Πρόγραµµα Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών

ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Πρόγραµµα Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών Π.Ι. 7.7.09.13 ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ T.Θ. 12720, 2252 Λευκωσία Tηλ: 22 402320, Φαξ: 22 480505 e-mail: eidiki@cyearn.pi.ac.cy 13 Ιουλίου 2009 Θέµα: Εκδήλωση Ενδιαφέροντος για διδασκαλία στο Πρόγραµµα Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου προσφέρει Πρόγραµµα Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών, σύµφωνα µε τα νέα Σχέδια Υπηρεσίας. Το Πρόγραµµα αποτελείται από δύο φάσεις, Φάση Α που είναι κοινή για όλες τις ειδικότητες και Φάση Β που θα προσφερθεί ανά ειδικότητα. Συγκεκριµένα, η Φάση Α θα περιλαµβάνει µαθήµατα και θα είναι κοινή για όλες τις ειδικότητες. Η φάση αυτή θα αποτελείται από 8 συναντήσεις (των τριών διδακτικών περιόδων η κάθε συνάντηση). Η πρώτη φάση θα αφορά στο θεωρητικό µέρος µε στόχο την παροχή γενικών γνώσεων και πληροφοριών για την Ειδική Εκπαίδευση στην Κύπρο και θα αποτελείται από τρεις θεµατικές ενότητες: Ειδική Αγωγή (1 συνάντηση) Πρακτικές Ειδικής Αγωγής στην Κύπρο (5 συναντήσεις) Υποστηρικτική Τεχνολογία (2 συναντήσεις) Η Φάση Β θα αφορά στο συνδυασµό γνώσεων και πρακτικών προτάσεων και εφαρµογών ανά ειδικότητα. Αναµένεται να έχει περισσότερο βιωµατικό χαρακτήρα µε κυρίαρχες πρακτικές τη λύση προβλήµατος, την αξιοποίηση εµπειριών και την αλληλεπίδραση µέσω της συνεργασίας. 1

Στη Φάση Β, τα σεµινάρια θα υλοποιηθούν σε µικρότερες και πιο εξειδικευµένες οµάδες. Στόχος της Β φάσης είναι να δώσει στον εκπαιδευτικό δυνατότητες ευελιξίας και έµπνευσης για δηµιουργικότητα στην εργασία του. Έτσι, θα οργανωθούν σεµινάρια ξεχωριστά για τους εκπαιδευτικούς της κάθε ειδικότητας: Οµάδα 1: άσκαλοι και Νηπιαγωγοί. Στα σεµινάρια που θα γίνουν για την οµάδα αυτή θα δοθεί έµφαση στην α) παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων και β) αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας. Οµάδα 2: Ψυχολόγοι, Ειδικοί άσκαλοι µε συνδυασµό προσόντων και Ειδικοί άσκαλοι µη ελληνόφωνων πανεπιστηµίων. Στα σεµινάρια που θα γίνουν για την οµάδα αυτή θα δοθεί έµφαση στην α) Ειδική ιδακτική των Ελληνικών και των Μαθηµατικών και β) αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας. Οµάδα 3: Ειδικοί δάσκαλοι /Λογοθεραπευτές µη ελληνόφωνων πανεπιστηµίων. Στα σεµινάρια που θα γίνουν για την οµάδα αυτή θα δοθεί έµφαση στην α) Ειδική ιδακτική των Ελληνικών και β) αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας. Η Φάση Β του Προγράµµατος Επιµόρφωσης θα αποτελείται από τις εξής θεµατικές ενότητες: 1. Εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα όρασης (4 συναντήσεις) 2. Εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα ακοής (4 συναντήσεις) 3. Εκπαίδευση παιδιών : 3.1. µε προβλήµατα συµπεριφοράς και συναισθηµατικά προβλήµατα (1 συνάντηση) 3.2. προβλήµατα λόγου (1 συνάντηση) 3.3.µαθησιακές δυσκολίες, (2 συναντήσεις) 3.4.νοητική υστέρηση (2 συναντήσεις) 3.5.αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισµός, σύνδροµα) (1 συνάντηση) 3.6.σωµατικές αναπηρίες (1 συνάντηση) 4. Ανατροφοδότηση µέσα από πρακτικές εφαρµογές (1 συνάντηση) To Πρόγραµµα Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών, αναµένεται να πραγµατοποιηθεί το. Τα µαθήµατα αναµένεται να διεξάγονται απογευµατινό χρόνο (3.30 µ.µ. 7.00 µ.µ.) κατά την περίοδο 14 Σεπτεµβρίου 12 εκεµβρίου 2009. Το Πρόγραµµα Επιµόρφωσης θα προσφερθεί στις επαρχίες Λευκωσίας και Λεµεσού. Στα παραρτήµατα επισυνάπτονται βασικές πληροφορίες τόσο για τους εκπαιδευτές (Παραρτήµατα 1 και 2: Προϋποθέσεις και κριτήρια για διδασκαλία στο Πρόγραµµα, κριτήρια επιλογής, καθήκοντα, αµοιβή) όσο και για τα προγράµµατα επιµόρφωσης (Παράρτηµα 3: Γενική Περιγραφή του Προγράµµατος, Παράρτηµα 4: Περιγραφή του Προγράµµατος-Φάση Α, Παράρτηµα 5: Περιγραφή του Προγράµµατος-Φάση Β ). Όσοι ενδιαφέρονται να διδάξουν στο Πρόγραµµα µπορούν να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους υποβάλλοντας την αίτησή τους µέσω του ιστοχώρου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (www.pi.ac.cy) το αργότερο µέχρι και την Πέµπτη 30 Ιουλίου 2009. Παράλληλα µε την 2

αίτηση, που θα υποβληθεί ηλεκτρονικά, οι ενδιαφερόµενοι εκπαιδευτές θα πρέπει να παραδώσουν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο τα απαραίτητα συνοδευτικά αποδεικτικά προσωπικά ή να τα αποστείλουν ταχυδροµικώς στη διεύθυνση: ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Τ.Θ. 12720, 2252 Λευκωσία Τονίζεται πως οι αιτήσεις που δε θα είναι πλήρως συµπληρωµένες ή θα παραληφθούν εκπρόθεσµα δε θα ληφθούν υπόψη. Σηµειώνεται πως η ανακοίνωση για την εκδήλωση ενδιαφέροντος για διδασκαλία στο Πρόγραµµα βρίσκεται στον ιστοχώρο του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου www.pi.ac.cy. Αντρέας Χαραλάµπους ιευθυντής Π.Ι. για Γενική ιευθύντρια Υ.Π.Π. 3

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΤΟΜΑ ΠΟΥ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΝΑ Ι ΑΞΟΥΝ ΣΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Πώς µπορεί κάποιος να εκδηλώσει το ενδιαφέρον του Όσοι ενδιαφέρονται να διδάξουν στο Πρόγραµµα θα πρέπει να πληρούν συγκεκριµένες προϋποθέσεις και να ικανοποιούν τα κριτήρια που ορίζονται. Όσοι ενδιαφέρονται να διδάξουν στο Πρόγραµµα µπορούν να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους υποβάλλοντας την αίτησή τους µέσω του ιστοχώρου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (www.pi.ac.cy) το αργότερο µέχρι και την Πέµπτη 30 Ιουλίου 2009. Οι ενδιαφερόµενοι καλούνται να υποβάλουν παράλληλα µε την αίτησή τους, όλα τα απαραίτητα αποδεικτικά τίτλων σπουδών, βεβαιώσεις επιµόρφωσης, διδακτικής εµπειρίας, κτλ. Προϋποθέσεις διδασκαλίας στο Πρόγραµµα Στο Πρόγραµµα µπορούν να διδάξουν άτοµα, ιδιώτες, ακαδηµαϊκοί ή εκπαιδευτικοί, οι οποίοι: κατέχουν Μεταπτυχιακό τίτλο σε θέµατα Ειδικής Εκπαίδευσης και εργάζονται στο χώρο της ειδικής εκπαίδευσης ιαδικασία Υποβολής Αίτησης Όσοι ενδιαφέρονται να διδάξουν στο Πρόγραµµα µπορούν να εκδηλώσουν το ενδιαφέρον τους υποβάλλοντας την αίτησή τους µέσω του ιστοχώρου του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου (www.pi.ac.cy) το αργότερο µέχρι και την Πέµπτη 30 Ιουλίου 2009. Τονίζεται πως οι αιτήσεις που δε θα είναι πλήρως συµπληρωµένες ή θα παραληφθούν εκπρόθεσµα δε θα ληφθούν υπόψη. Παράλληλα µε την αίτηση που θα σταλεί µέσω τηλεοµοιότυπου θα πρέπει οι ενδιαφερόµενοι εκπαιδευτές να παραδώσουν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο τα απαραίτητα συνοδευτικά αποδεικτικά, προσωπικά ή να τα αποστείλουν ταχυδροµικώς στη διεύθυνση: ΠΑΙ ΑΓΩΓΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ Τ.Θ. 12720, 2252 Λευκωσία 4

