KATAΣΑΣΙΚΟ ΥΑΡΣΗ ΣΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΑΡΥΩΝ ΣΟΤ ΕΤΡΩΠΑΪΚΟΤ ΝΟΜΙΚΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΟ ΚΑΙ ΚΩΔΙΚΑ ΔΕΟΝΣΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΣΟΤ ΕΤΡΩΠΑΙΟΤ ΔΙΚΗΓΟΡΟΤ

KATAΣΑΣΙΚΟ ΥΑΡΣΗ ΣΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΑΡΥΩΝ ΣΟΤ ΕΤΡΩΠΑΪΚΟΤ ΝΟΜΙΚΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΟ ΚΑΙ ΚΩΔΙΚΑ ΔΕΟΝΣΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΣΟΤ ΕΤΡΩΠΑΙΟΤ ΔΙΚΗΓΟΡΟΤ πκβνχιην ησλ Γηθεγνξηθψλ πιιφγσλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (CCBE) 1

Έθδνζε 2008 CCBE Τπεχζπλνο έθδνζεο: Jonathan Goldsmith Avenue de la Joyeuse Entrée, 1-5-B-1040 Βξπμέιιεο Σει.: + 32 (0) 2 234 65 10 Φαμ: + 32 (0) 2 234 65 11/12 Ζιεθηξνληθφ ηαρ: ccbe@ccbe.eu http://www.ccbe.eu 2

To πκβνχιην ησλ Γηθεγνξηθψλ πιιφγσλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (CCBE) έρεη σο θχξην ζηφρν ηνπ λα εθπξνζσπεί ηνπο δηθεγνξηθνχο ζπιιφγνπο πνπ είλαη κέιε ηνπ, είηε απηνί είλαη πιήξε κέιε (π.ρ. απηνί ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ηνπ Δπξσπατθνχ Οηθνλνκηθνχ Υψξνπ θαη ηεο Διβεηηθήο πλνκνζπνλδίαο), είηε ζπλδεδεκέλα κέιε είηε κέιε παξαηεξεηέο, ζε φια ηα ζέκαηα ακνηβαίνπ ελδηαθέξνληνο πνπ αθνξνχλ ηελ άζθεζε ηνπ επαγγέικαηνο ηνπ δηθεγφξνπ, ηελ αλάπηπμε ηεο λνκνζεζίαο θαη ηεο πξαθηηθήο πνπ αθνξά ην θξάηνο δηθαίνπ θαη ηελ απνλνκή δηθαηνζχλεο θαζψο θαη ηηο νπζηαζηηθέο εμειίμεηο ζηνλ ίδην ην λφκν, ηφζν ζε Δπξσπατθφ φζν θαη δηεζλέο επίπεδν (Άξζξν ΗΗΗ 1.α. ηνπ Καηαζηαηηθνχ ηεο CCBE). Γηα ην ζθνπφ απηφ, ε CCBE απνηειεί ηνλ επίζεκν εθπξφζσπν ησλ δηθεγνξηθψλ ζπιιφγσλ νη νπνίνη ζην ζχλνιφ ηνπο απνηεινχληαη απφ πέξαλ ησλ 700,000 επξσπαίσλ δηθεγφξσλ. Ζ CCBE πηνζέηεζε δχν ζεκειηψδε θείκελα ηα νπνία πεξηιακβάλνληαη ζην παξφλ θαη ηα νπνία ζπκπιεξψλεη ην έλα ην άιιν αλ θαη είλαη πνιχ δηαθνξεηηθά κεηαμχ ηνπο ζε φ,ηη αθνξά ηε θχζε ηνπο. Σν πην πξφζθαην θείκελν είλαη ν Καηαζηαηηθόο Υάξηεο ηωλ Θεκειηωδώλ Αξρώλ ηνπ Επξωπαϊθνύ Ννκηθνύ Επαγγέικαηνο ν νπνίνο πηνζεηήζεθε ζηε πλεδξίαζε ηεο Οινκέιεηαο ηεο CCBE ζηηο Βξπμέιιεο ζηηο 24 Ννεκβξίνπ 2006. Ο Καηαζηαηηθφο απηφο Υάξηεο δελ εθιακβάλεηαη σο θψδηθαο δενληνινγίαο θαη πξννξίδεηαη γηα λα εθαξκφδεηαη ζε νιφθιεξε ηελ Δπξψπε, πέξα απφ ηα κέιε, ηα ζπλδεδεκέλα κέιε θαη ηα κέιε παξαηεξεηέο ηεο CCBE. O Υάξηεο πεξηέρεη κηα ιίζηα κε 10 ζεκειηψδεηο αξρέο πνπ είλαη θνηλέο ζηνπο εζληθνχο θαη δηεζλείο θαλφλεο πνπ ξπζκίδνπλ ην λνκηθφ επάγγεικα. ηφρνο ηνπ Καηαζηαηηθνχ Υάξηε είλαη, κεηαμχ άιισλ, λα βνεζήζεη ηνπο δηθεγνξηθνχο ζπιιφγνπο πνπ αγσλίδνληαη λα θαζηεξψζνπλ ηελ αλεμαξηεζία ηνπο, θαη λα απμήζεη ηελ θαηαλφεζε αλάκεζα ζηνπο δηθεγφξνπο ζε φ,ηη αθνξά ηε ζεκαζία ηνπ ξφινπ ηνπ δηθεγφξνπ ζηελ θνηλσλία. Ο Υάξηεο απηφο πξννξίδεηαη ηφζν γηα ηνπο ίδηνπο ηνπο δηθεγφξνπο φζν θαη γηα ηνπο ππεχζπλνπο ιήςεο απνθάζεσλ θαη γεληθά ην θνηλφ. Ο Κώδηθαο Δενληνινγίαο γηα Επξωπαίνπο Δηθεγόξνπο πξσηνεκθαλίζηεθε ζηηο 28 Οθησβξίνπ 1988 θαη έθηνηε έρεη ηξνπνπνηεζεί ηξεηο θνξέο. Ζ ηειεπηαία ηξνπνπνίεζε έγηλε ζηε πλεδξίαζε ηεο Οινκέιεηαο ηεο CCBE ζην Οπφξην ζηηο 19 Μαΐνπ 2006. Ο Κψδηθαο απηφο απνηειεί έλα δεζκεπηηθφ θείκελν γηα φια ηα Κξάηε Μέιε: φινη νη δηθεγφξνη πνπ είλαη κέιε ησλ δηθεγνξηθψλ ζπιιφγσλ ησλ ρσξψλ απηψλ (είηε νη ζχιινγνί ηνπο είλαη πιήξε, ζπλδεδεκέλα κέιε είηε κέιε παξαηεξεηέο ηεο CCBE) νθείινπλ λα ζπκκνξθψλνληαη κε ηνλ Κψδηθα θαηά ηηο δηαζπλνξηαθέο ηνπο δξαζηεξηφηεηεο εληφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, ηνπ Δπξσπατθνχ Οηθνλνκηθνχ Υψξνπ θαη ηεο Διβεηηθήο πλνκνζπνλδίαο θαζψο θαη εληφο ησλ ρσξψλ πνπ είλαη ζπλδεδεκέλα κέιε θαη κέιε παξαηεξεηέο. ην παξφλ θείκελν πεξηιακβάλεηαη επίζεο ζρνιηαζκφο γηα ηνλ Καηαζηαηηθφ Υάξηε θαη επεμεγεκαηηθφ κλεκφλην γηα ηνλ Κψδηθα Γενληνινγίαο. 3

Δίλαη πεξηηηφ λα ηνληζηεί ε ζεκαζία απηήο ηεο δέζκεο θαλφλσλ πνπ δηαηππψλνληαη ζε απηά ηα δχν έγγξαθα θαη απνηεινχλ ηε βάζε ηεο δενληνινγίαο ηνπ επξσπατθνχ λνκηθνχ επαγγέικαηνο θαη ζπκβάιινπλ ζηε δηακφξθσζε ηνπ επξσπαίνπ δηθεγφξνπ θαη ηνπ επξσπατθνχ δηθεγνξηθνχ ζπιιφγνπ. 31 Ηαλνπαξίνπ 2008 4

Πεπιεσόμενα ΚΑΣΑΣΑΣΙΚΟ ΥΑΡΣΗ ΣΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΑΡΥΩΝ ΣΟΤ ΕΤΡΩΠΑΪΚΟΤ ΝΟΜΙΚΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΟ ΥΟΛΙΑΜΟ ΣΟΤ ΚΑΣΑΣΑΣΙΚΟΤ ΥΑΡΣΗ ΣΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΑΡΥΩΝ ΣΟΤ ΕΤΡΩΠΑΪΚΟΤ ΝΟΜΙΚΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΟ 7 8 ΚΩΔΙΚΑ ΔΕΟΝΣΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΕΤΡΩΠΑΙΟΤ ΔΙΚΗΓΟΡΟΤ 16 1. ΠΡΟΟΗΜΗΟ 16 1.1. Σν Λεηηνχξγεκα ηνπ Γηθεγφξνπ ζηελ Κνηλσλία 16 1.2. Ζ Γχζε ησλ Καλφλσλ Δπαγγεικαηηθήο 16 Γενληνινγίαο 1.3. θνπφο ηνπ Κψδηθα 17 1.4. Πεδίν Δθαξκνγήο ηεο Αηνκηθήο Δπζχλεο 18 1.5. Πεδίν Δθαξκνγήο ηεο Καζ Τιεο Δπζχλεο 18 1.6. Οξηζκνί 18 2. ΓΔΝΗΚΔ ΑΡΥΔ 19 2.1. Αλεμαξηεζία 19 2.2. Δκπηζηνζχλε θαη Πξνζσπηθή Αθεξαηφηεηα 19 2.3. Δκπηζηεπηηθφο Υαξαθηήξαο ηεο ρέζεσο 19 Γηθεγφξνπ/Δληνιέα 2.4. εβαζκφο ησλ Καλφλσλ Άιισλ Γηθεγνξηθψλ 20 πιιφγσλ 2.5. Γξαζηεξηφηεηεο Αζπκβίβαζηεο κε ην Λεηηνχξγεκα 20 ηνπ Γηθεγφξνπ 2.6. Πξνζσπηθή Πξνβνιή 21 2.7. Σν πκθέξνλ ηνπ Δληνιέα 21 2.8. Πεξηνξηζκφο ηεο Δπζχλεο ηνπ Γηθεγφξνπ Έλαληη ηνπ 21 Δληνιέα 3. ΥΔΔΗ ΜΔ ΔΝΣΟΛΔΗ 21 3.1. Απνδνρή θαη Λήμε ησλ Δληνιψλ 21 3.2. χγθξνπζε πκθεξφλησλ 22 3.3. πκθσλία [ακνηβήο] ζε Οπνηνδήπνηε Υξνληθφ 23 εκείν ηεο Γίθεο 3.4. Ρχζκηζε Ακνηβψλ 23 3.5. Καηαβνιή έλαληη Ακνηβήο 23 3.6. Δπηκεξηζκφο Ακνηβψλ κε κε-γηθεγφξνπο 23 3.7. Γηθαζηηθά Έμνδα θαη Γηαζέζηκε Ννκηθή Αξσγή 24 3.8. Κεθάιαηα Δληνιέσλ 24 3.9. Αζθάιηζε έλαληη Δπαγγεικαηηθνχ Κηλδχλνπ 25 4. ΥΔΔΗ ΜΔ ΓΗΚΑΣΖΡΗΑ 25 5

4.1. Δθαξκνζηένη Καλφλεο Γενληνινγίαο εληφο ηνπ 25 Γηθαζηεξίνπ 4.2. Γίθαηε Γηεμαγσγή ησλ Γηαδηθαζηψλ 25 4.3. πκπεξηθνξά Δλψπηνλ ηνπ Γηθαζηεξίνπ 25 4.4. Λαλζαζκέλε ή Παξαπιαλεηηθή Πιεξνθφξεζε 25 4.5. Δπέθηαζε [Πεδίνπ Δθαξκνγήο] ζε Γηαηηεηέο θ.η.ι. 26 5. ΥΔΔΗ ΜΔΣΑΞΤ ΓΗΚΖΓΟΡΩΝ 26 5.1. Πλεχκα πλαδειθηθήο πκπεξηθνξάο 26 5.2. πλεξγαζία κεηαμχ Γηθεγφξσλ απφ Γηαθνξεηηθά 26 Κξάηε Μέιε 5.3. Έγγξαθε Δπηθνηλσλία κεηαμχ Γηθεγφξσλ 26 5.4. Ακνηβή γηα Παξαπνκπή Τπφζεζεο ζε πλάδειθν 27 5.5. Δπηθνηλσλία κε Αληίδηθνπο 27 5.6. (Καηαξγήζεθε κε απφθαζε Οινκέιεηαο ηεο CCBE 27 ζηε πλεδξίαζε ηεο Οινκέιεηαο ζην Γνπβιίλν ζηηο 6 Γεθεκβξίνπ 2002) 5.7. Δπζχλε γηα Καηαβνιή Ακνηβψλ 27 5.8. πλερήο Δπαγγεικαηηθή Αλάπηπμε 27 5.9. Γηαθνξέο κεηαμχ Γηθεγφξσλ απφ Γηαθνξεηηθά Κξάηε 28 Μέιε ΕΠΕΞΗΓΗΜΑΣΙΚΟ ΤΠΟΜΝΗΜΑ 29 6

