ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΕΚΘΕΣΗ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΠΑΡΕΧΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΕΤΟΣ 2006 Μάρτιος 2007 Τ.Θ. 22113, 1517 Λευκωσία, Τηλ. + 357 22878181, Φαξ. +357 22773039 Ιστοσελίδα: www.kisa.org.cy, Ηλ. Ταχ.: kisa@cytanet.com.cy 1
Η ΚΙΣΑ ΚΙΝΗΣΗ ΓΙΑ ΙΣΟΤΗΤΑ, ΣΤΗΡΙΞΗ, ΑΝΤΙΡΑΤΣΙΣΜΟ Σκοποί και στόχοι Το Κέντρο Μεταναστών και Προσφύγων αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της ταυτότητας και ανάπτυξης της ΚΙΣΑ. Η ΚΙΣΑ είναι µη κυβερνητική οργάνωση (ΜΚΟ), η οποία ιδρύθηκε το 1998 ως αποτέλεσµα της ανησυχίας για τις συνθήκες εισόδου, διαµονής και απασχόλησης µεταναστών 1, υπό το φως ιδίως της ανυπαρξίας ολοκληρωµένης µεταναστευτικής πολιτικής και πολιτικής ασύλου καθώς και τα αυξανόµενα φαινόµενα ξενοφοβίας, διακρίσεων και ρατσισµού στην Κύπρο. Όραµα της ΚΙΣΑ είναι η δηµιουργία µιας ανοικτής, πολυπολιτισµικής κοινωνίας, ελεύθερης από το ρατσισµό, την ξενοφοβία και τις διακρίσεις, όπου µέσω της αλληλεπίδρασης των διαφόρων πολιτισµών θα υπάρχει ισότητα και συµµετοχή όλων, ανεξάρτητα από εθνότητα, φυλή, θρησκεία, χρώµα, πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις, φύλο, σεξουαλική προτίµηση ή οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό. Κύριοι τοµείς δραστηριότητας και δραστηριότητες Για την επίτευξη των σκοπών και των στόχων της, η ΚΙΣΑ επικεντρώνει τις δραστηριότητές της σ όλους τους κύριους τοµείς των εργασιών της Μετανάστευση, Άσυλο, Ρατσισµό, ιακρίσεις και ιακίνηση Προσώπων, σε δύο γενικές κατευθύνσεις και οµάδες-στόχους: (α) Μετανάστες, και (β) την κυπριακή κοινωνία γενικά, συµπεριλαµβανοµένων των πολιτειακών θεσµών. Αυτές οι δραστηριότητες περιλαµβάνουν τα ακόλουθα: Κοινωνική παρέµβαση µε σκοπό την ενηµέρωση και ευαισθητοποίηση της κυπριακής κοινωνίας για τα φαινόµενα του κοινωνικού αποκλεισµού, της ξενοφοβίας, των διακρίσεων, του ρατσισµού, της διακίνησης προσώπων, όπως και για τα οφέλη που προκύπτουν από µια πολυπολιτισµική κοινωνία. Παράλληλα, την ανάληψη ενός συστηµατικού αγώνα για τη διαµόρφωση του νοµικού και θεσµικού πλαισίου, των πολιτικών και των πρακτικών που διέπουν τη µετανάστευση, τις διακρίσεις και το ρατσισµό, το άσυλο και τη διακίνηση προσώπων στην Κύπρο. 1 Ο όρος µετανάστες περιλαµβάνει οποιοδήποτε πρόσωπο εγκαταλείπει τη χώρα καταγωγής ή διαµονής του, είτε λόγω δίωξης είτε για οποιοδήποτε άλλο λόγο και εισέρχεται σε άλλη χώρα για διαµονή. Περιλαµβάνει εποµένως οικονοµικούς µετανάστες, αιτητές ασύλου, πρόσφυγες ή πρόσωπα µε άλλο καθεστώς προστασίας, φοιτητές, θύµατα εµπορίας και εκµετάλλευσης προσώπων κ.λ.π. 2
Για το σκοπό αυτό, η ΚΙΣΑ διοργανώνει εκστρατείες, δράσεις, συνέδρια, σεµινάρια και εργαστήρια, εκθέσεις, διασκέψεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, την παροχή και διάδοση πληροφοριών, εκδίδει βιβλία, ενηµερωτικά και άλλα φυλλάδια, ανακοινώσεις και άρθρα για τα ΜΜΕ, κλπ. Λειτουργία συστήµατος στήριξης για την παροχή δωρεάν νοµικών και κοινωνικών υπηρεσιών, πληροφορίες, στήριξη και συµβουλευτική στους µετανάστες, πρόσφυγες, αιτητές ασύλου και ξένους φοιτητές µε σκοπό: i. Τη διασφάλιση του σεβασµού των δικαιωµάτων τους και την αντιµετώπιση της καταπάτησης αυτών των δικαιωµάτων, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον κρατικό τοµέα. ii. Την ενδυνάµωσή τους στη διεκδίκηση των δικαιωµάτων τους, την ένταξή τους στην κοινωνία και τη πλήρη συµµετοχή τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι, µέσω της υποστήριξης και ενθάρρυνσης της αυτο-οργάνωσης και αυτονοµίας των κοινοτήτων των µεταναστών, προσφύγων, αιτητών ασύλου και ξένων φοιτητών. Το Κέντρο Μεταναστών και Προσφύγων Η ΚΙΣΑ λειτουργεί Κέντρο Μεταναστών και Προσφύγων στο οίκηµα της στη Λευκωσία, για την παροχή διαφόρων υπηρεσιών στους µετανάστες, συµπεριλαµβανοµένων δωρεάν νοµικών και κοινωνικών συµβουλών µε σκοπό: Τη διασφάλιση του σεβασµού των δικαιωµάτων τους και την αντιµετώπιση της παραβίασης αυτών των δικαιωµάτων, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον κρατικό τοµέα. Την ενδυνάµωσή τους για τη διεκδίκηση των δικαιωµάτων τους, την ένταξη τους στην κυπριακή κοινωνία και την πλήρη συµµετοχή τους στο κοινωνικό γίγνεσθαι, µέσω της υποστήριξης και ενθάρρυνσης της αυτο-οργάνωσης και αυτονοµίας των κοινοτήτων των µεταναστών. Την απόκτηση γνώσης από την ΚΙΣΑ για τα προβλήµατα που αντιµετωπίζουν οι µετανάστες στην Κύπρο, έτσι ώστε να είναι πιο αποτελεσµατική ως οργάνωση για τη διεκδίκηση των δικαιωµάτων τους και ως οµάδα πίεσης για την αναθεώρηση/αλλαγή της µεταναστευτικής πολιτικής και πολιτικής ασύλου, του νοµικού πλαισίου που διέπει τη µετανάστευση και το άσυλο και την ευαισθητοποίηση της κυπριακής κοινωνίας για τη µετανάστευση, το άσυλο, το ρατσισµό και τις διακρίσεις. Την προώθηση της κουλτούρας και του πολιτισµού των µεταναστών µε στόχο την ανάπτυξη µιας πραγµατικά πολυπολιτισµικής κοινωνίας. 3
Με την έναρξη της εφαρµογής δύο νέων προγραµµάτων του Ευρωπαϊκού Ταµείου Προσφύγων το 2007, η ΚΙΣΑ θα επαναλειτουργήσει παρόµοιο Κέντρο στη Λεµεσό, το οποίο λειτουργούσε παλιότερα για δύο περίπου χρόνια, και πάλι κάτω από πρόγραµµα του Ευρωπαϊκού Ταµείου Προσφύγων. Τα δύο Κέντρα Στήριξης Μεταναστών και Προσφύγων θα καλύπτουν επίσης και τις επαρχίες Λάρνακας και Πάφου. Παρεχόµενες υπηρεσίες Το Κέντρο Στήριξης Μεταναστών και Προσφύγων στη Λευκωσία παρέχει τις ακόλουθες υπηρεσίες στους µετανάστες: Παροχή δωρεάν πληροφόρησης/ενηµέρωσης σε ατοµική και οµαδική βάση Παροχή δωρεάν συµβουλευτικών υπηρεσιών, υπηρεσιών στήριξης και υπηρεσιών διαµεσολάβησης Παροχή δωρεάν υπηρεσιών νοµικής, κοινωνικής και ψυχολογικής στήριξης ειδικά σε αιτητές ασύλου. Με τη δηµιουργία του νέου Κέντρου στη Λεµεσό οι υπηρεσίες αυτές θα παρέχονται σε παγκύπρια κλίµακα. Εκπαιδευτικά προγράµµατα, όπως εκµάθηση ελληνικών και αγγλικών, γνωριµίας µε την Κύπρο και την κυπριακή κοινωνία, περιλαµβανόµενων του νοµοθετικού πλαισίου για τη µετανάστευση και το άσυλο, των δικαιωµάτων και των υποχρεώσεών τους, κλπ. Παροχή χώρου σε οργανώσεις µεταναστών για την αυτο-οργάνωσή τους (στο κτίριο της ΚΙΣΑ στεγάζονται επίσης ο Σύνδεσµος Αναγνωρισµένων Προσφύγων Κύπρου και ο Σύνδεσµος Ξένων Φοιτητών Κύπρου) Παροχή υπηρεσιών internet και τηλεφωνικού κέντρου Παροχή χώρου για πολιτιστικές εκδηλώσεις των κοινοτήτων των µεταναστών ηµιουργία πολιτιστικού κέντρου Λειτουργία εξειδικευµένων προγραµµάτων για γυναίκες µετανάστριες και ιδιαίτερα οικιακές βοηθούς Σύσταση και λειτουργία, σε συνεργασία µε άλλες ΜΚΟ, ικτύου για την Καταπολέµηση της ιακίνησης, Εµπορίας και Εκµετάλλευσης Προσώπων 4
