ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙAΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (Ιανουάριος 2014) ΘΕΜΑ 1 ο Στις ερωτήσεις 1-5, να επιλέξετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 1. Το συμπλήρωμα και η προπερδίνη είναι πρωτεΐνες που: Α. Συμβάλλουν στην ειδική άμυνα Β. Είναι πρωτεΐνες και αντιμετωπίζουν μόνο ιούς Γ. Βρίσκονται στον ορό του αίματος Δ. Παράγονται στα Β λεμφοκύτταρα 2. Τα αντιβιοτικά δρουν επιλεκτικά με την έννοια ότι: Α. Για κάθε μικρόβιο υπάρχει ένα συγκεκριμένο αντιβιοτικό Β. Βλάπτουν μόνο τα μικρόβια και όχι τα κύτταρα του ανθρώπου. Γ. Δρουν μόνο σε μια συγκεκριμένη περιοχή του ανθρώπινου σώματος Δ. Δημιουργούν ανθεκτικότητα στα βακτήρια. 3. Τα μακροφάγα είναι: Α. Λεμφοκύτταρα Β. Αντιγόνα ιστοσυμβατότητας Γ. Ουδετερόφιλα Δ. Αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα 4. Τα πρωτογενή λεμφικά όργανα είναι: Α. Ο θύμος αδένας και ο σπλήνας. Β. Ο μυελός των οστών και οι λεμφαδένες. Γ. Ο θύμος αδένας και ο μυελός των οστών Δ. Οι αμυγδαλές και ο θύμος αδένας. 5. Το δέρμα μεταξύ των άλλων αμύνεται και με: Α. το πυρετό Β. το υδροχλωρικό οξύ Γ. το γαλακτικό οξύ Δ. βλέννα ΘΕΜΑ 2 ο Α. Τι είναι παράσιτο και τι ξενιστής; Δώστε από ένα παράδειγμα. Β. Τι γνωρίζετε για το γενετικό υλικό και για τα περιβλήματα ενός βακτηρίου; Γ. Γνωρίζουμε σήμερα ότι η αντιμετώπιση της ασθένειας που προκαλεί ο ιός HIV είναι δύσκολη. Με ποιούς τρόπους οι επιστήμονες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το σύνδρομο της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας και από που πηγάζουν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν; 1
Δ. Ποιες κατηγορίες φαγοκυττάρων γνωρίζετε; (). Σε ποια ευρύτερη κατηγορία κυττάρων ανήκουν; (Μονάδες 1). Πότε και πως ενεργοποιούνται; (Μονάδες 2) Ε. Τι είναι το συμπλήρωμα και πως ενεργοποιείται; Μονάδες 2 Θέμα 3 ο Α. Πως δρουν οι ουσίες που παράγονται κατά τη διάρκεια της πρωτογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης; Β. Γνωρίζουμε ότι κατά τη διάρκεια της φλεγμονής, ο οργανισμός μας αντιδρά διαστέλλοντας τα αγγεία της περιοχής του τραύματος. Τι προκαλεί η διαστολή των αγγείων στη περιοχή; Γ. Τι μπορεί να δράσει ως αντιγόνο; Μονάδες 4 Δ. Με ποιους τρόπους ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει τεχνητά ανοσία; Εξηγείστε. Ε. Γνωρίζουμε ότι οι ιοί εξειδικεύονται στα κύτταρα που προσβάλλουν. Να δώσετε τρία παραδείγματα ιών καθώς και όλα τα κύτταρα που αυτοί προσβάλλουν. Θέμα 4 ο Σε μια περιοχή εμφανίστηκε επιδημία μιας μικροβιακής ασθένειας. Ακολούθησαν ειδικές