Συνοδευτικά αποδεικτικά Οι ενδιαφερόµενοι εκπαιδευτές θα πρέπει να παραδώσουν στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο τα πιο κάτω συνοδευτικά αποδεικτικά: Περιγραφή σπουδών Περιγραφή επαγγελµατικής εµπειρίας/ διδασκαλίας Κατάλογος µε δηµοσιεύσεις ερευνητικών ή άλλων εργασιών Αντίγραφα πτυχίων Αξιολόγηση Αιτήσεων Υποψηφιότητας Οι αιτήσεις των υποψηφίων παραλαµβάνονται από το Π.Ι. και στη συνέχεια προωθούνται για αξιολόγηση στην Ειδική Επιτροπή Αξιολόγησης, που συγκροτείται για το σκοπό αυτό από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. Η Επιτροπή ελέγχει την αίτηση υποψηφιότητας και αξιολογεί την επάρκεια, τη συµβατότητα και τη συνάφεια των συνυποβαλλόµενων δικαιολογητικών. Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι µία αίτηση δεν είναι πλήρης ή/και ότι τα δικαιολογητικά είναι ελλιπή, είναι δυνατόν να ζητηθούν από τους υποψηφίους συµπληρωµατικά στοιχεία, τα οποία θα πρέπει να προσκοµίσουν αµέσως, διαφορετικά η αίτησή τους δε θα ληφθεί υπόψη. Στη συνέχεια, τα άτοµα που πληρούν τα κριτήρια, θεωρούνται εν δυνάµει εκπαιδευτές στο Πρόγραµµα. 5

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2 ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΕΣ Προϋποθέσεις συµµετοχής εκπαιδευτών Στο Πρόγραµµα Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών µπορούν να διδάξουν άτοµα που εκδήλωσαν ενδιαφέρον σύµφωνα µε την περιγραφή που γίνεται στο Παράρτηµα 1. Κριτήρια επιλογής εκπαιδευτών υνατότητα διδασκαλίας στο χρόνο και στην επαρχία που προσφέρεται το Πρόγραµµα Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών Επιπρόσθετα προσόντα Ως επιπρόσθετα προσόντα θα θεωρηθούν τα ακόλουθα: (α) Προηγούµενη εµπειρία διδασκαλίας σε εκπαιδευτικό ίδρυµα τριτοβάθµιας εκπαίδευσης ή στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (β) Εµπειρία στη διδασκαλία ενηλίκων (γ) Ερευνητική εργασία σε αναγνωρισµένο εκπαιδευτικό ίδρυµα ή ερευνητικό κέντρο σχετική µε το θέµα και δηµοσιεύσεις αναγνωρισµένης αξίας ιαδικασία διδασκαλίας στο Πρόγραµµα Οι εκπαιδευτές σε συνάντηση που θα πραγµατοποιηθεί στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο πριν την έναρξη των µαθηµάτων θα ενηµερωθούν για τα θέµατα στα οποία θα κληθούν να διδάξουν. Συγκεκριµένα, θα παρουσιαστεί το διάγραµµα του θέµατος που θα διδάξουν και θα γίνει επεξήγηση της προσέγγισης που θα ακολουθήσουν για την επίτευξη των στόχων του Προγράµµατος Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών. Τονίζεται ότι οι εκπαιδευτές αναµένεται να αναπτύξουν το υλικό σε συνεργασία µε το Π.Ι. και να το παρουσιάσουν στους εκπαιδευτικούς που θα συµµετέχουν στο Πρόγραµµα Επιµόρφωσης. Οι εκπαιδευτές που θα αναπτύξουν το περιεχόµενο και το υλικό των συναντήσεων θα πρέπει να λάβουν υπόψη το επίπεδο των επιµορφουµένων, τόσο ακαδηµαϊκά όσο και από άποψη εµπειρίας. Οι συµµετέχοντες στην επιµόρφωση θα κατέχουν τα απαραίτητα πτυχία για τη θέση του Ειδικού ασκάλου ανάλογα µε την ειδικότητά τους και σύµφωνα µε το σχέδιο υπηρεσίας, ενώ παράλληλα θα εργάζονται στην Ειδική Εκπαίδευση. Οι συµµετέχοντες δεν θα είναι όλοι νεοεισερχόµενοι αντιθέτως, κάποιοι θα έχουν αρκετά χρόνια υπηρεσίας και διδακτικής εµπειρίας, παρόλο που δεν θα κατέχουν µόνιµη θέση. 6

Είναι πολύ σηµαντικό να επισηµανθεί ότι όλες οι συναντήσεις θα πρέπει να έχουν πρακτικό-βιωµατικό χαρακτήρα. Επισηµαίνεται η ανάγκη αποφυγής της διδασκαλίας µε τη χρήση µακροσκελών θεωρητικών σηµειώσεων, αλλά αντίθετα προτείνεται σύντοµη παρουσίαση των σηµαντικών πληροφοριών και περισσότερη εµπέδωση και εξάσκηση µέσα από συζήτηση σεναρίων, µελετών περίπτωσης, προβληµάτων και εµποδίων, καθώς επίσης µέσα από συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων σχετικά µε την Κυπριακή Ειδική Εκπαίδευση. Καθήκοντα εκπαιδευτών ιδασκαλία σύµφωνα µε το περιεχόµενο και το χρονοδιάγραµµα του Προγράµµατος Ετοιµασία προσωπικών σηµειώσεων διδασκαλίας και παράδοσή τους στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Ετοιµασία παρουσιάσεων για τους εκπαιδευοµένους και παράδοσή τους στο Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ιόρθωση εργασιών χωρίς επιπρόσθετη αµοιβή Συµµετοχή σε συναντήσεις που διοργανώνονται από το ΠΙ Τήρηση και ενηµέρωση εγγράφων (παρουσιολόγιο, στοιχεία εκπαιδευοµένων κλπ.), τα οποία κρίνονται αναγκαία από το ΠΙ Παράδοση των εγγράφων στο ΠΙ Τήρηση χρονοδιαγραµµάτων όπως αυτά καθορίζονται από το ΠΙ (π.χ. παράδοση εντύπων) Συνεχής επικοινωνία µε το ΠΙ ή/και άλλους εξωτερικούς φορείς που εµπλέκονται στο Πρόγραµµα Συµµετοχή στην αξιολόγηση του Προγράµµατος Επικοινωνία µε τους συµµετέχοντες στο Πρόγραµµα Ευθύνη προστασίας και ασφάλειας των χώρων στους οποίους διεξάγονται τα σεµινάρια καθώς και της υλικοτεχνικής υποδοµής των χώρων αυτών Χειρισµός θεµάτων που πιθανόν να προκύψουν κατά τη διάρκεια του Προγράµµατος Αµοιβή εκπαιδευτών Κάθε εκπαιδευτής θα τυγχάνει της σχετικής αµοιβής, όπως αυτή καθορίζεται από το τµήµα ηµόσιας ιοίκησης και Προσωπικού του Υπουργείου Οικονοµικών, που είναι για ιδιώτες 71,76 ανά διδακτική περίοδο και για ηµόσιους Υπαλλήλους 51,26 ανά διδακτική περίοδο. ιδακτική περίοδος καθορίζεται το χρονικό διάστηµα των 60 λεπτών. 7

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 3 ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΕΙ ΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου προσφέρει Πρόγραµµα Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών σύµφωνα µε τα νέα Σχέδια Υπηρεσίας. Με βάση τα νέα Σχέδια υπηρεσίας του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισµού, προβλέπεται ότι πρόσωπα, δάσκαλοι, νηπιαγωγοί και λογοθεραπευτές - που κατά την έγκριση του νέου Σχεδίου Υπηρεσίας απασχολούνται, σε έκτακτη βάση ή µε πλήρη απασχόληση, µε καθήκοντα ασκάλου στην Ειδική Εκπαίδευση, στις ειδικότητες Νοητικών και Συναισθηµατικών και άλλων Προβληµάτων, Κωφών, Τυφλών και Λογοθεραπείας - θα αποκτήσουν, µέσα σε περίοδο που δεν θα υπερβαίνει τα δύο χρόνια από την ηµεροµηνία έγκρισης του νοµοσχεδίου, πιστοποιητικό επιτυχούς συµπλήρωσης ειδικού προγράµµατος επιµόρφωσης από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, πριν από το διορισµό τους σε µόνιµη θέση. 2. ΣΚΟΠΟΣ του Προγράµµατος Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών είναι η σφαιρική και έγκυρη ενηµέρωση, καθώς και η επικαιροποίηση των γνώσεων των ειδικών εκπαιδευτικών σε βασικά θέµατα νοµοθεσίας, φιλοσοφίας, παιδαγωγικής και τεχνολογιών της ειδικής εκπαίδευσης στα πλαίσια της συνεχούς βελτίωσης της ποιότητας της παρεχόµενης εκπαίδευσης. 3. ΦΑΣΕΙΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 3.1. Φάση Α : Κοινή επιµόρφωση για όλες τις ειδικότητες (8 συναντήσεις) Η Φάση Α θα είναι κοινή για όλες τις ειδικότητες και θα αποτελείται από 8 συναντήσεις (των τριών διδακτικών περιόδων η κάθε συνάντηση). Η πρώτη φάση θα αφορά στο θεωρητικό µέρος µε στόχο την παροχή γενικών γνώσεων και πληροφοριών για την Ειδική Εκπαίδευση στην Κύπρο και θα αποτελείται από τρεις θεµατικές ενότητες: Ειδική Αγωγή (1 συνάντηση) Πρακτικές Ειδικής Αγωγής στην Κύπρο (5 συναντήσεις) Υποστηρικτική Τεχνολογία (2 συναντήσεις) 8

