Διακοπή καπνίσματος σε ασθενείς με ΧΑΠ ή άλλες σημαντικές συννοσηρότητες Φέκετε Κάταλιν Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας Γ. Π. Ν. «Γ. ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ»
ΕΧΩ ΔΙΑΒΑΣΕΙ ΤΟΣΑ ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΠΟΤΟ, ΠΟΥ ΑΠΟΦΑΣΙΣΑ ΝΑ ΚΌΨΩ ΤΟ ΔΙΆΒΑΣΜΑ
SmokeHaz: Πλατφόρμα για Συστηματικές ανασκοπήσεις και μετά-αναλύσεις των επιπτώσεων του καπνίσματος στην υγεία doi:10.1016/j.chest.2016.03.060
Prevalence and determinants of current and secondhand smoking in Greece:results from the Global Adult Tobacco Survey (GATS) study
www.erswhitebook.org
32,6% 64,2%
Δευτερογενής και τριτογενής κάπνισμα Δεν υπάρχει ασφαλής κατώτερο επίπεδο καπνού Το παθητικό κάπνισμα ή ο καπνός στο περιβάλλον μας (ETS) αποτελεί παράγοντα κινδύνου: για καρκίνο του πνεύμονα, καρδιαγγειακές παθήσεις, άσθμα παιδικής ηλικίας και ΧΑΠ Chest 2014;145(6):1298-304
Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια Η ΧΑΠ είναι η τέταρτη αιτία θανάτου Η ΧΑΠ είναι μια προοδευτική φλεγμονώδης νόσος των αεραγωγών με συστηματικές εκδηλώσεις. που χαρακτηρίζεται από τον περιορισμό ροής του αέρα (απόφραξη ) με επικράτηση 8-13% μεταξύ ενηλίκων Υπάρχει ισχυρή συσχέτιση μεταξύ του καπνίσματος και της ανάπτυξης της ΧΑΠ. Περίπου το 40% των ασθενών με ΧΑΠ στον ανεπτυγμένο κόσμο είναι καπνιστές ή πρώην καπνιστές.
Αν και η βλάβη που προκαλείται στους πνεύμονες κατά τα έτη καπνίσματος είναι μόνιμη, η διακοπή του καπνίσματος την επιδείνωση
ΧΑΠ- κάπνισμα Περίπου 50% των καπνιστών έχουν κάποια απόφραξη αεραγωγών, 10-20% αναπτύσσουν κλινικά σημαντική ΧΑΠ Ο κίνδυνος ΧΑΠ αυξάνεται όσο νωρίτερα γίνεται η έναρξη του καπνίσματος 80% των θανάτων από ΧΑΠ οφείλονται στο τσιγάρο. Παθητικό κάπνισμα : παράγοντας κινδύνου ανάπτυξης ΧΑΠ Συσχέτιση έκθεσης σε καπνό τσιγάρου κατά την παιδική ηλικία και ανάπτυξης εμφυσήματος στην ενήλική ζωή Chest 2014;145(6):1298-304.
Πλεονεκτήματα διακοπής καπνίσματος σε ασθενείς με ΧΑΠ Η διακοπή καπνίσματος είναι το πιο δραστικό μέτρο στον έλεγχο προόδου της ΧΑΠ Η διακοπή καπνίσματος μειώνει την ετήσια έκπτωση της FEV1 Η διακοπή καπνίσματος βελτιώνει την απάντηση στα εισπνεόμενα φάρμακα Η διακοπή καπνίσματος μειώνει την συχνότητα εξάρσεων Η διακοπή καπνίσματος της λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος
Οι καπνιστές με ΧΑΠ έχουν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που μπορεί να τους δυσκολέψουν στο σταμάτημα του καπνίσματος Οι καπνιστές με ΧΑΠ Fagerström Test for Nicotine Dependence (FTND) Ο αριθμός τσιγάρων/ημέρα σε σύγκριση με τους καπνιστές χωρίς ΧΑΠ Οι καπνιστές με Χ.Α.Π. αναφέρουν ότι η αυτοπεποίθησή τους και η αυτοεκτίμηση μειώνουν την ικανότητα τους να σταματούν Η κατάθλιψη είναι συχνότερη στους καπνιστές με ΧΑΠ / σε άλλους καπνιστές Ένας φαύλος κύκλος μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το κάπνισμα που οδηγεί στη ΧΑΠ και η ΧΑΠ στην κατάθλιψη, η οποία έχει αρνητικές επιπτώσεις στην διακοπή καπνίσματος Eur Respir J 2005; 26: 242 248 Thorax 2006; 61: 1043-1047
