ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ 2009-2014 Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου 25.2.2010 ΕΓΓΡΑΦΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ σχετικά με «Δίκαια εισοδήματα για τους γεωργούς: Βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη» Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου Εισηγητής: José Bové PE439.275v01 Eνωμένη στην πολυμορφία
Εισαγωγή Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής σχετικά με τη βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη αναδεικνύει μια σειρά προβλημάτων τα οποία έχουν καταστεί εμφανή λόγω της ιδιαίτερα έντονης αστάθειας των τιμών ορισμένων βασικών προϊόντων στους τομείς της γεωργίας και των τροφίμων. Τα προβλήματα αυτά φαίνεται να σχετίζονται άμεσα με την αυξημένη συγκέντρωση στον τομέα των επιχειρήσεων χονδρικής, των επιχειρήσεων λιανικής, και των αλυσίδων σουπερμάρκετ, την αυξανόμενη αγοραία ισχύ τους και τις διάφορες πρακτικές κατάχρησης δεσπόζουσας αγοραστικής ισχύος στη διατροφική αλυσίδα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επισημαίνει μια σειρά αθέμιτων πρακτικών όσον αφορά τη σύναψη συμβάσεων, τον περιορισμό της πρόσβασης στην αγορά και την επιβολή αδικαιολόγητων τελών στους παραγωγούς για την εμπορική προώθηση προϊόντων διατροφής στον τομέα του λιανικού εμπορίου. Επιπλέον, στην ανακοίνωση τίθεται το ερώτημα για ποιον λόγο οι γεωργοί υφίστανται μείωση στις τιμές παραγωγού σε όλους σχεδόν τους τομείς ενώ οι καταναλωτές αντιμετωπίζουν σταθερές ή αυξανόμενες τιμές στα τελικά προϊόντα που αγοράζουν. Κατά την Επιτροπή, είναι δύσκολο να συγκεντρωθούν πληροφορίες σχετικά με τα περιθώρια κέρδους και την κατανομή τους στο σύνολο της διατροφικής αλυσίδας. Ως λύση σε αυτά τα προβλήματα, η Επιτροπή προτείνει να βελτιωθεί η διαφάνεια των τιμών, έτσι ώστε να αυξηθεί ο ανταγωνισμός και να καταπολεμηθεί η αστάθεια των τιμών. Η καλύτερη ροή πληροφοριών μεταξύ των εταίρων στην αγορά όσον αφορά τη ζήτηση και την προσφορά, τις τιμές, καθώς και το καθεστώς των συμβάσεων αναμένεται να βελτιώσει τον ανταγωνισμό. Ωστόσο, επί του παρόντος ελάχιστα στοιχεία είναι διαθέσιμα στα κράτη μέλη ή σε επίπεδο ΕΕ όσον αφορά τη διαμόρφωση των τιμών στο επίπεδο της μεταποίησης, του εμπορίου και της προώθησης στην αγορά. Το παρόν έγγραφο εργασίας αποτελεί πρόσκληση για τη συγκέντρωση ιδεών σχετικά με τη μεταρρύθμιση της πολιτικής και τον σχεδιασμό πιθανών μέσων τα οποία θα μπορούσαν να βελτιώσουν τη λειτουργία της διατροφικής αλυσίδας, έτσι ώστε να εξασφαλιστούν δικαιότερα εισοδήματα στους γεωργούς παρέχοντας συγχρόνως προσιτές τιμές στους καταναλωτές. Είναι μια πρόσκληση προς όλους τους ενδιαφερόμενους να διατυπώσουν τις απόψεις τους σχετικά με τα ακόλουθα δεδομένα και ζητήματα, να παρουσιάσουν συγκεκριμένες περιπτωσιολογικές μελέτες, κυρίως όμως να παρουσιάσουν πιθανές λύσεις στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα διάφοροι εταίροι στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων. Ο εισηγητής θα λάβει υπόψη αυτές τις συνεισφορές, προτού παρουσιάσει το σχέδιο έκθεσής του στην Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου κατά την ακρόαση εμπειρογνωμόνων της 4ης Μαΐου 2010. 