Πρόγραμμα Δια βίου Μάθησης

Πρόγραμμα Δια βίου Μάθησης Το πρόγραμμα αυτό χρηματοδοτήθηκε με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα δημοσίευση [επικοινωνία] απεικονίζει τις απόψεις μόνο του συγγραφέα και η Επιτροπή δεν μπορεί να θεωρηθεί υπεύθυνη για οποιαδήποτε χρήση μπορεί να γίνει των πληροφοριών που εμπεριέχονται σε αυτήν.

ΜΔΘΟΓΟΛΟΓΙΚΟ ΟΓΗΓΟ ΓΙΑ ΜΔΝΣΟΡΔ ΚΑΙ ΤΜΒΟΤΛΟΤ 1

Πεξηερόκελα Δηζαγσγή... 4 Καισζόξηζκα... 11 Καζνδήγεζε (Mentoring)... 13 Τη είλαη θαζνδήγεζε (mentoring);... 13 Πνηνο είλαη ν κέληνξαο;... 16 10 θαιέο ζπκβνπιέο γηα ηνλ κέληνξα θαη ηνλ εξγνδόηε... 39 Πνην είλαη ην πξνθίι ηνπ κέληνξα;. 46 Σπκβνπιεπηηθή... 47 Τη είλαη ε ζπκβνπιεπηηθή;... 47 Πνηνο είλαη ν ζύκβνπινο;... 50 10 θαιέο ζπκβνπιέο γηα ηνλ ζύκβνπιν θαη ηνλ εξγνδόηε... 68 Πνην είλαη ην πξνθίι ηνπ ζπκβνύινπ.75 Πσο κπνξνύλ ν ζύκβνπινο θαη ν κέληνξαο λα ζπλεξγαζηνύλ επηηπρώο;... 77 Πώο λα αλαπηύμεηε ζεηηθέο ζρέζεηο κέζα ζηελ εηαηξεία... 82 Παξάξηεκα 1: Τερληθέο εθκάζεζεο εθπαηδεπηηθέο ηερληθέο.. 87 Δθπαηδεπηηθέο ηερληθέο... 88 Δθπαηδεπηηθέο κέζνδνη θαη ηερληθέο.. 92 2

Παξάξηεκα 2: Δπηπξόζζεηεο θόξκεο ζπκβνπιεπηηθήο / θαζνδήγεζεο...97 Γηαρείξηζε ζύγθξνπζεο... 98 Σρνιηαζκόο Αλαηξνθνδόηεζε....99 Θέηνπκε ζηόρνπο... 102 Αλάιπζε ηεο ζρέζεο κεηαμύ εθπαηδεπνκέλνπ, Μέληνξα, Σπκβνύινπ...104 Αμηνιόγεζε... 106 Παξάξηεκα 3: Σπκπεξάζκαηα θαη εθαξκνγή ζηα ηερληθά επαγγέικαηα... 108 1. Δμαηνκηθεπκέλε εξγαζία θαη κάζεζε έλαο ηξόπνο γηα κηα αλεμάξηεηε δσή... 109 2. Η έλλνηα ηεο θαζνδήγεζεο θαη ηεο ζπκβνπιεπηηθήο κηα επνηθνδνκεηηθή πξνζέγγηζε κε βάζε ηελ εκπεηξία από ηελ Παηδαγσγηθή... 111 3. Γεληθό πιαίζην... 113 Παξάξηεκα 4: Φύιιν εξγαζίαο: Αζθάιεηα ζηελ εξγαζία... 115 Αζθάιεηα ζηελ εξγαζία... 116 Πιεξνθνξίεο Έθδνζεο... 124 3

INTRODUCTION Σήκεξα, ε απαζρόιεζε απνηειεί έλαλ από ηνπο ζεκαληηθόηεξνπο παξάγνληεο γηα ηελ θνηλσληθή ελζσκάησζε βνεζώληαο όρη κόλν ηελ θαζεκεξηλή δηαβίσζε ηνπ εξγαδόκελνπ, αιιά θαη ηελ θνηλσληθνπνίεζε ηνπ. Σν πξόγξακκα NEAR JOB, δεκηνπξγήζεθε από κηα θνηλή αλεζπρία ησλ εηαίξσλ ηνπ πξνγξάκκαηνο: ηηο δπζθνιίεο πνπ αληηκεησπίδνπλ νη λένη πξνθεηκέλνπ λα βξνπλ απαζρόιεζε εμαηηίαο ησλ ρακειώλ εθπαηδεπηηθώλ ηνπο πξνζόλησλ αιιά θαη ηνπ αλεπαξθνύο ηνπο πξνθίι πξνθεηκέλνπ λα αληαπνθξηζνύλ ζηηο απαηηήζεηο ηεο αγνξάο εξγαζίαο. Τν πξόγξακκα NEAR JOB απνηεινύζε κηα πξνζπάζεηα απνηειεζκαηηθήο αληαπόθξηζεο ζηηο αλάγθεο θαηάξηηζεο ησλ ελ ιόγσ νκάδσλ-ζηόρνπ θαη ζηηο αλάγθεο ησλ επηρεηξήζεσλ. Η ελεξγόο ζπκκεηνρή ησλ δηαθόξσλ εκπιεθνκέλσλ από ηηο νκάδεο-ζηόρνπο, ηνπο εξγνδόηεο, ηνπο ζπκβνύινπο θαη ηνπο κέληνξεο, ραξαθηήξηζε ηελ 4

θαηλνηόκν κεζνδνινγία πνπ πηνζεηήζεθε ζηα πιαίζηα ηνπ NEAR JOB. Τν εθπαηδεπηηθό πξόγξακκα από θνηλνύ θαηαζθεπάζηεθε θαη δνθηκάζηεθε. Η αμηνιόγεζε ησλ απνηειεζκάησλ νδήγεζε ζε απηόλ ην Μεζνδνινγηθό Οδεγό γηα πκβνύινπο θαη Μέληνξεο, ε νπνία ζθνπεύεη λα απνηειέζεη έλα εξγαιείν γηα ηελ ππνζηήξημε ηνπ έξγνπ ησλ επαγγεικαηηώλ απηώλ ζηα πιαίζηα ηεο παξαθνινύζεζεο ηεο δηαδηθαζίαο θαηάξηηζεο πάλσ ζηελ εξγαζία ησλ λέσλ. Πξόγξακκα NEAR JOB (Επαγγεικαηηθή Καηάξηηζε πάλσ ζηελ εξγαζία γηα ηα άηνκα πνπ αληηκεησπίδνπλ δπζθνιίεο ζηελ πξόζβαζε ζηελ απαζρόιεζε) Η βαζηθή ηδέα ηνπ κεζνδνινγηθνύ νδεγνύ πηνζεηήζεθε θαη πάιη ζην Πξόγξακκα EOF Δπξσπατθό Πιαίζην Πξνώζεζεο ζηελ Απαζρόιεζε. Σε ζπλεξγαζία κε ηνπο εηαίξνπο καο, κειεηήζακε ζε πνην βαζκό νη πθηζηάκελεο νδεγίεο κπνξνύλ λα εθαξκνζηνύλ ζηελ επαγγεικαηηθή 5

εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε, αλαθνξηθά κε πξνγξάκκαηα Τερληθώλ Έξγσλ, θαζώο θαη ηη είδνπο αιιαγέο θαη ηξνπνπνηήζεηο πξέπεη λα γίλνπλ πξνθεηκέλνπ λα εθαξκνζηεί ν Μεζνδνινγηθόο Οδεγόο. Τν κνληέιν δηδαζθαιίαο θαη θαζνδήγεζεο πνπ πεξηγξάθεηαη ζηνλ Μεζνδνινγηθό Οδεγό, ππνζηεξίδεη όινπο ηα πεδία θαη ηνπο ηνκείο ηεο επαγγεικαηηθήο εθπαίδεπζεο θαη θαηάξηηζεο κε ηνλ ίδην ζπλνπηηθό αιιά θαη απνηειεζκαηηθό ηξόπν. Οη ξόινη ησλ δηαθόξσλ ζπλεξγαηώλ, νη ζρέζεηο θαη ε επηθνηλσλία κεηαμύ ηνπο, νη κέζνδνη κάζεζεο θαη δηδαζθαιίαο θαζώο θαη ηα θύιια εξγαζίαο κπνξνύλ λα πηνζεηεζνύλ ρσξίο θακία αιιαγή. Δλώ, όια απηά ηα ζηνηρεία απνηεινύλ αθξνγσληαίν ιίζν γηα ηελ επηηπρία, έλα άιιν απνθαζηζηηθήο ζεκαζίαο θξηηήξην επηηπρίαο πνπ πξέπεη λα ιεθζεί ππόςε είλαη ε «θνπιηνύξα», ε «ππνθνπιηνύξα» θαη ην ζπγθεθξηκέλν πεξηβάιινλ εξγαζίαο, ηα νπνία εθθξάδνληαη κέζα από ηε γιώζζα, ηηο ρεηξνλνκίεο, ηα ήζε αιιά θαη ηνπο άγξαθνπο λόκνπο. 6

Ο Μεζνδνινγηθόο Οδεγόο έρεη ζρεδηαζηεί σο βάζε γηα ηελ θαζνδήγεζε ησλ αλέξγσλ, νη νπνίνη πξνηίζεληαη λα (επαλ) εληαρζνύλ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. Ωζηόζν, ν νδεγόο αθνξά επίζεο ηελ θαζνδήγεζε ησλ εξγαδνκέλσλ, νη νπνίνη έρνπλ λα αληηκεησπίζνπλ ηηο αιιαγέο ζηε δηαρείξηζε θαη ηηο δηαδηθαζίεο κάζεζεο κέζα ζηελ επηρείξεζε. Σε πνηνπο απεπζύλεηαη απηόο ν νδεγόο; Σε εθπαηδεπηέο, θαζνδεγεηέο, ζε εθπαηδεπηηθνύο νξγαληζκνύο νη νπνίνη θαζνδεγνύλ ηνπο αλέξγνπο λα βξνπλ λέεο ζέζεηο ζηελ αγνξά εξγαζίαο ζύκθσλα κε ηηο αξκνδηόηεηέο ηνπο Σε ππεπζύλνπο αλάπηπμεο αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ, νη νπνίνη ζέινπλ λα εηζαγάγνπλ έλα κεληνξηθό πξόγξακκα, πξνθεηκέλνπ λα θαηεπζύλνπλ ηνπο λένπο θαζώο θαη ηνπο άιινπο, νη νπνίνη αληηκεησπίδνπλ ηελ αιιαγή ή / θαη λέεο κεζόδνπο κάζεζεο. Σε επηηξόπνπο καζεηείαο Σε γεληθέο γξακκέο ζε όινπο ηνπο εξγαδόκελνπο, νη νπνίνη ζα ήζειαλ 7

λα είλαη έλα πξόηππν ή πνπ ήδε απνιακβάλνπλ ην λα ππνζηεξίδνπλ άιια άηνκα - εηδηθά ηνπο λεόηεξνπο - ζηελ επαγγεικαηηθή ηνπο αλάπηπμε θαζώο θαη ζηελ πξνζσπηθή ηνπο αλάπηπμε. Πσο ζα δηαβάζεηε απηόλ ηνλ νδεγό; Απηόο ν νδεγόο πξνζεγγίδεη ην ζέκα ηεο ζπκβνπιεπηηθήο θαη ηεο θαζνδήγεζεο από δηάθνξεο νπηηθέο γσλίεο. Ωο εθ ηνύηνπ, ζπληζηνύκε ηε κειέηε νιόθιεξνπ ηνπ νδεγνύ, θαζώο απηόο είλαη ν κόλνο ηξόπνο γηα λα πάξεηε κηα νιηζηηθή πξνζέγγηζε θαη ε «κεγάιε εηθόλα». Αλ ζέιεηε λα επηθεληξσζείηε ζε νξηζκέλα ιεπηνκεξή δεηήκαηα, ε επηζθόπεζε ζα κπνξνύζε λα ζαο βνεζήζεη. Τα θεθάιαηα είλαη δνκεκέλα κε ηέηνην ηξόπν, ώζηε νη νξηζκνί ηεο ζπκβνπιεπηηθήο θαη ηεο θαζνδήγεζεο, αληίζηνηρα, εμεγνύληαη πην ιεπηνκεξώο, ελώ κπνξείηε λα βξείηε πιεξνθνξίεο, πνπ έρνπλ άκεζε ζρέζε κε ηελ θαζεκεξηλή πξαθηηθή εξγαζία ησλ ζπκβνύισλ θαη ησλ κεληόξσλ. Τέινο, θάζε θεθάιαην ηειεηώλεη κε έλα ππνθεθάιαην, ην νπνίν πεξηγξάθεη ην 8