3.2. Φάση Β : Επιµόρφωση ανά ειδικότητα (17 συναντήσεις) Η Φάση Β θα προσφερθεί σε τρεις οµάδες ανά ειδικότητα και θα αποτελείται από 17 συναντήσεις. Η φάση αυτή θα αφορά στο συνδυασµό γνώσεων και πρακτικών προτάσεων και εφαρµογών ανά ειδικότητα. Αναµένεται ότι θα έχει περισσότερο βιωµατικό χαρακτήρα µε κυρίαρχες πρακτικές τη λύση προβλήµατος, την αξιοποίηση εµπειριών και την αλληλεπίδραση µέσω της συνεργασίας. Στη Β φάση, τα σεµινάρια θα υλοποιηθούν σε µικρότερες και πιο εξειδικευµένες οµάδες. Στόχος της Β φάσης είναι να δώσει στον εκπαιδευτικό δυνατότητες ευελιξίας και έµπνευσης για δηµιουργικότητα στην εργασία του. Έτσι, θα οργανωθούν ξεχωριστά σεµινάρια για τους εκπαιδευτικούς της κάθε ειδικότητας: Οµάδα 1: άσκαλοι και Νηπιαγωγοί. Στα σεµινάρια που θα γίνουν για την οµάδα αυτή, θα δοθεί έµφαση στην α) παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων και β) αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας. Οµάδα 2: Ψυχολόγοι, Ειδικοί άσκαλοι µε συνδυασµό προσόντων και Ειδικοί άσκαλοι µη ελληνόφωνων πανεπιστηµίων. Στα σεµινάρια που θα γίνουν για την οµάδα αυτή, θα δοθεί έµφαση στην α) Ειδική ιδακτική των Ελληνικών και των Μαθηµατικών και β) αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας. Οµάδα 3: Ειδικοί δάσκαλοι /Λογοθεραπευτές µη ελληνόφωνων πανεπιστηµίων. Στα σεµινάρια που θα γίνουν για την οµάδα αυτή, θα δοθεί έµφαση στην α) Ειδική ιδακτική των Ελληνικών και β) αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας. Η Φάση Β του Προγράµµατος θα αποτελείται από τις εξής θεµατικές ενότητες: 1. Εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα όρασης (4 συναντήσεις) 2. Εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα ακοής (4 συναντήσεις) 3. Εκπαίδευση παιδιών : 3.1. µε προβλήµατα συµπεριφοράς και συναισθηµατικά προβλήµατα (1 συνάντηση) 3.2. προβλήµατα λόγου (1 συνάντηση) 3.3. µαθησιακές δυσκολίες, (2 συναντήσεις) 3.4. νοητική υστέρηση (2 συναντήσεις) 3.5. αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισµός, σύνδροµα) (1 συνάντηση) 3.6. σωµατικές αναπηρίες (1 συνάντηση) 4. Ανατροφοδότηση µέσα από πρακτικές εφαρµογές (1 συνάντηση) 9

4. ΜΕΘΟ ΟΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών θα γίνει µέσα από τον προσωπικό φάκελο επιτευγµάτων, ο οποίος θα περιλαµβάνει: Εκπαιδευτικό υλικό το οποίο θα αναπτύξουν κατά τη διάρκεια της επιµόρφωσης, µε βάση τις αρχές απλοποίησης και προσαρµογής υλικού στην Ειδική Εκπαίδευση, για τη διδασκαλία συγκεκριµένης διδακτικής ενότητας του Αναλυτικού Προγράµµατος σε ειδικό πληθυσµό της Ειδικής Εκπαίδευσης. Μελέτη περίπτωσης και πρακτική εφαρµογή δράσεων. Προετοιµασία µιας µελέτης περίπτωσης την οποία αντιµετωπίζουν στο σχολικό περιβάλλον. Η παρουσίαση αναµένεται να αναπτυχθεί µε βάση τους πιο κάτω άξονες: Περιγραφή και ιστορικό περίπτωσης Περιγραφή προβλήµατος προς επίλυση ιάγνωση προβλήµατος Παρέµβαση που έχει εφαρµοστεί (υλικά, µέσα, επικοινωνία µε άτοµα, φορείς, οικογένεια) Θεωρητικό υπόβαθρο και βιβλιογραφική τεκµηρίωση παρέµβασης Αξιολόγηση της παρέµβασης. Οι συµµετέχοντες αναµένεται να ετοιµάσουν σύντοµη παρουσίαση η οποία θα πηγάζει από το περιεχόµενο του προσωπικού φακέλου και θα πραγµατοποιηθεί κατά την τελευταία συνάντηση. Ο προσωπικός φάκελος επιτευγµάτων (portfolio) θα παραδοθεί για σκοπούς αξιολόγησης. 10

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 4 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ Ε ΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΣΗ Α 1. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΓΙΑ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΕΣ Στη Φάση Α του Προγράµµατος θα προσφερθούν οι πιο κάτω θεµατικές ενότητες, που αναλύονται στο πίνακα που ακολουθεί : 1. Ειδική Αγωγή (1 συνάντηση) 2. Πρακτικές Ειδικής Αγωγής στην Κύπρο (5 συναντήσεις): 2.1. Θεσµική και νοµική οργάνωση της Ειδικής Αγωγής στην Κύπρο / Νοµοθεσία, κανονισµοί (1 συνάντηση) 2.2. Αναλυτικό Πρόγραµµα / Εργασιακό πλαίσιο και ο ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού στο σχολείο (1 συνάντηση) 2.3. Απλοποίηση εκπαιδευτικού υλικού (1 συνάντηση) 2.4. Θέµατα συνεργασίας ειδικού και γενικού εκπαιδευτικού και γονέων (1 συνάντηση) 2.5. Θεωρητικές προσεγγίσεις της ένταξης σε επίπεδο εκπαιδευτικής πράξης (1 συνάντηση) 3. Υποστηριχτική Τεχνολογία (2 συναντήσεις) ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ (3 Ι. ΘΕΜΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΘΕΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΟ ΩΝ) 1η Ειδική Αγωγή Γενικές αρχές και στόχοι της Ειδικής Εκπαίδευσης Φιλοσοφικό υπόβαθρο Θεωρητική θεµελίωση των όρων ειδικές ανάγκες, ένταξη, συνεκπαίδευση και ενσωµάτωση Σύγχρονες τάσεις ειδικής εκπαίδευσης στο γενικό σχολείο, παιδαγωγική της ένταξης Κριτική παρουσίαση των διαφορετικών πλαισίων εφαρµογής της Ειδικής Αγωγής (ειδικό σχολείο, ειδική µονάδα, συνηθισµένη τάξη) 11

