1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Η διαδικασία σύνταξης, έγκρισης και εφαρμογής Ολοκληρωμένου Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων έχει θεσμοθετηθεί με την Οδηγία 91/156/ΕΟΚ, η οποία τροποποίησε την Οδηγία 75/442/ΕΟΚ «Περί στερεών αποβλήτων». Επίσης, η Οδηγία για τα Απόβλητα 2008/98/ΕΚ προβλέπει την κατάρτιση Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (Άρθρο 28). Σημειώνεται ότι η Οδηγία 2008/98/ΕΚ καταργεί τις Οδηγίες 75/439/ΕΟΚ, 91/689/ΕΟΚ και 2006/12/ΕΚ από τη 12 η Δεκεμβρίου 2010 και καλεί τα κράτη μέλη να συμμορφωθούν έως τις 12 Δεκεμβρίου 2010. Σε εθνικό επίπεδο, με την ΚΥΑ 50910/2727/2003 (ΦΕΚ B 1909/22.12.2003) «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης», πραγματοποιήθηκε η εναρμόνιση της Οδηγίας 91/156/ΕΟΚ με την ελληνική νομοθεσία, ενώ η ενσωμάτωση της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ στο ελληνικό δίκαιο πραγματοποιήθηκε με το Νόμο 4042/2012 Ποινική προστασία του περιβάλλοντος Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής.. Στην προαναφερθείσα ΚΥΑ καθορίζονται οι στόχοι και οι αρχές της διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, καθώς και οι προδιαγραφές του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) αλλά και των Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Επιπλέον καθορίζονται οι υπόχρεοι φορείς για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων (ΦοΔΣΑ) καθώς και μέτρα για την αποκατάσταση και αξιοποίηση των χώρων διάθεσης. Ο Σχεδιασμός Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων που παράγονται σε μια γεωγραφική περιοχή πρέπει να στηρίζεται στις εξής παραμέτρους: Τις προτεραιότητες της σχετικής περιβαλλοντικής πολιτικής και νομοθεσίας που είναι με σειρά ιεράρχησης: (i) η πρόληψη, (ii) η προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση, (iii) η ανακύκλωση, (iv) άλλου είδους ανάκτηση π.χ. ανάκτηση ενέργειας και (v) η ασφαλής τελική διάθεση σε οργανωμένους χώρους υγειονομικής ταφής. Τα ειδικά χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες της περιοχής (π.χ. γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά, εποχιακές διακυμάνσεις αναφορικά με τις παραγόμενες ποσότητες απορριμμάτων, διαθεσιμότητα χώρων για τη διαχείριση των απορριμμάτων, κλίμακα εξυπηρετούμενων περιοχών, ποιότητα περιβαλλοντικών αποδεκτών, αναγκαιότητα συνεργασίας με όμορους δήμους, κ.λπ.). Απρίλιος 2012 1-1
Τις τρέχουσες εξελίξεις σε διεθνές επίπεδο σχετικά με τις μεθόδους, τις τεχνικές και τις τεχνολογίες που αναπτύσσονται για την επεξεργασία των στερεών αποβλήτων. Για κάθε Περιφέρεια της χώρας καταρτίζεται Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ). Το ΠΕΣΔΑ εξειδικεύει τις γενικές κατευθύνσεις που περιέχονται στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) και αποσκοπεί στην επιλογή των περιοχών που συγκροτούν τις ενότητες διαχείρισης στερεών αποβλήτων (διαχειριστικές ενότητες), στον καθορισμό των μεθόδων διαχείρισης που πρέπει να εφαρμόζονται σε κάθε διαχειριστική ενότητα και στην εξειδίκευση συγκεκριμένων μέτρων, όρων και περιορισμών για την επίτευξη των στρατηγικών και ποσοτικών στόχων που καθορίζονται στον ΕΣΔΑ. Για την εξειδίκευση και υλοποίηση των στόχων και των δράσεων των ΠΕΣΔΑ και ειδικότερα για την προσωρινή αποθήκευση, μεταφόρτωση, αξιοποίηση και διάθεση των στερεών αποβλήτων, αρμόδιοι φορείς είναι οι ΦοΔΣΑ. 1.2. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΡΗΤΗΣ Αντικείμενο του Περιφερειακού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων της Περιφέρειας Κρήτης είναι: Η αναθεώρηση επικαιροποίηση του εγκεκριμένου ΠΕ.Σ.Δ.Α. λαμβάνοντας υπόψη κυρίως νεότερα θεσμικά, νομοθετικά, περιβαλλοντικά και οικονομικά δεδομένα και τα δρομολογημένα έργα με ιδιαίτερη έμφαση στην επίτευξη ποιοτικών και ποσοτικών στόχων για τη μείωση των αποβλήτων προς τελική διάθεση και την επεξεργασία του οργανικού κλάσματος. Η επικαιροποίηση της υφιστάμενης κατάστασης για την προέλευση, ποσότητα και ποιότητα των αποβλήτων και πρόβλεψη σε χρονικό ορίζοντα 20-ετίας. Η διαμόρφωση προτάσεων και το πλαίσιο διαχείρισης των αποβλήτων συσκευασίας, υλικών και των οργανικών αποβλήτων, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη κείμενη νομοθεσία. Η διαμόρφωση προτάσεων και το πλαίσιο διαχείρισης των ειδικών αποβλήτων. Ο προσδιορισμός των απαιτούμενων δράσεων και έργων για την ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών αποβλήτων. Η επικαιροποίηση των προτάσεων για τη λειτουργία των ΦοΔΣΑ σύμφωνα με το Νόμο 3852/2010 Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης όπως ισχύει. Απρίλιος 2012 1-2