KATAΣΑΣΙΚΟ ΥΑΡΣΗ ΣΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΑΡΥΩΝ ΣΟΤ ΕΤΡΩΠΑΪΚΟΤ ΝΟΜΙΚΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΟ 1 «ε κηα θνηλσλία δνκεκέλε ζην ζεβαζκφ γηα ην θξάηνο δηθαίνπ, ν δηθεγφξνο εθπιεξψλεη έλα εηδηθφ ξφιν. Σα θαζήθνληα ηνπ δηθεγφξνπ δελ αξρίδνπλ νχηε νινθιεξψλνληαη κφλν κε ηελ πηζηή εθηέιεζε ησλ εληνιψλ πνπ έρεη ιάβεη κέζα ζηα πιαίζηα πνπ νξίδεη ν λφκνο. Ο δηθεγφξνο πξέπεη λα ππεξεηεί ην ζπκθέξνλ ηεο δηθαηνζχλεο φζν θαη ησλ αηφκσλ ησλ νπνίσλ ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ειεπζεξίεο έρεη θιεζεί λα δηεθδηθήζεη θαη λα ππεξαζπίζεη ελψ απνηειεί θαζήθνλ ηνπ δηθεγφξνπ φρη κφλν λα ζπλεγνξεί ππέξ ηεο ππνζέζεσο ηνπ εληνιέα ηνπ αιιά θαη λα ηνπ παξέρεη ζπκβνπιεπηηθή ππνζηήξημε. Ο ζεβαζκφο πξνο ην επαγγεικαηηθφ ιεηηνχξγεκα ηνπ δηθεγφξνπ απνηειεί βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ην θξάηνο δηθαίνπ θαη ηε δεκνθξαηία ζε κηα θνηλσλία.» - Κψδηθαο Γενληνινγίαο γηα Δπξσπαίνπο Γηθεγφξνπο ηεο CCBE, Άξζξν 1.1. Τπάξρνπλ ζεκειηψδεηο αξρέο πνπ είλαη θνηλέο ζε νιφθιεξν ην επξσπατθφ λνκηθφ επάγγεικα, αθφκα θη αλ νη αξρέο απηέο εθθξάδνληαη κε ειαθξψο δηαθνξεηηθνχο ηξφπνπο ζε δηαθνξεηηθέο δηθαηνδνζίεο. Οη ζεκειηψδεηο αξρέο απνηεινχλ ηε βάζε ησλ δηαθφξσλ εζληθψλ θαη δηεζλψλ θσδηθψλ πνπ δηέπνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ δηθεγφξσλ. Οη επξσπαίνη δηθεγφξνη δεζκεχνληαη κε ηηο αξρέο απηέο, νη νπνίεο είλαη ζεκειηψδεηο γηα ηε νξζή απνλνκή δηθαηνζχλεο, γηα ηελ πξφζβαζε ζηε δηθαηνζχλε θαη γηα ην δηθαίσκα γηα δίθαηε δίθε, φπσο απαηηείηαη απφ ηελ Δπξσπατθή χκβαζε γηα ηα Αλζξψπηλα Γηθαηψκαηα. Γηθεγνξηθνί ζχιινγνη, δηθαζηήξηα, λνκνζέηεο, θπβεξλήζεηο θαη δηεζλείο νξγαληζκνί ζα πξέπεη λα ππεξακχλνληαη θαη λα πξνζηαηεχνπλ ηηο ζεκειηψδεηο απηέο αξρέο γηα ην δεκφζην ζπκθέξνλ. Οη ζεκειηψδεηο αξρέο είλαη ζπγθεθξηκέλα νη εμήο: (α) (β) (γ) (δ) (ε) (ζη) ε αλεμαξηεζία ηνπ δηθεγφξνπ, θαη ε ειεπζεξία ηνπ λα ππεξαζπίδεηαη ηελ ππφζεζε ηνπ εληνιέα ηνπ, ην δηθαίσκα θαη θαζήθνλ ηνπ δηθεγφξνπ λα ηεξεί ηα ζέκαηα ησλ εληνιέσλ ηνπ εκπηζηεπηηθά θαη λα ζέβεηαη ην επαγγεικαηηθφ απφξξεην, ε απνθπγή ζπγθξνχζεσλ ζπκθέξνληνο, είηε κεηαμχ δηαθνξεηηθψλ εληνιέσλ είηε κεηαμχ ηνπ εληνιέα θαη ηνπ δηθεγφξνπ, ε αμηνπξέπεηα θαη ε ηηκή ηνπ λνκηθνχ επαγγέικαηνο, θαη ε αθεξαηφηεηα θαη ε θαιή θήκε ηνπ θάζε δηθεγφξνπ, ε αθνζίσζε πξνο ηνλ εληνιέα, ε δίθαηε κεηαρείξηζε ησλ εληνιέσλ ζε ζρέζε κε ηηο ακνηβέο, 1 Τηνζεηήζεθαλ απφ ηελ Οινκέιεηα ηεο CCBE ζηηο 25.11.2006 7

(δ) (ε) (ζ) (η) ε επαγγεικαηηθή ηθαλφηεηα ηνπ δηθεγφξνπ, ν ζεβαζκφο πξνο ηνπο επαγγεικαηίεο ζπλαδέιθνπο, ν ζεβαζκφο πξνο ην θξάηνο δηθαίνπ θαη ε δίθαηε απνλνκή δηθαηνζχλεο, θαη ε απηνξχζκηζε ηνπ λνκηθνχ επαγγέικαηνο. 8

ΥΟΛΙΑ ΕΠΙ ΣΟΤ ΚΑΣΑΣΑΣΙΚΟΤ ΥΑΡΣΗ ΣΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΑΡΥΩΝ ΣΟΤ ΕΤΡΩΠΑΪΚΟΤ ΝΟΜΙΚΟΤ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΣΟ 2 1. ηηο 25 Ννεκβξίνπ 2006, ε CCBE πηνζέηεζε νκφθσλα ηνλ «Καηαζηαηηθφ Υάξηε ησλ Θεκειησδψλ Αξρψλ ηνπ Δπξσπατθνχ Ννκηθνχ Δπαγγέικαηνο». Ο Καηαζηαηηθφο Υάξηεο πεξηέρεη κηα ιίζηα κε δέθα αξρέο πνπ είλαη θνηλέο γηα νιφθιεξν ην επξσπατθφ λνκηθφ επάγγεικα. Ο ζεβαζκφο πξνο ηηο αξρέο απηέο απνηειεί ηε βάζε ηνπ δηθαηψκαηνο γηα λνκηθή ππεξάζπηζε, ην νπνίν απνηειεί ηνλ αθξνγσληαίν ιίζν φισλ ησλ άιισλ βαζηθψλ δηθαησκάησλ ζε κηα δεκνθξαηία. 2. Οη ζεκειηψδεηο αξρέο εθθξάδνπλ ηελ θνηλή βάζε φισλ ησλ εζληθψλ θαη δηεζλψλ θαλφλσλ πνπ δηέπνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ επξσπαίσλ δηθεγφξσλ. 3. Ο Καηαζηαηηθφο Υάξηεο ιακβάλεη ππφςε: - εζληθνχο επαγγεικαηηθνχο θαλφλεο απφ θξάηε ζε φιε ηελ Δπξψπε, πεξηιακβαλνκέλσλ θαη θξαηψλ εθηφο CCBE, πνπ κνηξάδνληαη επίζεο απηέο ηηο θνηλέο αξρέο ηεο επξσπατθήο λνκηθήο πξαθηηθήο 3, - ηνλ Κψδηθα Γενληνινγίαο γηα Δπξσπαίνπο Γηθεγφξνπο ηεο CCBE, - ηηο Αξρέο Γεληθήο Δθαξκνγήο πνπ πεξηέρνληαη ζην Γηεζλή Κψδηθα Γενληνινγίαο ηνπ Γηεζλνχο Γηθεγνξηθνχ πιιφγνπ 4, - ηε χζηαζε (2000) αξ. 21 ηεο 25 εο Οθησβξίνπ 2000 ηεο Δπηηξνπήο ησλ Τπνπξγψλ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο Δπξψπεο ζε Κξάηε Μέιε γηα ηελ ειεπζεξία άζθεζεο ηνπ επαγγέικαηνο ηνπ δηθεγφξνπ 5, - ηηο Βαζηθέο Αξρέο γηα ην Ρφιν ησλ Γηθεγφξσλ, πνπ πηνζεηήζεθαλ απφ ην Όγδνν πλέδξην ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηελ Πξφιεςε ησλ Δγθιεκάησλ θαη ηε Μεηαρείξηζε ησλ 2 Τηνζεηήζεθε απφ ηελ Οινκέιεηα ηεο CCBE ζηηο 11.05.2007 3 ηελ ηζηνζειίδα ηεο CCBE: http://www.ccbe.eu/index.php?id=107&l=0 κπνξείηε λα βξείηε ηνπο εζληθνχο θψδηθεο δενληνινγίαο 4 Γηεζλήο Γηθεγνξηθφο χιινγνο, ΓΔΝΗΚΔ ΑΡΥΔ ΓΗΑ ΣΟ ΝΟΜΗΚΟ ΔΠΑΓΓΔΛΜΑ ΣΟΤ ΓΗΔΘΝΟΤ ΓΗΚΖΓΟΡΗΚΟΤ ΤΛΛΟΓΟΤ, http://www.ibanet.org/images/downloads/bic/2006%20general%20principles%20for%20legal %20profession.pdf 5 πκβνχιην ηεο Δπξψπεο, χζηαζε (2000) Αξ.21 ηεο Δπηηξνπήο ησλ Τπνπξγψλ, https://wcd.coe.int/com.instranet.instraservlet?command=com.instranet.cmdblobget&docld =370284&SecMode=1&Admin=0&Usage=4&InstranetImage=62250 9

Καηεγνξνπκέλσλ, Αβάλα (Κνχβα), 27 Απγνχζηνπ κέρξη 7 επηεκβξίνπ 1990 6, - ηε δηθαηνδνζία ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαζηεξίνπ Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ θαη ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαζηεξίνπ, θαη ζπγθεθξηκέλα ηελ απφθαζε ηεο 19 εο Φεβξνπαξίνπ 2002 ηνπ Δπξσπατθνχ Γηθαζηεξίνπ ζηελ ππφζεζε Wouters v. Algemene Raad van de Nederlandse Order van Advocaten (C-309/99) 7, - ηελ Οηθνπκεληθή Γηαθήξπμε γηα ηα Αλζξψπηλα Γηθαηψκαηα 8, ηελ Δπξσπατθή χκβαζε γηα ηα Αλζξψπηλα Γηθαηψκαηα 9, θαη ηνλ Καηαζηαηηθφ Υάξηε ησλ Θεκειησδψλ Γηθαησκάησλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο 10, - ηελ απφθαζε ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ γηα ηα λνκηθά επαγγέικαηα θαη ην γεληθφ ζπκθέξνλ ζηε ιεηηνπξγία ησλ λνκηθψλ ζπζηεκάησλ. 23 Μαξηίνπ 2006 11. 4. Ο Καηαζηαηηθφο Υάξηεο ζρεδηάζηεθε γηα λα εμππεξεηεί σο έλα παλεπξσπατθφ έγγξαθν πνπ εθηείλεηαη πέξα απφ ηα θξάηε κέιε, ηα ζπλδεδεκέλα κέιε θαη ηα κέιε-παξαηεξεηέο ηεο CCBE. Διπίδνπκε φηη ν Καηαζηαηηθφο απηφο Υάξηεο ζα βνεζήζεη, γηα παξάδεηγκα, δηθεγνξηθνχο ζπιιφγνπο πνπ αγσλίδνληαη λα θαζηεξψζνπλ ηελ αλεμαξηεζία ηνπο ζηηο αλαδπφκελεο δεκνθξαηίεο ηεο Δπξψπεο. 5. Διπίδνπκε φηη ν Καηαζηαηηθφο Υάξηεο ζα απμήζεη ηελ θαηαλφεζε ησλ δηθεγφξσλ, ησλ πξνζψπσλ πνπ ιακβάλνπλ απνθάζεηο θαη ηνπ θνηλνχ ζρεηηθά κε ηε ζεκαζία ηνπ ξφινπ ηνπ δηθεγφξνπ ζηελ θνηλσλία, θαη ηνπ ηξφπνπ κε ηνλ νπνίν νη αξρέο ζηε βάζε ησλ νπνίσλ ξπζκίδεηαη ην λνκηθφ επάγγεικα ππνζηεξίδνπλ ην ξφιν απηφ. 6. Ο ξφινο ηνπ δηθεγφξνπ, είηε απηφο πξνζιακβάλεηαη απφ άηνκα, εηαηξείεο ή ην θξάηνο, είλαη λα ελεξγεί σο ν έκπηζηνο ζχκβνπινο θαη εθπξφζσπνο ηνπ εληνιέα, σο ν επαγγεικαηίαο πνπ απνιακβάλεη ην ζεβαζκφ ησλ άιισλ, θαη σο έλαο απνιχησο απαξαίηεηνο ζπκκεηέρνληαο γηα ηε δίθαηε απνλνκή δηθαηνζχλεο. πγθεληξψλνληαο φιεο απηέο ηηο ηδηφηεηεο, ν δηθεγφξνο, ν νπνίνο κε πίζηε εμππεξεηεί ηα 6 Ύπαηνο Αξκνζηήο ησλ Ζλσκέλσλ Δζλψλ γηα ηα Αλζξψπηλα Γηθαηψκαηα, Βαζηθέο Αξρέο γηα ην Ρφιν ησλ Γηθεγφξσλ, http://www.unhchr.ch/html/menu3/b/h_comp44.htm 7 Eur-Lex, Eπίζεκε Δθεκεξίδα ησλ Δπξσπατθψλ Κνηλνηήησλ, 4.5.2002, http://eurlex.europa.eu/lexuriserv/site/en/oj/2002/c_109/c_10920020504en00040005.pdf 8 Ζλσκέλα Έζλε, Οηθνπκεληθή Γηαθήξπμε γηα ηα Αλζξψπηλα Γηθαηψκαηα, http://www.un.org/overview/rights.html 9 πκβνχιην ηεο Δπξψπεο, χκβαζε γηα ηελ Πξνζηαζία ησλ Αλζξσπίλσλ Γηθαησκάησλ θαη Θεκειησδψλ Διεπζεξηψλ, http://www.echr.coe.int/nr/rdonlyres/d5cc24a7-dc13-4318- B457-5C9014916D7A/0/EnglishAnglais.pdf 10 Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, Καηαζηαηηθφο Υάξηεο ησλ Θεκειησδψλ Γηθαησκάησλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο, http://www.europarl.europa.eu/charter/pdf/text_en.pdf 11 Δπξσπατθφ Κνηλνβνχιην, Απφθαζε γηα ηα λνκηθά επαγγέικαηα θαη ην γεληθφ ζπκθέξνλ ζηε ιεηηνπξγία ησλ λνκηθψλ ζπζηεκάησλ, 23 Μαξηίνπ 2006, http://www.europarl.europa.eu/sides/getdoc/do?pubref=-//ep//text+ta+p6-ta-2006-0108+0+doc+xml+vo//en, 10

