ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ «ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΛΙΓΝΙΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ»

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Τ.Ε.Ι. ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ Πρόγραµµα Μεταπτυχιακών Σπουδών Εφαρµοσµένης Πληροφορικής ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΗ ΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΘΕΜΑ «ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΛΙΓΝΙΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ ΟΝΙΑΣ» Του Μεταπτυχιακού Φοιτητή Ευάγγελου Κ. Κοτσίφκα Επιβλέπων Καθηγητής Ανδρέας Λ. Πετράκης ρ Μαθηµατικός Κοζάνη,

Πρόλογος - Ευχαριστίες Η παρούσα εργασία αποτελεί προϊόν σηµαντικής προσπάθειας που κατέβαλλα για να δώσω µια κατά το δυνατόν ολοκληρωµένη στατιστική εικόνα για τα ατυχήµατα που συνέβησαν στο Λιγνιτικό Κέντρο υτικής Μακεδονίας την τελευταία δωδεκαετία. Πιστεύοντας πως έχω ανταπεξέλθει µε επιτυχία στις απαιτήσεις του ζητούµενου θέµατος και πως αξιοποίησα σε µέγιστο βαθµό τα στοιχεία που είχα διαθέσιµα, αισθάνοµαι την ανάγκη να ευχαριστήσω τον καθηγητή µου κ. Πετράκη Ανδρέα, ρ. Μαθηµατικό και καθηγητή του Τ.Ε.Ι. υτ. Μακεδονίας και του Μεταπτυχιακού Προγράµµατος Σπουδών «Εφαρµοσµένης Πληροφορικής» του Πανεπιστηµίου Μακεδονίας, τόσο γιατί µου εµπιστεύθηκε την ανάθεση της εργασίας αυτής, όσο και για τις πολύτιµες συµβουλές και υποδείξεις του κατά τη διάρκεια υλοποίησής της. Θερµές ευχαριστίες οφείλω επίσης στον κ. Αυλογιάρη Γεώργιο, Μαθηµατικό MSc, για την εξαιρετικά χρήσιµη βοήθεια που µου παρείχε, ιδιαίτερα σε θέµατα χρήσης του στατιστικού πακέτου SPSS. Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τον κ. Καραµπακάκη Ιωάννη, Μεταλλειολόγο Μηχανικό της.ε.η. Α.Ε. και Προϊστάµενο του Τοµέα Ασφάλειας Εργασίας και Εκπαίδευσης του Λιγνιτικού Κέντρου υτικής Μακεδονίας, για την ευγενή καλοσύνη του να µου παρέχει πρωτογενή στατιστικά στοιχεία, χωρίς τα οποία η πραγµατοποίηση της εργασίας θα ήταν αδύνατη, καθώς και όλους τους υπαλλήλους του συγκεκριµένου τοµέα, που µε βοήθησαν στη συλλογή των στοιχείων αυτών. I

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Σελίδα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 1.1 Εισαγωγή Σύντοµη περιγραφή του αντικειµένου και του σκοπού της εργασίας... 1 ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΤΟΥ ΕΙΓΜΑΤΟΣ 2.1 Γενικά..... 2.2 Μεταβλητή «Ορυχείο» (oryxeio)... 2.3 Μεταβλητή «Τοµέας» (tomeas)..... 2. Μεταβλητή «Ειδικότητα» (eidikoth και eidiko_1).... 2. Μεταβλητή «Βάρδια» (vardia)... 2. Μεταβλητή «Έτος» (etos). 2. Μεταβλητή «Εποχή» (epoxh)... 2. Μεταβλητή «Μήνας» (mhnas)... 2. Μεταβλητή «Ηµεροµηνία» (hmeromhn)... 2. Μεταβλητή «Μέρα» (mera)... 2. Μεταβλητή «Ώρα» (ora και ora_1)... 2. Μεταβλητή «Ηλικία» (hlikia και hlikia_1)... 2. Μεταβλητή «Προϋπηρεσία» (proyphre και proyph_1)... 2. Μεταβλητή «Σηµείο» (shmeio και shmeio_1)... 2.1 Μεταβλητή «Είδος_Tραύµατος» (eidostra)... 2.1 Μεταβλητή «Αιτία» (aitia_a και aitia_b)... 2.1 Μεταβλητή «Απώλεια_Ηµερών» (hm_apo και hm_apo_1)... ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3ο ΠΙΝΑΚΕΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΙΓΜΑΤΟΣ 3.1 Μεταβλητή «Ορυχείο» (oryxeio)... 3.2 Μεταβλητή «Τοµέας» (tomeas)..... 3.3 Μεταβλητή «Ειδικότητα» (eidikoth και eidiko_1). II

3. Μεταβλητή «Βάρδια» (vardia)... 1 3. Μεταβλητή «Έτος» (etos).... 1 3. Μεταβλητή «Εποχή» (epoxh)... 1 3. Μεταβλητή «Μήνας» (mhnas)... 1 3. Μεταβλητή «Ηµεροµηνία» (hmeromhn)... 3. Μεταβλητή «Μέρα» (mera)... 22 3. Μεταβλητή «Ώρα» (ora και ora_1)... 2 3. Μεταβλητή «Ηλικία» (hlikia και hlikia_1)... 2 3. Μεταβλητή «Προϋπηρεσία» (proyphre και proyph_1)... 3 3. Μεταβλητή «Σηµείο» (shmeio και shmeio_1)... 33 3. Μεταβλητή «Είδος τραύµατος» (eidostra)... 3 3.1 Μεταβλητή «Αιτία» (aitia_a και aitia_b)... 3 3.1 Μεταβλητή «Απώλεια_Ηµερών» (hm_apo και hm_apo_1)... 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ο ΠΙΝΑΚΕΣ ΣΥΝΑΦΕΙΑΣ ΚΑΙ ΓΕΝΙΚΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΙΑ ΣΥΝ ΥΑΣΜΟΥΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΤΟΥ ΕΙΓΜΑΤΟΣ.1 Γενικά. 1.2 Μεταβλητές «Έτος» (etos) - «Μήνας» (mhnas). 1.3 Μεταβλητές «Ορυχείο» (oryxeio) - «Έτος» (etos)... Μεταβλητές «Τοµέας» (tomeas) - «Ειδικότητα» (eidikoth και eidiko_1)... Μεταβλητές «Ορυχείο» (oryxeio) - «Τοµέας» (tomeas) - «Βάρδια» (vardia).. Μεταβλητές «Εποχή» (epoxh)-«ειδικότητα» (eidiko_1) - «Βάρδια» (vardia). Μεταβλητές «Ορυχείο» (oryxeio) - «Απώλεια_Ηµερών» (hm_apo και hm_apo_1).. Μεταβλητές «Τοµέας» (tomeas) - «Απώλεια_Ηµερών» (hm_apo και hm_apo_1).. Μεταβλητές «Τοµέας» (tomeas) - «Μέρα» (mera) - «Βάρδια» (vardia).... Μεταβλητές «Ώρα» (ora_1) - «Βάρδια» (vardia)... Μεταβλητές «Ώρα» (ora_1) - «Τοµέας» (tomeas). Μεταβλητές «Ειδικότητα» (eidiko_1)- «Ηλικία» (hlikia και hlikia_1). 2. Μεταβλητές «Τοµέας» (tomeas) - «Ηλικία» (hlikia και hlikia_1) - «Βάρδια» (vardia).... Μεταβλητές «Σηµείο» (shmeio_1) - «Απώλεια_Ηµερών» (hm_apo και hm_apo_1)....1 Μεταβλητές «Ειδικότητα» (eidikoth και eidiko_1) - «Προϋπηρεσία» (proyphre και proyph_1). 1.1 Μεταβλητές «Προϋπηρεσία» (proyphre και proyph_1)- «Απώλεια_Ηµερών» (hm_apo και hm_apo_1)... III

ΜΕΡΟΣ ΕΥΤΕΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ο ΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΥΠΑΡΞΗΣ ΣΧΕΣΗΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ & ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ - ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑΣ.1 Γενικά....2 Περιγραφή των µεταβλητών του δείγµατος....2.1 Μεταβλητή «ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ» (atyxhmat)...2.2 Μεταβλητή «ΠΑΡΑΓΩΓΗ» (paragogh).. 3.2.3 Μεταβλητή «ΩΡΕΣ» (ores)...2. Μεταβλητή «ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ» (parag_ta).3 Η διαδικασία της παλινδρόµησης...3.1 α) Παλινδρόµηση (γραµµική) µε εξαρτηµένη τη µεταβλητή «ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ» (atyxhmat) και ανεξάρτητες τις µεταβλητές «ΠΑΡΑΓΩΓΗ» (paragogh) και «ΩΡΕΣ» (ores)...3.1 β) Παλινδρόµηση µε εξαρτηµένη τη µεταβλητή «ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ» (atyxhmat) και ανεξάρτητη τη µεταβλητή «ΠΑΡΑΓΩΓΗ» (paragogh)...3.2 Παλινδρόµηση µε εξαρτηµένη τη µεταβλητή «ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ»(atyxhmat) και ανεξάρτητη τη µεταβλητή «ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ» (parag_ta).. 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ο ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ.1 Σύνοψη - Συµπεράσµατα... 3.1.1 Συµπεράσµατα για το πρώτο µέρος της εργασίας. 3.1.2 Συµπεράσµατα για το δεύτερο µέρος της εργασίας.. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΑΝΑΦΟΡΕΣ. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ... 1 IV