Συναντήσεις 2 η,3 η,4 η,5 η & 6 η Συναντήσεις 7 η & 8 η Πρακτικές Ειδικής Αγωγής στην Κύπρο Υποστηρικτική Τεχνολογία Θεσµική και νοµική οργάνωση της Ειδικής Αγωγής στην Κύπρο / Νοµοθεσία, κανονισµοί ( 2 η ) Αναλυτικό Πρόγραµµα / Εργασιακό πλαίσιο και ο ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού στο σχολείο ( 3 η ) Απλοποίηση εκπαιδευτικού υλικού ( 4 η ) Θέµατα συνεργασίας ειδικού και γενικού εκπαιδευτικού και γονέων ( 5 η ) Θεωρητικές προσεγγίσεις της ένταξης σε επίπεδο εκπαιδευτικής πράξης ( 6 η ) Υποστηρικτική Τεχνολογία και πρακτικές εφαρµογές 2. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ - ΦΑΣΗ Α 2.1. 1 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΙ ΙΚΗ ΑΓΩΓΗ (1 συνάντηση) Ι. Γενικές αρχές και στόχοι της Ειδικής Εκπαίδευσης Να γνωρίσουν οι ειδικοί εκπαιδευτικοί τις βασικές αρχές και στόχους της Ειδικής Εκπαίδευσης. II. Φιλοσοφικό υπόβαθρο Σύντοµη παρουσίαση και συζήτηση του φιλοσοφικού υπόβαθρου στο οποίο στηρίζεται η Ειδική Εκπαίδευση της Κύπρου, µέσα από παρουσίαση και συζήτηση των αρχών από τις οποίες πηγάζει και των κατευθυντήριων γραµµών που ορίζει. Αναφορά σε θεµελιώδεις αρχές της ειδικής εκπαίδευσης: το θεµελιώδες ανθρώπινο δικαίωµα της αξιοπρεπούς διαβίωσης, η κοινωνική ασφάλεια και ισότητα, τα δικαιώµατα των ατόµων µε ειδικές ανάγκες και ικανότητες και οι υποχρεώσεις της πολιτείας απέναντι σε αυτά. III. Θεωρητική θεµελίωση των όρων ειδικές ανάγκες, ένταξη, συνεκπαίδευση και ενσωµάτωση Κριτική παρουσίαση των πιο κάτω όρων µε βάση τη σύγχρονη βιβλιογραφία και τις τάσεις σε της ευρωπαϊκές χώρες, έχοντας ως σηµείο αναφοράς και σύγκρισης την κυπριακή πραγµατικότητα: 12

ένταξη συνεκπαίδευση ενσωµάτωση ΙV. Σύγχρονες τάσεις ειδικής εκπαίδευσης στο γενικό σχολείο, παιδαγωγική της ένταξης Παρουσίαση και συζήτηση της φιλοσοφίας και των σύγχρονων παιδαγωγικών και κοινωνιολογικών αντιλήψεων σχετικά µε το θεσµό της ένταξης των παιδιών µε ειδικές ανάγκες στα σχολεία γενικής αγωγής, µε αναφορά στο νόµο περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών µε Ειδικές Ανάγκες. Παρουσίαση και συζήτηση πρακτικών που εφαρµόζονται µε βάση την ισχύουσα νοµοθεσία, : - πολυθεµατική αξιολόγηση των παιδιών, - ενιαία αντιµετώπιση των παιδιών από της Επιτροπές, - συνεχής παρακολούθηση των παιδιών από τις συνδετικούς λειτουργούς και η ενηµέρωση των Επιτροπών για την πορεία της εκπαίδευσής της, - η δηµιουργία ατοµικού φακέλου για το κάθε παιδί και η εξειδίκευση προσωπικού, τόσο µε την αντικατάσταση εκπαιδευτικών που δεν έχουν σχετική ειδικότητα όσο και µε την εισαγωγή νέων ειδικοτήτων. Σηµαντικό είναι, το θέµα των διαφόρων ειδών ένταξης, όπως: - η φυσική ένταξη που αφορά τις αρχιτεκτονικές διευθετήσεις που διευκολύνουν την επαφή µεταξύ των παιδιών µε ή χωρίς ειδικές ανάγκες, - η ονοµατολογική ένταξη, κατά την οποία αποφεύγεται η ετικετοποίηση και οι εκφράσεις διάκρισης, - η διοικητική ένταξη, κατά την οποία τα παιδιά µε ειδικές ανάγκες περικλείονται στο ίδιο νοµοθετικό πλαίσιο, - η κοινωνική ένταξη µε επαφές των παιδιών µε ή χωρίς ειδικές ανάγκες, µε την ένταξη στο Αναλυτικό Πρόγραµµα στο οποίο οι στόχοι πρέπει να είναι κοινοί και - η ψυχολογική ένταξη, κατά την οποία όλοι οι µαθητές διδάσκονται µαζί στην ίδια τάξη, την ίδια ώρα και µε το ίδιο πρόγραµµα. 13

V. Κριτική παρουσίαση των διαφορετικών πλαισίων εφαρµογής της Ειδικής Αγωγής (ειδικό σχολείο, ειδική µονάδα, συνηθισµένη τάξη) Να παρουσιαστούν κριτικά και να συζητηθούν οι τρεις τύποι σχολείων σε σχέση µε την Ειδική Εκπαίδευση, µε βάση την εµπειρία των ειδικών εκπαιδευτικών αλλά και τη διεθνή βιβλιογραφία και το πώς αυτά βρίσκουν εφαρµογή στην κυπριακή πραγµατικότητα. 2.2 2 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΙ ΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ (5 συναντήσεις) 1 η συνάντηση: I. Θεσµική και Νοµική Οργάνωση της Ειδικής Αγωγής στην Κύπρο. Αναφορά στους µηχανισµούς Θεσµικής και Νοµικής Οργάνωσης της Ειδικής Αγωγής: Εντοπισµός και παραποµπή παιδιού για αξιολόγηση Υλικός εξοπλισµός για το παιδί µε ειδικές ανάγκες Ατοµικό πρόγραµµα εκπαίδευσης και ατοµικός φάκελος του µαθητή Παράταση και αναστολή φοίτησης ικαιώµατα γονιών κατά την αξιολόγηση Ενστάσεις Τρόποι παροχής ειδικής εκπαίδευσης (σε κανονική τάξη, σε ειδική µονάδα, σε ειδικό σχολείο, σε άλλους χώρους). II. Νοµοθεσία, Κανονισµοί.Σύντοµη παρουσίαση της σχετικής νοµοθεσίας και κανονισµών µε αναφορά στα πιο κάτω: Νόµος του 1999 (113(1) 1999), Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών µε Ειδικές Ανάγκες Κανονισµοί 2001, Περί Αγωγής και Εκπαίδευσης Παιδιών µε Ειδικές Ανάγκες 2001, Περί µηχανισµού έγκαιρου εντοπισµού Παιδιών µε Ειδικές Ανάγκες Βιώµατα από την εφαρµογή ανάλογων νόµων σε χώρες του εξωτερικού Αξιολόγηση της εφαρµογής της νοµοθεσίας στην Κύπρο (γονείς, εκπαιδευτικοί). 2 η συνάντηση: III. Αναλυτικό Πρόγραµµα. Παρουσίαση του Αναλυτικού Προγράµµατος για παιδιά µε ειδικές ανάγκες (π.χ. στήριξη µε υλικοτεχνική υποδοµή) και παρουσίαση πρακτικών άλλων χωρών Ανάπτυξη ατοµικού σχεδίου για το παιδί µε ειδικές ανάγκες Βασικές αρχές δόµησης και αξιολόγησης των ατοµικών σχεδίων των παιδιών 14

Ενσωµάτωση του ατοµικού προγράµµατος και των µαθησιακών στόχων του µαθητή στην κανονική τάξη. IV. Εργασιακό πλαίσιο και ο ρόλος του Ειδικού Εκπαιδευτικού στο σχολείο. Αναφορά στις παραµέτρους του έργου του Ειδικού Εκπαιδευτικού σε σχέση µε τα πιο κάτω: Καθορισµός των πλαισίων εφαρµογής της ειδικής εκπαίδευσης του µαθητή (εξατοµικευµένη προσέγγιση, παρακολούθηση µαθηµάτων µε στήριξη στην κανονική τάξη, ειδικό σχολείο) και οι συνέπειες της κάθε προσέγγισης Υλικοτεχνική υποδοµή Υποστηρικτικό υλικό - τρόποι απόκτησής του από διάφορους φορείς Ασφάλεια παιδιών µε ειδικές ανάγκες στο σχολείο Σχέσεις εκπαιδευτικού - γονέων - διευθυντή - εξωτερικών φορέων 3 η συνάντηση: V. Απλοποίηση Εκπαιδευτικού Υλικού Γνωριµία µε το µαθητή-στόχο. Παρουσίαση βοηθητικών εργαλείων διερεύνησης των πιο κάτω επιµέρους στόχων: - Γνώση των ιδιαιτεροτήτων του µαθητή - ιερεύνηση προϋπάρχουσας γνώσης και δεξιοτήτων - Καθορισµός επιτεύξιµων στόχων για τη βελτίωση της γνώσης και των δεξιοτήτων Αναδόµηση του Αναλυτικού Προγράµµατος για το παιδί-στόχο. Συζήτηση πρακτικών µεθόδων προσαρµογής του Αναλυτικού Προγράµµατος, µε εστίαση στους πιο κάτω τοµείς διδακτικές περιοχές: - Ακαδηµαϊκές γνώσεις - Κοινωνικές επικοινωνιακές δεξιότητες - Σωµατική ακεραιότητα ασφάλεια - Σωµατική και ψυχική υγεία - Επαγγελµατικές δεξιότητες Τρόποι επίτευξης καθορισµένων στόχων µέσα από την απλοποίηση εκπαιδευτικού υλικού. Αναφορά σε ειδικές διδακτικές αρχές που θα πρέπει να διέπουν τη διαδικασία απλοποίησης του εκπαιδευτικού υλικού: - Χρήση ειδικών διδακτικών αρχών: 15