ζπκθέξνληα ηνπ εληνιέα ηνπ θαη πξνζηαηεχεη ηα δηθαηψκαηά ηνπ, ππεξεηεί επίζεο θαη ην ιεηηνχξγεκα ηνπ δηθεγφξνπ ζηελ θνηλσλία ην νπνίν είλαη λα πξνιακβάλεη θαη λα απνηξέπεη ζπγθξνχζεηο, λα δηαζθαιίδεη φηη νη δηαθνξέο επηιχνληαη ζχκθσλα κε αλαγλσξηζκέλεο αξρέο ηνπ αζηηθνχ, δεκφζηνπ ή πνηληθνχ δηθαίνπ ιακβάλνληαο ππφςε ηα δηθαηψκαηα θαη ζπκθέξνληα ησλ εκπιεθνκέλσλ κεξψλ, λα πξνάγεη ηελ αλάπηπμε ηνπ δηθαίνπ, θαη λα ππεξαζπίδεηαη ηελ ειεπζεξία, ηε δηθαηνζχλε θαη ην θξάηνο δηθαίνπ. 7. Ζ CCBE επειπηζηεί φηη νη δηθαζηέο, νη λνκνζέηεο, νη θπβεξλήζεηο θαη νη δηεζλείο νξγαληζκνί ζα αγσληζηνχλ, καδί κε δηθεγνξηθνχο ζπιιφγνπο, γηα λα ππνζηεξίμνπλ ηηο αξρέο ηνπ Καηαζηαηηθνχ Υάξηε. 8. ηνλ πξφινγν ηνπ Καηαζηαηηθνχ Υάξηε παξαηίζεηαη ην απφζπαζκα απφ ην πξννίκην ηνπ Κψδηθα Γενληνινγίαο γηα Δπξσπαίνπο Γηθεγφξνπο, ην νπνίν πεξηιακβάλεη ηε βεβαίσζε φηη: «Ο ζεβαζκφο πξνο ην ιεηηνχξγεκα ηνπ δηθεγφξνπ απνηειεί ζεκαληηθή πξνυπφζεζε γηα ην θξάηνο δηθαίνπ θαη ηε δεκνθξαηία ζηελ θνηλσλία.» Σν θξάηνο δηθαίνπ είλαη ζηελά ζπλδεδεκέλν κε ηε δεκνθξαηία φπσο απηή γίλεηαη αληηιεπηή ζηηο κέξεο ζηελ Δπξψπε. 9. Ζ εηζαγσγηθή παξάγξαθνο ηνπ Καηαζηαηηθνχ Υάξηε ππνζηεξίδεη φηη νη αξρέο ζηνλ Καηαζηαηηθφ Υάξηε είλαη ζεκαληηθέο γηα ηε δίθαηε απνλνκή δηθαηνζχλεο, ηελ πξφζβαζε ζηε δηθαηνζχλε θαη ην δηθαίσκα γηα δίθαηε δίθε, φπσο απαηηνχληαη απφ ηελ Δπξσπατθή χκβαζε γηα ηα Αλζξψπηλα Γηθαηψκαηα. Οη δηθεγφξνη θαη νη δηθεγνξηθνί ηνπο ζχιινγνη ζα ζπλερίζνπλ λα είλαη ζην πξνζθήλην θαη λα αγσλίδνληαη γηα ηα δηθαηψκαηα απηά, είηε ζηηο λέεο αλαδπφκελεο δεκνθξαηίεο ηεο Δπξψπεο είηε ζε πην θαζηεξσκέλεο δεκνθξαηίεο φπνπ ηέηνηα δηθαηψκαηα δπλαηφλ λα απεηινχληαη. Αξρή (α) ε αλεμαξηεζία ηνπ δηθεγόξνπ, θαη ε ειεπζεξία ηνπ δηθεγόξνπ λα ππεξαζπίδεηαη ηελ ππόζεζε ηνπ εληνιέα ηνπ: Έλαο δηθεγφξνο πξέπεη λα είλαη ειεχζεξνο πνιηηηθά, νηθνλνκηθά θαη δηαλνεηηθά λα αζθεί ηηο δξαζηεξηφηεηέο ηνπ ζε φ,ηη αθνξά ηελ παξνρή ζπκβνπιεπηηθήο ππνζηήξημεο θαη ηελ εθπξνζψπεζε ηνπ εληνιέα ηνπ. Απηφ ζεκαίλεη φηη ν δηθεγφξνο πξέπεη λα είλαη αλεμάξηεηνο απφ ην θξάηνο θαη απφ άιια ηζρπξά ζπκθέξνληα, θαη δελ πξέπεη λα επηηξέπεη ηε δηαπξαγκάηεπζε ηεο αλεμαξηεζίαο ηνπ απφ αλάξκνζηε πίεζε απφ επαγγεικαηίεο ζπλεξγάηεο. Ο δηθεγφξνο πξέπεη επίζεο λα παξακέλεη αλεμάξηεηνο απφ ηνλ εληνιέα ηνπ εάλ επηζπκεί ν δηθεγφξνο λα ραίξεη εκπηζηνζχλεο απφ ηξίηνπο θαη απφ ηα δηθαζηήξηα. Πξάγκαηη, ρσξίο απηή ηελ αλεμαξηεζία απφ ηνλ εληνιέα, δελ κπνξεί λα ππάξμεη εγγχεζε γηα ηελ πνηφηεηα ηνπ έξγνπ ηνπ δηθεγφξνπ. Ζ ηδηφηεηα κέινπο ηνπ δηθεγφξνπ ζε έλα ειεχζεξν επάγγεικα θαη ε εμνπζία πνπ απνξξέεη απφ απηή ηελ ηδηφηεηα κέινπο βνεζά ζηε δηαηήξεζε ηεο αλεμαξηεζίαο, θαη νη δηθεγνξηθνί ζχιινγνη πξέπεη λα δηαδξακαηίζνπλ ζεκαληηθφ ξφιν θαη λα βνεζήζνπλ ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη ε αλεμαξηεζία ησλ δηθεγφξσλ. Ζ απηνξχζκηζε ηνπ επαγγέικαηνο ζεσξείηαη δσηηθήο ζεκαζίαο ζηελ ελίζρπζε ηεο αλεμαξηεζίαο ηνπ θάζε δηθεγφξνπ μερσξηζηά. Δίλαη αμηνζεκείσην φηη ζε κε ειεχζεξεο θνηλσλίεο δελ επηηξέπεηαη ζηνπο 11

δηθεγφξνπο λα ππεξαζπίδνληαη ηηο ππνζέζεηο ησλ εληνιέσλ ηνπο, θαη είλαη δπλαηή ε θπιάθηζε ή ε ζαλάησζή ηνπο επεηδή πξνζπάζεζαλ. Αξρή (β) ην δηθαίωκα θαη θαζήθνλ ηνπ δηθεγόξνπ λα ηεξεί ηα ζέκαηα ηωλ εληνιέωλ ηνπ εκπηζηεπηηθά θαη λα ζέβεηαη ην επαγγεικαηηθό απόξξεην: Έλα ζεκαληηθφ ζηνηρείν ζε φ,ηη αθνξά ην ιεηηνχξγεκα ηνπ δηθεγφξνπ είλαη φηη ν θάζε εληνιέαο ζα πξέπεη λα εθκπζηεξεχεηαη ζην δηθεγφξν ηνπ πξάγκαηα πνπ δελ ζα έιεγε ζε νπνηνδήπνηε άιιν ηηο πην πξνζσπηθέο ηνπ ιεπηνκέξεηεο ή ηα πην αλεθηίκεηα εκπνξηθά ηνπ κπζηηθά θαη φηη ν δηθεγφξνο ζα πξέπεη λα είλαη ν απνδέθηεο θαη άιισλ πιεξνθνξηψλ ζηε βάζε ηεο ερεκχζεηαο. Υσξίο ηε ζηγνπξηά ηεο ηήξεζεο ερεκχζεηαο, δελ κπνξεί λα ππάξμεη εκπηζηνζχλε. Ο Καηαζηαηηθφο Υάξηεο ηνλίδεη ηε δηπιή θχζε ηεο αξρήο απηήο ε ηήξεζε ερεκχζεηαο δελ απνηειεί κφλν θαζήθνλ ηνπ δηθεγφξνπ - απνηειεί βαζηθφ αλζξψπηλν δηθαίσκα ηνπ εληνιέα. χκθσλα κε ηνπο θαλφλεο ηνπ «λνκηθνχ επαγγεικαηηθνχ πξνλνκίνπ», απαγνξεχεηαη νη επηθνηλσλίεο κεηαμχ δηθεγφξνπ θαη εληνιέα λα ρξεζηκνπνηεζνχλ ελαληίνλ ηνπ εληνιέα. ε νξηζκέλεο δηθαηνδνζίεο, ην δηθαίσκα ηεο ερεκχζεηαο ζεσξείηαη φηη αλήθεη κφλν ζηνλ εληνιέα, ελψ ζε άιιεο δηθαηνδνζίεο ην «επαγγεικαηηθφ απφξξεην» κπνξεί επίζεο λα απαηηεί φπσο ν δηθεγφξνο θξαηήζεη κπζηηθέο απφ ην δηθφ ηνπ εληνιέα επηθνηλσλίεο κε ηνλ δηθεγφξν ηεο άιιεο πιεπξάο πνπ γίλνληαη ζηε βάζε ηεο ερεκχζεηαο. Ζ Αξρή (β) πεξηθιείεη φιεο απηέο ηηο ζρεηηθέο έλλνηεο λνκηθφ επαγγεικαηηθφ πξνλφκην, ερεκχζεηα θαη επαγγεικαηηθφ απφξξεην. Σν θαζήθνλ ηνπ δηθεγφξνπ πξνο ηνλ εληνιέα παξακέλεη αθφκε θαη φηαλ ν δηθεγφξνο παχζεη λα ελεξγεί γηα ινγαξηαζκφ ηνπ. Αξρή (γ) απνθπγή ζπγθξνύζεωλ ζπκθεξόληωλ, είηε κεηαμύ δηαθνξεηηθώλ εληνιέωλ είηε κεηαμύ ηνπ εληνιέα θαη ηνπ δηθεγόξνπ: Γηα ηε δένπζα άζθεζε ηνπ επαγγέικαηφο ηνπ, ν δηθεγφξνο πξέπεη λα απνθεχγεη ηηο ζπγθξνχζεηο ζπκθεξφλησλ. πλεπψο, ν δηθεγφξνο δελ δχλαηαη λα ελεξγεί γηα δχν εληνιείο γηα ην ίδην δήηεκα εάλ ππάξρεη ζχγθξνπζε, ή θίλδπλνο ζχγθξνπζεο κεηαμχ ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ εληνιέσλ απηψλ. Δπίζεο, ν δηθεγφξνο πξέπεη λα απνθεχγεη λα ελεξγεί γηα λέν εληνιέα εάλ θαηέρεη εκπηζηεπηηθέο πιεξνθνξίεο πνπ εμαζθάιηζε απφ άιιν λπλ ή πξψελ εληνιέα ηνπ. Δπίζεο, ν δηθεγφξνο δελ πξέπεη λα αλαιακβάλεη έλα εληνιέα εάλ ππάξρεη ζχγθξνπζε ζπκθέξνληνο κεηαμχ ηνπ εληνιέα θαη ηνπ δηθεγφξνπ. Δάλ πξνθχςεη ζχγθξνπζε ζπκθέξνληνο θαηά ηελ άζθεζε ησλ θαζεθφλησλ ηνπ πξνο έλα εληνιέα, ν δηθεγφξνο πξέπεη λα ζηακαηήζεη λα ελεξγεί γηα ινγαξηαζκφ ηνπ. Δίλαη πξνθαλέο φηη ε αξρή απηή είλαη αιιειέλδεηε κε ηηο αξρέο (β) (ερεκχζεηα), (α) (αλεμαξηεζία) θαη (ε) (αθνζίσζε). Αξρή (δ) - ε αμηνπξέπεηα θαη ηηκή ηνπ λνκηθνύ επαγγέικαηνο, θαη ε αθεξαηόηεηα θαη ε θαιή θήκε ηνπ θάζε δηθεγόξνπ: Γηα λα ραίξεη ηεο εκπηζηνζχλεο ησλ εληνιέσλ, ηξίησλ πξνζψπσλ, ησλ δηθαζηεξίσλ θαη ηνπ θξάηνπο, ν δηθεγφξνο πξέπεη λα επηδείμεη φηη είλαη άμηνο απηήο ηεο εκπηζηνζχλεο. Απηφ επηηπγράλεηαη κε ηελ εμαζθάιηζε ηεο ηδηφηεηαο κέινπο ζε έλα έληηκν επάγγεικα. Ωο θπζηθφ επαθφινπζν, ν δηθεγφξνο δελ πξέπεη λα πξνβαίλεη ζε νπνηαδήπνηε πξάμε πνπ δπλαηφλ λα βιάςεη είηε ηε 12