Ένα ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης στερεών αποβλήτων σε επίπεδο Περιφέρειας θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τόσο την Οδηγία για τα απόβλητα 2008/98/ΕΕ όσο και την ΚΥΑ 50910/2727/2003. Η προαναφερθείσα ΚΥΑ καθώς και η Οδηγία 2008/98/ΕΚ όπως έχει ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο με το Νόμο 4042/2012, αποτελούν το ισχύον εθνικό νομοθετικό πλαίσιο για τους ΕΣΔΑ και ΠΕΣΔΑ, Σύμφωνα με τα παραπάνω το ολοκληρωμένο σχέδιο διαχείρισης στερεών αποβλήτων σε επίπεδο περιφέρειας θα πρέπει να περιλαμβάνει: Ι. Πλήρη αποτύπωση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης σχετικά με τον τύπο, την ποσότητα και την πηγή των παραγόμενων αποβλήτων και εκτίμηση των μελλοντικά παραγομένων ποσοτήτων. ΙΙ. Πλήρη αποτύπωση και ανάλυση της υπάρχουσας κατάστασης όσον αφορά στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων (υπάρχοντα έργα - υποδομές) καθώς και εκτίμηση των απαραίτητων μέτρων που πρέπει να ληφθούν για την προετοιμασία προς επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση και διάθεση των αποβλήτων. ΙΙΙ. Καταγραφή των υφιστάμενων προγραμμάτων συλλογής των στερεών αποβλήτων και των μεγάλων εγκαταστάσεων διάθεσης και ανάκτησης καθώς και των ρυθμίσεων για τις ειδικές ροές αποβλήτων (ελαστικά, ηλεκτρικές στήλες και συσσωρευτές, οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους, απόβλητα ορυκτέλαια, επικίνδυνα απόβλητα κ.α.). IV. Εκτίμηση και αξιολόγηση των αναγκών για ανάπτυξη νέων προγραμμάτων συλλογής, για το κλείσιμο υφιστάμενων εγκαταστάσεων αποβλήτων, καθώς και για πρόσθετες υποδομές των εγκαταστάσεων επεξεργασίας αποβλήτων, εφόσον απαιτείται. Από τα παραπάνω τελικά θα προταθούν αναλυτικά τα έργα και δράσεις που απαιτούνται προκειμένου να εκπληρωθούν οι στόχοι του ΠΕΣΔΑ. V. Συλλογή επαρκών στοιχείων και πληροφοριών σχετικά με τη δυναμικότητα των μελλοντικών εγκαταστάσεων διάθεσης ή των μεγάλων εγκαταστάσεων ανάκτησης. Απρίλιος 2012 1-3
VΙ. Προτάσεις σχετικά με την ανάπτυξη συστημάτων ανάκτησης υλικών που περιέχονται στα απόβλητα με σκοπό την ανακύκλωση ή/και την επαναχρησιμοποίησή τους, στα πλαίσια εφαρμογής των προτεραιοτήτων της Οδηγίας 2008/98/ΕΕ για τα Απόβλητα. Οι προτάσεις σχετικά με την ανάπτυξη συστημάτων ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης θα έχουν ως στόχο (α) την καθιέρωση ξεχωριστής συλλογής για το χαρτί, το μέταλλο, το πλαστικό και το γυαλί έως το 2015 (Άρθρο 12, Οδηγία 2008/98/ΕΚ) και (β) την επίτευξη των ποσοτικών στόχων που θέτει η νέα Οδηγία και συγκεκριμένα: έως το 2020: θα πρέπει η ποσότητα για επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση του χαρτιού, των μετάλλων, των πλαστικών και του γυαλιού να αυξηθεί στο 50% της συνολικής (κατά βάρος) ποσότητας. έως το 2020: θα πρέπει η ποσότητα για επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση και η ανάκτηση άλλων υλικών όπως μη επικίνδυνα απόβλητα από κατασκευές και κατεδαφίσεις να αυξηθεί στο 70% της συνολικής (κατά βάρος) ποσότητας. Σύμφωνα με το άρθρο 24 του Νόμου 2939/2001 όπως τροποποιήθηκε από το Νόμο 3854/2010, την ευθύνη για το σχεδιασμό, την εφαρμογή και το συντονισμό των δραστηριοτήτων για την ανάκτηση υλικών σε κεντρικό επίπεδο έχει ο «Εθνικός Οργανισμός Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων - Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π». VΙΙ. Προώθηση ολοκληρωμένων συστημάτων με στόχο την επίτευξη των ποσοτικών στόχων που θέτει η ΚΥΑ 29407/3508/2002 (ΦΕΚ 1572 B) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων» η οποία εναρμονίζει την Οδηγία 