ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, 18.7.2012 COM(2012) 399 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με το Ταμείο Εγγυήσεων και τη διαχείρισή του το 2011 {SWD(2012) 217 final} EL EL
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή... 3 2. Χρηματοοικονομική κατάσταση του Ταμείου στις 31 Δεκεμβρίου 2011... 3 2.1. Χρηματοδοτικές ροές του Ταμείου... 3 2.2. Σημαντικές πράξεις:... 5 2.3. Σημαντική συναλλαγή μετά την ημερομηνία κοινοποίησης... 5 2.4. Παρουσίαση των λογαριασμών... 6 2.4.1. Βάση κατάρτισης... 6 2.4.2. Αλλαγές στη λογιστική πολιτική... 6 2.4.3. Επιπτώσεις της αλλαγής της λογιστικής πολιτικής... 7 2.4.4. Οικονομική κατάσταση του Ταμείου Εγγυήσεων προ της ενοποίησης στις 31 Δεκεμβρίου 2011... 7 2.4.5. Ταμείο Εγγυήσεων: ισολογισμός προ της ενοποίησης... 7 2.4.6. Ταμείο Εγγυήσεων: λογαριασμός οικονομικού αποτελέσματος προ της ενοποίησης10 3. Πληρωμές προς ή από το Ταμείο... 11 3.1. Νομική βάση των πληρωμών από τον γενικό προϋπολογισμό προς το Ταμείο... 11 3.2. Πληρωμές προς ή από τον γενικό προϋπολογισμό κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους... 11 3.2.1. Τροφοδότηση του Ταμείου... 11 3.2.2. Τόκοι από τις τοποθετήσεις των ρευστών διαθεσίμων του Ταμείου... 11 3.2.2.1. Επενδυτική πολιτική... 11 3.2.2.2. Αποτελέσματα... 12 3.2.2.3. Έσοδα από χρηματοοικονομικές πράξεις... 12 3.2.2.4. Δαπάνες χρηματοοικονομικών πράξεων... 13 4. Υποχρεώσεις του Ταμείου... 13 4.1. Πληρωμές για αθέτηση υποχρεώσεων... 14 4.2. Αμοιβή της ΕΤΕπ... 14 EL 2 EL
ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ σχετικά με το Ταμείο Εγγυήσεων και τη διαχείρισή του το 2011 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με τον κανονισμό (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 480/2009 του Συμβουλίου, της 25 ης Μαΐου 2009 1 (κωδικοποιημένη έκδοση), ιδρύθηκε Ταμείο Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις («το Ταμείο») που έχει ως στόχο την εξόφληση των πιστωτών της Ένωσης σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων των δικαιούχων δανείων που έχει χορηγήσει ή εγγυηθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση. Σύμφωνα με το άρθρο 7 του κανονισμού, η Επιτροπή ανέθεσε τη χρηματοοικονομική διαχείριση του Ταμείου στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EΤΕπ) βάσει συμφωνίας που υπεγράφη μεταξύ της Κοινότητας και της ΕΤΕπ στις 23 Νοεμβρίου 1994 στις Βρυξέλλες και στις 25 Νοεμβρίου 1994 στο Λουξεμβούργο («η συμφωνία»). Βάσει του άρθρου 8 παράγραφος 2 της συμφωνίας, η EΤΕπ υποβάλλει κατ έτος στην Επιτροπή, πριν από την 1η Μαρτίου, ετήσια έκθεση σχετικά με την κατάσταση και τη διαχείριση του Ταμείου, («κατάσταση οικονομικών αποτελεσμάτων»), και τη δημοσιονομική κατάσταση του Ταμείου για το προηγούμενο έτος, («δήλωση χρηματοοικονομικής κατάστασης του Ταμείου»). Περισσότερες λεπτομέρειες της έκθεσης που καλύπτει το έτος 2011 παρατίθενται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (SWD). Επιπλέον, το άρθρο 8 του κανονισμού προβλέπει ότι η Επιτροπή υποβάλλει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στο Συμβούλιο και στο Ελεγκτικό Συνέδριο, μέχρι την 31η Μαΐου του επόμενου έτους, έκθεση σχετικά με την κατάσταση του Ταμείου και τη διαχείρισή του για κάθε οικονομικό έτος. 2. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ ΣΤΙΣ 31 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2011 Η χρηματοοικονομική κατάσταση του ταμείου είναι το άθροισμα όλων των χρηματοδοτικών ροών από την ίδρυση του Ταμείου, το 1994. 