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 1.1 Εισαγωγή Σύντοµη περιγραφή του αντικειµένου και του σκοπού της εργασίας Η παρούσα εργασία εξετάζει από στατιστικής πλευράς, δεδοµένα που αφορούν ατυχήµατα εργαζοµένων που έχουν συµβεί σε ένα τµήµα παραγωγής της µεγαλύτερης ελληνικής εταιρείας, της ηµόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισµού (.Ε.Η. Α.Ε.). Συγκεκριµένα εξετάζει ατυχήµατα εργαζοµένων που έχουν συµβεί στο Λιγνιτικό Κέντρο υτικής Μακεδονίας κατά την τελευταία δωδεκαετία, δηλαδή από το έως και το. Το Λιγνιτικό Κέντρο υτικής Μακεδονίας (Λ.Κ..Μ) περιλαµβάνει τα ορυχεία λιγνίτη µαζί και τα αντίστοιχα υποστηρικτικά τµήµατα- που είναι εγκατεστηµένα στην περιοχή Κοζάνης Πτολεµαΐδας Αµυνταίου, τα οποία τροφοδοτούν µε πρώτη ύλη τους ατµοηλεκτρικούς σταθµούς που επίσης είναι εγκατεστηµένοι στην ίδια περιοχή και που µαζί µε αυτούς συνιστούν το µεγαλύτερο ενεργειακό κέντρο της χώρας µας. Η εργασία έχει εξαρχής δύο στόχους. Ο πρώτος, αφορά την καταγραφή, επεξεργασία και παρουσίαση περιγραφικών στατιστικών στοιχείων σχετικών µε τα ατυχήµατα που έχουν συµβεί στο χώρο του Λ.Κ..Μ κατά το διάστηµα - και την εξαγωγή σηµαντικών και χρήσιµων (τόσο από θεωρητικής αλλά κυρίως από πρακτικής πλευράς) συµπερασµάτων που προκύπτουν από την επεξεργασία των πρωτογενών στοιχείων. Ο δεύτερος στόχος της εργασίας είναι η διερεύνηση της ύπαρξης κάποιας σχέσης που να συνδέει τα ατυχήµατα µε την παραγωγή-παραγωγικότητα του Λ.Κ..Μ. Ουσιαστικά στα πλαίσια του δεύτερου στόχου αναζητείται απάντηση στο ερώτηµα αν και σε ποιο βαθµό συσχετίζεται ο αριθµός ατυχηµάτων ανά χρονική περίοδο µε την αντίστοιχη παραγωγή-παραγωγικότητα της ίδιας περιόδου και η ύπαρξη πιθανού στατιστικού µοντέλου που να περιγράφει ικανοποιητικά τη συσχέτιση αυτή, έτσι 1

ώστε να µπορεί να προβλεφθεί ο αριθµός ατυχηµάτων αν είναι γνωστή η παραγωγήπαραγωγικότητα. Η εργασία λοιπόν µε βάση και τα παραπάνω χωρίζεται πρακτικά σε δύο µέρη. Το πρώτο µέρος, το οποίο πραγµατεύεται την καταγραφή µίας προς µίας όλων των περιπτώσεων ατυχηµάτων και τη στατιστική παρουσίαση χρήσιµων µεγεθών που προκύπτουν από την επεξεργασία αυτών και το δεύτερο µέρος στο οποίο καταγράφεται ο αριθµός των ατυχηµάτων ανά τρίµηνο και η αντίστοιχη παραγωγή και παραγωγικότητα ανά τρίµηνο των ορυχείων και διερευνάται η πιθανή συσχέτιση και ο βαθµός συσχέτισης µεταξύ αυτών, καθώς και η δυνατότητα καθορισµού µαθηµατικού µοντέλου πρόβλεψης. Η καταγραφή και επεξεργασία των πρωτογενών στοιχείων µε σκοπό να επιτευχθούν τα παραπάνω, έγινε όπως ζητήθηκε από τον επιβλέποντα καθηγητή- µε τη βοήθεια του στατιστικού πακέτου SPSS V.. Τα πρωτογενή στοιχεία που αφορούν τα ατυχήµατα συλλέχθηκαν από αρχεία του αρµόδιου τµήµατος της.ε.η. Α.Ε., και συγκεκριµένα του Τοµέα Ασφάλειας Εργασίας του Λιγνιτικού Κέντρου υτικής Μακεδονίας, µε τη µέθοδο της απογραφής, δηλαδή καταγράφοντας όλες τις ήδη καταγεγραµµένες σε αρχεία περιπτώσεις ατυχηµάτων. Πρέπει να σηµειωθεί ότι ορισµένα πρωτογενή στοιχεία που χρησιµοποιούνται στην παρούσα εργασία δεν ελήφθησαν από τα παραπάνω αρχεία, αλλά προέκυψαν έµµεσα από αυτά µετά από περαιτέρω ανάλυση και επεξεργασία από τον γράφοντα, όπως για παράδειγµα ο «τοµέας εργασίας» στον οποίο ανήκει ο παθών το ατύχηµα, πληροφορία η οποία προέκυψε έµµεσα γνωρίζοντας την ειδικότητα του εργαζοµένου. Πρωτογενή στοιχεία που αφορούν την παραγωγή και παραγωγικότητα συλλέχθηκαν από ενηµερωτικά ενδοεταιρικά τεύχη που εκδίδονται από το Λ.Κ..Μ. και τα αντίστοιχα ορυχεία, σε µηνιαία, τριµηνιαία, ετήσια κ.λ.π. βάση και περιλαµβάνουν στοιχεία για τα βασικά παραγωγικά µεγέθη των ορυχείων. Το µέγεθος του πληθυσµού που χρησιµοποιήθηκε στο πρώτο µέρος είναι καταγεγραµµένες περιπτώσεις ατόµων που υπέστησαν ατύχηµα και στο δεύτερο µέρος το µέγεθος πληθυσµού είναι, όσα και τα τρίµηνα της δωδεκαετίας - 2

. Πρέπει να αναφερθεί ότι αν και η εργασία (κυρίως το δεύτερό της µέρος) αναφέρεται σε αριθµό ατυχηµάτων, στην πραγµατικότητα κάθε παρατήρηση αφορά µία περίπτωση εργαζοµένου που υπέστη ατύχηµα και όχι µια µοναδική περίπτωση ατυχήµατος. Η διαφοροποίηση έχει νόηµα στην περίπτωση που ένα ατύχηµα έχει περισσότερους του ενός εργαζόµενους που υπέστησαν συνέπειες από αυτό ή όπως λέµε όταν πρόκειται για οµαδικό ατύχηµα. 3

ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ ΤΟΥ ΕΙΓΜΑΤΟΣ 2.1 Γενικά Οι µεταβλητές που περιγράφουν κάποιο χαρακτηριστικό του πληθυσµού, προέκυψαν όπως αναφέρεται στα προηγούµενα είτε απευθείας από τα πρωτογενή στοιχεία που συλλέχθησαν κατά την έρευνα, είτε έµµεσα από τα παραπάνω. Έτσι π.χ ο «τοµέας εργασίας» του εργαζόµενου προέκυψε από την αρχική πληροφορία- µεταβλητή «ειδικότητα» ή το αν ο εργαζόµενος ανήκει σε προσωπικό «βάρδιας» ή «ηµέρας» προέκυψε από το συνδυασµό «ειδικότητα» και «τοµέας εργασίας». Στη συνέχεια περιγράφονται εν συντοµία οι µεταβλητές που χρησιµοποιήθηκαν στην εργασία. Οι ονοµασίες µε αγγλικούς χαρακτήρες των µεταβλητών είναι αυτές που δίνονται στο αντίστοιχο αρχείο Α.sav του SPSS που χρησιµοποιήθηκε. Πρέπει να σηµειωθεί ότι εκτός από τις µεταβλητές που παρουσιάζονται σε αυτό το κεφάλαιο, υπάρχουν ακόµη 3 µεταβλητές (που περιγράφουν πρωτογενή στοιχεία) που αφορούν, η µεν 1 η τον αριθµό ατυχηµάτων ανά τρίµηνο, η 2 η την παραγωγή των ορυχείων ανά τρίµηνο και η 3 η των αριθµό εργατοωρών ανά τρίµηνο. Αυτές χρησιµοποιούνται σε ξεχωριστό αρχείο του SPSS στο 2 ο µέρος της εργασίας στο οποίο και γίνεται εκτενής αναφορά για αυτές. 2.2 Μεταβλητή «Ορυχείο» (oryxeio) Η µεταβλητή «ορυχείο» είναι µία ποιοτική µεταβλητή σε ονοµαστική κλίµακα (Nominal). Περιγράφει σε ποιο από τα ορυχεία του Λιγνιτικού Κέντρου ανήκει ο εργαζόµενος που υπέστη ατύχηµα. Πρέπει να σηµειωθεί ότι εκτός των τεσσάρων κλάδων ορυχείων που περιλαµβάνονται στο Λ.Κ..Μ. και είναι : Κλάδος ορυχείου Νοτίου Πεδίου Κλάδος ορυχείου Καρδιάς Κλάδος ορυχείου Κύριου Τοµέα Κλάδος ορυχείου Αµυνταίου,

υπάρχουν επίσης και διάφοροι υποστηρικτικοί τοµείς των ορυχείων αυτών οι οποίοι δεν ανήκουν σε κάποιο ορυχείο, ωστόσο η εργασία τους συνδέεται άµεσα µε τα ορυχεία γι αυτό και οι περιπτώσεις ατυχηµάτων που ανήκουν σε αυτούς οφείλουν να καταγραφούν στην παρούσα εργασία. Οι υποστηρικτικοί αυτοί τοµείς για τις ανάγκες της εργασίας χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες, τους «τοµείς τεχνικής υποστήριξης» στους οποίους ανήκουν τα διάφορα τεχνικά συνεργεία και «άλλους τοµείς» στους οποίους περιλαµβάνονται µη τεχνικοί τοµείς (π.χ. διοικητικοί, περιβάλλοντος κ.λ.π.). Η µεταβλητή «ορυχείο» λοιπόν µπορεί να πάρει διαφορετικές τιµές, τέσσερις για τα αντίστοιχα ορυχεία και από µία για τους υποστηρικτικούς τοµείς. 2.3 Μεταβλητή «Τοµέας» (tomeas) Η µεταβλητή «Τοµέας» είναι και αυτή ποιοτική µεταβλητή σε ονοµαστική κλίµακα (Nominal). Περιγράφει τον τοµέα στον οποίο ανήκει ο εργαζόµενος που υπέστη ατύχηµα.οι τοµείς που καταγράφηκαν στην παρούσα έρευνα είναι οι εξής : εκµετάλλευσης, µηχανολογικού, ηλεκτρολογικού, συντήρησης δηζελοκίνητου εξοπλισµού, διακίνησης σκληρών σχηµατισµών, ιµάντων, συνεργείων βάσης, γεωτρήσεων, δοµικών, συνεργείων βαρέων µηχανηµάτων, διοικητικού, άλλοι. 2. Μεταβλητή «Ειδικότητα» (eidikoth και eidiko_1) Η µεταβλητή «Ειδικότητα» (eidikoth) είναι ποιοτική µεταβλητή σε ονοµαστική κλίµακα (Nominal). Περιγράφει την ειδικότητα του εργαζοµένου που υπέστη ατύχηµα. Με τη µεταβλητή «eidikoth» καταγράφονται αναλυτικά όλες οι ειδικότητες (εκτός από αυτές που εµφανίζονται µόνο 1 φορά και καταχωρούνται ως «άλλες»). Οι ειδικότητες που καταγράφηκαν κατά την έρευνα είναι περισσότερες από πενήντα, ωστόσο επειδή παρατηρήθηκε από την αρχική επεξεργασία των στοιχείων ότι πολλές από αυτές έχουν µικρή συχνότητα εµφάνισης αποφασίστηκε για λόγους περιορισµού του πλήθους των ειδικοτήτων, οι ειδικότητες που εµφανίζονται στο δείγµα µε συχνότητα µικρότερη ή ίση του / ή,% να καταγράφονται αθροιστικά ως «άλλες» ειδικότητες µέσω της µεταβλητής «eidiko_1». Το πλήθος των ειδικοτήτων περιορίζεται έτσι σε.