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής στο ελληνικό δίκαιο και σύμφωνα με την οποία: Μέχρι 16 Ιουλίου του 2010, τα βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα που προορίζονται για τελική διάθεση σε χώρους ταφής πρέπει να μειωθούν στο 75% της συνολικής (κατά βάρος) ποσότητας των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων που είχαν παραχθεί το 1995. Μέχρι 16 Ιουλίου του 2013, τα βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα που προορίζονται για χώρους ταφής πρέπει να μειωθούν στο 50% της συνολικής (κατά βάρος) ποσότητας των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων που είχαν παραχθεί το 1995. Μέχρι 16 Ιουλίου του 2020, τα βιοαποδομήσιμα αστικά απόβλητα που προορίζονται για χώρους ταφής πρέπει να μειωθούν στο 35% της συνολικής (κατά βάρος) ποσότητας των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων που είχαν παραχθεί το 1995. Οι ανωτέρω ποσοτικοί στόχοι θα επιτευχθούν, σε συμφωνία με το Άρθρο 22 της Οδηγίας 2008/98/ΕΚ, μέσω της χωριστής συλλογής των βιοαποδομήσιμων, της επεξεργασίας τους Απρίλιος 2012 1-4
κατά τρόπο που να διασφαλίζεται υψηλό επίπεδο περιβαλλοντικής προστασίας και της χρήσης των παραγόμενων προϊόντων με ασφαλή τρόπο. VΙΙΙ. Προώθηση ολοκληρωμένων συστημάτων με στόχο την επίτευξη των ποσοτικών στόχων που θέτει ο Νόμος 2939/2001 «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και άλλων προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις», όπως τροποποιήθηκε με την Υ.Α. 9268/469/2007 και τον Ν.3854/2010. Πιο συγκεκριμένα, αναφορικά με τα υλικά συσκευασίας τα οποία συλλέγονται ξεχωριστά μέσω του προγράμματος διαλογής που οργανώνει και υλοποιεί ο αρμόδιος φορέας, έχουν τεθεί οι παρακάτω ποσοτικοί στόχοι: α) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2005 το αργότερο, πρέπει να αξιοποιείται ή να αποτεφρώνεται σε εγκαταστάσεις αποτέφρωσης αποβλήτων με ανάκτηση ενέργειας τουλάχιστον το 50 % κατά βάρος των αποβλήτων συσκευασίας, ενώ θα πρέπει η ανακύκλωση συσκευασιών να είναι μεταξύ 25% τουλάχιστον και 45% το πολύ, κατά βάρος του συνόλου των αποβλήτων συσκευασίας, με ελάχιστο ποσοστό 15% κατά βάρος, για κάθε υλικό συσκευασίας. β) έως τις 31 Δεκεμβρίου 2011 το αργότερο, η αξιοποίηση ή αποτέφρωση σε εγκαταστάσεις αποτέφρωσης αποβλήτων με ανάκτηση ενέργειας θα πρέπει να είναι 60% τουλάχιστον κατά βάρος των αποβλήτων συσκευασίας, ενώ η ανακύκλωση συσκευασιών θα πρέπει να είναι μεταξύ 55% τουλάχιστον και 80% το πολύ, κατά βάρος του συνόλου των αποβλήτων συσκευασίας, με επίτευξη των ακόλουθων ελάχιστων στόχων ανακύκλωσης: i) 60 %, κατά βάρος, για το γυαλί, ii) 60 %, κατά βάρος, για το χαρτί και χαρτόνι, iii) 50 %, κατά βάρος, για τα μέταλλα, iv) 22,5 %, κατά βάρος, για τα πλαστικά 1, v) 15 %, κατά βάρος, για το ξύλο. ΙX. Προτάσεις για εφαρμογή πρακτικών ασφαλούς τελικής διάθεσης των υπολειμμάτων που προκύπτουν από τις εφαρμοζόμενες τεχνολογίες διαχείρισης των αποβλήτων, σε εγκεκριμένους χώρους υγειονομικής ταφής. X. Καταγραφή των υφιστάμενων προληπτικών μέτρων για τη δημιουργία αποβλήτων καθώς και ανάπτυξη προγραμμάτων για την πρόληψη της δημιουργίας αποβλήτων. 1 λαμβάνοντας αποκλειστικά υπόψη υλικά που ανακυκλώνονται εκ νέου σε πλαστικά Απρίλιος 2012 1-5
Ο σχεδιασμός έγινε σύμφωνα με το Παράρτημα ΙΙΙ (ΓΕΝΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΩΝ ΣΧΕΔΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ) της ΚΥΑ 50910/2727 (ΦΕΚ 1909 της 22ας Δεκεμβρίου 2003). 1.3. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Η μελέτη «Αναθεώρηση - επικαιροποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕ.Σ.Δ.Α.) στην Περιφέρεια Κρήτης» βασίστηκε στον εγκεκριμένο περιφερειακό σχεδιασμό, στον οποίο πραγματοποιήθηκαν οι απαραίτητες αλλαγές προκειμένου να αντικατοπτρίζονται πλήρως οι ανάγκες σε δράσεις και έργα, όπως αυτές έχουν προκύψει μετά την υπ αρ. πρωτ. 677/21.2.2006 Απόφαση (ορθή επανάληψη) του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας Κρήτης. Η εκπόνηση του Έργου έγινε σύμφωνα με την Παρ. 3 του άρθρου 6 και το Παράρτημα ΙΙΙ του άρθρου 17 της ΚΥΑ 50910/2727/22 12 2003 (ΦΕΚ 1909/Β) «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων, Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης». Η συλλογή και επικαιροποίηση των απαραίτητων πρωτογενών δεδομένων πραγματοποιήθηκε σε στενή και συνεχή συνεργασία με τους αρμόδιους, κατά περίπτωση, φορείς που δραστηριοποιούνται στην Περιφέρεια Κρήτης. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε ήταν η εξής: 1) Λήφθηκε υπόψη ο υφιστάμενος περιφερειακός σχεδιασμός, τα ανθρωπογεωγραφικά δεδομένα της πρωτεύουσας αλλά και των Περιφερειακών Ενοτήτων (Π.Ε.) της Περιφέρειας, τα χωροταξικά, γεωμορφολογικά, γεωγραφικά δεδομένα, το υφιστάμενο δίκτυο μεταφορών. 2) Λήφθηκαν υπόψη τα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία των παραγόμενων αποβλήτων καθώς και οι αναμενόμενες τάσεις, με βάση τη βιβλιογραφία, τα δεδομένα από άλλες περιοχές της χώρας αλλά και πραγματικά αποτελέσματα που προέκυψαν από τα ζυγολόγια υφιστάμενων έργων διαχείρισης στερεών αποβλήτων. 3) Καταγράφηκαν τα αποτελέσματα από τη μέχρι σήμερα πορεία υλοποίησης του εγκεκριμένου ΠΕΣΔΑΚ περιγράφοντας αναλυτικά τα υφιστάμενα έργα (ΧΥΤΑ, ΣΜΑ, ΕΜΑΚ Χανίων, Εργοστάσιο Προεπεξεργασίας Ηρακλείου, Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών Ηρακλείου, αποκαταστάσεις ΧΑΔΑ). 4) Αξιολογήθηκε η πορεία υλοποίησης του εγκεκριμένου ΠΕΣΔΑΚ και καταγραφήκαν οι ανάγκες αναθεώρησής του. 5) Καταγράφηκαν τα έργα που ήδη έχουν δρομολογηθεί. Απρίλιος 2012 1-6
6) Διαμορφώθηκε η στρατηγική της Περιφέρειας Κρήτης για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων περιλαμβάνοντας τους επικαιροποιημένους στόχους της Περιφέρειας και έγιναν προτάσεις για την υλοποίηση αυτών (ανακύκλωση, κομποστοποίηση, ενεργειακή αξιοποίηση, βέλτιστες μεθοδολογίες για την Περιφέρεια Κρήτης). 7) Συντάχθηκαν σενάρια διαχείρισης των στερεών αποβλήτων έτσι ώστε να αξιολογηθεί συγκριτικά το βέλτιστο για το προφίλ της Περιφέρειας. 8) Έγιναν προτάσεις για τους χρηματοδοτικούς πόρους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν. 9) Έγιναν προτάσεις αναθεώρησης των σταδίων σεναρίων (μεταβατικό σενάριο, τελικό σενάριο) του εγκεκριμένου ΠΕΣΔΑΚ, ενώ παράλληλα καταγράφηκαν οι υφιστάμενες Διαχειριστικές Ενότητες (Δ.Ε.) και έγιναν προτάσεις διαφοροποίησης αυτών. 10) Διαμορφώθηκε επικαιροποιημένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης αναθεωρημένων σεναρίων. 1.4. ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ Η παρούσα Μελέτη αφορά στην αναθεώρηση και επικαιροποίηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Κρήτης (ΠΕΣΔΑΚ), που πραγματοποιείται από την Περιφέρεια Κρήτης. Με την έναρξη ισχύος του Νόμου 3852/2010 (Φ.Ε.Κ. 87 Α /7-6-2010) «Νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης», από 1-1-2011 η αιρετή Περιφέρεια έχει την αρμοδιότητα κατάρτισης του ΠΕΣΔΑ (άρθρο 186, παράγραφος στ, σημείο 29). Αρμόδια Υπηρεσία της Περιφέρειας Κρήτης είναι η Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού. Περιφέρεια Κρήτης Διεύθυνση Τηλέφωνο 2813-410288 Fax 2810-342588 E-mail Υπεύθυνη επαφής Πλατεία Ελευθερίας, Τ.Κ. 712 01, Ηράκλειο lena.kargakis@gmail.com Καργακή Ελένη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού Περιφέρειας Κρήτης (Αρμόδια Υπηρεσία) Διεύθυνση Μάρκου Μουσούρου 15, Τ.Κ. 712 01, Ηράκλειο Τηλέφωνο 2813-410110, 410124 και 410123 Απρίλιος 2012 1-7
Fax 2813-410150 E-mail atroulinou@pkr.gov.gr, kagiampaki@pkr.gov.gr, mkandil@pkr.gov.gr Υπεύθυνοι επαφής Τρουλλινού Άννα (Προϊσταμένη Διεύθυνσης), Καγιαμπάκη Άννα, Κανδηλογιαννάκη Μαρία Κατά την ανάληψη της αρμοδιότητας κατάρτισης του ΠΕΣΔΑ, τα δεδομένα για την Περιφέρεια Κρήτης ήταν τα εξής: α) Το τότε Περιφερειακό Συμβούλιο Κρήτης, κατά τη συνεδρίασή του τη 18η Ιουνίου 2010, έλαβε απόφαση τροποποίησης-αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑ Κρήτης. Ο αρχικός ΠΕΣΔΑΚ είχε εκπονηθεί το έτος 2001 και είχε ακολουθήσει μία επικαιροποίησή του το έτος 2006. β) Το τελικό στάδιο του επικαιροποιημένου ΠΕΣΔΑΚ του 2006 δεν είχε υλοποιηθεί, και ως εκ τούτου εκδόθηκε από το Γενικό Γραμματέα της Περιφέρειας Κρήτης Απόφαση παράτασης της ισχύος του μεταβατικού σταδίου του, μέχρι 31-12-2012. γ) Η