πξνθίι ησλ ζπκβνύισλ θαη ησλ κεληόξσλ ζε έλα πην δηεμνδηθό ηξόπν. Η επηηπρεκέλε ζπλεξγαζία κεηαμύ κέληνξα θαη ζπκβνύινπ βξίζθεηαη ζην θεθάιαην «Πσο κπνξνύλ έλαο κέληνξαο θαη έλαο ζύκβνπινο λα ζπλεξγαζηνύλ επηηπρώο», ην νπνίν ζηε ζπλέρεηα αθνινπζείηαη από έλα θεθάιαην αθηεξσκέλν ζηελ επηηπρή αλάπηπμε ησλ ζρέζεσλ εληόο ηεο εηαηξείαο. Δάλ επηζπκείηε λα κάζεηε πεξηζζόηεξα γηα ην ζεσξεηηθό ζθεπηηθό, θαη ηελ ηδέα πίζσ από απηό, κπνξείηε λα βξείηε ελδηαθέξνπζεο ιεπηνκέξεηεο ζην «Παξάξηεκα 3». Δπηπιένλ, απηόο ν νδεγόο πξνζθέξεη "θύιια εξγαζίαο", ζηα νπνία κπνξείηε λα βξείηε ζπγθεθξηκέλεο ζπκβνπιέο γηα ηε δηαρείξηζε κηαο ζύγθξνπζεο, ηελ αλαηξνθνδόηεζε, ηνλ πξνζδηνξηζκό ζηόρσλ, ηελ αλάιπζε ηεο ζρέζεο κεηαμύ Δθπαηδεπόκελσλ, Μεληόξσλ θαη Σπκβνύισλ, ηελ αμηνιόγεζε θαη ηελ αζθάιεηα ζηελ εξγαζία. Γηα ιόγνπο θαιύηεξνπ πξνζαλαηνιηζκνύ, δηαθνξεηηθά ζύκβνια έρνπλ αλαξηεζεί ζηηο αξρέο ησλ επηθεθαιίδσλ. 9

Γεληθέο πιεξνθνξίεο γηα ηελ ζπκβνπιεπηηθή θαη ηελ θαζνδήγεζε Μέζνδνη εξγαζίαο γηα ηνπο ζπκβνύινπο θαη ηνπο κέληνξεο, θαζώο θαη ζπζηάζεηο Τν ζθεπηηθό θαη ε ηδέα πίζσ από ηελ ζπκβνπιεπηηθή θαη ηελ θαζνδήγεζε Υιηθό εξγαζίαο Η δηαθξαηηθή νκάδα ηνπ ΔΟΦ έρεη δώζεη πξνζνρή ζηελ αλάπηπμε ελόο νινθιεξσκέλνπ θαη πξαθηηθνύ νδεγνύ, ε νπνία επηηξέπεη ζηνλ αλαγλώζηε λα θαηαλνήζεη ηελ απνηειεζκαηηθή δηαδηθαζία ηεο ζπκβνπιεπηηθή θαη ηεο θαζνδήγεζεο, θαη σο εθ ηνύηνπ ηα άηνκα πνπ ρξήδνπλ ππνζηήξημεο - αλεμάξηεηα αλ είλαη κηζζσηνί ή άλεξγνη ζε πεξηόδνπο ζεκαληηθώλ αιιαγώλ πνπ απηά βηώλνπλ. Καιή αλάγλσζε θαη θαιή ηύρε! 10

ΚΑΛΩΟΡΙΜΑ Μέζσ ηνπ νδεγνύ απηνύ ζα βνεζεζείηε ζε ζέκαηα πνπ αθνξνύλ ηόζν ηελ θαζνδήγεζε (mentoring) όζν θαη ηελ ζπκβνπιεπηηθή. Καη πνηα είλαη ε θύξηα πξόθιεζε ζηα πιαίζηα απηνύ ηνπ νδεγνύ; Να θάλεηε ρξήζε ηεο εκπεηξίαο ζαο γηα ηελ εθπαίδεπζε πάλσ ζηελ εξγαζία ε νπνία είλαη ζρεδηαζκέλε έηζη ώζηε λα αλαπηύμεη ηηο αηνκηθέο ηθαλόηεηεο ησλ εθπαηδεπνκέλσλ πνπ αληηκεησπίδνπλ δπζθνιίεο ζηελ πξόζβαζή ηνπο ζηελ απαζρόιεζε, εληζρύνληαο έηζη ηελ θνηλσληθή ηνπο ελζσκάησζε. 11

Ο παξώλ νδεγόο έρεη σο ζηόρν λα ζαο βνεζήζεη κε έλα εύθνιν θαη πνιύ ιεηηνπξγηθό ηξόπν, λα εμνηθεησζείηε κε ηνπο νξηζκνύο, ηα πξνθίι, θαη ηνπο ξόινπο, αλαθνξηθά κε ηελ θαζνδήγεζε θαη ηελ ζπκβνπιεπηηθή αιιά θαη γηα ην πώο ζα ζπλεξγαζηείηε κε επηηπρία κε ηα άιια εκπιεθόκελα κέξε. 12

ΚΑΘΟΓΗΓΗΗ (MENTORING) ΣΙ ΔΙΝΑΙ ΚΑΘΟΓΗΓΗΗ (MENTORING)? Οξηζκόο: Η θαζνδήγεζε (Mentoring) είλαη κηα δηαδηθαζία θαηά ηελ νπνία έλα εηδηθεπκέλν άηνκν βνεζά έλα άιιν πξνθεηκέλνπ λα αλαπηύμεη ηηο δεμηόηεηεο ηνπ, κέζα ζε έλα ζπγθεθξηκέλν ρξνληθό δηάζηεκα, εκπηζηεπηηθά, κε ζπδεηήζεηο έλαο πξνο έλα θαη κε δηάθνξεο άιιεο δηαδηθαζίεο κάζεζεο. 13

Δπίζεο ην Mentoring απνηειεί κηα δηαδηθαζία πξνζσπηθήο αλάπηπμεο κέζσ ηεο νπνίαο έλα άηνκν δηεπθνιύλεη θαη ππνζηεξίδεη ηελ αλάπηπμε ελόο άιινπ κέζσ αληαιιαγήο επαγγεικαηηθώλ γλώζεσλ, αμηώλ, δεμηνηήησλ, ζηάζεσλ θαη ζπκπεξηθνξώλ. Βνεζά ηνλ εθπαηδεπόκελν λα βειηηώζεη ηηο δεμηόηεηεο, ηηο ηθαλόηεηεο θαη ηηο γλώζεηο ηνπ, πξνθεηκέλνπ λα επηηύρεη ηνπο ζηόρνπο ηνπ. Σν εθπαηδεπηηθό πξόγξακκα: Η εξγαζία ηνπ κέληνξα ζην εθπαηδεπηηθό πξόγξακκα, είλαη κηα δξαζηεξηόηεηα γεκάηε πξνθιήζεηο αιιά θαη επηβξαβεύζεηο ζην πιαίζην ηεο επηηπρίαο ηεο επαγγεικαηηθήο αλάπηπμεο ησλ λέσλ πνπ αληηκεησπίδνπλ δπζθνιίεο λα αληαπνθξηζνύλ ζηηο απαηηήζεηο ηεο αγνξάο εξγαζίαο. Γηα ην ζπγθεθξηκέλν πξόγξακκα ε θαζνδήγεζε (Mentoring) είλαη κηα δηαδηθαζία βάζεη ηεο νπνίαο έλα έκπεηξν άηνκν (κέληνξαο) αλαιακβάλεη ηελ επζύλε γηα έλα λεόηεξν άηνκν, 14

πξνζθέξνληαο ηνπ ζπκβνπιέο, ππνζηήξημε θαη ελζάξξπλζε. Ο κέληνξαο ιεηηνπξγεί σο πξόηππν πνπ ελζαξξύλεη θαη παξαθηλεί ηνπο λεόηεξνπο. Έλαο κέληνξαο ζην παξόλ πξόγξακκα είλαη πηζαλό λα ζπλεξγαζηεί κέζσ ελόο δηθηύνπ, κε έλα ζύκβνπιν, ηνλ εξγνδόηε θαη ηνπο εθπαηδεπόκελνπο. Πιενλεθηήκαηα θαη νθέιε ηεο θαζνδήγεζεο (mentoring): Η θαζνδήγεζε ελόο εθπαηδεπόκελνπ απνηειεί επαγγεικαηηθή πξόζθιεζε αιιά πξνζθέξεη θαη ηθαλνπνίεζε ζηα εκπιεθόκελα κέξε. Η θαζνδήγεζε, δελ βνεζά κόλν ηνλ εθπαηδεπόκελν λα βειηηώζεη ηηο πηζαλόηεηεο ηνπ λα εληαρζεί ζηελ αγνξά εξγαζίαο θαη λα αλαπηύμεη ηηο θνηλσληθέο ηνπ δεμηόηεηεο, αιιά θαη λα εληζρύζεη ηελ απηνγλσζία θαη ηελ απηνπεηζαξρία ηνπ. Ο κέληνξαο από ηελ κηα εληζρύεη ηελ ηθαλόηεηα ηνπ γηα επηθνηλσλία θαη γηα απνδνηηθή δηαρείξηζε ηνπ αλζξώπηλνπ δπλακηθνύ θαη από ηελ άιιε ηελ ραξά θαη ηελ ηθαλνπνίεζε πνπ πξνζθέξεη ε βνήζεηα ζε άιινπο αλζξώπνπο. Η θαζνδήγεζε δεκηνπξγεί γηα ηελ εηαηξεία έλα πεξηβάιινλ πνπ ελζαξξύλεη 15

ηελ πξνζσπηθή θαη επαγγεικαηηθή εμέιημε κέζσ ηεο αληαιιαγήο πιεξνθνξηώλ, δεμηνηήησλ, ζηάζεσλ θαη ζπκπεξηθνξώλ θαη βειηηώλεη ηε γλώζε θαη ηελ πνηθηινκνξθία ζηελ εηαηξεία. Αιιά ην πην ζεκαληηθό, είλαη όηη όια ηα εκπιεθόκελα κέξε αλαιακβάλνπλ θνηλσληθέο επζύλεο, πξνθεηκέλνπ λα θαηαζηεί ν εθπαηδεπόκελνο θαηάιιεινο γηα ηελ αγνξά εξγαζίαο. ΠΟΙΟ ΔΙΝΑΙ Ο ΜΔΝΣΟΡΑ; 01. Ο όξνο: Πξνέξρεηαη από ηελ ειιεληθή κπζνινγία, όπνπ Μέληνξαο ήηαλ ην όλνκα ηνπ θίινπ ηνπ κπζνινγηθνύ ήξσα Οδπζζέα ζηνλ νπνίν εκπηζηεύηεθε ηνλ γηνο ηνπ όηαλ ν ίδηνο έπξεπε λα θύγεη. Ήηαλ θαζήθνλ ηνπ Μέληνξα λα αλαιάβεη ηε θξνληίδα ηνπ γηνπ ελώ ν παηέξαο ηνπ ήηαλ καθξηά. 16

02. Υαξαθηεξηζηηθά: Μέληνξαο είλαη έλα άηνκν ην νπνίν επηζπκεί λα κνηξαζηεί ηελ γλώζε θαη ηελ εκπεηξία ηνπ/ηεο. Έλαο κέληνξαο πξνζθέξεη επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε, αιιά ε κεληνξηθή θαζνδήγεζε έρεη λα θάλεη κε ηελ πξνζθνξά κηαο ρείξαο βνεζείαο ζε έλα άιιν αλζξώπηλν νλ πνπ ρξεηάδεηαη ππνζηήξημε ζε πεξηζζόηεξα ηνπ ελόο επίπεδα. 03. Η ζρέζε: Πξέπεη λα είλαη "θνληά ζηελ θαξδηά θάπνηνπ γηα λα είλαη έλαο κέληνξαο. Τν πην ζεκαληηθό είλαη ε ζρέζε κεηαμύ κέληνξα θαη θαζνδεγνύκελνπ όπνπ ε δέζκεπζε θαη ε επηζπκία λα θάλνπλ ηελ δηαθνξά είλαη απηό πνπ κεηξάεη πεξηζζόηεξν. 04. Κνηλσληθή θόιια : Η Φηινζνθία πνπ ππάξρεη εζηηάδεη ζην γεγνλόο όηη ε θπζηνινγηθή εξγαζηαθή δσή απνηειεί ην θαιύηεξν γηαηξηθό. Ωο κέληνξαο, βνεζάηε θάπνην άιιν άηνκν 17

λα εδξαησζεί ζηνλ ελεξγό εξγαζηαθό βίν. Με ηελ βνήζεηα θαη ηελ ππνζηήξημε ηνπ κέληνξα ν εθπαηδεπόκελνο πεηπραίλεη λα δεκηνπξγήζεη έλα ζεκείν αλαθνξάο γηα ηνλ εαπηό ηνπ ζηελ αγνξά εξγαζίαο. 05. Πνιιαπινί ξόινη: Ο κέληνξαο ινηπόλ, εθηόο ηνπ κεγάινπ θαη πξσηεύνληα ξόινπ, απηνύ ηνπ κέληνξα, ππάξρνπλ θαη άιινη ηέζζεξηο (4)ππνθείκελνη ξόινη πνπ πξέπεη λα αλαιάβεη. Όια εμαξηώληαη από ηελ θαηάζηαζε. Πξόηππν: Δίζηε έλα παξάδεηγκα γηα ην πώο ηα πξάγκαηα κπνξνύλ λα γίλνπλ, αιιά όρη απαξαίηεηα γηα ην πώο ζα πξέπεη λα γίλνπλ. Καζνδεγεηήο: Ο κέληνξαο θαζνδεγεί ηνλ εθπαηδεπόκελν. Απνηειεί πεγή έκπλεπζεο γηα ηνλ εθπαηδεπόκελν επαγγεικαηηθά. Απηόο / απηή έρεη ηελ επαγγεικαηηθή δηνξαηηθόηεηα θαη επηθεληξώλεηαη ζηηο απαηηήζεηο ηεο εξγαζίαο θαη ζηελ επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ. 18

