ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ στην ημερίδα για Επιχειρησιακά Σχέδια των Δήμων 11-5-2015 Θα ήθελα να καλωσορίσω τους προϊσταμένους των ειδικών υπηρεσιών του ΕΠ. Αγροτικής Ανάπτυξης και Υ.ΜΕ.ΠΕ.Ρ.Α.Α. τους κους Μανέτα Ν., Στοϊλόπουλο, τα στελέχη της ΕΕΤΑΑ τον κ. Γούπιο, την κ. Φλέγκα, και τον κ. Λίτσο, τους Δημάρχους, Αντιδημάρχους αλλά και όλα τα υπηρεσιακά στελέχη των Δήμων, στην σημερινή συνάντηση εργασίας που κατά την προσωπική μου άποψη είναι μείζονος σημασίας. Σ αυτή την εποχή της γενικευμένης κρίσης που βιώνει η χώρα μας, όλοι εμείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης συμφωνήσαμε ότι το σημαντικότερο εργαλείο για την αντιμετώπιση της είναι ο προγραμματισμός, ο στρατηγικός σχεδιασμός και οι στοχευμένες δράσεις που θα απαντούν στα όποια προβλήματα και στις όποιες προκλήσεις. Η συνεργασία μας με την ΕΕΤΑΑ είναι μια στοχευμένη δράση ώστε να υποβοηθήσει όλους τους δήμους και κυρίως τους μικρότερους, να τους δώσουμε την απαραίτητη ενημέρωση, την απαραίτητη τεχνική υποστήριξη και όλα τα απαιτούμενα εργαλεία, ώστε με τις δικές τους δυνάμεις να εκπονήσουν τα επιχειρησιακά τους σχέδια. Τα πενταετή ΕΣ πρέπει να αποτυπώνουν με σαφήνεια την υφιστάμενη κατάσταση του κάθε δήμου, τα δυνατά και αδύνατα σημεία τους, τις προοπτικές ανάπτυξης «εκμεταλλευόμενοι» ο καθένας τα συγκριτικά τους πλεονεκτήματα, να αποτυπώνουν το όραμα και τον 1
αναπτυξιακό τους σχεδιασμό για την προγραμματική περίοδο 2014-2020. Κάθε χρόνος των πενταετών Επιχειρησιακών Σχεδίων πρέπει να είναι το ετήσιο πρόγραμμα δράσης του κάθε δήμου και να συνάδει με τις προτάσεις που θα υποβληθούν στα πλαίσια των τομεακών προγραμμάτων αλλά και του ΠΕΠ Θεσσαλίας. Με βάση αυτή τη λογική τα ΕΣ θα είναι ένα σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο στα χέρια της Τ. Α., θα είναι η πυξίδα που θα καθοδηγήσει χωρίς σημαντικές αποκλίσεις την πορεία των Δήμων μέσα στην πενταετία και που θα βασίζεται σε προεπιλεγμένες στρατηγικές επιστημονικά τεκμηριωμένες. Θα είναι επίσης όπως προείπα ένα σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα για την όποια εμπλοκή των δήμων στο ΕΣΠΑ 2014-2020. Πρέπει επιτέλους να δοθεί η πρέπουσα βαρύτητα στην ύπαρξη των ΕΣ και θα πρέπει το περιεχόμενό τους να είναι ο «κοινός τόπος» συνεννόησης για την Τοπική Ανάπτυξη μεταξύ της αυτοδιοίκησης του πρώτου βαθμού, της αυτοδιοίκησης Δευτέρου βαθμού και της κεντρικής εξουσίας. Η σημερινή ημερίδα αποκτά μεγαλύτερη σημασία με την παρουσία των προϊσταμένων των ειδικών υπηρεσιών για τα ΕΠ Αγροτικής Ανάπτυξης και Υ.ΜΕ.ΠΕ.Ρ.Α.Α. και θα μας δοθεί η ευκαιρία να ακούσουμε σημαντικές πληροφορίες σχετικά με το ΕΣΠΑ και ιδιαίτερα για τα τομεακά προγράμματα των Υπουργείων. Είναι γεγονός ότι μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΤΑ είναι η συμμετοχή της στο ΕΣΠΑ 2014-2020. 2