α) Αρχή της δραστηριοποίησης του ειδικού εξελικτικού µηχανισµού (αισθητηριακά, γλωσσικά, κινητικά, συναισθηµατικά ερεθίσµατα) β) Αρχή της κινητικότητας (κατάκτηση του περιβάλλοντος, µορφοποίηση του «εγώ», λειτουργία οµάδας) γ) Αρχή της αγωγής του λόγου (ανάπτυξη επικοινωνιακών δεξιοτήτων προϋπόθεση για την κοινωνική και επαγγελµατική ένταξη) δ) Αρχή της κοινωνικοποίησης (αυτάρκεια, ανεξαρτητοποίηση) ε) Αρχή της αληθινής παιδαγωγικής (συνεργασία, συντροφικότητα, αποδοχή του άλλου) στ) Αρχή της πρακτικής µόρφωσης (εµπλουτισµός της εµπειρίας, της πρακτικής νοηµοσύνης και των δεξιοτήτων) ζ) Αρχή της εξατοµικευµένης µάθησης (τι µπορεί να µάθει και όχι τι πρέπει να µάθει). - Αναπροσαρµογή της διδακτέας ύλης µε την εφαρµογή διδακτικών αρχών, που αφορούν στο περιβάλλον στο άµεσο βίωµα (αίσθηση του χώρου, εµπειρία, αξιοποίηση της τοπικής κοινωνίας). - Εφαρµογή ειδικών διδακτικών χειρισµών (π.χ. παιχνίδι µίµησης, τεχνική δραµατοποίησης, βιωµατικοί τρόποι, ανάθεση ευθυνών και πρωτοβουλιών κ.ά.). Μέσα επίτευξης των στόχων. ειγµατική παρουσίαση χρήσιµων µέσων επίτευξης των στόχων: - Χρήση Τ.Π.Ε. ως εργαλείου διδασκαλίας, µάθησης και περιβάλλοντος µάθησης - Χρήση εκπαιδευτικών παιχνιδιών - Αξιοποίηση περιβάλλοντος Αξιολόγηση του υλικού. Παρουσίαση των µεθόδων και διαδικασιών αξιολόγησης του παραχθέντος υλικού: - Εξωτερική (Κεντρικός φορέας αξιολόγησης) - Εσωτερική (Μέθοδοι αξιολόγησης της αποτελεσµατικότητας του παραχθέντος υλικού) Προτεινόµενες σελίδες - βοηθήµατα στον ιστοχώρο και βιβλιογραφία. Αναφορά και προβολή εύχρηστων και βοηθητικών ιστοσελίδων και σχετικής βιβλιογραφίας. 16

4 η συνάντηση: VI. Θέµατα συνεργασίας ειδικού και γενικού εκπαιδευτικού και γονέων Συνεργασία σχολείου και οικογένειας: Γενική και σύντοµη αναφορά στο θεσµικό πλαίσιο που διέπει τη συνεργασία αυτή, µε εστίαση στα πιο κάτω: - Εκπαιδευτική πολιτική (Νοµοθεσία) - Θεσµικό πλαίσιο συνεργασίας - Εµπλεκόµενοι φορείς (Υπουργείο, ιευθύνσεις, Σχολική Εφορία, Σύνδεσµος Γονέων, Ιατρικές Υπηρεσίες, Γραφείο Ευηµερίας, Εκπαιδευτική Ψυχολογία, ευρύτερη οικογένεια κ.ά.) Συνεργασία Ειδικού και Γενικού Εκπαιδευτικού. Γενική και σύντοµη αναφορά στο θεσµικό πλαίσιο που διέπει τη συνεργασία, µε εστίαση στα πιο κάτω: - Θεσµικό πλαίσιο συνεργασίας - Ρόλος του Συνδετικού Λειτουργού Επίπεδα συνεργασίας. Παρουσίαση και συζήτηση των ποικίλων επιπέδων συνεργασίας: - ενδοπροσωπικού, που δείχνει την οργάνωση των εµπειριών και των βιωµάτων των ατόµων µέσα στο περιβάλλον, - διαπροσωπικού, που αφορά στις ανταλλαγές ανάµεσα στους ανθρώπους στα πλαίσια θεσµών, - ισχύος, που δείχνει την επιρροή της θέσης/εξουσίας που υπάρχει ανάµεσα σε οµάδες ανθρώπων, - ιδεολογικού, που αφορά τις αξίες, τα συστήµατα των απόψεων και των αναπαραστάσεων και - οργανωτικού, που καταγράφει τον τρόπο οργάνωσης, διεύθυνσης και λειτουργίας ενός πλαισίου. Παράµετροι συνεργασίας. Επεξηγηµατική αναφορά στις παραµέτρους που πιθανό να διέπουν τη συνεργασία: - Συµβουλευτική οικογένειας - Υποστήριξη οικογένειας - Κατάρτιση ειδικού και γενικού εκπαιδευτικού 17

υσκολίες Προβλήµατα. Συζήτηση για τις δυσκολίες και τα προβλήµατα (από την εµπειρία των εκπαιδευοµένων στις σχολικές µονάδες) που πιθανόν να προκύψουν στις συνεργασίες αυτές. Εισηγήσεις Προτάσεις Καλές πρακτικές. Κατάθεση προτεινόµενων λύσεων που απορρέουν από την εµπειρία των εκπαιδευτικών στις σχολικές µονάδες. Προτεινόµενες σελίδες - βοηθήµατα στον ιστοχώρο και βιβλιογραφία. Αναφορά και προβολή εύχρηστων και βοηθητικών ιστοσελίδων και σχετικής βιβλιογραφίας. 5 η συνάντηση: VII. Θεωρητικές προσεγγίσεις της ένταξης σε επίπεδο εκπαιδευτικής πράξης. Συζήτηση των µοντέλων και των αξιών που διέπουν την αρχή της ενσωµάτωσης σε επίπεδο εκπαιδευτικής πράξης: Ιστορική πορεία της Εκπαίδευσης των παιδιών µε ειδικές ανάγκες. Ανάλυση των θεωρητικών µοντέλων που καθορίζουν αν το παιδί πρέπει να διαχωρίζεται ή να εντάσσεται στην κανονική τάξη (κλινικό Vs κοινωνικό µοντέλο). Έννοιες ισότητας, δηµοκρατίας και διαφορετικότητας σε σχέση µε τις πρακτικές της Ε.Ε. Παρουσίαση των συνεπειών από τις πιο πάνω τακτικές για την κοινωνική ενσωµάτωση του παιδιού και την ακαδηµαϊκή του πορεία- Τι υποστηρίζουν ερευνητικά δεδοµένα για το πιο πάνω θέµα. Ανάλυση των τρόπων προσέγγισης της ανάπτυξης δραστηριοτήτων από τον ειδικό εκπαιδευτικό µαζί µε τον εκπαιδευτικό της τάξης - Κοινωνική και ακαδηµαϊκή ενσωµάτωση των παιδιών στην κανονική τάξη. Ειδική και Ενιαία Εκπαίδευση /Ένταξη - Ενιαίο Σχολείο: Προβλήµατα και προοπτικές. 2.3. 3 η ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ (2 συναντήσεις) Ο στόχος των ΤΠΕ στο περιβάλλον της Ειδικής Αγωγής θα µπορούσε να θεωρηθεί η αντιµετώπιση των ατοµικών αναγκών των µαθητών µε ΕΕΑ µέσω µίας κατάλληλης προσωπικής τεχνικής υποδοµής. Η παροχή κατάλληλης τεχνικής υποδοµής απαιτεί τη θεώρηση των βασικών αρχών της µάθησης και της διδασκαλίας, καθώς επίσης και του προσδιορισµού των εξατοµικευµένων προσεγγίσεων και ειδών µάθησης. 18

