ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ προς την ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ για ΤΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ της ΠΑΡΟΥ της ΚΕΠ Ο.Σ.Α. ΜΕΝΙΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ επιχειρηματίας μαζικής εστίασης Γ.Γ. Συλόγου Καφε/Εστιατόρων Πάρου ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΑΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ Ο εντοπισμός προβλημάτων, η επιλογή τρόπων επίλυσης τους, και η υλοποίηση προτάσεων ανάδειξης νέων μορφών τουρισμού, μοιάζουν με την οικοδόμηση ενός ακινήτου. Προϋποθέτουν οικόπεδο (χώρο οικοδομής), αρχιτεκτονικά σχέδια και μελέτες, υλικά οικοδομής και συνεργεία εργασίας και το κυριότερο προϋποθέτουν πόρους. Προηγείται η ύπαρξη ή αγορά του οικοπέδου και η επιλογή του αρχιτέκτονα μηχανικού που θα συντάξει τα σχέδια και τις μελέτες. Σε καμμία περίπτωση δεν προηγείται η αγορά των υλικών οικοδομής και το κλείσιμο των συνεργείων εργασίας. Η εξεύρεση των πόρων είναι απολύτως απαραίτητη, αλλά το ύψος τους εξαρτάται και απο την τιμή του οικοπέδου, το μέγεθος και είδος της οικοδομής αλλά και τον προϋπολογισμό του έργου που συντάσει ο μηχανικός. Στην περίπτωση μας το ''οικόπεδο'' είναι η Πάρος, το φυσικό και επιχειρηματικό της περιβάλλον. Η πρώτη ενέργεια που πρέπει να κάνουμε είναι η αποτύπωση των ''ορίων'' της. Οσον αφορά το επιχειρηματικό περιβάλλον, την σύνθεση και δυνατότητες του αλλά και την μέθοδο διαχείρησης των κοινών αγαθών, προσπάθησα να τις παρουσιάσω στο πρώτο μου υπόμνημα. Στο συγκεκριμένο, θα προσπαθήσω να σας παρουσιάσω τα βασικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα του νησιού και να εντάξω ανάλογα τις προτάσεις ανάδειξης, αλλά και τους τρόπους επίλυσης. Ξεκαθαρίζω, οτι γι' αυτή την εργασία βασίζομαι -κύρια- στις ''πηγές πληροφόρησης'' που σας έχω προαναφέρει. (έρευνες, ανταλλαγή εγγράφων, ατομική εμπειρία). Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ Τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του νησιού είναι :. ΕΥΚΟΛΗ και ΓΡΗΓΟΡΗ πρόσβαση απο Πειραιά και Ραφήνα Είναι ένα πλεονέκτημα που βασίζεται στην γεωγραφική θέση της Πάρου -κάτι που δεν θα αλλάξει ποτέ- αλλά και σε συγκεκριμένες επιλογές ακτοπλοϊκών εταιρειών (επιχειρήσεις μεγάλης οικονομικής συγκέντρωσης) δηλ. τύπος χρησιμοποιούμενων πλοίων, δυνατότητες πρόσδεσης και εξυπηρέτησης Λιμένος και ταχύτητα αφιξοαναχωρήσεων. Το πλεονέκτημα αυτό εξαρτάται -εν μέρει- απο την επικρατούσα κατάσταση των Λιμενικών υποδομών (πχ σπηλαιώσεις, βάθος, δυνατότητες πρόσδεσης), την δυνατότητα γρήγορης κυκλοφοριακής αποφόρτισης (φορτοεκφόρτωση οχημάτων και επιβατών, στάθμευση-κυκλοφορία στην Λιμενική ζώνη), την ασφάλεια που επικρατεί (καύσιμα, μαραμαρόσκονη κλπ), την ποιότητα παροχής υπηρεσιών στους επισκέπτες (στέγαστρα-προστασία-νερό-τουαλέτες-πληροφορίες). Μέχρι σήμερα το Λιμάνι, αποτελεί πύλη εισόδου για το 96% των επισκεπτών, εκ των οποίων το 