Ο ΥΣΣΕΑΣ 2005 Ερευνητικό εκπαιδευτικό πρόγραµµα εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης σε ηµοτικά Σχολεία της Ελλάδος ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΠΕΤΣΩΝ ΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΝΑΥΠΛΙΟΥ ΦΟΡΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 3 (συµπληρώνεται από τους ασκάλους) Α) Γενικά Στοιχεία 1. άσκαλοι(ες): Μαριάννα Ιωάννου, Αναστασία Μεγρέµη 2. Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών πιλοτικού προγράµµατος Σχολείο Ηµεροµηνία ιδακτική Ώρα Τάξη/ Τµήµα Αριθµός µαθητών ηµοτικό Σπετσών 22. 12. 2005 5η Στ 2 20 ηµοτικό Ναυπλίου 22. 12. 2005 5η Στ 1 20
Β) Περιγραφή Μαθήµατος 1. Τίτλος Μαθήµατος: «Ο µικρός µπουρλοτιέρης» (Ανθολόγιο Ε και Στ ηµοτικού «Με λογισµό και µ όνειρο», σελ.198-201) 2. Εκπαιδευτικό Λογισµικό Χρησιµοποιούµενες ιευθύνσεις Internet: 3. Ένταξη µαθήµατος στο αναλυτικό πρόγραµµα Τάξη: Στ Γνωστικό αντικείµενο: Λογοτεχνία ιδακτική Ενότητα: Γεγονότα από την Ελληνική Ιστορία ιδακτικοί στόχοι: ηµιουργία συνεργατικού και αλληλεπιδραστικού κλίµατος ανάµεσα στους µαθητές. Νοηµατική, Εκφραστική και Συναισθηµατική διερεύνηση του κειµένου. Κατανόηση των βασικών ιδεών, εικόνων και της συναισθηµατικής φόρτισης που µας µεταφέρει το κείµενο. Αναφορά στα ιστορικά γεγονότα γύρω από την καταστροφή της Χίου. Ανάκληση εµπειριών και γνώσεων που σχετίζονται µε το θέµα του αποσπάσµατος. Παραλληλισµός της ανατίναξης της τουρκικής ναυαρχίδας στη Χίο µε την αντίστοιχη ανατίναξη στις Σπέτσες. Γραπτή εργασία σε φύλλα εργασίας - Συζήτηση-Ανταλλαγή απόψεων. Μεθοδολογία ιδακτικής προσέγγισης: Φάση: Εικονική Τάξη Παρουσίαση θέµατος από τη δασκάλα. Ιστορικά και βιογραφικά στοιχεία σε γενικές γραµµές. ιερευνητική- Συνεργατική µέθοδος διδασκαλίας για τον εντοπισµό και κατανόηση των βασικών σηµείων πληροφοριών του κειµένου. Συνεργασία των µαθητών για τη σύνθεση δικών τους εργασιών σχετικών µε το κείµενο. Αναµενόµενα αποτελέσµατα: Ανάπτυξη ικανότητας να διερευνούν στο κείµενο και να εντοπίζουν πληροφορίες που σχετίζονται µε το θέµα. Ικανότητα να βιώσουν τη συναισθηµατική φόρτιση που µεταφέρει ο συγγραφέας µέσα από τους ήρωες του διηγήµατός του.
Ικανότητα να αντιληφθούν τη πάθος ενός νέου για ενεργή συµµετοχή στην υπεράσπιση της ελευθερίας της πατρίδας του. Ανάπτυξη ικανότητας προβληµατισµού γύρω από το περιστατικό. Συσχετισµός των δυο πυρπολήσεων (Χίος, - Σπέτσες ). ηµιουργία αλληλεπιδραστικού κλίµατος ανάµεσα σε τοπική και αποµακρυσµένη τάξη. 4. Σύντοµη Περιγραφή: Στο πρώτο εικοσάλεπτο η δασκάλα των Σπετσών δείχνει εικόνες από την καταστροφή της Χίου. Έπειτα διαβάζει το κείµενο από το Ανθολόγιο και µαζί µε τα παιδιά το επεξεργάζονται νοηµατικά και εκφραστικά. Γίνονται ερωτήσεις για την αναγνώριση της δοµής του µαθήµατος και για την λογοτεχνική αξιοποίηση του. Στο επόµενο σαραντάλεπτο, τα παιδιά που ήταν στο παθητικό ακροατήριο εναλλάσσονται µε τα παιδιά του ενεργητικού ακροατηρίου και εργάζονται πάνω στο φύλλο εργασίας. Υπολογίζεται ότι 10-15 θα χαθούν λόγω εναλλαγών παθητικού και ενεργητικού ακροατηρίου και τεχνικών ρυθµίσεων. 5. οµή Μαθήµατος: Αναλυτική περιγραφή επιµέρους βηµάτων διδασκαλίας ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ: Οι δασκάλες έχουν χωρίσει τα παιδιά σε τέσσερις πενταµελείς οµάδες που θα παίρνουν µε τη σειρά τη θέση του ενεργητικού ακροατηρίου. 