τότε Περιφέρεια Κρήτης (νυν Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης) είχε αναθέσει στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο την εκπόνηση ερευνητικού έργου για την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑΚ, στα πλαίσια προγραμματικής σύμβασης που υπογράφηκε ανάμεσα στην τότε Περιφέρεια Κρήτης, στον Ενιαίο Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης και στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Το εν λόγω ερευνητικό έργο εκπονήθηκε από τη Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας της Σχολής Χημικών Μηχανικών του ΕΜΠ, με επικεφαλής της ομάδας μελέτης την Καθηγήτρια κ. Μαρία Λοϊζίδου, και βασίστηκε στις κατευθυντήριες γραμμές του Τμήματος Περιβαλλοντικού & Χωροταξικού Σχεδιασμού της Διεύθυνσης Περιβάλλοντος & Χωροταξίας (ΠΕ.ΧΩ) της τότε Περιφέρειας Κρήτης ως Προϊσταμένης Αρχής του ερευνητικού έργου και Διευθύνουσας Υπηρεσίας του έργου. δ) Ορισμένες Υπηρεσίες και Φορείς είχαν ήδη εκφράσει τις απόψεις τους επί των τότε δεδομένων αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑΚ και η σχετική αλληλογραφία διαβιβάστηκε στη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της αιρετής Περιφέρειας, ως αρμόδια Υπηρεσία για τη διαδικασία αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑΚ. Το Σεπτέμβριο το 2011, με Απόφαση του Περιφερειάρχη Κρήτης κ. Αρναουτάκη Σταύρου συστάθηκε «Ομάδα Εργασίας για την αξιολόγηση του συνόλου των διαθέσιμων στοιχείων διαχείρισης των στερεών αποβλήτων της Περιφέρειας Κρήτης και τη σύνταξη πρότασης για την κατάρτιση της μελέτης αναθεώρησης τροποποίησης του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης», η οποία μελέτησε και επεξεργάστηκε τα στοιχεία όλων των παραπάνω μελετών και προτάσεων, καθώς και πλήθος άλλων στοιχείων και δεδομένων που αφορούν ολόκληρο το φάσμα της διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων και των υπολοίπων ρευμάτων στερεών αποβλήτων. Απρίλιος 2012 1-8
Η σύσταση της Ομάδας Εργασίας ήταν: Πρόεδρος: Αντιπεριφερειάρχης Περιβάλλοντος κ. Καλογερής Νίκος. Εντεταλμένη Σύμβουλος για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων: κ. Μανασάκη Βιργινία Υπεύθυνη από το Γραφείο του κ. Περιφερειάρχη Κρήτης: Καργάκη Ελένη, Πολιτικός Μηχανικός Υπεύθυνες υπάλληλοι από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Περιφέρειας Κρήτης: Καγιαμπάκη Άννα, Δρ. Περιβαλλοντολόγος, και Κανδηλογιαννάκη Μαρία, Δρ. Βιολόγος. Οι προαναφερθέντες αποτέλεσαν τον «πυρήνα» της Ομάδας Εργασίας, που εργάστηκε σε όλα τα στάδια κατάρτισης και διαδικασιών αναθεώρησης του ΠΕΣΔΑΚ και εκπόνησης της τελικής μελέτης αναθεώρησης - επικαιροποίησης. Τα μέλη της Ομάδας Εργασίας ήταν: 1. Από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωρικού Σχεδιασμού της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης: Τακτικό μέλος: κ. Τσαγκαράκη Μαυράκη Ευφροσύνη, κλάδου ΠΕ Χημικών Μηχανικών, Διευθύντρια της Υπηρεσίας. Αναπληρωματικό μέλος: κ. Μακρυγιάννη Χαρίτο, υπάλληλο της Υπηρεσίας, κλάδου ΤΕ Μηχανικών. 2. Από τον Ενιαίο Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης (ΕΣΔΑΚ): Τακτικό μέλος: κ. Στυλιανίδης Νικόλαος, υπάλληλος του Δήμου Ηρακλείου κλάδου ΠΕ Πολιτικών Μηχανικών. Αναπληρωματικό μέλος: κ. Μπορμπουδάκη Καλλιόπη, υπάλληλο του ΕΣΔΑΚ, κλάδου ΠΕ Χημικών Μηχανικών. 3. Από τη Διαδημοτική Επιχείρηση Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Α.Ε. (ΟΤΑ) (ΔΕΔΙΣΑ Α.Ε. (ΟΤΑ)): Τακτικό μέλος: κ. Πατεράκης Κωνσταντίνος, Μηχανολόγος Μηχανικός, Διευθυντής του ΕΜΑΚ Χανίων. Αναπληρωματικό μέλος: κ. Καραμπατσάκης Ηρακλής, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός και Μηχανικός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, Διευθυντής Τεχνικών Υπηρεσιών της ΔΕΔΙΣΑ Α.Ε. (ΟΤΑ). Απρίλιος 2012 1-9
