Πιλόττα Εισαγωγή Η Πιλόττα είναι ένα πολύ δημοφιλές επιτραπέζιο παιγνίδι με τράπουλα που παίζεται με ιδιαίτερο τρόπο στην Κύπρο, αλλά παραδόξως, όχι ευρέως στην Ελλάδα. Η Πιλόττα μοιάζει αρκετά με το πολύ γνωστό παιγνίδιbridge αλλά με διαφορές, ιδιαίτερα η Κυπριακή έκδοση. Η λέξη προέρχεται από το εξαιρετικά όμοιο γαλλικό παιγνίδι Belote και το Βαλκανικό Belot από τα οποία μάλλον και προέρχεται. Περισσότερες πληροφορίες για το πώς έφτασε στην Κύπρο διερευνόνται. Η πιο κάτω είναι μια εκ των εκδόσεων που παίζεται αλλά είναι η, ίσως, πλέον διαδεδομένη και συνήθως αποκαλείται παλαριστή. Το παιγνίδι παίζεται με 2, 3 ή 4 παίχτες αλλά το πιο διασκεδαστικό και σαφέστατα, το πιο ενδιαφέρον, είναι το τελευταίο, το οποιο παίζεται ανα 2 ζεύγη ( σύντροφικό). Θεωρείται κάπως περίπλοκο παιχνίδι λόγω μερικών σημαντικών εξαιρέσεων στους κανόνες βασικής ροής, αλλά αυτό το κάνει και ενδιαφέρον. H Τράπουλα Η Πιλόττα παίζεται με 32 χαρτιά, και συγκεκριμένα όλες τις φυλές με τιμή 7, 8, 9, 10, J, Q, K, και A. Η φυλή είναι πολύ σημαντική στην πιλόττα. Θα χρησιμοποιούνται τις κυπριακές λέξεις για ολόκληρο το κείμενο. Οπότε, οι φυλές είναι Κούπα (Hearts), Πίκα (Spades), Καρώ (Diamonds) και Σπαθκιά (Clubs). O Σκοπός Τα διάφορα χαρτιά, ανα παιχνίδι, έχουν κάποιους πόντους (βαθμούς). Όσο περισσότερους πόντους έχει ένα χαρτί, τόσο πιο δυνατό είναι, εκτός από περιπτώσεις που θα αναφερθούν στο τμήμα " Πόντοι ". Οι σύντροφοι κάθονται απέναντί ο ένας στον άλλο και προσπαθούν να συγκεντρώσουν όσους περισσότερους πόντους μπορούν σε σχέση με το αντίπαλο ζευγάρι. Οι πόντοι 1
μετρούνται αθροιστικά ανα παιγνίδι. Μπορούν να παιχτούν αρκετά παιχνίδια μέχρι μια εκ των δύο ομάδων συγκεντρώσει ένα προκαθορισμένο ποσό πόντων, συνήθως 301 ή 351. To Παιχνίδι Ο παίχτης ο οποίος αποφασίστηκε να μοιράσει ανακατεύει τα χαρτιά και μοιράζει (αντίθετα από τους δείκτες του ρολογιού) 3 χαρτιά στον κάθε παίχτη, μετά 2 και τέλος άλλα 3, σύνολο 8. Στο επόμενο παιχνίδι θα μοιράσει ο παίχτης στην επόμενη θέση και ούτω καθ'εξής. Στη συνέχεια, η ομάδα που παίζει πρώτη, και πιο συγκεκριμένα ο παίχτης ο οποίος πρώτος πήρε χαρτιά, πρέπει να ποντάρει ( μιλήσει) εξ'ου και το "παλαριστή". Το ποντάρισμα είναι βασικό μέρος της στρατηγικής του παιχνιδιού και θα σχολιαστεί στο τμήμα " Ποντάρισμα ". Ο παίχτης ουσιαστικά εκτιμά πόσους πόντους μπορεί να συγκεντρώσει βλέποντας τα χαρτιά του. Υπάρχει ένα ελάχιστο όριο πονταρίσματος καθώς ο νικητής δεν μπορεί να έχει λιγότερους των μισών καθαρών πόντων της πιλόττας. Καθαροί, είναι οι πόντοι που προέρχονται από τους πόντους των χαρτιών και όχι από δηλώσεις όπως φαίνεται στο τμήμα " Πόντοι". Εντούτοις, στο μίλημα ο παίχτης μπορεί να λάβει υπ' όψιν τις δηλώσεις. Το ποντάρισμα συνεχίζεται αυξητικά