cement: 50.000 tons Patras Plant Clinker : 1,2 mil. tons Cement : 1,7 mil. tons Elefsis Plant White Clinker : 130.000 tons White Cement : 140.000 tons 6
Εκπομπές CO 2 στην Ελλάδα (2005 επαληθευμένες) ΣΙΜΔΝΣΑ 15,4% ΙΓΗΡΟ & ΥΑΛΤΒΑ 0,5% ΓΤΑΛΙ 0,1% ΑΒΔΣΗ 0,8% ΚΔΡΑΜΙΚΑ 1,1% ΥΑΡΣΙ 0,3% ΦΡΤΞΗ ΜΔΣΑΛΛΧΝ 1,2% ΓΙΫΛΙΣΗΡΙΑ 5,1% ΛΟΙΠΔ ΚΑΤΔΙ>20MWh 1,6% ΗΛΔΚΣΡΟΠΑΡΑΓΧΓ Η>20MWth 73,9% 7
Δικαιώματα εκπομπής CO 2 ΓΙΚΑΙΧΜΑΣΑ Mt CO 2 /year ΔΚΓΔ I (2005-2007) ΔΚΓΔ II (2008-2012) GREECE\TOTAL 71.16 66.13 GREECE\ CEMENT 11.07 10.77 8
Πηγές CO 2 στη τσιμεντοβιομηχανία CO2 από θαύζηκα 40% CO2 από α ύιεο 60% Διάζπαζε CaCO 3 & MgCO 3 καηά ηε παραγωγική διαδικαζία 9
Επίδραση του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας CO 2 στην ανταγωνιστικότητα Δθηίκεζε ηηκήο δηθαηώκαηνο 27 /t CO 2 (Γεθέκβξηνο 08) ζεκαίλεη αύμεζε ηνπ θόζηνπο παξαγσγήο ηζηκέληνπ θαηά 20 /t ή θαηά +30% Κόζηνο εηζαγσγώλ: Δηζαγσγέο από ρώξεο ηεο Μεζνγείνπ 13 /t cem +94kg CO 2 /t cement από ηε κεηαθνξά Δηζαγσγέο από ηελ Αζία 20 /t cem +160kg CO 2 /t cement από ηε κεηαθνξά Κίνδσνος: ηο ςπάπσον ζύζηημα εμποπίαρ μποπεί να δημιοςπγήζει ππόβλημα ανηαγωνιζηικόηηηαρ ηηρ Εςπωπαϊκήρ ηζιμενηοβιομησανίαρ: Αύξηζη ειζαγωγών Μείωζη ηηρ παπαγωγήρ ζηην Ε.Ε. αλλά και ζςνολική αύξηζη ηος CO 2 (από ηιρ μεηαθοπέρ) Λύζε: η ανάπηςξη ενόρ παγκόζμιος κλαδικού ζςζηήμαηορ εμποπίαρ CO 2 10
Τρόποι μείωσης CO 2 Μείωζε ζηε πεγή 1. Αύμεζε ελεξγεηαθήο απόδνζεο (ηερλνινγία) 2. Παξαγσγή ζύλζεησλ ηζηκέλησλ 3. Υξήζε ελαιιαθηηθώλ θαπζίκσλ & α πιώλ End-of-pipe techniques CO 2 (Carbon Capture and Storage) 1. Γέζκεπζε 2. Μεηαθνξά 3. Απνζήθεπζε 11
Υξήζε ελαιιαθηηθώλ θαπζίκωλ & α πιώλ Ιζηνξηθή αλαδξνκή: Πξηλ από 30 ρξόληα από πξσηνπόξνπο παξαγσγνύο ηζηκέλησλ ζηελ Γαιιία, ζηε Ννξβεγία, ζηελ Ιαπσλία θαη ζηηο ΗΠΑ εθαξκόζζεθε πξόγξακκα δηαρείξηζεο ελαιιαθηηθώλ θαπζίκσλ ζηε ηζηκεληνβηνκεραλία. 12
