ΜΕΤΑΔΟΤΙΚΕΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ/ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ TMHMA Α4 ΠΕΡΙΟΡΗ ΕΥΣΤΑΘΙΑ ΡΟΥΜΕΛΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΤΕΡΖΑΚΗ ΧΡΙΣΤΙΑΝΑ ΤΕΡΠΙΤΣΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 1
Τι είναι σύστημα υγείας; Σύστημα Υγείας είναι ο τρόπος με τον οποίο είναι οργανωμένοι οι πόροι που χρησιμοποιούνται στον τομέα υγείας με σκοπό την κάλυψη των αναγκών και την βελτίωση του επιπέδου υγείας του πλυθησμού. Το σύστημα υγείας οργανώνεται σε διάφορα επίπεδα, ξεκινώντας από το πρωτοβάθμιο επίπεδο περίθαλψης και προχωρώντας μέσω του ενδιάμεσου στο κεντρικό επίπεδο(τοπικό-επαρχιακόπεριφερειακό). Τα συστήματα υγείας διακρίνονται σε φιλελεύθερα, μικτά και εθνικά. Τα φιλελεύθερα συστήματα υγείας στηρίζουν το οργανωτικό πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών υγείας στο σύστημα τιμών, το οποίο διαμορφώνει την αγορά των υπηρεσιών υγείας (τέτοιο σύστημα χρησιμοποιούν οι ΗΠΑ). Τα μικτά συστήματα υγείας στηρίζονται στο θεσμό κοινωνικής ασφάλισης και των ταμείων υγείας/ασθένειας(τέτοιου είδους συστήματα υγείας χρησιμοποιούν οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες). Στα εθνικά συστήματα υγείας το κράτος έχει τον άμεσο έλεγχο της παραγωγής και διανομής των υπηρεσιών υγείας και υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση και χρήση χωρίς επιβάρυνση των υπηρεσιών αυτών. 2
Τι είναι υγεία και πως παρουσιάζεται στη μυθολογία; Η Υγεία είναι ο παράγοντας που μετράει την φυσική, ψυχολογική ή ακόμα και την πνευματική κατάσταση ενός ζώντος οργανισμού. Σύμφωνα με τον ορισμό που διατυπώθηκε στο καταστατικό του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (1946) η υγεία είναι «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας». Έτσι λοιπόν, η έννοια της υγείας, δεν αποδίδεται μόνο από την ιατρική, αλλά και από άλλους παράγοντες όπως είναι το περιβάλλον, η οικονομία, η εργασία κ.α. Κατά τη μυθολογία η Υγεία ήταν σύζυγος ή κόρη του Ασκληπιού και της Ηπιόνης αδελφής της Αθηνάς, αδελφές της δε -ή κόρες της ανάλογα με την εκδοχή του μύθου - ήταν η Πανάκεια, η Ιασώ η Ακεσώ (Ασκληπιάδες) και κατά το Σούδα η Αίγλη. Εκτός από την Αθήνα, τη λάτρευαν και σε άλλες πόλεις, όπως στις Θεσπιές, στην Ελάτεια, στα Μέγαρα, στην Κόρινθο και στο Άργος. Περίθαλψη Τα προγράμματα εξωνοσοκομειακής και νοσοκομειακής περίθαλψης ή αλλιώς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης αντίστοιχα, παρέχονται σε όλους, είτε έχουν είτε δεν έχουν κοινωνική ασφάλιση, για την προστασία του πολυτιμότερου αγαθού, της Υγείας της δικής μας και των αγαπημένων μας. Εξωνοσοκομειακή Περίθαλψη ή Πρωτοβάθμια περίθαλψη ή Εξωνοσοκομειακές Δαπάνες θεωρούνται οι ιατρικές επισκέψεις, οι παρακλινικές εξετάσεις, οι φυσιοθεραπείες, τα φάρμακα κ.