2. Μεταβλητή «Βάρδια» (vardia) Η µεταβλητή «Βάρδια» είναι ποιοτική µεταβλητή σε ονοµαστική κλίµακα (Nominal). Περιγράφει το αν ο εργαζοµένος που υπέστη ατύχηµα ανήκε σε προσωπικό βάρδιας ή προσωπικό ηµέρας. ιευκρινίζεται ότι το προσωπικό ηµέρας εργάζεται µόνο σε ωράριο ηµέρας, ενώ το προσωπικό βάρδιας εναλλάσσεται σε τρεις ωρες βάρδιες όλο το 2ωρο. Η µεταβλητή αυτή εποµένως δέχεται µόνο 2 τιµές. 2. Μεταβλητή «Έτος» (etos) Η µεταβλητή «Έτος» είναι ποσοτική µεταβλητή σε κλίµακα διαστήµατος (Interval). Περιγράφει το έτος κατά το οποίο ο εργαζοµένος υπέστη ατύχηµα. Οι τιµές που παίρνει η µεταβλητή είναι, όσα και τα έτη που αφορά η έρευνα και είναι :, 1, 1,..,. 2. Μεταβλητή «Εποχή» (epoxh) Η µεταβλητή «Εποχή» είναι ποιοτική µεταβλητή σε ονοµαστική κλίµακα (Nominal). Περιγράφει την εποχή του έτους κατά την οποία ο εργαζοµένος υπέστη ατύχηµα. Οι τιµές που παίρνει η µεταβλητή είναι : Χειµώνας, Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο. 2. Μεταβλητή «Μήνας» (mhnas) Η µεταβλητή «Μήνας» είναι ποιοτική µεταβλητή σε ονοµαστική κλίµακα (Nominal). Περιγράφει το µήνα του έτους κατά τον οποίο ο εργαζοµένος υπέστη ατύχηµα. Οι τιµές που παίρνει η µεταβλητή είναι : Ιανουάριος, Φεβρουάριος,.., εκέµβριος. 2. Μεταβλητή «Ηµεροµηνία» (hmeromhn) Η µεταβλητή «Ηµεροµηνία» είναι ποσοτική µεταβλητή σε κλίµακα διαστήµατος (Interval). Περιγράφει την ηµεροµηνία του µήνα κατά την οποία ο εργαζοµένος υπέστη ατύχηµα. Οι τιµές που µπορεί να παίρνει η µεταβλητή είναι 31, όσος και ο µέγιστος αριθµός ηµερών του µήνα : 1, 2, 3,,..,31.

2. Μεταβλητή «Μέρα» (mera) Η µεταβλητή «Μέρα» είναι ποιοτική µεταβλητή σε ονοµαστική κλίµακα (Nominal). Περιγράφει τη µέρα της βδοµάδας κατά την οποία ο εργαζοµένος υπέστη ατύχηµα. Οι τιµές που παίρνει η µεταβλητή είναι : ευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη, Πέµπτη, Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή. 2. Μεταβλητή «Ώρα» (ora και ora1) Η µεταβλητή «Ώρα» είναι ποσοτική µεταβλητή σε κλίµακα διαστήµατος (Interval). Περιγράφει την ώρα του 2ώρου κατά την οποία ο εργαζοµένος υπέστη ατύχηµα. Η αρχική καταγραφή της ώρας έγινε µε τη µορφή ώρα:λεπτά, (µέσω της µεταβλητής «ora») ωστόσο λόγω του µεγάλου πλήθους των πιθανών τιµών, οι τιµές οµαδοποιήθηκαν (µε τη µεταβλητή «ora_1») σε 2 οµάδες όσες και οι ώρες του εικοσιτετραώρου, -1, 1-2, 2-3, 3-,..23-2. Ως ώρα θεωρείται η χρονική στιγµή που αντιστοιχεί στα µεσάνυχτα, δηλαδή είναι η ώρα :. Άρα η οµάδα -1 είναι η χρονική περίοδος από την ώρα : (µεσάνυχτα) µέχρι τις 1:, η οµάδα 1-2 είναι η χρονική περίοδος από τις 1: µέχρι τις 2: κ.ό.κ. Κάθε οµάδα περιλαµβάνει περιστατικό ατυχήµατος που έγινε εντός της διάρκειας της συγκεκριµένης ώρας που αντιπροσωπεύει η οµάδα. 2. Μεταβλητή «Ηλικία» (hlikia και hlikia_1) Η µεταβλητή «Ηλικία» (hlikia) είναι και αυτή µία ποσοτική µεταβλητή σε κλίµακα διαστήµατος (Interval). Περιγράφει την ηλικία του παθόντος κατά τη χρονική στιγµή του ατυχήµατος. Επειδή ο αριθµός των ηλικιών είναι αρκετά µεγάλος και κυµαίνεται µεταξύ 1 και 1 έτη, έγινε κατηγοριοποίησή τους µέσω της µεταβλητής «hlikia_1» σε 1 ισοπληθείς οµάδες ηλικιών οι οποίες είναι 1-1, -22, 23-2, 2-2, 2-31, 32-3, 3-3, 3-, 1-3, -, -, -2, 3-, -, -1. 2. Μεταβλητή «Προϋπηρεσία» (proyphre και proyph_1) Η µεταβλητή «Προϋπηρεσία» (proyphre) είναι µία ποσοτική µεταβλητή σε κλίµακα αναλογίας (Ratio). Περιγράφει την προϋπηρεσία σε έτη στη ΕΗ του εργαζόµενου που υπέστη το ατύχηµα. Λόγω του µεγάλου πλήθους τους, οι τιµές αυτής της µεταβλητής κατηγοριοποιήθηκαν µέσω της µεταβλητής proyph_1 σε καηγορίες. Κάθε

κατηγορία εκτός από τις τρεις πρώτες αντιστοιχεί σε διάστηµα προϋπηρεσίας 3 ετών. Οι δύο πρώτες κατηγορίες αφορούν τους εργαζόµενους που δεν έχουν συµπληρώσει 1 έτος προϋπηρεσίας. Για αυτούς τους εργαζόµενους (και µόνο για αυτούς) γίνεται κατηγοριοποίηση σε αυτούς που έχουν λιγότερο και σε αυτούς που έχουν περισσότερο από µισό έτος προϋπηρεσίας. Η τρίτη κατηγορία αφορά προϋπηρεσία από 1 έως 3 έτη. Ουσιαστικά οι 3 πρώτες κατηγορίες µαζί αποτελούν µία κατηγορία µε εύρος όσο και το εύρος όλων των υπολοίπων. Έτσι οι κατηγορίες είναι τελικά: -.,.-1, 1-3, 3-, -, -, 3-33. (Τα προηγούµενα διαστήµατα είναι ανοιχτά ως προς το άνω όριό τους). 2. Μεταβλητή «Σηµείο» (shmeio και shmeio_1) Η µεταβλητή «Σηµείο» (shmeio) είναι ποιοτική µεταβλητή σε ονοµαστική κλίµακα (Nominal). Περιγράφει τo σηµείο (τµήµα) του σώµατος του εργαζοµένου που υπέστη βλάβη εξαιτίας του ατυχήµατος. Λόγω του µεγάλου αριθµού τιµών αυτές κατηγοριοποιήθηκαν σε κατηγορίες µε τη µεταβλητή «shmeio_1». Οι κατηγορίες αυτές είναι : Κεφαλή, Λαιµός-Αυχένας, Κορµός, Άνω άκρα, Κάτω άκρα, Πολλαπλοί προσδιορισµοί (τραύµατα που αφορούν περισσότερες από µία κατηγορίες, π.χ. κεφαλή και άνω άκρα), Γενικές βλάβες. 2.1 Μεταβλητή «Είδος_Τραύµατος» (eidostra) Η µεταβλητή «Είδος_Τραύµατος» (eidostra) είναι ποιοτική µεταβλητή σε ονοµαστική κλίµακα (Nominal). Περιγράφει τo είδος του τραύµατος (ή τραυµάτων) που προκλήθηκε ως συνέπεια του ατυχήµατος. Για λόγους περιορισµού του πλήθους των ειδών τραυµάτων, τα τραύµατα που εµφανίζονται έως δύο φορές στο δείγµα, δηλαδή έχουν συχνότητα εµφάνισης έως 2 / ή,2% καταγράφονται αθροιστικά ως «άλλα» τραύµατα. Το πλήθος των ειδών τραυµάτων περιορίζεται έτσι σε. 2.1 Μεταβλητή «Αιτία» (aitia_a και aitia_b) Η µεταβλητή «Αιτία» αφορά το αίτιο στο οποίο έχει αποδοθεί η πρόκληση του ατυχήµατος. Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις στις οποίες αποδίδονται δύο διαφορετικά αίτια. Για το λόγο αυτό δηµιουργήθηκαν 2 επιµέρους µεταβλητές για την «Αιτία», οι «aitia_a» και «aitia_b». Αυτό έχει σαν συνέπεια το πλήθος των

καταγραφών να είναι µεγαλύτερο από το πλήθος των περιπτώσεων ατυχηµάτων (δηλ. >). Λόγω του µεγάλου πλήθους αιτιών ατυχηµάτων, οι αιτίες µε συχνότητα εµφάνισης µικρότερη ή ίση του / ή,% καταγράφονται αθροιστικά ως «άλλες» αιτίες. Το πλήθος των αιτίων περιορίζεται έτσι σε 22. 2.1 Μεταβλητή «Απώλεια_Ηµερών» (hm_apo και hm_apo_1) Η µεταβλητή «Απώλεια_Ηµερών» (hm_apo) είναι µία ποσοτική µεταβλητή σε κλίµακα αναλογίας (Ratio). Περιγράφει τo σύνολο των ηµερολογιακών ηµερών κατά τις οποίες έλλειψε από την εργασία του ο εργαζόµενος που υπέστη το ατύχηµα. Λόγω του πολύ µεγάλου πλήθους των τιµών οι τιµές αυτής της µεταβλητής κατηγοριοποιήθηκαν µέσω της µεταβλητής «hm_apo_1» σε 1 κατηγορίες µη ισοπληθείς. Αυτές είναι : -, -, 21-3, 31-, 1-, 1-, 1-, 1-, 1-, 1-, 1-, -, 1-, 21-3, 31-3, 3-, (Θανατηφόρα). Να σηµειωθεί ότι για τα θανατηφόρα ατυχήµατα εισάγεται ο υποθετικός αριθµός ηµερών κατά τα πρότυπα σύνταξης των επίσηµων στοιχείων καταγραφής των ατυχηµάτων.