1. Διαφάνεια Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μέτρα με σκοπό την αύξηση της διαφάνειας των τιμών στον τομέα των τροφίμων. Αυτά περιλαμβάνουν κυρίως τη βελτίωση της διαφάνειας στις αγορές παραγώγων γεωργικών εμπορευματικών ειδών, προκειμένου να καταστεί δυνατός ο περιορισμός της ανεξέλεγκτης κερδοσκοπίας και της αστάθειας των τιμών των γεωργικών προϊόντων. Επιπλέον, η Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία ενός μέσου παρακολούθησης των ευρωπαϊκών τιμών τροφίμων καθώς και εύκολα προσβάσιμων υπηρεσιών σύγκρισης των τιμών λιανικής των τροφίμων. Οι προτάσεις αυτές δεν περιλαμβάνουν: PE439.275v012/7DT\806345E
- μέτρα αύξησης της διαφάνειας όσον αφορά την κατανομή της προστιθέμενης αξίας και των περιθωρίων κέρδους μεταξύ και εντός των διαφόρων τομέων της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων - πληροφορίες που να αποκαλύπτουν το πραγματικό κόστος παραγωγής των γεωργών σε σύγκριση με τις τιμές που προσφέρουν οι αγοραστές και τις συναφείς συνέπειες για τις παραγωγικές πρακτικές, την ποιότητα των τροφίμων και την αναδιάρθρωση του τομέα, τον αρνητικό αντίκτυπο στο περιβάλλον και συγκρίσιμες εξωγενείς επιδράσεις - πληροφορίες σχετικά με την επίδραση της διαρθρωτικής πλεονασματικής παραγωγής που προκαλούν ορισμένες πολιτικές όσον αφορά τις ποσότητες προσφοράς και τη συναφή μείωση των τιμών παραγωγού. 2. Ανταγωνισμός Βάσει των συστάσεων μιας ομάδας υψηλού επιπέδου για την ανταγωνιστικότητα στον κλάδο των γεωργικών προϊόντων διατροφής, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μέτρα για τη βελτίωση του ανταγωνισμού εντός της ευρωπαϊκής αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, κυρίως μέσω της ενίσχυσης της περαιτέρω κάθετης ολοκλήρωσης του κλάδου των τροφίμων στην εσωτερική αγορά και της άρσης των περιορισμών της εδαφικής κάλυψης οι οποίοι αντιτάσσονται στις αρχές της εσωτερικής αγοράς. Η Επιτροπή επανεξετάζει επίσης επιλεγμένα περιβαλλοντικά πρότυπα και καθεστώτα επισήμανσης της καταγωγής που μπορεί να εμποδίζουν το διασυνοριακό εμπόριο και προτείνει να σταματήσει η ανάπτυξη εθνικών και περιφερειακών καθεστώτων επισήμανσης της καταγωγής, τα οποία πρέπει να αντικατασταθούν από ένα νέο πλαίσιο για γεωγραφικές ενδείξεις, εμπορικά πρότυπα και καθεστώτα πιστοποίησης στην ποιοτική πολιτική της. Οι προτάσεις αυτές δεν λαμβάνουν υπόψη: - τη μεγάλη ποικιλομορφία ως προς την εδαφική διάρθρωση, την έκταση, το επίπεδο εξειδίκευσης, το δυναμικό απασχόλησης, καθώς και την πρόσβαση των διαφόρων μικρών, μεσαίων και μεγάλων επιχειρήσεων που μετέχουν στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων σε δημόσιες ενισχύσεις - την εξαιρετικά άνιση διαπραγματευτική ισχύ των γεωργών έναντι των επιχειρήσεων επεξεργασίας τροφίμων, των επιχειρήσεων χονδρικής και των επιχειρήσεων λιανικής η οποία έχει οδηγήσει σε καταχρηστικές εμπορικές πρακτικές και αντιανταγωνιστική συμπεριφορά - τις μειωμένες φιλοδοξίες και επιδόσεις των εθνικών και ευρωπαϊκών αρχών ανταγωνισμού ως προς την αντιμετώπιση αυτών των ανισοτήτων και τη λήψη επαρκών μέτρων - τον «πόλεμο τιμών» που βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλα σχεδόν τα κράτη μέλη μεταξύ των αλυσίδων σουπερμάρκετ και τον αντίκτυπό του στις τιμές παραγωγού, την ποιότητα των τροφίμων και την περαιτέρω συγκέντρωση αγοραστικής ισχύος. 