Δθπαηδεπηήο: Δίζηε επηιπηήο πηζαλώλ πξνβιεκάησλ θαη θαζνδεγεηήο. Ωζηόζν, ιεηηνπξγείηε θαηά ηέηνην ηξόπν ώζηε ν εθπαηδεπόκελνο λα κπνξεί λα βξεη ηηο δηθέο ηνπ ιύζεηο ρξεζηκνπνηώληαο ην δηθό ηνπ δπλακηθό. Ο ζεκαληηθόο θίινο θαη ν έκπηζηνο ζπλεξγάηεο: Δίζηε ν θνηλσλόο ηεο θνπιηνύξαο ηνπ εξγαζηαθνύ ρώξνπ, αλαθνξηθά κε ηνπο γξαπηνύο θαη ηνπο άγξαθνπο λόκνπο, ηνλ ελδπκαηνινγηθό θώδηθα, ηνλ ηξόπν θνηλνπνίεζεο κηαο πηζαλήο αζζέλεηαο αιιά θαη ηελ ζπκκεηνρή ζε ηπρόλ εθδειώζεηο. Με ιίγα ιόγηα ν κέληνξαο είλαη ππεύζπλνο ώζηε ν εθπαηδεπόκελνο λα λνηώζεη εππξόζδεθηνο. 06. Πνηα είλαη ηα νθέιε ηνπ λα είλαη είζαη Μέληνξαο; Ωο κέληνξαο απεπζύλεζηε ζε έλα λέν ζπλάδειθν πξνθεηκέλνπ λα ηνπ κεηαθέξεηε ηηο γλώζεηο ζαο θαη ηελ εκπεηξία ζαο. Μέζσ ηεο εκπεηξίαο ν κέληνξαο κπνξεί λα επσθειεζεί ηα κέγηζηα - γηα παξάδεηγκα: 19

Αλαγλώξηζε (από ζπλεξγάηεο από ηνλ ππεύζπλν από ηνπο εθπαηδεπόκελνπο(mentees) Πξαθηηθή ζηελ επηθνηλσλία θαη ζηελ ζπκβνπιεπηηθή (πώο λα κεηαθέξεηαη έλα κήλπκα, ώζηε ν παξαιήπηεο λα θαηαιάβεη ηηο νδεγίεο ζαο) Η ραξά ηεο δηδαζθαιίαο (λα βιέπεηο θάπνηνλ άιιν λα εμειίζζεηαη κέζσ ηεο κάζεζεο) Νέα έκπλεπζε κε κηα λέα καηηά γηαηί θάηη ην θάλεηο κε ηνλ ζπγθεθξηκέλν ηξόπν; Γεκηνπξγία κηαο ζηελήο ζρέζεο κε έλαλ ζπλάδειθν (ζρέζε-θηιία) Η ραξά ηνπ λα θάλεηο ηελ δηαθνξά 07. Δίκαη θαηάιιεινο γηα λα γίλσ κέληνξαο; Αλ ζέιεηε λα δεζκεπζείηε ηόζν πξνζσπηθά όζν θαη επαγγεικαηηθά ηόηε κε ιίγε δπζθνιία κπνξείηε λα γίλεηε κέληνξαο! Απαληήζηε παξαθαιώ ζηηο παξαθάησ εξσηήζεηο: Θέιεηε λα γίλεηε κέληνξαο; Θέιεηε λα κάζεηε θάηη γηα ηελ δηθή ζαο δνπιεηά από έλα λέν ζπλεξγάηε; 20

Μπνξείηε λα δηαζέζεηε ηνλ απαξαίηεην ρξόλν; Δίζηε έηνηκνη λα εκπιαθείηε ζηελ επαγγεικαηηθή θαη θαη επέθηαζε ζηελ πξνζσπηθή αλάπηπμε ηνπ εθπαηδεπόκελνπ; Δίζηε θαιόο αθξναηήο θαη κπνξείηε λα βάιεηε ηνλ εαπηό ζαο ζηε ζέζε ηνπο; Δίζηε θαιόο ζηελ αλάπηπμε θνηλσληθώλ επαθώλ; Δίζηε θαιόο ζηελ ππνζηήξημε ρσξίο απαξαίηεηα λα παξέρεηε ιύζεηο; Δίζηε αθνζησκέλνο ζηελ δνπιεηά ζαο θαη ζηνπο ζπλεξγάηεο ζαο; 08. Γλσξίζηε ηα όξηά ζαο θξνληίζηε ηελ εμέιημή ζαο: Γελ απαηηείηαη λα έρεηε παξάινγεο απαηηήζεηο από ηνλ εαπηό ζαο γηα λα είζηε ν ηέιεηνο κέληνξαο Θπκεζείηε: Δίζηε ππεύζπλνο γηα ηε δηαδηθαζία όρη γηα ην απνηέιεζκα. Υπνζηεξίδεηε ηνλ εθπαηδεπόκελν/λε λα βνεζήζεη ηνλ εαπηό ηνπ/ηεο. Τν λα είζαη κέληνξαο απνηειεί κηα καζεζηαθή δηαδηθαζία πξέπεη λα 21

ζέηεηε όξηα γηα ηα θαζήθνληα πνπ κπνξείηε λα αλαιάβεηε Μηιήζηε ζηνπο ζπλεξγάηεο ζαο θαζώο θαη ζηνλ εξγαζηαθό ζύκβνπιν όηαλ αηζζάλεζηε ηελ αλάγθε λα ην πξάμεηε. Πξέπεη λα αηζζάλεζηε θαιά κε ηνλ εαπηό ζαο γηα λα είζηε ζε ζέζε λα κεηαθέξεηε ηε γλώζε θαη ηελ εκπεηξία ζαο 09. Ο Μέληνξαο δελ είλαη θνηλσληθόο ιεηηνπξγόο: Ο κέληνξαο πξνζθέξεη ζπκβνπιεπηηθή ππνζηήξημε ζηνλ εξγαζηαθό ρώξν Θπκεζείηε: Ο εθπαηδεπόκελνο είλαη θαη απηόο άλζξσπνο κε πηζαλά νηθνλνκηθά ή πξνζσπηθά πξνβιήκαηα θ.α Αμηνινγήζηε: Όηαλ ηα πξάγκαηα ηα νπνία δελ αθνξνύλ ηελ εξγαζία παίξλνπλ πνιύ ρξόλν Μελ ξηζθάξεηε λα εκπιαθείηε πνιύ ζηα πξνζσπηθά πξνβιήκαηα ηνπ εθπαηδεπόκελνπ, λα είζηε ζε ζέζε λα πείηε ΟΦΙ (απεπζπλζείηε ζε θάπνηνλ άιινλ) 22

10. Ο Μέληνξαο δελ είλαη ςπρνιόγνο: Πξνζπαζήζηε λα ζπκπαξαζηέθεζηε αιιά κελ θάλεηε ςπραλάιπζε! Απηό αθήζηε ην ζηνπο επαγγεικαηίεο. Ωζηόζν, εζείο κπνξείηε λα βνεζήζεηε ηνλ εθπαηδεπόκελν(mentee) λα απεπζπλζεί ζε θάπνηνλ εηδηθό πνπ κπνξεί λα ηνλ βνεζήζεη. 11. ρεηηθά κε ηνπο ζπλαδέιθνπο θαη ην αθεληηθό: Δλεκεξώζηε ηνπο ζπλαδέιθνπο θαη ην αθεληηθό ζρεηηθά κε ηνλ εθπαηδεπόκελν θαη εάλ είλαη αλαγθαίν πηζαλέο δπζθνιίεο πνπ κπνξεί λα ππάξρνπλ Λάβεηε ππνδνρή θαη ππνζηήξημε θαη ζπκεζείηε λα ηνλίδεηε ηα θαιά 23

12. Ηζηθή: Μόλν κε ηελ θαξδηά κπνξείο λα δεηο πξαγκαηηθά. Σν ζεκαληηθό είλαη αόξαην ζην κάηη. Να είζηε αλνηθηόκπαινη ζρεηηθά κε πνηεο πιεξνθνξίεο είλαη απαξαίηεηεο γηα ηνλ εθπαηδεπόκελν θαη ην πνηεο κπνξνύλ λα καζεπηνύλ ζηελ πνξεία. Να είζηε ελεξγεηηθνί αθξναηέο (νξηζκέλνη άλζξσπνη κνηάδνπλ κε αλνηθηό βηβιίν θαη άιινη κπνξεί λα ρξεηάδνληαη ρξόλν λα αλνηρζνύλ). Τη πξέπεη λα κεηαθεξζεί θαη ζε πνηνλ; - (ερεκύζεηα). Θα πξέπεη ν κέληνξαο λα απνηειεί κέξνο ηεο αμηνιόγεζεο ηνπ εθπαηδεπόκελνπ, ν νπνίνο πξέπεη λα βνεζήζεη ηνπο εθπαηδεπόκελνπο λα ζπκβηβαζηνύλ κε ηελ θαηάζηαζή ηνπο. Δίλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθό λα είλαη αλνηθηνί νη εθπαηδεπόκελνη ζηελ αμηνιόγεζε ηνπ κέληνξα. Από ηελ άιιε πιεπξά, δελ είλαη σθέιηκν γηα ηνπο εθπαηδεπόκελνπο λα κελ αλνίγνληαη ζηνλ κέληνξά ηνπο γηαηί έηζη ζα ιάβεη ιάζνο εληππώζεηο γηα ην πώο εμειίζζνληαη ηα πξάγκαηα. 24

Όπσο θάζε ζεκαληηθόο θίινο θαη έκπηζηνο ζπλεξγάηεο, ζα έρεηε θαη εζείο δηαθσλίεο κε ηνλ εθπαηδεπόκελν όκσο κηα θαιή ζπκβνπιή ζα ήηαλ λα είζηε δηαιιαθηηθνί ζρεηηθά κε ηελ αμηνιόγεζή ζαο θαη ηηο ηπρόλ απνθάζεηο ζαο. Θπκεζείηε: λα είζηε ηαπεηλνί. Η όπνηα αμηνιόγεζή ζαο κπνξεί λα έρεη ζεκαληηθέο ζπλέπεηεο γηα ηελ δσή ηνπ εθπαηδεπόκελνπ. 13. Πνηα είλαη ηα θαζήθνληα ηνπ κέληνξα; Να εληζρύεη ηελ έληαμε ηνπ εθπαηδεπόκελνπ ζηελ επαγγεικαηηθή δσή. Δηζαγάγεη, θαζνδεγεί θαη εθπαηδεύεη ζε όια απηά πνπ ε επηρείξεζε θάλεη Να εθπιεξώλεη ηηο αλάγθεο ηόζν ηνπ κέληνξα όζν θαη ηνπ εθπαηδεπόκελνπ: επαγγεικαηηθέο αλάγθεο, αλάγθε γηα εξεκία, 25

πξαθηηθέο ζπκβνπιέο, θνηλσληθέο αλάγθεο, θ.ιπ. Γώζηε αξκνδηόηεηεο ζηνλ εθπαηδεπόκελν, έηζη ώζηε απηόο / απηή λα αλαιακβάλεη ηελ επζύλε όζν αθνξά ηελ επαγγεικαηηθή δσή. Δθηόο από ηνλ επηθνηλσληαθό ξόιν, εζείο σο κέληνξαο αλαιακβάλεηαη ηα αθόινπζα θαζήθνληα: πξαθηηθά, θνηλσληθά θαη επαγγεικαηηθά θαζήθνληα. 14. Πνηα είλαη ηα πξαθηηθά ηνπ θαζήθνληα; Κάλνπκε αθξηβώο όηη ζπλεζίδεηαη όηαλ θαισζνξίδνπκε έλα λέν ζπλάδειθν αιιά κε πεξηζζόηεξε θξνληίδα : Καισζόξηζκα θαη μελάγεζε ηνπ ζπλαδέιθνπ(mentee) Παξνπζίαζε ηνπ λένπ ζπλαδέιθνπ (mentee) ζηνπο ππόινηπνπο εξγαδόκελνπο θαη ζηελ δηνίθεζε. Δλεκέξσζε ζρεηηθά κε ηνπο θαλόλεο: Γηαιείκκαηα, αζθάιεηα, πηζαλό ελδπκαηνινγηθό θώδηθα, ηελ θνηλνπνίεζε ηεο αζζέλεηαο θ.η.ι. 26

Απάληεζε ζε πνιύ ζπγθεθξηκέλεο θαη απιέο εξσηήζεηο π.ρ πνπ θξεκάκε ηα ξνύρα καο, πνπ ηξώκε θ.η.ι. Μπνξεί λα είλαη δύζθνιν λα ζπκάηαη θάπνηνο όιεο απηέο ηηο πιεξνθνξίεο, γηα απηό ρξεηάδεηαη ζπρλή επαλάιεςε. Τν απνηέιεζκα είλαη κηα ζεηηθή αληαπόθξηζε όηαλ ν εθπαηδεπόκελνο λνηώζεη άλεηα θαη θαινδερνύκελνο: Τα ξνύρα εξγαζίαο (εάλ ππάξρνπλ)είλαη ήδε έηνηκα, ην ληνπιάπη έρεη ην όλνκα ηνπ εθπαηδεπόκελνπ θ.η.ι. 15. Πνηα είλαη ηα θνηλσληθά ηνπ θαζήθνληα; Τα θνηλσληθά θαζήθνληα κπνξνύλ λα δηαξθέζνπλ αξθεηά. Η αιιειεπίδξαζε κεηαμύ ησλ αλζξώπσλ παίδεη πνιύ ζεκαληηθό ξόιν. Ο εθπαηδεπόκελνο δελ έρεη ζπλεζίζεη πώο λα ιεηηνπξγεί ζε έλαλ εξγαζηαθό ρώξν θαη γηα απηόλ ηνλ ιόγν ρξεηάδεηαη εξεκία, πνιύ ζπγθεθξηκέλα θαη δηαθξηηά θαζήθνληα θαη ζαθώο ζεκαληηθή βνήζεηα. O εθπαηδεπόκελνο πξέπεη λα εηζαρζεί ζηελ θνπιηνύξα ηεο εηαηξείαο: Πνην είλαη ην ύθνο ηνπ; 27