Στατιστικά στοιχεία των παρεχοµένων πληροφοριακών, συµβουλευτικών, υποστηρικτικών και διαµεσολαβητικών υπηρεσιών κατά το 2006 Το Κέντρο Μεταναστών και Προσφύγων της ΚΙΣΑ εξυπηρέτησε κατά το 2006 γύρω στους 2500 µετανάστες (οικονοµικούς µετανάστες, αιτητές ασύλου, αναγνωρισµένους πρόσφυγες, άτοµα µε συµπληρωµατική προστασία, άτοµα µε άδεια παραµονής για ανθρωπιστικούς λόγους, επισκέπτες, φοιτητές, θύµατα εµπορίας και εκµετάλλευσης και ευρωπαίους πολίτες). Οι 1215 αφορούσαν καινούριες υποθέσεις, από τις οποίες 188 αφορούν αιτητές ασύλου, 2 πολιτογραφηµένους Κυπρίους, 850 οικιακές βοηθούς, 99 άτοµα µε άδεια απασχόλησης, 13 θύµατα εµπορίας και εκµετάλλευσης, 26 ήταν σε µικτούς γάµους, 2 Ευρωπαίους πολίτες, 5 άτοµα µε άδεια παραµονής για ανθρωπιστικούς λόγους, 4 µετανάστες χωρίς χαρτιά, 3 αναγνωρισµένους πρόσφυγες, 3 άτοµα µε συµπληρωµατική προστασία, 12 φοιτητές και 8 επισκέπτες. Από τις 1215 νέες υποθέσεις, 900 αφορούν γυναίκες και 315 άντρες, 581 αφορούν υπηκόους της Σρι Λάνκα, 291 των Φιλιππίνων, 35 της Συρίας, 9 της Νιγηρίας, 12 του Αφγανιστάν, 30 της Μπανγκλαντές, 11 του Καµερούν, 6 της Κίνας, 17 της Αιγύπτου, 7 της Γεωργίας, 3 της Γκάνας, 39 της Ινδίας, 16 του Ιράν, 11 του Ιράκ, 10 του Νεπάλ, 1 της Βόρειας Κορέας, 29 του Πακιστάν, 11 της Παλαιστίνης, 14 της Ρωσίας, 1 της Σενεγάλης, 3 της Σερβίας, 2 της Σοµαλίας, 5 της Τουρκίας, 6 της Ουκρανίας, 4 της Ιορδανίας, 10 της Βουλγαρίας, 3 της Αιθιοπίας, 4 της Ινδονησίας, 2 της Κένυας, 1 της Πολωνίας, 6 της Ρουµανίας, 4 της Γιουγκοσλαβίας, 3 της Λευκορωσίας, 1 της Ελλάδας, 2 του Λιβάνου, 1 του Ζαΐρ, 1 του Καναδά, 3 του Κονγκό, 3 της Μολδαβίας, 1 του Καζακστάν, 1 της Αγκόλα, 1 της Λιβηρίας και 1 της Μουαµάρ. Κατά το 2006, υποβλήθηκαν µέσω του Κέντρου περίπου 600 αιτήσεις για το καθεστώς του επί µακρόν διαµένοντος, ενώ ετοιµάστηκαν και στάληκαν σε διάφορες υπηρεσίες, τµήµατα, υπουργεία και άλλους φορείς περισσότερες από 400 επιστολές για άλλα θέµατα που αφορούσαν µετανάστες γενικά. Πιο συγκεκριµένα, τα θέµατα/προβλήµατα για τα οποία το Κέντρο παρείχε υπηρεσίες κατά κατηγορία µεταναστών 2 κατά το 2006 και ο τρόπος αντιµετώπισής τους παραθέτονται πιο κάτω: Αιτητές ασύλου Αιτητές ασύλου που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/ βοήθεια/ στήριξη σε σχέση µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Πρόσβαση στις διαδικασίες ασύλου 400 2 Οι αριθµοί παρατίθενται κατά προσέγγιση 5
2) Υποβολή αίτησης για παραχώρηση δηµοσίου βοηθήµατος 500 3) Προβλήµατα σε σχέση µε τη λήψη δηµοσίου βοηθήµατος - 200 4) Προβλήµατα σε σχέση µε το Κέντρο Υποδοχής της Κοφίνου - 10 5) Πρόσβαση στην αγορά εργασίας - 350 6) Σύλληψη και κράτηση αιτητών ασύλου - 70 7) Μη καταβολή µισθού από εργοδότες - 60 8) Υποβολή αίτησης για άδεια παραµονής ως σύζυγοι Κυπρίων/Ευρωπαίων υπηκόων - 20 9) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ανανέωση κάρτας νοσηλείας - 300 10) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ ανανέωση άδειας παραµονής - 500 11) Ρατσισµός και διακρίσεις - 60 12) Θύµατα κακοποίησης και εκµετάλλευσης - 5 Αναγνωρισµένοι Πρόσφυγες Αναγνωρισµένοι πρόσφυγες που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/ βοήθεια/στήριξη σε σχέση κυρίως µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Υποβολή αίτησης για δηµόσιο βοήθηµα - 