1 η οµάδα παιδιών στο ενεργητικό ακροατήριο Αφόρµηση: Παρουσίαση εικόνων µε θέµα την καταστροφή της Χίου από τη δασκάλα των Σπετσών. Σύντοµη περιγραφή των γεγονότων της καταστροφής της Χίου από τη δασκάλα. Ανάγνωση του µαθήµατος από τη δασκάλα. Χωρισµός του κειµένου σε νοηµατικές ενότητες. Εντοπισµός των προσώπων που πρωταγωνιστούν. Λίγα λόγια από τη δασκάλα για τον Ανδρέα Μιαούλη και τον Κωνσταντίνο Κανάρη. Επισήµανση ιδιότυπων εκφραστικών στοιχείων του κειµένου και λογοτεχνικών τρόπων έκφρασης. ιατύπωση συναισθηµάτων που προκλήθηκαν στα παιδιά µε την ανάγνωση του κειµένου. Σχολιασµός και αξιολόγηση της συµπεριφοράς και των πράξεων των πρωταγωνιστών. Προβληµατισµός γύρω από την απόφαση του Λευτέρη. Αναζήτηση παρόµοιων ιστορικών γεγονότων. Ανάκληση εµπειριών των µαθητών από την τοπική ιστορία. 2 η οµάδα παιδιών στο ενεργητικό ακροατήριο Τηλεσυνεργασία των παιδιών πάνω στην πρώτη και δεύτερη δραστηριότητα του φύλλου εργασίας αντίστοιχα και στις δυο τάξεις. Βρίσκουν τα βασικά σηµεία του κειµένου και γράφουν περίληψη. Ανακαλούν στην µνήµη τους παρόµοια γεγονότα. Καταγράφουν τα συναισθήµατα του Λευτέρη και του καπετάν Μιαούλη. Ανακοινώσεις απαντήσεων Ανταλλαγή απόψεων.
3 η οµάδα παιδιών στο ενεργητικό ακροατήριο Τηλεσυνεργασία των παιδιών πάνω στην τρίτη και τέταρτη δραστηριότητα του φύλλου εργασίας αντίστοιχα και στις δυο τάξεις. Τα παιδιά σχολιάζουν γραπτά φράσεις του κειµένου. Ύστερα διαβάζουν προσεκτικά τα δυο κείµενα που τους δίνει η δασκάλα τους, το ένα για την καταστροφή της Χίου και το άλλο για τη ναυµαχία των Σπετσών (Παράρτηµα 3), και απαντούν γραπτά στην τέταρτη δραστηριότητα. Ανακοινώσεις απαντήσεων Ανταλλαγή απόψεων. Σύγκριση των δυο πυρπολήσεων. 4 η οµάδα παιδιών στο ενεργητικό ακροατήριο Τηλεσυνεργασία των παιδιών πάνω στην πέµπτη δραστηριότητα του φύλλου εργασίας αντίστοιχα και στις δυο τάξεις. Ανακοινώσεις απαντήσεων Ανταλλαγή απόψεων. Στην έκτη δραστηριότητα τα παιδιά διαγωνίζονται για το ποια οµάδα θα φτιάξει πρώτη το puzzle (Παράρτηµα 4). ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Κατά τη διάρκεια της Τηλεσυνεργασίας του ενεργητικού ακροατηρίου το παθητικό εργάζεται πάνω στις ίδιες δραστηριότητες. ραστηριότητες Μαθητών: Μελετούν το κείµενο. Χωρίζουν το κείµενο σε νοηµατικές ενότητες. Εντοπίζουν τα βασικά σηµεία του. Επισηµαίνουν τα λογοτεχνικά στοιχεία του κειµένου. Εντοπίζουν τους ήρωες του µαθήµατος. Σχολιάζουν τις πράξεις, τις αποφάσεις και τα συναισθήµατά τους. Συζητούν για την συναισθηµατική φόρτιση των πρωταγωνιστών και εκφράζουν και τα δικά τους συναισθήµατα. Αναγνωρίζουν το πόσο σηµαντική είναι η ελευθερία της πατρίδας ακόµη και για ένα νεαρό παιδί. Σχολιάζουν τη φράση του κειµένου «τρωγόµαστε µεταξύ µας» και αναφέρουν παραδείγµατα από την ιστορία µας. Προσπαθούν να θυµηθούν άλλες ναυµαχίες και πυρπολήσεις που έγιναν κατά την Επανάσταση του 1821. ιαβάζουν και συγκρίνουν. Παραλληλίζουν την ανατίναξη της τουρκικής ναυαρχίδας στη Χίο µε την αντίστοιχη ανατίναξη στις Σπέτσες. Προεκτείνουν την ιστορία του κειµένου µετά το τέλος της. Φτιάχνουν το puzzle (Παράρτηµα 4). Σχολιάζουν αυτό που απεικονίζει. Ανακοινώνουν τις απαντήσεις τους- Συζητούν- Συγκρίνουν τις απόψεις τους. Συνοψίζουν τα βασικά σηµεία των απαντήσεων τους. Συνδυασµός µε άλλα µέσα διδασκαλίας: πίνακας, εικόνες, φύλλα εργασίας, puzzle (Παράρτηµα 4).
Απαιτούµενοι πόροι Γ) Παράρτηµα (επισυναπτόµενο υλικό: σηµειώσεις του δασκάλου εργασίες µαθητών, κ.λπ.)