4. Από το Φο.Δ.Σ.Α. Βόρειας Πεδιάδας Α.Ε. (ΟΤΑ): Τακτικό μέλος: κ. Παπαδάκης Γεώργιος, Χημικός Μηχανικός, Γενικός Διευθυντής του Φο.Δ.Σ.Α. Αναπληρωματικό μέλος: κ. Σταματάκης Δημήτριος, Γεωπόνος ΤΕ, Τεχνικός Διευθυντής του Φο.Δ.Σ.Α. 5. Από το Σύνδεσμο Διαχείρισης Περιβάλλοντος Δήμων Νίκου Καζαντζάκη Αρχανών Τεμένους: Τακτικό μέλος: κ. Κυπριωτάκης Ρούσσος, Δήμαρχος Αρχανών Αστερουσίων. Αναπληρωματικό μέλος: κ. Βισκαδούρος Γεώργιος, Ειδικός Σύμβουλος του Δήμου Αρχανών Αστερουσίων. 6. Από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας Τμήμα Δυτικής Κρήτης (ΤΕΕ-ΤΔΚ): Τακτικό μέλος: κ. Κοπάσης Ελευθέριος, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός. Αναπληρωματικό μέλος: κ. Στρογγυλός Ιωάννης, Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, ο οποίος από 23-11-2011 αντικαταστάθηκε από τον κ. Σοφιανό Σπ., Ηλεκτρολόγο Μηχανικό. 7. Από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας Τμήμα Ανατολικής Κρήτης (ΤΕΕ-ΤΑΚ): Τακτικό μέλος: κ. Ινιωτάκης Πέτρος, Μηχανικός Παραγωγής και Διοίκησης, Πρόεδρος του ΤΕΕ- ΤΑΚ. Αναπληρωματικό μέλος: κ. Ρουκουνάκης Εμμανουήλ, Μηχανικός Περιβάλλοντος. Τέλος, η Περιφέρεια Κρήτης εκφράζει τις ευχαριστίες της στα μέλη της Ομάδας Εργασίας και στην Καργάκη Ελένη Πολ. Μηχ. (αποσπασμένη από το ΥΠΕΚΑ στο γρ. Περιφερειάρχη), που εργάστηκαν για την αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑΚ, στον Ενιαίο Σύνδεσμο Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης, στους Φορείς Διαχείρισης, στην Καθηγήτρια του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου κ. Λοϊζίδου Μαρία και στον Μηχανικό Περιβάλλοντος κ. Κωνστάντζο Γεώργιο, στον Καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Οικονομόπουλο Αλέξανδρο, στον μελετητή Δρα. Φίλιππο Κυρκίτσο, στον μελετητή Αντώνη Μαυρόπουλο και στον καθηγητή Δρα. Θρασύβουλο Μανιό, καθώς επίσης και σε όλους τους φορείς με τους οποίους ήρθε σε επικοινωνία προκειμένου να συλλέξει στοιχεία για τις ανάγκες του παρόντος έργου. Απρίλιος 2012 1-10
1.5. ΠΗΓΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Βάση για την εκπόνηση του ΠΕΣΔΑ αποτέλεσαν τα εξής: 1. Το προαναφερθέν ερευνητικό έργο του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου με τίτλο «Έρευνα και μελέτη για την αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Περιφέρειας Κρήτης» (Δεκέμβριος 2010). 2. Η από το 2006 Μελέτη επικαιροποίησης ΠΕΣΔΑΚ από την «Εταιρεία Περιβαλλοντικών Μελετών ΕΠΕΜ» (Μαυρόπουλος Αντώνης) (Μάιος 2006). 3. Το ερευνητικό πρόγραμμα «Εντοπισμός υποψηφίων χώρων για δημιουργία Κεντρικής Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Απορριμμάτων στους Νομούς Ρεθύμνης, Ηρακλείου και Λασιθίου», που πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Διαχείρισης Αερίων, Υγρών και Στερεών Αποβλήτων του Τμήματος Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, με επιστημονικό υπεύθυνο τον Καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Αλέξανδρο Οικονομόπουλο και περιλαμβάνει δύο τεύχη: 2007: «Διαμόρφωση βέλτιστου συστήματος μεταφοράς των οικιακού τύπου απορριμμάτων Περιφέρειας Κρήτης». 2008: «Εντοπισμός υποψηφίων χώρων για δημιουργία Κεντρικής ΟΕΔΑ στους Νομούς Ρεθύμνης, Ηρακλείου και Λασιθίου». 4. Η «Τεχνικοοικονομική Μελέτη για τη σκοπιμότητα και τη βιωσιμότητα της Κεντρικής Μονάδας Επεξεργασίας Αστικών Στερεών Αποβλήτων Περιφέρειας Κρήτης» από την «Εταιρεία Περιβαλλοντικών Μελετών ΕΠΕΜ» (Μαυρόπουλος Αντώνης) (2010). 5. Η «Πράσινη πρόταση για τη διαχείριση των απορριμμάτων της Κρήτης», με συντάκτη τον Δρα. Φίλιππο Κυρκίτσο, που υποβλήθηκε στην Περιφέρεια Κρήτης από το Δίκτυο Περιβαλλοντικών Οργανώσεων της Κρήτης «Οικοκρήτη» (2011). 6. Η πρόταση του Καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Αλέξανδρου Οικονομόπουλου για το σχεδιασμό διαχείρισης των απορριμμάτων της Περιφέρειας Κρήτης (2011). 7. Η πρόταση του Καθηγητή του Ανώτατου Τεχνολογικού Ιδρύματος Ηρακλείου κ. Θρασύβουλου Μανιού για το σχεδιασμό διαχείρισης των απορριμμάτων της Περιφέρειας Κρήτης (Οκτώβριος 2011). Επιπλέον πηγές του έργου αποτέλεσαν: Απόφαση υπ αρ. 24208 (ΦΕΚ 1138/Β/11-6-2009) «Έγκριση ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τον τουρισμό και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού» Απρίλιος 2012 1-11
