Η Ευρώπη συνοπτικά Τι είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση; Είναι Ευρωπαϊκή Είναι μια ένωση = βρίσκεται στην Ευρώπη. = ενώνει τα κράτη και τους ανθρώπους Ας ρίξουμε μια ματιά: Ποιο είναι το κοινό στοιχείο των Ευρωπαίων; Πώς αναπτύχθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση; Ποιο είναι το έργο της σήμερα; Ευρώπη η ήπειρός μας Η Ευρώπη είναι μία από τις επτά ηπείρους του κόσμου. Εκτείνεται από τον Αρκτικό Ωκεανό στο Βορρά έως τη Μεσόγειο θάλασσα στο Νότο και από τον Ατλαντικό Ωκεανό στη Δύση έως τα Ουράλια Όρη στην Ανατολή. Στην Ευρώπη ζουν περισσότεροι από 700 εκατομμύρια άνθρωποι, εκ των οποίων τα 500 εκατομμύρια στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Wikimedia Ευρώπη η ιστορία μας Οι Ευρωπαίοι δεν μοιράζονται απλά μια ήπειρο. Μοιράζονται μια κοινή ιστορία. Η Ελληνική Φιλοσοφία, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ο Χριστιανισμός, η Μεταρρύθμιση και ο Διαφωτισμός διαμόρφωσαν τον τρόπο που σκεπτόμαστε, που αισθανόμαστε και που συμπεριφερόμαστε μέχρι σήμερα. Αυτό αντικατοπτρίζεται και στις γλώσσες μας: αρκετές λέξεις στις Ευρωπαϊκές γλώσσες έχουν κοινή ρίζα με τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά, όπως για παράδειγμα οι λέξεις «Ευρώπη» (Ελληνικά), «ένωση» (Λατινικά) και «δημοκρατία» (Ελληνικά). Με την πάροδο των αιώνων, νέα είδη μουσικής, αρχιτεκτονικής και λογοτεχνίας ενέπνευσαν καλλιτέχνες σε όλη την Ευρώπη, όπως για παράδειγμα οι γοτθικές εκκλησίες στην Ισπανία ή στην Πολωνία ή η κλασσική μουσική που γράφτηκε από Ιταλούς ή Αυστριακούς συνθέτες. Wi ki me dia Η οικογένεια Μότσαρτ (ο Βόλφγκανγκ Μότσαρτ με τον πατέρα του Λέοπολντ και την αδερφή του Ναννερλ) έκανε τον γύρο της Ευρώπης αρκετές φορές. Ευρωπαϊκοί πόλεμοι Δυστυχώς, η ιστορία της Ευρώπης δεν μιλά μόνο για σπουδαία κατορθώματα για τα οποία μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι. Ανά τους αιώνες ξέσπασαν φρικτοί πόλεμοι μεταξύ των ευρωπαϊκών εθνών. Τον 20ο αιώνα, οι δύο πόλεμοι που ξέσπασαν στην Ευρώπη εξαπλώθηκαν και ενέπλεξαν και άλλες χώρες από όλο τον κόσμο. Σχεδόν όλα τα κτίρια στη Βαρσοβία καταστράφηκαν μέχρι το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Οι δύο «Παγκόσμιοι Πόλεμοι», όπως αποκαλούνται, προκάλεσαν το θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων και άφησαν την Ευρώπη φτωχή και κατεστραμμένη. Κατά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου οι άνθρωποι στην Ευρώπη αναρωτήθηκαν: Τι θα μπορούσε να γίνει για να μην ξανασυμβούν αυτά τα φρικτά πράγματα; Θα μάθουν ποτέ οι Ευρωπαίοι να συνεργάζονται αντί να μάχονται μεταξύ τους; Ας δούμε τι συνέβη στη συνέχεια. 2
Wikimedia Δημιουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα Για την αποτροπή ενός πολέμου απαιτείται η συνεργασία και η διασφάλιση του κοινού ελέγχου όλων των απαραίτητων εφοδίων για έναν πόλεμο, δηλαδή το ατσάλι για την κατασκευή των όπλων και η ενέργεια για τα εργοστάσια και τις μεταφορές. Για αυτόν τον λόγο, έξι Ευρωπαϊκές χώρες (Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Ολλανδία) συμφώνησαν να ενώσουν τις βιομηχανίες άνθρακα και χάλυβα και δημιούργησαν την «Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα». Η Συνθήκη περί ιδρύσεως της Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα υπεγράφη στο Παρίσι το 1951. Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ) Η σημαία της Ευρωπαϊκής Ένωσης υιοθετήθηκε από την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα το 1985. Οι έξι αυτές χώρες συνεργάζονταν πολύ καλά και αποφάσισαν να δημιουργήσουν την Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ). «Οικονομική» σημαίνει χρήματα, επιχειρήσεις, απασχόληση και εμπόριο. Η κεντρική ιδέα ήταν η δημιουργία μιας «κοινής αγοράς». Αυτό σημαίνει την απαλλαγή από όλα τα εμπόδια σε εθνικό επίπεδο, όπως είναι οι συνοριακοί έλεγχοι, οι καθυστερήσεις και οι τελωνειακοί δασμοί, σαν να ήταν η Ευρώπη μία χώρα. Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) Με την πάροδο των ετών όλο και περισσότερες χώρες προσχώρησαν στην ΕΟΚ. Άρχισαν να δραστηριοποιούνται από κοινού σε πολλούς άλλους τομείς, όπως για παράδειγμα για την προστασία του περιβάλλοντος και την οικοδόμηση καλύτερων δρόμων και σιδηροδρόμων σε όλη την Ευρώπη. Για αυτό το λόγο η ΕΟΚ αποφάσισε να αλλάξει την ονομασία της σε «Ευρωπαϊκή Ένωση». Στο μεταξύ, πέρα από τα σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης έλαβαν χώρα συναρπαστικά γεγονότα. Το 1989, οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης απελευθερώθηκαν από το κομμουνιστικό καθεστώς. Η τρομερή διάσπαση μεταξύ του ανατολικού και του δυτικού μέρους της Ευρώπης, το λεγόμενο και ως «σιδηρούν παραπέτασμα», έπαψε να υπάρχει. Οι χώρες που είχαν επανακτήσει την ελευθερία τους προχώρησαν σε μεταρρυθμίσεις των νόμων και των οικονομιών τους και προσχώρησαν στην ΕΕ. Η ΕΕ αποτελείται πλέον από 28 χώρες (βλ. σελ. 6). Απομεινάρια του σιδηρούν παραπετάσματος στην πρώην Τσεχοσλοβακία 3
Ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης σήμερα Η ΕΕ προσπαθεί να βελτιώσει τη ζωή μας. Ας δούμε ορισμένα παραδείγματα. Ελευθερία για όλους Οι πολίτες της ΕΕ είναι ελεύθεροι να ζουν, να εργάζονται ή να σπουδάζουν σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της ΕΕ επιλέξουν. Για να διασχίσεις τα σύνορα των περισσότερων χωρών της ΕΕ δεν χρειάζεσαι πλέον διαβατήριο. ( Fotolia/Rido) Ελευθερία για τους νέους Η ΕΕ υποστηρίζει τους σπουδαστές και τους νέους που θέλουν να σπουδάσουν ή να αποκτήσουν επαγγελματική κατάρτιση σε μια άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Χρήματα Κατά τα προηγούμενα έτη, κάθε χώρα της Ευρώπης είχε το δικό της «εθνικό νόμισμα». Τώρα, πολλές χώρες της ΕΕ χρησιμοποιούν ένα ενιαίο νόμισμα, το ευρώ. Shutterstock/Gena96) ( Παροχή βοήθειας στις φτωχότερες περιφέρειες Ορισμένες περιοχές στην Ευρώπη χρειάζονται χρήματα για την κατασκευή νέων δρόμων και σιδηροδρόμων. Σε άλλα μέρη πολλοί άνθρωποι αναζητούν μια θέση εργασίας. Η ΕΕ αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα. Παρέχει χρήματα για την κατασκευή νέων δρόμων και σιδηροδρομικών συνδέσεων και βοηθά τις επιχειρήσεις ούτως ώστε να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας. Παροχή βοήθειας στις γειτονικές χώρες Η ΕΕ βοηθά άλλες χώρες να βελτιώσουν τα