ή οι παίχτες μπορούν να πάνε πάσο, άρα να μην αυξήσουν το ποντάρισμα. Όταν όλοι οι παίχτες έχουν μιλήσει και το ποντάρισμα δεν έχει αυξηθεί τότε η ομάδα που αύξησε το ποντάρισμα τελευταία έχει το παιγνίδι, και οφείλει να συγκεντρώσει τουλάχιστο (μεγαλύτερο ή ίσο) τους πόντους που έχει ποντάρει συμπεριλαμβανομένων καθαρών πόντων και δηλώσεων. Όταν ο παίχτης έχει σειρά τοποθετεί ένα χαρτί στο τραπέζι. Διαδοχικά και οι υπόλοιποι παίχτες. Στο τέλος, ο παίχτης ο οποίος τοποθέτησε το πιο δυνατό χαρτί συλλέγει και τα τέσσερά χαρτιά και δικαιούται όλους τους πόντους τους, Αυτή η σειρά ονομάζεται μπάζα. Ιεραρχικά η πιλόττα αποτελείται, όπως τονίστηκε, από πολλά παιχνίδια τα οποία αποτελούνται από οχτώ μπάζες το καθένα. Oi Πόντοι Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της πιλόττας είναι ότι η ομάδα που τελικά θα αποφασίσει το ψηλότερο ποντάρισμα, καθορίζει και μια εκ των τεσσάρων φυλών να είναι η ξεχωριστή φυλή ή τα κόζια. Η φυλή που είναι τα κόζια έχει μεγαλύτερη δύναμη από τα υπόλοιπα φύλα. Όπως τονίσαμε, δυνατότερο χαρτί είναι αυτό με τους περισσότερους πόντους, στην περίπτωση όμως των κοζιών, αν ένα χαρτί δεν έχει πόντους αλλά ανήκει στη φυλή των κοζιών είναι δυνατότερο από οποιοδήποτε άλλο χαρτί άλλης φυλής ακόμα και αν αυτό έχει πόντους. Πιο κάτω αναφέρουμε τη σειρά από το πιο δυνατό, στο λιγότερο δυνατό χαρτί. Πρώτα τα κόζια. 2
Κόζια: J = 20, 9 = 14, A = 11, 10 = 10, K = 4, Q = 3, 8 = 0, 7 = 0 Άλλες φυλές: Α = 11, 10 = 10, K = 4, Q = 3, J = 2, 9 = 0, 8 = 0, 7=0 Δηλώσεις: Κανονική σειρά για δηλώσεις είναι: A, K, Q, J, 10, 9, 8, 7. 1. Θκιακοσιάρι: Τέσσερις βαλέδες 200 2. Εκατόν Πενήντα: Τέσσερα εννιάρια, 150 3. Εκατοστάρι: Τέσσερις ρηγάδες, ντάμες ή άσσοι, 100 4. Πενήντα: Τέσσερα συνεχόμενα χαρτιά της ίδιας φυλής συμπεριλαμβανομένων των κοζιών, 50. Η σειρά είναι κανονική (από 7..Α) όταν πρόκειται για πενηντάρι. 5. Τρίτη: Τρία συνεχόμενα όπως στο (4) 6. Πιλόττα: Ντάμα και ρήγας από τη φυλή των κοζιών (Q+K), 20 Τέλος, η ομάδα που κερδίζει την τελευταία μπάζα παίρνει ένα επιπλέον ποσό πόντων που ονομάζεται το πίσω και αξίζει 10 πόντους. Ανήκει στους κανονικούς πόντους της πιλόττας. Ένα σημαντικό σημείο στις δηλώσεις είναι ότι αυτές που τελικά μετράνε είναι αυτές που ανήκουν στην ομάδα με τη μεγαλύτερη δήλωση. Οι υπόλοιπες δεν λαμβάνονται υπ'όψιν. Υπάρχει δηλαδή περίπτωση μια δήλωση να ακυρώσει μια άλλη, μικρότερη. Η σειρά είναι όπως πιο πάνω. Εξαίρεση αποτελεί η δήλωση πιλόττα η οποία μετράει πάντοτε σε όποια ομάδα και αν ανήκει. Επίσης, ενώ οι δηλώσεις δεν μπορούν να αλληλοκαλύπτονται, η δήλωση πιλόττα μπορεί να καλύπτεται από άλλη δήλωση π.