3. Αναδιάρθρωση της γεωργίας και της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει μέτρα αναδιάρθρωσης του γεωργικού τομέα και των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων καθώς και μέτρα ενθάρρυνσης της σύστασης οργανώσεων παραγωγών γεωργικών προϊόντων. Ως παράδειγμα, η Επιτροπή προτείνει να εστιάσει την προσοχή της στον τομέα του γάλακτος. Σκοπεύει επίσης να καταθέσει προτάσεις από μια νέα ομάδα υψηλού επιπέδου, η οποία απαρτίζεται από εμπειρογνώμονες των κρατών μελών και εκπροσώπους του κλάδου, με σκοπό την περαιτέρω ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του τομέα των γεωργικών προϊόντων διατροφής, κυρίως των ΜΜΕ, και την προώθηση της PE439.275v013/7DT\806345E
καινοτομίας και των εξαγωγών στον εν λόγω τομέα. Οι προτάσεις αυτές δεν λαμβάνουν υπόψη: - την έντονη ποικιλομορφία ως προς τη διάρθρωση της γεωργικής παραγωγής και το μέγεθος των εκμεταλλεύσεων, και τη συνακόλουθη διαφοροποίηση του ρόλου και της ανταγωνιστικής τους ικανότητας στις τοπικές, περιφερειακές, εθνικές ή διεθνείς αγορές - την έντονη ποικιλομορφία του κλάδου μεταποίησης τροφίμων και τα διαφορετικά επίπεδα ανταγωνιστικότητας σε σχέση με τις αγορές και τις αλυσίδες εφοδιασμού στις οποίες εντάσσονται - την ποικιλομορφία των ανεξάρτητων τοπικών επιχειρήσεων λιανικής, των αγορών, των τοπικών αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων και των συστημάτων εφοδιασμού τροφίμων ημιαυτοσυντήρησης, που δεν εξαρτώνται από την ανάπτυξη της αγοράς - την έντονη εξάρτηση από εξωτερικές και συχνά εισαγόμενες εισροές αγροτοβιομηχανικών παραγωγών εντατικής εκμετάλλευσης στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, οι οποίοι αντιμετωπίζονται από την Επιτροπή ως οι πιο ανταγωνιστικοί παραγωγοί στο εσωτερικό της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων - την ταχεία εξαφάνιση μικρομεσαίων επιχειρήσεων, επιχειρήσεων λιανικής και καταστημάτων, ιδίως σε μειονεκτούσες αγροτικές περιοχές - την εμφανή στρατηγική σύγκρουση μεταξύ των ευρωπαϊκών κανόνων ανταγωνισμού και της εκπεφρασμένης πρόθεσης της Επιτροπής να βελτιωθεί η διαπραγματευτική ισχύς των οργανώσεων παραγωγών, έτσι ώστε να μπορούν να εξασφαλίζουν δίκαιες τιμές για τα προϊόντα τους. 4. Κατάχρηση αγοραστικής ισχύος και αθέμιτες πρακτικές σύναψης συμβάσεων Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εκτιμά ότι απαιτούνται μέτρα για την εξάλειψη αθέμιτων πρακτικών σύναψης συμβάσεων μεταξύ των παραγόντων της αγοράς σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Επισημαίνει πρακτικές όπως καθυστερημένες πληρωμές, μονομερείς αλλαγές σε συμβάσεις, πληρωμές προκαταβολών ως προϋπόθεση για τα σουπερμάρκετ και πολλά άλλα. Ωστόσο, τα προτεινόμενα μέτρα για την καταπολέμηση αυτών των πρακτικών περιορίζονται στην ανταλλαγή ορθών πρακτικών, σε εκστρατείες ευαισθητοποίησης και στην κατάρτιση προαιρετικών τυποποιημένων συμβάσεων. Οι