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ο ΠΙΝΑΚΕΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΊΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΤΟΥ ΕΙΓΜΑΤΟΣ 3.1 Μεταβλητή «Ορυχείο» (oryxeio) ΟΡΥΧΕΙΟ ΠΟΥ ΑΝΗΚΕΙ Ο ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ Valid Νότιο Πεδίο Ορ.Καρδιάς Κύριο Πεδίο Ορ.Αµυνταίου Μονάδες Τεχν.Υποστήριξης Άλλοι Total Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 3 3. 3. 3... 1. 1. 1.. 1.2 1.2....2 2 2. 2.... Στον παραπάνω πίνακα συχνοτήτων βλέπουµε σε φθίνουσα σειρά τη συχνότητα µε την οποία εµφανίζονται εργαζόµενοι που έχουν υποστεί ατύχηµα σε κάθε ορυχείο του ΛΚ Μ. Τα συνολικά περιστατικά εργαζοµένων που υπέστησαν ατύχηµα είναι όσο και το σύνολο του δείγµατος της έρευνας. Πρέπει να επαναλάβουµε πως ο αριθµός στην πραγµατικότητα δεν αντιπροσωπεύει και τον αριθµό των ατυχηµάτων καθώς υπάρχουν και περιπτώσεις οµαδικών ατυχηµάτων. Από τον πίνακα παρατηρούµε ότι από τα ορυχεία ο µεγαλύτερος αριθµός ατυχηµάτων ανήκει στο Νότιο Πεδίο (3 και 3,%) µε διαφορά από τα άλλα ορυχεία ( και 1,% το αµέσως µικρότερο). Ο αυξηµένος αριθµός δικαιολογείται σε µεγάλο βαθµό αν ληφθεί υπόψη ότι το Νότιο Πεδίο έχει περίπου διπλάσιους εργαζοµένους από κάθε άλλο ορυχείο. Τα αποτελέσµατα δίνονται στη συνέχεια και σχηµατικά σε ραβδόγραµµα συχνοτήτων και σε κυκλικό διάγραµµα ποσοστών. 3 3 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΟΡΥΧΕΙΟ 3 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ορ.Καρδιάς Νότιο Πεδίο Ορ.Αµυνταίου Άλλοι Μονάδες Τεχν.Υποστήρ 2 Κύριο Πεδίο ΟΡΥΧΕΙΟ

ΠΟΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΑΝΑ ΟΡΥΧΕΙΟ ΟΡΥΧΕΙΟ Άλλοι 2,% Μονάδες Τεχν.Υποστήρ,% Νότιο Πεδίο Ορ.Αµυνταίου 3,% 1,2% Κύριο Πεδίο 1,% Ορ.Καρδιάς,% 3.2 Μεταβλητή «Τοµέας» (tomeas) Ο πίνακας συχνοτήτων είναι ο εικονιζόµενος στη συνέχεια : ΤΟΜΕΑΣ ΠΟΥ ΑΝΗΚΕΙ Ο ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ Valid Εκµετάλλευσης Μηχανολογικού Ηλεκτρολογικού Συντήρ.Ντήζελ Εξοπλισµού Συνεργεία Βάσης (Κεντ.Μηχ/γείο-Κεντ.Ηλ/νείο κλπ) Γεωτρήσεων Σκληρών Σχηµατισµών Ιµάντων οµικών Συνεργεία Βαρέων Μηχ/των Άλλο ιοικητικού Total Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 3 3.1 3.1 3.1 2 32. 32. 1. 2...3.3.3 3. 3 3.3 3.3. 3 3.3 3.3.1 2 3.1 3.1 3.2 2 3. 3..2 1.3 1.3. 1.2 1.2......... Από τους τοµείς οι 2 κατηγορίες «εκµετάλλευσης» και «µηχανολογικού» καταλαµβάνουν µαζί ποσοστό 1,% επί του συνόλου, µε τον πρώτο να έχει ποσοστό 3,1% και 3 περιπτώσεις και τον δεύτερο 32,% και 2 περιπτώσεις. Οι άλλοι τοµείς έπονται µε σαφώς πολύ µικρότερα ποσοστά εµφάνισης. Τα µεγάλα ποσοστά

των 2 πρώτων τοµέων δικαιολογούνται απόλυτα, καθώς στο µεν πρώτο τοµέα «εκµετάλλευσης» ανήκει µε διαφορά ο µεγαλύτερος αναλογικά αριθµός εργαζοµένων σε σύγκριση µε τους υπόλοιπους (ανήκει σε αυτόν το µεγαλύτερο µέρος του προσωπικού βάρδιας), στον δε δεύτερο είναι η φύση της εργασίας (µηχανολογικές εργασίες) που ενέχει σηµαντικούς κινδύνους ατυχηµάτων. Τα παραπάνω στοιχεία δίνονται σχηµατικά µε το επόµενο ραβδόγραµµα και το κυκλικό διάγραµµα. 3 3 3 3 2 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΤΟΜΕΑ 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 2 Ηλεκτρολογικού Μηχανολογικού Εκµετάλλευσης 3 3 2 2 Γεωτρήσεων Συνεργεία Βάσης Ιµάντων οµικών Άλλο ιοικητικού Συντήρ.Ντήζελ Εξοπλ. Σκληρών Σχηµατισµών ΤΟΜΕΑΣ Συνεργεία Βαρέων Μηχ ιοικητικού.% Άλλο.% Συνεργ Βαρ. Μηχ 1.2% οµ ικών 1.3% Ιµάντων 3.% ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΤΟΜΕΑ Σκληρών Σχηµατ. 3.1% Γεωτρήσεων 3.3% Συνεργ. Βάσης 3.3% Συντ.Ντήζελ Εξ..3% Εκµετάλλευσης 3.1% Ηλεκτρολογικού.% Μηχανολογικού 32.%

3.3 Μεταβλητή «Ειδικότητα» (eidikoth και eidiko_1) Ο πίνακας συχνοτήτων της µεταβλητής «Ειδικότητα» (eidiko_1) που δίνεται στη συνέχεια περιλαµβάνει κατηγορίες ειδικοτήτων. Περισσότερες από 3 ακόµη ειδικότητες περιλαµβάνονται στην κατηγορία «Άλλο», καθεµιά από τις οποίες έχει συχνότητα µικρότερη ή ίση µε,%. Αυτές αναφέρονται αναλυτικά στη µεταβλητή eidikoth που περιλαµβάνεται στο αρχείο SPSS της έρευνας και της οποίας ο πίνακας συχνοτήτων δεν κρίνεται σκόπιµο να δοθεί στην παρούσα ενότητα. ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ Valid Μηχανοτεχνίτης Τεχνικός Ορυχείων Άλλο Εργάτης Ηλεκτροτεχνίτης-Ηλεκτρολόγος Αρχιτεχνίτης Χειριστής Καδοφόρου εκσκαφέα-αποθέτη Τεχνίτης Ιµάντων Οδηγός Τεχνίτης Οχηµάτων Χειριστής Προωθητή (Μπουλντόζας) Κατευθυντής Ηλεκτροσυγκολλητής-Οξυγονοκολλητής Λιπαντής Χειρ.Φορτωτή-Καθολικού Εκσκ. Εργοδηγός Επιτηρητής ΗΜΕΤΕΟ Φύλακας Επιτηρητής ταινιοδρόµων Αντλητής Total Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 21.1 21.1 21.1 1 1.2 1.2.3 2...1 3.. 2. 1....3.3 3. 2...3 2.. 2....3 3.2.2 1. 33 3. 3..1 32 3. 3.. 2 3.1 3.1 1. 1 2.1 2.1 3. 1 2. 2.. 1. 1..2.........3..... Από τον πίνακα παρατηρούµε ότι οι ειδικότητες «Μηχανοτεχνίτης» και «Τεχνικός Ορυχείων» έχουν σηµαντικά µεγαλύτερα ποσοστά εµφάνισης σε σχέση µε τις άλλες, 21,1% και 1,2% αντίστοιχα. Όλες οι άλλες έχουν συχνότητες έως το πολύ,%. Η πρώτη από τις παραπάνω 2 ειδικότητες ανήκει στον τοµέα «µηχανολογικού» και η δεύτερη στον τοµέα «εκµετάλλευσης» που όπως είδαµε στη µεταβλητή «Τοµέας» παρουσιάζουν αθροιστικά συχνότητα 1,%. Στη συνέχεια δίνονται τα παραπάνω στοιχεία γραφικά µε τη βοήθεια ραβδογράµµατος και κυκλικού διαγράµµατος.

1 1 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ 1 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 2 2 3 1 2 2 3 33 32 2 1 1 Αρχιτεχνίτης Ηλεκτρ/της-Ηλ/γος Εργάτης Άλλο Τεχνικός Ορυχείων Μηχανοτεχνίτης Λιπαντής Ηλ/λητής-Οξυγ/λητής Κατευθυντής Χειριστής Προωθητή Τεχνίτης Οχηµάτων Οδηγός Τεχνίτης Ιµάντων Χειρ. Καδοφ.Εκσκ. Αντλητής Επιτηρητής ταινιοδ. Φύλακας Επιτηρητής ΗΜΕΤΕΟ Εργοδηγός 2 ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ Χειρ.Φορτ.-Καθολ.εκσ Άλλο,% Φύλακας,% Λιπαντής 2,1% Αντλητής,% Τεχνίτης Οχηµάτων,2% Ηλεκτροσυγκολλητής-Ο 3,1% Οδηγός,% Τεχνικός Ορυχείων 1,2% Εργάτης,% Τεχνίτης Ιµάντων,% Εργοδηγός 1,% Αρχιτεχνίτης,3% Χειρ.Φορτωτή-Καθολικ 2,% Χειριστής Προωθητή ( 3,% Επιτηρητής ταινιοδρό,%,%,% Χειριστής Καδοφόρου Μηχανοτεχνίτης 21,1% Ηλεκτροτεχνίτης-Ηλεκ ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ Επιτηρητής ΗΜΕΤΕΟ,% Κατευθυντής 3,%