δηθή ηνπ θήκε είηε ηε θήκε ηνπ επαγγέικαηνο ζην ζχλνιφ ηνπ θαη ηελ εκπηζηνζχλε ηνπ θνηλνχ ζην επάγγεικα. Απηφ δελ ζεκαίλεη φηη ν δηθεγφξνο πξέπεη λα είλαη έλα ηέιεην άηνκν, αιιά φηη δελ πξέπεη λα εκπιέθεηαη ζε επνλείδηζηε ζπκπεξηθνξά, είηε θαηά ηελ άζθεζε ηνπ λνκηθνχ επαγγέικαηνο είηε ζε άιιεο επηρεηξεκαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο είηε αθφκε θαη ζηελ πξνζσπηθή ηνπ δσή, πνπ πηζαλφλ λα ληξνπηάζεη ην επάγγεικα. Ζ επνλείδηζηε ζπκπεξηθνξά δπλαηφλ λα νδεγήζεη ζε θπξψζεηο πεξηιακβαλνκέλεο, ζηηο πην ζνβαξέο πεξηπηψζεηο, ηεο απνβνιήο απφ ην επάγγεικα. Αξρή (ε) - αθνζίωζε ζηνλ εληνιέα: Ζ αθνζίσζε ζηνλ εληνιέα είλαη δσηηθήο ζεκαζίαο ζε φ,ηη αθνξά ην ξφιν ηνπ δηθεγφξνπ. Ο εληνιέαο πξέπεη λα είλαη ζε ζέζε λα εκπηζηεχεηαη ηνλ δηθεγφξν ηνπ σο ζχκβνπιν θαη σο εθπξφζσπφ ηνπ. Γηα λα είλαη αθνζησκέλνο ζηνλ εληνιέα, ν δηθεγφξνο πξέπεη λα είλαη αλεμάξηεηνο (βιέπε αξρή (α)), πξέπεη λα απνθεχγεη ζπγθξνχζεηο ζπκθέξνληνο (βιέπε αξρή (γ)), θαη πξέπεη λα ηεξεί ην απφξξεην ζε ζρέζε κε ηηο πιεξνθνξίεο πνπ ηνπ δίλεη ν εληνιέαο ηνπ (βιέπε αξρή (β)). Οξηζκέλα απφ ηα πην επαίζζεηα πξνβιήκαηα επαγγεικαηηθήο δενληνινγίαο πξνθχπηνπλ απφ ηελ αιιειεπίδξαζε ηεο αξρήο ηεο αθνζίσζεο πξνο ηνλ εληνιέα θαη ησλ αξρψλ πνπ θαζνξίδνπλ ηα επξχηεξα θαζήθνληα ηνπ δηθεγφξνπ αξρή (δ) (αμηνπξέπεηα θαη ηηκή), αξρή (ε) (ζεβαζκφο πξνο ηνπο επαγγεικαηίεο ζπλαδέιθνπο) θαη ζπγθεθξηκέλα αξρή (ζ) (ζεβαζκφο γηα ην θξάηνο δηθαίνπ θαη ηε δίθαηε απνλνκή δηθαηνζχλεο). Καηά ηελ αληηκεηψπηζε ησλ δεηεκάησλ απηψλ, ν δηθεγφξνο πξέπεη λα μεθαζαξίδεη πξνο ηνλ εληνιέα φηη ν δηθεγφξνο δελ κπνξεί λα πξνβαίλεη ζε ππνρσξήζεηο ζε φ,ηη αθνξά ηα θαζήθνληά ηνπ ζην δηθαζηήξην θαη ηελ απνλνκή δηθαηνζχλεο γηα λα εηνηκάζεη κηα αλέληηκε ππφζεζε γηα ινγαξηαζκφ ηνπ εληνιέα ηνπ. Αξρή (ζη) - δίθαηε κεηαρείξηζε ηωλ εληνιέωλ ζε ζρέζε κε ηηο ακνηβέο: Ζ ακνηβή πνπ ρξεψλεη έλαο δηθεγφξνο πξέπεη λα απνθαιχπηεηαη πιήξσο ζηνλ εληνιέα, πξέπεη λα είλαη δίθαηε θαη ινγηθή, θαη πξέπεη λα ζπκκνξθψλεηαη κε ην λφκν θαη ηνπο επαγγεικαηηθνχο θαλφλεο ζηνπο νπνίνπο ππφθεηηαη ν δηθεγφξνο. Παξφιν πνπ νη επαγγεικαηηθνί θψδηθεο (θαη ε αξρή (γ) ηνπ παξφληνο Καηαζηαηηθνχ Υάξηε) ηνλίδνπλ ηελ ζεκαζία ηεο απνθπγήο ζπγθξνχζεσλ ζπκθέξνληνο κεηαμχ ηνπ δηθεγφξνπ θαη ηνπ εληνιέα, ην ζέκα ηεο ακνηβήο ηνπ δηθεγφξνπ θαίλεηαη λα παξνπζηάδεη εγγελή θίλδπλν γηα κηα ηέηνηα ζχγθξνπζε. Αληίζηνηρα, ε αξρή επηηάζζεη ηελ αλαγθαηφηεηα χπαξμεο επαγγεικαηηθήο ξχζκηζεο ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη φηη ν εληνιέαο δελ ππεξρξεψλεηαη. Αξρή (δ) - επαγγεικαηηθή ηθαλόηεηα ηνπ δηθεγόξνπ: Δίλαη απηνλφεην φηη ν δηθεγφξνο δελ κπνξεί λα παξέρεη ζπκβνπιεπηηθή ππνζηήξημε ή λα εθπξνζσπεί απνηειεζκαηηθά ηνλ εληνιέα ηνπ εθηφο θη αλ δηαζέηεη ηελ θαηάιιειε επαγγεικαηηθή εθπαίδεπζε θαη θαηάξηηζε. Πξφζθαηα, ε κεηαπηπρηαθή θαηάξηηζε (ζπλερήο επαγγεικαηηθή αλάπηπμε) έρεη θεξδίζεη νινέλα απμαλφκελν έδαθνο σο απάληεζε ζηνπο γνξγνχο ξπζκνχο αιιαγήο ζηε λνκνζεζία θαη ζηελ πξαθηηθή αιιά θαη ζην ηερλνινγηθφ θαη νηθνλνκηθφ πεξηβάιινλ. Οη επαγγεικαηηθνί θαλφλεο ζπρλά ηνλίδνπλ φηη έλαο δηθεγφξνο 13

δελ πξέπεη λα αλαιακβάλεη κηα ππφζεζε ηελ νπνία δελ είλαη ηθαλφο λα ρεηξηζηεί. Αξρή (ε) - ζεβαζκόο πξνο ηνπο επαγγεικαηίεο ζπλαδέιθνπο: Ζ αξρή απηή δελ είλαη απιψο κηα επηβεβαίσζε ηεο αλάγθεο γηα επγέλεηα παξφιν πνπ αθφκε θαη απηή είλαη ζεκαληηθή ζηα άθξσο επαίζζεηα θαη άθξσο επίκαρα ζέκαηα ζηα νπνία εκπιέθνληαη ζπρλά νη δηθεγφξνη γηα ινγαξηαζκφ ησλ αληίζηνηρσλ εληνιέσλ ηνπο. Ζ αξρή αθνξά ην ξφιν ηνπ δηθεγφξνπ σο κεζνιαβεηή, ηνλ νπνίν κπνξεί θαλείο λα εκπηζηεπηεί φηη ζα πεη ηελ αιήζεηα, ζα ζπκκνξθσζεί κε επαγγεικαηηθνχο θαλφλεο θαη ζα ηεξήζεη ηηο ππνζρέζεηο ηνπ. Ζ δίθαηε απνλνκή δηθαηνζχλεο απαηηεί φπσο νη δηθεγφξνη ζπκπεξηθέξνληαη κε ζεβαζκφ ν έλαο πξνο ηνλ άιιν ψζηε λα επηιχνληαη ηα επίκαρα ζέκαηα κε πνιηηηζκέλν ηξφπν. Καηά παξφκνην ηξφπν, ζε φ,ηη αθνξά ην δεκφζην ζπκθέξνλ, νη δηθεγφξνη πξέπεη λα αληηκεησπίδνπλ ν έλαο ηνλ άιιν κε θαιή πίζηε θαη φρη λα εμαπαηνχλ ν έλαο ηνλ άιιν. Ο ακνηβαίνο ζεβαζκφο κεηαμχ επαγγεικαηηψλ ζπλαδέιθσλ δηεπθνιχλεη ηε δένπζα απνλνκή δηθαηνζχλεο, βνεζά ζηελ επίιπζε ζπγθξνχζεσλ κέζσ ζπκθσληψλ θαη είλαη πξνο ην ζπκθέξνλ ηνπ εληνιέα. Αξρή (ζ) - ζεβαζκόο πξνο ην θξάηνο δηθαίνπ θαη δίθαηε απνλνκή δηθαηνζύλεο: Όπσο έρεη ήδε αλαθεξζεί, κέξνο ηνπ ξφινπ ηνπ δηθεγφξνπ είλαη φηη ζπκκεηέρεη ζηε δηαδηθαζία δίθαηεο απνλνκήο δηθαηνζχλεο. Ζ ίδηα ηδέα εθθξάδεηαη κεξηθέο θνξέο κέζσ ηεο πεξηγξαθήο ηνπ δηθεγφξνπ σο «ν ιεηηνπξγφο ηνπ δηθαζηεξίνπ» ή σο «ν κεζνιαβεηήο γηα δηθαηνζχλε». Ο δηθεγφξνο δελ πξέπεη πνηέ ελ γλψζεη ηνπ λα δίλεη ιαλζαζκέλεο ή παξαπιαλεηηθέο πιεξνθνξίεο ζην δηθαζηήξην, νχηε θαη ζα πξέπεη λα ςεχδεηαη πνηέ ζε ηξίηνπο θαηά ηελ εθηέιεζε ησλ επαγγεικαηηθψλ ηνπ δξαζηεξηνηήησλ. Οη απαγνξεχζεηο απηέο ζπρλά ελεξγνχλ ελάληηα ζηα άκεζα ζπκθέξνληα ηνπ εληνιέα ηνπ δηθεγφξνπ, θαη ν ρεηξηζκφο απηήο ηεο εκθαλνχο ζχγθξνπζεο κεηαμχ ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπ εληνιέα θαη ησλ ζπκθεξφλησλ ηεο δηθαηνζχλεο δεκηνπξγεί επαίζζεηα πξνβιήκαηα πνπ ν δηθεγφξνο είλαη επαγγεικαηηθά θαηαξηηζκέλνο λα επηιχζεη. Ο δηθεγφξνο δηθαηνχηαη λα δεηήζεη βνήζεηα απφ ην δηθεγνξηθφ ζχιινγν ζηνλ νπνίν είλαη κέινο γηα επίιπζε ησλ πξνβιεκάησλ απηψλ. Ωζηφζν, ζε ηειηθή αλάιπζε, ν δηθεγφξνο κπνξεί λα εθπξνζσπήζεη επηηπρψο ηνλ εληνιέα ηνπ κφλν εάλ ηα δηθαζηήξηα θαη νη ηξίηνη ζα κπνξνχλ λα βαζηζηνχλ πάλσ ηνπ σο έκπηζηνο κεζνιαβεηήο θαη ζπκκεηέρνληαο ζηε δηαδηθαζία δίθαηεο απνλνκήο δηθαηνζχλεο. Αξρή (η) απηνξύζκηζε ηνπ λνκηθνύ επαγγέικαηνο: Έλα απφ ηα ραξαθηεξηζηηθά γλσξίζκαηα ησλ κε ειεχζεξσλ θνηλσληψλ είλαη φηη ην θξάηνο, απξνθάιππηα ή ζπγθαιπκκέλα, ειέγρεη ην λνκηθφ επάγγεικα θαη ηηο δξαζηεξηφηεηεο ησλ δηθεγφξσλ. Σα πιείζηα επξσπατθά λνκηθά επαγγέικαηα εκθαλίδνπλ ζπλδπαζκφ θξαηηθήο ξχζκηζεο θαη απηνξχζκηζεο. ε πνιιέο πεξηπηψζεηο, ην θξάηνο αλαγλσξίδνληαο ηε ζεκαζία ησλ ζεκειησδψλ αξρψλ, ρξεζηκνπνηεί ηε λνκνζεζία γηα λα ηηο ππνζηεξίμεη π.ρ. παξέρνληαο ζεζκηθή ζηήξημε ζηελ ερεκχζεηα ή δίλνληαο ζηνπο δηθεγνξηθνχο ζπιιφγνπο ζεζκηθή εμνπζία λα θαηαξηίζνπλ επαγγεικαηηθνχο θαλφλεο. Ζ 14

CCBE είλαη πεπεηζκέλε φηη κφλν έλα ηζρπξφ ζηνηρείν απηνξχζκηζεο κπνξεί λα εγγπεζεί ηελ επαγγεικαηηθή αλεμαξηεζία ησλ δηθεγφξσλ έλαληη ηνπ θξάηνπο, θαη ρσξίο ηελ εγγχεζε ηεο αλεμαξηεζίαο, είλαη αδχλαην γηα ηνπο δηθεγφξνπο λα εθπιεξψζνπλ ηνλ επαγγεικαηηθφ θαη λνκηθφ ηνπο ξφιν. 15