προτάσεις δεν περιλαμβάνουν: - μέτρα καταπολέμησης πρακτικών οι οποίες επιβάλλουν μειωμένες τιμές παραγωγού μέσω απαιτήσεων υψηλού όγκου παραγωγής ή «αρνητικών περιθωρίων επί των τιμών» (αποκλειστικές τιμές για έναν αγοραστή) - μέτρα με τα οποία θεσπίζονται ανώτατα όρια στις προμήθειες για την εμπορική προώθηση προϊόντων καθώς και μέτρα κατά των απειλών διαγραφής από τους καταλόγους προϊόντων - μέτρα κατά της κατάσχεσης αποθεμάτων, αδικαιολόγητων τελών συσκευασίας, τελών προώθησης στην αγορά, επιστροφών μετά την πώληση και αναδρομικών πληρωμών - μέτρα κατά των αδικαιολόγητων καθυστερήσεων πληρωμών, οι οποίες εφαρμόζονται σε όλες σχεδόν τις αλυσίδες λιανικής, καθώς και των συμπληρωματικών επιβαρύνσεων στα τέλη προώθησης στην αγορά που επιβάλλονται στους παραγωγούς προκειμένου να καλυφθούν τα έξοδα λόγω αδυναμιών της αγοράς - μέτρα βελτίωσης της τεχνογνωσίας των παραγωγών και των καταναλωτών ως προς τη διαμόρφωση των τιμών σε όλο το μήκος της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων και μέτρα ελέγχου της συγκέντρωσης συσκευαστών και κοινοπραξίας αγοραστών λιανικής σε PE439.275v014/7DT\806345E
ευρωπαϊκό επίπεδο 5. Μεταπώληση σε τιμές κάτω του κόστους Στο πλαίσιο των αντιανταγωνιστικών πρακτικών, η Επιτροπή δεν έχει αναφέρει ονομαστικά τις πρακτικές μεταπώλησης σε τιμές κάτω του κόστους, οι οποίες είναι ευρύτατα διαδεδομένες σε όλη την Ευρώπη. Η Επιτροπή επισημαίνει ωστόσο την ύπαρξη σημαντικού αριθμού περιπτώσεων συμπράξεων και προκαθορισμένων τιμών μεταπώλησης συμφωνιών κοινής εμπορίας και από κοινού πραγματοποίησης αγορών (αγοραστικές συμμαχίες) ρητρών δέσμευσης και ομαδικής πώλησης καθώς και την αυξανόμενη χρήση εμπορικού σήματος του λιανοπωλητή. Η ανακοίνωση δεν περιλαμβάνει: - στοιχεία ή αναλύσεις σχετικά με τις πρακτικές μεταπώλησης κάτω του κόστους που περιλαμβάνουν υποθέσεις όπως το «καρτέλ ζυμαρικών» στην Ιταλία, ή παρόμοιες υποθέσεις στη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιρλανδία και ορισμένα νέα κράτη μέλη - προτάσεις οι οποίες να λαμβάνουν υπόψη τις εμπειρίες διαφόρων κρατών μελών ως προς την εφαρμογή της εθνικής νομοθεσίας κατά των πρακτικών μεταπώλησης κάτω του κόστους, οι οποίες θα μπορούσαν να καταστήσουν το υφιστάμενο δίκαιο ανταγωνισμού της ΕΕ αποτελεσματικότερο όσον αφορά την πρόληψη και τον τερματισμό τέτοιων πρακτικών. 6. Βελτίωση της ποιότητας των τροφίμων και βιώσιμα συστήματα τροφίμων Επιπλέον, στην ανακοίνωση δεν λαμβάνονται επαρκώς υπόψη οι σχέσεις μεταξύ των τιμών και του μεγέθους των γεωργικών εκμεταλλεύσεων, του βαθμού οργάνωσης των παραγωγών και των τιμών παραγωγού η εξάρτηση των εκμεταλλεύσεων υψηλής ειδίκευσης από εξωτερικές εισροές (ενέργεια, ζωοτροφές, κ.ο.κ.) και η αντίστοιχη ευαισθησία τους στην αυξανόμενη αστάθεια των τιμών η προφανής στρατηγική σύγκρουση μεταξύ του ανταγωνισμού επί των τιμών και των στόχων όσον αφορά τη βιωσιμότητα ενόψει νέων προκλήσεων όπως η αλλαγή του κλίματος, η απώλεια της βιοποικιλότητας κ.