Παρ 'όλα αυτά, το 40% των ασθενών με Χ.Α.Π. παραμένουν καπνιστές...;;;;;;; N Engl J Med 2011; 364: 1093 1103
Διακοπή του καπνίσματος Μετα-αναλύσεις και ανασκοπήσεις επιβεβαιώνουν: Συνδυασμός συμβουλευτικής και φαρμακευτικής αγωγής είναι η πιο αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή διακοπής καπνίσματος για καπνιστές με ΧΑΠ Respir Med2004; 98(9): 805-815. Thorax 2006; 61: 1043-1047 Thorax 2010; 65:711-718 Nicotine Tob Res 2012; 14: 1035-1039
nicotine patch, varenicline, or C-NRT produced no significant differences in biochemically confirmed rates of smoking abstinence at 26 weeks. The results raise questions about the relative effectiveness of intense smoking pharmacotherapies
Φαρμακευτική αγωγή σε καπνιστές με ΧΑΠ
Οικοδόμηση κατανόησης και όχι κρισης Στους περισσότερους καπνιστές με Χ.Α.Π. έχουν ήδη συστήσει διακοπή καπνίσματος. => πιθανόν νιώσουν υπερβολική παρέμβαση και/ή έχουν τον πειρασμό να παραποιήσουν πληροφορίες
ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ 5 A Βήμα 1. Ρώτησε (Ask) 5 Ε Ερωτώ Βήμα 2. Συμβούλευσε (Advise) Ενημερώνω Βήμα 3. Αξιολόγησε (Assess) Εκτιμώ Βήμα 4. Βοήθησε (Assist) Βήμα 5. Προγραμμάτισε (Arange) Επεμβαίνω Επανεξετάζω
Επιλογή τύπου φαρμακευτικής θεραπείας Ενδείξεις Προτίμηση καπνιστού Εμπειρία καπνιστού Ανάγκες καπνιστού Ιστορικό καπνιστού Καταλληλότητα καπνιστού Πιθανές αλληλεπιδράσεις φαρμάκων Πιθανές παρενέργειες
CHEST 2010; 137(2):428 435
Επίπεδα νικοτίνης στο πλάσμα Σύγκριση μεταξύ τσιγάρων και NRT Νικοτίνη πλάσματος (ng/ml) 25 20 Τσιγάρο 15 Ρινικό σπρέι 10 Τσίκλα/Εισπνοές/Δισκίο 5 0 Επίθεμα 0 10 20 30 Χρόνος (λεπτά) 40 50 60
Δοσολογία Bupropion SR 150 mg για 7 ημέρες (προ της διακοπής) 150 mg x 2 στη συνέχεια Απαγορεύεται η χρήση δόσης μεγαλύτερης των 300 mg/ημερησίως Διάρκεια θεραπείας 2-3 μήνες Μεγαλύτερη διάρκεια θεραπείας έχει συσχετιστεί με ελαττωμένη πρόσληψη βάρους vs placebo Χρησιμοποιείται σε ασθενείς που φοβούνται την πρόσληψη βάρους μετά τη διακοπή!
Σε σοβαρή ΧΑΠ το ποσοστό διακοπής του καπνίσματος σε 24 εβδομάδες: 49% συνδυασμός συμπεριφορικής και φαρμακευτικής θεραπείας 44% έμπλαστρο νικοτίνης, 55% Βουπροπιόνη, 61% Βαρενικλίνη Nicotine Tob Res. 2012;14:1035-9
Βρογχικό Άσθμα Η επικράτηση του καπνίσματος μεταξύ των ατόμων με άσθμα είναι όμοια με τον γενικό πληθυσμό Το κάπνισμα έχει αρνητικές επιπτώσεις στο άσθμα Η διακοπή του καπνίσματος ακολουθείται από καλύτερο έλεγχο του άσθματος, βελτιωμένη αναπνευστική λειτουργία, μείωση των ουδετερόφιλων πτυέλων, βελτιωμένη αντιδραστικότητα των αεραγωγών και ελαττωμένα αναπνευστικά συμπτώματα J. Allerg. Clin. Immunol2008; 121: 1428 N. Engl. J. Med.1998; 339:1194
Τα χαρακτηριστικά καπνίσματος σε ασθενείς με άσθμα Η σοβαρότητα του άσθματος σχετίζεται με τη διάρκεια του καπνίσματος (> 20 pack-years). Οι καπνιστές με άσθμα είναι συμμόρφωση στην θεραπεία, διαχείριση συμπτωμάτων, κρίσεων Οι καπνιστές με άσθμα ταχύτερα αναπτύσσουν εξάρτηση από νικοτίνη από τους καπνιστές χωρίς άσθμα, γεγονός που θα μπορούσε να εξηγήσει λιγότερες επιτυχίες διακοπής καπνίσματος. Eur Respir J 2004; 24: 822 833.