ΚΩΔΙΚΑ ΔΕΟΝΣΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΕΤΡΩΠΑΙΟΤ ΔΙΚΗΓΟΡΟΤ Ο παξψλ Κψδηθαο Γενληνινγίαο γηα Δπξσπαίνπο Γηθεγφξνπο πηνζεηήζεθε αξρηθά ζηε πλεδξίαζε ηεο Οινκέιεηαο ηνπ πκβνπιίνπ ησλ Γηθεγνξηθψλ πιιφγσλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο (CCBE) ζηηο 28 Οθησβξίνπ 1988 θαη ζηε ζπλέρεηα ηξνπνπνηήζεθε θαηά ηε δηάξθεηα ησλ πλεδξηάζεσλ ηεο Οινκέιεηαο ζηηο 28 Ννεκβξίνπ 1998, 6 Γεθεκβξίνπ 2002 θαη 19 Μαΐνπ 2006. Ο Κψδηθαο ιακβάλεη επίζεο ππφςε ηνπ ηξνπνπνηήζεηο ζην Καηαζηαηηθφ ηεο CCBE πνπ εγθξίζεθαλ επίζεκα θαηά ηελ Έθηαθηε πλεδξίαζε ηεο Οινκέιεηαο ζηηο 20 Απγνχζηνπ 2007. 1. ΠΡΟΟΙΜΙΟ 1.1. Σο Λειηούπγημα ηος Δικηγόπος ζηην Κοινωνία ε κηα θνηλσλία δνκεκέλε ζην ζεβαζκφ γηα ην θξάηνο δηθαίνπ, ν δηθεγφξνο εθπιεξψλεη έλα εηδηθφ ξφιν. Σα θαζήθνληα ηνπ δηθεγφξνπ δελ αξρίδνπλ νχηε νινθιεξψλνληαη κφλν κε ηελ πηζηή εθηέιεζε ησλ εληνιψλ πνπ έρεη ιάβεη κέζα ζηα πιαίζηα πνπ νξίδεη ν λφκνο. Ο δηθεγφξνο πξέπεη λα ππεξεηεί ην ζπκθέξνλ ηεο δηθαηνζχλεο φζν θαη ησλ αηφκσλ ησλ νπνίσλ ηα δηθαηψκαηα θαη ηηο ειεπζεξίεο έρεη θιεζεί λα δηεθδηθήζεη θαη λα ππεξαζπίζεη ελψ απνηειεί θαζήθνλ ηνπ δηθεγφξνπ φρη κφλν λα ζπλεγνξεί ππέξ ηεο ππνζέζεσο ηνπ εληνιέα ηνπ αιιά θαη λα ηνπ παξέρεη ζπκβνπιεπηηθή ππνζηήξημε. Ο ζεβαζκφο πξνο ην επαγγεικαηηθφ ιεηηνχξγεκα ηνπ δηθεγφξνπ απνηειεί βαζηθή πξνυπφζεζε γηα ην θξάηνο δηθαίνπ θαη ηε δεκνθξαηία ζε κηα θνηλσλία. Καη επέθηαζε, ην ιεηηνχξγεκα ηνπ δηθεγφξνπ ηνχ επηβάιιεη κηα ζεηξά απφ λνκηθέο θαη εζηθέο ππνρξεψζεηο (νη νπνίεο ζε νξηζκέλεο πεξηπηψζεηο, θαίλεηαη λα έξρνληαη ζε ζχγθξνπζε κεηαμχ ηνπο) σο πξνο: ηνλ εληνιέα ηνπ, ηα δηθαζηήξηα θαη ηηο ινηπέο αξρέο ελψπηνλ ησλ νπνίσλ ν δηθεγφξνο ζπλεγνξεί ππέξ ηεο ππνζέζεσο ηνπ εληνιέα ηνπ ή ελεξγεί γηα ινγαξηαζκφ ηνπ, ην δηθεγνξηθφ επάγγεικα γεληθά αιιά θαη θάζε ζπλάδειθν κέινο ηνπ εηδηθφηεξα, θαη ηε θνηλή γλψκε γηα ηελ νπνία ε χπαξμε ελφο ειεχζεξνπ θαη αλεμάξηεηνπ επαγγεικαηηθνχ θιάδνπ, ζε ζπλδπαζκφ κε ηνλ ζεβαζκφ ησλ θαλφλσλ πνπ ζέηεη ν ίδηνο ν επαγγεικαηηθφο θιάδνο, απνηεινχλ νπζηψδεηο ηξφπνπο πξνάζπηζεο ησλ αλζξσπίλσλ δηθαησκάησλ έλαληη ηεο θξαηηθήο εμνπζίαο θαη άιισλ ζπκθεξφλησλ εληφο ηεο θνηλσλίαο. 1.2. Η Φύζη ηων Κανόνων Επαγγελμαηικήρ Δεονηολογίαρ 1.2.1. Οη θαλφλεο επαγγεικαηηθήο δενληνινγίαο έρνπλ δηακνξθσζεί κέζα απφ ηελ εθνχζηα απνδνρή ηνπο απφ απηνχο γηα ηνπο νπνίνπ ηζρχνπλ νχησο ψζηε λα δηαζθαιίδεηαη ε εθηέιεζε απφ ηνλ δηθεγφξν ελφο ιεηηνπξγήκαηνο ην 16

νπνίν αλαγλσξίδεηαη σο βαζηθφ ζε φιεο ηηο πνιηηηζκέλεο θνηλσλίεο. Ζ παξάιεηςε ηήξεζεο ησλ θαλφλσλ απηψλ απφ ην δηθεγφξν δπλαηφλ λα επηθέξεη πεηζαξρηθέο θπξψζεηο. 1.2.2. Οη ζπγθεθξηκέλνη θαλφλεο θάζε Γηθεγνξηθνχ πιιφγνπ πεγάδνπλ απφ ηηο δηθέο ηνπο παξαδφζεηο. Δίλαη πξνζαξκνζκέλνη ζηελ νξγαλσηηθή δνκή θαη ζην πεδίν δξαζηεξηνηήησλ ηνπ θιάδνπ ζην εθάζηνηε Κξάηνο Μέινο, ζηηο δηθαζηηθέο θαη δηνηθεηηθέο ηνπ δηαδηθαζίεο θαζψο επίζεο ζηελ εζληθή ηνπ λνκνζεζία. Γελ είλαη δπλαηή αιιά νχηε θη επηζπκεηή ε απφζπαζε ησλ εηδηθφηεξσλ απηψλ θαλφλσλ απφ ηα ζπκθξαδφκελά ηνπο νχηε φκσο θαη ηπρφλ απφπεηξα λα δνζεί γεληθή εθαξκνγή πνπ απφ ηε θχζε ηνπο δελ επηδέρνληαη ηέηνηαο εθαξκνγήο. Παξφια απηά, νη ζπγθεθξηκέλνη θαλφλεο θάζε Γηθεγνξηθνχ πιιφγνπ βαζίδνληαη ζηηο ίδηεο αμίεο θαη ζηηο πεξηζζφηεξεο πεξηπηψζεηο εκθαλίδνπλ θνηλή ζεκειίσζε. 1.3. κοπόρ ηος Κώδικα 1.3.1. Ζ ζπλερηδφκελε νινθιήξσζε ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Εψλεο θαζψο θαη ε απμαλφκελε ζπρλφηεηα αλάιεςεο δηαζπλνξηαθψλ δξαζηεξηνηήησλ απφ δηθεγφξνπο εληφο ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Εψλεο θαζηζηνχλ αλαγθαία γηα ην δεκφζην ζπκθέξνλ ηε δηαηχπσζε θνηλψλ θαλφλσλ νη νπνίνη ζα εθαξκφδνληαη απφ φινπο ηνπο δηθεγφξνπο ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Εψλεο αλαθνξηθά κε ηε δηαζπλνξηαθή άζθεζε δξαζηεξηφηεηαο, ζε νπνηνλδήπνηε Γηθεγνξηθφ χιινγν θη αλ είλαη εγγεγξακκέλνη. Δηδηθφηεξν ζθνπφ γηα ηε δηαηχπσζε απηψλ ησλ θαλφλσλ απνηειεί ν πεξηνξηζκφο ησλ δπζθνιηψλ πνπ απνξξένπλ απφ ηελ εθαξκνγή ηεο «δηπιήο δενληνινγίαο», ηδίσο φπσο νξίδεηαη ζηα Άξζξα 4 θαη 7.2. ηεο Οδεγίαο 77/249/ΔΟΚ θαη Άξζξα 6 θαη 7 ηεο Οδεγίαο 98/5/ΔΚ. 1.3.2. Οη ζχιινγνη πνπ εθπξνζσπνχλ ην δηθεγνξηθφ θιάδν κέζσ ηεο CCBE πξνηείλνπλ φπσο νη θαλφλεο πνπ θσδηθνπνηνχληαη ζηα παξαθάησ άξζξα: αλαγλσξηζηνχλ θαηά ηελ παξνχζα ρξνληθή πεξίνδν σο ε έθθξαζε ηεο νκφθσλεο απνδνρήο φισλ ησλ Γηθεγνξηθψλ πιιφγσλ ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Εψλεο, πηνζεηεζνχλ σο εθαξκφζηκνη θαλφλεο ην ζπληνκφηεξν δπλαηφ ζχκθσλα κε ηνπο εζληθνχο θαη θνηλνηηθνχο (Δ.Ο.Ε.) δηαδηθαζηηθνχο θαλφλεο πνπ αλαθέξνληαη ζηηο δηαζπλνξηαθέο δξαζηεξηφηεηεο ησλ δηθεγφξσλ εληφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Εψλεο, ιακβάλνληαη ππφςε ζε φιεο ηηο αλαζεσξήζεηο ησλ εζληθψλ θαλφλσλ δενληνινγίαο ή άζθεζεο επαγγέικαηνο κε ζθνπφ ηελ πξννδεπηηθή ηνπο ελαξκφληζε. 17

Δπίζεο εθθξάδνπλ ηελ επηζπκία φπσο νη εζληθνί θαλφλεο δενληνινγίαο ή άζθεζεο επαγγέικαηνο εξκελεχνληαη θαη εθαξκφδνληαη, φπνηε είλαη δπλαηφ, θαηά ηξφπν ζπλεπή πξνο ηνπο θαλφλεο πνπ εκπεξηέρνληαη ζηνλ παξφληα Κψδηθα. Μεηά ηελ πηνζέηεζε ησλ θαλφλσλ ηνπ Κψδηθα απηνχ σο εθαξκφζηκσλ θαλφλσλ πνπ δηέπνπλ ηηο δηαζπλνξηαθέο δξαζηεξηφηεηεο ελφο δηθεγφξνπ, ν δηθεγφξνο παξακέλεη ππφρξενο λα ηεξεί ηνπο θαλφλεο ηνπ Γηθεγνξηθνχ πιιφγνπ ζηνλ νπνίν αλήθεη, ζην βαζκφ πνπ νη ηειεπηαίνη είλαη ζχκθσλνη κε ηνπο θαλφλεο πνπ εκπεξηέρνληαη ζηνλ παξφληα Κψδηθα. 1.4. Πεδίο Εθαπμογήρ ηηρ Αηομικήρ Εςθύνηρ Ο παξφλ Κψδηθαο ζα ηζρχεη γηα ηνπο δηθεγφξνπο φπσο νξίδνληαη ζηελ Οδεγία 77/249/ΔΟΚ θαη ζηελ Οδεγία 98/5/ΔΚ θαη γηα ηνπο δηθεγφξνπο ησλ Μειψλ Παξαηεξεηψλ ηεο CCBE. 1.5. Πεδίο Εθαπμογήρ ηηρ Καθ Ύλην Εςθύνηρ Υσξίο λα ζίγεηαη ε επηδίσμε ηεο πξννδεπηηθήο ελαξκφληζεο ησλ θαλφλσλ δενληνινγίαο ή άζθεζεο επαγγέικαηνο νη νπνίνη εθαξκφδνληαη κφλν ζην εζσηεξηθφ ελφο Κξάηνπο Μέινπο, νη πην θάησ θαλφλεο ηζρχνπλ γηα ηηο δηαζπλνξηαθέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ δηθεγφξνπ εληφο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο θαη ηεο Δπξσπατθήο Οηθνλνκηθήο Εψλεο. Ωο δηαζπλνξηαθέο δξαζηεξηφηεηεο λννχληαη: (α) (β) φιεο νη επαγγεικαηηθέο επαθέο κε δηθεγφξνπο απφ άιια Κξάηε Μέιε πιελ εθείλνπ ηνπ δηθεγφξνπ, νη επαγγεικαηηθέο δξαζηεξηφηεηεο ηνπ δηθεγφξνπ ζε Κξάηνο Μέινο πιελ ηνπ δηθνχ ηνπ αλεμάξηεηα απφ ην θαηά πφζνλ ν δηθεγφξνο παξίζηαηαη απηνπξνζψπσο ζην άιιν Κξάηνο Μέινο. 1.6. Οπιζμοί ηνλ παξφληα Κψδηθα: «Κξάηνο Μέινο» ζεκαίλεη ην Κξάηνο Μέινο ηεο Δπξσπατθήο Έλσζεο ή νπνηνδήπνηε άιιν θξάηνο ζην νπνίν ην λνκηθφ επάγγεικα δηέπεηαη απφ ην Άξζξν 1.4. «Κξάηνο Μέινο θαηαγσγήο» ζεκαίλεη ην Κξάηνο Μέινο ζην νπνίν ν δηθεγφξνο απέθηεζε ην δηθαίσκα λα θέξεη ηνλ επαγγεικαηηθφ ηνπ ηίηιν. «Κξάηνο Μέινο ππνδνρήο» ζεκαίλεη νπνηνδήπνηε άιιν Κξάηνο Μέινο ζην νπνίν ν δηθεγφξνο αζθεί δηαζπλνξηαθέο δξαζηεξηφηεηεο. «Αξκφδηα Αξρή» ζεκαίλεη ηελ επαγγεικαηηθή νξγάλσζε (νξγαλψζεηο) ή αξρή 18