5 2) Προβλήµατα που αντιµετωπίζουν µε τη λήψη δηµοσίου βοηθήµατος - 5 3) Ένταξη στην αγορά εργασίας - 10 4) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ανανέωση κάρτας νοσηλείας - 5 5) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ανανέωση άδειας παραµονής - 5 6) Κοινωνική ένταξη -10 7) Ένταξη και προβλήµατα παιδιών στα δηµόσια και ιδιωτικά σχολεία -3 8) Ρατσισµός και διακρίσεις σε βάρος τους µε βάση την εθνοτική τους καταγωγή - 5 Άτοµα µε συµπληρωµατική προστασία Πρόσωπα µε καθεστώς συµπληρωµατικής προστασίας που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για την αντιµετώπιση κυρίως των πιο κάτω προβληµάτων : 1) Υποβολή αίτησης για δηµόσιο βοήθηµα - 5 2) Προβλήµατα που αντιµετωπίζουν µε τη λήψη δηµοσίου βοηθήµατος - 5 3) Ένταξη στην αγορά εργασίας - 20 4) Μη καταβολή µισθού από εργοδότες - 5 5) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ανανέωση κάρτας νοσηλείας - 10 6) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ανανέωση άδειας παραµονής -15 7) Ρατσισµός και διακρίσεις σε βάρος τους µε βάση την εθνοτική τους καταγωγή - 5 Άτοµα µε άδεια προσωρινής διαµονής για ανθρωπιστικούς λόγους 6
Πρόσωπα µε άδεια προσωρινής διαµονής για ανθρωπιστικούς λόγους που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/βοήθεια/στήριξη σε σχέση µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Υποβολή αίτησης για δηµόσιο βοήθηµα - 10 2) Προβλήµατα που αντιµετωπίζουν µε τη λήψη δηµοσίου βοηθήµατος - 10 3) Ένταξη στην αγορά εργασίας - 5 4) Μη καταβολή µισθού από εργοδότες - 2 5) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ανανέωση κάρτας νοσηλείας - 10 6) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ανανέωση άδειας παραµονής - 15 7) Ρατσισµός και διακρίσεις σε βάρος τους µε βάση την εθνοτική τους καταγωγή - 5 8) Αφαίρεση του καθεστώτος διαµονής και κλήση τους από τις αρµόδιες αρχές για εκ νέου υποβολή αίτησης για άσυλο - 15 Οικιακοί βοηθοί Οικιακοί βοηθοί που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/βοήθεια/στήριξη σε σχέση κυρίως µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Σύλληψη και κράτηση -50 2) Μη καταβολή µισθού από εργοδότες -60 3) Υποβολή αίτησης για άδεια παραµονής ως σύζυγοι Κυπρίων/Ευρωπαίων υπηκόων -5 7
4) Πρόσβαση στο κρατικό σύστηµα υγείας -2 5) Ιατροφαρµακευτικής ασφάλισης -10 6) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ανανέωση άδειας παραµονής για σκοπούς εργασίας -800 7) Υποβολή παραπόνων για εργατικές διαφορές -150 8) Υποβολή αίτησης για το καθεστώς του επί µακρόν διαµένοντος -700 9) Υποβολή αίτησης για πολιτογράφηση -80 10) Απελάσεις -60 11) Παράταση χρόνου εξεύρεσης νέου εργοδότη -200 12) Αλλαγή εργοδότη -150 13) Εθελοντικός επαναπατρισµός -40 14) Ρατσισµός και διακρίσεις σε βάρος τους µε βάση την εθνοτική τους καταγωγή -100 15) Κακοποίηση και εκµετάλλευση -8 16) Κατακράτηση ταξιδιωτικών εγγράφων και/ή προσωπικών αντικειµένων από εργοδότες - 100 17) Έκδοση πιστοποιητικών γέννησης -50 18) Πρόσβαση σε ωφελήµατα του Ταµείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων -40 Άλλοι µετανάστες µε άδεια απασχόλησης Άλλοι µετανάστες µε άδεια απασχόλησης που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/βοήθεια/στήριξη σε σχέση κυρίως µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Σύλληψη