2.1. Χρηματοδοτικές ροές του Ταμείου Η χρηματοοικονομική κατάσταση του Ταμείου παρουσιάζεται σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα χρηματοοικονομικής αναφοράς (ΔΠΧΑ) κατά το κλείσιμο του οικονομικού έτους 2011. Το συνολικό ποσό των διαθεσίμων του Ταμείου ανερχόταν σε 1.756.205.156,06 ευρώ (βλ. τμήμα 3 του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής: Δήλωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης του Ταμείου στις 31 Δεκεμβρίου 2011, όπως υποβλήθηκε από την ΕΤΕπ). Παρακάτω παρατίθεται το άθροισμα των χρηματοδοτικών ροών από ιδρύσεως του Ταμείου: 1 ΕΕ L 145 της 10.6.2009, σ. 10 («ο κανονισμός»). EL 3 EL
Ταμείο Εγγυήσεων Υπόλοιπο στις 31.12.2011 Υπόλοιπο στις 31.12.10 Μεταβολή ποσά που καταβλήθηκαν στο Ταμείο από τον προϋπολογισμό διαδοχικά ετήσια καθαρά αποτελέσματα ανακτηθέντα ποσά από πληρωμές του Ταμείου για αθετήσεις υποχρεώσεων 3.384.734.500,00 3.124.564.500,00 260.170.000,00 802.354.046,04 760.201.245,08 42.152.800,96 576.705.008,19 576.705.008,19 0,00 λοιποί πληρωτέοι λογαριασμοί (περιλαμβανομένων των διαχειριστικών τελών της ΕΤΕπ) 770.809,98 747.058,18 23.751,80 εισπραχθείσες προμήθειες για καθυστερημένες ανακτήσεις ποσών (2002) καταπτώσεις εγγυήσεων από τους πόρους του Ταμείου διαδοχικές επανακαταβολές στον προϋπολογισμό (περιλαμβανομένης έκτακτης επανακαταβολής στον προϋπολογισμό μετά την προσχώρηση νέων κρατών μελών προσαρμογή αποτίμησης χαρτοφυλακίου σύμφωνα με τα ΔΠΧΑ 5.090.662,91 5.090.662,91 0,00 (477.860.856,19) (477.860.856,19) 0,00 (2.501.391.526,79) (2.501.391.526,79) 0,00 (34.197.488,08) (1.845.165,61) (32.352.322,47) Λογιστική αξία του Ταμείου 1.756.205.156,06 1.486.210.925,77 269.994.230,29 Η λογιστική αξία του Ταμείου αυξήθηκε κατά περίπου 270 εκατ. ευρώ το 2011. Αυτό εξηγείται από: Αύξηση Η επιχορήγηση από τον προϋπολογισμό (ποσό τροφοδότησης) ύψους 260,17 εκατ. ευρώ για την προσαρμογή του Ταμείου στο 9% ποσό-στόχο EL 4 EL
Τα καθαρά έσοδα από χρηματοπιστωτικές πράξεις ανέρχονταν σε 42,15 εκατ. ευρώ Μείωση Η αποτίμηση του χαρτοφυλακίου μειώθηκε κατά 32,3 εκατ. ευρώ λόγω της μεταβλητότητας των τιμών στο πλαίσιο της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Μειώθηκε επίσης η αξία του Ταμείου κατά 0,024 εκατ. ευρώ επειδή αυξήθηκαν αντιστοίχως οι προμήθειες διαχείρισης που καταβάλλονται στην ΕΤΕπ. 2.2. Σημαντικές πράξεις: (1) Τον Ιανουάριο 2011, η συμμετοχή του προϋπολογισμού προς το Ταμείο υπολογίστηκε βάσει των άρθρων 3 και 5 του κανονισμού. Το άρθρο 3 του κανονισμού 2 προβλέπει ότι το ποσό του Ταμείου πρέπει να ανέρχεται σε ένα ποσό-στόχο ίσο με το 9% του συνόλου των τρεχουσών κεφαλαιακών υποχρεώσεων που απορρέουν από κάθε πράξη, συν τους οφειλόμενους και μη καταβληθέντες τόκους. Στο άρθρο 5 του κανονισμού ορίζεται ότι το ποσό που πρέπει να μεταφερθεί από τον προϋπολογισμό στο Ταμείο το έτος n + 1 υπολογίζεται με βάση τη διαφορά μεταξύ του ποσού-στόχου και της αξίας των καθαρών στοιχείων ενεργητικού του Ταμείου στα τέλη του έτους n - 1, υπολογιζόμενο στις αρχές του έτους n. Για την προσαρμογή του Ταμείου στο 9% του συνόλου των τρεχουσών κεφαλαιακών υποχρεώσεων, ένα ποσό ύψους 260,17 εκατ. ευρώ εγγράφηκε στον προϋπολογισμό του 2012 για τη συμμετοχή στο Ταμείο. Στις 31.12.2010, το ποσόστόχος ανερχόταν στα 1.745,63 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί στο 9% των συνολικών τρεχουσών εγγυημένων πράξεων (19.395,86 εκατ. ευρώ). Η διαφορά μεταξύ του ποσού-στόχου και του καθαρού ενεργητικού του Ταμείου ύψους 1.485,46 