Οι ΤΠΕ χρησιµοποιούνται, για να καλύψουν µια σειρά λειτουργιών στον τοµέα της Ειδικής Αγωγής. Χρήση των Τ.Π.Ε. Αναφορά στις ποικίλες λειτουργίες χρήσης των Τ.Π.Ε. ως: - εργαλείου διδασκαλίας, µάθησης και περιβάλλοντος µάθησης - εργαλείου επικοινωνίας - διαγνωστικού και θεραπευτικού βοηθήµατος - εργαλείου για διοικητικούς σκοπούς Επιµόρφωση των εκπαιδευτικών στην ανάπτυξη δεξιοτήτων. Παρουσίαση µεθόδων ανάπτυξης δεξιοτήτων για τη(ν): - χρήση νέων λογισµικών προγραµµάτων - αξιοποίηση της τεχνολογίας στη διδασκαλία και τη µάθηση - ανάπτυξη ικανοτήτων για αποτελεσµατική προσαρµογή στις ανάγκες του µαθητή - ανάληψη πρωτοβουλιών για τη χρήση και αξιοποίηση της τεχνολογίας. Αρχές που διέπουν την αποτελεσµατική χρήση των Τ.Π.Ε. Αναφορά στις αρχές που ενδείκνυται να διέπουν τη χρήση των Τ.Π.Ε. : - ασφαλής χρήση της τεχνολογίας - εµπλοκή των γονιών και της ευρύτερης κοινότητας - εξατοµικευµένη µάθηση - επιλογή κατάλληλου υλικού πολιτιστικά προσαρµοσµένου στο µαθητή - χρήση µε τρόπο που να προάγει την αυτοεκτίµηση του µαθητή, την αυτοπεποίθηση και την οµαδικότητα. Υποστηρικτική Τεχνολογία. Παρουσίαση στους εκπαιδευόµενους των επιπέδων αξιοποίησης, των προϊόντων βοηθητικής τεχνολογίας και των εργαλείων που µπορούν να χρησιµοποιηθούν για καλύτερη πρόσβαση στη βοηθητική τεχνολογία. α) Επίπεδα αξιοποίησης - Εξοπλισµός και Λογισµικά Προγράµµατα β) Προϊόντα Υποστηρικτικής Τεχνολογίας: - Ηλεκτρονικός Εξοπλισµός Πρόσβασης (Accessible computer input) 1. βελτίωση (improving of the devices) 2. προσαρµογή (modifying the input devices) 3. χρήση κατάλληλου λογισµικού (using software to make input devices easier) - Εξειδικευµένος ηλεκτρονικός εξοπλισµός 19

για φυσικές αναπηρίες (π.χ. Durable Medical equipment) για µαθησιακές δυσκολίες (εξοπλισµός και λογισµικό) για οπτική απώλεια (εξοπλισµός και λογισµικό) για ακουστική απώλεια (εξοπλισµός και λογισµικό) για εναλλακτική επικοινωνία (Augmentative and alternative Communication) γ) Βελτιώνοντας την πρόσβαση στην Υποστηρικτική Τεχνολογία - Συστήµατα πρόσβασης (System accessibility options) πληκτρολόγιο (keyboard settings) ήχος (sound settings) απεικόνιση (display settings) ποντίκι (mouse settings) Κάλυψη των αναγκών διαφόρων µορφών ειδικής εκπαίδευσης 20

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 5 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ Ε ΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΤΙΚΩΝ ΦΑΣΗ Β 1. ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΑΝΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ Η Φάση Β του Προγράµµατος Επιµόρφωσης Ειδικών Εκπαιδευτικών θα προσφερθεί ανά ειδικότητα στις εξής οµάδες: 1.1. άσκαλοι και Νηπιαγωγοί 1.2. Ψυχολόγοι, Ειδικοί άσκαλοι µε συνδυασµό προσόντων, Ειδικοί άσκαλοι µη ελληνόφωνων πανεπιστηµίων 1.3. Ειδικοί δάσκαλοι /Λογοθεραπευτές µη ελληνόφωνων πανεπιστηµίων Το Πρόγραµµα µέσα από τη Β Φάση αποσκοπεί στην παροχή γνώσεων όσον αφορά τις πρόσφατες ερευνητικές και επιστηµονικές εξελίξεις στην κάθε ειδικότητα σε συνδυασµό µε πρακτικές προτάσεις /εφαρµογές ανά ειδικότητα. Αναµένεται να έχει κυρίως βιωµατικό χαρακτήρα µε κυρίαρχες πρακτικές τη λύση προβλήµατος, την αξιοποίηση εµπειριών και την αλληλεπίδραση µέσω της συνεργασίας. Το Πρόγραµµα θα αποτελείται από τις εξής θεµατικές ενότητες: 1. Εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα όρασης (4 συναντήσεις) 2. Εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα ακοής (4 συναντήσεις) 3. Εκπαίδευση παιδιών : 3.1. µε προβλήµατα συµπεριφοράς και συναισθηµατικά προβλήµατα (1 συνάντηση) 3.2. προβλήµατα λόγου (1 συνάντηση) 3.3. µαθησιακές δυσκολίες, (2 συναντήσεις) 3.4. νοητική υστέρηση (2 συναντήσεις) 3.5. αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισµός, σύνδροµα) (1 συνάντηση) 3.6. σωµατικές αναπηρίες (1 συνάντηση) 4. Ανατροφοδότηση µέσα από πρακτικές εφαρµογές (1 συνάντηση) 21

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΑΝΑ ΕΙ ΙΚΟΤΗΤΑ ΦΑΣΗ Β 2.1 Ειδικότητα: άσκαλοι και Νηπιαγωγοί 17 συναντήσεις των 3 ωρών η καθεµιά ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Συναντήσεις 1,2,3,4 Όραση 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε την ειδική διδακτική των Ελληνικών και των Μαθηµατικών και µε έµφαση την αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα όρασης. Συναντήσεις 5,6,7,8 Ακοή 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε την ειδική διδακτική των Ελληνικών και των Μαθηµατικών και µε έµφαση την αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα ακοής. 9 Προβλήµατα συµπεριφοράς 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα συµπεριφοράς. 10 Προβλήµατα λόγου 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα λόγου. 11, 12 Μαθησιακές δυσκολίες 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε µαθησιακές δυσκολίες. 13 Νοητική καθυστέρηση 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε νοητική καθυστέρηση. 22

14 Σωµατικές αναπηρίες 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 15,16 Αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισµός σύνδροµα) 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε αναπτυξιακές διαταραχές. 17 Ανατροφοδότηση µέσα από πρακτικές εφαρµογές Παρουσίαση προσωπικού φακέλου επιτευγµάτων που θα περιλαµβάνει ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού µελέτη περίπτωσης, όπως τα πιο πάνω προκύπτουν µέσα από την επιµόρφωση αλλά και τις προσωπικές εµπειρίες και γνώσεις των εκπαιδευτικών. 2.2 Ειδικότητα: Ψυχολόγοι, Ειδικοί άσκαλοι µε συνδυασµό προσόντων και Ειδικοί άσκαλοι µη ελληνόφωνων πανεπιστηµίων 17 συναντήσεις των 3 ωρών η καθεµιά ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Συναντήσεις 1,2,3,4 Όραση 2 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων µε έµφαση στην ειδική διδακτική των Ελληνικών και των Μαθηµατικών µε την αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα όρασης. 23

Συναντήσεις 5,6,7,8 Ακοή 2 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων µε έµφαση στην ειδική διδακτική των Ελληνικών και των Μαθηµατικών µε την αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα ακοής. 9 Προβλήµατα συµπεριφοράς 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα συµπεριφοράς. 10 Προβλήµατα λόγου 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα λόγου. 11, 12 Μαθησιακές δυσκολίες 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε µαθησιακές δυσκολίες. 13 Νοητική καθυστέρηση 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε νοητική καθυστέρηση. 14 Σωµατικές αναπηρίες 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 15,16 Αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισµός σύνδροµα) 1 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας και Μαθηµατικών) στην εκπαίδευση παιδιών µε αναπτυξιακές διαταραχές. 24

17 Ανατροφοδότηση µέσα από πρακτικές εφαρµογές Παρουσίαση προσωπικού φακέλου επιτευγµάτων που θα περιλαµβάνει ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού µελέτη περίπτωσης, όπως τα πιο πάνω προκύπτουν µέσα από την επιµόρφωση αλλά και τις προσωπικές εµπειρίες και γνώσεις των εκπαιδευτικών. 2.3. Ειδικότητα: Ειδικοί δάσκαλοι / Λογοθεραπευτές µη ελληνόφωνων πανεπιστηµίων 17 συναντήσεις των 3 ωρών η καθεµιά ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΘΕΜΑΤΟΣ Συναντήσεις 1,2,3,4 Όραση 3 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων µε έµφαση στην ειδική διδακτική των Ελληνικών µε την αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα όρασης Συναντήσεις 5,6,7,8 Ακοή 3 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων µε έµφαση στην ειδική διδακτική των Ελληνικών µε την αξιοποίηση της υποστηρικτικής τεχνολογίας στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα ακοής 9 Προβλήµατα συµπεριφοράς 2 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας) στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα συµπεριφοράς 10 Προβλήµατα λόγου 2 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας) στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα λόγου 11, 12 Μαθησιακές δυσκολίες 2 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας) στην εκπαίδευση παιδιών µε µαθησιακές δυσκολίες 25