Απόφαση υπ αρ. 25291 (ΦΕΚ 1486/Β/10-10-2003) «Έγκριση Περιφερειακού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Περιφέρειας Κρήτης» Απόφαση υπ αρ. 49828 (ΦΕΚ 2464/Β/3-12-2008) «Έγκριση ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού» Απόφαση υπ αρ. 677/21-2-2006 της Διεύθυνσης ΠΕ.ΧΩ Κρήτης, Έγκριση επικαιροπoίησης Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Περιφέρειας Κρήτης Απόφαση υπ αρ. 6876/4871 (ΦΕΚ 128/Α/3-7-2008) «Έγκριση του Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης» Διαρκής Κατάλογος των Αρχαιολογικών Χώρων και Μνημείων της Ελλάδος: http://listedmonuments.culture.gr/search_declarations.php ΕΜΠ Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας Έρευνα και Μελέτη για την Αναθεώρηση του Περιφερειακού Σχεδιασμού Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) Περιφέρειας Κρήτης, 2010 ΕΜΠ Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, Ανάπτυξη Ολοκληρωμένου Σχεδιασμού για τη Διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων στην Κύπρο, Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε., 2000 ΕΜΠ Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, Εθνικός Σχεδιασμός Ολοκληρωμένης & Εναλλακτικής Διαχείρισης Απορριμμάτων & Αποβλήτων, 1998 1999, Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. ΕΜΠ Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, Στρατηγικό Σχέδιο Διαχείρισης & Κατάρτιση Πλαισίου Τεχνικών Προδιαγραφών για τη Διαχείριση των Στερεών Αποβλήτων (επικινδύνων και μη) στην Κύπρο, Υπουργείο Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος Κύπρου, 2000 2001 ΕΜΠ Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, Development of best management systems for high priority waste streams in Cyprus, KYPROS, LIFE 3rd- Countries Project, 2004-2006 ΕΜΠ Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης & Τεχνολογίας, Ανάπτυξη ερευνητικής δραστηριότητας αναφορικά με τη διαχείριση των αποβλήτων στην Ευρώπη, Ευρωπαϊκό Θεματικό Κέντρο για τα Απόβλητα και τις Ροές Υλικών, Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, 2001-2004 ΕΜΠ, Ευρωπαϊκή Ένωση Eurostat, Ανάπτυξη έρευνας αναφορικά με την παραγωγή και διαχείριση αποβλήτων από εκσκαφές, κατεδαφίσεις και εξορύξεις, 2002 2003 Απρίλιος 2012 1-12
ΕΜΠ, Τομέας Υδατικών Πόρων και Περιβάλλοντος, Υπουργείο Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων. Κεντρική Υπηρεσία Υδάτων, Εθνικό Πρόγραμμα Διαχείρισης και Προστασίας των Υδατικών Πόρων, 2008 ΕΣΔΑΚ, Τεχνολογίες Επεξεργασίας Απορριμμάτων, 2008 Ευρωπαϊκός Κατάλογος Αποβλήτων (ΕΚΑ), σύμφωνα με το Παράρτημα της Απόφασης 2000/532/ΕΚ, όπως έχει τροποποιηθεί με τις Αποφάσεις 2001/118/ΕΚ, 2001/119/ΕΚ και 2001/573/ΕΚ της Επιτροπής Ε.Κ. ΚΥΑ 114218/97 (ΦΕΚ 1016/Β/17-11-1997) Κατάρτιση πλαισίου προδιαγραφών και γενικών προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων, όπως ισχύει. ΚΥΑ 29407/3508/02 (ΦΕΚ 1572/Β/16-12-2002) Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων ΚΥΑ 36259/2010 (Φ.Ε.Κ. Β 1312 24.08.2010), Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) ΚΥΑ 50910/2727 (ΦΕΚ 1909 Β/22.12.2003) Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης Λάλας Δ., Γεωργοπούλου Ε., Γιδαράκος Ε., Γκέκας Ρ., Λαζαρίδη Α., Μαυρόπουλος Α., Μοιρασγεντής Σ., Σελλάς Ν., Τελική Έκθεση για το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης, Εκτίμηση των γενικευμένων επιπτώσεων και κόστους Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων, 2007 Νόμος 1650/86 (ΦΕΚ 160/Α/16-10-86), Για την προστασία του Περιβάλλοντος, όπως τροποποιήθηκε με το Ν. 3010/02 (ΦΕΚ 91/Α/25-4-2002) Νόμος 2939/01 (ΦΕΚ 179/Α/6-8-2001), Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων..., όπως τροποποιήθηκε με την Κ.Υ.Α. 9268/469/2007 και το Ν. 3854/2010 Εθνικός Οργανισμός Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων - Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π Νόμος 3852/2010 (ΦΕΚ Α' 87/07-06-2010), Νέα Αρχιτεκτονική Της Αυτοδιοίκησης Και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα Καλλικράτης Απόφαση υπ αρ. 11508 (ΦΕΚ 151/13-4-2009) «Έγκριση ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τη βιομηχανία και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού» Οδηγία 2008/98/ΕΚ για τα απόβλητα και την κατάργηση ορισμένων Oδηγιών Οικονομόπουλος Α., Διαχείριση Οικιακού Τύπου Απορριμμάτων / Προβλήματα Εθνικού Σχεδιασμού και Ορθολογικές Λύσεις, 2007 Απρίλιος 2012 1-13