(αξρέο) ηνπ εθάζηνηε Κξάηνπο Μέινπο νη νπνίεο είλαη αξκφδηεο γηα ηε ζέζπηζε θαλφλσλ επαγγεικαηηθήο δενληνινγίαο θαη γηα ηελ επνπηεία ησλ ζεκάησλ πεηζαξρίαο ησλ δηθεγφξσλ. «Οδεγία 77/249/ΔΟΚ» ζεκαίλεη ηελ Οδεγία 77/249/ΔΟΚ ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 22αο Μαξηίνπ 1977 γηα ηε δηεπθφιπλζε ηεο πξαγκαηηθήο αζθήζεσο ηεο ειεχζεξεο παξνρήο ππεξεζηψλ απφ δηθεγφξνπο. «Οδεγία 98/5/ΔΚ» ζεκαίλεη ηελ Οδεγία 98/5/ΔΚ ηνπ Δπξσπατθνχ Κνηλνβνπιίνπ θαη ηνπ πκβνπιίνπ ηεο 16 εο Φεβξνπαξίνπ 1998 γηα ηε δηεπθφιπλζε ηεο κφληκεο άζθεζεο ηνπ δηθεγνξηθνχ επαγγέικαηνο ζε Κξάηνο Μέινο δηάθνξν εθείλνπ ζην νπνίν απνθηήζεθε ν επαγγεικαηηθφο ηίηινο. 2. ΓΕΝΙΚΕ ΑΡΥΕ 2.1. Ανεξαπηηζία 2.1.1. Σα πνιιαπιά θαζήθνληα ζηα νπνία ππφθεηηαη ν δηθεγφξνο απαηηνχλ ηελ απφιπηε αλεμαξηεζία ηνπ δηθεγφξνπ, πέξα απφ θάζε άιιε επηξξνή, εηδηθφηεξα δε απφ επηξξνέο πνπ κπνξεί λα πξνθχςνπλ απφ ηα πξνζσπηθά ηνπ ζπκθέξνληα ή απφ εμσηεξηθή πίεζε. Ζ αλεμαξηεζία απηή είλαη ηφζν απαξαίηεηε γηα ηελ χπαξμε εκπηζηνζχλεο θαηά ηελ απνλνκή ηεο δηθαηνζχλεο φζν θαη ε ακεξνιεςία ηνπ δηθαζηή. Δπνκέλσο, ν δηθεγφξνο πξέπεη λα απνθεχγεη θάζε εμαζζέληζε ηεο αλεμαξηεζίαο ηνπ θαη λα θξνληίδεη λα κε ζπκβηβάδεηαη σο πξνο ηα επαγγεικαηηθά ηνπ θξηηήξηα πξνθεηκέλνπ λα ηθαλνπνηήζεη ηνλ εληνιέα ηνπ, ην δηθαζηήξην ή ηξίηνπο. 2.1.2. Ζ αλεμαξηεζία απηή είλαη απαξαίηεηε ηφζν ζε εμσδηθαζηηθά δεηήκαηα φζν θαη ζε δηθαζηηθέο δηαθνξέο. Οη ζπκβνπιέο πνπ παξέρνληαη απφ έλα δηθεγφξν ζηνλ εληνιέα ηνπ δελ έρνπλ θακία αμία αλ ν δηθεγφξνο ηηο δίλεη απιά γηα λα επηζχξεη ηελ εχλνηα θάπνηνπ, λα εμππεξεηήζεη αηνκηθά ηνπ ζπκθέξνληα ή γηα λα αληαπνθξηζεί ζε εμσηεξηθέο πηέζεηο. 2.2. Εμπιζηοζύνη και Πποζωπική Ακεπαιόηηηα ρέζεηο εκπηζηνζχλεο κπνξεί λα ππάξμνπλ κφλν εθφζνλ ε πξνζσπηθή ππφιεςε, εληηκφηεηα θαη αθεξαηφηεηα ηνπ δηθεγφξνπ είλαη αδηακθηζβήηεηεο. Γηα ην δηθεγφξν, νη παξαδνζηαθέο απηέο αμίεο απνηεινχλ επαγγεικαηηθέο ππνρξεψζεηο. 2.3. Εμπιζηεςηικόρ Υαπακηήπαρ ηηρ σέζεωρ Δικηγόπος/Ενηολέα 2.3.1. Απνηειεί νπζηψδεο ζηνηρείν ηνπ ιεηηνπξγήκαηνο ηνπ δηθεγφξνπ ην γεγνλφο φηη ν δηθεγφξνο ζα πξέπεη λα πιεξνθνξείηαη απφ ηνλ εληνιέα ηνπ γηα δεηήκαηα γηα ηα νπνία ν εληνιέαο ηνπ δελ ζα ελεκέξσλε αιιά πξφζσπα θαζψο θαη ην φηη ν δηθεγφξνο είλαη απνδέθηεο δηαθφξσλ πιεξνθνξηψλ εκπηζηεπηηθνχ ραξαθηήξα. Υσξίο ηε βεβαηφηεηα ηνπ εκπηζηεπηηθνχ 19

ραξαθηήξα ηεο ζρέζεσο δηθεγφξνπ/εληνιέα δελ κπνξεί λα ππάξμεη εκπηζηνζχλε. Δπνκέλσο, ν εκπηζηεπηηθφο ραξαθηήξαο απηήο ηεο ζρέζεο απνηειεί πξσηαξρηθφ θαη ζεκειηψδεο δηθαίσκα αιιά θαη ππνρξέσζε ηνπ δηθεγφξνπ. Ζ ππνρξέσζε ηνπ δηθεγφξνπ λα ηεξεί ηνλ εκπηζηεπηηθφ απηφ ραξαθηήξα ππεξεηεί ηφζν ην θχξνο ηεο δηθαηνζχλεο φζν θαη ηα ζπκθέξνληα ηνπ εληνιέα. Καη επέθηαζε, ρξήδεη εηδηθήο πξνζηαζίαο απφ ην θξάηνο. 2.3.2. Ο δηθεγφξνο πξέπεη λα ζέβεηαη ηνλ εκπηζηεπηηθφ ραξαθηήξα φισλ ησλ πιεξνθνξηψλ πνπ ηνπ γλσζηνπνηνχληαη θαηά ηελ άζθεζε ηεο επαγγεικαηηθήο ηνπ δξαζηεξηφηεηαο. 2.3.3. Ζ ππνρξέσζε ηήξεζεο ηνπ εκπηζηεπηηθνχ ραξαθηήξα ηεο ζρέζεσο δηθεγφξνπ/εληνιέα δελ ππφθεηηαη ζε ρξνληθφ πεξηνξηζκφ. 2.3.4. Ο δηθεγφξνο ζα απαηηεί απφ ηνπο ζπλεξγάηεο ηνπ, ην πξνζσπηθφ θαη νπνηνδήπνηε άιιν πξφζσπν απαζρνιείηαη απφ απηφλ θαηά ηε δηάξθεηα παξνρήο επαγγεικαηηθψλ ππεξεζηψλ λα ζέβνληαη ηελ ίδηα ππνρξέσζε ηήξεζεο ηνπ εκπηζηεπηηθνχ ραξαθηήξα ησλ πιεξνθνξηψλ. 2.4. εβαζμόρ ηων Κανόνων Άλλων Δικηγοπικών ςλλόγων Καηά ηελ άζθεζε δηαζπλνξηαθψλ δξαζηεξηνηήησλ, έλαο δηθεγφξνο απφ άιιν Κξάηνο Μέινο κπνξεί λα ππνρξεσζεί λα ζπκκνξθσζεί κε ηνπο επαγγεικαηηθνχο θαλφλεο ηνπ Γηθεγνξηθνχ πιιφγνπ ηνπ Κξάηνπο Μέινπο ππνδνρήο. Οη δηθεγφξνη έρνπλ θαζήθνλ λα ελεκεξψλνληαη γηα ηνπο θαλφλεο νη νπνίνη ζα ηνπο επεξεάζνπλ θαηά ηελ άζθεζε θάζε εηδηθφηεξεο δξαζηεξηφηεηαο. Οη νξγαλψζεηο πνπ είλαη κέιε ηεο CCBE ππνρξενχληαη λα θαηαζέζνπλ ηνλ θψδηθα δενληνινγίαο ηνπο ζηε Γξακκαηεία ηεο CCBE νχησο ψζηε θάζε δηθεγφξνο λα κπνξεί λα πάξεη αληίγξαθν ηνπ ηζρχνληνο θψδηθα απφ ηε Γξακκαηεία. 2.5. Δπαζηηπιόηηηερ Αζςμβίβαζηερ με ηο Λειηούπγημα ηος Δικηγόπος 2.5.1. Πξνθεηκέλνπ λα επηηειέζεη ην ιεηηνχξγεκά ηνπ κε ηε δένπζα αλεμαξηεζία θαη θαηά ηξφπν ζχκθσλν κε ην θαζήθνλ ηνπ λα ζπκκεηέρεη ζηελ απνλνκή ηεο δηθαηνζχλεο, δχλαηαη λα απαγνξεχεηαη ζην δηθεγφξν λα αλαιακβάλεη ζπγθεθξηκέλεο δξαζηεξηφηεηεο. 2.5.2. Ο δηθεγφξνο ν νπνίνο εθπξνζσπεί ή ππεξαζπίδεηαη ηνλ εληνιέα ηνπ ζε δηθαζηηθέο δηαδηθαζίεο ή ελψπηνλ νπνηαζδήπνηε δεκφζηαο αξρήο ηνπ Κξάηνπο Μέινπο ππνδνρήο ζα ηεξεί εθεί ηνπο θαλφλεο πνπ αθνξνχλ ζηηο αζπκβίβαζηεο δξαζηεξηφηεηεο φπσο απηνί ηζρχνπλ γηα ηνπο δηθεγφξνπο ηνπ Κξάηνπο Μέινπο ππνδνρήο. 20

2.5.3. Ο δηθεγφξνο πνπ είλαη εγθαηεζηεκέλνο ζε έλα Κξάηνο Μέινο ππνδνρήο ζην νπνίν επηζπκεί λα ζπκκεηάζρεη θαη ηδίαλ ζε εκπνξηθέο ή άιιεο δξαζηεξηφηεηεο πνπ δελ ζρεηίδνληαη κε ηελ άζθεζε ηνπ δηθεγνξηθνχ επαγγέικαηνο ζα πξέπεη λα ζέβεηαη ηνπο θαλφλεο πνπ αθνξνχλ ζηηο απαγνξεπκέλεο ή αζπκβίβαζηεο δξαζηεξηφηεηεο φπσο απηέο ηζρχνπλ γηα ηνπο δηθεγφξνπο ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ Κξάηνπο Μέινπο. 2.6. Πποζωπική Πποβολή 2.6.1. Ο δηθεγφξνο δηθαηνχηαη λα ελεκεξψλεη ηελ θνηλή γλψκε γηα ηηο ππεξεζίεο πνπ παξέρεη κε ηελ πξνυπφζεζε φηη ε πιεξνθφξεζε είλαη αθξηβήο θαη κε παξαπιαλεηηθή, ελψ ζα ζέβεηαη ηελ ππνρξέσζε ηήξεζεο ηνπ εκπηζηεπηηθνχ ραξαθηήξα ησλ πιεξνθνξηψλ θαη άιισλ ζεκειησδψλ αξρψλ ηνπ επαγγέικαηνο. 2.6.2. Ζ πξνζσπηθή πξνβνιή ελφο δηθεγφξνπ ζε νπνηνδήπνηε κέζν επηθνηλσλίαο φπσο εθεκεξίδεο, ξαδηφθσλν, ηειεφξαζε, κνξθέο εκπνξηθήο επηθνηλσλίαο ή άιινπ ηχπνπ επηηξέπεηαη ζην βαζκφ πνπ είλαη ζχκθσλε κε ηηο απαηηήζεηο ηνπ Άξζξνπ 2.6.1. 2.7. Σο ςμθέπον ηος Ενηολέα Με ηελ πξνυπφζεζε ηεο νθεηιφκελεο ηήξεζεο φισλ ησλ θαλφλσλ δηθαίνπ θαη επαγγεικαηηθήο δενληνινγίαο, ν δηθεγφξνο πξέπεη πάληνηε λα ελεξγεί γηα ηελ θαιχηεξε πξνάζπηζε ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπ εληνιέα θαη λα πξνζηαηεχεη ηα ζπκθέξνληα απηά έλαληη ησλ δηθψλ ηνπ ή απηψλ ησλ άιισλ ζπλαδέιθσλ ζην δηθεγνξηθφ επάγγεικα. 2.8. Πεπιοπιζμόρ ηηρ Εςθύνηρ ηος Δικηγόπος Ένανηι ηος Ενηολέα ην βαζκφ πνπ επηηξέπεηαη απφ ηελ έλλνκε ηάμε ηνπ Κξάηνπο Μέινπο θαηαγσγήο θαη ηνπ Κξάηνπο Μέινπο ππνδνρήο, ν δηθεγφξνο κπνξεί λα πεξηνξίζεη ηελ επζχλε ηνπ έλαληη ηνπ εληνιέα ζχκθσλα κε ηνπο επαγγεικαηηθνχο θαλφλεο ζηνπο νπνίνπο ππφθεηηαη ν δηθεγφξνο. 3. ΥΕΕΙ ΜΕ ΕΝΣΟΛΕΙ 3.1. Αποδοσή και Λήξη ηων Ενηολών 3.1.1. Ο δηθεγφξνο δελ ζα ρεηξίδεηαη θακία ππφζεζε γηα ινγαξηαζκφ νπνηνπδήπνηε αηφκνπ εθηφο θη αλ έρεη ιάβεη εληνιή απφ ην άηνκν απηφ. Ο δηθεγφξνο κπνξεί, σζηφζν, λα ελεξγήζεη ζε κηα ππφζεζε γηα ηελ νπνία ηνπ έρεη δνζεί εληνιή απφ άιιν δηθεγφξν ν νπνίνο ελεξγεί γηα ινγαξηαζκφ ηνπ αηφκνπ απηνχ ή φηαλ ηνπ έρεη αλαηεζεί ε ππφζεζε απφ θάπνηα αξκφδηα αξρή. 21