81.6% βρήκε ''εύκολα δρομολόγιο για να έρθει'' και για τις υπηρεσίες που αυτό παρέχει κρίνονται ως ''κακές'' για το 22.9%, ''αδιάφορες'' για το 33,2% και ''μάλλον καλές'' για το 43.6%. Εχω την γνώμη οτι τα παραπάνω στοιχεία είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ ενδεικτικά της ποιότητας των υπηρεσιών μας αλλά και της ''ποιότητας'' των επισκεπτών. Το γεγονός οτι το 96% των επισκεπτών ''αναγκαστικά θα περάσει απο κεί'' ΔΕΝ μας επιτρέπει να αδιαφορούμε, γιατί θα ''μας γράψουν'' και δεν θα έρχονται καθόλου. (εαν δεν το έχουν κάνει)
. Ικανοποιητικές υποδομές στην ξενοδοχεία Ικανός αριθμός κλινών (6.143 κλίνες σε ξενοδοχεία και 135.000 κλίνες σε ενοικιαζόμενα δωμάτια και camping). Παράλληλα είναι περιορισμένες οι ξενοδοχειακές μονάδες ΑΑ' και Α' κατηγορίας και σε συνδυασμό με το αεροδρόμιο (και τα δύο είναι επιχειρήσεις μεγάλης οικονομικής συγκέντρωσης) εμποδίζουν την προσέλευση ''υψηλής ποιότητας τουριστών'' με αυξημένη αγοραστική δύναμη υπηρεσιών και προϊόντων. Το συγκριτικό πλεονέκτημα των ευάριθμων κλινών, αν συνδυαστεί με τις προαναφερόμενες ελλείψεις, την αδυναμία υποδοχής και εξυπηρέτησης συνεδριακού τουρισμού, την λειτουργία παράνομων ''ξενοδοχειακών'' επιχειρήσεων και την ασυδοσία της παραξενοδοχείας, μας υποχρεώνει να διαφυλάξουμε και να αναπτύξουμε άλλου τύπου ελκυστικά στοιχεία για την Πάρο, πέραν της διαμονής (πχ φυσικές ομορφιές, ανάδειξη παραδοσιακών οικισμών,γαστρονομία) ώστε να μπορούμε να προσελκύσουμε ''υψηλή ποιότητα τουριστών'' που συμβιβάζεται με τις παρεχόμενες υπηρεσίες διαμονής, αλλά ''απαιτεί'' ένα σημαντικό αντάλλαγμα. Το ζήτημα είναι ποιά θα είναι τα πιθανά ''ανταλλάγματα'' και πως μπορούν να υλοποιηθούν. Το οποιοδήποτε''κόστος'' αυτών -οικονομικό και κοινωνικό- πρέπει να είναι το ελάχιστο.. Σημαντικός φυσικός πλούτος χλωρίδα, πανίδα, παραλίες, σπηλιές και άλλα φυσικά αξιοθέατα Η φύση του νησιού μπορεί να συμπληρώσει όσα δεν μπορούν να δώσουν η εξυπηρέτηση, οι τιμές και όσοι έρχονται σε επαφή με τους τουρίστες. Προς το παρόν, τα φυσικά δώρα της Πάρου αποτελούν τον ισχυρότερο πόλο έλξης των τουριστών και πρέπει να τα χειρίζονται με σεβασμό οι κάτοικοι. Υπάρχει περιθώριο βελτίωσης των τουριστικών υπηρεσιών ώστε να εξασφαλιστεί η μελλοντική ανάπτυξη και βιωσιμότητα του τουριστικού προϊόντος. Πρέπει να εντοπίσουμε στην ανάδειξη φυσικών αξιοθεάτων, ορεινών περιοχών, μονοπατιών, σπηλιών, καλλιεργιών, υδροβιοτόπων. Οι επαγγελματίες συμβουλεύονται να διαμορφώσουν πακέτα με επισκέψεις, ξεναγήσεις, εκδρομές, πεζοπορεία, ποδηλασία, θαλάσσιες εκδρομές. Παράλληλα ο Δήμος μεταφέρει ένα ποσόν των πόρων που επενδύει για την συμμετοχή σε εκθέσεις ''επισκεπτών ευρεώς φάσματος'', μεταφέροντας σε εκθέσεις που επικεντρώνουν στον φυσιολατρικό τουρισμό. Επείγουσα θεωρείται η ανάδειξη των μονοπατιών, η συντήρηση, η σηματοδότηση και η προβολή τους. Η συντριπτική πλειοψηφία των επισκεπτών που καλεί η Πάρος είτε ΔΕΝ ενδιαφέρονται, είτε τα αγνοούν.