λπ., όπως επισημαίνεται στον έλεγχο υγείας της ΚΓΠ ο αντίκτυπος των προδιαγραφών της ΕΕ για την υγιεινή και την ασφάλεια του κλάδου των τροφίμων στην πρόσβαση στην αγορά και το εισόδημα των γεωργών, καθώς δεν λαμβάνουν επαρκώς υπόψη το κατά πόσον τα τρόφιμα παράγονται και πωλούνται σε τοπικό επίπεδο ή διατίθενται σε μακρινές αγορές καθώς και η ανάγκη θέσπισης και εφαρμογής νέων κριτηρίων ποιότητας των τροφίμων που να μην περιορίζονται απλώς στην ασφάλεια των τροφίμων. Οι βελτιώσεις στη λειτουργία των αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων πρέπει να περιλαμβάνουν - τη διαφοροποίηση και την αναθεώρηση των κανόνων υγιεινής και τη διάρκεια ζωής των προϊόντων - την αποκέντρωση και την απλούστευση των συστημάτων πιστοποίησης και ελέγχου - την προαγωγή των απευθείας σχέσεων παραγωγού-καταναλωτή καθώς και σύντομων αλυσίδων εφοδιασμού τροφίμων, τα οφέλη των οποίων όσον αφορά τη βιωσιμότητα έχουν τεκμηριωθεί από ερευνητικά προγράμματα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 1 - τη συμμετοχή παραγωγών και καταναλωτών στον σχεδιασμό των κριτηρίων ποιότητας και δίκαιου εμπορίου. 1 www.cofami.org, www.faanweb.eu PE439.275v015/7DT\806345E
7. Αυτοεφοδιασμός, δημόσιες αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων, τροφοδοσία και κατασπατάληση τροφίμων Στην ανακοίνωση δεν λαμβάνονται υπόψη οι ακόλουθες πρακτικές: - οι αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων οι οποίες δεν είναι ενταγμένες ή είναι εν μέρει ενταγμένες στην οικονομία της αγοράς, π.χ. παραγωγή σε επίπεδο αυτοσυντήρησης ή ημιαυτοσυντήρησης, η οποία εξακολουθεί να αντιστοιχεί σε σημαντικό μέρος του εφοδιασμού τροφίμων σε πολλά κράτη μέλη, ιδίως στον τομέα των φρούτων και λαχανικών - η δημόσια και η ιδιωτική τροφοδοσία (περιλαμβανομένων κυλικείων και εστιατορίων), οι οποίες χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερες απαιτήσεις, συστήματα διάρθρωσης τιμών και κανόνες ανταγωνισμού - τα κριτήρια περιβαλλοντικής βιωσιμότητας για τις πρακτικές προμήθειας τροφίμων [επιχειρήσεις μαζικής εστίασης] ως μέσο βελτίωσης της ποιότητας των τροφίμων και ανάπτυξης των τοπικών οικονομιών, και συγχρόνως μείωσης των «τροφοχιλιομέτρων» και της εξάρτησης από αγροχημικά - οι εξαιρετικά υψηλές απώλειες τροφίμων σε όλη την αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, οι οποίες στα περισσότερα κράτη μέλη αντιστοιχούν σε ποσοστό έως και 30% των τροφίμων που παράγονται και προωθούνται στην αγορά - η σημαντική επίδραση στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων του ευρωπαϊκού προγράμματος επισιτιστικής βοήθειας, το οποίο τρέφει 43 εκατομμύρια φτωχά άτομα στην Ευρώπη και το οποίο πρέπει να αναθεωρηθεί με σκοπό την καλύτερη διασύνδεση των τοπικών παραγωγών και καταναλωτών τροφίμων. Ερωτήματα: 1. Αστάθεια των τιμών Η αστάθεια των τιμών αναγνωρίζεται ως επιβλαβής για το σύνολο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Ωστόσο, ορισμένοι παράγοντες της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων έχουν ωφεληθεί από αυτήν την αστάθεια, καθόσον έχουν εξασφαλίσει μεγαλύτερο μέρος της συνολικής προστιθέμενης αξίας λόγω ευνοϊκότερης νομοθεσίας για τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις, αυξημένης διαπραγματευτικής ισχύος, ευνοϊκότερης θέσης κατά τη σύναψη συμβάσεων, αντιανταγωνιστικών πρακτικών κ.