ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΗ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ II (Έκδοση 1.1, 12/10/2012) ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 1. ΤΟΝΙΚΟ ΥΨΟΣ ΚΑΙ ΧΡΟΙΑ... 1.1. Κλίμακες... 1.2 Διάκριση του τονικού ύψους... 1.3 Το τονικό ύψος των καθαρών τόνων... 1.4 Τονικό ύψος σύνθετων ήχων: εικονικό τονικό ύψος... 1.5 Απόλυτο τονικό ύψος 1.6 Τα πρότυπα του τονικού ύψους 1.7 Χροιά ή ποιότητα του τόνου 1.8 Ανάλυση Fourier σύνθετων τόνων. 1.9 Χροιά και δυναμικά φαινόμενα: Περιβάλλουσα και διάρκεια 1.10 Βιμπράτο 1.11 Μίξη σύνθετων τόνων 1.12 Περίληψη Παράρτημα 1Α: Περιοδικές συναρτήσεις του χρόνου - Σειρές Fourier Ασκήσεις 2. ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΙ ΤΟΝΟΙ ΚΑΙ ΑΡΜΟΝΙΑ... 2.1. Γραμμική υπέρθεση... 2.2 Η φάση 2.3 Συνδυασμός δύο απλών αρμονικών κινήσεων 2.4 Καθαροί τόνοι με ελαφρώς διαφορετική συχνότητα: Διακρότημα 2.5 Το πεντάγραμμο 2.6 Τόνοι συνδυασμού 2.7 Διαμόρφωση ενός τόνου από έναν άλλο 2.8 Άλλα μη γραμμικά φαινόμενα: ακουστές αρμονικές και προστιθέμενοι τόνοι 2.9 Προέλευση των τόνων διαφοράς 2.10 Συμφωνία και διαφωνία: Μουσικά διαστήματα 2.11 Επίδραση της φάσης στη χροιά 2.12 Διακροτήματα από μη κουρδισμένα σύμφωνα διαστήματα 2.13 Περίληψη Παράρτημα 2Α: Μιγαδικά πλάτη - Φάσορες - Υπέρθεση κινήσεων Ασκήσεις
3. ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΚΛΙΜΑΚΕΣ ΚΑΙ ΚΟΥΡΔΙΣΜΑΤΑ 3.1 Κλίμακα, κούρδισμα, σύστημα κουρδίσματος και τονική ακρίβεια 3.2 Η Πυθαγόρεια κλίμακα 3.3 Μεσοτονική κλίμακα 3.4 Η ακριβής κλίμακα 3.5 Η συγκερασμένη κλίμακα 3.6 Σύγκριση των κλιμάκων 3.7 Άλλα μεσοτονικά συστήματα κουρδίσματος 3.8 Τονισμός της μουσικής 3.9 Περίληψη Παράρτημα 3Α: Σημειογραφία οκτάβας - Περισσότερα για τα cents Ασκήσεις 4. ΙΣΧΥΣ, ΕΝΤΑΣΗ, DECIBELS, ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΠΗΓΕΣ 4.1 Μέση Ισχύς και Ενεργές Τιμές 4.2 Συντελεστής κορυφής 4.3 Decibels (ξανά και ξανά...και ξανά) 4.4 Απόλυτα ηλεκτρικά db 4.5 Ακουστική: Πίεση και ένταση 4.6 Ηχητικές στάθμες 4.7 Απόλυτα ακουστικά db 4.8 Η μέτρηση των ηχητικών σταθμών πίεσης 4.9 Πρόσθεση σημάτων 4.10 Προσθέτοντας σήματα και στάθμες Ασκήσεις 5. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΤΗΡΙΟΔΟΜΙΚΗΣ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ 5.1 Εισαγωγή 5.2 Απώλεια μετάδοσης και συντελεστές μετάδοσης 5.3 Η περιοχή που ελέγχεται από τη μάζα 5.4 Νόμος της μάζας για τυχαία πρόσπτωση 5.5 Η επίδραση της συχνότητας στην μετάδοση του ήχου μέσω του τοιχώματος 5.6 Το φαινόμενο της σύμπτωσης και η κρίσιμη συχνότητα 5.7 Συνδυασμένος συντελεστής μετάδοσης 5.8 Τα διπλά χωρίσματα 5.9 Η μέτρηση της Απώλειας Μετάδοσης 5.10 