χ. τρίτη Q+K +A (20+20) ή πενηντάρι J+ Q+K+A (50+20). H Βαθμολόγηση Συνολικά οι πόντοι είναι 162 και κάνοντας τους υπολογισμούς, πρέπει η νικήτρια ομάδα να συγκεντρώσει τουλάχιστο 80. Αν δεν τα καταφέρει και πάλιν είναι πιθανό να κερδίσει με χρήση των δηλώσεων. Το ποντάρισμα αυξάνεται αν 10 πόντους τουλάχιστο σε κάθε μίλημα. Για ευκολία, αντί για 80, 90 κλπ κάαποτε χρησιμοποιούνται τα 8, 9 Στο άθροισμα των πόντων (μέχρι π.χ. τα 351) μετρούνται οι δεκάδες των πόντων. Μια ομάδα που κερδίζει, λαμβάνει όλους τους πόντους που έχει ποντάρει συν τις δηλώσεις συν τους πόντους που τελικά κέρδισε. Εάν η ομάδα που πόνταρε, χάσει, τότε λαμβάνει 0 πόντους, και χάνει όλες τις δηλώσεις που χρεώνονται στην αντίπαλη ομάδα, συμπεριλαμβανομένων και όλων των πόντων στην πιλόττα. Παράδειγμα: Σε ένα παιχνίδι χωρίς δηλώσεις η μια ομάδα πόνταρε 8 (ή 80) και συγκέντρωσε 100 και η άλλη 63. Όποτε γράφονται η πρώτη 10+8 = 18 και η δεύτερη 6. Αν η πρώτη ομάδα χάσει (δηλαδή συγκεντρώσει λιγότερους από 83 πόντους), τότε η δεύτερή ομάδα θα πάρει 8+16 = 24 ενώ η πρώτη, 0. Όταν το παιχνίδι είναι "κλειστό" η ομάδα που το κερδίζει διπλασιάζει τους πόντους που δηλώθηκαν και επιπλέον αυτούς που δηλώθηκαν και η χαμένη ομάδα δεν παίρνει πόντους.το ίδιο συμβαίνει και στην περίπτωση που η πρώτη ομάδα έχει 3
"ξανακλειδώσει" το παιγνίδι με την διαφορά ότι οι δηλωμένοι πόντοι τετραπλασιάζονται συν 16 συν οι δηλώσεις. To Ποντάρισμα- Άνοιγμα - Παλάρισμα Ίσως το πιο ενδιαφέρον και προκλητικό μέρος του παιγνιδιού. Γίνεται σε διάφορες εκδοχές οι πιο κοινή των οποίων παρουσιάζεται πιο κάτω. Όπως έχουμε αναφέρει, το ποντάρισμα ξεκινά από το ελάχιστο όριο δηλαδή 8 (80) πόντους. Η πιλότα είναι ΣΥΝΤΡΟΦΙΚΟ παιχνίδι. Από το γεγονός αυτό προκύπτει το θεμελιώδες αξίωμα: Κάθε κίνηση του παίκτη (άνοιγμα, ανέβασμα, δήλωση, κλπ) θα πρέπει να στέλλει το σωστό μήνυμα στον σύντροφό του. Αυτή την αρχή θα πρέπει να την έχει συνεχώς στο μυαλό του ο παίκτης, αν θέλει να παίζει σωστά και να απολαμβάνει ταυτόχρονα το παιχνίδι. Πιο κάτω θα αναφέρουμε ορισμένους κανόνες. Κάποιοι είναι απαράβατοι, υπάρχουν όμως και εξαιρέσεις. Ανοιγμα. Καταρχή να εξηγήσουμε πως άλλο είναι το άνοιγμα και άλλο η απάντηση σε άνοιγμα που έκανε αντίπαλος. Ανοίγω σημαίνει πως κάνω πρώτος εγώ κάποια πρόταση, πχ 90 καρά, ενώ απαντώ σε άνοιγμα σημαίνει πως εγώ κάνω αντιπρόταση σε αντίπαλο που άνοιξε πριν απο μένα. Σε κάθε περίπτωση ισχύουν διαφορετικοι κανόνες. Τυπικά ανοίγματα: α) Ανοιγμα 80. Με αυτό στέλλω το μήνυμα στον σύντροφο μου ότι μου λείπει κόζι: ο βαλές ή το 9. Αυτός, άν έχει το κόζι που μου λείπει, οφείλει να το βάλει,έστω και άν ο επόμενος μου (αντίπαλος) ανεβάσει το παιχνίδι. Ακόμα και σέκο αν έχει το 9, θα πρέπει να το βάλει. Διαφορετικά, παραβιάζει το θεμελιώδες αξίωμα της συνεννόησης με τον σύντροφο του. Ταυτόχρονα, αν έχει άσσο ή ασσους, οφείλει να τους βάλει, δηλ. 