Πώο λα γίλεη έλαο θαιόο ζπλεξγάηεο; Πσο πξέπεη λα ζπκπεξηθέξεηαη ζην θπιηθείν; Άγξαθνη θαλόλεο (είλαη γεληθά δύζθνινη ζηελ θαηαλόεζε ηνπο θαη πεξηζζόηεξν γηα ηνπο εθπαηδεπόκελνπο (mentees). Σηα πιαίζηα ηεο θαζεκεξηλήο ππνζηήξημεο δίλνπκε ηδηαίηεξε πξνζνρή ώζηε ν εθπαηδεπόκελνο ηελ ώξα ηνπ δηαιείκκαηνο λα είλαη κε θάπνηνλ πνπ λνηώζεη άλεηα, αιιά πξνζέρνπκε λα κελ νδεγεζεί ζε εμάξηεζε από απηόλ. 16. Πνηα είλαη ηα επαγγεικαηηθά ηνπ θαζήθνληα; Σε ζπλάξηεζε κε ην ζπγθεθξηκέλν ζέκα κπνξεί λα πξνθύςνπλ ηα αθόινπζα εξσηήκαηα: Πξέπεη λα αλαζέηνπλ ηξίηνη εξγαζίεο ζηνλ εθπαηδεπόκελν εθηόο ηνπ κέληνξα; Πνηνο αλαιακβάλεη ηελ επζύλε ηνπ εθπαηδεπόκελνπ (mentee) όηαλ απνπζηάδεη ν κέληνξαο; 28

Πνηνο έρεη ηελ επνπηεία θαη ελεκεξώλεη; 17. Πσο λα αληηκεησπίδεηε ηνλ θαζνδεγνύκελν; Δίλαη ζεκαληηθό λα αληηκεησπίδεηε ηνλ εθπαηδεπόκελν: Αλνηρηά θαη έληηκα. Όκνξθα, δεθηηθά θαη κε εθηίκεζε Με επηθξηηηθά θαη ρσξίο ην ύθνο ηνπ δαζθάινπ Με εθηίκεζε, αθόκα θαη ζε ζέκαηα ερεκύζεηαο, αλαγλσξίδνληαο όηη ν εθπαηδεπόκελνο έρεη πνιιέο δηαθνξεηηθέο πξνζιακβάλνπζεο ηηο νπνίεο πξέπεη καδί λα αλαθαιύςεηε θαη λα ηηο αμηνπνηήζεηε κε ηνλ θαιύηεξν δπλαηό ηξόπν. 18. Πνηεο πξέπεη λα είλαη νη απαηηήζεηο ζαο από ηνλ θαζνδεγνύκελν; Being stable Being interested and wanting to learn 29

Ο εθπαηδεπόκελνο απνηειεί κέξνο ηεο εξγαζίαο ηνπ κέληνξα θαη ζπκβάιιεη κε ηελ εξγαζία ηνπ - όπσο θαη όινη νη άιινη εξγαδόκελνη Η πξνζπάζεηα πνπ θαηαβάιιεη ν εθπαηδεπόκελνο ζηελ εξγαζία κπνξεί λα κελ είλαη αξθεηή ή ηόζν έληνλε όζν ησλ ππνινίπσλ εξγαδνκέλσλ αιιά βξίζθεηαη ζε θάζε εμέιημεο: Να έρεη ζηαζεξόηεηα Να δείρλεη ελδηαθέξνλ θαη όξεμε γηα κάζεζε Όζα αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ απνηεινύλ αξρηθά από κόλα ηνπο πξόθιεζε γηα ηελ πξνζσπηθόηεηα ηνπ εθπαηδεπόκελνπ θαη ζε δεύηεξε θάζε κπνξνύλ λα πηνζεηεζνύλ επαγγεικαηηθά. 19. Απαηηείζηε ηελ αλάιεςε επζπλώλ από ηνλ θαζνδεγνύκελν: Δλεκεξώζηε ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee) όηη πεξηκέλεηε από εθείλνλ λα 30

αλαιάβεη ζηαδηαθά επζύλεο ζρεηηθά κε ηα αθόινπζα: Γηα ηελ ζπκθσλία πνπ θάλαηε Όηη είλαη αλνηθηόο ζρεηηθά κε ηελ θαηάζηαζή ηνπ Όηη είλαη πξόζπκνο λα εμειίζζεηαη Όηη είλαη δηαηεζεηκέλνο λα θαζνξίζεη ζηόρνπο θαη λα εξγαζηεί πξνο ηελ επίηεπμε ηνπο. Όηη θαηαλνεί όηη ε θαζνδήγεζε απνηειεί βνήζεηα γηα εθείλνλ. 20. Να είζηε εηιηθξηλείο ηνλίζηε ηα ζεηηθά ζεκεία! 21. Ση θάλεηε ζαλ κέληνξαο όηαλ ν εθπαηδεπόκελνο: Παξαπνληέηαη γηα δηάθνξνπο πόλνπο θάζε θνξά: Φαληαζηείηε, όηη ν εθπαηδεπόκελόο ζαο γηα κηα αθόκε θνξά απηόλ ηνλ κήλα παξαπνληέηαη όηη δελ αηζζάλεηαη θαιά θαη όηη πνλάεη. Σήκεξα είλαη ην ζηνκάρη ηνπ, ρζεο ήηαλ ην δόληη ηνπ θαη πξνρζέο 31

είρε πνλνθέθαιν. Ση θάλεηε ζε απηήλ ηελ πεξίπησζε; Σίγνπξα κπαίλεηε ζηνλ πεηξαζκό λα πείηε Γελ είλαη ηίπνηα, ζα ζνπ πεξάζεη! Αιιά θάηη κέζα ζαο, ζαο ιέεη πσο δελ είλαη ην θαιύηεξν πνπ ζα κπνξνύζαηε λα θάλεηε. Δίλαη γλσζηό όηη ην ζώκα θαη ην κπαιό είλαη αιιειέλδεηα. Όηαλ ν εθπαηδεπόκελνο παξαπνληέηαη γηα πόλν ζην ζηνκάρη εύθνια κπνξνύλε λα κπνύκε ζε πεηξαζκό λα ζθεθηνύκε: Δίλαη πηζαλόηαηα ςπρνινγηθό πξόβιεκα. Δλ κέξεη, δελ γλσξίδνπκε αξθεηά ηελ δηαδηθαζία κε ηελ νπνία ην κπαιό επεξεάδεη ην ζώκα θαη πσο έλα ςπρνινγηθό ζύκπησκα όπσο γηα παξάδεηγκα ν ζηνκαρόπνλνο κπνξεί λα πξνθιεζεί από πνιιέο αηηίεο ηόζν ςπρνινγηθέο όζν θαη πλεπκαηηθέο. Αλ εζείο σο κέληνξαο ζεσξήζεηε όηη θάηη άιιν ζπκβαίλεη, ηόηε ην άηνκν απηό πηζαλόηαηα λα λνηώζεη όηη δελ ην θαηαιαβαίλνπλ θαη όηη πξαγκαηηθά πνλάεη. Σηηο πεξηζζόηεξεο ησλ πεξηπηώζεσλ ν πόλνο είλαη πξαγκαηηθόο. 32

Καη ηόηε ηη; Πσο ρεηξίδεζηε απηέο ηηο θαηαζηάζεηο δίρσο λα κπείηε ζηνλ πεηξαζκό λα πεξηνξίζεηε ηελ ζεκαζία ηνπ ζηνκαρόπνλνπ; Υπάξρεη βέβαηα δηαθνξά αλάκεζα ζε θάηη πνπ ζπκβαίλεη ζρεηηθά ζπάληα θαη ζε θάηη πνπ απνηειεί κνηίβν επαλαιακβαλόκελεο ζπκπεξηθνξάο: α) Η ζηξαηεγηθή ηεο παξαπνκπήο: Αλ έρεηε αθόκε θαη ηελ παξακηθξή ακθηβνιία δεηείζηε από ηνλ εθπαηδεπόκελό ζαο λα ζπκβνπιεπηεί γηαηξό! Γηαθνξεηηθά κπνξείηε λα δνθηκάζεηε κε ηα εμήο: β) Η ζηξαηεγηθή ηεο εθηξνπήο: Πξνζπαζήζηε γηα παξάδεηγκα λα δείηε εάλ βνεζάεη ηνλ εθπαηδεπόκελν λα ζθεθηεί θάηη άιιν. Θα κπνξνύζαηε ιόγνπ ράξε λα πείηε Ναη, έρσ παξαηεξήζεη όηη ν θαηξόο ζε έξημε ιηγάθη, αιιά ζα κπνξνύζακε λα βξνύκε θάπνηεο δνπιεηέο θαηάιιειεο γηα κέξεο ζαλ θαη απηή πνπ δελ λνηώζεηο αξθεηά θαιά. 33

γ) Η ζηξαηεγηθή ηεο επηπιένλ θξνληίδαο: Δίλαη αξθεηά πηζαλόλ ν εθπαηδεπόκελνο λα ρξεηάδεηαη ιίγε επηπιένλ πξνζνρή θαη θξνληίδα. Σε απηήλ ηελ πεξίπησζε κπνξείηε λα παξαθηλήζεηε ηνλ εθπαηδεπόκελν λα ραιαξώζεη ιηγάθη, κέρξη ην αλαιγεηηθό πνπ πήξε λα δξάζεη θαη λα ζπλερίζεη ηελ δνπιεηά ηνπ αξγόηεξα. δ) Η ζηξαηεγηθή ηνπ ζηέιλσ ζην ζπίηη : Αλ δνθηκάζεηε ηα παξαπάλσ θαη δελ έρνπλ απνηέιεζκα, ηόηε ελαιιαθηηθά κπνξείηε λα ζηείιεηε ηνλ εθπαηδεπόκελν ζην ζπίηη ηνπ. Μηιήζηε κε ηνλ εξγαζηαθό ηνπ ζύκβνπιν αλ ην ζεσξείηε αλαγθαίν, αιιά ζα πξέπεη λα ζπκάζηε όηη ππάξρεη θαη ε δνπιεηά πνπ πξέπεη λα γίλεη. Αλ πξέπεη λα αληηκεησπίζεηε ηελ θαηάζηαζε κε θάπνηνλ άιιν ηξόπν, ηόηε πξέπεη λα ζηξέςεηε ηελ πξνζνρή ζαο ζηα εμήο: 34

ε) Η ζηξαηεγηθή αο θάλνπκε κηα θνπβέληα : Μηιήζηε ζηνλ εθπαηδεπόκελν θαη πείηε ηνπ όηη έρεηε παξαηεξήζεη όηη εξρόκελνο/λε ζηελ δνπιεηά εκθαλίδεη δηάθνξα ζπκπηώκαηα. Πξνηείλεηε θαη θάλεηε κηα θνπβέληα, ώζηε λα αλαθαιύςεηε εάλ ππάξρεη θάηη πνπ λα αγρώλεη ηνλ/ηελ εθπαηδεπόκελν/λε. Γελ είλαη αλαγθαίν λα αλαθαιύςεηε ηηο βαζύηεξεο αηηίεο πνπ πξνθαινύλ απηήλ ηελ ζπκπεξηθνξά, είλαη αξθεηό λα βξείηε εάλ ν ρώξνο εξγαζίαο ή θάηη άιιν ζε απηόλ δεκηνπξγεί απηό ην πξόβιεκα ζηνλ θαηαξηηδόκελν. 22. Πσο δηαζθαιίδεηε ηνλ εθπαηδεπόκελν: Έλα εξγαζηαθό πεξηβάιινλ θηιηθό γηα ηελ ςπρνινγία ηνπ: ( Σα έμη ραξαθηεξηζηηθά ηεο ζνθίαο ). Δπηξξνή ζηε δνπιεηά ηνπ θαη ζηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο. Σπγθεθξηκέλν αληηθείκελν εξγαζίαο - ζπλνρή θαη ζαθήλεηα. 35

Πξνβιεςηκόηεηα - ζρεηηθά κε ηηο ζεκαληηθέο αιιαγέο θαη ηα ζρέδηα. Κνηλσληθή ππνζηήξημε - από ζπλαδέιθνπο θαη ηε δηνίθεζε. Δπηβξάβεπζε - αλαγλώξηζε θαη θαξηέξα. Απαηηήζεηο - θαηάιιειε πνζόηεηα, επαγγεικαηηζκόο, θαη απνθάζεηο αλάινγα κε ηελ πεξίζηαζε. 23. Πσο βνεζάηε ηνλ εθπαηδεπόκελν λα αληηκεησπίζεη ηελ θαηάζιηςε, ηελ αλεζπρία ή ην άγρνο; Καηάζιηςε: Δάλ ν εθπαηδεπόκελνο ραξαθηεξίδεηαη από ζιίςε, έιιεηςε απηνπεπνίζεζεο θαη δελ πηζηεύεη ζηηο ηθαλόηεηέο ηνπ. Ο εθπαηδεπόκελνο ηόηε ρξεηάδεηαη: Δλζάξξπλζε θαηά πξνηίκεζε από έλα πξόζσπν από ην ρώξν εξγαζίαο, κε ην νπνίν έρεη δεκηνπξγεζεί κηα ζρέζε εκπηζηνζύλεο. Απηό ην πξόζσπν ζα κπνξνύζε λα είλαη ν κέληνξαο, ν πην θνληηλόο ηνπ ζπλάδειθνο ή όπνηνο άιινο. 36