. Αρχαιολογικός πλούτος : μνημεία, μουσεία, μάρμαρα «Αν κάτι μπορεί να χαρακτηρίσει το νησί της Πάρου, πέρα από τις σύγχρονες τουριστικές της προκλήσεις, είναι οι μικρές φωνές, οι ψίθυροι που ακούς ψηλαφώντας τις αρχαίες πέτρες στο μεσαιωνικό της κάστρο, στην εκκλησία της Παναγίας της Καταπολιανής, στα κάτασπρα σ όλο το νησί ερείπια των αρχαίων ναών». Το σχόλιο αυτό το έκανε επισκέπτης και είναι ενδεικτικό για τις δυνατότητες επιβολής εντυπώσεων που διαθέτει η Πάρος. Η ύπαρξη των Αρχαίων Λατομείων πρέπει να θεωρείται σημαντικό κεφάλαιο και η εκμετάλλευση και προβολή τους πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί. Η συνέχεια δράσεων που εστιάζουν στο μάρμαρο και την κατεργασία-επεξεργασία του και πραγματοποιούνται στον περιβάλλοντα χώρο, πρέπει να έχουν συνέχεια και να τυγχάνουν διεθνούς προβολής. Η καθαριότητα και συντήρηση αρχαιολογικών χώρων, δεν εξαρτόνται αποκλειστικά απο τον Δήμο, αλλά πρέπει να ασκούνται διαρκείς πιέσεις προς τις αρμόδιες υπηρεσίες και να παρέχεται όλη η δυνατή βοήθεια. Η ενοποίηση αρχαιολογικών χώρων με μοναστήρια μέσα απο μονοπάτια είναι μια καλή ιδέα. Βέβαια η διαδρομή δεν είναι απαραίτητα σύντομη, αλλά δίνει την ευκαιρία στον επισκέπτη να κάνει περίπατο μέσα στην φύση και μπορεί να γίνει ένα βασικό προϊόν του περιπατητικού τουρισμού. Η πλειοψηφία των επισκεπτών είναι σύμφωνη εάν υπάρχουν οι κατάλληλες προδιαγραφές.. Βυζαντινός πλούτος : με άξονα την Εκατονταπυλιανή Η Εκατονταπυλιανή αποτελεί την ''ναυαρχίδα'' του προσκυνηματικού και θρησκευτικού ενδιαφέροντος και δεν έχει άμεση ανάγκη ανάδειξης. Η συγκρότηση των υπόλοιπων στοιχείων με την προβολή εξοχικών εκκλησιών και μοναστηριών του νησιού, μπορεί να υποβοηθήσει τον περιπατητικό και προσκυνηματικό τουρισμό. Μια καλή προωθητική ενέργεια είναι η σύνταξη ενός χάρτη που θα εμφανίζει τις προτεινόμενες διαδρομές, αρχιτεκτονικές και πολιτισμικές πληροφορίες για τα προτεινόμενα μνημεία. Τέτοιου τύπου εκδόσεις μπορούν να υποστηρίζονται οικονομικά απο προβαλλόμενες επιχειρήσεις κατόπιν επιμελούς διαλογής και με την μέθοδο της πρόσκλησης πλειοδοτικού ενδιαφέροντος. Τα μέχρι τώρα στοιχεία δείχνουν οτι η συντριπτική πλειοψηφία των επισκεπτών τα αγνοούν.