Παράπλευρη Μετάδοση 5.11 Ο δείκτης απώλειας μετάδοσης (STC) 5.12 Η ηχομείωση ενός τοίχου που συνορεύει με δωμάτιο 5.13 Στάθμη ηχητικής πίεσης σε μία απόσταση από τον τοίχο 5.14 Κλωβοί 5.15 Μικροί κλωβοί Ασκήσεις Μερικές διορθώσεις (κυρίως του Κεφ 10) και διευκρινίσεις για το βιβλίο Σκαρλάτου. ΑΝΑΦΟΡΕΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Πρόλογος Οι παρούσες σημειώσεις δημιουργήθηκαν για το μάθημα Εφαρμοσμένη Ακουστική II του Τμήματος Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής (ΜΤΑ) ειδικά μετά την αναμόρφωση του προγράμματος σπουδών που έγινε το Σεπτέμβριο του 2007. Δεν πρέπει ειδωθούν αποσπασματικά αλλά σαν ένα μέρος της συνολικής ύλης που διδάσκεται και στα 3 μαθήματα Εφαρμοσμένης Ακουστικής. Προέκυψαν βασικά από τα βιβλία που αναφέρονται στη βιβλιογραφία, άλλες φορές με πιστή μετάφραση και άλλες με προσαρμογή και ελεύθερη απόδοση, ώστε οι έννοιες που καλύπτονται να γίνουν όσο το δυνατό πιο κατανοητές, προσθέτοντας πολλές φορές νέο υλικό με σχόλια και διευκρινήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, σχεδόν κάθε κεφάλαιο συνοδεύεται και από ένα παράρτημα το οποίο καλύπτει συναφή θέματα του αντίστοιχου κεφαλαίου, με πιο εξειδικευμένο τρόπο, αποτελεί όμως αναπόσπαστο τμήμα της διδακτέας και εξεταστέας ύλης. Πρέπει να σημειωθεί ότι οι παρούσες σημειώσεις θα βελτιώνονται συνεχώς σε κάθε εξάμηνο με προσθήκες και αλλαγές στο υλικό που περιλαμβάνουν (ο αριθμός έκδοσης αναφέρεται στα περιεχόμενα). Τονίζουμε ότι παρόλο που οι σημειώσεις αυτές, με τα παραδείγματα και τις ασκήσεις που περιλαμβάνουν, καλύπτουν πλήρως την ύλη στην οποία καλείται να εξεταστεί ο φοιτητής, η παρακολούθηση των διαλέξεων κρίνεται απαραίτητη γιατί δίνονται διευκρινήσεις για διάφορα θέματα και λύνονται και επιπρόσθετες ασκήσεις. Καλούνται επίσης οι φοιτητές να συμβουλεύονται τα αντίστοιχα βιβλία Ακουστικής τα οποία διαθέτει η βιβλιοθήκη του Τμήματος μας. Στην παρούσα έκδοση των σημειώσεων παρατίθεται μόνο γενική βιβλιογραφία και όχι λίστα με τις συγκεκριμένες επιστημονικές αναφορές σε ονόματα οι οποίες γίνονται μέσα στο κείμενο. Μία τέτοια συνολική λίστα θα δοθεί στη διάρκεια του εξαμήνου. Αναφέρουμε επίσης ότι για το 5 Κεφάλαιο υπάρχει αντίστοιχη ύλη που είναι αυτή του 10 ου Κεφαλαίου από το βιβλίο του Δ. Σκαρλάτου, Εφαρμοσμένη Ακουστική. Εδώ, σε αυτές τις σημειώσεις, θα βρείτε διορθώσεις του βιβλίου (κυρίως για το Κεφ. 10). Λυμένες όλες οι ασκήσεις του βιβλίου υπάρχουν στο αντίστοιχο βιβλίο που έχει τις λύσεις των ασκήσεων και υπάρχει στη βιβλιοθήκη. Επίσης το 5 ο Κεφάλαιο περιλαμβάνει αρκετό υλικό που συμπληρώνει την ύλη του Κεφαλαίου 10 του παραπάνω βιβλίου. Σ. Κουζούπης