Σπγθεθξηκέλε ελεκέξσζε αλαθνξηθά κε ηα θαζήθνληα πνπ έσο ηώξα ηνπ έρνπλ αλαηεζεί θαη πινπνηεζεί. Βνήζεηα ζην λα ζέηεη πξνηεξαηόηεηεο ζηηο εξγαζίεο ηνπ θαη ηελ εθηέιεζε εξγαζηώλ ξνπηίλαο. Να δίλεη πξνζνρή ζηηο θνηλσληθέο πξνζδνθίεο θαη ηηο απαηηήζεηο πνπ δηέπνπλ ηελ εξγαζηαθή θαηάζηαζε Βνήζεηα ώζηε λα απνδερηεί ηηο αλαζθάιεηεο θαη ηηο ακθηβνιίεο ηνπ. Να γλσξίδεη όηη ν κέληνξαο ή θάπνηνο άιινο είλαη δηαζέζηκνο λα βνεζήζεη παξεκβαηηθά αλ ε θαηάζηαζή ηνπ (εθπαηδεπόκελνπ) επηδεηλσζεί. Άγρνο: Δάλ ν εθπαηδεπόκελνο έρεη πνιύ πςειέο πξνζδνθίεο από ηνλ εαπηό ηνπ ζε ζπλάξηεζε κε ηηο ηθαλόηεηεο ηνπ, ηόηε ρξεηάδεηαη: Σπγθεθξηκέλα όξηα ζηελ εξγαζία. Σπγθεθξηκέλε ζπκθσλία αλαθνξηθά κε ηελ ρξήζε ησλ πόξσλ πνπ απαηηνύληαη γηα θάζε εξγαζία 37

Να δίλεη αλαθνξά ώζηε λα αλαπξνζαξκόδεη ζπλερώο ηηο πξνηεξαηόηεηεο γηα ηηο εξγαζίεο Να θαηαλνεί ηα θαζήθνληα θαη λα θαζνξίδεη ηηο αξκνδηόηεηεο Δπηβξάβεπζε γηα ηελ νινθιήξσζε κηαο εξγαζίαο Υπνζηήξημε ζηελ αλαπξνζαξκνγή ησλ θαζεθόλησλ ηνπ ζε ζπλάξηεζε κε ην πνηνηηθό επίπεδν ηεο εξγαζίαο Αλεζπρία: Δάλ ν εθπαηδεπόκελνο ραξαθηεξίδεηαη από αλαζθάιεηεο, δπζαξέζθεηα θαη ελδερνκέλσο ηελ αλάγθε λα ηθαλνπνηήζεη ηηο απαηηήζεηο ηνπ πεξηβάιινληόο ηνπ/ηεο,ηόηε ρξεηάδεηαη: Να ηεζνύλ πνιύ ζηελά όξηα αλαθνξηθά κε ηελ εξγαζία Με ζαθήλεηα θαζνξηζκέλα θαζήθνληα Γηάινγνο γηα ηελ πηζαλόηεηα πεξηνξηζκνύ ηεο θνηλσληθήο ηνπ ζπκκεηνρήο ζηελ εξγαζία Πεξηνξηζκέλεο πξνζσπηθέο επαθέο Πνιύ μεθάζαξν θαζνξηζκό ησλ πξνζδνθηώλ αλαθνξηθά κε ηελ 38

εξγαζηαθή απόδνζε από ηνπο ςπρηθά επάισηνπο ΠΡΙΝ: 10 θαιέο ζπκβνπιέο γηα ηνλ κέληνξα θαη ηνλ εξγνδόηε: 01. Να είλαη θαιά πξνεηνηκαζκέλνο γηα ηελ εξγαζία ηνπ: Δίλαη πνιύ ζεκαληηθό λα πξνεηνηκαζηείηε θαηάιιεια γηα ηελ εξγαζία. Ο κέληνξαο πξέπεη λα επηιερζεί εθ ησλ πξνηέξσλ θαη είλαη εθείλνο πνπ πξέπεη λα δηαζέηεη ηελ απαξαίηεηε ελέξγεηα θαη ηελ δηάζεζε λα γίλεη κέληνξαο. Ο κέληνξαο πξέπεη λα έρεη ηε δπλαηόηεηα λα πξνεηνηκαζηεί θαηάιιεια πξηλ από ηελ πξώηε εξγαζηαθή ζπλάληεζή ηνπ κε ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee). 02. Να αλαδεηά ηελ γλώζε ζρεηηθά κε ηνλ λέν εξγαδόκελν: Υπάξρνπλ νξηζκέλα ζηνηρεία ηα νπνία είλαη ζεκαληηθά λα γλσξίδεηε ζε ζρέζε 39

κε ηνλ θαζνδεγνύκελν λέν εξγαδόκελν πξνθεηκέλνπ λα επηιεγεί ην θαηάιιειν άηνκν γηα ηελ δνπιεηά ηνπ κέληνξα. Μπνξεί λα έρεη λα θάλεη κε ηελ εξγαζηαθή εκπεηξία, αιιά θαη κε κεξηθά πην πξνζσπηθά πξάγκαηα πνπ κπνξνύλ λα επεξεάζνπλ ηελ εξγαζία ελόο αηόκνπ σο κέληνξα. 03. Απνζαθελίζηε ηνπο ξόινπο αλαθνξηθά κε ηα θαζήθνληα ηνπ κέληνξα: Ο ρώξνο εξγαζίαο πξέπεη λα είλαη έηνηκνο λα δερζεί ηνλ εθπαηδεπόκελν σο έλαλ λέν εξγαδόκελν. Οη ππόινηπνη ζπλάδειθνη πξέπεη λα γλσξίδνπλ ειάρηζηα ζρεηηθά κε ηνλ λέν εξγαδόκελν. Η δηνίθεζε νθείιεη λα έρεη ελεκεξώζεη άπαληεο ζρεηηθά κε ηελ θαζνδήγεζε θαη ην ηη απηή ζεκαίλεη θαη λα ππνζηεξίδεη ηόζν ηνλ λέν εξγαδόκελν όζν θαη ηνπο ππόινηπνπο ζπλαδέιθνπο. 40

ΔΝΑΡΞΗ: 04. Κάληε έλα πιάλν γηα ηελ πξώηε θνξά ζηνλ ρώξν εξγαζίαο: Δίλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθό λα ζπζηεζεί ν εθπαηδεπόκελνο ζε όινπο ζηελ εηαηξεία. Θα πξέπεη επίζεο λα ππάξρεη έλα ζπγθεθξηκέλν ζρέδην γηα ην ηη αθξηβώο ζα θάλεη αξρηθά ν εθπαηδεπόκελνο. Σαθώο, δελ είλαη κόλν ν κέληνξαο πνπ είλαη ππεύζπλνο γηα απηό, αιιά έρεη κεγάιε ζεκαζία ην ζρέδην απηό λα είλαη έηνηκν από ηελ πξώηε θηόιαο εκέξα ζηελ δηάζεζε ηνπ αηόκνπ πνπ έρεη νξηζζεί σο κέληνξαο. Δπηπιένλ, είλαη ζεκαληηθό ην θαζνξηζκέλν ρξνλνδηάγξακκα λα αθνινπζεζεί ηόζν από ηνλ θαζνδεγνύκελν όζν θαη από ηνλ κέληνξα. 05. πζρέηηζε ηνπ ξόινπ ηνπ κέληνξα κε απηόλ ηνπ λένπ εξγαδόκελνπ: Δίλαη ζεκαληηθό νη ξόινη θαη νη αξκνδηόηεηεο λα είλαη μεθάζαξνη θαη ζαθώο θαζνξηζκέλνη. Ωο κέληνξαο, ζα πξέπεη λα βεβαησζείηε όηη ππάξρεη 41

ζπζρέηηζε ησλ πξνζδνθηώλ ζαο γηα ηνλ λέν εξγαδόκελν θαζώο θαη ην αληίζηξνθν. Μηα θαιή ηδέα ζα ήηαλ λα ελεκεξώλεζηε ζρεηηθά κε ην πόζν ζπρλά ε δηαδηθαζία αθνινπζείηαη. ΚΑΣΑ ΣΗΝ ΓΙΑΡΚΔΙΑ: 06. Παξαθνινύζεζε ηνπ λένπ εξγαδόκελνπ: Δίλαη ζεκαληηθό λα παξαθνινπζείηε αλ όια πάλε όπσο πξέπεη ζρεηηθά κε ηνλ εθπαηδεπόκελν. Γελ είλαη βέβαην όηη από ηελ πιεπξά ηνπ ν εθπαηδεπόκελνο ζα απεπζύλεηαη ζε εζάο ηδηαίηεξα ζηελ αξρή, θαζώο ζεσξεί ηνλ κέληνξα, σο αλώηεξν. 07. Να είζηε αλνηθηνί, λα επηδεηθλύεηαη ελδηαθέξνλ θαη ζεβαζκό πξνο ηνλ λέν εξγαδόκελν: Έλαο κέληνξαο πξέπεη λα είλαη αλεθηηθόο όζνλ αθνξά ηελ δηαθνξεηηθόηεηα. Δίλαη ζεκαληηθό, λα ζεσξνύληαη κεηαμύ ηνπο ίζνη νη εκπιεθόκελνη. Θα πξέπεη λα αλαγλσξίζεηε θαη λα ζπλππνινγίζεηε ην γεγνλόο ό,ηη ν θαζνδεγνύκελνο λένο 42

εξγαδόκελνο, κπνξεί λα έρεη δηαθνξεηηθέο ηθαλόηεηεο, θαζώο θαη όηη ν εθπαηδεπόκελνο / λένο εξγαδόκελνο μεθηλάεη από ην ζεκείν κεδέλ θαη πξνζπαζεί λα εμνηθεησζεί κε θάηη εληειώο λέν θαη δηαθνξεηηθό. 43

08. Γώζηε πξνζνρή ηόζν ζηα δηθά ζαο όξηα όζν θαη ζε απηά ηνπ λένπ εξγαδνκέλνπ: Ωο κέληνξαο, πξέπεη λα είζηε πξνζεθηηθόο αλαθνξηθά κε ηα όξηά ζαο, δειαδή κέρξη πνην ζεκείν κπνξείηε εζείο λα αληαπνθξηζείηε, θαη πόηε λα παξαπέκςεηε ηνλ λέν εξγαδόκελν / θαηαξηηδόκελν ζε θάπνηνλ πην ζρεηηθό αλ λνκίδεηαη πσο εζείο δελ κπνξείηε λα βνεζήζεηε. Σε θάζε πεξίπησζε πξέπεη λα ζέβεζηε ηα όξηα ηνπ εθπαηδεπόκελνπ, λα γλσξίδεηε κε πνηόλ ζπλεξγάδεζηε θαη λα κελ έρεηε πνιύ πςειέο απαηηήζεηο. 09. Θπκεζείηε: Γελ είζηε κόλνη: Ωο κέληνξαο κπνξεί λα αηζζαλζείηε ηελ αλάγθε λα κηιήζεηε ζε άιινπο. Θα κπνξνύζαηε λα απεπζπλζείηε ζε άηνκα εθηόο ηνπ ρώξνπ εξγαζίαο. Δάλ είλαη δπλαηόλ, ζπκκεηέρεηε ζε έλα δίθηπν κε άιινπο κέληνξεο, όπνπ κπνξείηε λα ρξεζηκνπνηήζεηε θνηλά εξγαιεία θαη λα αληαιιάμεηε εκπεηξίεο. 44

ΟΛΟΚΛΗΡΩΗ-ΣΔΡΜΑΣΙΜΟ: 10. Οινθιεξώζηε νκαιά ηελ ζπγθεθξηκέλε κεληνξηθή ζρέζε: ηελ πεξίπησζε πνπ έλαο εξγαδόκελνο γηα δηάθνξνπο ιόγνπο ηειηθά δελ ζα παξακείλεη ζηελ εηαηξεία, πξέπεη λα πξνζπαζήζεηε λα ηνλ βνεζήζεηε ελεξγά ζηνλ επαγγεικαηηθό ηνπ βίν. Θα κπνξνύζαηε λα επηθνηλσλήζεηε κε άηνκα από ην επαγγεικαηηθό ζαο δίθηπν ζπζηήλνληαο ηνλ ζπγθεθξηκέλν εξγαδόκελν. Δπηπιένλ, είλαη ζεκαληηθό λα είζηε έληηκνη απέλαληί ηνπ, ιέγνληάο ηνπ ηη ρξεηάδεηαη λα βειηηώζεη θαη γηα πνην ιόγν ηειηθά δελ ζα παξακείλεη. 45