3. Μεταβλητή «Βάρδια» (vardia) Η µεταβλητή «Βάρδια» (vardia) παίρνει µόνο 2 τιµές, η πρώτη αφορά το προσωπικό που εργάζεται σε βάρδιες και η δεύτερη το προσωπικό που εργάζεται µόνο ηµέρα. Ο πίνακας συχνοτήτων και τα αντίστοιχα διαγράµµατα (ραβδόγραµµα και κυκλικό διάγραµµα) ακολουθούν. Παρατηρούµε ότι τα ατυχήµατα αφορούν µεγαλύτερο σαφώς αριθµό εργαζοµένων ηµέρας 2 έναντι 3 της βάρδιας και ποσοστό,% έναντι 2,% και αυτό δικαιολογείται από το γεγονός ότι τα ηµερήσια τµήµατα είναι κατά κανόνα τµήµατα που ασχολούνται µε εργασίες επισκευών και συντηρήσεων έναντι των τµηµάτων βάρδιας που ασχολούνται κυρίως µε τη λειτουργία του παγίου εξοπλισµού. ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΗΜΕΡΑΣ ή ΒΑΡ ΙΑΣ Valid Βάρδια Ηµέρα Total Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 3 2, 2, 2, 2,,,,, 2 3 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΗΜΕΡΑΣ 3 ΚΑΙ ΒΑΡ ΙΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Βάρδια Ηµέρα ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΗΜΕΡΑΣ ή ΒΑΡ ΙΑΣ Βάρδια 2.% Ηµέρα.% ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΗΜΕΡΑΣ ΚΑΙ ΒΑΡ ΙΑΣ 1

3. Μεταβλητή «Έτος» (etos) Οι τιµές που παίρνει η µεταβλητή αυτή είναι όσα και τα έτη που αφορά η έρευνα. Από τον επόµενο πίνακα συχνοτήτων και τα αντίστοιχα διαγράµµατα παρατηρούµε ότι τα ποσοστά είναι µεγαλύτερα στα 3 πρώτα έτη -1 και κυµαίνονται από,2% (1) έως 1,% (). Σε όλα τα άλλα µε εξαίρεση το 2 παρατηρείται σηµαντική µείωση των περιπτώσεων ατυχηµάτων και τα ποσοστά κυµαίνονται µεταξύ,% () και,2% (1), ενώ και κατά το έτος 2 µε ποσοστό %, παρατηρείται µείωση σε σχέση µε τα 3 πρώτα, ωστόσο µικρότερης τάξης µεγέθους. Valid 1 1 1 1 1 1 2 3 Total ΕΤΟΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 2 1. 1. 1... 2.2 2.2.2..2.2. 3.. 3. 3...3 2....3.3 2.3 1.. 2.3...3.. 3...... ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 1 1 1 3 2 1 2 1 1 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΤΟΣ 1 3 1 2 1 1 2 3 1 1 1 3 ΕΤΟΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ ΕΤΟΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ 1

ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΤΟΣ (.%) (.%) (1.%) 3 (.%) 2 (.%) 1 (.%) 1 (.3%) (.%) 1 (.%) 1 (.%) 1 (.2%) 1 (.2%) 3. Μεταβλητή «Εποχή» (epoxh) Τα ατυχήµατα ανά εποχή (Χειµώνας Άνοιξη, Καλοκαίρι, Φθινόπωρο) του κάθε έτους δίνονται στον επόµενο πίνακα συχνοτήτων κατά φθίνουσα σειρά εµφάνισης, καθώς και σχηµατικά σε ραβδόγραµµα, όπως επίσης και σε κυκλικό διάγραµµα, τα οποία ακολουθούν. ΕΠΟΧΗ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ Valid Καλοκαίρι Χειµώνας Φθινόπωρο Άνοιξη Total Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 2 2,3 2,3 2,3 23 2, 2, 1, 22 2, 2,, 2 23, 23,,,, Παρατηρούµε ότι οι περιπτώσεις ανά εποχή είναι γενικά ισοµοιρασµένες µε µέγιστη εµφάνιση το «Καλοκαίρι» (2.3%) και ελάχιστη την «Άνοιξη» (23,%). Θα µπορούσαµε να τονίσουµε το γεγονός ότι το καλοκαίρι ο αριθµός των ατυχηµάτων 1

είναι µεγαλύτερος από ότι τις άλλες εποχές, έστω και αν οι διαφορές είναι µικρές, δεδοµένου ότι κατά τους καλοκαιρινούς µήνες λόγω των αδειών ο αριθµός των εργαζοµένων που είναι παρόντες στη δουλειά είναι µικρότερος του συνήθους. 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΑΝΑ ΕΠΟΧΗ 3 2 23 22 2 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Καλοκαίρι Χειµώνας Φθινόπωρο Άνοιξη ΕΠΟΧΗ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ Άνοιξη 23.% Καλοκαίρι 2.3% Φθινόπωρο 2.% Χειµώνας 2.% ΠΟΣΟΣΤΟ % % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΑΝΑ ΕΠΟΧΗ ΕΠΟΧΗ 1

3. Μεταβλητή «Μήνας» (mhnas) ΜΗΝΑΣ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ Valid IAN ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΪ IOYN ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ OKT NOE ΕΚ Total Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent..... 1.2.2.2 2... 3.1.. 1....... 2.1.1....3.2.2. 3.. 2...... Όπως φαίνεται από τον παραπάνω πίνακα συχνοτήτων και τα αντίστοιχα διαγράµµατα που ακολουθούν, ο µήνας του έτους κατά τον οποίο συµβαίνουν τα περισσότερα ατυχήµατα είναι ο Αύγουστος µε 2 περιπτώσεις σε σύνολο και ποσοστό,1% και αυτοί µε τα λιγότερα είναι από κοινού οι µήνες Ιούλιος και εκέµβριος µε περιπτώσεις και ποσοστό,% ο καθένας. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 2 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 3 IAN ΑΠΡ ΜΑΡ ΦΕΒ ΜΑΪ IOYN ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ OKT NOE ΕΚ 3 ΜΗΝΑΣ 1

ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΜΗΝΑ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ ΕΚ.% NOE.% OKT.2% ΣΕΠ.% ΑΥΓ.1% ΙΟΥΛ IAN.% ΦΕΒ.% ΜΑΡ.2% ΑΠΡ.% ΜΑΪ.% IOYN.%.% 3. Μεταβλητή «Ηµεροµηνία» (hmeromhn) Στον πίνακα συχνοτήτων και τα αντίστοιχα διαγράµµατα που ακολουθούν παρατηρούµε πώς κατατάσσονται τα ατυχήµατα ανά ηµεροµηνία του µήνα. Οι τρεις πρώτες ηµεροµηνίες (ηµέρες του µήνα) µε βάση τη µέγιστη συχνότητα εµφάνισης είναι κατά σειρά οι : η µε 1 εµφανίσεις και ποσοστό,%, 2 η µε εµφανίσεις και ποσοστό,% και 22 η µε 3 εµφανίσεις και ποσοστό,3%. Αντίστοιχα οι τρεις πρώτες µε βάση την ελάχιστη συχνότητα εµφάνισης είναι οι : 31 η µε εµφανίσεις και ποσοστό 1,%, 2 η µε 1 εµφανίσεις και ποσοστό 2,1% και η µε 22 εµφανίσεις και ποσοστό 2,%. Επίσης από πίνακα ποσοστιαίων σηµείων (percentiles) που δίνεται βλέπουµε ότι το 2% των µικρότερων τιµών του δείγµατος (1 ο τεταρτηµόριο) καταλαµβάνουν οι µέρες 1 η - η, το % των µεσαίων τιµών του δείγµατος (2 ο και 3 ο τεταρτηµόριο) βρίσκεται µεταξύ ης και 22 ης µέρας και το 2% των µεγαλύτερων τιµών του δείγµατος ( ο τεταρτηµόριο) καταλαµβάνουν οι µέρες 23 η -31 η.

ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ Valid 1 2 3 1 1 1 1 1 21 22 23 2 2 2 2 2 2 3 31 Total Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 3 3.3 3.3 3.3... 3 3.3 3.3. 2 2. 2.. 32 3. 3. 1.3 2 3. 3..3 3.2.2 2. 2 3.1 3.1 2. 3 3.3 3.3 3. 2 2. 2. 33. 2 3. 3. 3. 1.. 1.1 23 2. 2. 3. 22 2. 2.. 3.2.2.2 2 2. 2. 3. 2 2. 2.. 23 2. 2.. 3 3. 3. 2.3 3 3.3 3.3. 2 2. 2..2 3.3.3 2. 3.1.1. 1 2.1 2.1. 32 3. 3. 2.1 2 2. 2.. 3 3. 3.. 2 3.1 3.1 1. 3.2.2.1 23 2. 2.. 1. 1.... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ N Percentiles 2. 1. 23. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 3 3 1 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 32 3 3 32 3 2 2 2 2 2 2 23 22 2 2 23 2 2 2 23 2 1 1 1 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 31 3 2 2 2 2 2 2 23 22 21 1 1 1 1 1 3 2 1 ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ 21

31 1.% 3 2.% 2.2% 2 3.1% 2 3.% 2 2.% 2 3.% 2 2.1% 23.1% 22.3% 21 2.% 3.3% 1 3.% 1 2.% 1 2.% 1 2.% ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ 1 3.3% 2.% 3 3.3% 2.% 3.% 3.%.2 3.1% 3.3% 2.% 3.%.% 2.% 2.% 1.2% 3. Μεταβλητή «Μέρα» (mera) ΗΜΕΡΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ Valid ευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέµπτη Παρασκευή Σάββατο Κυριακή Total Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 1. 1. 1. 1 1. 1. 33. 1. 1. 1.3...2 1.3.3......... Ο προηγούµενος είναι ο πίνακας συχνοτήτων της µεταβλητής «Μέρα» (mera). Από αυτόν βλέπουµε ότι τα περισσότερα ατυχήµατα συµβαίνουν κατά τις µέρες Τετάρτη ( και ποσοστό 1,%) και Τρίτη (1 και ποσοστό 1,%). Εκτός από τα Σάββατα και τις Κυριακές που έχουν σαφώς µικρότερο αριθµό ατυχηµάτων, εξαιτίας 22

του γεγονότος ότι το µεγαλύτερο µέρος του ηµερήσιου προσωπικού δεν εργάζεται αυτές τις µέρες, η µέρα µε το µικρότερο αριθµό ατυχηµάτων είναι η Πέµπτη µε περιπτώσεις και ποσοστό,%. Τα παραπάνω δίνονται σχηµατικά µε αντίστοιχο ραβδόγραµµα και κυκλικό διάγραµµα που ακολουθούν. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΒ ΟΜΑ ΑΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΒ ΟΜΑ ΑΣ 1 1 1 1 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 2 ευτέρα Τρίτη Τετάρτη Πέµπτη Σάββατο Κυριακή 2 Παρασκευή ΗΜΕΡΑ ΕΒ ΟΜΑ ΑΣ Κυριακή.% Σάββατο.% ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΒ ΟΜΑ ΑΣ ευτέρα 1.% Παρασκευή.3% Τρίτη 1.% Πέµπτη Τετάρτη.% 1.% 23