Δίδε ελαιιαθηηθώλ θαπζίκωλ γηα ηε ηζηκεληνβηνκεραλία Διαηναπόβιεηα Τγξά ρεκηθά απόβιεηα ηεξεά ρεκηθά απόβιεηα Υαξηί θαη πιαζηηθό (RDF) Λάζπε Βηνινγηθώλ Καζαξηζκώλ Οηθηαθά απνξξίκκαηα Λάζηηρα απηνθηλήησλ Γαζνθνκηθά απόβιεηα Γεσξγηθά απόβιεηα 13
EU - Καύζηκα %wt. (Cembureau 2004) Alternative Fuels 18,00% Fuel Oil 3,00% Natural gas 1,0% Diesel Oil 1,00% Coal 29,00% Pet Coke 48,00% 14
Υξήζε RDF & Λάζπεο Βηνινγηθνύ Καζαξηζκνύ ζηελ Δ.Δ. (2003) FROM MUNICIPAL WASTE RDF FROM INDUSTRIAL WASTE PLASTICS/PAPER, WOOD, TEXTILES, OTHER* SEWAGE SLUDGE x1000tpa kilns x1000tpa kilns x1000tpa AUSTRIA 65 10 BELGIUM 15 1 9 15 ITALY 300 5 5 DENMARK 2,6 1 32 1 7,5 NETHERLANDS 7 1 5 1 30 DEUTSCHLAND 485 31 SPAIN 17 11 TOTAL 324,6 8 587 68 52,5 *:Tyres, Waste Oil,Solvent Bone Meal/Animal Fat not included 15
Οθέιε από ηε ρξήζε ελαιιαθηηθώλ θαπζίκωλ & α πιώλ Αληαγωληζηηθόηεηα ηζηκεληνβηνκεραλίαο: Δμνηθνλόκεζε CO 2 Πεξηβάιινλ: Δμνηθνλόκεζε νξπθηώλ (κε αλαλεώζηκσλ) θαπζίκσλ & α πιώλ. Μείσζε ησλ ζπλνιηθώλ εθπνκπώλ Κνηλωλία: Αζθαιήο δηάζεζε απνβιήησλ 16
πλνιηθή κείωζε εθπνκπώλ από ηελ αμηνπνίεζε απνβιήηωλ Waste incineration & cement manufacturing Waste used as fuel in cement manufacturing GHG GHG GHG Emissions Waste Fossil Fuels Waste Fossil Fuels Resources Waste Incinerator + Cement plant Cement plant Cement Products Cement 17
Kιίβαλνο Tζηκεληνβηνκεραλίαο vs. Aπνηεθξωηή Κλίβανος Αποηεθρωηής Τζιμενηοβιομετανίας Θεξκνθξαζία πιηθνύ 1500 C 900 C Θεξκνθξαζία αεξίσλ 2000 C 1200 C Υξόλνο παξακνλήο Γεκηνπξγία όμηλσλ αεξίσλ (π.ρ.so2) Γηάζεζε ηέθξαο 10 sec ζε ζεξκνθξαζία κεγαιύηεξε από 300 C Γέζκεπζε ιόγσ αιθαιηθόηεηαο Γελ παξάγεηαη ηέθξα Γέζκεπζε βαξέσλ κεηάιισλ ζην θιίλθεξ ζε κε πδαηνδηαιπηή κνξθή < 2 sec Απαηηνύληαη πιπληξίδεο γηα ηε δεύζκεπζε Απαηηείηαη εηδηθή απόζεζε ζε ΥΤΣΑ 18