εκατ. ευρώ στις 31.12.2010 ισοδυναμούσε με 260,17 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό ζητήθηκε για την τροφοδότηση του Ταμείου το 2012 και εγκρίθηκε από το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το Νοέμβριο 2011. Συνεπώς, αναγνωρίσθηκε ως απαίτηση του Ταμείου από τον προϋπολογισμό. (2) Στις 28.02.2011, το ποσό των 138,88 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί στο ποσό τροφοδότησης για το 2011 μεταφέρθηκε από τον προϋπολογισμό στο ταμείο (βλ. λεπτομέρειες στην παράγραφο 3.2.1 για την τροφοδότηση του Ταμείου). 2.3. Σημαντική συναλλαγή μετά την ημερομηνία κοινοποίησης Στις 20 Φεβρουαρίου 2012, το ποσό των 260,17 εκατ. ευρώ που αντιστοιχεί στην τροφοδότηση για το 2012, μεταφέρθηκε από τον προϋπολογισμό στο Ταμείο. 2 Ο κανονισμός προβλέπει ότι οι πράξεις που αφορούν τις προς ένταξη χώρες οι οποίες καλύπτονται από το Ταμείο εξακολουθούν να καλύπτονται από την εγγύηση της ΕΕ μετά την ημερομηνία ένταξης. Ωστόσο, από την εν λόγω ημερομηνία και μετά παύουν να είναι εξωτερικές δράσεις της ΕΕ και καλύπτονται απευθείας από τον γενικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και όχι πλέον από το Ταμείο. EL 5 EL
2.4. Παρουσίαση των λογαριασμών Δεδομένου ότι η Επιτροπή έχει αποφασίσει να καταρτίζει τους λογαριασμούς της βάσει νέων λογιστικών κανόνων εμπνευσμένων από τις αρχές του διέπουν τα ΔΛΠΔΤ 3 /ΔΠΧΑ, οι προ της ενοποίησης οικονομικές καταστάσεις του Ταμείου καταρτίστηκαν επίσης σύμφωνα με τις ίδιες αρχές όπως περιγράφεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 2.4.1. Βάση κατάρτισης Οι οικονομικές καταστάσεις του Ταμείου έχουν καταρτιστεί σύμφωνα με τους λογιστικούς κανόνες που θεσπίστηκαν από τον Υπόλογο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και συγκεκριμένα σύμφωνα με τον λογιστικό κανόνα 11 «Χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία και χρηματοοικονομικές υποχρεώσεις» 4. 2.4.2. Αλλαγές στη λογιστική πολιτική Στις οικονομικές καταστάσεις του 2011 το Ταμείο αλλάζει τη λογιστική πολιτική για τις συνεισφορές. Σύμφωνα με την προηγούμενη λογιστική πολιτική που εφαρμοζόταν έως τις 31 Δεκεμβρίου 2010, οι συνεισφορές αναγνωρίζονταν ή έπαυαν να αναγνωρίζονται στον ισολογισμό του Ταμείου κατά την ημερομηνία την οποία λαμβάνονταν ή γίνονταν πληρωμές από ή προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Βάσει της νέας λογιστικής πολιτικής που τέθηκε σε εφαρμογή την 1 η Ιανουαρίου 2011, οι συνεισφορές αναγνωρίζονται ή παύουν να αναγνωρίζονται στον ισολογισμό του Ταμείου κατά την ημερομηνία την οποία καθίστανται ληξιπρόθεσμες ή οφειλόμενες σύμφωνα με τα άρθρα 3, 4, 5 και 6 του κανονισμού. Η εν λόγω αλλαγή στην λογιστική πολιτική για τις συνεισφορές παρέχει περισσότερο σαφείς πληροφορίες σχετικά με τον ισολογισμό του Ταμείου, καθώς οι αποφάσεις χρηματοδότησης του Ταμείου Εγγυήσεων που λαμβάνονται και δημοσιεύονται αποτελούν υποχρεωτικές δαπάνες του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης 5. Η αλλαγή της λογιστικής πολιτικής εφαρμόζεται αναδρομικά και οι συγκριτικές πληροφορίες έχουν προσαρμοστεί αναλόγως. Η αλλαγή στη λογιστική πολιτική έχει ως αποτέλεσμα τις ακόλουθες προσαρμογές του ισολογισμού: Αύξηση στο κυκλοφορούν ενεργητικό εισπρακτέες συνεισφορές κατά 260.170.000 ευρώ (συγκριτικά στοιχεία 2010: αύξηση στο κυκλοφορούν ενεργητικό εισπρακτέες συνεισφορές κατά 138.880.000 ευρώ). Αύξηση στις συνεισφορές που χορηγήθηκαν αλλά δεν καταβλήθηκαν ακόμη κατά 260.170.000 ευρώ (συγκριτικά στοιχεία 2010: αύξηση κατά 138.880.000 ευρώ). 