ΠΟΙΟ ΔΙΝΑΙ ΣΟ ΠΡΟΦΙΛ ΣΟΤ ΜΔΝΣΟΡΑ Πνηνο ζεσξείηαη θαηάιιεινο λα γίλεη κέληνξαο ; Υπάξρνπλ δηάθνξεο πξνζεγγίζεηο πνπ απαληνύλ ζε απηή ηελ εξώηεζε. Γεληθά κέληνξαο πξέπεη λα γίλεηαη θάπνηνο πνπ είλαη ζίγνπξνο όηη κπνξεί λα αλαιάβεη ηελ επζύλε θαη ηνπ αξέζεη λα ην θάλεη. Έλαο ζσζηόο ηξόπνο επηινγήο κεληόξσλ είλαη λα αλαιακβάλνπλ ην ξόιν απηό άηνκα κε κεγάιε εκπεηξία θαη άηνκα πνπ αλήθνπλ ζηα πςειά θιηκάθηα ηνπ πξνζσπηθνύ, θαζώο απηνί έρνπλ ήδε αλαπηύμεη ην επαγγεικαηηθό ηνπο πξνθίι θαη γλσξίδνπλ πνιύ θαιά πσο ιεηηνπξγεί ε εηαηξία. Η δηνίθεζε ηεο εηαηξίαο κπνξεί λα βνεζήζεη ώζηε ε θαζνδήγεζε λα είλαη δειεαζηηθή, δίλνληάο ηεο ηόζν κηα ζεηηθή εηθόλα, όζν θαη ηνλ δένληα ρξόλν κέζα ζηελ εηαηξία. Θα πξέπεη λα αλαγλσξίδνπλ ηα πιενλεθηήκαηα απηώλ πνπ ζα ήζειαλ λα αλαιάβνπλ απηό ην ξόιν θαη λα ηνπο αληακείβνπλ αλαιόγσο, κε όπνηα κνξθή θαη αλ έρεη απηή ε αληακνηβή. 46

Η ΤΜΒΟΤΛΔΤΣΙΚΗ ΣΙ ΔΙΝΑΙ Η ΤΜΒΟΤΛΔΤΣΙΚΗ; Οξηζκόο: Σπκβνπιεπηηθή, είλαη κηα δηαδηθαζία ζηελ νπνία έλαο ζύκβνπινο δίλεη είηε ζε αηνκηθό είηε ζε νκαδηθό επίπεδν (όηαλ ζηελ εηαηξία ππάξρνπλ πεξηζζόηεξνη από έλαο εθπαηδεπόκελνη) νδεγίεο θαη θαηεπζύλζεηο. Σθνπόο ηεο ζπκβνπιεπηηθήο είλαη λα βνεζήζεη ή λα θαζνδεγήζεη ηνπο εθπαηδεπόκελνπο λα γίλνπλ αλεμάξηεηνη. Σπκβνπιεπηηθή ζεκαίλεη βνήζεηα θαζνδήγεζε πξνθεηκέλνπ λα αλαπηύμνπλ θαη λα βειηηώζνπλ νη εθπαηδεπόκελνη ηηο ζηξαηεγηθέο ηνπο κάζεζεο πνπ ζα ηνπο νδεγήζνπλ ζηελ αλεμαξηεζία θαη ηελ ελδπλάκσζε Δθπαηδεπηηθό πξόγξακκα: Σην εθπαηδεπηηθό πξόγξακκα, ν ζύκβνπινο αληηπξνζσπεύεη ηελ εθπαηδεπηηθή νληόηεηα θαη έρεη από επαγγεικαηηθή άπνςε όια εθείλα ηα πξνζόληα θαζώο θαη ηηο απαξαίηεηεο ηθαλόηεηεο, γλώζεηο θαη δεμηόηεηεο, πνπ ζα ηνλ βνεζήζνπλ λα ππνζηεξίμεη ηόζν ηνπο 47

εθπαηδεπόκελνπο όζν θαη ηνπο κέληνξεο θαη ηνπο εξγνδόηεο. Ο ζύκβνπινο ιεηηνπξγεί επίζεο σο έλαο δίαπινο επηθνηλσλίαο αλάκεζα ζηνλ εθπαηδεπόκελν, ηνλ κέληνξα θαη ηνλ εξγνδόηε όπνηε απηό θξηζεί απαξαίηεην. Δπίζεο, ν ζύκβνπινο πξέπεη λα ιεηηνπξγεί σο αληηθεηκεληθόο θξηηήο. Πξέπεη λα είλαη εμνηθεησκέλνο κε ηε δηαδηθαζία εθπαίδεπζεο ηνπ εθπαηδεπόκελνπ θαη λα κνηξάδεηαη ηηο πιεξνθνξίεο ηνπ θαη ηηο γλώζεηο ηνπ ηόζν κε ηνπο εθπαηδεπόκελνπο όζν θαη κε ηνπο κέληνξεο θαη ηνπο εξγνδόηεο. Η ζπλεξγαζία κεηαμύ ηνπ ζπκβνύινπ θαη ηνπ κέληνξα είλαη απαξαίηεηε. Σα πιενλεθηήκαηα θαη ηα νθέιε ηεο ζπκβνπιεπηηθήο: Σπκβνπιεπηηθή, ζεκαίλεη ε αύμεζε ησλ θηλήηξσλ ηεο νκάδαο ζηόρνπ όρη κόλν γηα λα απνθηήζνπλ γλώζε αιιά θαη γηα λα απνθηήζνπλ ηελ δπλαηόηεηα λα δηαρεηξηζηνύλ ηηο δηθέο ηνπο ζηξαηεγηθέο κάζεζεο. Η ζπκβνπιεπηηθή παξέρεη ελζπλαίζζεζε κε όια ηα πξόζσπα πνπ εκπιέθνληαη ζηελ εθπαίδεπζε. 48

Οθέιε ηεο ζπκβνπιεπηηθήο είλαη επίζεο ε αλάπηπμε ηεο απηνπεπνίζεζεο, (βνεζώληαο ηνπο άιινπο λα επηηύρνπλ), ε απόθηεζε επαγγεικαηηθήο εκπεηξίαο κέζσ ηεο ζπλεξγαζίαο κε λεόηεξνπο αλζξώπνπο, νη νπνίνη δελ είλαη ζε ζέζε λα παξαθνινπζήζνπλ ηελ θιαζζηθή εθπαίδεπζε θαη ηελ επαγγεικαηηθή θαηάξηηζε. Η ζπκβνπιεπηηθή βειηηώλεη επίζεο ηε δηαρείξηζε ηνπ ρξόλνπ (time management), ηηο νξγαλσηηθέο θαζώο θαη ηηο εγεηηθέο ηθαλόηεηεο. 49

ΠΟΙΟ ΔΙΝΑΙ Ο ΤΜΒΟΤΛΟ; 01. Ο όξνο: Σύκβνπινο, είλαη έλα πξόζσπν ην νπνίν πξνζιακβάλεηαη γηα λα δηδάμεη θαη λα θαζνδεγήζεη έλα άιιν πξόζσπν ζε θάπνην γλσζηηθό ηνκέα, δειαδή απηόο ή απηή έρεη ηελ επνπηεία ηνπ άιινπ ζε όηη αθνξά ηελ δηαδηθαζία κάζεζεο αλαθνξηθά κε ην ζπγθεθξηκέλν άηνκν. 02. Υαξαθηεξηζηηθά: Ο ζύκβνπινο είλαη έλα άηνκν πνπ θαζνδεγεί ηόζν ηνλ κέληνξα όζν θαη ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee). Ο ζύκβνπινο κνηξάδεηαη ηε γλώζε ηνπ / ηεο θαη ηελ εκπεηξία ηνπ / ηεο κε ηνλ κέληνξα, όηαλ πξόθεηηαη λα ζπλεξγαζηνύλ γηα έλαλ εθπαηδεπόκελν κε εηδηθέο αλάγθεο, αιιά θαη κε ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee) πνπ μεθηλά ηελ επαγγεικαηηθή ηνπ δσή ζε έλα εξγαζηαθό πεξηβάιινλ. Έλαο ζύκβνπινο πξνζθέξεη ηηο επαγγεικαηηθέο ηνπ/ηεο γλώζεηο ζε θάζε εθπαηδεπόκελν, αιιά θαη ζε 50

νπνηνλδήπνηε άιιν ρξεηάδεηαη ππνζηήξημε θαη θαζνδήγεζε. 03. Η ζρέζε: Δίλαη πνιύ ζεκαληηθό ν ζύκβνπινο λα έρεη κηα θαιή θαη ηζόηηκε ζρέζε κε ηνλ κέληνξα θαη ηαπηόρξνλα λα δηαηεξεί κηα ζηαζεξή θαη ακνηβαία ζρέζε κε ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee). Ωζηόζν ζηε ζρέζε κεηαμύ κέληνξα θαη εθπαηδεπόκελνπ ην πην ζεκαληηθό είλαη ε δέζκεπζε θαη ε επηζπκία ηνπο λα θάλνπλ ην θαιύηεξν δπλαηό. Ο ζύκβνπινο ζα πξέπεη λα ελεξγεί αλαιόγσο θαη λα θαζνδεγεί θαη ηα δύν κέξε καδί, αιιά θαη μερσξηζηά. 04. Πνιιαπινί ξόινη: Ο ζύκβνπινο ινηπόλ, πέξαλ ηνπ κεγάινπ θαη πξσηεύνληα ξόινπ, απηνύ ηνπ ζπκβνύινπ, ππάξρνπλ θαη άιινη ππνθείκελνη ξόινη πνπ πξέπεη λα αλαιάβεη. Όια εμαξηώληαη από ηελ θαηάζηαζε. 51

Δπόπηεο: Ο ζύκβνπινο είλαη θαηά θύξην ιόγν ν επόπηεο ηνπ εθπαηδεπόκελνπ (mentee), αιιά θαη δηαθπιάζζεη ηελ αξκνληθή ζρέζε κεηαμύ ηνπ κέληνξα θαη ηνπ εθπαηδεπόκελνπ (mentee) κε ηνλ θαιύηεξν δπλαηό ηξόπν. Ο ζύκβνπινο πξέπεη λα βνεζήζεη ηνλ εθπαηδεπόκελν λα πάξεη απνθάζεηο, λα ζπλεξγαζηεί κε ηνλ κέληνξα, λα ηνλ βνεζήζεη λα αληηκεησπίδεη ηα πξνβιήκαηα πνπ πξνθύπηνπλ ζηελ εξγαζία ηνπ θ.ι.π Δθπαηδεπηήο: Δίζηε επηιπηήο πηζαλώλ πξνβιεκάησλ θαη θαζνδεγεηήο. Ωζηόζν, ν κέληνξαο κε ηνλ εθπαηδεπόκελν θαζνδεγνύκελνη από εζάο κπνξνύλ λα βξνπλ ηηο δηθέο ηνπο ιύζεηο ρξεζηκνπνηώληαο ηε δπλαηή ζρέζε πνπ έρεη αλαπηπρζεί αλάκεζα ηνπο. Δπηπιένλ, πξέπεη λα είζηε ζε ζέζε λα δείηε ηελ όιε θαηάζηαζε από ηελ νπηηθή θαη ησλ δύν πιεπξώλ αιιά θαη λα γλσξίζεηε όιεο ηηο πηπρέο ηεο εξγαζίαο πνπ πξόθεηηαη λα αλαιάβεη ν θαζνδεγνύκελνο(mentee). 52

05. Πνηα είλαη ηα νθέιε ελόο ζπκβνύινπ; Ωο ζύκβνπινο αλαιακβάλεηε λα θαζνδεγήζεηε έλα άηνκν πνπ έρεη αλάγθε θαζνδήγεζεο ζηνλ επαγγεικαηηθό ηνκέα. Μέζσ από απηήλ ηελ εκπεηξία ν εθπαηδεπηήο κπνξεί λα επσθειεζεί ηα κέγηζηα - γηα παξάδεηγκα: Αλαγλώξηζε (από κέληνξεο - ζπλεξγαδόκελνπο θνξείο εθπαηδεπόκελνπο (mentees) Πξαθηηθή ζηελ επηθνηλσλία θαη ζηελ ζπκβνπιεπηηθή (πώο λα κεηαθέξεηαη έλα κήλπκα, ώζηε ν παξαιήπηεο λα θαηαιάβεη ηηο νδεγίεο ζαο) Η ραξά ηνπ λα βιέπεηο θάπνηνλ άιιν λα εμειίζζεηαη κέζσ ηεο θαζνδήγεζεο θαη ηεο κάζεζεο Η επέθηαζε ησλ επαγγεικαηηθώλ ζαο επαθώλ Η ραξά ηνπ λα βνεζάο ηνπο άιινπο 53

06. Δίκαη θαηάιιεινο λα γίλσ ζύκβνπινο; Αλ ζέιεηε λα δεζκεπζείηε ηόζν πξνζσπηθά όζν θαη επαγγεικαηηθά ηόηε κπνξείηε λα γίλεηε ζύκβνπινο! Απαληήζηε παξαθαιώ ζηηο παξαθάησ εξσηήζεηο: Θέιεηε λα γίλεηε ζύκβνπινο; Θέιεηε λα κάζεηε ζρεηηθά κε ηηο ηδηαηηεξόηεηεο εξγαζηώλ θαη πσο δηαθνξεηηθά άηνκα ζπκπεξηθέξνληαη θαη αληηδξνύλ; Μπνξείηε λα δηαζέζεηε ηνλ απαξαίηεην ρξόλν; Δίζηε έηνηκνη λα ζπκκεηάζρεηε ζηελ αλάπηπμε ηνπ εθπαηδεπόκελνπ γηα ην κέιινλ ηεο επαγγεικαηηθήο ηνπ / ηεο δσήο; Δίζηε θαιόο αθξναηήο θαη κπνξείηε λα βάιεηε ηνλ εαπηό ζαο ζηε ζέζε ηνπο; Δίζηε θαιόο ζηελ αλάπηπμε θνηλσληθώλ επαθώλ; Δίζηε θαιόο ζηελ ππνζηήξημε ρσξίο απαξαίηεηα λα παξέρεηε ιύζεηο; Δίζηε αθνζησκέλνο ζηελ δνπιεηά ζαο θαη ζηνπο ζπλεξγάηεο ζαο; 54