και κράτηση -30 2) Μη καταβολή µισθού από εργοδότες -50 3) Υποβολή αίτησης για άδεια παραµονής ως σύζυγοι Κυπρίων/ Ευρωπαίων υπηκόων - 5 4) Ιατροφαρµακευτικής ασφάλισης -5 5) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ανανέωση άδειας παραµονής για σκοπούς απασχόλησης - 80 6) Υποβολή παραπόνων για εργατικές διαφορές -40 7) Υποβολή αίτησης για το καθεστώς του επί µακρόν διαµένοντος -80 8) Υποβολή αίτησης για πολιτογράφηση -30 9) Απέλαση -20 10) Παράταση χρόνου εξεύρεσης νέου εργοδότη -40 11) Αλλαγή εργοδότη - 40 12) Εθελοντικός επαναπατρισµός -10 13) Ρατσισµός και διακρίσεις σε βάρος τους µε βάση την εθνοτική τους καταγωγή- 40 14) Κακοποίηση και εκµετάλλευση -6 15) Κατακράτηση ταξιδιωτικών εγγράφων και/ ή προσωπικών αντικειµένων από εργοδότες -60 16) Έκδοση πιστοποιητικών γέννησης -5 17) Πρόσβαση σε ωφελήµατα του Ταµείου Κοινωνικών Ασφαλίσεων -20 Μικτοί γάµοι 8
Μετανάστες συζευγµένοι µε Κυπρίους/Ευρωπαίους υπηκόους που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/ βοήθεια/ στήριξη σε σχέση κυρίως µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Σύλληψη και κράτηση -5 2) Απέλαση -5 3) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ παράταση άδειας παραµονής -20 4) Πρόσβαση στο κρατικό σύστηµα υγείας -5 5) Υποβολή αίτησης για το καθεστώς του επί µακρόν διαµένοντος -10 6) Υποβολή αίτησης για πολιτογράφηση -20 7) Ρατσισµός και διακρίσεις σε βάρος τους µε βάση την εθνοτική τους καταγωγή -10 8) Κακοποίηση και εκµετάλλευση -2 9) Κατακράτηση ταξιδιωτικών εγγράφων και/ ή προσωπικών αντικειµένων από συζύγους -5 10) Έκδοση πιστοποιητικών γέννησης -10 11) Υποβολή αίτησης για δηµόσιο βοήθηµα -5 12) Λήψη δηµοσίου βοηθήµατος -5 Πολιτογραφηµένοι Κύπριοι Πολιτογραφηµένοι κύπριοι που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/βοήθεια/ στήριξη σε σχέση κυρίως µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Υποβολή αίτησης για δηµόσιο βοήθηµα -5 2) Λήψη δηµοσίου βοηθήµατος -5 3) Ρατσισµός και διακρίσεις σε βάρος τους µε βάση την εθνοτική τους καταγωγή- 5 Ευρωπαίοι πολίτες Ευρωπαίοι πολίτες που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/βοήθεια/στήριξη σε σχέση κυρίως µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Υποβολή αίτησης για δηµόσιο βοήθηµα -5 2) Λήψη δηµοσίου βοηθήµατος -5 3) Ρατσισµός και διακρίσεις σε βάρος τους µε βάση την εθνοτική τους καταγωγή -5 4) Σύλληψη και κράτηση - 3 5) Απέλαση -2 6) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ παράταση άδειας παραµονής -20 7) Πρόσβαση στο κρατικό σύστηµα υγείας -10 8) Υποβολή αίτησης για πολιτογράφηση -10 9) Μη καταβολή µισθού από εργοδότες -5 10) Αφαίρεση ονόµατος από τη λίστα απαγορευµένων προσώπων -20 9
Επισκέπτες Μετανάστες µε καθεστώς επισκέπτη 3 που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/βοήθεια/στήριξη κυρίως σε σχέση µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Σύλληψη και κράτηση -5 2) Απέλασης -5 3) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ παράταση άδειας παραµονής -20 4) Πρόσβαση στο κρατικό σύστηµα υγείας -10 5) Αλλαγή καθεστώτος διαµονής -10 Φοιτητές Φοιτητές που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/βοήθεια/στήριξη σε σχέση κυρίως µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Σύλληψη και κράτηση -10 2) Απέλαση -10 3) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ παράταση άδειας παραµονής -30 4) Ρατσισµός και διακρίσεις σε βάρος τους µε βάση την εθνοτική τους καταγωγή (5)* 5) Θέµατα εκπαίδευσης και φοίτησης -5 6) Πρόσβαση στην αγορά εργασίας -30 7) Μη καταβολή µισθού από εργοδότες -5 9) Υποβολή αίτησης για πολιτογράφηση 10 Μετανάστες χωρίς χαρτιά Μετανάστες χωρίς χαρτιά που επισκέφθηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/βοήθεια/ στήριξη σε σχέση κυρίως µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Σύλληψη και κράτηση -20 2) Απέλαση -20 3) Υποβολή αίτησης για έκδοση/ παράταση άδειας παραµονής -20 4) Ρατσισµός και διακρίσεις σε βάρος τους µε βάση την εθνοτική τους καταγωγή-5 5) Πρόσβαση στην αγορά εργασίας -20 6) Μη καταβολή µισθού από εργοδότες -30 7) Πρόσβαση στο κρατικό σύστηµα υγείας -10 3 Το καθεστώς επισκέπτη που δίδεται από το Τµήµα Αρχείου Πληθυσµού και Μετανάστευσης δεν αφορά µόνο επισκέπτες µε την έννοια της προσωρινής παραµονής στην Κύπρο αλλά και άτοµα τα οποία µπορεί να διαµένουν για µεγάλο χρονικό διάστηµα πολλές φορές µέχρι και 10 έτη. 10
8) Έκδοση πιστοποιητικών γέννησης -20 9) Εθελοντικός επαναπατρισµός -20 Θύµατα εµπορίας και εκµετάλλευσης Θύµατα εµπορίας και εκµετάλλευσης που επισκέφτηκαν το Κέντρο κατά το 2006 για ενηµέρωση/βοήθεια/στήριξη σε σχέση κυρίως µε τα πιο κάτω θέµατα: 1) Σύλληψη και κράτηση -10 2) Απέλαση -10 3) Υποβολή αίτησης για έκδοση/παράταση άδειας παραµονής -20 4) Ρατσισµός και διακρίσεις -5 5) Εκ νέου πρόσβαση στην αγορά εργασίας -20 6) Μη καταβολή µισθού από εργοδότες -30 7) Εθελοντικός επαναπατρισµός- 10 8) Σεξουαλική παρενόχληση -30 9) Σεξουαλική εκµετάλλευση -10 10) Εκµετάλλευση στην εργασία -10 11) Κακοποίηση -5 Χρηµατοδότηση του Κέντρου Μεταναστών και Προσφύγων Το Κέντρο στηρίζεται οικονοµικά µερικώς από Ευρωπαϊκά προγράµµατα, όπως, στο παρόν στάδιο, το Ευρωπαϊκό Ταµείο Προσφύγων (ERF) και την Πρωτοβουλία EQUAL, τη συµµετοχή της ΚΙΣΑ ως εταίρου σε προγράµµατα άλλων µη κυβερνητικών οργανώσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, από κυβερνητικές, περιλαµβανόµενου και του Μηχανισµού για τα ικαιώµατα της Γυναίκας, και άλλες χορηγίες φίλων και υποστηρικτών της καθώς και από άλλες δραστηριότητες της ΚΙΣΑ. Παρά το σηµαντικό και κοινωνικά αναγκαίο έργο που επιτελεί το Κέντρο Μεταναστών και Προσφύγων, η έλλειψη οικονοµικών πόρων αποτελεί το βασικό ανασταλτικό παράγοντα της περαιτέρω ανάπτυξης τόσο του ίδιου του Κέντρου όσο και των παρεχόµενων υπηρεσιών. Παρά τις κατά καιρούς εξαγγελίες για λειτουργία και επιχορήγηση Κέντρου Μεταναστών, το µερίδιο της κυπριακής κυβέρνησης στο σύνολο των χορηγιών προς το Κέντρο είναι πολύ περιορισµένο. Στελέχωση, Μεθοδολογία, Εργαλεία παροχής των υπηρεσιών του Κέντρου Μεταναστών και Προσφύγων 11
Οι παρεχόµενες υπηρεσίες αναπτύσσονται και προσφέρονται από επαγγελµατίες συµβούλους και στελέχη, οι οποίοι διορίζονται και καθοδηγούνται από το ιοικητικό Συµβούλιο της ΚΙΣΑ. Οι παρεχόµενες από τους επαγγελµατίες συµβούλους υπηρεσίες συµπληρώνονται από την εργασία και δράση από µέλη της ΚΙΣΑ, διαµεσολαβητές από τις κοινότητες των µεταναστών και άλλους εθελοντές. Τόσο το έµµισθο προσωπικό όσο και οι ακτιβιστές που ενέχονται στην ανάπτυξη και προσφορά των υπηρεσιών έχουν αρκετές ευκαιρίες κατάρτισης και εκπαίδευσης