3 4 5 ΔΛΠΔΤ, Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα για τον Δημόσιο Τομέα Αυτό βασίζεται στα αναθεωρημένα πρότυπα IAS 32 και 39 όπως εκδόθηκαν από τον IASB στις 18 Δεκεμβρίου 2003 και συνεπώς δεν ενσωματώνει τις αποκομμένες διατάξεις όπως ορίζονται στην έκδοση IAS 39 που υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 19 Νοεμβρίου 2004. Διοργανική συμφωνία (2006/C 139/01) μεταξύ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου και της Επιτροπής για δημοσιονομική πειθαρχία και χρηστή δημοσιονομική διαχείριση ΕΕ L C139 της 14.6.2006, σ. 1. EL 6 EL
2.4.3. Επιπτώσεις της αλλαγής της λογιστικής πολιτικής Οι αλλαγές δεν έχουν επιπτώσεις στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος ή στον υπολογισμό της τροφοδότησης. 2.4.4. Οικονομική κατάσταση του Ταμείου Εγγυήσεων προ της ενοποίησης στις 31 Δεκεμβρίου 2011 Καταρτίζεται μια οικονομική κατάσταση του Ταμείου προ της ενοποίησης προκειμένου να συμπεριληφθούν λογιστικές πράξεις οι οποίες δεν συμπεριλαμβάνονται στην οικονομική κατάσταση του Ταμείου που καταρτίστηκε από την ΕΤΕπ (βλ. έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής). Η ανάγκη συμπερίληψης των εν λόγω πράξεων οφείλεται στις διαδοχικές αθετήσεις υποχρεώσεων που προέκυψαν από την ίδρυση του Ταμείου. Αν ο δικαιούχος μιας δανειακής πράξης που καλύπτεται από εγγύηση του Ταμείου αθετήσει τις υποχρεώσεις του, στον ισολογισμό προ της ενοποίησης θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται τυχόν ληξιπρόθεσμες οφειλές συν οι οφειλόμενοι τόκοι υπερημερίας και άλλες λογιστικές οφειλές 6 έως την πλήρη εξόφληση των αποπληρωμών των ποσών που οφείλονται στο Ταμείο. Έτσι, στο τέλος του έτους θα υπάρχει μια πλήρης σειρά οικονομικών καταστάσεων για το Ταμείο προς ενσωμάτωση στον ενοποιημένο ισολογισμό της ΕΕ. Στις 31.12.2011, δεν υπάρχει αθέτηση υποχρεώσεων. Συνεπώς, το συνολικό ύψος του ισολογισμού προ της ενοποίησης ανέρχεται σε 1.756.205.156,06 ευρώ. Οι μεγάλες αλλαγές στην παρουσίαση των λογαριασμών εξηγούνται στις σημειώσεις με σκοπό τη συμφωνία των αριθμητικών στοιχείων με την οικονομική κατάσταση της ΕΤΕπ που παρατίθεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. 2.4.5. Ταμείο Εγγυήσεων: ισολογισμός προ της ενοποίησης Ο ισολογισμός προ της ενοποίησης αποτελεί την κατάρτιση του ισολογισμού για την ενοποίησή του στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της ΕΕ. Οι βασικές αλλαγές επεξηγούνται στις σημειώσεις του ισολογισμού. Ισολογισμός: Απαιτήσεις σε ευρώ 2011 2010 ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ Βραχυπρόθεσμες επενδύσεις 1.194.552.654,14 1.153.319.651,66 Χαρτοφυλάκιο ΔΠΠ (Διαθέσιμα προς πώληση στοιχεία) κόστος 1.206.885.759,50 1.134.968,726,10 Χαρτοφυλάκιο ΔΠΠ αναλογιστική διαφορά 913.066,98 (1.355.359,96) Χαρτοφυλάκιο ΔΠΠ προσαρμογή στην εύλογη αξία (34.189.857,13) (1.888.129,14) 6 Στις άλλες λογιστικές οφειλές περιλαμβάνονται οι διαφορές συναλλαγματικής ισοτιμίας, αν υπάρχουν, οι οποίες είναι πληρωτέες για άλλες υποχρεώσεις (κυρίως τα τέλη είσπραξης που οφείλονται στην ΕΤΕπ). EL 7 EL