Αμηνπνίεζε Δ.Κ. ζηνλ θιίβαλν ηζηκεληνβηνκεραλίαο ΓΡΑ ΘΔΣΙΚΑ ΓΙΑ ΣΟ ΠΔΡΙΒΑΛΟΝ ΜΠΟΡΔΙ ΝΑ ΠΡΟΚΑΛΔΔΙ ΓΤΛΔΙΣΟΤΡΓΙΔ ΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ (ΔΠΙΚΑΘΗΔΙ, ΜΔΙΩΗ ΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ, ΣΑΔΙ) 19
εκεία ηξνθνδνζίαο ελαιιαθηηθώλ θαπζίκωλ 20
ρεδηαζκόο - Πεξηνξηζκνί Δμαζθάιηζε όηη δελ ζα ππάξρνπλ αξλεηηθέο επηπηώζεηο ζηελ πγεία ησλ εξγαδνκέλσλ, ζην πεξηβάιινλ, ζηε πνηόηεηα ηνπ πξντόληνο θαη ζηε ιεηηνπξγία ηνπ πεξηζηξνθηθνύ θιηβάλνπ Δθαξκνγή ηεο παξνύζαο θαη ηεο αλακελόκελεο κειινληηθήο λνκνζεζίαο Δπηινγή ησλ δηαζέζηκσλ ηύπσλ απνβιήησλ Δμαζθάιηζε ηθαλνπνηεηηθώλ πνζνηήησλ Δμαζθάιηζε νκνηνγέλεηαο απνβιήηνπ (απαιιαγκέλν μέλσλ ζσκάησλ) Δπηινγή ηνπ κεηαθνξέα ησλ απνβιήησλ από ηνλ παξαγσγό ζηελ ηζηκεληνβηνκεραλία Γλώζε ησλ θπζηθνρεκηθώλ ηδηνηήησλ ησλ απνβιήησλ Δμαζθάιηζε πνηνηηθήο ζηαζεξόηεηαο ηνπο ζην ρξόλν πλεξγαζία κε ηηο ηνπηθέο θνηλσλίεο θαη ηα ζσκαηεία Δθηίκεζε ηνπ γεληθνύ θαη ιεηηνπξγηθνύ θόζηνπο θαζώο θαη ππνινγηζκόο ηεο επέλδπζεο ρεδηαζκόο ησλ εξγαζηώλ πνπ απαηηνύληαη 21
Δμνπιηζκόο εξγνζηαζίνπ γηα ρξήζε ελαιιαθηηθώλ θαπζίκωλ ύζηεκα παξαιαβήο, απνζήθεπζεο, κεηαθνξάο θαη ηξνθνδνζίαο ησλ πιηθώλ κε πιήξε ζπζηήκαηα απνθνλίσζεο Δηδηθόο Καπζηήξαο 22
Όκηινο ΣΙΣΑΝ - Καύζηκα %wt. (2006) Natural Gas 13,30% Sludges/biomass 0,6% Fuel Oil 3,39% Diesel Oil 0,10% Glycerin 0,01% Tyres 0,40% Coal 37,00% Pet Coke 45,20% 23
Δλαιιαθηηθά θαύζηκα Παξόλ Υξεζηκνπνηεκέλα ειαζηηθά νρεκάηωλ νιόθιεξα - N.C.V. 7.000kcal/kg Λάζπε δηπιηζηεξίωλ/πξηνλίδη (ASF) N.C.V. 3.500kcal/kg Τγξά ελαιιαθηηθά θαύζηκα (ALF) Organic liquids, oil water mixtures, emulsions, water content <40% (π.ρ. γιπθεξίλε, ζαπσλέιαηα) Μέιινλ Λάζπε Βηνινγηθνύ Καζαξηζκνύ Φπηάιιεηαο: N.C.V. 3.000kcal/kg RDF (ραξηί & πιαζηηθό ): Από εξγνζηάζην αλαθύθισζεο απνξξηκκάησλ N.C.V. 3.700kcal/kg Βηνκάδα 24
Οδεγία γηα ηε ζπλαπνηέθξωζε 2000/76/EC 25