εξετάσεις σε κατοίκους της περιοχής όπου βρέθηκε ότι η αιτία είναι το ίδιο μικρόβιο. Μεταξύ των κατοίκων της περιοχής βρέθηκαν και τα εξής: Στο Στέφανο βρέθηκαν ιντερφερόνες, στην Ελένη υψηλή συγκέντρωση αντισωμάτων και στο Κώστα ειδικά Τ κυτταροτοξικά για το παραπάνω μικρόβιο. Ζητείται Α. Σε ποια κατηγορία ανήκει το μικρόβιο από το οποίο πάσχει ο Στέφανος; Να εξηγήσετε πως δρουν οι ιντερφερόνες; Β. Τι είδους ανοσοβιολογική απόκριση χαρακτηρίζει το Κώστα; Να περιγράψετε το στάδιο της παραπάνω απόκρισης που να δείχνει τη παραγωγή των Τ κυτταροτοξικών λεμφοκυττάρων. Μονάδες 8 Γ. Τελικά η Ελένη δεν αρρώστησε; Να εξηγήσετε γιατί δεν αρρώστησε. 2
Δ. Τα παρακάτω διαγράμματα απεικονίζουν τη μεταβολή της συγκέντρωσης των αντισωμάτων σε σχέση με το χρόνο(σε ημέρες) στο αίμα των παραπάνω ανθρώπων. Να γράψετε τα ονόματα των ανθρώπων και δίπλα τον αριθμό του διαγράμματος που αντιστοιχεί. 1 2 Κ.Ψαρίδης, 3
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙAΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (Ιανουάριος 2014) ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ 1 ο : Στις ερωτήσεις 1-5, να επιλέξετε το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. 6. Το συμπλήρωμα και η προπερδίνη είναι πρωτεΐνες που: Α. Συμβάλλουν στην ειδική άμυνα Β. Είναι πρωτεΐνες και αντιμετωπίζουν μόνο ιούς Γ. Βρίσκονται στον ορό του αίματος Δ. Παράγονται στα Β λεμφοκύτταρα 7. Τα αντιβιοτικά δρουν επιλεκτικά με την έννοια ότι: Α. Για κάθε μικρόβιο υπάρχει ένα συγκεκριμένο αντιβιοτικό Β. Βλάπτουν μόνο τα μικρόβια και όχι τα κύτταρα του ανθρώπου. Γ. Δρουν μόνο σε μια συγκεκριμένη περιοχή του ανθρώπινου σώματος Δ. Δημιουργούν ανθεκτικότητα στα βακτήρια. 8. Τα μακροφάγα είναι : Α. Λεμφοκύτταρα Β. Αντιγόνα ιστοσυμβατότητας Γ. Ουδετερόφιλα Δ. Αντιγονοπαρουσιαστικά κύτταρα 9. Τα πρωτογενή λεμφικά όργανα είναι: Α. Ο θύμος αδένας και ο σπλήνας. Β. Ο μυελός των οστών και οι λεμφαδένες. Γ. Ο θύμος αδένας και ο μυελός των οστών Δ. Οι αμυγδαλές και ο θύμος αδένας. 10. Το δέρμα μεταξύ των άλλων αμύνεται και με Α. το πυρετό Β. το υδροχλωρικό οξύ Γ. το γαλακτικό οξύ Δ. βλέννα ΘΕΜΑ 2 ο : Α. Τι είναι παράσιτο και τι ξενιστής; Δώστε από ένα παράδειγμα.σελίδα 11 Β. Τι γνωρίζετε για το γενετικό υλικό και για τα περιβλήματα ενός βακτηρίου; Σελίδα 13 Γ. Γνωρίζουμε σήμερα ότι η αντιμετώπιση της ασθένειας που προκαλεί ο ιός HIV είναι δύσκολη. Με ποιούς τρόπους οι επιστήμονες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το σύνδρομο της επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας και από που πηγάζουν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν; Σελίδα 49 από Υπάρχουν φάρμακα έως και το εμβόλιο. 4