Χαρτοφυλάκιο ΔΠΠ δεδουλευμένα 20.943.684,79 21.594.414,66 Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις 260.170.000,00 138.880.000,00 Άλλα 260.170.000,00 138.880.000,00 Ταμειακά διαθέσιμα και ισοδύναμα 301.482.501,92 194.011.274,11 Τρεχούμενοι λογαριασμοί 1.340.446,23 1.426.322,04 Βραχυπρόθεσμες καταθέσεις ονομαστικές αξίες 299.600.000,00 123.637.000,00 Δεδουλευμένοι τόκοι επί βραχυπρόθεσμων καταθέσεων 542.055,69 155.055,48 Λοιπά ισοδύναμα μετρητών κόστος 68.708.475,06 Δεδουλευμένοι τόκοι επί λοιπών ισοδυνάμων μετρητών 84.421,53 Σύνολο κυκλοφορούντος ενεργητικού 1.756.205.156,06 1.486.210.925,77 ΣΥΝΟΛΟ 1.756.205.156,06 1.486.210.925,77 Ισολογισμός : Υποχρεώσεις σε ευρώ 2011 2010 Α. ΙΔΙΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ Κεφάλαια (Ταμείο Εγγυήσεων) 987.277.788,12 623.172.973,21 Καταβληθείσες συνεισφορές 727.107.788,12 484.292.973,21 Χορηγηθείσες συνεισφορές 260.170.000,00 138.880.000,00 Αποθεματικά (34.197.488,08) (1.845.165,61) Πρώτη εφαρμογή αποθεματικό σε εύλογη αξία (7.630,95) 42.963,53 Μεταβολή επί της εύλογης αξίας των στοιχείων ΔΠΠ (34.189.857,13) (1.888.129,14) Σωρευτικό πλεόνασμα/έλλειμμα 760.201.245,08 821.618.687,47 EL 8 EL
Αποτελέσματα εις νέον 760.201.245,08 821.618.687,47 Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους 42.152.800,96 42.517.372,53 Σύνολο ιδίων κεφαλαίων 1.755.434.096,22 1.485.463.867,60 ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Πληρωτέοι λογαριασμοί 770.809,98 747.058,17 Άλλα 770.809,98 747.058,17 Σύνολο βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων 770.809,98 747.058,17 ΣΥΝΟΛΟ 1.756.205.156,06 1.486.210.925,77 Σημειώσεις του ισολογισμού: Οι «Βραχυπρόθεσμες απαιτήσεις/άλλα» περιλαμβάνουν το ποσό τροφοδότησης για το 2012 που αναμένεται να καταβληθεί στο Ταμείο από τον προϋπολογισμό της ΕΕ στις αρχές του 2012. Μπορούν επίσης να περιλαμβάνουν το ποσό των καταπτώσεων εγγυήσεων από το Ταμείο οι οποίες μπορεί να γίνουν εισπρακτέες κατά καιρούς περιλαμβάνοντας το κεφάλαιο, τους τόκους και τα πρόστιμα που θα καταβληθούν στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την αποδέσμευση της εγγύησης του Ταμείου. Η διαφορά στο «σωρευτικό πλεόνασμα» στα ίδια κεφάλαια σε σχέση με την οικονομική κατάσταση του Ταμείου που παρουσιάζεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής οφείλεται στις αλλεπάλληλες αποπληρωμές εγγυήσεων που έχουν καταπέσει και προστίμων οφειλόμενων στο Ταμείο. Οι «Πληρωτέοι λογαριασμοί/άλλα» του 2011 περιλαμβάνουν τη διαχειριστική αμοιβή της ΕΤΕπ, τα έξοδα ελέγχου και τα δεδουλευμένα τέλη είσπραξης που οφείλονται στην ΕΤΕπ μετά την καταβολή των οφειλόμενων στο Ταμείο προστίμων. Το 2011 και 2010 η Επιτροπή δεν κατέγραψε απομειώσεις σχετικά με τα κρατικά ομόλογα και τα εγγυημένα κρατικά ομόλογα της ΕΕ στον ισολογισμό της ΕΕ. Δεν καταγράφηκαν απομειώσεις των ομολόγων της των κρατικών ομολόγων και των εγγυημένων κρατικών ομολόγων της Ελλάδας. Το έκθεση στον κίνδυνο αδυναμίας εξόφλησης των υποχρεώσεων του δημοσίου ανά χώρα της ΕΕ παρατίθεται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής. EL 9 EL
2.4.6. Ταμείο Εγγυήσεων: λογαριασμός οικονομικού αποτελέσματος προ της ενοποίησης Κατά τον ίδιο τρόπο με τον ισολογισμό, ο λογαριασμός οικονομικού αποτελέσματος προ της ενοποίησης καταρτίζεται για συμπερίληψη στις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις της ΕΕ. Οι κύριες προσαρμογές επεξηγούνται στη σημείωση του λογαριασμού οικονομικού αποτελέσματος προ της ενοποίησης. Ενοποιημένος λογαριασμός οικονομικού αποτελέσματος σε ευρώ 2011 2010 Έσοδα από χρηματοοικονομικές πράξεις 44.976.268,71 43.367.717,93 Έσοδα από τόκους Έσοδα από τόκους επί μετρητών και ισοδυνάμων τους 4.118.369,38 1.359.361,52 Έσοδα από τόκους επί στοιχείων ΔΠΠ 40.771.673,71 40.351.233,09 Άλλα έσοδα από τόκους 86.225,62 80.574,54 Κέρδη από την πώληση στοιχείων ΔΠΠ 1.576.548,78 Δαπάνες χρηματοοικονομικών πράξεων (2.823.717,61) (850.345,40) Ζημίες