Έιεγρνο ελαιιαθηηθώλ θαπζίκωλ Γηαδηθαζία απνδνρήο ελόο πιηθνύ πξνο αμηνπνίεζε Πξνγξακκαηηζκόο παξαιαβώλ Ηκεξήζηνο πνηνηηθόο έιεγρνο από ηνλ πξνκεζεπηή Απνδνρή & Παξαιαβή θνξηίνπ Έιεγρνο από Τπεξεζία Πνηνηηθνύ Διέγρνπ Δξγνζηαζίνπ θαηά ηελ εθθόξησζε Μεληαίνο έιεγρνο από αλεμάξηεην εξγαζηήξην 26
Πξνεηνηκαζία ASF (Alternative Solid Fuels) Δηαηξεία δηαρείξηζεο απνβιήηωλ πιεζίνλ ηνπ εξγ. Κακαξίνπ Shredder and granulator Αλάκημε ιάζπεο δηπιηζηεξίωλ κε πξηνλίδη ζε αλαινγία 60/40 by wt. 27
Γηάηαμε ηξνθνδνζίαο ASF 28
Μνλάδα ηξνθνδνζίαο ρξεζηκνπνηεκέλωλ ειαζηηθώλ Bauemer technology 29
Πξνζωξηλή απνζήθεπζε ρξεζηκνπνηεκέλωλ ειαζηηθώλ 30
Δλαιιαθηηθέο α ύιεο γηα ηε παξαγωγή θιίλθεξ θαη ηζηκέληνπ Aπνιεπίζκαηα Δμέιαζεο ηδήξνπ (Iron Lamination Scales) Τγξή Ιπηάκελε Σέθξα Ιπηάκελε Σέθξα Blast Furnace Slag Σερλεηή Γύςνο 31
Εναλλακτικές α ύλες κλίνκερ-τσιμέντου (`Όμιλος ΤΙΤΑΝ) 8 7 6 5 4 3 2 1 0 5,5 6,9 7,1 7,3 2003 2004 2005 2006 %of alternative raw materials 32
Δέσμευση & αποθήκευση CO 2 Γέζκεπζε: 1. Pre-combustion technologies 2. The oxy-fuel technology 3. Post-combustion capture Μεηαθνξά: 1. Piping 2. Shipping Απνζήθεπζε: 1. Underground in suitable geological formations (geological storage) 2. In the ocean (ocean storage) 33
Μέθοδοι δέσμευσης CO 2 Μηθξή εκπεηξία ε εξεπλεηηθό ζηάδην Απαίηεζε γηα αιιαγέο ζηε παξαγωγηθή δηαδηθαζία Μεγάιν θόζηνο 34
Κόστος CCS (Carbon Capture & Storage) Κόζηνο CCS $/tn CO2 Γέζκεπζε 5-50 CO 2 Μεηαθνξά 2-20 CO 2 Απνζήθεπζε 2-50 CO 2 35
Συμπεράσματα Πξόβιεκα αληαγσληζηηθόηεηαο ηε Δπξσπατθήο ηζηκεληνβηνκεραλίαο από ηελ εθαξκνγή ηεο εκπνξίαο CO 2 (carbon leakage) Έιιεηςε νηθνλνκηθά εθηθηώλ ιύζεσλ γηα ηε δέζκεπζε ηνπ CO 2 Αλάγθε γηα αζθαιή δηάζεζε ησλ απνβιήησλ ή ππνιεηκκάησλ αλαθύθισζεο Αλάδεημε ηεο ρξήζεο ελαιιαθηηθώλ θαπζίκωλ & α πιώλ ωο ιύζε ηόζν γηα ηε θνηλωλία όζν θαη γηα ηε ηζηκεληνβηνκεραλία 36
ΔΤΥΑΡΙΣΧ ΓΙΑ ΣΗ ΠΡΟΟΥΗ Α 37