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, θα βοηθήσουν οι επαφές και κλήσεις για συνεργασία της Τουριστικής Επιτροπής με την εποπτεύουσα αρχή της Εκατονταπυλιανής, των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται με τον προσκυνηματικό τουρισμό αλλά και με όσους ασχολούνται με την διοργάνωση θρησκευτικού τύπου εκδηλώσεων (γάμοι, βαπτίσεις κλπ) καθώς είναι ένας διαρκώς αναπτυσσόμενος επιχειρηματικός χώρος με πολλούς κλάδους συνέργειας (διαμονή, εστίαση, ρουχισμός,κομμώσεις, αξεσουάρ, φωτογραφήσεις-βιντεοσκοπήσεις κλπ). Πολιτιστικός πλούτος με ''ζωντανά'' παραδοσιακά στοιχεία Στην κατηγορία των ''ζωντανών παραδοσιακών στοιχείων''τα πανηγύρια, οι λαογραφικές εκδηλώσεις και οι μουσικές συναυλίες. Δεν είναι απαραίτητο να αυξηθούν εφ' όσον οι οικονομικές συνθήκες δεν το επιτρέπουν. Οι μετρήσεις ενδιαφέροντος δείχνουν οτι οι επισκέπτες, ακόμη και όταν είναι πληροφορημένοι δεν συμμετέχουν πλειοψηφικά, εκτός απο τα πανυγήρια.
Ισως μια προσεκτική επανεξέταση να είναι επιβεβλημένη, με σκοπό την εξοικονόμηση πόρων και την διοχέτευση τους σε υποστηρικτικές δράσεις άλλων τομέων.. Γαστρονομία και τοπικά παραδοσιακά προϊόντα Η συγκρότηση και ανάδειξη των γαστρονομικών απολαύσεων του νησιού και συμμετοχή της γαστρονομίας στον εμπλουτισμό της προβαλλόμενης ταυτότητας της Πάρου, είναι πρωταρχικής σημασίας. Η υλοποίηση τέτοιου τύπου δράσεων όμως, απαιτεί την υποστήριξη και συνεργασία του πρωτογενούς τομέα (αγροτική παραγωγή και κτηνοτροφία), κάποιων τομέων του δευτερογενούς (μεταποίηση και συσκευασία), του εμπορικού κόσμου και των επιχειρήσεων της εστίασης. Πρέπει να γίνει απολύτως κατανοητό οτι ο συντονισμός και οι συνέργειες όλων αυτών των παραγωγικών δυνάμεων, ξεπερνούν κατά πολύ τις δυνατότητες ενός μόνον συντονιστικού οργάνου (Τουριστική επιτροπή) και απαιτούν την σύγχρονη δραστηριοποίηση όλων σχεδόν των εμπλεκομένων. Αυτό προϋποθέτει σχεδιαστικό όραμα, πολύ χρόνο και συνένωση δυνάμεων. Πάντως σε πρώτη φάση πρέπει να επικεντρώσουμε, στην κοινοποίηση προς ΟΛΟΥΣ τους επισκέπτες των παραγωγικών δυνατοτήτων της Πάρου για συγκεκριμένα προϊόντα με σκοπό να αυξηθεί η κατανάλωση τους, ελπίζοντας οτι τα κέρδη θα κινητοποιήσουν όλους τους εμπλεκόμενους προς την κατεύθυνση της συνεργασίας για την εκπλήρωση του οράματος. Οι μέχρι τώρα μετρήσεις δείχνουν οτι μια πολύ μεγάλη μερίδα επισκεπτών δεν γνωρίζει την τοπική παραγωγή. Παράλληλα όμως δείχνουν, οτι απο αυτούς που την γνωρίζουν τουλάχιστον οι μισοί, προχωρούν στην κατανάλωση της και επιπλέον αγοράζουν πριν αναχωρήσουν.