τόσο σε τοπικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Για την αντιµετώπιση/επίλυση των πιο πάνω προβληµάτων, οι σύµβουλοι του Κέντρου της ΚΙΣΑ είχαν, κατά περίπτωση, τηλεφωνική επικοινωνία, επί τόπου επίσκεψη και αλληλογραφία µε τις ακόλουθες αρµόδιες υπηρεσίες και φορείς, ανάλογα µε την περίπτωση: κατά τόπους επαρχιακά γραφεία ευηµερίας, υπηρεσίες κοινωνικής ευηµερίας, κατά τόπους επαρχιακά γραφεία εργασίας, Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Τµήµα Αρχείου Πληθυσµού και Μετανάστευσης, Υπηρεσία Ασύλου, Υπουργείο Εσωτερικών, κρατικά νοσοκοµεία, Υπουργείο Υγείας, Κέντρο Υποδοχής Κοφίνου, κλιµάκια και ιοικητή ΥΑΜ, Αρχηγό Αστυνοµίας, Επίτροπο ιοίκησης, Γενικό Εισαγγελέα, ξένες πρεσβείες και προξενεία, επιστηµονικά ιδρύµατα και κολλέγια καθώς και αντιπροσωπείες/όργανα ευρωπαϊκών και διεθνών Οργανισµών. Προέβησαν επίσης σε τηλεφωνική επικοινωνία και αλληλογραφία µε εργοδότες καθώς και σε ενέργειες για την εξασφάλιση νοµικών συµβουλών και συνεργασίας µε ειδικούς επιστήµονες, όσο αφορά την αντιµετώπιση εξειδικευµένων περιπτώσεων. Πέραν της παροχής ατοµικής και εξειδικευµένης βοήθειας, το Κέντρο Μεταναστών και Προσφύγων ετοιµάζει και υποβάλλει διάφορες εκθέσεις και στοιχεία προς το ιοικητικό συµβούλιο της ΚΙΣΑ, οι οποίες αποσκοπούν στην κωδικοποίηση των προβληµάτων ώστε το ιοικητικό Συµβούλιο να τις αξιοποιεί στη δράση της ΚΙΣΑ για ανάπτυξη πολιτικής και εισηγήσεων προς τις αρµόδιες αρχές, θεσµούς της κοινωνίας και Μέσα Μαζικής Ενηµέρωσης. Περαιτέρω, παρά την ανεπαρκή στελέχωση του Κέντρου, η ΚΙΣΑ προσπαθεί να παρέχει εξειδικευµένη στήριξη σε ευάλωτες οµάδες προσώπων όπως γυναίκες, παιδιά και θύµατα εµπορίας και εκµετάλλευσης και θύµατα βασανιστηρίων σε συνεργασία µε άλλες οργανώσεις και εξειδικευµένα σε σχέση µε το κάθε θέµα πρόσωπα. Άλλες υπηρεσίες που παρέχονται από το Κέντρο στήριξης Μεταναστών και Προσφύγων Το Κέντρο Μεταναστών και Προσφύγων, πέραν των πιο πάνω υπηρεσιών, διαθέτει: 12
Internet Café και Call Centre. Πολυπολιτισµικό Κέντρο, ένα µεγαλύτερο έργο που έχει σχεδιαστεί και υλοποιείται σταδιακά, το οποίο ήδη άρχισε να λειτουργεί ως σηµείο συνάντησης ανθρώπων και πολιτισµών, µε εκθέσεις, συζητήσεις, προβολές, µουσική και φαγητό. Το Πολυπολιτισµικό Κέντρο θα περιλάβει επίσης και Ethnic Café. ύο αίθουσες για συνεδριάσεις, συναντήσεις και εκπαίδευση/κατάρτιση. Οι δύο αίθουσες αξιοποιήθηκαν κατά το 2006 συστηµατικά για συναντήσεις/συνεδριάσεις της ΚΙΣΑ, των Οργανώσεων των Μεταναστών και άλλων ΜΚΟ καθώς και για διεξαγωγή εκπαιδευτικών εργαστηρίων και µαθηµάτων γλώσσας. Η ΚΙΣΑ αποδίδει ιδιαίτερη έµφαση στην ενδυνάµωση, δραστηριοποίηση και αυτό-οργάνωση των ιδίων των µεταναστών όπως και στη συνεργασία και δικτύωση µε άλλες ΜΚΟ, τόσο σε τοπικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Για σκοπούς επίτευξης των πιο πάνω, στηρίζει και συνεργάζεται µε µετανάστες και πρόσφυγες για την ίδρυση, δηµοκρατική λειτουργία και δραστηριοποίηση οργανώσεων των διαφόρων κοινοτήτων µεταναστών και προσφύγων. Επίσης έχει πρωτοστατήσει στη σύσταση ικτύων Συνεργασίας µε άλλες ΜΚΟ. Στο πλαίσιο αυτό, στεγάζει και στηρίζει υλικοτεχνικά στο Κέντρο Μεταναστών και Προσφύγων: Οργανώσεις των Μεταναστών, όπως για παράδειγµα την Οργάνωση Αναγνωρισµένων Προσφύγων και την Οργάνωση Ξένων Φοιτητών στην Κύπρο Άλλες ΜΚΟ όπως για παράδειγµα Το Ευρωπαϊκό ίκτυο κατά του Ρατσισµού (ENAR οµή Κύπρου) 13