Ο δηθεγφξνο ζα πξέπεη λα θαηαβάιεη θάζε εχινγε πξνζπάζεηα γηα λα εμαθξηβψζεη ηελ ηαπηφηεηα, ηελ αξκνδηφηεηα θαη ηελ δηθαηνδνζία ηνπ πξνζψπνπ ή ηεο αξρήο πνπ ηνπ δίλεη ηελ εληνιή φηαλ εηδηθέο πεξηζηάζεηο θαηαδεηθλχνπλ φηη ε ηαπηφηεηα, ε αξκνδηφηεηα θαη ε δηθαηνδνζία είλαη ακθίβνιεο. 3.1.2. Ο δηθεγφξνο ζα ζπκβνπιεχεη θαη ζα εθπξνζσπεί ηνλ εληνιέα ηνπ γξήγνξα, επζπλείδεηα θαη κε επηκέιεηα. Ο δηθεγφξνο ζα αλαιακβάλεη πξνζσπηθά ηελ επζχλε γηα ηελ εθπιήξσζε ησλ εληνιψλ πνπ ηνπ έρνπλ δνζεί θαη ζα θξαηά ελήκεξν ηνλ εληνιέα ηνπ γηα ηελ πξφνδν ηνπ δεηήκαηνο πνπ έρεη αλαηεζεί ζην δηθεγφξν. 3.1.2. Ο δηθεγφξνο δελ ζα αλαιακβάλεη κηα ππφζεζε πνπ ν δηθεγφξνο γλσξίδεη ή φθεηιε λα γλσξίδεη φηη δελ κπνξεί λα ρεηξηζηεί ρσξίο ηε ζπλεξγαζία κε δηθεγφξν πνπ είλαη ηθαλφο λα ηε ρεηξηζηεί. Ο δηθεγφξνο δελ ζα δέρεηαη εληνιέο εθηφο θη αλ είλαη ζε ζέζε λα εθπιεξψζεη απηέο ηηο εληνιέο εγθαίξσο, ιακβάλνληαο ππφςε ηνλ εξγαζηαθφ θφξην απφ άιιεο ππνζέζεηο. 3.1.4. Ο δηθεγφξνο δελ δηθαηνχηαη λα αζθήζεη ην δηθαίσκά ηνπ λα απνζπξζεί απφ κηα ππφζεζε θαηά ηξφπν ή ππφ πεξηζηάζεηο πνπ δελ επηηξέπνπλ ζηνλ εληνιέα ηνπ λα αλαδεηήζεη αιινχ λνκηθή αξσγή εγθαίξσο ψζηε λα απνηξέπεηαη ην ελδερφκελν λα ππνζηεί βιάβε ν εληνιέαο. 3.2. ύγκποςζη ςμθεπόνηων 3.2.1. Ο δηθεγφξνο δελ κπνξεί λα ζπκβνπιεχεη, λα εθπξνζσπεί ή λα ελεξγεί γηα ινγαξηαζκφ δχν ή πεξηζζνηέξσλ εληνιέσλ ζηελ ίδηα ππφζεζε εάλ ππάξρεη ζχγθξνπζε ή ζνβαξφο θίλδπλνο γηα ηε δεκηνπξγία ζχγθξνπζεο κεηαμχ ησλ ζπκθεξφλησλ ησλ ζπγθεθξηκέλσλ εληνιέσλ. 3.2.2. Ο δηθεγφξνο πξέπεη λα δηαθφςεη θάζε ελέξγεηα θαη γηα ηνπο δχν εληνιείο ή γηα φινπο ηνπο ελδηαθεξφκελνπο εληνιείο φηαλ πξνθχπηεη ζχγθξνπζε ζπκθεξφλησλ κεηαμχ ησλ εληνιέσλ απηψλ θαζψο θαη θάζε θνξά πνπ ππάξρεη θίλδπλνο παξαβίαζεο ηνπ εκπηζηεπηηθνχ ραξαθηήξα ηεο ζρέζεο δηθεγφξνπ/εληνιέα ή φπνπ κπνξεί λα κεησζεί ν βαζκφο αλεμαξηεζίαο ηνπ δηθεγφξνπ. 3.2.3. Ο δηθεγφξνο πξέπεη επίζεο λα απέρεη απφ ηε δηελέξγεηα πξάμεσλ γηα έλα θαηλνχξην εληνιέα εάλ ππάξρεη θίλδπλνο παξαβίαζεο ηνπ εκπηζηεπηηθνχ ραξαθηήξα ηεο ζρέζεο ηνπ κε πξνεγνχκελν εληνιέα ή αλ ε γλψζε πνπ έρεη ν δηθεγφξνο γηα ηηο ππνζέζεηο ηνπ πξνεγνχκελνπ εληνιέα ζα κπνξνχζε λα δψζεη έλα αζέκηην πιενλέθηεκα ζην λέν εληνιέα. 3.2.4. Όηαλ ν δηθεγφξνο αζθεί ην επάγγεικά ηνπ ζε ζπλεξγαζία κε άιινπο δηθεγφξνπο, νη παξάγξαθνη 3.2.1. έσο 3.2.3. πην πάλσ ζα εθαξκφδνληαη 22

γηα ηελ εηαηξεία θαη φια ηα κέιε απηήο. 3.3. ςμθωνία [αμοιβήρ] ζε Οποιοδήποηε Υπονικό ημείο ηηρ Δίκηρ 3.3.1. Ο δηθεγφξνο δελ ζα δηθαηνχηαη λα ζπλάπηεη ζπκθσλία [ακνηβήο] ζε νπνηνδήπνηε ρξνληθφ ζεκείν ηεο δηαδηθαζίαο. 3.3.2. Ο φξνο «ζπκθσλία [ακνηβήο] ζε νπνηνδήπνηε ρξνληθφ ζεκείν ηεο δηαδηθαζίαο» ζεκαίλεη ζπκθσλία κεηαμχ ηνπ δηθεγφξνπ θαη ηνπ εληνιέα ζηελ νπνία πξνέβεζαλ πξηλ απφ ηελ θαηάιεμε ηεο ππφζεζεο φπνπ ν εληνιέαο είλαη ζπκβαιιφκελν κέξνο, κε βάζε ηελ νπνία ν εληνιέαο αλαιακβάλεη λα θαηαβάιεη ζην δηθεγφξν κεξίδην απφ ην ηειηθφ απνηέιεζκα αλεμάξηεηα απφ ην θαηά πφζνλ απηφ αληηζηνηρεί ζε ρξεκαηηθφ πνζφ ή νπνηνδήπνηε άιιν φθεινο πνπ επηηπγράλεηαη απφ ηνλ εληνιέα κε ηελ νινθιήξσζε ηεο ππφζεζεο. 3.3.3. Ζ ζπκθσλία [ακνηβήο] ζε νπνηνδήπνηε ρξνληθφ ζεκείν ηεο δηαδηθαζίαο δελ ζπκπεξηιακβάλεη ζπκθσλία ρξέσζεο ακνηβήο θαη αλαινγία πξνο ηελ αμία ηεο ππφζεζεο πνπ ρεηξίζηεθε ν δηθεγφξνο εάλ απηή είλαη ζχκθσλε κε κηα επίζεκα απνδεθηή θιίκαθα ρξέσζεο ακνηβψλ ή ηειεί ππφ ηνλ έιεγρν ηεο αξκφδηαο αξρήο πνπ έρεη δηθαηνδνζία ζηνλ δηθεγφξν. 3.4. Ρύθμιζη Αμοιβών Ζ ακνηβή πνπ ρξεψλεη ν δηθεγφξνο ζα είλαη πιήξσο γλσζηή ζηνλ εληνιέα θαη ζα είλαη δίθαηε θαη εχινγε, θαη ζα ζπκκνξθψλεηαη κε ην λφκν θαη ηνπο επαγγεικαηηθνχο θαλφλεο ζηηο νπνίνπο ππφθεηηαη ν δηθεγφξνο. 3.5. Καηαβολή ένανηι Αμοιβήρ Δάλ ν δηθεγφξνο δεηήζεη θαηαβνιή πιεξσκήο έλαληη ηεο ακνηβήο θαη/ή ησλ εμφδσλ ηνπ, ε πιεξσκή απηή δελ ζα πξέπεη λα ππεξβαίλεη έλα εχινγν ππνινγηζκφ ηεο ακνηβήο θαη ησλ πηζαλψλ εμφδσλ πνπ ζπλεπάγεηαη ε ππφζεζε. Διιείςεη κηαο ηέηνηαο πιεξσκήο, ν δηθεγφξνο κπνξεί λα παξαηηεζεί απφ ηελ ππφζεζε ή λα αξλεζεί ηνλ ρεηξηζκφ ηεο, πάληα φκσο ππφ ην πξίζκα ηεο παξαγξάθνπ 3.1.4. πην πάλσ. 3.6. Επιμεπιζμόρ Αμοιβών με μη-δικηγόποςρ 3.6.1. Έλαο δηθεγφξνο δελ κπνξεί λα κνηξαζηεί ηελ ακνηβή ηνπ κε άηνκν ην νπνίν δελ είλαη δηθεγφξνο, κε εμαίξεζε ηελ πεξίπησζε φπνπ ε ζπλεξγαζία κεηαμχ δηθεγφξνπ θαη ηξίηνπ επηηξέπεηαη απφ ηνπο λφκνπο θαη ηνπο επαγγεικαηηθνχο θαλφλεο ζηνπο νπνίνπο ππφθεηηαη ν δηθεγφξνο. 3.6.2. Οη δηαηάμεηο ηνπ παξαγξάθνπ 3.6.1. πην πάλσ δελ εκπνδίδνπλ έλα 23

δηθεγφξν απφ ην λα θαηαβάιεη ακνηβή, πξνκήζεηα ή άιιε απνδεκίσζε ζηνπο θιεξνλφκνπο ελφο απνβηψζαληνο δηθεγφξνπ ή ζε έλα δηθεγφξν πνπ έρεη ζπληαμηνδνηεζεί πξνθεηκέλνπ λα αλαιάβεη ην γξαθείν ηνπ απνβηψζαληνο ή ηνπ ζπληαμηνχρνπ δηθεγφξνπ. 3.7. Δικαζηικά Έξοδα και Διαθέζιμη Νομική Απωγή 3.7.1. Ο δηθεγφξνο πξέπεη ζε θάζε πεξίπησζε λα πξνζπαζεί λα επηηχρεη ηε κεγαιχηεξε απνηειεζκαηηθφηεηα δαπαλψλ θαηά ηελ επίιπζε ηεο δηαθνξάο πνπ ηνπ αλαζέηεη ν εληνιέαο ηνπ θαη λα ηνλ ζπκβνπιεχεη ζηα αλάινγα ζηάδηα γηα ην επηζπκεηφ ηεο απφπεηξαο επίηεπμεο δηαθαλνληζκνχ ή/θαη παξαπνκπήο ζε ελαιιαθηηθνχο ηξφπνπο επίιπζήο ηεο. 3.7.2. Ο δηθεγφξνο νθείιεη λα ελεκεξψλεη ηνλ εληνιέα γηα ηπρφλ δηαζέζηκε λνκηθή αξσγή. 3.8. Κεθάλαια Ενηολέων 3.8.1. Γηθεγφξνη ζηελ θαηνρή ησλ νπνίσλ πεξηέξρνληαη θεθάιαηα γηα ινγαξηαζκφ ησλ εληνιέσλ ηνπο ή ηξίησλ (πνπ ζην εμήο ζα θαινχληαη «θεθάιαηα εληνιέσλ») είλαη ππνρξεσκέλνη λα θαηαζέηνπλ ηα θεθάιαηα απηά ζε ινγαξηαζκφ πνπ δηαηεξείηαη ζε ηξαπεδηθφ ή παξεκθεξέο ίδξπκα, ην νπνίν ηειεί ππφ ηελ επνπηεία δεκφζηαο αξρήο (πνπ ζην εμήο ζα θαιείηαη «ινγαξηαζκφο εληνιέα»). Ο ινγαξηαζκφο εληνιέα ζα είλαη μερσξηζηφο απφ νπνηνδήπνηε άιιν ινγαξηαζκφ πνπ δηαηεξεί ν δηθεγφξνο. Όια ηα θεθάιαηα εληνιέσλ πνπ ιακβάλεη ν δηθεγφξνο ζα πξέπεη λα θαηαηίζεληαη ζε έλα ηέηνην ινγαξηαζκφ εθηφο εάλ ν ηδηνθηήηεο ησλ θεθαιαίσλ απηψλ ζπκθσλήζεη φπσο ηα θεθάιαηα ηχρνπλ δηαθνξεηηθνχ ρεηξηζκνχ. 3.8.2. Ο δηθεγφξνο ζα ηεξεί πιήξε θαη αθξηβή αξρεία, πνπ λα θαηαδεηθλχνπλ φιεο ηηο ζπλαιιαγέο ηνπ δηθεγφξνπ κε ηα θεθάιαηα ηνπ εληνιέα θαη λα δηαθξίλνπλ ηα θεθάιαηα απηά απφ άιια θεθάιαηα πνπ έρεη ζηελ θαηνρή ηνπ ν δηθεγφξνο. Σα αξρεία δχλαληαη λα πξέπεη λα ηεξνχληαη γηα ζπγθεθξηκέλε ρξνληθή πεξίνδν ζχκθσλα κε εζληθνχο θαλφλεο. 3.8.3. Ο ινγαξηαζκφο εληνιέα δελ κπνξεί λα έρεη ρξεσζηηθφ ππφινηπν εθηφο ζε εμαηξεηηθέο πεξηπηψζεηο φπσο ζα επηηξέπεηαη ξεηά απφ εζληθνχο θαλφλεο ή ιφγσ ηξαπεδηθψλ ρξεψζεσλ ηηο νπνίεο δελ κπνξεί λα επεξεάζεη ν δηθεγφξνο. Έλαο ηέηνηνο ινγαξηαζκφο δελ κπνξεί λα δίλεηαη σο εγγχεζε ή λα ρξεζηκνπνηείηαη σο εμαζθάιηζε γηα νπνηνδήπνηε ιφγν. Γε ζα ππάξρεη θαλέλαο ζπκςεθηζκφο ή ζπγρψλεπζε κεηαμχ ηνπ ινγαξηαζκνχ ηνπ εληνιέα θαη νπνηνπδήπνηε άιινπ ηξαπεδηθνχ ινγαξηαζκνχ, νχηε θαη ζα είλαη δηαζέζηκα θεθάιαηα εληνιέσλ ζε ινγαξηαζκφ εληνιέα γηα ηελ πιεξσκή ρξεκάησλ πνπ ν δηθεγφξνο ρξσζηάεη ζηελ ηξάπεδα. 3.8.4. Σα θεθάιαηα εληνιέσλ ζα κεηαβηβάδνληαη ζηνπο ηδηνθηήηεο ησλ θεθαιαίσλ απηψλ ην ζπληνκφηεξν δπλαηφλ ή δπλάκεη ηέηνησλ πξνυπνζέζεσλ πνπ 24