Δ. Ποιες κατηγορίες φαγοκυττάρων γνωρίζετε; (). Σε ποια ευρύτερη κατηγορία κυττάρων ανήκουν; (Μονάδες 1). Πότε και πως ενεργοποιούνται; (Μονάδες 2) Σελίδα 32. Ενεργοποιούνται μετα την είσοδο του μικροβίου από αντιμικροβιακές ουσίες του πλάσματος. Ε. Τι είναι το συμπλήρωμα και πως ενεργοποιείται;σελίδα 34 από τη σύνδεση αντιγόνου αντισώματος. Μονάδες 2 Θέμα 3 ο Α. Πως δρουν οι ουσίες που παράγονται κατά τη διάρκεια της πρωτογενούς ανοσοβιολογικής απόκρισης Ουσίες που εκκρίνουν τα βοηθητικά Τ ενεργοποιούν και η σύνδεση αντιγόνου-αντισώματος Β. Γνωρίζουμε ότι κατά τη διάρκεια της φλεγμονής, ο οργανισμός μας αντιδρά διαστέλλοντας τα αγγεία της περιοχής του τραύματος. Τι προκαλεί η διαστολή των αγγείων στη περιοχή; τα αιμοφόρα αγγεία της περιοχής διαστέλλονται, με αποτέλεσμα να συγκεντρώνεται περισσότερο αίμα και να προκαλείται κοκκίνισμα. Λόγω της διαστολής των αγγείων το πλάσμα του αίματος διαχέεται στους γύρω ιστούς, προκαλώντας τοπικό οίδημα (πρήξιμο). Γ. Τι μπορεί να δράσει ως αντιγόνο;σελίδα 34 Μονάδες 4 Δ. Με ποιους τρόπους ένα άτομο μπορεί να αναπτύξει τεχνητά ανοσία; Εξηγείστε.Σελίδα 39 εμβόλιο, σελ.40 ορός Ε. Γνωρίζουμε ότι οι ιοί εξειδικεύονται στα κύτταρα που προσβάλλουν. Να δώσετε τρία παραδείγματα ιών καθώς και όλα τα κύτταρα που αυτοί προσβάλλουν.σελίδα 18 πολιομιελίτιδα και γρίπη & HIV Σελίδα 47 Θέμα 4 ο Σε μια περιοχή εμφανίστηκε επιδημία μιας μικροβιακής ασθένειας. Ακολούθησαν ειδικές εξετάσεις σε κατοίκους της περιοχής όπου βρέθηκε ότι η αιτία είναι το ίδιο μικρόβιο. Μεταξύ των κατοίκων της περιοχής βρέθηκαν και τα εξής: Στο Στέφανο βρέθηκαν ιντερφερόνες, στην Ελένη υψηλή συγκέντρωση αντισωμάτων και στο Κώστα ειδικά Τ κυτταροτοξικά για το παραπάνω μικρόβιο. Ζητείται Α. Σε ποια κατηγορία ανήκει το μικρόβιο από το οποίο πάσχει ο Στέφανος; Να εξηγήσετε πως δρουν οι ιντερφερόνες;ιός σελίδα 34 Β. Τι είδους ανοσοβιολογική απόκριση χαρακτηρίζει το Κώστα; Να περιγράψετε το στάδιο της παραπάνω απόκρισης που να δείχνει τη παραγωγή των Τ κυτταροτοξικών λεμφοκυττάρων.πρωτογενή Σταδιο 2β σελίδα 38-39 Μονάδες 8 Γ. Τελικά η Ελένη δεν αρρώστησε; Να εξηγήσετε γιατί δεν αρρώστησε.δευτερογενής σελίδα 39 η ορος σελιδα 40 5
Δ. Τα παρακάτω διαγράμματα απεικονίζουν τη μεταβολή της συγκέντρωσης των αντισωμάτων σε σχέση με το χρόνο(σε ημέρες) στο αίμα των παραπάνω ανθρώπων. Να γράψετε τα ονόματα των ανθρώπων και δίπλα τον αριθμό του διαγράμματος που αντιστοιχεί. 1-Στέφανος, 2-Κώστας, 3-Ελένη 1 2 Κ.Ψαρίδης 6