λπ. Οι αγρότες και οι καταναλωτές φαίνεται να είναι οι χαμένοι στα δύο άκρα της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων, ενώ οι τομείς της μεταποίησης, του εμπορίου, και των πωλήσεων χονδρικής και λιανικής μπορούν να αντισταθμίσουν με μεγαλύτερη ευκολία τις συνέπειες της αστάθειας των τιμών. Τι είδους νομοθετικό πλαίσιο απαιτείται προκειμένου να μειωθεί η αστάθεια των τιμών και να επιτευχθεί δικαιότερη κατανομή της προστιθέμενης αξίας μεταξύ των εταίρων στο σύνολο της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων; 2. Κερδοσκοπία PE439.275v016/7DT\806345E
Ο αντίκτυπος της κερδοσκοπίας στα προϊόντα διατροφής αναγνωρίζεται ως επιβλαβής για τη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων. Απουσιάζει η κατανόηση των κερδοσκοπικών θέσεων και των συναφών κινδύνων για τη λειτουργία των αγορών. Τι είδους ρυθμιστικές παρεμβάσεις απαιτούνται στις χρηματοπιστωτικές αγορές σε σχέση με τη λειτουργία της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων και ποιες αντίστοιχες πολιτικές πρωτοβουλίες πρέπει να ληφθούν; 3. Εφοδιασμός Ο εφοδιασμός των καταναλωτών με τρόφιμα υψηλής ποιότητας σε λογικές τιμές και η εξασφάλιση ικανοποιητικού εισοδήματος για τους γεωργούς είναι οι κύριοι στόχοι της ΚΓΠ. Ένα σημαντικό τμήμα της ευρωπαϊκής γεωργίας εξαρτάται πολύ έντονα από εξωτερικές εισροές που στηρίζονται στο πετρέλαιο και ζωοτροφές, γεγονός που το καθιστά ευάλωτο στις διακυμάνσεις των τιμών αυτών των εισροών στην παγκόσμια αγορά. Τι είδους παρεμβάσεις απαιτούνται στις διαρθρωτικές και εμπορικές πολιτικές, έτσι ώστε να διασφαλίζεται ο ισορροπημένος και επαρκής εφοδιασμός τροφίμων σε τιμές οι οποίες καλύπτουν το κόστος της βιώσιμης παραγωγής τροφίμων; 4. Βιώσιμες πρακτικές και δημόσια προμήθεια τροφίμων Η ευρωπαϊκή παραγωγή τροφίμων περιορίζεται από διάφορους περιβαλλοντικούς και οικονομικούς παράγοντες. Τι μέτρα αναδιάρθρωσης απαιτούνται στο εσωτερικό της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων προκειμένου να αντισταθμιστούν αυτοί οι παράγοντες; Πώς μπορούν οι πρακτικές δημόσιας προμήθειας τροφίμων να εφαρμόσουν κατά τον βέλτιστο τρόπο τα περιβαλλοντικά κριτήρια που προβλέπουν οι κανονισμοί της ΕΕ προκειμένου να βελτιωθεί η παραγωγή και η αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων; 5. Επιστήμη, τεχνολογία και παραδοσιακή γνώση στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων Στην παγκόσμια έκθεσή τους για τη Διεθνή Αξιολόγηση της Γεωργικής Επιστήμης και Τεχνολογίας (IAASTD), ο Οργανισμός Επισιτισμού και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών και η Παγκόσμια Τράπεζα επισημαίνουν τη σημαντική σχέση που υφίσταται στον τομέα της παραγωγής τροφίμων μεταξύ παραδοσιακής γνώσης και επιστημονικών και τεχνολογικών βελτιώσεων. Πώς μπορούν στο μέλλον η έρευνα, η τεχνολογία και τα προγράμματα κατάρτισης να λαμβάνουν καλύτερα υπόψη τις υφιστάμενες ορθές βιώσιμες πρακτικές στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, έτσι ώστε να επιτευχθεί καλύτερη ισορροπία μεταξύ των τοπικών, περιφερειακών, εθνικών και διεθνών συστημάτων τροφίμων; PE439.275v017/7DT\806345E