13 Νοητική καθυστέρηση 2 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας) στην εκπαίδευση παιδιών µε νοητική καθυστέρηση 14 Σωµατικές αναπηρίες 2 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας) στην εκπαίδευση παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες 15,16 Αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισµός σύνδροµα) 2 Παρουσίαση σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές ( ιδακτική Γλώσσας) στην εκπαίδευση παιδιών µε αναπτυξιακές διαταραχές 17 Ανατροφοδότηση µέσα από πρακτικές εφαρµογές Παρουσίαση προσωπικού φακέλου επιτευγµάτων που θα περιλαµβάνει ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού µελέτη περίπτωσης, όπως τα πιο πάνω προκύπτουν µέσα από την επιµόρφωση αλλά και τις προσωπικές εµπειρίες και γνώσεις των εκπαιδευτικών. 26

3. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΘΕΜΑΤΙΚΩΝ ΕΝΟΤΗΤΩΝ - ΦΑΣΗ Β 3.1. Ειδικότητα: άσκαλοι και Νηπιαγωγοί Περιγραφή Ενότητας Όραση 1 Συναντήσεις 1, 2, 3, 4 εφαρµογή σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές διδακτικής της Γλώσσας και των Μαθηµατικών, στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα όρασης. 1. Ανασκόπηση της σύγχρονης επιστηµονικής έρευνας για θέµατα όρασης και εκπαίδευσης παιδιών µε προβλήµατα όρασης. 2. Τυπική και άτυπη ανάπτυξη, λειτουργία και παθολογία της όρασης. 3. Γνωστικά, διανοητικά, φυσικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά και ανάγκες παιδιών µε προβλήµατα όρασης. 4. Ψυχική υγεία και σωµατική ασφάλεια παιδιών µε προβλήµατα όρασης. 5. εξιότητες συστηµατικής αξιολόγησης ατόµων µε προβλήµατα όρασης. 6. Βασικές αρχές σχεδιασµού ή και προσαρµογής αναλυτικών προγραµµάτων για παιδιά µε προβλήµατα όρασης στα πλαίσια της συµπερίληψης σε µια ενιαία εκπαίδευση. 7. Εκπαιδευτικά προγράµµατα ενιαίας εκπαίδευσης και µέθοδοι προσαρµογής εκπαιδευτικών προγραµµάτων σε παιδιά µε προβλήµατα όρασης. 8. Βασικές αρχές δηµιουργίας και προσαρµογής µη ακαδηµαϊκών εκπαιδευτικών προγραµµάτων για παιδιά µε προβλήµατα όρασης (αυτοεξυπηρέτηση και ικανοποίηση βασικών καθηµερινών αναγκών, προσωπική ανάπτυξη κτλ.). 9. Τεχνητά µέσα στήριξης και βελτίωσης της ποιότητας της όρασης και τεχνολογία εκπαίδευσης ατόµων µε προβλήµατα όρασης. 10. Τροποποιήσεις στο σχολικό περιβάλλον και στην τάξη. 11. Θέση και ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού και συνεργασία µε το γενικό εκπαιδευτικό. 12. εξιότητες και υποστηρικτικές υπηρεσίες για άτοµα µε προβλήµατα όρασης για µια οµαλή µετάβαση από το σχολείο στην κοινωνία (διαβίωση, επαγγελµατική αποκατάσταση, διά βίου εκπαίδευση). 13. Συντονισµός και συνεργασία µε γονείς, οικογένεια, γιατρούς και την κοινότητα µε στόχο την ένταξη και την αξιοποίηση ατόµων µε προβλήµατα όρασης στην ευρύτερη κοινωνία. 14. Ευαισθητοποίηση της κοινωνίας για θέµατα όρασης. 15. Παρουσίαση της κυπριακής πραγµατικότητας και το µέλλον για τα άτοµα µε προβλήµατα όρασης. 27

Ακοή 1 Συναντήσεις 5, 6, 7, 8 εφαρµογή σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές διδακτικής της Γλώσσας και των Μαθηµατικών, στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα ακοής. 1. Παρουσίαση θεµάτων, που σχετίζονται µε την ακουολογία (ανάγνωση και κατανόηση διαφόρων ακουογραµµάτων). 2. Βαθµοί και τύποι απώλειας ακοής. 3. Κοχλιακά εµφυτεύµατα. 4. Γλωσσικές δυσκολίες για κωφά και βαρήκοα παιδιά. 5. Εκπαιδευτικές προσεγγίσεις για αντιµετώπιση γλωσσικών δυσκολιών των κωφών /βαρήκοων παιδιών. 6. Θέµατα συνεργασίας γενικών και ειδικών εκπαιδευτικών και γονέων. 7. Ειδική αναφορά στην κυπριακή πραγµατικότητα και εκπαίδευση κωφών /βαρήκοων παιδιών. 8. Αναγνώριση και καταγραφή της Κυπριακής Νοηµατικής Γλώσσας. 9. Καθολική ανίχνευση της ακοής, έγκαιρη παρέµβαση, ενιαία εκπαίδευση και κοχλιακά εµφυτεύµατα. Προβλήµατα συµπεριφοράς και συναισθηµατικά προβλήµατα 1 9 εφαρµογή σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές διδακτικής της Γλώσσας και των Μαθηµατικών, στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα συµπεριφοράς. 1. Ανασκόπηση και παρουσίαση των πρόσφατων εξελίξεων στο θέµα προβλήµατα συµπεριφοράς και συναισθηµατικά προβλήµατα σε παιδιά. 2. Παρουσίαση και µελέτη περιπτώσεων παιδιών µε προβλήµατα συµπεριφοράς και συναισθηµατικά προβλήµατα. 3. Χαρακτηριστικά παιδιών µε προβλήµατα συµπεριφοράς και συναισθηµατικά προβλήµατα. 4. Στρατηγικές παρέµβασης, χειρισµού και εκπαίδευσης παιδιών µε προβλήµατα συµπεριφοράς και συναισθηµατικά προβλήµατα. 5. Κοινωνικά, συναισθηµατικά και συµπεριφορικά προβλήµατα παιδιών µε µαθησιακές δυσκολίες. 6. Σύνδροµο Ελλειµµατικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας. 7. Συντονισµός και συνεργασία ειδικού εκπαιδευτικού, γενικού εκπαιδευτικού και γονιών. 8. Τεχνολογία και εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα συµπεριφοράς και συναισθηµατικά προβλήµατα. 28

Προβλήµατα λόγου 1 10 εφαρµογή σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές διδακτικής της Γλώσσας και των Μαθηµατικών, στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα λόγου. 1. Βασική θεωρία της γλωσσικής ανάπτυξης, τυπική και άτυπη ανάπτυξη της γλώσσας. Τι επηρεάζει τη διαδικασία απόκτησης της γλωσσικής ικανότητας και τη διαδικασία της µάθησης και πώς υποστηρίζεται η διαδικασία µέσα από τη διδασκαλία. 2. Ψυχογλωσσολογικές διαδικασίες που διενεργούνται και επηρεάζουν τη δεξιότητα της γλώσσας (φωνολογική επεξεργασία, λεξική επεξεργασία, επεξεργασία πρότασης, πραγµατολογική επεξεργασία). 3. ιαταραχές του λόγου και ορολογία. 4. Αιτίες, πρόληψη και παρέµβαση στις διαταραχές του λόγου και της επικοινωνίας. 5. Γνωστικά, διανοητικά, φυσικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά και ανάγκες σε παιδιά µε προβλήµατα λόγου και επικοινωνίας. 6. Σχέση µεταξύ της δεξιότητας της οµιλίας και της ανάπτυξης της δεξιότητας της ανάγνωσης και της γραφής. 7. Παρουσίαση και ανάλυση µελετών περίπτωσης παιδιών µε προβλήµατα λόγου και πιθανά σενάρια παρεµβατικής διδασκαλίας. 8. Παρουσίαση και ανάλυση µελετών περίπτωσης παιδιών µε διαταραχές της επικοινωνίας, όσον αφορά στην κατανόηση και στην παραγωγή του λόγου και διαφοροποίηση της διδασκαλίας µε βάση τις µαθησιακές ανάγκες του ειδικού πληθυσµού σε θέµατα γλώσσας. 9. εξιότητες συστηµατικής αξιολόγησης παιδιών µε προβλήµατα λόγου και επικοινωνίας. 10. Εκπαιδευτικά προγράµµατα για παιδιά µε προβλήµατα λόγου και επικοινωνίας. 11. Θέση και ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού, του λογοθεραπευτή, του ψυχολόγου και συνεργασία µε το γενικό εκπαιδευτικό, τους γονείς και άλλους ειδικούς. 12. Τεχνητά µέσα στήριξης και βελτίωσης των αισθήσεων της όρασης και της ακοής. 13. Χρήση της τεχνολογίας και άλλων εποπτικών µέσων στην εκπαίδευση παιδιών µε προβλήµατα λόγου και επικοινωνίας. Μαθησιακές δυσκολίες 1 Συναντήσεις 11, 12 εφαρµογή σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές διδακτικής της Γλώσσας και των Μαθηµατικών, στην εκπαίδευση παιδιών µε µαθησιακές δυσκολίες. 29