Καρκίνος του πνεύμονα Ο καπνός του τσιγάρου περιέχει πάνω από 60 γνωστές καρκινογόνες ουσίες Το 85% των περιπτώσεων καρκίνου του πνεύμονα προκαλούνται από την εισπνοή καπνού Δεν υπάρχει κατώτατο όριο καπνίσματος χωρίς κίνδυνο. Όλοι οι ιστολογικοί τύποι καρκίνου του πνεύμονα προκαλούνται από τον καπνό του τσιγάρου. Int J Cancer 2012; 131: 1210 1219
Σωρευτικός κίνδυνος για άνδρες στην Βρετανια, 1990. Doll, Peto et al. BMJ. 2000
Χαρακτηριστικά καπνιστών με καρκίνο του πνεύμονα Η προθυμία να σταματήσουν είναι ιδιαίτερα υψηλή αμέσως μετά τη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα: "διδακτική στιγμή". Παρά τα υψηλά ποσοστά εξάρτησης από τη νικοτίνη, οι ρυθμοί διακοπής του καπνίσματος /=/ με τους «υγιείς» μάρτυρες: 40-53% των ασθενών με καρκίνο του πνεύμονα και οι ασθενείς με καρκίνο κεφαλής και τραχήλου, απέχουν από το κάπνισμα για 6 μήνες μετά από θεραπεία. Περίπου το 10-13% των ανθρώπων εξακολουθεί να καπνίζει 6 μήνες μετά τη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα Παράγοντες που σχετίζονται με το μη διακοπή: ηλικία, κατάθλιψη και «ένα μέλος του νοικοκυριού που καπνίζει»
Η διακοπή του καπνίσματος μετά τη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα βελτιώνει:
Υποστήριξη Διακοπής καπνίσματος σε καρκινοπαθείς - Χρειάζεται Αμεσότητα, συναίσθηση, ευαισθησία - Παρέχεται με κάθε επίσκεψη - Οι καρκινοπαθείς θεωρούνται ότι έχουν κατάθλιψη αγωγή - Υποφέρουν από υψηλού βαθμού εξάρτηση στην νικοτίνη - Χρειάζονται και φαρμακευτική αγωγή για διακοπή - Έχουν ανάγκη από θετικά μηνύματα - Διαχείριση των μοιρολατρικών ιδεών
Το κάπνισμα: ο παράγοντας κινδύνου πνευμονία κοινότητας Ανάλυση πολλαπλής παλινδρόμησης: καπνιστές > 20 τσιγάρα /ημέρα (odds ratio (OR)=2.77; 95% confidence interval (CI) 1.14-6.70 σε σύγκριση με μη καπνιστές). Almirall et al. Eur Respir J, 1999 Οι ενεργοί και παθητικοί καπνιστές έχουν υψηλότερο κίνδυνο CAP σταματήσουν το κάπνισμα European Respiratory Journal. 2008. 31:1274 84. Arch Intern Med 2000. 160:3082 8
Φυματίωση
Διάμεσες πνευμονίες + pulmonary Langerhans cell histiocytosis, Eur Respir Rev 2015; 24: 428 435
Eur Respir J 2007; 29: 390 417
Συμπερασματικά Οι ασθενείς με αναπνευστικές παθήσεις έχουν μεγαλύτερη και πιο άμεση ανάγκη να σταματήσουν το κάπνισμα => οι πνευμονολόγοι πρέπει να αναλάβουν ενεργό και συνεχή ρόλο, παρακινώντας τους για διακοπή καπνίσματος και παρέχοντας θεραπεία. Η θεραπεία της διακοπής του καπνίσματος πρέπει να ενσωματωθεί στη διαχείριση του ασθενούς. Οι θεραπείες θα πρέπει να περιλαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή σε συνδυασμό με συμπεριφορική θεραπεία. Οι πνευμονολόγοι θα πρέπει να λαμβάνουν εκπαίδευση για να εξασφαλίσουν ότι έχουν τις γνώσεις, τη νοοτροπία και τις δεξιότητες που είναι απαραίτητες για την επίτευξη αυτών των παρεμβάσεων ή για την παραπομπή σε έναν κατάλληλο ειδικό. Eur Respir J 2007; 29: 390 417
Ευχαριστώ!, Πάμε και εμεις.