από την πώληση στοιχείων ΔΠΠ (1.940.019,61) Άλλα χρηματοοικονομικά έξοδα (883.448,14) (850.345,40) Εκ των οποίων: διαχειριστική αμοιβή (739.809,98) (715.037,50) Πλεόνασμα από μη λειτουργικές δραστηριότητες 42.152.800,96 42.517.372,53 Οικονομικό αποτέλεσμα του έτους 42.152.800,96 42.517.372,53 Σημείωση στον λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος προ της ενοποίησης: Στα «Άλλα χρηματοοικονομικά έξοδα» περιλαμβάνεται η διαχειριστική αμοιβή της ΕΤΕπ, τα έξοδα ελέγχου και τα δεδουλευμένα τέλη είσπραξης που οφείλονται στην ΕΤΕπ μετά την καταβολή των οφειλόμενων στο Ταμείο προστίμων. EL 10 EL
3. ΠΛΗΡΩΜΕΣ ΠΡΟΣ Η ΑΠΟ ΤΟ ΤΑΜΕΙΟ Στην παρούσα ενότητα περιγράφονται οι χρηματοδοτικές ροές προς ή από το Ταμείο. 3.1. Νομική βάση των πληρωμών από τον γενικό προϋπολογισμό προς το Ταμείο Ο κανονισμός για το Ταμείο τροποποιήθηκε το 2007 7 προκειμένου να διασφαλίσει την αποτελεσματικότερη χρήση των δημοσιονομικών πόρων με την τροφοδότηση του Ταμείου βάσει του παρατηρούμενου ύψους των εγγυημένων δανείων. Το ποσό-στόχος είναι το 9% των τρεχόντων δανείων και εγγυημένων δανείων, συμπεριλαμβανομένων όλων των ειδών πράξεων που καλύπτει (ΕΤΕπ, ΜΧΣ, δάνεια Ευρατόμ) εκτός ΕΕ. Η διαφορά μεταξύ του ποσού-στόχου και της αξίας των καθαρών στοιχείων ενεργητικού του Ταμείου προκύπτει από την τροφοδότηση του Ταμείου από τη γραμμή προϋπολογισμού 01040114 «Τροφοδότηση του Ταμείου Εγγυήσεων» ή την καταβολή από το Ταμείο στον προϋπολογισμό σε περίπτωση πλεονάσματος. Το ποσό που διατίθεται για τη χρηματοδότηση του Ταμείου προέρχεται από τη γραμμή προϋπολογισμού 01040114 «Τροφοδότηση του Ταμείου Εγγυήσεων» θέση 4 (Εξωτερικές σχέσεις). 3.2. Πληρωμές προς ή από τον γενικό προϋπολογισμό κατά τη διάρκεια του οικονομικού έτους 3.2.1. Τροφοδότηση του Ταμείου Βάσει των τρεχουσών εγγυημένων πράξεων ύψους 16.360,73 εκατ. ευρώ στις 31.12.2009, ποσό 138,88 εκατ. ευρώ εγγράφηκε στην γραμμή προϋπολογισμού 01040114 «Τροφοδότηση του Ταμείου Εγγυήσεων» στην κατάσταση δαπανών του γενικού προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το έτος 2011. Το ποσό αυτό καταβλήθηκε εφάπαξ από τον προϋπολογισμό στο Ταμείο στις 28 Φεβρουαρίου 2011. 3.2.2. Τόκοι από τις τοποθετήσεις των ρευστών διαθεσίμων του Ταμείου 3.2.2.1. Επενδυτική πολιτική Οι τοποθετήσεις των ρευστών διαθεσίμων του Ταμείου πραγματοποιούνται σύμφωνα με τις αρχές διαχείρισης που προβλέπονται στο παράρτημα της συμφωνίας, όπως τροποποιήθηκε από τη συμπληρωματική συμφωνία αριθ. 1 της 17 ης /23 ης Σεπτεμβρίου 1996, τη συμπληρωματική συμφωνία αριθ. 2 της 26 ης Απριλίου/8ης Μαΐου 2002, τη συμπληρωματική συμφωνία αριθ. 3 της 25 ης Φεβρουαρίου 2008 και τη συμπληρωματική συμφωνία αριθ. 4 της 9 ης Νοεμβρίου 2010. Συνεπώς, το 20% των κεφαλαίων του Ταμείου πρέπει να επενδύεται σε βραχυπρόθεσμες επενδύσεις (έως και ενός έτους). Οι επενδύσεις αυτές περιλαμβάνουν τίτλους κυμαινόμενου επιτοκίου, ανεξάρτητα από τη διάρκειά τους, καθώς και τίτλους σταθερού επιτοκίου με ανώτατη εναπομένουσα διάρκεια ενός έτους, ανεξάρτητα από την αρχική διάρκειά τους. Ο λόγος είναι ότι οι τίτλοι σταθερού επιτοκίου εξοφλούνται στη λήξη 7 Κανονισμός (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 89/2007 του Συμβουλίου, της 30 ής Ιανουαρίου 2007, για τροποποίηση του κανονισμού (ΕΚ, Ευρατόμ) αριθ. 2728/94 περί ιδρύσεως Ταμείου Εγγυήσεων για τις εξωτερικές δράσεις, ΕΕ L 22 της 31.1.2007, σ. 1. EL 11 EL