Η εκτιμώμενη συνολική δημόσια δαπάνη των 25 δις περίπου για την τρέχουσα προγραμματική περίοδο,είναι ένα ποσό που με συγκεκριμένες προδιαγραφές σχεδιασμού, ορθολογικής διαχείρισης και τεκμηριωμένων ολοκληρωμένων προτάσεων μπορεί να δώσει τεράστια ανάπτυξη και οικονομική ώθηση στην τοπική αυτοδιοίκηση και στις τοπικές κοινωνίες όλης της χώρας. Η Περιφέρεια Θεσσαλίας για την περίοδο 2014-2020 μέσα από τους 10 θεματικούς στόχους θα διαχειρισθεί το ποσόν των 401.130.673. Σε κάποιους το συγκεκριμένο ποσό φαντάζει ως μικρό σε κάποιους άλλους όχι. Σημασία έχει ότι έχουμε για ακόμη μια φορά τη δυνατότητα μέσα από συνεργασίες να το διαχειριστούμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να δημιουργήσουμε την απαιτούμενη προστιθέμενη αξία στην Περιφέρεια Θεσσαλίας. Σε συνδυασμό με τα 13 περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα υπάρχουν 7 εθνικά επιχειρησιακά προγράμματα συμπεριλαμβανομένου και του ΕΠ Τεχνική Βοήθεια. Είναι σαφές ότι η Τ.Α. μπορεί και πρέπει να παίξει σημαντικό ρόλο και με συγκεκριμένους προσανατολισμούς να εκταμιεύσει σημαντικά κονδύλια στα πλαίσια των εθνικών και περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων. Είμαι σίγουρη ότι οι εισηγήσεις των παρισταμένων εκπροσώπων των υπουργείων θα βοηθήσουν στο να κατανοήσουμε όλοι μας την πραγματικότητα της υφιστάμενης κατάστασης αλλά και τις απαραίτητες εύστοχες ενέργειες που πρέπει να γίνουν για την επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων. Η ΠΕΔ Θεσσαλίας στα πλαίσια του ΠΕΠ Θεσσαλίας και πιο συγκεκριμένα σε ότι αφορά στην εξειδίκευση των προτάσεων έργων των Δήμων, έκανε μια σημαντική προσπάθεια ώστε να καταλήξει σε ένα εξειδικευμένο 3
κείμενο και να το καταθέσει στη Διαχειριστική Αρχή της Περιφέρειας Θεσσαλίας σε μια προσπάθεια να υποβοηθήσει το έργο της. Πιο συγκεκριμένα, στα πλαίσια της εξειδίκευσης των δράσεων του ΠΕΠ Θεσσαλίας η ΠΕΔ Θεσσαλίας πραγματοποίησε συναντήσεις με τις αρμόδιες υπηρεσίες και με τις ΔΕΥΑ σε μια προσπάθεια να καταγραφούν, να αναδειχθούν και να εξειδικευτούν οι σημαντικότερες ανάγκες των Δήμων για τους δημότες τους, οι οποίες μπορούν να υλοποιηθούν μέσω του ΕΣΠΑ 2014-2020. Στην παρούσα χρονική περίοδο η εξειδίκευση αφορά στις Δράσεις (α) και (γ) της Επενδυτικής Προτεραιότητας 6.