Αξιολόγηση του έργου του Κέντρου Μεταναστών και Προσφύγων της ΚΙΣΑ Παρά τη συστηµατική παροχή συµβουλευτικών υπηρεσιών και υπηρεσιών στήριξης σε µετανάστες από το Κέντρο, χρειάζεται πιο ολοκληρωµένη παρακολούθηση της προόδου ή/και των εξελίξεων αναφορικά µε την κάθε υπόθεση ξεχωριστά. Αυτό είναι αδύνατο να επιτευχθεί µέχρι στιγµής λόγω των περιορισµένων οικονοµικών πόρων της οργάνωσης, γεγονός το οποίο συνεπάγεται επίσης την έλλειψη επαρκούς στελέχωσης του Κέντρου, ενόψει ιδιαίτερα του αριθµού των περιπτώσεων που χειρίζεται. Πρόσθετα, λόγω ακριβώς της υποστελέχωσης του Κέντρου και των συνεχώς αυξανόµενων υποθέσεων που αυτό χειρίζεται, η δράση του πολλές φορές περιορίζεται στην αντιµετώπιση της κάθε υπόθεσης χωριστά, χωρίς να ακολουθείται κάποια προκαθορισµένη µεθοδολογία όσον αφορά την εξεύρεση τρόπων/µέσων για αλλαγή των πολιτικών και πρακτικών στις οποίες στηρίζονται τα εξατοµικευµένα προβλήµατα και δυσκολίες. Πολλά προβλήµατα προκύπτουν επίσης από τη νοοτροπία αλλά και την ανεπαρκή κατάρτιση των λειτουργών της ηµόσιας Υπηρεσίας αναφορικά µε θέµατα µετανάστευσης. Πιο συγκεκριµένα, η ΚΙΣΑ έρχεται συχνά αντιµέτωπη µε την απαράδεκτη γραφειοκρατία της ιοίκησης και τη συχνή απροθυµία από πλευράς των διαφόρων Υπηρεσιών και Τµηµάτων για συνεργασία τους µε την ΚΙΣΑ. Μια σοβαρή τροχοπέδη στο έργο της ΚΙΣΑ είναι η µη ανταπόκριση των διαφόρων υπηρεσιών και τµηµάτων στα διάφορα αιτήµατά µας τόσο αναφορικά µε ατοµικές υποθέσεις όσο και αναφορικά µε θέµατα γενικής πολιτικής. Είναι δε χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στις πλείστες περιπτώσεις, το Κέντρο έρχεται αντιµέτωπο µε την απροθυµία της ηµόσιας Υπηρεσίας να κατανοήσει και να εφαρµόσει την ήδη υπάρχουσα νοµοθεσία. Ένα επιπρόσθετο πρόβληµα στο έργο του Κέντρου είναι το γεγονός ότι η ΚΙΣΑ ως ΜΚΟ δεν έχει τη δυνατότητα απασχόλησης νοµικών στο Κέντρο, οι οποίοι να µπορούν να εκπροσωπούν ατοµικές υποθέσεις στα ικαστήρια. Ως εκ τούτου, πολλοί από τους µετανάστες, οι υποθέσεις των οποίων χρήζουν νοµικής αρωγής, παραπέµπονται σε ιδιώτες δικηγόρους. Αυτό έχει ως συνέπεια, οι ενδιαφερόµενοι να αναγκάζονται να καταβάλλουν δυσβάσταχτα για αυτούς χρηµατικά ποσά προκειµένου να τύχουν της ανάλογης νοµικής εκπροσώπησης, χωρίς µάλιστα πολλές φορές αυτή να ανταποκρίνεται επαρκώς στις απαιτήσεις της κάθε υπόθεσης ξεχωριστά. Παρά τα διάφορα προβλήµατα που αντιµετωπίζει η ΚΙΣΑ ως ΜΚΟ, το όραµα για σταδιακή δηµιουργία µίας πολυπολιτισµικής κοινωνίας, όπου η ισότητα θα αποτελεί µία έννοια µε πρακτική εφαρµογή που θα διέπεται πάντοτε από το σεβασµό και την προώθηση της διαφορετικότητας του κάθε ατόµου ξεχωριστά, συνεχίζει να διατηρεί ζωντανή την επαγρύπνηση 14
και την έγνοια των ανθρώπων της ΚΙΣΑ στα θέµατα ρατσισµού, διακρίσεων και ξενοφοβίας. Οι δυσκολίες που η ΚΙΣΑ αντιµετωπίζει στο έργο της σε καµία περίπτωση δεν µπορούν να αποτελέσουν το τέρµα των προσπαθειών µας για σεβασµό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και της διαφορετικότητας. Αντίθετα, τα εµπόδια αυτά ενισχύουν την πρόθεσή µας για διαρκή εξέλιξη της Οργάνωσης και βελτίωση των παρεχόµενων υπηρεσιών. ιοικητικό Συµβούλιο ΚΙΣΑ Κίνηση για Ισότητα, Στήριξη, Αντιρατσισµό. 15