1 πόντο για τον βαλέ ή το 9, και 1 πόντο επιπλέον για κάθε ασσο. Εδώ, μπορει να μή βάλει όλους τους άσσους, άν ο αντίπαλος είχε ανεβάσει το παιχνίδι σε κρίσιμο σημείο. β) Ανοιγμα 90. Αυτό σημαίνει πως δέν μου λείπει κόζι και ζητώ από τον σύντροφο μου άσσους. γ) Ανοιγμα 100. Σπάνια περίπτωση, εισηγούμαστε να αποφεύγεται. δ) Ανοιγμα 110 ή 120 δεν σημαίνει τίποτε για τον σύντροφο. Να αποφεύγεται. ε) Ανοιγμα 130. Σημαίνει πως έχω 50 αρι, αλλά μου λείπει κόζι- βαλές ή 9. Αναμένω από τον σύντροφο,άν το έχει, να το βάλει μαζί με τυχόν άσσους που έχει. ζ) Ανοιγμα 140. Εχω 50 αρι και δεν μου λείπει κόζι.ζητώ άσσους. Αν ο συν μου βάλει 1 άσσο και ξαναζητήσω, θα πρέπει να μου βάλει και τη βερτίνα εκείνου του άσσου, αν την έχει. 4
η) Ανοιγμα 150. Εχω 4-9αρια. (Τίποτε άλλο δεν μπορεί να σημαίνει το άνοιγμα 150. Κάποιοι ανοίγουν 150 τις 4 Δάμες ή τους 4 Ρηγαίους ή τις 4 Δέκες!!! Τεράστιο λάθος.) Πιθανό να έχω και τον βαλέ. Ο συν μου, θα μου βάλει τον βαλέ- αν είναι αυτος που τον έχει ή άσσους. θ) Ανοιγμα 160. Εχω 4 άσσους. Εδώ τα πράγματα θέλου προσεκτικό χειρισμό.καταρχή να πούμε πως είναι ανόητο να πασάρω τους 4 άσσους, με οποιαδήποτε πρόφαση. Λοιπόν, τί κάνει ο συντροφός μου; Αν έχει τον βαλέ ή το 9, θα τα βάλει. Αν έχει καλύτερο άνοιγμα θα το γυρίσει. Αν δεν έχει τίποτε από αυτά δνε θα πει πάσο. Θα μου βάλει 1 πόντο, οπότε εγώ θα πω δώσω την τελική απάντηση, που θα είναι το ύψος του παιχνιδιού που μπορώ να ανέβω. ι) Ανοιγμα 220. Εχω 4 βαλέους. Ζητώ το 9 και άσσους. κ) Ανοιγμα 230. Εχω τους βαλέους και το 9. Ζητώ άσσους. λ) Ανοιγμα 250. Δηλώνω καπό από μόνος μου, χωρίς τη βοήθεια του συν μου. Το μόνο που μπορεί να κάνει, είνα να βάλει 2 πόντους άν έχει την πιλόττα. μ) Αν έχω καπό με δήλωση - πιλόττα, 50αρι ανίκητο ή 100αρι ανίκητο -τότε τα προσθέτω στο 250.Προσοχή στον υπολογισμό του ανίκητου 100 αριου.θα πρέπει να έχω στα χαρτιά μου άσσο, βερτίνα, ρήγα, δάμα, 9αρι. Μπορεί να κρατώ 8 κόζια και να μου λείπει το 9αρι και ο αντίπαλος να έχει 4-9αρια! Μπλόφα Είναι σημαντικό οι παίκτες να γνωρίζουν ότι όπως και σε άλλα παιγνίδια τράπουλας υπάρχει και το μπλοφάρισμα το ίδιο συμβαίνει και στην πιλόττα με διάφορους τρόπους π.χ. στο αρχικό στάδιο όταν αυξάνεται διαδοχικά το ποντάρισμα με στόχο να παραπλανηθούν οι αντίπαλοι να αυξήσουν το ποντάρισμα πέραν αυτού που μπορεί να επιτευχθεί, το άνοιγμα στον δεύτερο γύρο από παίχτη ο οποίος προηγουμένως πήγε πάσο ενώ είχε δήλωση με στόχο να δεχθεί "κλείσιμο" από τους αντιπάλους και έτσι να διπλασιάσει το ποντάρισμα του, ακόμη και κατά την διάρκεια του παιγνιδιού με διάφορους τρόπους. Το παιχνίδι της πιλόττας χρειάζεται πολλή προσοχή και κυρίως συγκέντρωση όταν αυξάνεται το ποντάρισμα με στόχο να αντιληφθεί κάποιος την δύναμη των αντιπάλων. 5