07. Γλσξίζηε ηα όξηα ζαο θξνληίζηε ηελ εμέιημε ζαο: Γελ απαηηείηαη λα έρεηε παξάινγεο απαηηήζεηο από ηνλ εαπηό ζαο γηα λα είζηε ν ηέιεηνο ζύκβνπινο. Θπκεζείηε: Δίζηε ππεύζπλνο γηα ηε δηαδηθαζία όρη γηα ην απνηέιεζκα. Υπνζηεξίδεηε ηνλ κέληνξα λα βνεζά ηνλ/ηελ εθπαηδεπόκελν/λε (mentee). Πξέπεη λα είζηε ζε ζέζε λα θαζνδεγείηαη θαη λα κεηαθέξεηε ηε γλώζε θαη ηελ εκπεηξία ζαο 08. Ο ζύκβνπινο δελ είλαη ςπρνιόγνο: Πξνζπαζήζηε λα ζπκπαξαζηέθεζηε αιιά κελ θάλεηε ςπραλάιπζε! Απηό αθήζηε ην ζηνπο επαγγεικαηίεο. Ωζηόζν, εζείο κπνξείηε λα παξαπέκςεηε ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee) ζε θάπνηνλ εηδηθό πνπ κπνξεί λα ηνλ βνεζήζεη. 55

09. Ση γίλεηαη ζην ρώξν εξγαζίαο; Δλεκεξώζηε ην εξγαζηαθό ζαο πεξηβάιινλ γηα ην πνηνο είλαη ν κέληνξαο θαη αλ θξίλεηαη απαξαίηεην γηα ηηο δπζθνιίεο πνπ παξνπζηάδνληαη. Λάβεηε ηελ απνδνρή θαη ηελ ππνζηήξημε ηνπο θαη λα ζπκάζηε λα ηνλίδεηαη ηα ζεηηθά απνηειέζκαηα. 10. Ηζηθή: Μόλν κε ηελ θαξδηά κπνξείο λα δεηο πξαγκαηηθά. Σν ζεκαληηθό είλαη αόξαην ζην κάηη. Αμηνινγείζηε ηελ θαηάζηαζε ησλ εθπαηδεπνκέλσλ θαη βνεζήζηε ηνλ κέληνξα λα θαηαλνήζεη όηη νη εθπαηδεπόκελνη κπνξεί λα ρξεηάδνληαη πεξηζζόηεξε θαηαλόεζε θαη πξόζζεηε βνήζεηα ζηελ πνξεία. Παξαηεξήζηε κε πξνζνρή πσο ιεηηνπξγνύλ νη ζρέζεηο κεηαμύ ησλ εθπαηδεπνκέλσλ, ηνπ κέληνξα θαη ηνπ ρώξνπ εξγαζίαο. Τη πξέπεη λα κεηαθεξζεί θαη ζε πνηνλ; - (ερεκύζεηα). 56

Θα πξέπεη ν εθπαηδεπόκελνο λα απνηειεί κέξνο ηεο αμηνιόγεζεο ηνπ κέληνξα ν νπνίνο πξέπεη λα βνεζήζεη ηνπο εθπαηδεπόκελνπο λα ζπκβηβαζηνύλ κε ηελ θαηάζηαζή ηνπο. Από ηελ άιιε πιεπξά, δελ είλαη σθέιηκν γηα ηνπο εθπαηδεπόκελνπο λα κελ αλνίγνληαη ζηνλ κέληνξά ηνπο γηαηί έηζη ζα ιάβεη ιάζνο εληππώζεηο γηα ην πώο εμειίζζνληαη ηα πξάγκαηα. 11. Πνην είλαη ην έξγν ηνπ ζπκβνύινπ; Να εληζρύεη ηελ έληαμε ζηελ επαγγεικαηηθή δσή ηνπ εθπαηδεπόκελνπ, βνεζώληαο ηόζν ην κέληνξα όζν θαη ηνλ εθπαηδεπόκελν αληίζηνηρα. Να εθπιεξώλεη ηηο αλάγθεο ηόζν ηνπ κέληνξα όζν θαη ηνπ εθπαηδεπόκελνπ: επαγγεικαηηθέο αλάγθεο, αλάγθε γηα εξεκία, πξαθηηθέο ζπκβνπιέο, θνηλσληθέο αλάγθεο, θ.ιπ. Να αλαζέηεη αξκνδηόηεηεο ζηνλ/ζηελ εθπαηδεπόκελν/λε, έηζη ώζηε απηόο / 57

απηή λα αλαιακβάλεη ηελ επζύλε όζν αθνξά ηελ επαγγεικαηηθή δσή. Δθηόο από ηνλ επηθνηλσληαθό ξόιν, εζείο σο ζύκβνπινο, αλαιακβάλεηαη αλαθνξηθά κε ηελ επνπηεία ηνπ εθπαηδεπόκελνπ (mentee) ηόζν πξαθηηθά θαη θνηλσληθά όζν θαη επαγγεικαηηθά θαζήθνληα. Πην ζπγθεθξηκέλα: 12. Πνηα είλαη ηα πξαθηηθά θαζήθνληα; Τόζν ν εθπαηδεπόκελνο όζν θαη ν κέληνξαο έρνπλ ηα απαξαίηεηα ςπρνινγηθά θαη πλεπκαηηθά ραξαθηεξηζηηθά: Παξνπζίαζε ηνπ εθπαηδεπόκελνπ (mentee) θαη ηνπ κέληνξα ν έλαο ζηνλ άιιν. Απνζαθήληζε ησλ πξνζδνθηώλ ηεο ζρέζεο ηνπο. Απαληήζεηο ζε ζπγθεθξηκέλεο εξσηήζεηο ζρεηηθά κε ην ρεηξηζκό εηδηθώλ θαηαζηάζεσλ. Μπνξεί λα είλαη δύζθνιν λα κεηαθεξζνύλ θαη λα θαηαλνεζνύλ από όια ηα κέξε νη πιεξνθνξίεο πνπ 58

ρξεηάδνληαη, γηα απηό ρξεηάδεηαη ζπρλή επαλάιεςε. Όηαλ ν κέληνξαο μεθηλά κηα θαιή ζρέζε κε ηνλ εθπαηδεπόκελν ζα νδεγήζεη ζε ζεηηθά απνηειέζκαηα. 13. Πνηα είλαη ηα θνηλσληθά θαζήθνληα; Ο ζύκβνπινο πξέπεη λα βεβαησζεί ό,ηη ν εθπαηδεπόκελνο θαηαλνεί ηε βαζηθή θνηλσληθή δνκή ζε έλα ρώξν εξγαζίαο θαη ό,ηη ε αιιειεπίδξαζε κεηαμύ ησλ αλζξώπσλ είλαη ζεκαληηθή. Ωο εθ ηνύηνπ, ν εθπαηδεπόκελνο πξέπεη λα εηζαρζεί ζηελ θνπιηνύξα ηεο εηαηξείαο θαη ν κέληνξαο λα θαηαλνήζεη ηα θνηλσληθά όξηα πνπ αληηκεησπίδεη ν εθπαηδεπόκελνο: Πνην είλαη ην ύθνο ηνπ; Πώο λα γίλεη έλαο θαιόο ζπλάδειθνο; Πσο πξέπεη λα ζπκπεξηθέξεηαη ζην θπιηθείν; Άγξαθνη θαλόλεο (είλαη γεληθά δύζθνινη ζηελ θαηαλόεζε ηνπο θαη πεξηζζόηεξν γηα ηνπο εθπαηδεπόκελνπο (mentees). 59

14. Πνηα είλαη ηα επαγγεικαηηθά θαζήθνληα; In connection with this subject the following questions may arise: Σε ζπλάξηεζε κε ην ζπγθεθξηκέλν ζέκα κπνξεί λα πξνθύςνπλ ηα αθόινπζα εξσηήκαηα: Ωο πνην βαζκό πξέπεη λα εκπιέθεηαη ν ζύκβνπινο ζηε ζρέζε ηνπ εθπαηδεπόκελνπ κε ηνλ κέληνξα; Πξέπεη λα αλαζέηνπλ ηξίηνη εξγαζίεο ζηνλ εθπαηδεπόκελν εθηόο ηνπ κέληνξα; Πνηνο αλαιακβάλεη ηελ επζύλε ηνπ εθπαηδεπόκελνπ (mentee) όηαλ απνπζηάδεη ν κέληνξαο; Πνηνο έρεη ηελ επνπηεία θαη πνηνο ελεκεξώλεη; 15. Πσο αληηκεησπίδεηε ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee); Δίλαη ζεκαληηθό λα αληηκεησπίδεηε ηνλ εθπαηδεπόκελν: Αλνηρηά θαη έληηκα Όκνξθα, δεθηηθά θαη κε εθηίκεζε 60

Με επηθξηηηθά θαη ρσξίο ην ύθνο ηνπ δαζθάινπ Με εθηίκεζε, αθόκα θαη ζε ζέκαηα ερεκύζεηαο, αλαγλσξίδνληαο όηη ν εθπαηδεπόκελνο έρεη πνιιέο δηαθνξεηηθέο πξνζιακβάλνπζεο, ηηο νπνίεο πξέπεη καδί λα αλαθαιύςεηε θαη λα ηηο αμηνπνηήζεηε κε ηνλ θαιύηεξν δπλαηό ηξόπν. 16. Πνηεο πξέπεη λα είλαη νη απαηηήζεηο ζαο από ηνλ εθπαηδεπόκελν; Ο εθπαηδεπόκελνο απνηειεί κέξνο ηεο εξγαζίαο ηνπ κέληνξα θαη ζπκβάιιεη κε ηελ εξγαζία ηνπ - όπσο θαη όινη νη άιινη εξγαδόκελνη ζπκπεξηιακβαλνκέλνπ θαη ηνπ ίδηνπ ηνπ κέληνξα. Η πξνζπάζεηα πνπ θαηαβάιιεη ν εθπαηδεπόκελνο ζηελ εξγαζία κπνξεί λα κελ είλαη αξθεηή ή ηόζν έληνλε όζν ησλ ππνινίπσλ εξγαδνκέλσλ αιιά βξίζθεηαη ζε θάζε εμέιημεο θαη ζα πξέπεη λα έρεη: Σηαζεξόηεηα θαη, λα δείρλεη ελδηαθέξνλ θαη όξεμε γηα κάζεζε. 61

Όζα αλαθέξζεθαλ παξαπάλσ απνηεινύλ αξρηθά από κόλα ηνπο πξόθιεζε γηα ηελ πξνζσπηθόηεηα ηνπ εθπαηδεπόκελνπ θαη ζηελ ζπλέρεηα κπνξνύλ λα πηνζεηεζνύλ επαγγεικαηηθά. 17. Απαηηήζηε ηελ αλάιεςε αξκνδηνηήησλ ηόζν από ηνπο εθπαηδεπόκελνπο όζν θαη από ην κέληνξα: Δλεκεξώζηε ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee) ό,ηη πεξηκέλεηε από εθείλνλ λα αλαιάβεη κέξνο ηεο επζύλεο ζρεηηθά κε ηα αθόινπζα: Γηα ηελ ζπκθσλία πνπ θάλαηε. Όηη είλαη δηαζέζηκνο θαη αλνηθηόο, γλσξίδνληαο πνηα είλαη ε θαηάζηαζή ηνπ. Όηη είλαη πξόζπκνο λα εμειίζζεηαη Όηη είλαη δηαηεζεηκέλνο λα θαζνξίζεη ζηόρνπο θαη λα εξγαζηεί πξνο ηελ επίηεπμε ηνπο. Όηη θαηαλνεί πσο ε θαζνδήγεζε απνηειεί βνήζεηα γηα εθείλνλ. 62

18. Ση θάλεηε ζαλ ζύκβνπινο όηαλ ν εθπαηδεπόκελνο είλαη απώλ ή δελ είλαη αθνζησκέλνο ζηελ εξγαζία ηνπ; Ίζσο δηαηζζάλεζηε όηη θάηη άιιν ζπκβαίλεη Δίλαη γλσζηό όηη ην ζώκα θαη ην κπαιό είλαη αιιειέλδεηα. Αλ θάηη αζπλήζηζην ή έμσ από ην ραξαθηήξα ηνπ εθπαηδεπόκελνπ δείρλεη λα ζπκβαίλεη, ηόηε ν κέληνξαο πξέπεη λα ζπλεξγαζηεί κε ηνλ ζύκβνπιν πξνθεηκέλνπ λα αληηκεησπηζηεί ε θαηάζηαζε κε ηνλ θαιύηεξν δπλαηό ηξόπν. Τόηε ν ζύκβνπινο ζα πξέπεη λα ζπκβνπιέςεη ην κέληνξα, σο εμήο: λα εκπιέμεη ηνλ εθπαηδεπόκελν ζε κηα δηαθνξεηηθή εξγαζία πνπ δελ ζα είλαη ηόζν απαηηεηηθή γηα απηόλ ή απηήλ, λα ελεκεξώζεη ηνλ εθπαηδεπόκελν λα επηθνηλσλήζεη κε έλα γηαηξό, ή απιά λα ηνπ πξνηείλεη λα πάεη ζην ζπίηη ηνπ εάλ δελ είλαη δηαηεζεηκέλνο λα θάλεη ηε δνπιεηά πνπ ηνπ έρεη αλαηεζεί. 63