Β του θεματικού στόχου 6, δηλαδή έργα που αφορούν σε Ύδρευση και Αποχέτευση. Το σύνολο των Δήμων εκφράζει την ανάγκη μιας εξειδίκευσης έργων τα οποία θα ενταχθούν με γνώμονα την επιλεξιμότητα και την απορροφητικότητα αλλά κυρίως με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Προκύπτει ότι σε ποσοστό 80% περίπου οι προτεραιότητες που θέτουν οι Δήμοι είναι διαφορετικές από αυτές που θέτει το εγκεκριμένο ΕΣΠΑ, τουλάχιστον ως προς την ιεράρχηση των προτάσεων έργων. Η ενίσχυση της πρόσβασης σε επαρκές και ποιοτικό νερό για ανθρώπινη κατανάλωση, η βελτίωση της κατάστασης του υδατικού αποθέματος της περιφέρειας Θεσσαλίας, η κατασκευή βιολογικών καθαρισμών μικρής κλίμακας έως 2000 κατοίκους, είναι σαφώς για τους Δήμους έργα προτεραιότητας. Είναι όμως πρώτης προτεραιότητας και έργα που αφορούν σε αντικαταστάσεις εσωτερικών δικτύων ύδρευσης, επεκτάσεις δικτύων, κατασκευή δικτύων αποχέτευσης και χρηματοδοτήσεις μελετών και 4
παροχή τεχνικής βοήθειας στους μικρούς κυρίως δήμους. Μόνο με αυτές τις παρεμβάσεις θα καταλήξουμε σε ολοκληρωμένα έργα, ειδάλλως δεν θα έχει νόημα ένα σημαντικό έργο π.χ. υδρομάστευσης να διοχετεύει ποιοτικό και επαρκές νερό σε ένα κατεστραμμένο δίκτυο. Η ΠΕΔ Θεσσαλίας με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες των τοπικών κοινωνιών μέσα από τις προτάσεις που υπέβαλαν και υποβάλλουν οι Δήμοι και οι ΔΕΥΑ και εξειδικεύοντας τις συγκεκριμένες προτάσεις για έργα ύδρευσης-αποχέτευσης υποστηρίζει τις εξής προτάσεις έργων: Δράση (α) Έργα για την εξασφάλιση ποιοτικού και επαρκούς πόσιμου νερού (γεωτρήσεις Υδρομαστεύσεις Συστήματα Τηλεμετρίας Δεξαμενές ) Αντικαταστάσεις εσωτερικών δικτύων ύδρευσης, ως συμπληρωματικά έργα στην εξασφάλιση του ειδικού στόχου 3.5.1 Επέκταση δικτύων ύδρευσης Δράση (γ) Βιολογικοί καθαρισμοί μικρής κλίμακας έως 2.000 κατοίκων Κατασκευή και επέκταση δικτύων αποχέτευσης Εκπονήσεις μελετών για τους μικρούς δήμους προκειμένου να υποβάλλουν προτάσεις βιολογικών καθαρισμών Τεκμηριωμένες προτάσεις βιολογικών καθαρισμών μεγαλύτερης κλίμακας για περιοχές ιδιαιτέρου φυσικού κάλους, τουριστικής ανάπτυξης και προστασία υδάτων κολύμβησης 5
Παροχή τεχνικής βοήθειας κυρίως στους μικρούς Δήμους Είμαι βέβαιη ότι στο τέλος της σημερινής συνάντησης εργασίας, όλοι μας θα γνωρίζουμε περισσότερα, θα έχουμε πιο σαφή άποψη των ενεργειών που πρέπει να γίνουν σε ότι αφορά τα επιχειρησιακά σχέδια των δήμων αλλά και σε ότι αφορά τα εθνικά επιχειρησιακά προγράμματα. Η γνώση και η επεξεργασμένη πληροφορία είναι το πιο ακριβό αγαθό που όλοι μας πρέπει να διεκδικούμε. Αυτή η διεκδίκηση δεν πρέπει να σταματήσει ποτέ και σας διαβεβαιώνω πως η ΠΕΔ Θεσσαλίας στα πλαίσια μιας διαρκούς αναζήτησης θα διοργανώνει συχνά τέτοιου είδους συναντήσεις εργασίας για όλα τα θέματα που αφορούν στο θεσμικό πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 6