λπ. και γενικά κάθε ιατρική πράξη η οποία δεν απαιτεί την εισαγωγή του ασφαλιζομένου σε νοσηλευτικό ίδρυμα ως εσωτερικού ασθενή (24ωρη παραμονή) και είναι ιατρικώς απαραίτητη για την πλήρη αποκατάσταση της υγείας του ασφαλιζόμενου. 3
Τι είναι ψυχολογία της υγείας; Η ψυχολογία της υγείας αποτελεί κλάδο της εφαρμοσμένης ψυχολογίας. Ο κλάδος αυτός περιλαμβάνει την έρευνα και την πρακτική αναφορικά με το ρόλο της ψυχολογίας στην υγεία και την ασθένεια. Κεντρικό αντικείμενο της ψυχολογίας της υγείας είναι η κατανόηση του τρόπου επίδρασης των ψυχολογικών, βιολογικών, περιβαλλοντολογικών και πολιτισμικών παραγόντων στην ατομική υγεία και ασθένεια. Οι ψυχολόγοι της υγείας εργάζονται παράλληλα με άλλα ιατρικά επαγγέλματα σε κλινικές, σε προγράμματα προώθησης της δημόσιας υγείας και στη διεξαγωγή επιστημονικής έρευνας. 4
Εθνικό Σύστημα Υγείας Το Εθνικό Σύστημα Υγείας (ΕΣΥ) θεσμοθετήθηκε το 1983 από τον Παρασκευά Αυγερινό της Κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου στα πλαίσια μεταρρύθμισης και αναβάθμισης της δημόσιας υγείας και της λειτουργικής ενοποίησης των δημόσιων υποδομών περίθαλψης. Σκοπός του είναι η ιατροφαρμακευτική και νοσηλευτική κάλυψη των αναγκών του ελληνικού πληθυσμού και όσων διαμένουν στην Ελλάδα, μέσω της παροχής δωρεάν υπηρεσιών. Αιχμή του συστήματος ήταν η δημιουργία Κέντρων Υγείας, περιφερειακών και νομαρχιακών Νοσοκομείων στην Ελλάδα. Η μεταρρύθμιση αυτή εισήχθη με το νόμο 1397/83. Οι μονάδες υγείας χωρίζονται σε δύο τμήματα ως εξής: Κέντρα Υγείας: Μονάδες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας με σκοπό την πρόληψη, θεραπεία και αποκατάσταση. Νοσοκομεία: δευτεροβάθμια/τριτοβάθμια φροντίδα υγείας, με σκοπό την ενδονοσοκομειακή περίθαλψη. Για τους ασφαλισμένους σε φορείς κοινωνικής ασφάλισης προβλέπεται η παροχή υπηρεσιών υγείας και από τους κλάδους υγείας των ταμείων τους ή τον νεοσύστατο Εθνικό Οργανισμό Παροχής Υπηρεσιών Υγείας (ΕΟΠΥΥ). 5
Ευρωπαϊκά Σύστημα Υγείας Σύμφωνα με μελέτη των Αρχείων Ελληνικής Ιατρικής, στην Ε.Ε. διακρίνονται τέσσερα πρότυπα οργάνωσης και διοίκησης των Συστημάτων Υγείας. Πρόκειται για -το αγγλοσαξονικό μοντέλο -το ηπειρωτικό (κεντρικοευρωπαϊκό) πρότυπο -το σκανδιναβικό μοντέλο -τα συστήματα νοτιοευρωπαϊκού τύπου Το τελευταίο, το γνωρίζουμε πολύ καλά: Πρόκειται για προσέγγιση με βάση το αγγλοσαξονικό σύστημα, αλλά με ανοργάνωτη διαχείριση πόρων που καταλήγει σε αναποτελεσματική περίθαλψη για τα περισσότερα νοτιοευρωπαϊκά κράτη, όπως το δικό μας. 6
Επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στο σύστημα υγείας Υπάρχει μία μεγάλη πολιτική κυρίως συζήτηση αναφορικά με τη σχέση μεταξύ πολιτικών λιτότητας, όπως χαρακτηρίζονται οι πολιτικές που συνιστώνται έντονα από την Τρόικα, και της παρατεταμένης ύφεσης. Η επικρατούσα, έως πρότινος, άποψη του κόμματος του ΣΥΡΙΖΑ και άλλων, ήταν ότι οι εφαρμοζόμενες πολιτικές βύθιζαν ακόμη περισσότερο τη χώρα στην ύφεση με καταστροφικές συνέπειες στο χώρο της υγείας. Δεν είναι πρόθεση αυτού του άρθρου να διευκρινίσει το αίτιο και το αιτιατό, αλλά να αποτυπώσει τις αλλαγές που έγιναν στο χώρο της υγείας ως προς τέσσερα σημαντικά ζητήματα: α) επετεύχθη δημοσιονομική σταθερότητα στο σύστημα υγείας β) επηρεάστηκε το επίπεδο υγείας των πολιτών γ) επετεύχθη η ίση πρόσβαση των πολιτών σε υπηρεσίες υγείας δ) μειώθηκε το χρηματοδοτικό βάρος που υφίστανται τα νοικοκυριά από τις ιδιωτικές πληρωμές στο χώρο της υγείας Δημοσιονομική σταθερότητα του συστήματος υγείας Η ελληνική κυβέρνηση κατά τα τελευταία χρόνια μείωσε τις δαπάνες για υγεία από 9,8% το 2009, ως ποσοστό του ΑΕΠ, σε 9,2% το 2013. Στο ακόλουθο διάγραμμα γίνεται η σύγκριση των δαπανών για υγεία ως ποσοστό του ΑΕΠ της Ελλάδας και του μέσου όρου των χωρών του ΟΟΣΑ. 7
Συμπέρασμα: Μετά από όσα προηγήθηκαν, διαπιστώσαμε πως στο ελληνικό σύστημα υγείας επιβάλλεται βελτίωση σε κάθε τομέα που αφορά τους ασθενείς και τις υπηρεσίες που τους παρέχει. Πιο συγκεκριμένα, έχει αποδειχτεί ότι σε σημαντικές και πολύ επικίνδυνες επιδημίες φαίνεται ότι είναι εξαιρετικά ανέτοιμο και μη αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση τους. Μάλιστα, οι έρευνες που έχουν γίνει έχουν δείξει ότι υπάρχει σημαντική έλλειψη στα νοσοκομεία βασικών παροχών και υλικών που είναι απαραίτητες για τους ασθενείς και το προσωπικό(π.χ. φάρμακα, αναλώσιμο υγειονομικό υλικό και έλλειψη προσωπικού). Εν κατακλείδι, χρειάζεται να εκσυγχρονιστεί με βάση τα δεδομένα της εποχής μας διότι η σημερινή εποχή είναι βασισμένη στην τεχνολογία και την επικοινωνία. Πηγές: https://el.wikipedia.org/wiki/%ce%a5%ce%b3%ce%b5%ce%af%ce%b1 http://www.in2life.gr/wellbeing/health/article/300087/parohes-ygeias-ti-ishyeise-kathe-evropaikh-hora.html https://el.wikipedia.org/wiki/%ce%95%ce%b8%ce%bd%ce%b9%ce%ba%cf%8c_ %CE%A3%CF%8D%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%B1_%CE%A5%CE%B3%C E%B5%CE%AF%CE%B1%CF%82 https://el.wikipedia.org/wiki/%ce%a8%cf%85%cf%87%ce%bf%ce%bb%ce%bf% CE%B3%CE%AF%CE%B1_%CF%84%CE%B7%CF%82_%CF%85%CE%B3%CE%B5%CE %AF%CE%B1%CF%82 8