απηνί ζα πξνζδηνξίζνπλ. 3.8.5. Ο δηθεγφξνο δελ κπνξεί λα κεηαβηβάδεη θεθάιαηα απφ ινγαξηαζκφ εληνιέα ζε ινγαξηαζκφ πνπ αλήθεη ζην δηθεγφξν γηα απνπιεξσκή ακνηβήο ρσξίο λα ελεκεξψλεη γξαπηψο ηνλ εληνιέα ηνπ. 3.8.6. Οη αξκφδηεο αξρέο ζηα Κξάηε Μέιε ζα έρνπλ ηελ εμνπζία λα επαιεζεχνπλ θαη λα εμεηάδνπλ νπνηνδήπνηε έγγξαθν αλαθνξηθά κε θεθάιαηα εληνιέσλ ζεβφκελεο ηαπηφρξνλα ηνλ εκπηζηεπηηθφ ραξαθηήξα ή ην λνκηθφ επαγγεικαηηθφ πξνλφκην ζην νπνίν δπλαηφλ λα ππφθεηηαη. 3.9. Αζθάλιζη Ένανηι Επαγγελμαηικού Κινδύνος 3.9.1. Οη δηθεγφξνη πξέπεη λα είλαη αζθαιηζκέλνη έλαληη απαηηήζεσλ πνπ ζεκειηψλνληαη ζε επαγγεικαηηθή ακέιεηα ζε εχινγε έθηαζε, ιακβάλνληαο ππφςε ηε θχζε θαη ην κέγεζνο ησλ θηλδχλσλ πνπ δηαηξέρεη θάζε δηθεγφξνο θαηά ηελ άζθεζε ηνπ επαγγέικαηφο ηνπ. 3.9.2. Δάλ απηφ απνδεηρηεί αδχλαηνλ, ν δηθεγφξνο πξέπεη λα ελεκεξψζεη ηνλ εληνιέα σο πξνο ηνχην θαη ηηο ζπλέπεηέο ηνπ. 4. ΥΕΕΙ ΜΕ ΔΙΚΑΣΗΡΙΑ 4.1. Εθαπμοζηέοι Κανόνερ Δεονηολογίαρ ενηόρ ηος Δικαζηηπίος Ο δηθεγφξνο ν νπνίνο εκθαλίδεηαη ή ζπκκεηέρεη ζε θάπνηα ππφζεζε ελψπηνλ δηθαζηεξίνπ πξέπεη λα ηεξεί ηνπο θαλφλεο δενληνινγίαο πνπ ηζρχνπλ ελψπηνλ ηνπ ζπγθεθξηκέλνπ δηθαζηεξίνπ. 4.2. Δίκαιη Διεξαγωγή ηων Διαδικαζιών Ο δηθεγφξνο πξέπεη λα θαηαβάιιεη πάληνηε ηε δένπζα πξνζνρή ζρεηηθά κε ηε δίθαηε δηεμαγσγή ησλ δηαδηθαζηψλ. 4.3. ςμπεπιθοπά Ενώπιον ηος Δικαζηηπίος Ο δηθεγφξνο, αλ θαη ζα επηδεηθλχεη ην δένληα ζεβαζκφ θαη επγέλεηα πξνο ην δηθαζηήξην, ζα ππεξαζπίδεηαη ηα ζπκθέξνληα ηνπ εληνιέα έληηκα θαη άθνβα ρσξίο λα ππνινγίδεηαη ην αηνκηθφ ζπκθέξνλ ηνπ δηθεγφξνπ ή νη επηπηψζεηο γηα ηνλ ίδην ή θάζε άιιν πξφζσπν. 4.4. Λανθαζμένη ή Παπαπλανηηική Πληποθόπηζη Ο δηθεγφξνο δελ ζα παξέρεη πνηέ ελ γλψζεη ηνπ ιαλζαζκέλεο ή παξαπιαλεηηθέο πιεξνθνξίεο ζην δηθαζηήξην. 25

4.5. Επέκηαζη [Πεδίος Εθαπμογήρ] ζε Διαιηηηέρ κ.η.λ. Οη θαλφλεο πνπ ξπζκίδνπλ ηηο ζρέζεηο ηνπ δηθεγφξνπ κε ηα δηθαζηήξηα ηζρχνπλ επίζεο θαη γηα ηηο ζρέζεηο ηνπ δηθεγφξνπ κε δηαηηεηέο θαη νπνηνδήπνηε άιιν πξφζσπν εθηειεί δηθαζηηθά ή νηνλεί δηθαζηηθά θαζήθνληα αθφκα θη φηαλ αζθνχληαη ζε πεξηζηαζηαθή βάζε. 5. ΥΕΕΙ ΜΕΣΑΞΤ ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ 5.1. Πνεύμα ςναδελθικήρ ςμπεπιθοπάρ 5.1.1. Σν πλεχκα ζπλαδειθηθήο ζπκπεξηθνξάο πξνυπνζέηεη ζρέζε εκπηζηνζχλεο θαη ζπλεξγαζίαο κεηαμχ δηθεγφξσλ πξνο φθεινο ησλ εληνιέσλ ηνπο θαη κε ζθνπφ ηελ απνθπγή πεξηηηψλ αληηδηθηψλ θαη άιισλ ζπκπεξηθνξψλ πνπ είλαη επηδήκηεο γηα ηε θήκε ηνπ θιάδνπ. ε θακία πεξίπησζε φκσο δελ κπνξεί λα δηθαηνινγεζεί ε πξφηαμε ησλ ζπκθεξφλησλ ηνπ θιάδνπ έλαληη απηψλ ηνπ εληνιέα. 5.1.2. Ο δηθεγφξνο ζα πξέπεη λα απνδέρεηαη φινπο ηνπο άιινπο δηθεγφξνπο ησλ Κξαηψλ Μειψλ σο ζπλαδέιθνπο ζηνλ ίδην θιάδν θαη λα ηνπο αληηκεησπίδεη δίθαηα θαη κε επγέλεηα. 5.2. ςνεπγαζία Μεηαξύ Δικηγόπων από Διαθοπεηικά Κπάηη Μέλη 5.2.1. Δίλαη θαζήθνλ ηνπ δηθεγφξνπ κε ηνλ νπνίν έξρεηαη ζε επαθή έλαο ζπλάδειθφο ηνπ απφ άιιν Κξάηνο Μέινο λα κελ αλαιάβεη ππφζεζε πνπ είλαη πέξα απφ ηηο δπλαηφηεηεο ηνπ δηθεγφξνπ. ηελ πεξίπησζε απηή ν δηθεγφξνο ζα πξέπεη λα είλαη πξνεηνηκαζκέλνο λα βνεζήζεη ηνλ ζπλάδειθφ ηνπ πξνθεηκέλνπ λα απνθηήζεη ηηο απαξαίηεηεο πιεξνθνξίεο πνπ ζα ηνπ επηηξέςνπλ λα δψζεη εληνιή εθπξνζψπεζεο ζε άιιν δηθεγφξν ηθαλφ λα παξάζρεη ηε δεηεζείζα ππεξεζία. 5.2.2. Όηαλ έλαο δηθεγφξνο απφ έλα Κξάηνο Μέινο ζπλεξγάδεηαη κε έλα δηθεγφξν απφ άιιν Κξάηνο Μέινο έρνπλ θαη νη δχν ηε γεληθή ππνρξέσζε λα ιάβνπλ ππφςε ηνπ ηηο δηαθνξέο πνπ ηπρφλ ππάξρνπλ αλάκεζα ζηα αληίζηνηρα λνκηθά ζπζηήκαηα θαη ηηο επαγγεικαηηθέο ελψζεηο αιιά θαη ηηο αξκνδηφηεηεο θαη ηηο ππνρξεψζεηο ησλ δηθεγφξσλ ησλ Κξαηψλ Μειψλ φπνπ αλήθνπλ. 5.3. Έγγπαθη Επικοινωνία μεηαξύ Δικηγόπων 5.3.1. Αλ ν δηθεγφξνο πνπ ζθνπεχεη λα θνηλνπνηήζεη έγγξαθα ζε δηθεγφξν άιινπ Κξάηνπο Μέινπο επηζπκεί λα παξακείλνπλ εκπηζηεπηηθά ή λα κελ επηθέξνπλ δεκηνγφλν απνηέιεζκα, ζα πξέπεη λα εθθξάζεη ηελ πξφζεζή ηνπ απηή πξνηνχ θνηλνπνηήζεη ηα έγγξαθα. 26

5.3.2. Αλ ν πηζαλφο παξαιήπηεο ησλ θνηλνπνηεκέλσλ εγγξάθσλ δελ κπνξεί λα εμαζθαιίζεη ηε θχζε ησλ εγγξάθσλ σο εκπηζηεπηηθψλ ή κε επηθέξνληα δεκηνγφλν απνηέιεζκα, πξέπεη λα ελεκεξψζεη ηνλ απνζηνιέα αλάινγα ρσξίο θαζπζηέξεζε. 5.4. Αμοιβή για Παπαπομπή Τπόθεζηρ ζε ςνάδελθο 5.4.1. Ο δηθεγφξνο δχλαηαη λα κε δεηήζεη ή απνδερζεί απφ άιιν δηθεγφξν ή απφ ηξίην πξφζσπν ακνηβή, πξνκήζεηα ή νπνηνπδήπνηε είδνπο απνδεκίσζε επεηδή παξέπεκςε ππφζεζε ή ζχζηεζε ην δηθεγφξν ζε θάπνην εληνιέα. 5.4.2. Ο δηθεγφξνο δχλαηαη λα κελ θαηαβάιεη ζε θάπνηνλ ακνηβή, πξνκήζεηα ή νπνηνπδήπνηε είδνπο απνδεκίσζε σο θαηαβνιή επεηδή ηνπ ζχζηεζε θάπνην εληνιέα. 5.5. Επικοινωνία με Ανηίδικοςρ Ο δηθεγφξνο δελ ζα επηθνηλσλεί ζηα πιαίζηα θάπνηαο ππφζεζεο ή δεηήκαηνο απεπζείαο κε νπνηνδήπνηε πξφζσπν γηα ην νπνίν γλσξίδεη φηη εθπξνζσπείηαη ή δέρεηαη λνκηθέο ζπκβνπιέο απφ θάπνην άιιν δηθεγφξν γηα ηε ζπγθεθξηκέλε ππφζεζε ή ην ζπγθεθξηκέλν δήηεκα ρσξίο ηε ζπγθαηάζεζε απηνχ ηνπ άιινπ δηθεγφξνπ (θαη ζα ηνλ θξαηά ελήκεξν γηα θάζε ηέηνηα ζρεηηθή επηθνηλσλία). 5.6. (Καηαπγήθηκε με απόθαζη Ολομέλειαρ ηηρ CCBE ζηη ςνεδπίαζη ηηρ Ολομέλειαρ ζηο Δοςβλίνο ζηιρ 6 Δεκεμβπίος 2002) 5.7. Εςθύνη για ηην Καηαβολή Αμοιβών ηηο επαγγεικαηηθέο ζρέζεηο κεηαμχ κειψλ Γηθεγνξηθψλ πιιφγσλ απφ δηαθνξεηηθά Κξάηε Μέιε, ζε πεξίπησζε πνπ έλαο δηθεγφξνο δελ δεζκεχεηαη ν ίδηνο λα πξνηείλεη θάπνην άιιν δηθεγφξν ή λα ζπζηήζεη ηνλ άιιν απηφ δηθεγφξν ζηνλ εληνιέα αιιά αλαζέηεη απηνβνχισο ζε θάπνην αληίθιεην κηα ζπγθεθξηκέλε ππφζεζε ή δεηά ηε ζπκβνπιή ηνπ αληίθιεηνπ, ν εληνιέαο δηθεγφξνο δεζκεχεηαη πξνζσπηθά λα θαηαβάιεη ηελ ακνηβή, ηα έμνδα θαη ηηο δαπάλεο πνπ νθείινληαη ζηνλ αιινδαπφ αληίθιεην, αθφκα θη αλ ν εληνιέαο είλαη αθεξέγγπνο. Παξφια απηά, νη ζπγθεθξηκέλνη δηθεγφξνη κπνξνχλ θαηά ηελ έλαξμε ηεο κεηαμχ ηνπο επαγγεικαηηθήο ζρέζεο λα πξνβνχλ ζε εηδηθή ζπκθσλία γηα ην δήηεκα απηφ. Δπηπιένλ, ν εληνιέαο δηθεγφξνο κπνξεί αλά πάζα ζηηγκή λα πεξηνξίζεη ηελ πξνζσπηθή ηνπ επζχλε ζην πνζφ ησλ ακνηβψλ, εμφδσλ θαη δαπαλψλ πνπ ηνλ βαξχλνπλ πξηλ ηελ ελεκέξσζε ηνπ αιινδαπνχ δηθεγφξνπ ζρεηηθά κε ηελ απνπνίεζε εθ κέξνπο ηνπ εληνιέα δηθεγφξνπ θάζε επζχλεο γηα ην κέιινλ. 5.8. ςνεσήρ Επαγγελμαηική Ανάπηςξη Οη δηθεγφξνη πξέπεη λα δηαηεξνχλ θαη λα αλαπηχζζνπλ ηηο επαγγεικαηηθέο ηνπ γλψζεηο θαη δεμηφηεηεο ιακβάλνληαο δεφλησο ππφςε ηελ επξσπατθή δηάζηαζε 27