1. Ανασκόπηση σύγχρονων ερευνητικών ευρηµάτων και θεωρητικές προσεγγίσεις στο θέµα των µαθησιακών δυσκολιών. 2. Παρουσίαση θεωριών µάθησης και περιπτώσεων απόκλισης σε παιδιά µε µαθησιακές δυσκολίες. 3. Ορισµός και διάγνωση µαθησιακών δυσκολιών. 4. Είδη και χαρακτηριστικά µαθησιακών δυσκολιών. 5. Ποσοστά και εµφάνιση µαθησιακών δυσκολιών. 6. Αιτίες και πρόληψη µαθησιακών δυσκολιών. 7. Βασικές αρχές και εκπαιδευτικές προσεγγίσεις για τις µαθησιακές δυσκολίες. 8. Παρέµβαση και εκπαιδευτικά προγράµµατα για παιδιά µε µαθησιακές δυσκολίες. 9. Γνώση, Μεταγνώση και Μνήµη σε παιδιά µε µαθησιακές δυσκολίες. 10. Μαθησιακές δυσκολίες σχετιζόµενες µε το λόγο. 11. Μαθησιακές δυσκολίες σχετιζόµενες µε την ανάγνωση. 12. Μαθησιακές δυσκολίες σχετιζόµενες µε τη γραφή. 13. Μαθησιακές δυσκολίες σχετιζόµενες µε τα Μαθηµατικά. 14. Παιδιά µε µαθησιακές δυσκολίες και συµµετοχή τους στην ευρύτερη σχολική τάξη. 15. Θέση και ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού, λογοθεραπευτή, ψυχολόγου και συνεργασία µε το γενικό εκπαιδευτικό, τους γονείς και άλλους ειδικούς στην εκπαίδευση παιδιών µε µαθησιακές δυσκολίες. 16. Χρήση της τεχνολογίας και άλλων εποπτικών µέσων στην εκπαίδευση παιδιών µε µαθησιακές δυσκολίες. Νοητική υστέρηση 1 Συναντήσεις 13, 14 εφαρµογή σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές διδακτικής της Γλώσσας και των Μαθηµατικών, στην εκπαίδευση παιδιών µε νοητική υστέρηση. 1. Ανασκόπηση της σύγχρονης επιστηµονικής έρευνας και εξελίξεις σε θέµατα εκπαίδευσης παιδιών µε νοητική υστέρηση. 2. Ορισµός και διάγνωση νοητικής υστέρησης. 3. Ποσοστά, αιτιολογία και πρόληψη νοητικής υστέρησης. 4. Γνωστικά, διανοητικά, φυσικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά και ανάγκες παιδιών µε νοητική υστέρηση. 5. Κατηγοριοποίηση νοητικής υστέρησης (ήπια, µέτρια κτλ.). 6. Ψυχική υγεία και σωµατική ασφάλεια παιδιών µε νοητική υστέρηση. 7. Βασικές αρχές εκπαίδευσης παιδιών µε νοητική υστέρηση. 8. Παρέµβαση και σύγχρονα εκπαιδευτικά προγράµµατα για παιδιά µε νοητική υστέρηση. 30

9. Αναλυτικό Πρόγραµµα, εκπαιδευτικά περιβάλλοντα και ένταξη παιδιών µε νοητική υστέρηση. 10. Οργάνωση και διαχείριση τάξης παιδιών µε νοητική υστέρηση. 11. Τεχνολογία και η χρήση της στην εκπαίδευση παιδιών µε νοητική υστέρηση. 12. Θέση και ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού και συνεργασία µε το γενικό εκπαιδευτικό, τους γονείς και άλλους ειδικούς. 13. Προαγωγή και προώθηση της ένταξης και της συµπερίληψης των παιδιών µε νοητική υστέρηση στην ενιαία εκπαίδευση. 14. Κυπριακή πραγµατικότητα και µέλλον της εκπαίδευσης των παιδιών µε νοητική υστέρηση. 15. Υποστηρικτικές υπηρεσίες για παιδιά µε νοητική υστέρηση. 16. Παιδιά µε νοητική υστέρηση και πορεία στο σχολικό περιβάλλον και το µεταβατικό στάδιο ένταξης στην κοινωνία. 17. εξιότητες ευαισθητοποίησης της κοινωνίας για θέµατα νοητικής υστέρησης. Αναπτυξιακές διαταραχές (αυτισµός - σύνδροµα) 1 15 εφαρµογή σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές διδακτικής της Γλώσσας και των Μαθηµατικών, στην εκπαίδευση παιδιών µε αναπτυξιακές διαταραχές. 1. Ανασκόπηση της σύγχρονης επιστηµονικής έρευνας και πρόσφατες εξελίξεις σε θέµατα αυτισµού και άλλων αναπτυξιακών διαταραχών. 2. Ορισµός, διάγνωση και είδη αυτισµού και αναπτυξιακών συνδρόµων. 3. Ποσοστά, αιτιολογία και πρόληψη αυτισµού και αναπτυξιακών συνδρόµων. 4. Τυπική και άτυπη ανάπτυξη, λειτουργία και παθολογία του εγκεφάλου σε παιδιά µε αυτισµό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές. 5. Ανάπτυξη του εγκεφάλου και η σχέση µε τη γνωστική ανάπτυξη, τη γλωσσική ανάπτυξη, τις συµπεριφορές και κοινωνικές λειτουργίες σε παιδιά µε αυτισµό και άλλα αναπτυξιακά σύνδροµα. 6. Νευροψυχοδιαγνωστική αξιολόγηση παιδιών µε αυτισµό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές. 7. Γνωστικά, διανοητικά, φυσικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά και ανάγκες παιδιών µε αυτισµό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές. 8. Ψυχική υγεία και σωµατική ασφάλεια παιδιών µε αυτισµό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές. 9. Αναλυτικά Προγράµµατα και εκπαίδευση παιδιών µε αυτισµό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές. 10. Παρεµβάσεις και εκπαίδευση παιδιών µε αυτισµό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές. 11. Τεχνολογία και εκπαίδευση παιδιών µε αυτισµό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές. 12. Θέση και ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού και συνεργασία µε το γενικό εκπαιδευτικό, γονείς και άλλους ειδικούς. 13. Υποστηρικτικές υπηρεσίες για παιδιά µε αυτισµό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές και µετάβαση από το σχολείο στην κοινωνία. 31

14. Παρουσίαση της κυπριακής πραγµατικότητας και το µέλλον για τα παιδιά µε αυτισµό και άλλες αναπτυξιακές διαταραχές. Σωµατικές αναπηρίες 1 16 εφαρµογή σύγχρονων ψυχολογικών προσεγγίσεων και εκπαιδευτικών µεθόδων σε συνδυασµό µε πρακτικές εφαρµογές διδακτικής της Γλώσσας και των Μαθηµατικών, στην εκπαίδευση παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 1. Ανασκόπηση της σύγχρονης επιστηµονικής έρευνας και εξελίξεις στο χώρο της εκπαίδευσης παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 2. Τυπική και άτυπη ανάπτυξη, λειτουργία και παθολογία παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 3. Γνωστικά, διανοητικά, φυσικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά και ανάγκες σε παιδιά µε σωµατικές αναπηρίες. 4. Ψυχική υγεία και σωµατική ασφάλεια παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 5. Θέση και ρόλος του ειδικού εκπαιδευτικού και συνεργασία µε το γενικό εκπαιδευτικό, τους γονείς και άλλους ειδικούς για την εκπαίδευση παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 6. Τεχνολογία και εκπαίδευση παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 7. Τεχνητά µέσα στήριξης, ανάπτυξης και εκπαίδευσης παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 8. ιαφοροποίηση και προσαρµογή του Αναλυτικού Προγράµµατος, του τρόπου διδασκαλίας, της αξιολόγησης και της διαρρύθµισης της τάξης και του γενικότερου σχολικού περιβάλλοντος για την εκπαίδευση παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 9. εξιότητες ευαισθητοποίησης της κοινωνίας για θέµατα σωµατικών αναπηριών. 10. Προαγωγή και προώθηση της ένταξης και της συµπερίληψης των παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. 11. Υποστηρικτικές υπηρεσίες για παιδιά µε σωµατικές αναπηρίες. 12. Παρουσίαση της κυπριακής πραγµατικότητας και το µέλλον των παιδιών µε σωµατικές αναπηρίες. Ανατροφοδότηση µέσα από πρακτικές εφαρµογές Παρουσίαση προσωπικού φακέλου επιτευγµάτων που θα περιλαµβάνει ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού µελέτη περίπτωσης, όπως τα πιο πάνω προκύπτουν µέσα από την επιµόρφωση αλλά και τις προσωπικές εµπειρίες και γνώσεις των εκπαιδευτικών. 17 32