3. Μεταβλητή «Ώρα» (ora και ora1) Η συχνότητα εµφάνισης των ατυχηµάτων ανά ώρα του 2ώρου φαίνεται στον επόµενο πίνακα. Να σηµειωθεί ότι απουσιάζει µία τιµή (1 missing value), δηλαδή οι έγκυρες καταγραφές είναι. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός της ιδιαίτερα αυξηµένης συχνότητας σε ορισµένες ώρες. Πιο συγκεκριµένα, η ώρα µε τη µεγαλύτερη συχνότητα ατυχηµάτων είναι αυτή µεταξύ και το πρωΐ, µε 3 εµφανίσεις και ποσοστό,%. εύτερη σε συχνότητα είναι η ώρα µεταξύ και το πρωΐ µε εµφανίσεις και ποσοστό,%. Να τονιστεί ότι κατά τις παραπάνω ώρες είναι κατά κανόνα σε πλήρη εξέλιξη οι εργασίες συντήρησης και επισκευής του εξοπλισµού από τα αρµόδια συνεργεία. Το γεγονός επιβεβαιώνεται και σε επόµενο κεφάλαιο όπου γίνεται διασταύρωση των ωρών ατυχηµάτων µε τους τοµείς όπου ανήκουν οι εργαζόµενοι. ΩΡΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ Valid Missing Total : - : 1: - 1: 2: - 2: 3: - 3: : - : : - : : - : : - : : - : : - : : - : : - : : - : : - : : - : 1: - 1: 1: - 1: 1: - 1: 1: - 1: 1: - 1: : - : 21: - 21: 22: - 22: 23: - 23: Total System Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 1 1. 1. 1... 2. 1. 1..1 1. 1..... 1.2 1.2. 1 2.1 2.1.1 2... 21 2.3 2.3 1. 3.. 21... 33. 3...2............ 33 3. 3. 3. 3.1.1. 2 2. 2.. 1 1. 1. 2.3 1. 1. 3. 1. 1..3 2 2. 2.. 1 2.1 2.1... 1.1. 2

Επίσης παρατηρούµε ότι αυξηµένη συχνότητα εµφανίζει και η ώρα µεταξύ και 1 το µεσηµέρι µε εµφανίσεις και ποσοστό,%. Η ώρα αυτή είναι και ώρα κατά την οποία µεγάλος αριθµός προσωπικού ολοκληρώνει το ωρο εργασίας του (τέλος πρωϊνής βάρδιας). Σαφέστερη εικόνα προκύπτει από πίνακα διασταύρωσης ωρών ειδικοτήτων που δίνεται σε επόµενο κεφάλαιο. Αντίστοιχα, τα λιγότερα ατυχήµατα εµφανίζονται να γίνονται κατά τις ώρες 1 µε 2 τη νύχτα και µε τη νύχτα µε συχότητα και και ποσοστά,% και,% αντίστοιχα. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 1 1 1 3 Από το διπλανό πίνακα ποσοστιαίων σηµείων (percentiles) που έχει προκύψει από επεξεργασία της µεταβλητής ora, βλέπουµε ότι το 2% των τιµών του δείγµ ατος (1 ο τεταρτηµόριο) καταλαµβάνουν οι ώρες : :, το % των τιµών του δείγµατος (2 ο και 3 ο τεταρτηµόριο) βρίσκεται µεταξύ : και : και το υπόλοιπο 2% των ΑΚΡΙΒΗΣ ΩΡΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΟΣ N Valid Percentiles 2 : : : : 1:3 2: τιµών του δείγµατος ( ο τεταρτηµόριο) καταλαµβάνουν οι ώρες : 2:. Το % των περιπτώσεων βρίσκεται µεταξύ : και 1:2, ενώ κατά τις ώρες : : και 1:3 2: συµβαίνει συνολικά το % (% και % αντίστοιχα). ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΑΝΑ ΩΡΑ ΩΡΑ ΤΟΥ ΤΟΥ 2ΩΡΟΥ 2ΩΡΟΥ 1 1 : - : 3: 3: 2: - 2: 1: - 1: : : 2 21 : - : : - : : - : : - : 3 3 : - : : - : : - : : - : : - : 33 3 1: - 1: 1: - 1: 1: - 1: 1: - 1: : - : 2 2 1 1 22: - 22: 21: - 21: : - : 1: - 1: 1 1 1 3 23: - 23: - - ΩΡΑ 2ΩΡΟΥ 2

Γενικά, περισσότερα ατυχήµατα συµβαίνουν κατά τις πρωινές έως πρώτες απογευµ ατινές ώρες και ιδιαίτερα µεταξύ κα ι 1. Αυξηµένα, ωστόσο όχι τόσο υψηλά όσο τα προηγούµενα είναι και τα ποσοστά κατά τις ώρες µεταξύ µε και 1 µε 1. Τα λιγότερα ατυχήµατα συµβαίνουν κατά τις βραδυνές (κυρίως µεταξύ 2 και ) και δευτερευόντως κατά τις απογευµατινές ώρες (κυρίως µεταξύ 1 και 22). Τα παραπάνω, δίνονται και σχηµατικά µε το προηγούµενο ραβδόγραµµα, καθώς και το επόµενο κυκλικό διάγραµµα. ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΩΡΑ ΤΟΥ 2ΩΡΟΥ : - : (1.%) Missing (.1%) 1: - 1: (.%) 23: - 23: 2: - 2: (1.%) 22: - 22: (2.%) 3: - 3: (1.%) 21: - 21: (1.%) : - : (.%) : - : (1.%) : - : (1.2%) 1: - 1: (1.%) : - : (2.1%) 1: - 1: (2.%) : - : (.%) 1: - 1: (.1%) : - : (2.3%) 1: - 1: (3.%) : - : (.%) 1: - 1: (.%) : -: (.%) : -: (.%) : - : (.%) : - : (.%) : -: (.%) 3. Μεταβλητή «Ηλικία» (hlikia και hlikia_1) Στη συνέχεια δίνεται ο πίνακας συχνοτήτων των ατυχηµάτων ανά (οµαδοποιηµένη) ηλικί α του κάθε εργαζοµένου, καθώς και πίνακας µε ορισµ ένα χρήσιµα στατιστικά στοιχεία. Ο δεύτερος προέκυψε από επεξεργασία της µεταβλητής 2

hlikia που περιλαµβάνει αναλυτικά οµαδοποίησή τους. όλες τις καταγεγραµµένες ηλικίες χωρίς Valid 1-1 -22 23-2 2-2 2-31 32-3 3-3 3-1-3 - - -2 3- - -1 Total ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΘΟΝΤΩΝ Valid Cumulative Frequency Percent Percent Percent,,,,, 1,3 1 2, 2, 3,3,,,1,, 1,,1,1 32, 3 1, 1,,3,, 3, 3 1, 1,,,2,2,,1,1, 21 2,3 2,3,2,,,,,, 2,2,2,,, Από τον πίνακα συχνοτήτων οµαδοποιηµένων ηλικιών βλέπουµε ότι οι οµάδες ηλικιών 3-3 και 1-3 παρουσιάζουν τη µεγαλύτερη συχνότητα µε 3 περιπτώσεις και ποσοστό 1,%. Αυξηµένες επίσης συχνότητες εµφανίζουν οι οµάδες 3- και 32-3 µε ποσοστά,% και,1% αντίστοιχα. Τα µικρότερα ποσοστά εµφανίζουν οι οµάδες -1 µε,2% και 1-1 µε,% ενώ ανάλογα χαµηλά είναι και τα ποσοστά των οµάδων 3-, - 22, - µε,%,,% και,% αντίστοιχα. Τα πολύ χαµηλά ποσοστά των προηγουµένων δικαιολογούνται λόγω του πολύ µικρότερου πληθους εργαζοµένων αυτών των ηλικιών επί του συνόλου του προσωπικού. Από το δεύτερο πίνακα βλέπουµε ότι οι τιµές των ηλικιών έχουν εύρος (Range), µε ελάχιστη τιµή την ηλικία 1 (minimum) και µέγιστη την ηλικία 1 (maximum). Η µέση τιµή της ηλικίας (Mean) είναι 3, έτη και η διάµεσος (Median) 3 έτη. Η ηλικία µε ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΘΟΝΤΩΝ N Mean Median Mode Std. Deviation Variance Skewness Std. Error of Skewness Kurtosis Std. Error of Kurtosis Range Minimum Maximum Percentiles 2 3,3 3, 1,,3,,1 -,2, 1 1 33, 3, 3, 2

1 τη µέγιστη συχνότητα εµφάνισης (Mode) είναι 1 ετών. Επίσης το 2% των περιπτώσεων είναι ηλικίας έως 33 ετών, το % µεταξύ 33-3 και το υπόλοιπο 2% άνω των 3 ετών. Η διακύµανση (variance) είναι,3 και η τυπική απόκλιση,. Επίσης η ασυµµετρία (Skewness) είναι µικρή (, µε τυπ. σφάλµα,1) δηλαδή υπάρχει έντονη συµµετρία, ενώ ως προς την κυρτότητα (Kurtosis) αυτή είναι -,2 µε τυπικό σφάλµα, και η καµπύλη κατανοµής όπως φαίνεται και σε αντίστοιχο ιστόγραµµα που δίνεται παρακάτω παρουσιάζεται ως πλατύκυρτη. Στη συνέχεια δίνεται ραβδόγραµµ α συχνοτήτων ατυχηµάτων ανά οµάδα ηλικιών και αντίστοιχο κυκλικό διάγραµµα ποσοστών. 1 1 3 3 1 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΘΟΝΤΩΝ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ -22 1-1 1 32-3 2-31 2-2 23-2 3-3-3-2 - - 1-3 21 2-3- -1 ΗΛΙΚΙΑ -1 (.2%) - (.%) 3- (.%) -2 (2.3%) - (.1%) 1-1 (.%) -22 (.%) 23-2 (2.%) 2-2 (.%) - (.2%) 2-31 (.%) ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΘΟΝΤΩΝ 32-3 (.1%) 1-3 (1.%) 3- (.%) 3-3 (1.%) 2