σχολεία, τα νοσοκομεία και την κοινωνική προστασία τους. Η Lida και η Alina από τη Μολδαβία έχουν επωφεληθε ί από αυτό. Υπάρχουν πολλοί άλλοι τομείς στους οποίους δραστηριοποιείται η ΕΕ σήμερα: φροντίζει για τον καθαρισμό του αέρα και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μειώνει το κόστος των τηλεφωνικών κλήσεων και των μηνυμάτων φροντίζει για την ασφάλεια του φαγητού που τρώμε βοηθά στην εξοικονόμηση ενέργειας. Η ΕΕ εργάζεται ακόμα και στο διάστημα με δορυφόρους οι οποίοι βοηθούν τα αυτοκίνητα να κινούνται πιο έξυπνα και καθιστούν τα αεροπορικά ταξίδια ασφαλέστερα. 4
Πώς λαμβάνει αποφάσεις η Ευρωπαϊκή Ένωση; Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποτελείται από 28 πολιτικούς («Επίτροποι»), ένας για κάθε χώρα της ΕΕ. Οι πολιτικοί λαμβάνουν βοήθεια από εμπειρογνώμονες, δικηγόρους, γραμματείς και μεταφραστές. Η δουλειά τους είναι να σκέφτονται τι θα ήταν καλύτερο για την ΕΕ στο σύνολό της και να προτείνουν τους νέους νόμους της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αντιπροσωπεύει όλους τους ανθρώπους που ζουν στην ΕΕ. Τα μέλη του εκλέγονται κάθε πέντε χρόνια με εκλογές στις οποίες έχουν το δικαίωμα να ψηφίσουν όλοι οι ενήλικες πολίτες της ΕΕ. Το Κοινοβούλιο συζητά και αποφασίζει σχετικά με τους νέους νόμους της ΕΕ από κοινού με το Συμβούλιο. Το Συμβούλιο είναι η φωνή των χωρών της ΕΕ. Οι υπουργοί των χωρών της ΕΕ συνεδριάζουν τακτικά για να εγκρίνουν τους νέους νόμους της ΕΕ. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αποτελείται από τους ηγέτες όλων των χωρών της ΕΕ (Πρόεδροι, Πρωθυπουργοί ή Καγκελάριοι) οι οποίοι συνεδριάζουν για να χαράξουν τη γενική στρατηγική για την Ευρώπη. Το Δικαστήριο διασφαλίζει ότι όλες οι χώρες της ΕΕ συμμορφώνονται με τους ευρωπαϊκούς νόμους. Το Δικαστήριο ελέγχει, επίσης, ότι οι νόμοι αυτοί σέβονται τα θεμελιώδη δικαιώματα, για παράδειγμα, ότι η ελευθερία του λόγου και η ελευθερία του Τύπου είναι εγγυημένες. 5
Κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ποιες χώρες είναι μέλη της ΕΕ και πότε εντάχθηκαν σε αυτήν; Μπορείτε να τις αναζητήσετε στον πίνακα και στον χάρτη. 1951 Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Ολλανδία 1973 Δανία, Ιρλανδία, Ηνωμένο Βασίλειο 1981 Ελλάδα 1986 Πορτογαλία, Ισπανία 1995 Αυστρία, Φινλανδία, Σουηδία 2004 Εσθονία, Κύπρος, Λετονία, Λιθουανία, Μάλτα, Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, Σλοβενία, Τσεχική Δημοκρατία 2007 Βουλγαρία, Ρουμανία 2013 Κροατία Έτοιμοι για περισσότερα; Θέλετε να μάθετε περισσότερα για τις ευρωπαϊκές γλώσσες, τη φύση και την ιστορία της Ευρώπης και την ΕΕ σήμερα; Ρίξτε μια ματιά στο φυλλάδιο «Πάμε να εξερευνήσουμε την Ευρώπη!» Θα βρείτε το φυλλάδιο στη διεύθυνση: http://europa.eu/teachers-corner/9_12/index_el.htm Και το διαδικτυακό παιχνίδι στη διεύθυνση: http://europa.eu/europago/explore/init.jsp? Θα βρείτε περισσότερα παιχνίδια και κουίζ για την Ευρωπαϊκή Ένωση στο δικτυακό τόπο Η γωνιά του παιδιού. Υπάρχουν τόσα πολλά να ανακαλύψετε - και εδώ είναι το καλύτερο σημείο για να αρχίσετε! http://europa.eu/kids-corner/index_el.htm Καλή διασκέδαση! ΕΕ, εκτός αν αναφέρεται διαφορετικά. 6