τους στο 100% της ονομαστικής τους αξίας, ενώ οι τίτλοι κυμαινόμενου επιτοκίου μπορούν να πωληθούν ανά πάσα στιγμή σε τιμή που πλησιάζει το 100%, ανεξάρτητα από την εναπομένουσα διάρκειά τους. Προκειμένου να διατηρηθεί η ισορροπία μεταξύ των διαφόρων μέσων εξασφάλισης της απαιτούμενης ρευστότητας, ένα ελάχιστο ποσό 100 εκατ. ευρώ τηρείται σε μέσα χρηματαγοράς, ιδίως τραπεζικές καταθέσεις. Ο κατάλογος των τραπεζών που είναι εξουσιοδοτημένες να δέχονται τις καταθέσεις καταρτίζεται κατόπιν κοινής συμφωνίας μεταξύ της Επιτροπής και της ΕΤΕπ. Ο κατάλογος αναθεωρείται σε τακτική βάση υπό το πρίσμα των μεταβολών στην πιστοληπτική διαβάθμιση των τραπεζών. Διαθέτουν όλες αξιολόγηση πιστοληπτικής ικανότητας από την Moody's τουλάχιστον Ρ1 για τις βραχυπρόθεσμες επενδύσεις ή ισοδύναμη αξιολόγηση από την Standard & Poor s ή την Fitch. Οι τοποθετήσεις που πραγματοποιούνται σε αυτές διέπονται από κανόνες που αποσκοπούν στην εξασφάλιση ανταγωνιστικής απόδοσης και αποφυγής της συγκέντρωσης των κινδύνων. 3.2.2.2. Αποτελέσματα Σε ένα δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, η απόδοση του Ταμείου σε απόλυτες τιμές ανήλθε σε +0,7157%. Οι χρηματοπιστωτικές αγορές επηρεάστηκαν κυρίως το 2011 από την παρατεινόμενη κρίση του δημόσιου χρέους στην Ευρώπη. Οι συνθήκες στις χρηματοπιστωτικές αγορές επιδεινώθηκαν δραματικά κατά τη θερινή περίοδο λόγω των προβλημάτων δημόσιου χρέους στη ζώνη ευρώ, παρά τις συζητήσεις για επέκταση του μηχανισμού διάσωσης της ΕΕ, τη θέσπιση μόνιμου μηχανισμού αντιμετώπισης κρίσεων που θα ξεκινήσει στα μέσα του 2013 (συνεπώς μεταφέρθηκε στα μέσα του 2012) και εντατικές προσπάθειες για την επίλυση των προβλημάτων χρηματοδότησης της Ελλάδας. Τα ασφάλιστρα κινδύνου και τα επιτόκια των κρατικών ομολόγων αυξήθηκαν το 2011 κυρίως για χώρες στην περιφέρεια της ζώνης ευρώ. Κατά συνέπεια, τα αποτελέσματα του Ταμείου ήταν πολύ ευμετάβλητα κατά τη διάρκεια του έτους και επηρεάστηκαν έντονα από την αβεβαιότητα και τη μεταβλητότητα που πλήττουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Το χαρτοφυλάκιο εμφάνισε χαμηλότερες επιδόσεις από το σημείο αναφοράς 8 κατά (138,85) μονάδες βάσης (βλέπε τμήμα 2.4. του εγγράφου εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής «Επιδόσεις» για περισσότερες λεπτομέρειες) κυρίως λόγω της μείωσης της χρηματιστηριακής αξίας των ελληνικών ομολόγων στο χαρτοφυλάκιο 9. 3.2.2.3. Έσοδα από χρηματοοικονομικές πράξεις Το 2011, τα έσοδα από τόκους σε μετρητά ή ισοδύναμα μετρητών των τρεχούμενων λογαριασμών του Ταμείου Εγγυήσεων και από επενδύσεις σε τίτλους ανήλθαν συνολικά σε 44.976.268,71 ευρώ, που κατανέμονται ως εξής: 8 9 Λόγω ανεπαρκών αξιολογήσεων, τα ομόλογα της Ελλάδας και της Πορτογαλίας δεν αντιπροσωπεύονται στο σημείο αναφοράς. Λόγω ανεπαρκών αξιολογήσεων, τα ομόλογα της Ελλάδας και της Πορτογαλίας δεν αντιπροσωπεύονται στο σημείο αναφοράς. EL 12 EL
Περιγραφή: 2011 2010 Έσοδα από τόκους επί μετρητών και ισοδυνάμων τους 4.118.369,38 1.359.361,52 εισπραχθέντες τόκοι επί βραχυπρόθεσμων καταθέσεων 3.797.877,59 1.253.213,48 μεταβολή στους δεδουλευμένους τόκους επί βραχυπρόθεσμων καταθέσεων 302.578,68 91.363,69 τόκοι στους τρεχούμενους τραπεζικούς λογαριασμούς 17.913,11 14.784,35 Έσοδα από τόκους επί στοιχείων ΔΠΠ 40.771.673,71 40.351.233,09 εισπραχθέντες τόκοι - διαθέσιμοι προς πώληση τίτλοι 41.853.323,85 39.633.686,93 μεταβολή στους δεδουλευμένους τόκους - διαθέσιμοι προς πώληση τίτλοι (650.729,87) 1.396.474,35 υπό/υπέρ το άρτιο (430.920,27) (678.928,19) Έσοδα από δανειοδοτικές δραστηριότητες χρεογράφων 86.225,62 80.574,54 Κέρδη από την πώληση χρηματοοικονομικών στοιχείων ενεργητικού - 1.576.548,78 Τόκοι από τις τοποθετήσεις των ρευστών διαθεσίμων του Ταμείου 44.976.268,71 43.367.717,93 Οι τόκοι αυτοί περιλαμβάνονται στα αποτελέσματα του οικονομικού έτους. 