Τέλος, στη συνέχεια δίνεται ιστόγραµµα κατανοµής των ατυχηµάτων ανά ηλικία (οµαδοποιηµένη) µε χαραγµένη και την καµπύλη της κανονικής κατανοµής. Από αυτό µπορεί να ειπωθεί ότι η συγκεκριµένη κατανοµή ταιριάζει στην κανονική κατανοµή. Προς επιβεβαίωση, χωρίς ωστόσο να γίνονται αναλυτικότεροι έλεγχοι, δίνονται και τα πιθανοθεωρητικά διαγράµµατα P-P που συνηγορούν στο παραπάνω συµπέρασµα, καθώς υπάρχει µικρή απόκλιση µεταξύ παρατηρούµενων (observed) και αναµενόµενων (expected) τιµών. 3 22 23 ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ «ΗΛΙΚΙΑ» ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Std. Dev =. Mean = 3 N =. 1 2 3 3 1, Normal P-P Plot ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΘΟΝΤΩΝ,2 Detrended Normal P-P Plot,,1 Expected Cum Prob,,2,,,2,, 1, Deviation from Normal, -,1 -,2 -,2,,2,,, 1, 1,2 Observed Cum Prob Observed Cum Prob ΠΙΘΑΝΟΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ P-P (ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ) ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ ΗΛΙΚΙΑ 2

3. Μεταβλητή «Προϋπηρεσία» (proyphre) Ο πίνακας συχνοτήτων της κατηγοριοποιηµένης προϋπηρεσίας είναι ο επόµενος. Από αυτόν φαίνετα ι πως απουσιάζουν 3 τιµές, εποµένως οι έγκυρες τιµ ές είναι. ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΤΗ ΕΗ ΣΕ ΕΤΗ Valid Missing Total -..-1 1-3 3- - - -1 1-1 1-21 21-2 2-2 2-3 3-33 Total System Valid Cumulative Frequency Percent Percent Percent 2...... 3.2.2 1..3.3 2. 1. 1. 1. 1 1. 1.. 1.1 1.2 3.....2.3 3. 3... 1 2.1. 2.1... 2.2.2... 3.3. Η τριετία µε τη µεγαλύτερη συχνότητα είναι αυτή µε - έτη προϋπηρεσίας, µε 1 περιπτώσεις και ποσοστό 1,%. Η αντίστοιχη, µε τη µικρότερη συχνότητα είναι αυτή µε 2-3 έτη που έχει µηδενική εµφάνιση. Το τελευταίο δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση γιατί το προσωπικό µε προϋπηρεσία µεγαλύτερη από 2 χρόνια είναι πολύ λίγο σε αριθµό σε σχέση µε το σύνολο των εργαζοµένων. Γενικά τα ποσοστά εµφάνισης είναι αυξηµένα (σε φθίνουσα σειρά) κατά τις τριετίες -, -, -3, -1, µε ποσοστά πάνω από 1% και βαίνουν µειούµενα από την τριετία 1-1 (ποσοστό,%) και µετά. Εντύπωση προκαλεί το ότι η τριετία 3- έχει σηµαντικά λιγότερο ποσοστό (,2%) σε σχέση µε την προηγούµενη -3, αλλά και την επόµενη -. Αξίζει επίσης να τονιστεί η σχετικά µεγάλη συχνότητα ατυχηµάτων (,%) σε προσωπικό µε προϋπηρεσία λιγότερο από µισό έτος, ιδιαίτερα αν αυτό συγκριθεί µε το µικρό ποσοστό (,%) του προσωπικού µε προϋπηρεσία, -1 έτος. Ο επόµενος πίνακας λοιπών στατιστικών στοιχείων προέκυψε από επεξεργασία της µεταβλητής proyphre που αφορά όλες τις καταγεγραµµένες τιµές προϋπηρεσίας. 3

Με βάση αυτόν προκύπτει ότι η προϋπηρεσία έχει εύρος (Range) 32, µε ελάχιστη τιµή (minimum) και µέγιστη (maximum) 32. Η µέση τιµή προϋπηρεσίας (Mean) είναι, έτη, και η διάµεσος (Median), έτη. Η προϋπηρεσία µε τη µέγιστη συχνότητα εµφάνισης (Mode) είναι η τιµή,1 έτη που αντιστοιχεί ουσιαστικά σε 1 µόλις µήνα προϋπηρεσίας, γεγονός που προκαλεί εντύπωση, ωστόσο δικαιολογείται γιατί αφορά κυρίως εργαζόµενους που προσλαµβάνονται µε δίµηνες συµβάσεις των οποίων και ο συνολικός αριθµός είναι αθροιστικά υψηλός. Επίσης το 2% των περιπτώσεων έχουν προϋπηρεσία έως,1 έτη, το % µεταξύ,1 και 1, έτη και το υπόλοιπο 2% από 1, έως 32 έτη. Η διακύµανση (variance) είναι 1, και η τυπική απόκλιση,3. Επίσης η ασυµµετρία (Skewness) είναι,2 µε τυπ. σφάλµα,1 δηλαδή υπάρχει µέτρια ασυµµετρία, ενώ ως προς την κυρτότητα (Kurtosis) αυτή είναι -, µε τυπικό σφάλµα, και ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑΣ ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑΣ η καµπύλη κατανοµής όπως φαίνεται και σε αντίστοιχο ιστόγραµµα που δίνεται παρακάτω παρουσιάζεται ως πλατύκυρτη. ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΤΗ ΕΗ ΣΕ ΕΤΗ N Valid Mean Median Mode Std. Deviation Variance Skewness Missing Std. Error of Skewness Kurtosis Std. Error of Kurtosis Range Minimum Maximum Percentil es Ακολουθεί ραβδόγραµµα συχνοτήτων, και κυκλικό διάγραµµα ποσοστών εµφάνισης. 2 3...1.3 1..2.1 -.. 32.. 32..2. 1. 1 1 1 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 2 2 3.-1 -. 2 1-3 3- - - -1 1-1 1-21 21-2 1 2-2 3-33 2 ΕΤΗ ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑΣ 31

Missing (.3%) ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑΣ 3-33 (.2%) 2-2 (2.1%) 21-2 (.%) -. (.%).-1 (.%) 1-21 (.3%) 1-3 (.2%) 1-1 (.%) 3- (.3%) -1 (1.2%) - (1.%) - (1.%) Όπως στη µεταβλητή ηλικία που ήταν επίσης ποσοτική, δίνεται στη συνέχεια ιστόγραµµα κατανοµής των ατυχηµάτων ανά προϋπηρεσία (οµαδοποιηµένη), µε χαραγµένη και την καµπύλη της κανονικής κατανοµής. Επίσης δίνονται και τα πιθανοθεωρητικά διαγράµµατα P-P. Από αυτά και χωρίς περαιτέρω ελέγχους θα µπορούσαµε να πούµε ότι το τµήµα του ιστογράµµατος που περιλαµβάνει τιµές προϋπηρεσίας -3 έτη δε φαίνεται να ακολουθεί την κανονική κατανοµή, ενώ αντίθετα το υπόλοιπο τµήµα την προσεγγίζει ικανοποιητικά. ΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ «ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ» 3 3 2 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ 1 Std. Dev =. Mean = N =. 2 1 1 22 2 2 2 32 3 ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ ΣΕ ΕΤΗ 32

1. ΠΙΘΑΝΟΘΕΩΡΗΤΙΚΑ ΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ P-P (ΚΑΝΟΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ) ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗΣ ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ Normal P-P Plot of ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ. Detrended Normal P-P Plot of ΠΡΟΫΠΗΡΕΣΙΑ...2 Expected Cum Prob..2...2.. 1. Deviation from Normal. -.2 -. -. -.2..2... 1. 1.2 Observed Cum Prob Observed Cum Prob 3. Μεταβλητή «Σηµείο» (shmeio και shmeio_1) ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΑΝΑ ΣΗΜΕΙΟ ΣΩΜΑΤΟΣ ΠΟΥ ΥΠΕΣΤΗ ΒΛΑΒΗ Valid Missing Total Κεφαλή Λαιµός-Αυχένας Κορµός Άνω άκρα Κάτω άκρα Πολλαπλοί προσδιορισµοί Γενικές Βλάβες Total System Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent..2.2... 1..1 2. 33 3. 3.1 2.1 23 2. 2.2.3 3.1.2. 22 2. 2.... 1.. Όπως φαίνεται από τον παραπάνω πίνακα συχνοτήτων τα περισσότερα ατυχήµατα αφορούν τα άνω άκρα του σώµατος (χέρια) µε 33 περιπτώσεις και ποσοστό 3,% και αµέσως µετά τα κάτω άκρα (πόδια) µε 23 περιπτώσεις και ποσοστό 2,%. Στον αντίποδα µε τη µικρότερη συχνότητα είναι τα ατυχήµατα που αφορούν το Λαιµό-Αυχένα µε περιπτώσεις και ποσοστό,%. Στη συνέχεια δίνονται τα αντίστοιχα διαγράµµατα (ραβδόγραµµα συχνοτήτων και κυκλικό διάγραµµα ποσοστών εµφανίσεως). Πρέπει να σηµειωθεί ότι υπάρχουν απούσες (missing) τιµές, άρα αντίστοιχα έγκυρες (valid) τιµές. 33

3 3 33 3 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΣΗΜΕΙΟ ΣΩΜΑΤΟΣ 23 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Κεφαλή 1 Λαιµός-Αυχένας Κορµός Άνω άκρα Κάτω άκρα 3 22 Πολλαπλοί προσδιορισ Γενικές Βλάβες ΣΗΜΕΙΟ ΣΩΜΑΤΟΣ Απούσες (Missing) 1.% Γενικές Βλάβες 2.% Πολλαπλοί προσδιορισ.1% Κάτω άκρα 2.% Κεφαλή.% Λαιµός-Αυχένας.% Κορµός.% ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΣΗΜΕΙΟ ΣΩΜΑΤΟΣ Άνω άκρα 3.% 3. Μεταβλητή «Είδος_Τραύµατος» (eidostra) Από τον πίνακα συχνοτήτων και τα αντίστοιχα διαγράµµατα που ακολουθούν παρατηρούµε ότι το είδος τραύµατος µε µεγαλύτερη συχνότητα είναι το «κτύπηµα» ή κατά την επίσηµη ορολογία καταγραφής «τραύµα», µε 3 περιπτώσεις και ποσοστό,%. Ακολουθεί το «κάταγµα» µε εµφανίσεις και ποσοστό 22,%. Τα υπόλοιπα τραύµατα έπονται σηµαντικά µε ποσοστά το πολύ,%. Να επισηµάνουµε ότι ως κατηγορία αυτής της µεταβλητής έχει καταγραφεί και ο θάνατος µε 1 περιστατικά και ποσοστό 1, %. 3

ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΑΝΑ ΕΙ ΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ Valid Τραύµα Κάταγµα Κάκωση Έγκαυµα ιάστρεµµα Θλάση Θάνατος Μόλωπες Εξάρθρωση Αιφνίδιο παθολ.γεγονός Εκδορά Θλαστικό τραύµα Πολλαπλά τραύµατα Ράγισµα Άλλο Ρήξη συνδέσµων Ακρωτηριασµός Πολλαπλά κατάγµατα ιάσειση Οσφυαλγία Total Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 3,,, 22, 22,,,,, 3,1,1, 3 3,3 3,3 3,1 1 1, 1,, 1 1, 1,, 1 1, 1,, 1, 1,, 1, 1, 1, 1, 1, 2, 1,3 1,3,2 1,2 1,2, 1,1 1,1, 1,1 1,1,,,,1,,,,,,2,,, 3,3,3,,, 3 3 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΙ ΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ 3 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Κάταγµα Τραύµα 3 Έγκαυµα Κάκωση 3 Θλάση ιάστρεµµα Θάνατος Εξάρθρωση Μόλωπες Οσφυαλγία ιάσειση Πολλαπλά κατάγµατα Ακρωτηριασµός Ρήξη συνδέσµων Άλλο Ράγισµα Πολλαπλά τραύµατα Θλαστικό τραύµα Εκδορά 1 1 1 3 Αιφνίδιο παθολ.γεγον ΕΙ ΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ 3

ΠΟΣΟΣΤΟ % ΑΤΥΧΗΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΕΙ ΟΣ ΤΡΑΥΜΑΤΟΣ Αιφν. παθ.γεγ.(1.%) Εξάρθρωση (1.%) Μόλωπες (1.%) Θάνατος (1.%) Θλάση (1.%) ιάστρε µµα (3.3%) Έγκαυµα (.1%) Εκδορά (1.%) Θλαστικό τρ.(1.3%) Πολλαπλά τραυ.(1.2%) Ράγισµα (1.1%) Άλλο (1.1%) Ρήξη συνδ.(.%) Ακρωτηριασµός (.%) Πολλαπ. κατάγ.(.%) ιάσειση (.%) Οσφυαλγία (.3%) Κάκωση (.%) Κάταγµα (22.%) Τραύµα (.%) 3.1 Μεταβλητή «Αιτία» (aitia_a και aitia_b) Ποσοστό συνολ. Ποσοστό ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Πλήθος αιτίων περιπτώσεων Μη τήρηση οδηγιών-εντολών.. Κακή µέθοδος εργασίας 2 2. 3.1 Ελλειπής ή λανθασµ. µελέτη εργασίας 23 21.3 2.1 Υπερβολική βιασύνη 2. 1. Παράβαση Κ.Ο.Κ.. 1.1 Απροσεξία 2 1.1 23. Αστοχία υλικού ή εξοπλισµού.. Έλλειψη συντονισµού εργασ... Ακαταστασία.. υσµενείς καιρ.συνθήκες 3.. Μη χρήση ατοµ εφοδ προστασ. 23 2.1 2. Αιφνίδιο παθολ γεγονός 23 2.1 2. Τροχαίο εκτός έργου.3.3 Τροχαίο 3 3.1 3. Κακή εκίµηση κινδύνου.. Ολισθηρότητα δαπέδου 3 3..3 Συντόµευση 2.. Κακός συντονισµός εργασ.. Αδυναµία πρόβλεψης κινδύνου 2 2.3 2. Υπερβολική ταχύτητα. 1. Λανθασµένη ενέργεια 1. 1.2 Άλλο.3.3 ------- ----- ----- Total responses. 2. missing cases; valid cases Ο παραπάνω πίνακας συχνοτήτων της µεταβλητής «Αιτία» προέκυψε από συνδυασµό των µεταβλητών (aitia_a και aitia_b) µέσω της διαδικασίας «Multiple Response» που παρέχει το SPSS και αυτό γιατί στη συγκεκριµένη µεταβλητή 3

αποδόθηκαν δύο και όχι µόνο µία αιτίες σε πολλές περιπτώσεις ατυχηµάτων. Από τον πίνακα διαπιστώνουµε ότι η αιτία µε την υψηλότερη συχνότητα είναι η «Ελλειπής ή λανθασµένη µελέτη εργασίας» µε 23 περιπτώσεις και ποσοστό 21,3% επί του συνόλου των µεµονωµένων περιπτώσεων ατυχηµάτων. Η δεύτερη σε συχνότητα αιτία είναι η «Απροσεξία» µε 2 περιπτώσεις και ποσοστό 1,1% και η τρίτη η «Υπερβολική βιασύνη» µε 2 περιπτώσεις και ποσοστό,%. Όλες οι άλλες αιτίες έχουν σηµαντικά µικρότερη συχνότητα εµφάνισης που φθάνει το πολύ έως,%. 3.1 Μεταβλητή «Απώλεια_Ηµερών» (hm_apo και hm_apo_1) Στον επόµενο πίνακα δίνονται η συχνότητα και το ποσοστό περιπτώσεων ατυχηµάτων σε σχέση µε τον αριθµό ηµερών εργασίας που χάθηκαν ανά περίπτωση µέχρι να επιστρέψει ο εργαζόµενος στην εργασία του. Οι απωλεσθείσες ηµέρες έχουν κατηγοριοποιηθεί όπως φαίνεται στον πίνακα. ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ ΑΝΑ ΑΡΙΘΜΟ ΑΠΟΛΕΣΘΕΝΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Valid Missing Total - - 21-3 31-1- 1-1- 1-1- 1-1- - 1-31-3 3- (ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ) Total System Cumulative Frequency Percent Valid Percent Percent 3 3,2 3, 3, 1, 1, 3,3,1,2,,1,1,,, 2, 33 3, 3,, 1 1, 1,, 21 2,3 2,3, 1,1 1,1 1, 1, 1, 2, 3 3,3 3,3, 1, 1,,1,,, 1,1,1, 3,3,3,2 1 1, 1,,,,,, Παρατηρούµε ότι το διάστηµα αποχής του εργαζόµενου από την εργασία µε τη συχνότερη εµφάνιση είναι αυτό µεταξύ και ηµερών, µε 3 περιπτώσεις και ποσοστό 3,2%. Ακολουθούν τα διαστήµατα - ηµερών µε εµφανίσεις και 1,% ποσοστό και 21-3 ηµερών µε εµφανίσεις και ποσοστό,1%. 3

Πρέπει να αναφερθεί ότι τα θανατηφόρα ατυχήµατα είναι 1 στον αριθµό και έχουν ποσοστό εµφάνισης 1,%. Ο αριθµός που δηλώνει τις ηµέρες απώλειας είναι ένας φυσικά µη πραγµατικός αριθµός, ενδεικτικός στις περιπτώσεις θανατηφόρων ατυχηµάτων που χρησιµοποιείται από τη ΕΗ κατά την καταγραφή των επίσηµων στοιχείων που αφορούν τα ατυχήµατα και τον υπολογισµό των τεκµαρτών ηµερών απώλειας εργασίας. Τα παραπάνω φαίνονται και στα επόµενα διαγράµµατα. 3 3 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ATYXHMATΩΝ ΑΝΑ ΑΡΙΘΜΟ ΑΠΟΛΕΣΘΕΝΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ 3 3 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ - - 1-31- 21-3 33 1-1- 21 1-1- 3 1 1 3 1 1- - 1-31-3 1- (ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΑ) 3- ΑΠΩΛΕΣΘΕΙΣΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1- (3.3%) 1- (1.%) 1- (1.1%) 1- (2.3%) 1- (1.%) 1- (3.%) 1- (.%) - (1.%) 1- (.%) 31-3 (.1%) 3- (.3%) (ΘΑΝAT/ΡΑ)(1.%) Απούσες τιµές (.%) 31- (.1%) - (3.2%) 21-3 (.1%) - (1.%) ΠΟΣΟΣΤΟ % ATYXHMATΩΝ ΑΝΑ ΑΡΙΘΜΟ ΑΠΟΛΕΣΘΕΝΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ 3

Εκτός των παραπάνω στοιχείων, από τη στατιστική ανάλυση της µεταβλητής hm_apo που περιλαµβάνει όλες τις περιπτώσεις απώλειας ηµερών µη κατηγοριοποιηµένες, προκύπτει ο επόµενος πίνακας στοιχείων. Σε αυτόν δε χρησιµοποιήθηκε η τιµή που αφορά τα θανατηφόρα ατυχήµατα γιατί «αλλοιώνει» ουσιαστικά τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν όλα τα υπόλοιπα περιστατικά (το % περίπου του συνόλου). Με βάση αυτόν προκύπτει ότι αριθµός των απολεσθέντων ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΠΟΛΕΣΘΕΝΤΩΝ ΗΜΕΡΩΝ ΕΡΓΑΣΙΑ N Valid 2 ηµερών έχει εύρος (Range) 3, Missing 21 µε ελάχιστη τιµή (minimum) 1 Mean 31.3 και µέγιστη (maximum) 31. Η µέση τιµή (Mean) είναι 31, Median Mode 1. µέρες και η διάµεσος (Median) Std. Deviation 1. Variance 1 µέρες. Η τιµή µε τη µέγιστη συχνότητα εµφάνισης (Mode) είναι µέρες. Skewness Std. Error of Skewness Kurtosis 3..2 1.2 Επίσης το 2% των Std. Error of Kurtosis. Range 3 περιπτώσεων αφορούν διάστηµα έως ηµερών, το % από έως Minimum Maximum 1 31 Percentiles 2. 3 µέρες και το υπόλοιπο 2% 1. από περισσότερες από 3 µέρες. 3. Η διακύµανση (variance) είναι και η τυπική απόκλιση 1,. Επίσης η ασυµµετρία (Skewness) είναι 3, µε τυπ. σφάλµα,2 δηλαδή υπάρχει σχετικά έντονη θετική ασυµµετρία, ενώ ως προς την κυρτότητα (Kurtosis) αυτή είναι 1,2 µε τυπικό σφάλµα, (λεπτόκυρτη). Τέλος ακολουθεί ιστόγραµµα µε χαραγµένη και την καµπύλη της κανονικής κατανοµής, από το οποίο δε φαίνεται η µελετούµενη µεταβλητή να ακολουθεί την κανονική κατανοµή. Το τελευταίο επιβεβαιώνεται και από τα αντίστοιχα πιθανοθεωρητικά διαγράµµατα P-P που επίσης δίνονται. 3