19. Πσο δηαζθαιίδεηε ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee); Έλα εξγαζηαθό πεξηβάιινλ θηιηθό γηα ηελ ςπρνινγία ηνπ: ( Σα έμη ζεκεία ηεο ζνθίαο ) Δπηξξνή ζηε δνπιεηά ηνπ θαη ζηηο ζπλζήθεο εξγαζίαο. Σπγθεθξηκέλν αληηθείκελν εξγαζίαο - ζπλνρή θαη ζαθήλεηα. Πξνβιεςηκόηεηα - ζρεηηθά κε ηηο ζεκαληηθέο αιιαγέο θαη ηα ζρέδηα. Κνηλσληθή ππνζηήξημε - από ζπλαδέιθνπο θαη ηε δηνίθεζε. Δπηβξάβεπζε - αλαγλώξηζε θαη θαξηέξα. Απαηηήζεηο - θαηάιιειε πνζόηεηα, επαγγεικαηηζκόο, θαη απνθάζεηο αλάινγα κε ηελ πεξίζηαζε. 20. Πσο βνεζάηε ηνλ εθπαηδεπόκελν λα αληηκεησπίζεη ηελ θαηάζιηςε, ηελ αλεζπρία ή ην άγρνο; Καηάζιηςε: Ο εθπαηδεπόκελνο (mentee) ραξαθηεξίδεηαη από ζιίςε, έιιεηςε 64

απηνπεπνίζεζεο θαη δελ πηζηεύεη ζηηο ηθαλόηεηέο ηνπ. Ο Σύκβνπινο κπνξεί λα ηνλ βνεζήζεη ζπδεηώληαο ηελ θαηάζηαζε ηόζν κε ηνλ κέληνξα όζν θαη κε ηνλ εθπαηδεπόκελν θαη λα βνεζήζεη ηνλ κέληνξα λα: Δλζαξξύλεη ηνλ εθπαηδεπόκελν, θαηά πξνηίκεζε ζε ζπλεξγαζία κε έλα άιιν πξόζσπν από ην ρώξν εξγαζίαο, κε ην νπνίν έρεη δεκηνπξγεζεί κηα ζρέζε εκπηζηνζύλεο. Γίλεη πξνζνρή ζηηο θνηλσληθέο πξνζδνθίεο θαη ηηο απαηηήζεηο πνπ δηέπνπλ ηελ εξγαζηαθή θαηάζηαζε. Βνεζήζεη ηνλ εθπαηδεπόκελν λα απνδερηεί ηηο αλαζθάιεηεο θαη ηηο ακθηβνιίεο ηνπ. Κάλεη ζαθέο όηη ν ζύκβνπινο είλαη δηαζέζηκνο λα βνεζήζεη παξεκβαηηθά αλ ε θαηάζηαζε ηνπ εθπαηδεπόκελνπ επηδεηλσζεί. Άγρνο: Ο εθπαηδεπόκελνο έρεη πνιύ πςειέο πξνζδνθίεο από ηνλ εαπηό ηνπ ζε ζπλάξηεζε κε ηηο ηθαλόηεηεο ηνπ. Ο 65

Σύκβνπινο κπνξεί λα βνεζήζεη ζπδεηώληαο ηελ θαηάζηαζε ηόζν κε ηνλ εθπαηδεπόκελν όζν θαη κε ηνλ κέληνξα θαη λα βνεζήζεη ηνλ κέληνξα λα: Θέζεη όξηα ζηελ εξγαζία. Κάλεη ζπκθσλίεο ζρεηηθά κε ηελ ρξήζε ησλ πόξσλ γηα θάζε εξγαζία. Αλαπξνζαξκόδεη ζπλερώο ηηο πξνηεξαηόηεηεο γηα ηηο εξγαζίεο, δίλνληάο ηνπ αλαθνξά. Καηαλνεί ηα θαζήθνληα θαη λα θαζνξίδεη ηηο αξκνδηόηεηεο Δπηβξαβεύεη ηελ νινθιήξσζε κηαο εξγαζίαο Αλαπξνζαξκόδεη ηα θαζήθνληα ζε ζπλάξηεζε κε ην πνηνηηθό επίπεδν ηεο εξγαζίαο Αλεζπρία: Ο εθπαηδεπόκελνο ραξαθηεξίδεηαη από αλαζθάιεηεο, δπζαξέζθεηα θαη ελδερνκέλσο ηελ αλάγθε λα ηθαλνπνηήζεη ηα αηηήκαηα ηνπ πεξηβάιινληόο ηνπ/ηεο. Ο Σύκβνπινο κπνξεί λα βνεζήζεη ζπδεηώληαο ηελ θαηάζηαζε ηόζν κε ηνλ εθπαηδεπόκελν όζν θαη κε ηνλ κέληνξα θαη λα βνεζήζεη ηνλ κέληνξα λα: 66

Θέζεη πνιύ ζηελά όξηα αλαθνξηθά κε ηελ εξγαζία Καζνξίζεη κε ζαθήλεηα ηα θαζήθνληα Σπδεηήζεη ηελ πηζαλόηεηα πεξηνξηζκνύ ηεο θνηλσληθήο ηνπ ζπκκεηνρήο ζηελ εξγαζία Πεξηνξίζεη ηηο πξνζσπηθέο επαθέο Ξεθαζαξίζεη ηηο πξνζδνθίεο ηνπ αλαθνξηθά κε ηελ απόδνζε από ηνπο ςπρηθά επάισηνπο 67

10 θαιέο ζπκβνπιέο γηα ηνλ ζύκβνπιν θαη ηνλ εξγνδόηε: ΠΡΙΝ: 01. Να είλαη θαιά πξνεηνηκαζκέλνο γηα ηελ εξγαζία ηνπ: Δίλαη πνιύ ζεκαληηθό λα πξνεηνηκαζηείηε θαηάιιεια γηα ηελ εξγαζία. Ο Σύκβνπινο είλαη εθείλνο πνπ πξέπεη λα δηαζέηεη ηελ απαξαίηεηε ελέξγεηα θαη ηελ δηάζεζε λα εκπιαθεί αλαθνξηθά κε ην κέιινλ ηεο επαγγεικαηηθήο δσήο ηνπ εθπαηδεπόκελνπ. Ο Σύκβνπινο πξέπεη λα είλαη πξνεηνηκαζκέλνο θαη λα έρεη ηε δπλαηόηεηα λα εκπιέμεη ηόζν ηνλ εαπηό ηνπ όζν θαη ηνλ κέληνξα ζηελ θαηάζηαζε ηνπ εθπαηδεπόκελνπ, ζε θάζε πεξίπησζε πξηλ από ηελ πξώηε εξγαζηαθή ζπλάληεζε ηνπ κέληνξα κε ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee). 02. Να αλαδεηά ηελ γλώζε ζρεηηθά κε ηνλ κέληνξα θαη ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee): Υπάξρνπλ νξηζκέλα ζηνηρεία ηα νπνία είλαη ζεκαληηθά λα γλσξίδεηε ζε ζρέζε κε ηνλ θαζνδεγνύκελν όηαλ 68

πξνζπαζείηε λα δεκηνπξγήζεηε κηα λέα ζρέζε θαζνδήγεζεο θαη όηαλ ζα έξζεη ε ώξα λα επηιέμεηε ην θαηάιιειν άηνκν γηα ηελ δνπιεηά ηνπ κέληνξα. Απηό κπνξεί λα έρεη λα θάλεη είηε κε ηελ εξγαζηαθή εκπεηξία, είηε κε κεξηθά πην πξνζσπηθά πξάγκαηα πνπ κπνξνύλ λα επεξεάζνπλ ηελ εξγαζία ελόο αηόκνπ σο κέληνξα. 03. Απνζαθελίζηε ηνπο ξόινπο αλαθνξηθά κε ηελ εξγαζία ηεο ζπκβνπιεπηηθήο: Ο ρώξνο εξγαζίαο πξέπεη λα είλαη έηνηκνο λα δερζεί ηνλ εθπαηδεπόκελν (mentee) σο έλαλ λέν εξγαδόκελν. Οη ππόινηπνη ζπλάδειθνη πξέπεη λα γλσξίδνπλ ειάρηζηα (ηα απαξαίηεηα) ζρεηηθά κε ηνλ λέν εξγαδόκελν θαη ε δηνίθεζε λα έρεη ελεκεξώζεη άπαληεο ζρεηηθά κε ηελ θαζνδήγεζε, ην ηη απηή ζεκαίλεη θαη λα ππνζηεξίδεη ηόζν ηνλ κέληνξα θαη ηνλ λέν εξγαδόκελν όζν θαη ηνπο ππόινηπνπο ζπλαδέιθνπο. 69

ΔΝΑΡΞΗ: 04. Κάληε έλα πιάλν γηα ηελ πξώηε θνξά ζηνλ ρώξν εξγαζίαο: Δίλαη ηδηαίηεξα ζεκαληηθό λα ζπζηεζεί ν εθπαηδεπόκελνο ζε όινπο ηνπο ππόινηπνπο εξγαδόκελνπο θαη λα λνηώζεη αζθαιήο κε ηνλ κέληνξα. Ωο εθ ηνύηνπ, ζα πξέπεη λα ππάξρεη έλα ζπγθεθξηκέλν ζρέδην γηα ην ηη αθξηβώο ζα θάλεη ν εθπαηδεπόκελνο αξρηθά θαη ην πνηνο πξέπεη λα είλαη ππεύζπλνο. Έρεη κεγάιε ζεκαζία ην ζρέδην απηό λα είλαη έηνηκν από ηελ πξώηε εκέξα, ζηελ δηάζεζε ηνπ αηόκνπ πνπ έρεη νξηζζεί σο κέληνξαο. Δπηπιένλ, είλαη ζεκαληηθό ην θαζνξηζκέλν ρξνλνδηάγξακκα λα αθνινπζεζεί ηόζν από ηνλ θαζνδεγνύκελν όζν θαη από ηνλ κέληνξα. 05. πζρέηηζε ηνπ ξόινπ ηνπ ζπκβνύινπ κε απηόλ ηνπ κέληνξα θαη ηνπ θαζνδεγνύκελνπ (mentee): Δίλαη ζεκαληηθό νη ξόινη θαη νη αξκνδηόηεηεο λα είλαη μεθάζαξνη θαη ζαθώο θαζνξηζκέλνη. Ωο Σύκβνπινο ζα 70

πξέπεη λα βεβαησζείηε ό,ηη ππάξρεη ζπζρέηηζε ησλ πξνζδνθηώλ ηνπ / ηεο θαζνδεγνύκελνπ/λεο κε απηώλ ηνπ κέληνξα θαζώο θαη ην αληίζηξνθν. Μηα θαιή ηδέα ζα ήηαλ λα ελεκεξώλεζηε ζρεηηθά κε ην εάλ δηαδηθαζία πνπ έρεη ζρεδηαζηεί αθνινπζείηαη θαη κε πνηνλ ηξόπν. ΚΑΣΑ ΣΗΝ ΓΙΑΡΚΔΙΑ: 06. Δπίβιεςε ηνπ κέληνξα θαη ηνπ εθπαηδεπόκελνπ (mentee): Δίλαη ζεκαληηθό λα επηβιέπεηε αλ όια πάλε όπσο πξέπεη ηόζν από ηελ πιεπξά ηνπ κέληνξα όζν θαη από απηή ηνπ εθπαηδεπόκελνπ. Γελ είλαη εύθνιν βέβαηα απηό, θαζώο από ηελ πιεπξά ηνπ ν εθπαηδεπόκελνο, ηδηαίηεξα ζηελ αξρή, ζεσξεί ηνλ κέληνξα αιιά θαη όζνπο άιινπο εκπιέθνληαη, σο αλώηεξνπο. 71

07. Να είζηε αλνηθηνί, λα επηδεηθλύεηαη ελδηαθέξνλ θαη ζεβαζκό γηα ηνπο αλζξώπνπο πνπ ζπλεξγάδεζηε: Έλαο Σύκβνπινο πξέπεη λα είλαη αλεθηηθόο όζν αθνξά ηελ δηαθνξεηηθόηεηα. Δίλαη ζεκαληηθό λα ζεσξνύληαη κεηαμύ ηνπο ίζνη νη εκπιεθόκελνη. Θα πξέπεη λα αλαγλσξίζεηε θαη λα ζπλππνινγίζεηε ην γεγνλόο, όηη ηόζν ν κέληνξαο όζν θαη ν θαζνδεγνύκελνο κπνξεί λα έρνπλ δηαθνξεηηθέο θαη πνηθίιεο πξνζδνθίεο. Πξέπεη λα έρεηε ζεβαζκό γηα ην γεγνλόο, όηη ν εθπαηδεπόκελνο / θαζνδεγνύκελνο ή ν κέληνξαο μεθηλάλε από ην ζεκείν κεδέλ θαη πξνζπαζνύλ λα εμνηθεησζνύλ κε θάηη εληειώο λέν θαη δηαθνξεηηθό. 08. Γώζηε πξνζνρή ζηα όξηα: Ωο Σύκβνπινο πξέπεη λα είζηε πξνζεθηηθόο ζηα δηάθνξα είδε νξίσλ. Έλα όξην ζα κπνξνύζε λα είλαη εζηθό, π.ρ ζε ηη βαζκό ρξεηάδεηαη ην εξγαζηαθό πεξηβάιινλ λα γλσξίδεη ζρεηηθά κε ην ςπρνινγηθό ππόβαζξν ηνπ 72