3.2.2.4. Δαπάνες χρηματοοικονομικών πράξεων Οι δαπάνες χρηματοοικονομικών πράξεων ανέρχονται στα 2.823.717,61 ευρώ εκ των οποίων 1.940.019,61 ευρώ σχετίζονται με ζημίες από τις πωλήσεις των διαθέσιμων προς πώληση στοιχείων ενεργητικού. Οι υπόλοιπες περιλαμβάνουν τα διαχειριστικά τέλη της ΕΤΕπ αξίας 739.809,98 ευρώ, άλλα χρηματοοικονομικά έξοδα αξίας 111.527,16 ευρώ και αμοιβές εξωτερικού ελέγχου αξίας 32.111,00 ευρώ. 4. ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΑΜΕΙΟΥ Οι υποχρεώσεις του Ταμείου αντιστοιχούν σε όλες τις χρηματοδοτικές δεσμεύσεις που έχει αναλάβει το Ταμείο EL 13 EL
4.1. Πληρωμές για αθέτηση υποχρεώσεων Το 2011 δεν υπήρξαν καταπτώσεις εγγυήσεων στο Ταμείο σχετικά με αθετήσεις υποχρεώσεων. Πιθανές καταπτώσεις εγγυήσεων στο Ταμείο Εγγυήσεων λόγω μη καταβολής πληρωμών Μετά την επιδείνωση της κατάστασης στη Συρία εξαιτίας των σοβαρών παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών, το Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων της 23 ης Μαΐου 2011 αποφάσισε να αναστείλει όλες τις προπαρασκευαστικές εργασίες σε σχέση με τα νέα προγράμματα διμερούς συνεργασίας και να αναστείλει τα υπό εξέλιξη διμερή προγράμματα με τις αρχές της Συρίας στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Γειτονίας και Εταιρικής Σχέσης (ΕΜΓΕΣ) και του προγράμματος MEDA. Επιπλέον, το Συμβούλιο κάλεσε την ΕΤΕπ να μην εγκρίνει νέες χρηματοδοτικές πράξεις στη Συρία. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στο ψήφισμά του στις 7 Ιουλίου 2011 επικρότησε τα συμπεράσματα του Συμβουλίου να επιβάλει περιοριστικά μέτρα στη Συρία, καθώς και την αναστολή νέων πράξεων της ΕΤΕπ στη χώρα αυτή. Επιπροσθέτως, το Συμβούλιο αποφάσισε στις 14 Νοεμβρίου 2011 να απαγορεύσει τις εκταμιεύσεις από την ΕΤΕπ σε σχέση με υφιστάμενες δανειακές συμφωνίες μεταξύ της Συρίας και της ΕΤΕπ, καθώς και να αναστείλει τις συμβάσεις τεχνικής βοήθειας της ΕΤΕπ για κρατικά προγράμματα στη Συρία. Η απόφαση εδραιώθηκε στη συνέχεια με την απόφαση 2011/782/ΚΕΠΠΑ της 1 ης Δεκεμβρίου 2011 και τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 36/2012 της 18 ης Ιανουαρίου 2012. Γεγονός μετά την ημερομηνία κοινοποίησης Στις 29 Φεβρουαρίου 2012, η Επιτροπή ενημερώθηκε ότι ένα συνολικό ποσό περίπου 15,4 εκατ. ευρώ για αποπληρωμή δανείων που χορηγήθηκε στην Αραβική Δημοκρατία της Συρίας για τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο 2011 παραμένει απλήρωτο. Επομένως, το Ταμείο θα μπορούσε να αναμένει να δεχτεί καταπτώσεις εγγυήσεων για να καλύψει τις αποπληρωμές των εν λόγω δανείων κατά τη διάρκεια του πρώτου εξαμήνου του 2012 εάν η τράπεζα δεν εισπράξει τα οφειλόμενα ποσά από την Αραβική Δημοκρατία της Συρίας. 4.2. Αμοιβή της ΕΤΕπ Η δεύτερη συμπληρωματική συμφωνία που υπεγράφη στις 26 Απριλίου και στις 8 Μαΐου 2002 προβλέπει ότι η αμοιβή της τράπεζας υπολογίζεται με την εφαρμογή σε κάθε διαδοχικό τμήμα των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου της φθίνουσας ετήσιας προμήθειας που αντιστοιχεί σε κάθε ένα από αυτά. Η αμοιβή αυτή υπολογίζεται με βάση τον ετήσιο μέσο όρο των περιουσιακών στοιχείων του Ταμείου. Η αμοιβή της Τράπεζας για το 2011 ορίστηκε σε 739.809,98 ευρώ και εγγράφηκε στο λογαριασμό οικονομικού αποτελέσματος και στους μεταβατικούς λογαριασμούς (παθητικού) του ισολογισμού. EL 14 EL