ΠΔ 109/2004 (ΦΕΚ Α 75/5.3.04), Μέτρα και όροι για την εναλλακτική διαχείριση των μεταχειρισμένων ελαστικών των οχημάτων. Πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείρισή τους ΠΔ 115/2004 (ΦΕΚ Α 80/5.3.04), Αντικατάσταση της ΚΥΑ 73537/148/1995: Διαχείριση ηλεκτρικών στηλών και συσσωρευτών που περιέχουν ορισμένες επικίνδυνες ουσίες (Β 781) και Της ΚΥΑ 19817/2000: Τροποποίηση της ΚΥΑ 73537/1995 κ.λ.π. (Β 963): Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των χρησιμοποιημένων Ηλεκτρικών Στηλών και Συσσωρευτών ΠΔ 116/2004 (ΦΕΚ Α 81/5.3.04), Μέτρα, όροι και πρόγραμμα για την εναλλακτική διαχείριση των οχημάτων στο τέλος του κύκλου ζωής τους, των χρησιμοποιημένων ανταλλακτικών τους και των απενεργοποιημένων καταλυτικών μετατροπέων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2000/53/ΕΚ για τα οχήματα στο τέλος του κύκλου ζωής τους ΠΔ 15/2006 (ΦΕΚ Α 12/ 3.2.06), Τροποποίηση του ΠΔ 117/2004 (Α 82), σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της Οδηγίας 2003/108: για την τροποποίηση της Οδηγίας 2002/96 σχετικά με τα απόβλητα ειδών ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) Περιφέρεια Κρήτης, Γενική Διεύθυνση Περιφέρειας, Διεύθυνση Υδάτων, Τμήμα Παρακολούθησης και ελέγχου της ποιότητας και ποσότητας των υδάτων, Κατάσταση υπογείων υδροφορέων Κρήτης, 2009 Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Χωρικής Ενότητας Κρήτης Νήσων Αιγαίου, προγραμματική Περίοδος 2007 2013, 2007 Πολυτεχνείο Κρήτης, Τελική Έκθεση Αποτελεσμάτων: Ποιοτική και Ποσοτική Ανάλυση Απορριμμάτων Περιφέρειας Κρήτης, 2004 Πολυτεχνείο Κρήτης, Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος, Εργαστήριο Διαχείρισης Αεριών Υγρών & Στερεών Αποβλήτων, Τεύχος 1ο: Αρχικός Εντοπισμός Υποψήφιων Θέσεων Κεντρικής ΟΕΔΑ για τους Νομούς Ρεθύμνης, Ηρακλείου και Λασιθίου, του ερευνητικού προγράμματος: Εντοπισμός Υποψήφιων Χώρων για Δημιουργία Κεντρικής Ολοκληρωμένη Εγκατάστασης Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) στους Νομούς Ρεθύμνης, Ηρακλείου και Λασιθίου, Χανιά, 2008 Περιφερειακή Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Επιχειρησιακού Προγράμματος Κρήτης Νήσων Αιγαίου 2007 2013 ΤΕΕ, Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων στην Ελλάδα / Η περίπτωση της Αττικής, 2006 ΥΠΑΝ, ΕΜΠ, ΙΓΜΕ, ΚΕΠΕ, Σχέδιο Προγράμματος Διαχείρισης των Υδατικών Πόρων της Χώρας, Υπουργείο Ανάπτυξης, Διεύθυνση Υδατικού Δυναμικού και Φυσικών Πόρων, Αθήνα, Ιανουάριος 2003 Απρίλιος 2012 1-14
ΥΠΕΚΑ, Ειδική Γραμματεία Υδάτων, Εφαρμογή της Οδηγίας 91/271/ΕΟΚ στην Ελλάδα, Κατάσταση 2009, Αθήνα, Ιούνιος 2010 ΥΠΕΚΑ, Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον», Ολοκλήρωση του σχεδιασμού των υπολειπόμενων έργων Δ.Α και ΕΕΛ οικισμών Γ προτεραιότητας με πληθυσμό αιχμής > 2.000 Μ.Ι.Π, ωρίμανση έργων Δ.Α και ΕΕΛ Οικισμών Γ προτεραιότητας με χαμηλή η καμία ωριμότητα και πρόγραμμα αποκατάστασης λειτουργικότητας ΕΕΛ σε αδράνεια, Μέρος Α (Β Φάση Σχεδιασμού)- Περιφέρεια Κρήτης, 2009 Juniper, MBT: A Guide for Decision Makers - Processes, Policies & Markets, Report Published March, 2005 ECOELASTIKA - Συλλογικό σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ελαστικών EUROSTAT Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ ΔΕΔΙΣΑ - Διαδημοτική Επιχείρηση Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων ΕΔΟΕ - Εναλλακτική Διαχείριση Οχημάτων Ελλάδος ΕΕΑΑ - Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης ΕΣΔΑΚ Ενιαίος Σύνδεσμος Διαχείρισης Απορριμμάτων Κρήτης ΟΚΧΕ - Οργανισμός Κτηματογράφησης Χαρτογράφησης Ελλάδας Απρίλιος 2012 1-15
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1-1 1.1. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ... 1-1 1.2. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΡΕΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΚΡΗΤΗΣ... 1-2 1.3. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ... 1-6 1.4. ΟΜΑΔΑ ΜΕΛΕΤΗΣ... 1-7 1.5. ΠΗΓΕΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ... 1-11 Απρίλιος 2012 1-16